장음표시 사용
261쪽
na Men voces significare res intelligerentur. Et quast non Grammatita etiam sit de vocibus significantibus resper medios conceptus est i yrte Dialectici opinantur voces ac uerba Grammaticorum nullas res prorsus signis Meare, et nullis conceptibus egere, ut intelligantur quae quidem opinatio ab eorum ruditate et ab alijs quamplurimis absurdioribus, quae dicunt, non es aliena. Sed hic mihi sese opponunt Diale fici quidam mordicus retinere cum pientes Dialecticam, et quo iure quas iniuria conantes a Rhetorica distino guere. Concedunt enim .im' hetoricum quam Dialecticam communiter versari in omni materia mundi, hoc est, tam naturali quam ciuili, et tractare omne genus quaestionum, hoc est, tum beses quam tapothesis, et uti omnibus argumentandi Drmis, hoc est, tam Hilogismo quam ent memate,et usurparare utrunq; modum orationis tam perpetuum quam intercisum : quemadmodanos antea diximu=s, sed diuerso modo. Nam Dialecticam principaliter uersariarunt in materijs naturalibus et subtilioribιμ, et tractare quaestiones infinitas et dillogistro uti, et usurpare orationem intercisam materias uero civiles, et quae stiones finitas, et ent memata, et sermonem perpetuum no viis post rius et quasi secundario Rhetorica uero contra facere omnia, principaliter enim uersuri in rebis ciuilibus et crinioribus, tracture quaestiones finitas, uti enmt memate et perpetua oratione post rius aute et secundo loco alijs materijs,
alijs quaestionibus, alijs initrumentis, alia orationis Orma Atq; hoc distinis ruendi modo, per id quod est principaliter et fecundaris,ut ipsi loquuntur, putant se fatis idoneam reperisse differentiam, qua Dialecticam a Rhetorica dis rimant. Sed his quos distinguendi modus multo est inanior et uanior, quam omnes illisuperiores: Nam huiusmodi diffrentia primim falsa et nugatoria est,faltem quod ad Rhetoricam attinet. Orator enim dicendo ex sua ampla et lutepatenti rostfione aequaliter uersetur in omnibws muterjs,et in omnis bus quaestionibus, nec magis unum argumentandi modir quam alium sibina scribit, sed omnibus utitur cum res postulat et cum opus est, non solum in iudis eqs et in senatu et apud populam, sed etiam in couentu ac sibolis bilinopborum nes solum pronuntiando et agendo, sed etiam scribendo et libris posteruritati mandandis cum autem Oratorem dico, non eum intelligi uolo, qui
causis yrenses ac ciuiles tantum sciat dindere, sed eum qui Ait idoneus, ut
copiose et ornate de quacunq; re quam disicerit et cognitam habebit, uerba faciat. Quod idcirco hic admonitum tui, ut occurrerem obiectationitus orsi qui negant Oratore de omnibus rebus posse dicere, nec ei ad dicendum Iubiericta se omnia concedunt. Aiunt enim si Orator de omnibus ex propria prom
iij Onesua post et dicere,et si eisubie tu essent omnia nihilsupereset reliquis
262쪽
Rst ijs et artibus, in quo proprie uersari possent, et quoi ipsis tanquam proαpria materia subjceretur. Nam qua de re, inquiunt Philosopbi Medici, in risconsulti, et omnino omnes ali scientiarum et artium pro Hores, proprie loqueretur, forator omnia iuresuo teneret occupatis Quod cu Uurduet fud imum esse uideatur, nequaquam concedendum esse contendunt,ut rara tori tam ampla materia sit attributu. Quibus ego res ondeo, si hoc est absumdum et falsum , non magis aduersus me esse quam aduersus A ristitelem qui in Rhetoricis ipse quos omnia prorsus Rhetoricae sicut et a Dialecticae fulm iecit. Sed ies falsum est nes absurdum , immo ueri yimum et rationi maximine consentaneum nam ego dico et affirmo ubicunq; est oratio qu4cunq; de re
