Marij Nizolij Brixellensis De veris principiis et vera ratione philosophandi contra pseudophilosophos, libri 4. In quibus statuuntur fermë omnia uera uerarum artium et scientiarum principia, refutatis et reiectis prope omnibus dialecticorum et metaph

발행: 1553년

분량: 408페이지

출처: archive.org

분류: 철학

161쪽

tione Quod nec Aris,teles, nec Peripateticorum aliquis unquam uidit, etsi uidit, non fatis aperte et clare usus est explicare. Sed ut redea unde discesti, definitiones diserentiae ac proprij, quas attulimus proximesupra no de diffstrentys differentibus, nec de propriis conuenientibus sunt, sed dea feretimi set proprijsdiferre ac conuenire facientibus . Hae natis sunt ilia di femrentiae et illa propria de quibus intelligunt d 'putantes, cum dicunt argume

tum a differentia, siue proprio se sumptum caetera uero tam differentiae quam propria,quoi ad argumentand pertinet, a peciebus non sunt diseretim tia. Omnia uero quae differunt, ut recte inquit Ludovicus Viues in libro suis pra citato sunt aut diuersa tantum, aut diuersa et uaria,aut non solum diuersa et uaria sed etiam separata. Diuersa tantum sunt, exempligratia, duae partes, situ duo dimidia huius chartae ulbae integrae diuersa et uaria, ut eamdem duo dimidia, si alterum album alterum nigrum fit diuersa et uaria et separata, ut haec eadem dimidia si non solum uariasint, ut dixi, sed etiam disseissa in partes duas. Vt diuersitus ad Ubentium duoruin dimidiorum chartae, uarietas ad diuersitatem coloris, separatio ad compagem eorum refraratur. Quod dixi de ijs, quae diserunt, idem dico de ijs, quae conueniunt, ut

enim tribus modis aliqua posbunt differre sic etiam tribus modis possunt essee

conuenientia, hoc est, ut permaneam in eodem superiore exemplo te quia duo dimidia buius chartae non siint disci fa,sed eandem habent continuitutem, uel quia unum et eundem habeant colorem, uel quia sitferipos et sint omnimno unum dimidium non duo. In summa dedi strenti s et proprijs, communiter hoc pro certo haberi uolumus, omnem differentiam tu dilberentem quam difαβrre facientem, unam et eandem posse etiam Ube proprium, tam conueniens quam conuenire faciens , et 1 militer omne proprium tam conueniens quam

conuenire faciens, posse esse dioisentium tum di frentem quam di ferre fuiscientem, utrobis tamen hac conditione seruata, s ad alia et altu comparentatur. Nam ratio, siue isse rationale,exempligratia, si conseratur cum homirine, est proprium inseparabile, licet non priuatum et solius si uero non cum homine sed cum caeteris animalibus comparetur , non iam amplius proprium,

sed differentia fit necesse est. Differt enim homo a caeteri animantibus,quia

rationem bubet, qua carent ita. Item ris fine esse sibile comparatum homini 1 proprium inseparabile et priuatum a uero collutum cum alijs unis

malibus nonproprium est hominis sed disterentia Nam sicut omnes singulo

162쪽

caeteris animalibus, quae facultate ridendi carent, et sunt, ut ita dicam, irriαfibilia, et sic apparet, ut etiam ante dixi, et omnia propria di flerentius etfrre omnes differentius propria esse posse, pro uaria et diuersu rerum inter se cori paratione. Quo lusi adeo uerum est, ut Rotulphus Agricola quodam loco de iniens differentiam dixerit eum esse propria rei notam, deceptus, scilicet,

hac quam dico uaria rerum comparatione. Sed non ita faciendum erat ORO

dulphe, nam si contingit unam eandemq; rem esse et propriti et differentiam, non idcirco tamen dicendum est, proprium esse differentiam, aut differentiam proprium, sed utrunq; ab altero comparatione d tinguendu ut nosfacimus. Perinde enim peccasti dicendo, Differentia esse propriam rei notam, ut si di xsbes aquam esse ignem, aut calidum esses igidum. Sed ut semel finiam rie quae dixi, omnia uti non solum contra Rodulphvmbsed generaliter contra stulta et inepta Dialecticorum opinionem, qui et propria et differentiasse immobilia esse putant, ut unum et idem subie tum simul non positi 1sse et di se

