장음표시 사용
211쪽
te absolutae et qualitates comparatae, ac tam absolutarum quam comparata . um, tot ac tales partes sunt, ut diximus. Intra quarum ambitum continereratur ere omnia quaecunq; fiunt in rerum natura, praeter sub tintiam Ratio ;nes autem et causae eorum, quae uel addidini uel mutauimus in hisce quat latibas describendis praeter uel contra ea, qua scripsit Ari lateles in categomrqs suis, haesunt. Primum in summo posuimus qualitatem generalem aquam alteram partemgeneris,ci uni, et sub tintiae ex aduerso re ondentem, quam
Arsipteles non re te praeterm stit, cum ut supra docuimus, Ilae dubio diderata qualitate speciali, non solum apud Latinos sed etiam apud Graecos , ut ex superiore capite apparet. Dein e banc ipsam mi imus in absolutum et con paratam, eo quia ecte absolutum et esse comparatum situ relatiuum sunt diruuerse, nec in una ea ems specie anrbo recte comprehendi pol'e uidentur. T si sub ivissimus trans parte in plures alius species eisdem nominibus utrinspraeditus . Vt enim in parte absolutorum est qualitas specialis et quantitis et caetera quae sequuntur ij c etiam in parte comparatorum , ut patet in exemαplis suprapositis. O d non animaduertens Aris Pteles categoria meoστι, hoc est, ad aliquid, a qualitate, quantitate, ea terisque accidentibus, baud scio quὰm rei de prorsus separauit. I Iussaeninistre qualitas absoluta est, quae non po fit comparari, et tanquam ad aliquid fieri, et caetera, cum et ea quae sunt
ad aliquid etiam absoluta fieri uideantur. Num esse feruum, exempligratia, et ecte patrem, et alia huiusmodi sunt quidem ipsa relutina ex conditione siuesbrubominum per comparationem fudit, sed si et ferreus comparetur, non
cum domino, sed cum libero et pater constratur non cum filio, sed si orbo, stitim ex mutatione oppo tionis ters uidetur mutari et ex relativo absolum tus contraritus reddi Seruus enim et liber, pater et orbus, non ut relativa sed ut contraria opponuntur. Ais ideo nos relatione non perse et ab alijssein paratim, sed cum alijs cmnino simul coniunt te posuimus. Praetrea nos in qualitate speciat sub habitu et illectione coilocauimus naturalem potentiam vel impotentiam, eo quia omnis naturalis potentia uel impotetitia est habitus
quidam naturalis, etiam testimonio pilas Arista telis in sexto Ethicorum ita scribentis, KL γαρ κρὰ ξηρίοις Κ cpVωκα χάρχουσιν ἰρις, hoc est,
etiam pueris et ris naturales in uni habitus. Quare Aristiteles naturalem potentiam et impotentiam no diuersim .ciem ab habitu et astrictione ponere, fel sub babitu ues a se lione tanqttam ueras eius 'ecies locare debuit. intem qua de in ere uolucrit is rationem mihi reddat oportet, cit Aristiteles uiae loluatur, aliter doceat, et co trasua sum docun:enta facere uideatur.
