Marij Nizolij Brixellensis De veris principiis et vera ratione philosophandi contra pseudophilosophos, libri 4. In quibus statuuntur fermë omnia uera uerarum artium et scientiarum principia, refutatis et reiectis prope omnibus dialecticorum et metaph

발행: 1553년

분량: 408페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

terminos, copulas, concreta, ab tracta subiecta praedicata, maiores mino res, et alia idgenus sexcenta. Deinde etiam nomina imponunt rebus falsiis et commentitys, quae nusquam uere in rerum natura reperiuntur , ut secundis

intentionibus ecundis substitit s et denis uniuersalibu omnibus, ut omitα tam interim illud unum, quod non est, ut ipsi dicunt, principium numeri, sed

cum ante conuertitur, et rursus illas alias unitates minores unitate numerali,

hoc est meras Dialecticorum insanius, qua multo utiliu3 est ignorari, quant intelligi cum nec fatis unquam fuerint intelle tae ab ijs, qui eas introduxerarunt. Et baec omniafaciunt prors s non solum sitne ulla ueritate fui ulla neces ita te fine ulla utilitate, sine ulla delectatione, sed etiam cum ingenti diruscentium labore,et maxima ingeniorum excarnificacione, dum compelluntur intelligere et discere, ea quae intelligi et disci non possunt, quia non uni et dum recedentes ascholis Grammaticorum, coguntur obliuisci, et quasi dedimscere pene omnia, quae didicerant et nouam quodammodo addiscere linguam barbarum, horridam, rusticam spinosam, qua discenda non docti et eruditi,

ut par esset, sed morofl, garruli, et supra quam dicipotest rixosi evadunt.

Quae omnia mala et incommoda, nullam aliam ob causam eueniunt , prompter nimium et immoderatam loquendi, acfrigendi licentiam. Quamobrem re pondendo Divicisticis ita concludo, nostra genera, et nostras species a nombi definitas esse ueras, et ab omnibus probatis Scriptoribus communiter remeeptis, approbatas, et usurpatas. Illorum autemgenera et species a nemine

praeter qua ab ipsis probari et usurpari fido nuda ullam ad rem, nisi ad nurugandum eigurriendum, intelligi uero et percipi, nec ab alijs nec ab ip sis, nisi ut centauros, et chimaeras, et alias resfctus Itas cum dicunt alia esse genera et species Dialecticorum et Philosophorum alia Grammaticorum et Oratorum, fateor id esse uerum ferita ut illorum fuga et absurda nustas

ad rem necessaria sint, horum autem uera legitima, ac naturae rerum,et cῖα munifermoni rumanaes rationi consentanea sic ut cum dicitur Grmmatice et Oratorie fc accipiatur quasi diceretur,ad communem omniumsensium,et ad publicam loquendi consuetudinem, et denis ad veritatem accommodate:

eum autem dicitur Logicesue Dialectice me Metapbfice, ita intelligatur, ut ita proferretur, prorsusstulte, et barbare, et in summa more non homi

tum, qui in hac communi rerum natura uersentur, sed Picarir ac Graculorsi ex alio quodam orbe terrarum ac mundo uenientium. Id quod a nobis contra

Dialecticos omissi et Metapis cossemel responsium esse uolumus, ne quom niam ipsi ire ubis ad excusandos errores suos hac de insione tantur, nos

152쪽

quos desitidem cogamur eandem lyrre confusitionem , et quas eandem auere cimile iam , ibit igitur Dialectici, nec sibi profunt 'destnsi tineias nobis obsunt, cum ingunt aliter a se, aliter nobis uerba, ac res accipi, et unicuis licere loqui ac scribere modosuo perinde ac sii quot artes, ac cisentiae inueniantur, tot uerborum genera, tot linguae, at s etiam tot rerum

naturae essent ponendae quo ibi Ines magisfissum, tres tragis absurdum excogitari potrit. Sed omissa falsitate et absurditate Diale ircorum, quae nunquam satis digne uituperari et rideriposset, et si usi quid proprie speciei nomine significetur, et quaenam Ait ei; vera desinitio nostra, et quae Aduersariorumfalsa, quois uitia ab illis in ea definienda Derunt admissa, hic iam defl ecie dicendisnem faciam , et ad Caput de Diderentia, proprios et cc raris sequentibus pertransibo.

