장음표시 사용
411쪽
GLOS SPE LITTERA LEsARGUMENT V M.
Iacob peruenit in Mesopotamiam, o cum auunculo Labano Pa cfitur, Ur decipitur; fraude coactas duas sorores ducere pro quatuordecim annorum seruitio. Ex Lia quatuor stios
Fili .s apud Hebraeos saepe abundat Iae ubi su
Filius pro descendentium quoli
Rps scrus 1 Rco J Hebraiimus, le tauit pedes si os, sit gnincat alacriter aggressiim itcr , dc non sequitur pro gressum. Et fallitur Iosephus,qui cum magno comitatu profectum narrat: Sed ipsemet Iacob significat se
solum domo egi cilum, & comitatum rcdire , cap. 2. vers. i C. in baculo meo transiuι Iordanem istum, uunc cum duabu/ tur m is regredior.
IN TERRAM ORI ENT A LEM J Mesopotamiam. Hebraicit &Chaldaice habes; in terram siliorum orientis: noster & L X X. explicvit idiotismum; l quor Hobraei amant addere vocem Fibyr ut cuindicunt filios sapientiae, filios mortis, filios Iliael, filios Adam, filios Austri; pro Australibus,hominibus, Israelitis,ceis mortis,& sapientibus. Porro Orientalis terra dicitur respectu Palaestinae: non absblute. Huius capitis mysticam expositionem, quoad singulas pers mas petea Philone bb.de Profugis. L X X. autem hic αν μετάφραον addiderunt sequentia; ε si Laban ex R. thuel Srro, fratrem Rebecca matris Iacob cruau.J Nisi ex margine in illorum contextum sciolus aliquis transtu-L rir. P v et v v M J non vald) procul a Charris,iusta Iosephum. Tngs GREc Es J GHEDER a radice Try cibadiar, ordinarat . Grex enim nihil aliud nisi quidam ovium ordines. ALLEGORIAM Pulci,& trium Gregum, de Ecclesia & tribus cius ordinibus peto a S. Augustino super Val. 99. Accu B ANTEs J pasta pecora & adaequanda. Sola morae causa Rachel,quae cum suo grege nondum aduenerat. Haec putei obturanci cura cautio fuit, ut possent greges salubrios, purius & copiosius potari: cum non liceret cuiquam remoto clam operculo,aquam sordidare, Vel crebrius haurire. ALLEGORIAM putei huius, lapidis, &c. Suppeditat egregiam Cyrillus hie lib. Io. a quo Procopius mutuatur.Videndus eriam Rupertus sib. 7 .acap. 26. usque
FRATREsJ nomen amoris, ossici, & societatis: ut pastor pastores alloquitur, quod clarius mox insinuat dans illis utile & peritum consilium. Fi L i v M NAc HOR J hoc est ' nepotem, August/n.de Locution. Hebrair. Non dixit filium Batuclis eo quod Nachor nobilior & caput familiae.Vride de Haram vocatur Urbs Nachor, .F. 24. IO. SANVS Disiligod by Cooste
412쪽
pureum in nraedoeet S. Augustinusser. .delem' tibio et , . ioret UI, NEC EsT TEM pvsuistendit se pastorium disciplimae petitu &ω, Vi RS 7 terno affectu curare rem ipsorum. Nam id vesp iaciendinii cruci, Sci RETJnam ex pastoribus audierat v. 6. vFRI. io CoNson RiNAM JHebraice est filiam Laban avunculi ui. AMovi et L AP in1 he lumintellexerat solam expectari, & tarn inisuturam coniugem fissiciosus: quod multi laxita non poterania solus arula rotartas,do Castitate audio robore,& a Ddoramulus, iuxta S.Chrysostomum, S. Cyrillum & Procop. ALLEGORICE Mem istud transferunt ad robur Catholicae doctrinae CHRis et u i. ' VoscvLATus J indicauit prius quis esset;& tum iuxta Prouinciae VERS. D. morem dc propinqui propinquas ostularentur, secit iuxta D. August. hic q. 8 .cifficiosi osculii inera non basiij. aut suavit. losephus inde- ι. Leoth inducit ipsam virginem ultro in Oseula mentem. . i .