irentiam et proprium, mutata scilicet, ut dixi, comparatione. Cum nec di se irentiae nec propria nec adeospecies es genera sint, id quod dicuntur,n eerta quadam collatione, qua mutata desinunt esse id quod erant, et in aliam quasi natura transfrmata, amittunt pristi inum nomen, et aliud nouum a quirunt. Sed ut redeam ad supra dictus desinitiones differentiae et propri a Dialecticis traditas, dico eas totas eodem modo quo issae generis et pecte esse

fugas, uel quia res uera definiunt perinde ac sis ni uoces ac nomina uel quia etiam flessent uoces, tamen non distingunt ab alijs per id quod est diei

de pluribus uel ecie uel numero disserentibus, uel in quale essentiale, uel in quale accidentale: eo quia omnes uoces appellativae proprie dicuntur depluriribus et ecie di ferentibus et tam in quid q-n in quale Nam rogatus otiis quid fit mi non minus recte res rondere potest, est rationale uel ri ibileqr u est a limal et rursus interrogatus, qualis est bom, non minus rectavia ora rei oti oriem si dicat, est a limalis, quam si dicat, est rationalis uel rhibilis itas trulla sinistis debitutionibus diffierenti ea propri quae a

Dialecticis affer trir, quae uitio careat. Qitod autem pro exemplo differemtiae afferto rationale, pro exemplo uero proprii, risibile, non milius recte facerent, Apro exemplo diserentia potiereti ritibile , et pro exemplo proαprq, rationale. Cum iit dixi, haec omitia non, pro uaria eorum comparamitorie modo propria modo dis terentis iit nec adeo recusetit etiam inii sint geliera etss'ecles, ' comparatione mutata progeneribus et speciebus accipimantur. Ex quibus liquet quaeculis a Dialecticis dicuntur de diserentia et

163쪽

sECUNDVs issproprio pene omnia esse fusi, aut uperuacua aut barbana. Quod autem aiunt omnia quae differunt aut idem sunt, uno aliquo trium modorum dister

re, aut idem esse, hoc est, aut genere, aut pecie, aut numero mos tantum duos priores disterendi et idem essendi modo recipimus et approbamus, tanquam ueros et communiter usurpatos ab omnibus probatis Scriptoribus tum Graecis quam Latinis et eos ita intelligimus, ut differre genere nihil aliud it, nisi esse in differentibus generibus, ut animal et uitium, quorum unum rit in genere obstantiae, alterum in genere qualitatio esse idem genere, nisii in uno et eodem genere , ut homo et eo in eodem geuere animalis.

differre specie, ni si esse di fierentes species uel diui ibiles uel indiui biles,

Divisibiles, ut rursus homo uis leo differentes animalis ' ecies existunt: In diuisibiles ut Socrates et Plato, quae sunt diuersae species indiui ibiles gemneris Atheniensium 'elgeneris hominum: esse idem1pecie, ut Iesuma et Pompilius, uel Marcus et Antonius,quae sunt duo nomina unam tantumo ospeciem indivisibilem significantia. Et sic omnia, quae digerunt uel idem sunt