De vera disterentia, et vero propra philomyophici , et oratoris , et imul de eisdem duerstriorum uel pyis, ne inutilibus.

X quinq; uniuersalibus Dialecticorum re us, quae vc m V cantur, id fatis repreben unus et refutatιim: s duo priora, genus et 1Jpeciem idobprimum, ut uniuersalia, hoc est, res intimo commentitiM. Deinde etiam sit essent res uer e,tamen ut praue et perperam definitas. Po Demo ueα - - - ro quia etiam si omnia ultu uera essent, tamen becies inter xniuersalia non recte fuit numerata, eo quia, ut 1ipecies est, de nullo praediocatur, nec ulla babet instriora, sed tantum ut genus, hoc ri ut deorsum conuuertitur, et ex speclegenus ejicitur, ut diximus in Capite superiori. Nunc tempus est, ut transeamus ad alia et ne nimis longi simus , ut uno eodems cupit expediamus diserentium et proprium, prius more nostro, kndentes

nostra uera, hoc it, quid proprie significetur nominibus disterentiae et promprq, et quot et quinum situ ueri uirtus cs modi, et quid denice iere dideretia fiet quid proprium. Deinde refutantes aliena fusa et demonstrantes pene omnes disjstrentiarum ac propriorum modos a Diale ficis traiitos esse uel inutiles ubi falsos etprc terea desin tiones torrentiae ac proprii a Dialectrinci traditas, o posse 11 4atis utiles ac anas . Ad qu e omnia probanda, illas te

153쪽

sv CVNDVS ias illud ante omnia sciri uolumus, usq; adeo non facile esse intelligere, quidpr 'prie significetur nomini d ferentiae ac proprq, et quid ueres: d Oercti et proprium, ut in rebus definiendis, quod Aristiteles uocauit diffrentiam, cum ait definit em conitire ex genere et differentia flued flerenti s id M.

Tullius in Partitionibus oratoriis appellarit proprium silue proprietatem, di cens, Non dubium esse, qui definitiogenere declaretur et proprietate qua dam, aut etiam communii J equentia. Quam ob discrepantiam tantorum uirorum Rodulphus Agricola uel non audens ast irmare alterum errasse, uel certe existimans aruns redie dicere, et uolens eos cociliare,sic definit ibo strentiam, in primo libro de Inuentione dialectica cap. V. ut dicat, eam 1sse

proprium rei notam, perinde ac si diceret differentiam esse proprium ro 6 ut ita loquar, aquam esse ignem Nam per deos immortales, quomodo potest differentia, ut dioerentia est, esse proprium aut quomodo potest proprium, ut proprium di de dii rentia dici uerte nou magis quam calidum defigirido, ut album de nigro . At ego longe aliter quam Ridulphus ueritatem ommuibus etiam quanislibet magnis nominibus praeferens dico, Arisbtelem, cum dixit De initione con tire ex genere et disterentia uel disterentys, uehemeriter errasse, Ciceronem uero recti)fimefensisse, cum dixit, definitionem g nere declarari, et proprietate quadam, aut etiam communium stequentia, ut insta ostendam in capite de Definitione. Nunc tantum hoc non litorari volo,

vocabulis dri rentiae ac proprij, res longe diuersa significari Miderentia enim rit qualitas quaedam, qua res liter se distinguutitur, ac dioerentes munt proprium uero siue proprietas, contra est qualitus quaedam qua res inter se iι ita dicam, utriuntur, et quodammodo redduntur eaedem Quin cum ita

sit, nihil tamen probibet, quo miniis ima eadems res, po sit esse et differenistia et proprium, ad aliud tamen et aliud comparata ut fientiresiue sensu siue esse seu bile, si comparetur generi plantarum ac stirpiunt disterentia est, eo quia facit didri re animalia a stirpibus: animalia enim a stirpibus destrui, eo

quod animalia sentiunt, stirpes4ιero sinctu carerit. Sin vero idem constratur cum genere animalium, non amplius torrentia est sed proprium siue proprietas, qua sit, ut an inalia rationalia et animalia irrationalia, non inter edistincta et diuersa, sed ur unum facta, et quodammodo eadem esse uideantatur utras enim hentiunt,et in eo qκ0 sensum habent, non uni distincta sed coirueniunt. Ac nos quidem tales dicinius esse ueras disterentius et uera prois pria, ac nominilbus d strentiae et propri tales quasdam qualitates uere significari. Intelligendo tamen per distra eiu iam, non dioerentium digere item,