ET ELEVATA vocis Hysterolagiatvt dira quales illa: Virgiliam iebahe.
Et terrore param statingeresaxo. Item; Hystero&Postquam alios tetigiis factus, ct ad aethera venit. . FLE v i T J ex animi teneritudine,& vehementi laetitia Iudae, fletus huius causas adeo ridiculas & sabulidas produnt: utvchementer ad mirer eas Lyrano probari potuisse. i i I VERgra.
413쪽
,.23. sensus eum sis sororis meae filius, sanguis meus ; non possum
IMPL2TI s UNT 'post integrum mensem,quo illi gratis seruiuit. FRATER cognatus. GRATIs s RUIps Mi l I praesecer.it illum i cunctis gregibus sius,teste Ioseph ailrcam sis contanguineus, minus aequum est me utatuita tua opera abuti. . et VERI. r. LI LI ERAT ocu LlsJ non accipio de lippitudine proprie dicta. i x. quae t Hispanich Laganosa diceretur est morbus ocularis,de quo le- iL ' gi possimi Celsus M. 6. Se Gorthaeus indefinitionibus medicis: sed de 's et ' quadam oculorum humesore temperie,hoc est teneritudine & mollitur,qua fit ut non possint diu irretorti obiectum intueri, & pronii. sint ad lacrymas,& pupillae suis orbibus quodammodo innatare videantur. Hunc seruum poscit vox Hebraea, ad Ra Othiener ,Δbeasn, deductum a V Rach tenerum er debilωnfer.33.ra.pses.ss. M. poscunt LXX. qui μενωι, infirmi. Qua in re si sit magnus excessus , non caretiddesormitate,& sie Seuerus sulpitius exponit deformes,& sic videtur accipere noster & victorin.Martyr in Camena Si vero sit modica mollities oeulorum ad decorem forinae pertinet 8c ἐλαυτῶν illex censetur.ideo utrumque Thargum reddidit ρalebros. hi volunt Liam
oculis dee a,Rachel 3c illis & tota de facie speciosam fuisse. Communior sententia de Rachele consentit,de Lia vult solos in ea oculos reprehensibiles; ex illa lippitudine.Nugantur qui longitudine deformes censent, Ac deficere litteram ale', ut nun Rac si, positum sit pro niam pro Aruciae, , longis & deformibus. Lis interpretatur laborans. De spirituali lippitudine TROPOLoci I ca diuerit S. Grego
Virtus t est in uxore dignissima quae diligaturi sed ut ait ille in gratior est pulchro veniens de corpore virtus. Sara,& Rebecca sermota de Deipara animo corporeq; decora fuit. forma Dei dcmum est. ideo licet caeteris paribust sermo iam uxorem malle de deligere,quam de-e resie a formem: non sibidinis causa, sed ut quis ita tacilius concupiscentiae tit. medeatur,& ab alienarum desidetvs arceatur,& ut ex pulchra decε-r4 tiores,ac saniores liberi prodicentur.' Sed de tota quaestione an pro- .Pulfh i -ter solam tarniam licria uxor capiatur legendus hic Episcopus Αbu-eut expete- ις si ' . . da. SERVIAM T In I J Iacob inops Venerat, non erat unde donationi propter nuptias saris faceret I aut coemeret uxorem pro pretio seruie' g's. septennium. Laban t sordidus & iniustus fuit;qui cum diues esset in-;.viti, d Mam filiam extrus x pretium nempe seruitium tam diuturnum 'Π' ' & graue Iacobi generi comedit. J. 31.16. Itaque hoc seruitio , quasicoemptione in manumi conuenerunt hae sorores. Nam matrimonii per coemptionem usus,non apud Graecos tantum & Romanos sis Bari Brisomum de ritu nuptiarum.ὶ sed apud Hebraeos quoque suit. uxor virum coemebat dote, vir uxorem datis pecuniis vel muneri bus aliis. r.e. .v. Eliezer nomine sponsi dat Rebeeces & seceris murerra. ad inrae ritum respexit Lia m. 3 Isiani me muratis, quia mer-