212쪽
uem in quantitate disici et posuimus genus et 1lpeciem diuisibilam n continravera totum et p.ortem, eo quia proprie genus et species iurisibilis, nihil at ud Ant, nsim stili liues, totum et p. rs nisi in gnitudines. Et post omnia etiaadiecintilis c tu am eo quia est clualitas quaedam rerum separata ab alijs, ex causi eri ri iliciente, et mutemuli, et finali res in ulla dubitatione dicunmtur quales, ut et in arbore nitra qualitatis, et insuperiore capite sitis o lan su inest. Mare Aristoteles praeter alia quae peccauit in describe id scatego riis suis , etiam hoc peccatum inrisit, quod praetermisit categor Iam causae. N amsi quis b eo quaerat , in quinam categoria haec sit ni esse Pol cleteum ne Parrbasianum, se marmoreum uel ligneum, et alia uiuuemodi, nunquam ipse sese explicare poterit , nec ad ullam categoriarum suarum tales loquendinis os relucere N. es solum causam praeterm sit, sed etiam multa alia in aliis partibus, ut in qualitatest eciali, titum et conditionem personarum, aliarusτeram, ut esse diuite uel pauperem esse nobilem uel ignobilent, quae similiter ut superiora, ad nullam Ardistetis categoria reduci posse uide utur. H. e sunt igitur causae et rationes, quibus aliqua in arbore nostra generica a didimus uel ularaximus vel mutauimus praeter uel cotra ea, quaescripsit A 'teles. Itus sic conclutimus hunc librum, ut dicamus arborem Dialecticorum praem dicamentalem , ut uocant praeteream partem quae ad indiuidua pertinet, totum esse filiam, eo qMa tota constit ex generibus, et speciebus, et distren t sin uersalibus realibus, hoc est mor trosit et chimaericis , ut supra o lan sum tit et praetere habetgenera et digerentias ita firmas et immobiles , ut nec genera nasserentias nec Prentiae in genera unquam mutari ac tran fir pHὐint, cum ire nullam reperiatur genus, quod ita siligenus, ut non
poesia esse diderentii, nec ulla d ijstrentia, quae non positi isse genus. Ac quod degenere id strentia dixi, idem quoq; de proprio intelligendion ut in capi ede 4 rrentia et proprio os, usum est. Rursus enim dico et affirmo nudum nes genus, neq; disserentiam, nec propriu nesadeo eciem diui bilem esse, quae non aliquando po siit in
ulterius quasi naturam mutari, et id us nomen ac racipere, hoc est, qua no uel ex genere etspe cies et diistrentiu et proprium, uel ex
specie et genus et di frentia et
proprium, uel ex dille rentia et genus et
Decies et proprium, uel denis ex proprio et genuis et pecies et dit erentia interdumseri queat, ut exemplisjupra tu demor Dat ivt.
213쪽
DE FRIS PRINCIPIIS, T VERArditione philosophandi, contra leudophilo,
sophos, etsimul de apis eoru principi D.
nominibus scientia et artis , prid apud Latinos communiter ac proprie signiscent et quot modis hirunt eorum accipiatur, et donii quibiis di Hreti sartes et scientiae inter se distingvantur contra
fas sientias et artes seudophilosophorum.
mi bis usi uenturum, ut utar nominibus fienitie et artis, quae a nobis longe aliter, ais a Dialectiei et Philosophi intelligatur, operaeα pretium mefacturum existimaui si pauca ante de ipsis nominibus dicerem et quot modis tum et ob tum ab illis acciperentur, aperirem ne ambiguitas et ignorantia nominum friasperi animis aut Aduersiriorum ut aliorum qui haec lecturi unt, errorem alique creare posset. Ergo nomen scientiae apud Latinos ueteres etprobatos Scrimptores tribus modis usurpatum reperitur primus modustis, cum eo signis, catur omnis cognitio qualiscunq; ea sit, et quomodocunq; accepta, hoc est,ta certa quam incerta, amfacilis anni dificilis, tam nobilis et rura qua 1 etiaad homines quamlibet ignobilespertinens. Nam cum cire, et ientiasint coiugata, et cor gatorum bosi natura , ut uno posito uel ublato reliqua po-