sed di erentium Uberre sucieritem, et per propriu noti proprium quod ipsum

154쪽

Rcotmeluat, sesquod conuenire alia faciat. Quod ut melius iitelligatur, at sui pateat quinamsint ueri et utiles diderentiarum et propriori modi sciendires, d feretitiarum alias esse, quae ipsae dioerunt ab alijs, ata; ideo uocantura nobis disterentiae diserentes salius uero, quae alia diiserrefaciunt, et prompterea dicunt iιra ferentiae disserrefacientes Disterentiae disserentes uni, exempli calιfa, ut animatum, rationale, mortale, et caetera uiusmodi in adntestiui uoce protruiitrata, quartinnes dioerentiae reuera tibi abusi sunt, ii si1Jpecies et genera quaedam. Haec irim sex nomina, 'pecies, genus, it Istreri tia species disterens, geniis diserens, torrentia di strens, eandem rein in terdum pluries trificatit quae diuersis comparatiotribus, diuersa fortitur nomitia, ut rationale uerbi causa utionale enim si constratur cum animali, hoc est, cum genere suo, cu sub citur, et quod diuidit, re te uocatur et perietes et sorrentia. Ac pectes quidem dicitur, quia sic appellat euin commuαnis loquetidi sus et Boethius Dialecticorum summuς, in prima Editione in Porphdirium, cui iis haec unt uerba, Animal sub se habet pecies rationale et irratio tale, idest homulem, uerbi gratia, et equi . Iaec Boethius, ex q is bus apparet rationale et irratiotiale esse tron solum d derelitias, ut Dialecti: corum pleris hille putant sed etiam 1pecies ueras animalis, et recte, ut dixi, tam ecies quam torrentias uocari. Sin uero ide)n rationale compam retur cum equo, eoile, et caeteris annualis speciebus a quibus dissert rursus non minus recite dici potest, et genus disteretis, et species disterens, et didem rentia distere is, ut perse patet ac tales qrιidem sunt ferentiae diffieretes. Differentiae uero dii fieri e facientes, sunt, tu puta, trima, ratio, mors, et a Ita similia, in sub tintivo pronuntiata, uel in aliquo, quod aequiualeat substititruo, ut esse animatum esse rationale esse mortale. Quae idcirco sic pelalantiιr, ilia facitin differre alia cominurriter enirn loquentes dicirrrus antae muta ab itianimatis differre per an ina, siue uni ualia a stirpibus, per id quod est habere ultimarii, ut infra probabimus, ratiotialia ab irratiotialibus, per ratio iein silue bonis tres a brutis, per id quod est esse rationales tirortalia ab in imortalibus, per mortem siti bolirines a Dei , per id quod 1 esse mortale. Et rursus quem esino sum differentiarum, sic etiam propriorum aliqua sunt, quae ipsa corrueti iuri alij, aliqua qua faciutit conuenire alia. Propria quae inacomtentuti alii unt, ut latrabile, quos cum et bintubile, quod equo, et alia milia, quae alijs priuattin collueti tulit. Et queinadirio tum d feretitiae di e relates, ut ante dixi, iliceti baae propria conuerrietitia, sis cotistrantur cum

superioribus, nihil aliud uti quam species, sit cum iiij rrioribus, tibi aliud quam genera, si comparibus etpropria lata etgenera et Uccies appellari

155쪽

possunt si quidem communiter loquentes dicimus, et risibile esse specimi

animalium, et hominem esse in genere proprio risibilium, et rursus sibile esse proprium hominum: Quae non recte dicerentur nisi ri Ibiis,hoc est, propriumsimul et genus et species et proprium esset ad diversa tamen copuratu:

In umina bar omnia, genus, species, illerentia torrens, proprium conuemniens, idem Iunt, nec dis erunt, risii comparatione, cum partum ursum adjt eriora, partim deorsum ad in striora partim ante uel retro ad paria cc iam uenientia, uel diserentiare lyaeiunt. Propria conuenire facientia sunt, utrim in binnitus, et latratus, et alia bullis nodi in substititiuo prolata, uel in alimquo, quod aequivaleat ulitiativo, ut est risibile, est hinnibile, est Iair te: conueniunt enim inter se omnes homines per risum, siue per id quod est esseri bile omnes equiper binnitum, siue e id quod est esse binnibile omnes canes per latratum siue per id quod st esse latrabile. Ac tales quidem utitueri, et ad rectepbilosophandum neces m cognitu differentiari et propriocirum modi qui quemadmodum inter se sunt diuersi, sc diuersum babent in philosopbundo et ueritate inus ganda sunt. Nam si di fierentiis di ferre facientibus ut inur adprobandum aliqua esse diuersa, sicproprijs conuenire facientibim ad confirmansum aliqua esse eadem, uel inter se conmenientia. At si differentia diffierentes usurpamus ad diuidendum genera, sic promprijs,quae conueniunt, ad definiendi 1pecies Exempla autem horum omnisi

haec uit, adprobaridum aliqua es e differentia, per differentia dis erre fumeientes, hoc modo Homines disertuit a brutis, quoniam bi rationem habent, ista uero non ue bisunt rationales sta uero non Adprobandum aliqua esse eadem, uel conuenientia interse per propria conuenire facientia, hoc modo. Homities et ij sunt ijdem, uel olivetiiunt riter se, quia utris habent risium uel sunt risibiles nam eos suos ridentes Homerus introducit. Ad diuide dum genera per diserentiis diserentes, hoc moro, Animalia alia uti ratiora nulla alia irratiotialia , et rutionalium alia fiunt mortalia , alia immortalia. Ad definiensum pecies per propria conlaetilentia, uel per genera propria, hoc modo , Equus est antina hinnibile, cunis terrestri s unimal utrubile: Η in tibile enim est proprium conueniens uelgenm propritim omnibus D suo laribus equis, uel uniuerso gerieri equorum et sic latrabile omnibus figiti Iuribus canibus terrestribus, uel uniuerso genere canim terre1Dti . Ad dem

finiendum autem idcirco dixi, utendum se proprijs coli uenienti Em, siue gemneribus proprijs, non differe alia uela ferent s , quemadmodion Dialect cistulte praec piunt, partim quia uerum est, in desimendo nullis alijs utendi esse, ni generibvi aut comi intuba aut proprijs, ut Urndernus in Capite de

156쪽

ut contra potius oris, non solum ratione, sed etiam authoritate Quintiliani in sanio, ubi de argumentis loquitur, de initione confirmari proprijs, fostrentibus autem solui nam i quo ii te diceret, Sin am isse animal rat orinale, et ego hanc definitionem destruere uellem, nullo alio argumento metua

uti possieni, quam sumpto a differentia siue a disserenti, dicens, Suniam et be anima irrationale, hoc est, in genere liberenti constitii tum Ex quibus qua uiue perti)fime conflat de defiti: tione per diserentia uel proprietates facienαdu longe meluri et ii erius seu iste Ciceronem quam iris telem, tamen in f ais loc etiam clarium probabitur in capite de Definitione. Nunc sit expi cato quid proprie significetιιriwcibus differentiae et propris, et qiunum sintueri et utiles differentiarum propriorum s modi, non doicile est uidere quominum pasto uere sit deliniendus unus quilibet eorum: Nam diserentia diseres rit eadem, quae et pectes, et pectes liferens, qua ad dividendum genus ut is mur, 1ι rationale animai,comparatiιm, Differentia diferre faciens est illi, qua fit ut aliqua inter se differunt, cuius ustis est in diistinguendis rebus, et ad os niendum eas esse differentes, ut irrationali collatum co rationali uel abomine. Propritιm conuenietis, siue genus proprium est illud, quod Di pari mire in definiendis pectebus, ut binitibile in definiendo equo, et latrabile in de intendo cane terrestri Propriim conuenire faciens est illud, quo proba iniis aliqua esse inter se eadem uel finiritu, tu risus comparatione hominis ac Deoisru: Homericorum. Quibus ita explicatis, et tanquam aperta tιia ad demῶαistrandum eos modos differentiarum et propriorum , qui a Porpb rio traditi sunt Ube uel intuites uel falsos et de initiones differentiae ac propri Dialeis Elicoriιm iron pos esse iteras riunc demon trabimus brer ter haec omnia, ita ute sollicitibulimus. Differentiarim, liquit Porphyritis, atra communiter, alia proprie, alia maxime proprie dicituri ac dis erre commuti iter cens 4 eos qui quiιis diuersiitate et quomodocunq; uel riter se ues ab at id rint, ut ciιm aliquis uel betae deleri a se ipso olim ui ene, iel sedens a se autea uel ab alio tonse sente Proprie /ero, cum accidens aliqlιod inseparabile ditierjuam rem ficit, ii obe cepi ocidis, naso adunco . laxime proprie , cIm aliqua diit erunt iliter e di feretiti s ijs, qui 1becificae dicu 'itur, it eis rationale, qtιbe unimali adiim tu, bominta et esse irrationale, quae eident alitin il crusi a bruti speciem conitituri A c rursus idem proprior/ιm modo qua tior tradit, linum quiIoli1lectetico non tot conueniat, ruborum Medicunt uel