414쪽
. Haritaruis Lbα augeta dotem, est munera postulare,or libenter tribuam quodpetieritis. .Reg. l8. 1 . negat socer fini opus esse muneribus, Genim sponsalia exponit Iosephus lib.6 -ι Ga M.& 1.Reg. 3. I . dieit David se Michol sibi delpondisse centum praeputiis, quod optimὸ
explicat Iosephus lib. . cap. I .coemisse. . MAM a APvD M E J suscepta gregum meorum custodia. vlla s. rLPAuci Di EsJ Hebrai. uni dies. VERS. o. PRAE L MORIS MAGNlTvDIN EJ magnus amor, non malus, vehe- mens,non impotens fuit Nullus in eo excessus, vel,siquis, veniabilis, dc matrimonii cancellis constrictas. Non enim Dei amori coniugis amore praeponebat; quod improbε lem,qui ardent uxoru sormam; uxor quate Vt,quinis uxor no foret, peret tame illa frui .Hoc sensu nimius ama uu am da, tot uxoris dicitur in uxore maechari.Iacobo lepus ipsum longu,si desiderium suum attenderer, omnis amanti mora mors est sed adspectu mercedis,prae illa labor omnis breuis de leuis.& pretium pro sta chele vile vide Damr. nam spes potiundi euncta dulcia dc facilia faciebat. Dias ergo hie ponuntur pro dierum illorum labore, ut monet S S. Hieronymus de Augustinus. AN A Goai A. Quid igitur nos pro se terna beatitudinea Ch sistamus bom. 33.
Uxo RE M liam enim verbis de praesenti matrimonium contractu. Vin s.it. UT INGREDIAR Jut matrimonium consummem.
Voca TIs Mux Tis A Mico RuMJ omnibus viris loci illius. LXX. VERS. xx. ae Chaldaeus. Faciet Nupet i As J sic LXS.γαμον.Hebr. 8e Chaldaeus , eonuiuium, is tantom rinum . Usub. sed agunt de nuptiali conuiuio, ideo noster ,--. virumque posuit,conuiuium Sc nuptias Quoad Graecam vocem n tat Pollux ea,non tanciun viri & foeminae congressum,sed etiam comuiuium nuptiale significari. ET vllsνERE Jcaptauit tenebras,non haudi tantum:sed quia sic so- VERS. 3. litum honestati x eausa,vt verecundiae virginali consuleretur: mos iste 3'
etiam apud spartanos ex Lycurgi lege Plutaris Tq. 2, aDAMs Auci LAMJomnino modica dos dc quasi nulla,pro persia adibarii. narum conditione. ut pote data ancillula in speciem ne diceretur in- VERs.1 dotatam dedisse quare postea filiae hanc dotem pro nulla duxerunt
An uvAMJ Liam,non Zelpham. siclia sacra Scriptura saepe rei
tiuum respicit pei nam remotiorem.ET MOR. Jin tenetais & m respieiens dest8. ad remotio
V o TJ noma non cognouerat, non quod ebrius esset sacessat Φος p eum hac tha causa Iosephus: sed quia tenebrae & silentium virginis, , ἐ& sponsi modestia lasciuiae est curiositatis vacua staudi locum rece
mi ni ut iii ixit,dies indicauit errorem. JHilςrtus cognatae squae Patris Iaeob cur imperium praetendebat, in suam accepit,quam Mintegrarat. sic con- n ouxnum secutus consummationem consensus, matrimonium iacit, quod alioqui nullum erat. vide Urauianum 1s. q. I. Liam et simplicitas puellaris. CC c a aliquanDiqiligod by Corale
415쪽