214쪽
st eius rei quivi sit scient m habeat necesse est, exempligratia, siquis sursvel bovi eidi ; fastum scit furti uel homici j facti scientiam teneat oportet. χιο si ipse cum id fieret interfuit et uidit, aut ab aliquo fide digno audiuit,
aut certis rationibus argument g deprehendit, hoc casu iam non solum scieritiam fluipliciter sed certum scientiam habere recte dicitur. Quo loque ii modo usus est Aut bor ad Herennire,cum in quarto eius opem libro tu inquit, Vestrum est Iulices bis in unum collatis certam sumere scientiam, non suo, cionem maleficij. Haec Author ille, si uero non interfuit nec uidit, sed ab ariliquo frtasse parum fite digno audiuit, aut coniecturis tantum et incertis radiitionibus didicit, similiter scit quidem et scientiam babet, sed non certa ii hce
est, suspicionem uel opinionem. Num quid aliud di suspicio ubi opinio, ni lscientia incerti Nessolum qui itascit, hoc primo scientiae modo scientiam habere recte existimatur, sed etiam ex contrario, qui ignorat, hunc scientia carere uere dicimus ignoratio enim scientiae contraria di id quod aperteos, idit Cicero pro dilia, cum ita ait, cuius scientiam de omnibus con' fuisse, eius ignoratio de aliquo purgatio debet uideri . Quo in loco apud ciis ceronem scientia hoc primo, quem dicimus, modo accipienda est. Interfuerat enim Calyius omnibus quae acta erunt,et tamen de ista se ignorare fatebatur, quare uidebatur eum purgare, quod non icisset is certam quandam scienαtiam factorum omnium babere fusile creditus. Haec rit igitur prima et coma muni fima uis ais potestas nominis scientia apud Latinos, quam dij tinguenates debemus appellare scientiam, tum certum tum incertam, ut contigerit,et eam ita definire ut dicamus esse cognitionem rei ues rerum, tam certaru quam incertarum amfacilium quam dispicilium, tu ararum qum etiam ad homines quamlibet ignobiles pertinente, Ut in definitione huiusmodi scientiaep natur cognitio tanquam genus somnis enim scientia est cognitio non contra: cetera uero apponuntur, tanquam proprietates, hunc primum scientiae moαdum, ab eo qui sequitur, discernentes. Alter uero eiusdem uocis, urpande inodus est multo arctior et contructior superiore, cum uidelicet significat notitiam et cognitionem non qualemcunq; nec quomo oculis acceptam, sed
taut uinoso rei uel rertiscitu suarum cognitu 1jicilium,et uulgo ignota rum aeuiusmodi sunt ea, quae traduntur partim in Theologia, P Itiligi Geographis Astrologia, caeteri' huiusmosi facultatibus, quarum lini di non actio aliqua, sed cognitio tota uis deopasim apud omnes Scriptores
idoneos proprie appe latitur sic entie partim in Grammatica Rhetorica, Arithmetica Geometria Nuficu, Nedicina Mure ciuili Politica , et
viij I libi i qua usinis est nonsolum cognitio, sediti in v tio quaedam:
215쪽
er propterea non solum scientiae, sed etiam artes proprie nominantur. Omnes enim bae,sitis fixi, uersantur in rebcsscitu stips, cognitu disicilibus, et 'o ignotis quibus tribus conditionibus diderunt a Dientys quas supra
diximus, primo moto acceptis illae enim sunt rerum etiam quamlibet ullium,
et cognitu facilin m et quas omnes pagini sciunt, uel illem scire possunt