157쪽

Geometram esse Alterum qui toti 1 ee ei licet non foli competat ut eidem homini esse bipedem Tertumi qui in tota quidemsit pecie,sed non nisi certo tempore , ut rursus eidem homini in senectute senescere iniuriam qui in sola et tota specie, et semper reperitur, ut denuo in homine, hoc quod 1 , notum esse a risum et in equo, aptum spe ad binnitum. De quibM tum dis

ventiarum quam propriorum modis dialecticis. ut omnes inte ligunt quid senulandumsit,breuiter ita dico: Pombrium in tradendi differenti s uehemiis

ter errassee: primum quia nou stinxit differentia diiberentes, a differentijsdiferre facientibus, quemadmodum nos antea fecimus Deinde quonia usum illarum uel nullum docuit, uel album Ac nullum quidem, ut earum, quas

primi et secundi modi esse dixit, cum tamen harum quos usus aliquis sit ad desiniendum non quidem genera, sed1Jpecies siue singularia. Vt si quis quae rat a me, exempli gratia, qui sit Socrates, et ego ita ropondeam, is qui semdet uel qui ambulat, uel qui oculis est prominentibus et naso simo num talem He Socratem, scribit Plato In qua tamen rei singularis defintlicne, et in alijs sim libus animaduertendum est, has quas Pom rius appellat diserenαtius non differentias esse sed propria siue proprietates fallem terti modii Num ad definiendum non diserent s.fed proprietatibus utimur,ut ante dixi

et ius, etiam claria dicam in capite de Di initione. Ex quo licet inteligere

Porphdirium etiam in hoc errasse, quod quae non minus propria esse p4Junt quam diserentiae, ea pro differenti itantummodo posuit. Quis enim dubitahbdere uel ambulare frequenter in aliquo loco esse oculis cayijs, uel nasbas unco, non minitecte uel fallem esse posse propria abcu us quam Arius ipsi-

digerentia. certe nemo anus Falsum autem usum docuit Porpbrius, indixit rationale, et mortale, et alia huiusmodi, quae ille in differentij numerirat, ad definitiones faciendas esse accommodata pons, ut iam bis dixi, ad definiendum non differentiarum,sed propriorum sive proprietatum usus ob necessarius, et rationale ac mortale,quatenus ad definiendum hominem actis bentur,non ferentiae sunt, sed propria ueproprietates. Itas Porphyrim in tradendisa ferentis errauit uel quia non recte iotinxit diserentia inter se, uel quia non separauit eas a proprijs, uel denis quia falsum usum earum docuit in propriis uero exponendis, primum ilium admisit errorem, quod nullum eorum tradidit usum, perinde ac sii propria praeter cognitionem nulli rei praetemea usui essent. Alter uero error est, quia quemadmodum ante non

separauerat . ferentias differentes a disterent ij diserre facie fi bore

loco non d tinguit propria conuenientia, propn ijs conuenire facientibu Praeterea in traditione primi modi, non ridie dixit eum conuenire soli ed