qaint ut uin excusat; quae fortis eredidit hae etiam in repareti obtemperandum.Cralsa nihilominus haec ignorantia. consensit in stuprum, quia letebat non esse maritum indulteriit quoq; quia sciebat alterius maritum; ine filius iraeterea quiasciebat sororis maritum; denique fraus mala quia nolentem adigebat, vel ducere, vel cognatam igno- .ntiniae obiicere.Grauius tamen Labanus peccauit, qui filiae tot pe .. 3.1 44 V catorum auctor fuit,& generum, Rachelamque filiam iure suo spo- --ρος- liauit. Nee consuetudo illi suffragatur vel enim conficta fuit, quod ' μ 'Ut suspicor: quia publicὶ nuptias celebrarat quasi daturus Rachelem; quaen omnes natu, oorem sminant. Ulal esto fuerit vera, non erat itista ut pote matrimoniorum tollans libertatem; nec tali fraude con ' iva o x V seruantat sed prius debuit Iaeobo indicari, quam Rachel illi promitri. -. inret .lae ob nihil et peecauit rima bona fide putabat sibi Rachesem tradita', AN A conrar B duae istὰ sorores duo v kae genera, contem-iδς b ηψη plationi & actioni dedita denotant. post DiGressorium ι,. 6.ιngobc. Lia ad .copaose miretit Hamerus Hea pag. 188.1s. Qv RRE I ,rsosvrςTI i Mim J cur eo vilem habuisti, ut di-Proiice te, gnum iussicumquem ita deciperes R nab signiscat proficere. y q. qmς quod riurpant Mebim pro contemnere & despicere is oleaster. Hoc
sensu Latini hominem proiectae . audaciae vel libidinis usurpant. UERS αε V . CohzS VETUDImst quain, li erat 'am violarat. υιde ToluLq.F. VERS. 17. HEBDOMADAM Di ERVM J sustine per septem dies quibus mapua - β. tum uollemnia durat. Nam Liae,quam Labes, turpe foret & inhuma- telis diebu, num nouam nuptam interea supcrducere. hic hebdomadae nuptialis. durabant. in is probatur Iussi c. I .v.it.& i L. Sc id optime S. Hieronymus iae .i,ui,c MLLAugust. q. 89 docent septem diebus,non eptem antvs Rruchias: amplous di iserri.Graecis tres dies fuerunt,quorum primus προαύλια, secundus ἐπαυλια. testi. απιάκιανεί-.H ANC MOQUE Rachele . t ιας t ς D ao et i ait pleno iure & usii tibi permittam: ea lege ut de nouoi UI 'P3-septemtatini, aliis se ruias. sie cum Hieronymo, Augustin. Alcu,' . mis, de A briem,nm contraxus aliud patitur,nec numerus annorum,' quo Iacob in VesNotii a d Rachel sterios permansiti Lia & ancil- . t tiri Di te ea pSentibus, &tandem nato Ioseph ante discessum i i ta habano.ut plane sustineri nequeat sententia Iosephi & aliorum,putantium Iacobum doei mohuarto demum seruiti, anno Rachelem , obtinuisse. Tetragam iam istam Iacob ab omni peccati vel lasciuiae Iasobi poly, nobilimram S.Chlysin bom. se, de Theodoretus-8 . SER vi ENsga ua i pu AnuD EvMh pos areeptaπνRachel . . I i. VEL O DE Pic εRετ LiAM J Hebr. Chald.&GraecE. quod hodio haberet: ' noster verti ἐῶμιων equi seiremus non fuisse postiam odium, sed Iae an ade comparatione Rachelis quendam amoris defectum ; quod minus il-rit Liam. Iam amarer, quam Rachelem, ut pote quae deformior, & eum deceperata,& duxerat eam miseratione magis,qu,tri dilectione longe maiori minor amor comparatus potest odium dici sicut exiguum bonuvalde excellenti collatum, malum nominatur.
A PERVIT v.vxv A M E i us J fecundam reddidit: hoc enim est
416쪽
aperιre vulvais Hebraeis. iniser so. 2 2.Vnde quia faecunditatis i tornae testis est primogenitus, Hebr. eis dicitur simpliciter ap rito, Exo. 13. 13. vel cu addito vQuae apertis, Exo.I3.v. 2.3c Iradc c. 4. I9: n. 3. O. Cotta rium significat luam claudere, vis simpliciter concludere,si R. c. I 6. 2.