Ita uero, quas infecundo hoc modo retulimis, propriae et uerae sunt scietiae et cum scientiam dicunt ueteres Latini, de una aliqua harum fresemper in telligunt. is hic quos est secundus scientiae modus apud Latinos, cuius exempla quamplurima si quis ridere cupit, s legat aut obseruationes no truin M. T. Ciceronem, aut Thesaurum linguae latinae, in capitibra tumscienistiae, tum artis, tum etiam prudentiae ibi enim reperiet non solam priores istas scientias, quas ante dixi, sed etiam basio seriores,quae proprie artes dicunmtur. Itaque constit scientiam hoc fecundo modo accepta ex ijs, quae dictu unibo modo esse definiendum, ut dicatur esse cognitio rei uel rerum scitu dignam rum, cognitu illi cilium, et vulgo ignotarum. Qua in definitione, sicut et ita illa reperiore, ponitur cognitio loco generis, reliqlia vero quaesequutur, proprietates sunt,quibus hic secuis s scietiae modus asuperiore separatum de quo qui e nos infra cu descient sproprie acceptis loquemur, semper uolemus ii telligi Praeter hos autem duos, quos dixi, nomini scientiae modos est etiam alius quidam tertius, in adeo in arctum angustime contractM, uiscienti enomine nihil aliud signiscetur, nisii plane certum et indubitatum, quodq; nurulo modo aliter a te est, unquam sese habere possit hoc est , ut clarius more Diale licorum loquar, quod sit necessarium, ingenerabile, incorruptibile,et sempiternum. Cuius quidem tam arniselentiae modiprimum author et inuenitor fuisse uidetur Plato in Theaeteto, et AriIbtelas tum in sexto Ethicorum, tum in Pothrioribus nubticis, tumo etiam alibi: quium in locis ita bane de iis ni scientiam, ut nullo pacto baberi queat, iliper eam, quam ipse Demostrationem uocat, acquiratur: sitq; de rebus uniuersalibus necessarijs et aeternis, et denis quae nunquam corrumpi, aut ulla ratione mutari ualeant. Sic enim et plito et Arisbteles cientiam hoc tertio tam angusti modo acceptam, proruprie et uerescientiam esse putant, alias uero omnes quae scientiae dicuntur,
praeter baac esse quasi paria et adulterinas. Post hos uero Gulciuις φθqu's genus hoc scientiae mirabiliter celebravit, quippe qui compluribus in loe bonoroicam eius facit mentionem, et alicubi etiam citat libru:n a se comis positum de Deinon tratione, hoc est, de ratione et modo scientiae huius , vendae et acquirendae. Sic enim A flateles et Peripatetici aiunt hanc scieri non argumentatione ea, qgam in o aόδe: i vocant, in nobi generari. α
216쪽
scientiam appellari, omneqs Hias praeter banc improprie et non uere si sentiu dici, ut lue marmorum apud Latinos cum Poetam, aut Vrbem fine alia udi ctione dicimus, intelligimus Virgilium, et Romam sic cum scientium abβαIute prostrimus deci tria alia , praeter Fiam te isti, proprie queamus intelli in
pere: quod fui finium ei e paulo iusta fumus os,nsuri. Sic igitur praeter
illos duos quo suprad xi, sic entiae modos, bic quos tertius multo quam superiores illiu rectior et anguli or a Platone et Aroh et uitetur assem utro uotus deinde a Graeci ;rretinuibus mirandum in morum celebratus,
praesertinis a Galeno. Neq; solum Graeciis hid scientiae gerrus agnoxerunt, sed etiam M. Cicero aput Latinor, ipsum uidetur non ignora se, cum inserecundo de Oratore, ita scribit, Oratoris autem omnis actio opinionibus non scientia continetur. Quo in loco per scientium nihil aliud intelligit, si quod alio loco ipsemet dicit, Cognitionem rerum ab opinionis arbitrio sit motarum, .ic penitus per effarum et nunquam fallentium. Quibus uerbis hanc ipsam scientiam, de qua loquvnur, fine ulla dubitatione igni icare uoluit. Nec Dinium scientiae nomine, sed sciendi uerbo in hanc ante