158쪽

non omni esse enim Meditam ubi Geometram no modo conuenit soli se etiaomni homini, potestite, scilicet , non acti, quemadmodum risibile. Nam si

conuenire in illis propri modis actu tantum intelligatur, nes risibile conuem nidi onrnibus hominibus, quia nec omnes nec semper rident actu Ato; ideo es Medicum et esse Grammaticum tam est proprium hominis, quam esse ris ibiis, trecte in Iuli Laurentius assensis in libro, et capite supra i 'to. Eo evis modo non recte, sed mali Porp rius ea tia modu a secundo modo

separauit, tam enim hominisenipropriton est canescere,quam hoministi liri

eiter esse biperem Alsi eo si esse bipedem hominis proprium est secundi

modi, etiam canescere bominissent secundi modi proprium erit, tam enim semper canescit homo senex, quam homo semper est bipes et quemadmodulubonio si non sit bipes, ne homo quidem uere est sic homo senex, sit non canem scat, non uere quidem senex esse positi. Ossiod autem pertinet ad secundum, et quartum propri modum, uere quidem illos Porpbrius traiidit, sed ut di

xi, nullum eorum docuit usum, nec fatis clare explanavit. Quare nos dicta:

mus eorum modorum usum ad definitiones faciendus esse accommodatum. Exemplum definitionis per fecundum modum est, ut si ita dicam. Lγnceus es anima quadrupes acuti)fimo uisu praeditum Nam ex eo quod dicitur, qua drupes hoc proprio secundi modii nceus ab Aquila separatur, quae et ipsis Vtur cutis imum babere uisum. Exemplum definitionis in quarto modo est cum homo ita definitur, ut dicatur esse animal risibile. Quae definitio tametsiι non est essentialis, ut Diale lici aiunt, tamen hominem in sua et propria perici constituit, et eum ab omni alio separat, quod non est homo Ais hic esti eru omnium propri conuenientis modorum inus: qui quidem modi non sunt quatuor ut Porpb rius putauit ed tantum duo trans, ut dixi, primus illius ud quartum, tertius adsecundum reducitur, is ideo non remanet, stφρ. Quorum unus, hoc est, qui est quartus Porph rq iubet conditiones duas, ut et inseparabilis sit ab eo cuius est proprium, et nulli alij praeterquam ei conueniat, unde non immerito uocari potest proprium inseparabile et priαnatum, hoc est, non commune alteri . Atq; hoc modo dicimus esse hinnibile equi, et esse latrabile canis esse proprium . Alter uero propri modus qui porpbdiri est securi sus, ex duabus illis conditionibus, unam tantum retinet

eo quod est inseparabilis maxime per naturam,sicut ille supersertae no HEpriuatus uerum communis etiam alijs. Atq; ideo iure dici potest proprium inseparabile tantum, hoc tit, non priuatumsed commune. Iuxta quem modunt Cicero uere asserit uoluptates deorum esse proprias noti quod non in alijs etiam reperiantur, praeteravi in deis sunt enim mustis etiam alijs comunes.

159쪽

babere duos pedes esse homum proprium, non recte autem Valla Pombrii reprehendit in primo Dialectice suae libro Cap. XX. ita scribens Neboequidem homini proprium, quod rit ei, cum tot autumgeneribtos commune. At ego tibi rest ondeo Vassa, hoc esse uere proprium hominis, si non priuatum, ut saltem inseparabile, quod iis est, ad hoc ut aliquid dicatur proprimit. Quod si non ita esset, nec Cicero uoluptates deorum esse proprius, nec Quintilianus lucere ignis esse proprium recte dixisset. Itas de hoc propri moto sic habendum rit, eum ita esse uerum, ut etiam esse rationale esse mortale, dis a se etiam esse animat,et alia omnia similia,ueresint huius modi propria hominis. Idq; nulla alia ratione, nisi qilia nunquam ab homine separantur semper enim uer bomo 1 rationalis et mortalis et animal. Quis enim me u deat reprehendere, si ita dicam proprium est hominis esse rationale,ρroprisi est homini esse mortale, proprium 1 bominis esse animal, certe nemo, nisὶ forte Diale ticus aliquis sexcenties Ibιltus,qui barbaros et imperitos Sopbiristis in loquendo potius quam do tismos et probatijῖimos Scriptores imitan dos censeat et una ton uis plus quam indocti)ςime putet sationale et mort e cesse differentias, et animal sic esse genus, ut nihil unquam horum o siit esse proprium. Cuius contrarium nos upra et rationibus et authoritate proribauimiιs. Ac tales quidem sunt modi disserentiarum ac propriorum, tam no stri ueri, quam Aduersariorum uel inutiles uelos et eo quo diximus mota do fiunt uerae nostrorum definitiones. ii superest ut refutemus afueorim definitiones a Dialecticis traditu, et ita captu boc absoluamus. Diffrentia, inquiunt Dialectici est quae dicitur de plimbus di ferentibus pecie in eo quod quale essentiale, ut rationale Proprium uero est quod dicitur pliιribus disrentibus numero, in eo quod quale accidentale conuertibiliter ut risibile. Sic enim Dialecticipraefertim recentiores definiunt diderentiam et proprium, et quamlus aliae quaedam utriusq; strantur desinitiones tamenbas duas existimant aliarum omniim maxime esse dialecticu In quibus quies dem duabus desinitionibus in uni pene eadem omnia illa uitia, quae suprafuerurunt a nobis refutata in desinitionibus generis et specte dialecticis Navi in eis et nomen rei pro re ipse desinitur sunt enim diistrentiae et propria max rima ex parte res non lιerba, ata ideo ut res non ut uerba erant definienda,