Aperuit Deus vulvari Lye,ut quae Acte dis Hebat, fucunditate pla
ceret: vi pote ex qua oriturus Messias: omnes Patriarcham Abrahae, Isaac,Iacob, primariae uxorcis. steriles initio suerunt natura fecundatae gratia Dei; ut moneremur genus,unde CHRisTus nasciturus,non taconcubitu, quam diuino munere a Deo conseruatum, propagatumque ira Theodoretus.
S T E R i xii hanc Hebraei vocant ri 29 Ghaebah eradicatam, quia films vocant paren um radices: quod in iis parentes quasi repullulent. ι; Rus εNJquam UI subm,mdeussit r. scilicet, quem mei misertus mihi largitus est Deus. HAsERi CONTEMTvi J Hebrain Chaldaicε M Graece, ut V. I. suod o/io ego, quod minias diligerer, a Iacob propter causas ibi memoratas: a sorore,quod subsedi nuptiis illius. Si Mε ori lauditi obediens, a Petta scamubaudius. Lε vii a radice ra, Laxata, cuius t variae interpretationes eoderecidui. Alatith,Aquila exponit,mssu apphcab rur. LXX.apud me erit. N. γster, reputia bitur mi .Rabbini; prosequetur me,pro amabit me, ut Chaldaeus. Oleastercolendit,& no inepte, Lavah ide esse,quod mutuum dare. hoc sensu : adhuc ista vice concedetur mihi a sorore maritu meus mutuo,quae totum illum sibi devinxit & conglutinauit. I U D A mari' Ie ab idest laudasio. m radix na) Iadah signi- fidat leuare seu attollere. itaque confiteri ponitur pro laudare. sicut in illo, Confitebor tibι Domine pater caela re terrae.ε auth. II.& in psalmis; γψemiis Domino quoniam bonu . CEssAUiT PARE R E J aliquot annis intermisit. hos quatuor quadrienno pepererat: postea cessauit, interea dum ancillae duae quatuor pariunt. Denique iterum tres peeerit liberos . Isiactar, Zabulon, de Dinain. Sed de his, capite sequenti.
Uulua ape Iire. Apertio. it Apertio vultue pro
417쪽
SI M V M. Ernens autem Rachel quod insecunda esset, inuidit sorori su ae reait marito suo: Da mihi liberos, alioquin moriat η Cui iratus re spondit Iacob: Num pro Deo ego sum, qui priuauit te fructu ventris, tuti At illa:Habeo,inquit,famulam Balam:ingredere ad illam,ut pariat super genua mea ,& habea . ex illa filios. Deditque illi Balam in coniugium: s. quae ingressis ad se viro,concepit, dc peperit filiv. s. 'Dixitque Rachel iudicauit mihi Dominus,& exaudiuit vocem meam,dans mihi filium, de idcirco . appellauit nomen eius, Dan :' Rursumque Balag. concipiens, peperit alterum,' pro quo ait Rachel:
Comparauit me Deus cum sorore mea, & in- s. ualuit, vocavitque eum , Nepthali. Sentiens Lia quod parere desiisset, Zelpham ancilio. lam suam marito tradidit. Qua post conce-1i. pium,edente filium,' dixit: Feliciter.& idcirco vo . I L. cauit nomen eius, Gad. ' Peperit quoque Zelpha 13. alterum.' Dixitque Lia: Hoc pro beatitudine mea: Beatam quippe me dicent mulieres. propterea ap-r . pellauit eum, Aser. Egressus autem Ruben tem pore messis triticae in agrum,reperit mandragoras: quas
418쪽
quas matri Liae detulit. Dixitque Rachel: Da mihi partem de mandragoris filij tui: Illa respondit: 11. Parumne tibi videtur quoa praeripueris maritum mihi, nisi etiam mandragoras filij mei tuleris 3 Ait
Rachel: Dormiat tecum hac nocte pro mandragoris filij tui. ' Redeuntique ad vesperam Iacob I de agro,egressa est in occursum eius Lia,& ad me, inquit,intrabis:quia mercede conduxi te pro ma-dragoris filij mei.Dormivitque cu ea nocte illa. Et II. exaudivit Deus preces eius et concepitque & peperit filium quintum,' Et ait: Dedit Deus mercedem I 8. mihi quia dedi ancillam meam viro meo,appellauitque nomen eius, Isachar. ' Rursum Lia conci- Xypiens, peperit sextum filium. dc ait: Dotauit me zo.