magnitudine, nobilitate, doctrina, diuitijs, et caeteris huiusmodi rebres, necesse fario disterunt uel idem sunt, altero boru duoru modorum Joc Ut, genere uel specie magnitudinis,genere uel ecie nobilitatis,genere uel 1pecie dcctrinae, et in alijs eodem modo. At sita nos tantum bos duos disterendi et idem esse fetidiano os ponimus, et approbamus. At uero tertius ille modus, qui a Dium Ie hic is dicitura ferre numero uel esse idem numero, eo scilicet, modo, quo ab ipsis intelligitur,prorsus re citu ais improbatur a nobis unquam a nullo recte loquente Scriptore nes Graeco tres Latino receptus aut usurpatus. Scriptores enim reste loquentes ea intelligunt differre numero, quae habent diiberentem numerum uis ita globus decem militum diser a globo uiginti militam idem uero numero, quae babent eundem numerum , et hoc modo, duo exercitus, quorum uters con hi decem millibus hominum esse idem numero recte dicuntur. Atq; hinc phyim apud probatos Scriptores reperiudecem numero, centum numero, mille numero,et infinitiali huiusmod , quae Iocutiones non ad id quod esse idem uel dis prens, sed ad aliquem determinatii numerum 1emper diruntur. At uero disjPrre numero et es idem numero ad eum modum, quo Dialectici intelliguut, nemo unquam Vecte loquens, quod quide ego solumfixit aut scrip it. Navi Socrates et Plato, quomodo posuntdiferre numero, ut ipsi uolunt, cum uters eorum eundem babeat numerum, hoc est unitatem sit Marcus Antonia solus, quo pacito potest esse idem num mero, aut ipse secum, aut cum alio, cum fit tantum unus et indiuiditus homos certe ego non uideo qua ratione Diale ctici haec dicerepe int,nisii orte putat

164쪽

4o sinum is eundem hominem posse esse duos homines, et illos uos bomines rvr'sus posJefieri unum et eundem hominem numero in od quimuis absurdusimmumsit, tamen ab eorum imperitia et ruditate non est alienum. Itas qui rem te philosophar cupiet, istis omnes Dialecticorum insanias reqciet et imprombabit, et cu dicere uolet, quomodo illerunt Socrates et Plato, eos non numeraro sed)pecte id rentes 1 e dicet. Et i rogetur qua ratione id sciat, res odebit, quia Socrates et Plato babent eundem numerum, hoc est, unitatem et propterea non poseunt di Prre numero, at uero quia sunt duae diuersis ecies induti sibilesgenerri Atheniensium, uelgeneris hominum, idcirco ecte disse irre recte dici: Eodenis modo faciat, cum aliqua idem esse probare uolet,

hoc est 6hnda ea unam eandem h=eciem indivisibilem esse.

De accidente vero Iuidem sed inconysanter deo latio, simul pauca piaedam deflsis uniuersilibus, et eoru uanis qrtisionibus in iniuersim.

CAPUT AVARTV N. ORPHYRIVS in capite de Accidente, quod est quintuet ultimum uniuersale dialecticum, recte quidem definiuit dixit psum esse id quod adest et abest praeter,cst subiecti corruptione. Quicquid enim ita potest et adesse et ab Jὴ, ut subiectum id, in quo est, non corrumpatur,recte uidetur et esse et appellari accidens quo uocabulo usus est etiam Quintilianus in eademsignificatione. Et quoniam adesse et abesse,

uera non uoces sed resfunt, idcirco accidens uere et recte non tanquam uox sed tanquam res definitum fuit a Pors' rto. Sed tamen in hac ipsa definitio ne Porph rius ualde incolitanter et inconjlderate sege)ῖu. Nam cum supra deliniuisset genus, et pectem, et didrrentiam, non tanquam res sed tanquam uoces, hoc in loco nescio ita incultantia uel imprudentia uel obliti one ductus accusentis non tanquam iocis sed tanquam rei desinitionem attidit. Sed qui ae mesimi est ij tua uel licon tintia, uel imprudentia, uel oblivios Porphiris necesse rit enim existimes uniuersalia omnia esse diu res uis uoces, ut par tim res partim uoces, alit certe res et uoces simia Si omnia imiuer alia ressum cur non omnia aliquam res, et jsi milia uoces, cur non omnia tanquam uo es destitiintur quorumn cutrumhchti mo sit sorte dixeris aese