sentetitiam usius est Cicero, si quidem proxime ante illum, quem modo citaui de Oratore locum, ita inquit, Ars enim earum rerum est , quae sciuntur. Quorum uerborum tulis estsententia, ut si ita dixisset, Scientia certa est aram rerum, quae certo scisuntur: nam ibi urs pro scientia certa, et sci Mitrer, pro certo sciuntur, dubio procul posita sunt. Ex duobus igitur bis lacis apud Ciceronem con Et terratium hunc scientiae modum a ueteribus Latinis non fu se ignoratum, qui nosolum scientiae, sed etiam sciendi et urtis uerba in eandem sententiam fur passe reperiuntur. Omitto bi ingentem tum Graecorum tum Latin rum iumniorum turbam, qui scientiam banc ab Arstitele acceptam sis in hunc diem
tum sancte colunt et obseruant, ut si esset ex quae iam a senatu populo ' R
man Iata, ut inuentum quoddam de caelo is a Deo nobis reuelatum Hisitas tribus modis, quos lximus, scientia nomen apud probatos authores Latinos usurpatum reperitur quorum primus ille comuni; imus et amplifim simus est, et de omni re, quae facile et quomodocunq; scitur, communiter di
citur. Secundus uero proprius HI, et proprie tribuitur rebus tantummodo
scitu dignis, Guitu dispicilibus, et uulgo ignotis ut sunt ea, quae continen tur in scientij et artibus, supra commemoratis ais etiam in alijs quamlibet fulsit et meniaci s quoru u praecepta sciuntur, ut in scientia Magoram n scientia A aurum, aliarum i rerum ictarum et commentitiarum. Nec
217쪽
merito, cum scientiae nomen pud Lutinos non minus proprie dicatur de his quam de Nathematicis, et alijsueris artibus. Atq; biduopriores accipiandi nonis nis scientiae modisine ulla iubitatione approbantur et recipiuntur a noαbis, tanquam non solum apud Scriptores, sed etiam uulgo stequenter usurpati et consueti. At uero tertium illum, item diximus, usq; adeo arctum et uitrictum, ut nisi rebus aeternis et incorruptibilibus conuenire concedatur, plane improbamus et rescimus, tanquam non solum a veritate,sed a communiorumnium loquendi consuetudine abborrcntem Ni forte quis eo modo utatur quo Tullius dicit in eo, quem supra cit ruimus de Oratore Iibro, respicies
scilicet eum personam, quae ibi interloquebatur , et conuenientem ei tribuens sermonem Nam M. Antoni sibi eam personam gerebat, ut ipsi esset ital
quendum, et quodammodo ulludendum ad eos Philosophos, qui talem scientii modum introduxerunt roc est, ad Platorrem uel AriJhtelem, ut squis alius antiquior hoc scientiaegenus somniauit. Nam M. Tullius certe id non iuuenit sed ab alijs inuentum, urpauit, idq; non temere sed eo, quo dixi, modo Nee enim arbitrc eum ita locutiorum ficisse, in senatu aut in concione populis mani, ubi sit talem Mandum ententiam significare uoluisset, dedidis et, opinor certum, ut coepitheto certam scientia ab incertuas ingueret. Sicq nos territium istum scientiae modum improbamus et re cimus quibus autem rationibuκ et argumentis id faciamin, postra fultu dicemis S, cum poruenerimus ad resuritationem libritos briorum Analyticoru et cum euertere coeperimus demori strationem illum tantopere celebratam situm scientia istius sectricem et quasi procreatricem esse Ubertini nunc ne prorsus sine ulla ratione uel auri thoritate de tanta re sententiam tulisse uideamur breuiter ita dicimus si uniuersalia diale tica et realia, qtiemadmodum nos supra probauimus, fuga sunt, ut certe sunt, stant scientiam, quae non nisi de talibus unitier alibus esse dicitur, non posses iteram itaq; qiucivis eam de indere ac tueri. ollieritis necesbe habebit a ite omnia tueri ac destridere timer alta, quibus notista itatibus tanquam descientibus fundamenti nequaquam potest stire ista scientia. Praeterea Aiιtho libri illius, qui introductiosi: Medicus in ribitur sustis Galenus fuit, si ie alius quispiam, primo scientiam istam ita definit,ut dicat