et dicendum quod ad differe illam attinet, uel, ut nos upra diximus, uel ut

Valla in primo uae Dialecticae libro Cap. XX. Di fierentia est qualitas, qui species distinguitur a pecie omnis enm quinius, qua istinguuntur ultra inters qualitas est. Vel ut Viues in libea de Explanatione cauis sentiae

160쪽

ra RDiforentia est, qui inter se res disserunt, ut Plato et socrates, nobilitate, ornia, aetate. Quod autem pectat ad proprium,rursus dicenium, uelut nos ante docuisus, uel ut idem Ualia ex intintillant authoritate eodem libro et capite proprium est aut quod soli accidit, ut homini sermo et risus, aut quod utis accidit sed non soli ut igni calescere, et sunt eius tem rei multa propria, ut fp in ignis lucore et calere Vel ut Vules simillier eodem libro et capite. Proprium cuique est, et quod est diuturnutu et perpetusi, ut Druorum propriae sunt uoluptates, ait de in comordia, et proprium quod cum ullo non est cominmune, ut proprius Pauli mos ita quodqusque habet solus, id Iresin os ru . Ex quibus duobus propri modis dini intiliano primum tra illa , deinde a Valla, et a Viue confirmatis, ego speriorem illum qu omni et sol accidit. supra nominaui proprium inseparabile et priuatum illum uero, qui utis cotingit quidem sed non soli, tanquam deficiens una conditione appellaui pridinprium inseparabile tantum, be non priuatum, tres uni tantum modo contin

gens Proprium autem insi arabile et priuatum, ut nos quos post tot ac tu istos uiros aliquam propri huius definitionem et orta tis ueriorem perstctio,

rem addamus,nibila luci est, nisi qualitas quaedam, siue notaquHam, siue propriet.is quaedam utri .intum ac soli contingens quasi , ut ipsamprimo in sua situs sipecie constituatur, Deinde etiam ab omni alio, quod diuersura sit, distinguatur. Ex quibus duabus consitionibus in bacio tra proprijdefαnitione appo sitis, prima illa, quae est, in sua ipsius pecto constituere, tributatur proprio et est propris p uis, ut proprium est. Ej enim furun ac proprii propri oscium, ut id cui contingit, in propria 'pecie conjt; tu ut Alia uero quae est, ab omni alio, quod diuersum sit dijtinguere tribtutur tu scin et ipsa proprio, sed non ut pronium est, uerum ut differentia rit. Vt enim propris in unus est, in sua pecie constituere, atq; ideo, ut supra dictum est, eius usus ad perfecta definitiones faciendas est necessarius sit diserenti e bure ac pri natum officium est, ab omni alio distinguere. Ex quo patet id quod etiam in*fra melius dicetur in capite de Definitione, tristitelem et Peripateticos non recte praecepisse, definitionem ex genere et differentia , uel diffierent ijs esse faciendam, cum differentiae partes non sinit, ut res definiunt, sed ut res defiαnitus ab alijs omitibus distinguunt. Et quamuis contingat, vitam eandemq; reecte et proprium et differentiam, et debiti ire ac d jtinguere, ut habere tres an gulos, exempli gratia, in definitione trianglili, tamen non eadem comparautione est trutis, nec eadem ratione facit utrunq;. Num habere tres angulos

ut est proprium trianguli et comparatur tria ligulo suum definit et in propria Decie con tituit, iιt autem 1 disserentia et comparatur cum alijs, distinguit di bitauit

SEARCH

MENU NAVIGATION