165쪽

ti l partim res partim uoces, uel simul et res et uoces 'tim a te petam, et flagitato ut inibi tantae istius de tam monstro fe diuerstatis rationem red*das suam tu nunquam nes ueram nes probabilem reddere poteris praetem rea nec illud re te a te factum esst, quod inter uniuersalia numeraueris acci dens substititia autem non numerauerR. Nam cum tam sub tintia quum acucidens de suis instrioribus praedicetur , et uere uniuersaIis sit, ut Dialectici fatentur, quid causae fuit,cur alterum, unum ex quinq; uniuersalibus Irceris, alterum non feceris ast cur non sex potius adiecta substititia quam quinq; tantum uniuersalia facienda putaris sint inquis, genus, et1Jpecies, et dide rentia tanquam sub tinti de suis instrioribus praedicatur, atq; ita licet sub

stititia inter uniuersalia non fuerit recepta nominatim, tamen tanquam recemptu et nominata intelligitur. Sic enim Dialectici protestores tui te intellexisse aiunt. At ego et Tibi et Dialecticis re ondeo nes genas uerum, nes 1 e ciem ueram, neq; thferentiam ueram, sed tantummodo uocem generis, voce

Deciei uocem disterentiae dici ac praedicari de suis instrioribus,ut supra dixi

et probaui quia dici et praedicari non rerum fed vocum proprium rit. At sideo non potes non vehementer errassee, primi quod ex illimu1tigenus et eruciem et differentium tanquam non uoces sed res et uniuersalia realia dici et praedicari de aliquo Deinde quod post aquam ita existimarM,no omnia unis Nersalia aut tanquam res aut tanquam uoces definiuisti Et postremo qui cum accidens inter uniuersalia numerus es, sub lintium non numerandam sed relinquendam putasti. Atq; haec unt o Porphyri omnia tua in Capite de ac

eidenti admissa errata. Nunc pauca audi de falsis uniuersalibus tuis, et orsi uanis quaestionibus in uniuersum. In primo stitim prooemio Isagoges tuae, quod uis, cognitionem universalium tuorum ualde utilem essee ad diuidendum, ad definiendum, ad demonstrandum, dico te non dicere verum, quia quod ita est, nec esse potest in uera rerum natura, non potest ad ullam rem faciendam esse utile: sed talia sunt omnia uniuersalia realia, ut apra probavimus ergo quod polliceris de utilitate uniuersalium, non potest esse uerum, ut etiam in paclarius o landetur in capite sequenti, ubi de falsiis diuidedi et definiendi

resticorum praeceptis agemus iniure hic tantummodo Lectorem admonitum

se uolo, non esse veru id quod tuititim in ipso fagoges tuae principio dicis. Quod autem stitim post dia addis, te praetermisit obscurioribus quae1tion:bus,

ea quae sint fuciliora tractatura, multo minus uerum dicis quamsupra: tinenim, non dico puer aut adolescens, sed uir iam senior, et totum uitam suam in hi dij uersutus percipere, aut animo comprehendere queat uniuersalia,

.liis hoc , , rem unam iis adeo dubiam obscuram, incerta,controuersam.

166쪽

ut in duobus prope milibus annorum a tot tanti s bilosophantium capitibus et ingeniis nunquim decerni ac decidi potuerit subsit tint ne per sese, an tu solis animi, inti et sisub istini perje, num corpora sitit, an corporis exper tia et denis qualiacunq; int, num abstracta sint a fiensibilibus, an in ipsis seu sibilibus inmersa quis inquam banc tam litigiosam, tuniijs tenebri; obrutam rem unquam percipiat, aut animo comprehendat fieri nemo nec tuo Porpbdiri nec Aristiteles tuus nec uliquis unquam Dialecticorum fatu intelligerepotuistis quid et quale esset uniuersale, sed tantummodo ipsum ab Ari)ktele incon iderate acceptum, et temere a probatum o tantissis libro rum uoluminibus celebrauiItis et diffudistis per uniuersum orbem terrarum: non alia prudentia aut apientia quini Aegreti illi, qui allium et cepas inter

Deos restruat, et ea tanquam Deos colunt et adorant. nunquam multo maior est infinia uestra quam Aeg ptiorum illorum, illi enim inter deos rem frunt ei, quae licet non in iiij, Lumen uere sunt in rerum natura uos in Pbilo opiam introducitis ea, quae nec unquam fuerunt, nec sunt nec erunt,