eam esse conuenientem frinam, et nunqu-m a ratione declinantem cognitio
nem Deinde prorsus aperte testatur,eatri illam es apud briosophos praeis
fertimui; rerum naturas scrutantur iiritati iri, et vinito minus in re medica: tum de iis ad extremum ita coiiciuili loci:zii illum, ut indubitanter i irmet,
talem scientium ne apud homines quidem squam reperiri. Quare tumor pter rillionem, quamsupra dixi, cissiliersalibus tumpropter athoritatem
218쪽
ris quod nomen uere proprium, hoc rit, κυριών, ut Graec uocant, dicatur, duae conditiones requiruntur Quarum una est, ut vulgo omnes eo commum
niter utantur: sic enim Arista teles nomen beio delint in libro de Poetica cum dicit, Mγωοὶ κύριον χρῶντα κα roi. Altera coniitio est ut communiter tribuatur omnibus, quibus significandis primo fuit impositu. Atq; ita quemadmodum nomen urbis cum has duas babet conditiones, HLueare proprium, et Veio , hoc est, cum eo omnes communiter utuntur, et cum generaliter tribuitur omnibus urbibus sic nomen scientiae tunc uere propriudici debet, cum ipsit quos adsunt hae duae conditiones, hoc os, cum omnes ip- .sum communiter usurpant, et cum attribuitur omnibus scienth indiffere ter. Et rursus quemadmodum nomen urbis cum usurpatur, aut pro alvearis mexempli gratia, ut apud Virgilium in Georgicis, non est uere proprium, sed improprium et metaphoricum , propter de ictum primae conditionis , eo quia non talis 6 eius communis usus aut pro sola urbe Roma, et similiter propter desidiumsecundae conditionis, quia nou tribuitur omnibus urbibus communister, non rit uere proprium e κυριον, sed priuation et pδιον, quod a Latinis etiam dicitur proprium quasi dicas appropriatum sic nomen scientiae cum ponitur, aut pro scientia apum in conficiendo messe, non est proprium, nee κυριον, sed improprium et metaphoricum, quia deest ei prima conditio, non enim omnes ad hunc modum utuntur aut pro scientia illa Philosophorum, ingusti, pari ratione non est Vριον, nec uere proprium , sed ἀκυρον, siue ιδὶ , hoc est improprium siue priuatum quod a Latitim, ut supra dixi,
etiam quandos proprium dicitur. Ut autem sic acceptum non sit, I hio nec
proprium, id nulla alia de causi accidit, nisi quia non tribuitur omnibus ciemis s, et a generati significatioue adit ecialem translatum est quem transfredi modum Ars teles uibro supra citato appellat metaphoricum. Quare te runt daeo istini philosophicam scientium tam arcte acceptam, non proprie icie tiam obe, sed improprie et Galenum in Arte Parva cum ait Medicinam,
219쪽
na uere et proprieficientia, ut proprium opponitur improprio Nans ut ponitur priuato, et T. ἰδίω non proprium, sed commune dicitur, ut in subiecta descriptione apparet. Urbs pro alveariapum μετας ορικοος e ακυρebs, hoc est metaphorice et improprie. Urbs generaliter pro omnibus urbibu κυρίως κοινῶς, hoc est pro
Vrbs pro urbe Roma e hoc est, proprie, prout proprie significat
idem quod priuatim. Scientia pro scientia pu in Jficiendo me e μεταφορικας πι--:έως, hoc di metaphorice, et improprie. Scientia generaliter pro orata bus scientys, qualescunq; sint, κυρίως κρα
Scient:a pro scientia Philosophorum arctifime acceptu lίως, hoc est, proprie est scientia, prout proprie idem ignificat quod priuatim.