Deus dote bona: etiam hac vice mecum erit maritus meus,eo quod genuerim ei sex filios:& idcirco appellauit nomen eius, Zabulon.' Post quem pe- λ Ι. perit filiam,nomine Dinam.' Recordatus quoque δὴ Dominus Rachelis,exaudiuit ea,& aperuit vulvam eius. Quae concepit & peperit filium, dicens: *3- Abstulit Deus opprobrium meum. Et vocavit no- δε- men eius,loseph,dicens: Addat mihi Dominus filium alterum. Nato autem Ioseph,dixit Iacob so-
cero suo:Dimitte me ut reuertar in patriam, & ad terram meam. Da mihi uxores, & liberos meos,
pro quibus seruiui tibi, ut abeam:tu nosti seruitute qua seruiui tibi. ' Ait illi Labam. Inueniam gra- 27. tiam in conspectu tuo: experimento didici, quia benedixerit mihi Deus propter te: constitue mer- 28. cedem tuam quam dem tibi. At ille respondit:Tu 2'. nosti quomodo seruierim tibi,& quanta in manibus meis fuerit possessio tua. η Modicum habuisti 3o.
419쪽
antequam venirem ad te & nunc diues cssectus est benedixitque tibi Dominus ad introitum meum. Iustum est igitur ut aliquando prouideam etiam
3i. domui meae, ' Dixitque Laban: Quid tibi dabo3 At ille ait:nihil volo: sed si feceris quod postulo,
3 i. iterum pascam, & custodiam pecora tua. Gyra omnes greges tuos,& separa cunctas oves varias, S spat so vellere:& quodcumque futurum , & maculosum,vartuque fuerit.ta in ovibus quam in capris erit merces mea. Respondebitque mihi cras iustitia mea, quado placiti tempus aduenerit coram te: di omnia quae non fuerint varia, &.maculosa, & furua,tam in ovibus, quam in cadris, furti me arguent.' Dixitque Laban:Gratum habeo quod petis. Et separauit in die illa capras, & oues, & hir
cos , & arietes varios, atque maculosos: cunctum
- ι autem gregem Vnicolorem, id est albi & nigri vel - leris, tradidit in manu filiorum suorum.' Et posuit spatium itineris in trium dierum inter se &V generum , qui pascebat reliquos greges eius. 'Tollens ergo Iacob virgas populeas virides , &amygdalinas , & ex platanis, ex parte decorticauit eas: detractisque corticibus, in his quae spoliata fuerant , candor apparuit illa vero quae integra fuerant, viridia permanserunt: atque 38. in hunc modum color effectus est varius. ' P simque eas in cana Iibus , ubi effundebatur
aqua : ut cum Venissent greges ad bibendum, ante oculos haberent, virgas, & in aspectu ca- ' rum conciperent. Factumque est ut in ipso calore coitus oves intuerentur virgas , & parerent maculosa,& varia , & diuerso colore respersa. . I. Diuisit
420쪽
CAPUT XXX. 3 3η Diuisitque gregem Iacob dc posuit virgas in ca- ΑΟ.
nalibus ante oculos arietum: erant autem alba denigra quaeque,Laban: caetera vero, lacob, separatis inter se gregibus. ' Igitur quando primo tem- 41. ore ascendebantur oves,ponebat Iacob virgas in
canalibus aquarum ante oculos arietum dc ovium, ut in earum contemplatione conciperent.' Quando vero serotina admissura erat, de conceptus ex
tremus , non ponebat eas. Factaque sunt ea quae erant serotina,Laban: & quae primi temporis, Iacob.' Ditatusque est homo ultra modum de habuit greges multos, ancillas& seruos , camelos, de asinos.