et quod peius etiam est, nec esse possunt. Itas quaestiones istae omnes de Uni

uersalibus Dialecticorum praesertim recentiorum, et ante omnes Reueren si

liliκ NIagistri bilippi ucagatae, prorsus sunt uanae etfutiles. Vtrum uniuersale sit subiectum in libro praedicabilium. Vtrum tantum quinque sint uniuersalia. Vtrum uniuersilia siti: extra intelle tum Vtrum uniuersale uerius sit in anima, an in singularibus, an in se. Vtrum uniuersalii in corporalia, an incorporalia. Vtrum uniuersalia fuit separatu a sens bilibus. Vtrum in definitionegeneris definiatur prima intentio, an secun a. Et aliae quamplurimae uiusmodi quaestiones plusquam sopbθtica et inanes quibus ego omnibus breuiter respondeo, niuarsale non esse subiectum in libro praedicabilium, quia quod non est, in nullo libro subiectum esse potest et quia cum uniuersalia falsusint, praedicabilia ipse .et liber ipse praedicabili non possiunt non essesaga ut omittam interim profundam barbariem uocabuli praedicabilis falsiitati uniaeualis adiunctum Deinde non esse quina

uniuersalia,quia ne unum quidem uerim est. Dein e uniuersalia non esse Gem au a,nec extra animam, nec tabe nec in alio, nec insingillaribus nec exm trajingularia quia in triam sunt, nisi tanqliam Chimaerae, ata Centauri Deinde uniuersalia nec esse corpora nec incorporalia, nec insubibilibus nec Ieparata ab illis, eadem, quambupra diximiis ratione. o tremo in delinitioneSener dialectication dejimi Gaeis primam intent

167쪽

tentio potest esse uera,et cum prima intentio non uera fu,multo minus secun dum posse esse uerum Possem hic quoq; re1pondere multis alijs eodem modo Manis et inanibus Dialecticorum quaestionibω , partim de 'pecie partim dedi strentia partim de proprio, partim de accidente: Sed ex bis que bactenum a nobis dicita fuerunt de uniuersalibus, fatis patere arbitror quomodo ad oramnes alias huiusmodi Dialecticoru ineras nugas et insanias fit resi)cniendi .

De praeceptis diuidendi, et de iniendi oratori s veris et Dialecticorum sis

c APUT VINTVM. VONIAM . dixi in superiore capite, Pom rius in prooemio sagoges fuaefulyo ait, cognitionem uniuersaliuesse utilem ad diuidendum et definiendum, idcirco hidio sis 1ilosophiae candidati mihi usi sunt hoc loco admonendi, non esse uerum id quod ipse dicit, et pauca de praeceptis diuidendi et definiendi tam nostris ueris quam Aduersuαriorumfalsis esse dicenda . At suta ratione diuidendi primo incipiam, ita breuiter dico: omne quod diuiditur esse totum aliquod uel continuuie quasleontinuum, uel discretum uel quasi discretum de praeter haec quatuor totorirum genera nibi omninoposse diuidi, ut supra diximus in capite de Totis Aede toto quidem continuo et quasi continuo et quasi discreto, quoniam Diale diici nihil uel parum admodum a nobis dissentiunt, idcirco de diuisione horum in praesentia dicere supersedebo, et tantum docebo, cum diuiditur genus in Decies, ut animal, exempligratia, uelgenu animalium in rationalia et irrirationalia, nihil aliud diuidi, nisi totum aliquod discretum uel multitudo alis qua singularium animalium in sui partes discretus , non totum uniuersale, ut dicunt Dialectici, in partes subiectius in enim supra fatis refutatum e sttotum istud uniuersale, et o knsum cum uniuersale non sit uerum, simul etiatotum uniuersale uerum esse non posse. Quod cum ita sit, relinquitur indi ausione animalis siuegeneris animalium , nihil aliud diuidi posse , nis totum discretum et multitudo singularium, ut dixi et quigenera rerum aliud esse

quam res, et tota discreta et multitudines singularium putara eos uebemenister decipi, et toto, ut aiunt, errare cris. Dico autemgenera esse multitudio