Artis uero nomen ipsum quos no uno ait; modo usurpatur pud Latinos nterdum enim ars accipitur pro scientia proprie dicta doc di pro secundo scisentiae modo a nobis supra die to , et eodem modo, quo ista diuiditur apud Ciceronem in Academicis quaeitionibus, Artium enim, inquit, aliud eiusmodi genus est, ut tantummodo rem cernat, aliud ut moliatur aliquid et faciat de pro exemplo superioris generis fert Geometren, post rioris aut e fidicinem. uo in loco artem pro scientia Cicero sine ulla dubitatione posivit, et perindeste ita sit loco artium dixisset, scientiarum lats boc modo artis nomen ge neraliter, ut dixi, accipitur: et nomini scieritiae proprie accepto insignificarido prorsus aequatur. Plerum s uero idem artis nomen apud Latinos non corumuniter, sed proprie ita usurpatur, ut nihil alius significet, iiij scientia bene agendi, siue benefaciendi aliquit hoc enim est proprium et peculiare munus omnium artium, hoc modo acceptarum, ut praccpta quaedam, uel documen- uel animaduersiones ad aliquid gendum faciendumve habeant uis ut haec omnia sciuntur ab art S perit , et propterea non solum artes sed ilium generaliori uocabulo scientiae nuncupant Ar . Nam quemadmodum supra di inximus, quaecuna sciuntlir, deci scrotitia primo modo haberi dicitur: quod si scita illa sint Icitu digna , cognitu difficilia, et Musto ignota , qualia sunt Grammaticae, Rhetoricae, Medicinae , utri ciuilis et aliarnm Iercomulio
220쪽
otium tam liberalium qum mechanicarum praecepta, tum artes omnes me rito scientiar ιm nomen, atq; appestationem sibi uendicant, sic ut veru immuctu dicere, omnem artem est scientiam, hoc est cognitionem quantam praeraceptorum, qui ea aliquid agendum faciendinnue pertineant. Sic enim Cicero in tertio de Oratore libro aperti)fime scriptum reliquit, Omnem artem in alimqua scientia ci fari, quod perinde est ac j dlxsset, omnem artem essest eum t n et in Aca semicis quaestionibus rursus in vit, Artem, si nescientia esse non pose hoc est, ut ego interpretor, nemine ullius artis peritum euadere posse, praeceptorum illius artis scientiam perdiscat ac teneli. Dixi autepraeceptorum artis, quia artes omnes ex praeceptis conflant, et ine praeceptis
nullo molio con lare possunt. Quod sis leo uerum est, ut Cicero quandos
praecepta pro arte ponat, uel ad significandam artem praecepta ipsa cum arte coniungat Ut in primo de Oratore, cum ita inquit, Qui dicendi praecepta tradunt et in tertio Haec omnia artem et praecepta de iderant. Quibus in
locis per praecepta pro esto, ibi alius significare uoluit, nisii artem, ut in umperiore exemplo perindesit ac sii dixi set, ni dicendi artem tradunt, 'riore autem, Haec omnia artis praecepta de siderant. Ex quibus omnibus hoc colligo et concludo, In omnibus artibus necessario inclusam esse scicutia, hoc est, notitiam siue cognitionem praeceptorum, quae, ut dixi, at altionem ne factionem aliquam pertinent. Sic enim probato imi quis aut bores tam Graeci quam Latini, in primiys cicero, artes omnes subinde, tum artes tum scientias appellant, sine udod iscrimine aut diiberentia, ut quemadmodum dirux,, quamplurimis exemplis, partim in Obseruationibus nostris, partim in Thesauro Roberti Stephanimam dii si me comprobatur. Ais ita de nomis nibus scientiae et artis quicquid dictam est a nobis, id pro uero ac certo baberaant quicunq; recte philosophari cupiunt. Quae uero de bss i iitra utitur a Diale ficis etibilosophis eu pene omnia sciant isse falsa et commentitia, et nullo probato autbore, praeterquam ipsi mei, fulta ut ex iis, quae dicentur luce clarius con hare faciemus. O landemus enim i los prorsus ignorasse quis uere esset scientia et quid uere ars et de luit oues utritus ab illis falsas fuisse traditas tura singulas artes et scientias ab eosdem non re te de in assu se nec recte de iniri potuissee. Cum maxima ex parte ignorauerint qucria
obent artium et scientiarum uera genera, uerae materie, uera o jura, et ueri
ines siue quorum ornutum per rota cognitione artes et scientiae nec recte de fiuiri, uec inter se ij ingui possunt, ut oster: emus in capite sequenti. Ex
quo apparebit Antiquos;rre omnes ex horu1ni gnoratione in maxurios et turpj uno errores sesse delapsos.