ne quodam singularium maiores . quae cum diuiduntur nihil aliud fit,ns

168쪽

dimisione totorum discretorum, quae genera sunt, ita est tenen omnibuς qui recte philosopbari cupiunt, ata omnia uniuer alta realia D ἰale ficorum improbanda et rejcienda, tanquam res prorsus fugis et mer .is hominum imαperitorum nugas Diui lonum autem generis siue totius discreti in partes multi sunt modi ratio enim diuidendi, Alia est ex Jrma,qua vocant, ut corraporum allui animatum est, allui expers animae Alia ex materia, ut arborirum altae ex militi sunt, aliae ponte nascuntur Alia ex adiacentibus ut animalium aliud mansuetum, aliud irum: Alia ex subsellis adiacentium, ut feritas alia serpentis, alia reliquarum belluarum est Alia ex uelibus, ut bomminum alius studio, alius lucro, alius uoluptati operam dat Alta ex Ociem tibus, ut animalium allud parentis efficacia, aliud calore solis, aliud putreαfactione gignitur Alia ex e sectis, ut animalium aliud fatu,aliud xu, aliud uernis parit alta cx fine, ut rei u domesticaru,aliae ad usum, aliae ad uoluptate pertinent Alia ex Vs, quae adfinem ecta ut, ut, opum parantaru cause, ali iustam operam nauant, alij foenerantur, ali ui rapiunt, alij fraus sub ducunt Alia ex loco , ut animalium, allud in terra, aliud in muri degit: Alia ex tempore, ut flores aut byberni sunt, aut uerni, aut a Stui, aut aulanales Alia ex connexis, ut bomnes alijserui sunt, ali domini, alii neutri. Alia ex contingentibus, ut musicoru quidam iteras sciunt, quidam prorsus sunt illiterati Alia ex pronuntiatis, ut quidam hominum laudati sunt quimdam uituperati quidam silentio latent Alia ex comparatione, ut populares, qasdam instaregem unt ibin aliqui pares, nonnulli superiores: Alia ex sit in libros, ut aliorum uitae propositum iid tria formicam imitatur, aliorum

segnities similis est muscis . Atq; bis stre tot modis diuiditur omegenus siue

totum discretum in partes: quos omnes modos recte recenset Rodulphus Agricola in primo de Inuentione dialecitica, cap. VII. et ibidem uere ait, di uisione uocis in res iligniticatis. u tauri, in domesticum animaloidum, et mo tem diuisionem rei in nomitia, ut non patiar non stram, non sinam et rur sus recensionem plurium nominum, qualia sunt haec tria, M. Tullus, Cicero, et alias huius noli explicationes, no esse diuisitones sed potius enumerationes uel multarumsignificationum aliculus uocis uel multorum motorum expli candi eandemsententiam, uel denica multorum nominum, quae alicui insunt.

Nec uero non re te improbat opinionem Boethis in libro de Diuisitonibus, qui ait, qmnm

169쪽

subiecti in accidentia, aut accidentis in subie ta, aut accidentis in accidentia. Num baec omnia nihil aliud bunt, nisii diuisitones generum situ totorum discretorum accidentalium in suas partessiue ectes accidentales liac nihil erat necesse ut a diuisito regeneris in pecies iue totius discreti in partes separa reatur. Cum tam sit diu rogeneris inspectes baec alborum ulla seunt calida alia stigida, quam haec, animalium dilia uti rationalia alta irrationalia tamenim calida et stigida quandos sunt in genere Aborum, quam rationalia et strationalia in genere animaliam. Quis autem ait Rodulphus, opposita et dijurentia prorsus abhorrere a ratione diu de 'ad , eo quod neces sit, quic quod diuiditur, de ijs praedicari, in quae diuisum 1 , oige abest a ueritate, cum nullum totum diu sum rue id cretumsit siue continuum de suis partimbus praedicetur in recto casu, idci non solum quia res hi non uox,sed etiani qui sequeretur totum esse partem suam, hoc it, decem *rthyis esse quinq; , et hom: tremes brachium At dicet riasse aliquis, nonne ita loquimur shomo est animes fiat dor est coloris ex quibus loquendi modis uidetur animal et color, quae sint genera et tota quaedam de homine et candore in re to casu dici. Sed res longe aliter se habet, nos enim supra ostendimus in talibus enumtiatis, tres animal nea colorem esse genus aut totum, sed perinde esse ac si diceretur, unus homo est unum animat,et unus candor est unus color eo quia

tam suppositum quini appositum in utros enuntiato est singulare, proprie

positum et semel tantummodo enuntiatum quo in casu singula uoces non nisi unum significare possunt. Sed de bis antea fatis, nunc breuiter pauca quos subiungamus de praeceptis definiendi, de quibus hoc siit primum, omnem bona de initionem feri non ex genere et disserentia uel disserent s ut Ariwteles et cum Arso tele Dialectici omnes syrmant sed ex genere et proprietate quadam uel communium stequentia, ut Cicero longe melius et doctius quam Dialectici et Philosophi omnes, dicit in Partitionibus oratorijs cuius hae e fune uerba, Non dubium est id quidem quin definitio genere declaretur, et

proprietate quadam, aut etiam communium stequentia . ex quibus proprium quid sit eluceat. Haec Cicero, quae uerba quoniam sunt paulo obscuriora, et a Straebeo Sturmios eius libri interpretibus non satis intelle tu, idcirco a

nobis paulo clarius explicanda censumta s. Ergo quod Cicero ait definitione declarari ex genere et proprietate quadam ita intelligendum est, ut si dixis

set, ex genere communi, et ex genere proprio ac priuato Nans, ut nos sum pra diximus, commune, et gelius commune proprietas siue proprium, et

genus proprium idem sunt a tu ideo quod cicero simpliciter dicit ex genere

170쪽

genere proprio . Et quoniam sunt duo modi generum propriorum , unus ut opponitur communi,alter ut opponitur separabili de eo intelligere debemus, quod communi opponitur, quodq; ueris inre est, proprium conueniens omni

soli et siemper, ut se ri sibile homini, et esse latrabile cani terrestri: Namulis Iud alterum quod opponitur separabili , conuenit quidem omni et semper sed non foli, ut esse rationalem uel esse bipedem homini, quorum alterum est comomune ei cum Dils, alterum cum multis autumgeneribus sed quoniam neutruab homine naturaliter separari potest dcirco utrunq; est proprium insepara bile tantum, ut in superiore diximus capite. Ergo cum dicitur in loco illo Ciαceronis, et proprietate quadam litelligendum est degenere proprio et priua,to, quod nulli alterisiit commune, et idgenus proprium in definitione, exemαpli gratia , hominis sic cum genere communi iungendum , ut dicatur uel hoc modo Homo est animal sibile, quae definitio con ' ex genere communi rea moto, et genere proprio priuato Vel hoc modo Homo est rationale, ibile, quae altera definitio ipsa quidem coistit etiam ex genere communi, sed proapinquiore, et ex genere proprio priuato. Quarum definitionum utras quis dein est uera et peordia, quia constituit hominem in proprio et priuato geneαre, et separat eum ab omni alio quod non es bonio. Sed quoniam risibile uideritur esse non proprium hominis priuatum, sed commune etiam Deorum poetiricorum et quoniam summa est inopia talium propriorum priuatorum, et non communium, idcirco authores, definitionem hominis libentius faciunt ex geαnere communi remoto, et duobus generibus ite communibus fedpropinquioαribus, ut cum dicunt, Hominem esse animal rationale mortale Animal enim est genus commune remotum, rationale et mortalegenera communia propinαquiora it hoc est illud, quod Cicero ait, aut etiam communium requentia, hoc rit, generum communium propinquiorum multitudine, quae necessario as definieridum albumutur, cum nullum reperitur proprium priuatum. Nam duo uel plura genera communia propinquiora uicem unius generis propri priuati supplent, et tu erus carentia percommode ad definiendum adbibetur, et hoc

est illu i alterum, quod Cicero in fine subiungit, ex quibus proprium quid it

eluceat it c Sitti modo, is his praeceptis seruandis apud Oratoressunt bonae et perlecta definitiones, in quibus ficiendis nullast mentio d;frrentiae aut dis retitiarum , Med foliiιs generis et proprietatis uel etiam communium sequentiae, hoc Hi, ut nos intelligimus olius generis communis, et olius generis proprij priuati, uti multorumgenerum commutuum propinquiorum.

SEARCH

MENU NAVIGATION