facta modo non omnino muta, sed aliqua ex parte laudabilis, ibi oratoris ais Oratoriae partes esse praecipuus. Itas Galenus et Hippocrates exemplignatia, cusbarma capropinant, morbos curant, uere Medicisunt , et uere Meridici officium faciunt cum uero de Medicina loquuntur aut scribunt, si bene id faciunt , non amplius Medici funguntur scio, sed Oratoris. Nam cura prooemiuntur apte, cum narrant aperte, cum confirmant aut refutant aliquid acriter, cum concluduut persi icue et denis cum in praeceptis suis tradendis docent, delectunt, et alliciunt Lectorem, haec omnia no ex Medicinae, sed ex Oratoriae praeceptis promuntur. Quo fit ut in libris Medicorum bene et domcte scribentium non minus Rhetoricae praecepta cernantur usurpata qua Medicinae dis ideo in eis em libris iure suo non minorein partem Rhetori
'ca quam Medicina sibi uendicat. Quod dixi de Medicis eorum libris detuquo' intelligi uolo de omnibus alijs aude dignis Scriptoribus eorus scriptis, quae licet si diruersitates materiarum scripturum instrictamns ad diuersos remtifices et authores uere pertineant tamen si consideremta dicendi et scribet di rationem, qua Scriptores illi in libris fui bene ornate conscribendis nil strat,non ad diuersos authores amplius, sed ad unius Oratoris artem dcfacu, tutem pertinere reperientur. Iras non mirim rit si et Aristiteles,et Cicero, et Quintilianuε, et nos quos, tot ac tantorum hominum authoritatem secuti dicimus et affirmamim Oratorem ex sua et propria fucultate de omnibus rebus
mundiposse dicere et ei ibiecta esse omnia quatenus scilicet de eis sermohoberi et bene dici potest. Quo rursus sit, ut utile dixi, ut oni res boni Scriptoαre et omnia recte scripta licet diJerant mater ijs, in quibus iersantur di uersis, et diuersa habeant nomitia, tamen i dem bene scribetidi dicendis peristia et artificio non diuersi sed eiusdem generis sint, et eodem Oratoris nomi ne merito appellentur Ars hoc modo rest Oifum esse uolumus il lis, qui in docte negant Oratoris proprium esse ut de omitibus muridi rebus loquatur ac
263쪽
T 'eicit et qui imperite timent si tam ampla dicendi facultas Oratori tribuatur, ne caeteri omnes scientiarum et artium cultores nihil habeant, quod faciant via ducunt. Nam habebunt suum quisq; officium ab alijs separatum sed qu- tenus recte scribent ac dicent desua quisq; materia, omnes erunt Oratores et Oratoris, scio fungentur. Et sire Galenus non minus est Orator quim Memdicus, caeteric omnes docti artium Scriptores. Quod ni ita esset, nunquam tam copiose et ornate scripsi bent Galenus de Medicina, et ali omnes de sua quilis arte et hoc est illud quod multis uerbis disputat Crassus apud Ciceromnem in primo de Oratore, bis uerbis Quamobrem sit ornate Iocutus est, sit ut sirtur, et mihi uidetur, ficus ille Democritus, Materies ista fuit pissici, de qua dixit, ornatus uero pse uerborum Oratorisputandus est: et si Plato de rebus eluilibus controuergi s remoti)fimis diuinitus es Iocutus,quod ego concedo si item Ari Jteles, si Theopbrastus, si Carneades , in rebus ijs de quibus dissutauerunt eloquentes, et in dicendo suaves ais ornati fuerunt,
sint hae res, de quibus di utant ii alijs quibusdamstii dijs oratio quidem ipsi
propria est huius unius rationis de qua loqvimur et quaerimus et caetera quae sequuntur. Ono in loco toto Crassus, siue Cicero sub person crassi, nil, laeuialignificare uoluit, iis id quod ipsemet dicit, et ego supra proposui oratorem si omni sermonis disputatione suo proprio iure ais authoritate copioFf ime uersuriposse, nec propterea tamen caeteri artium et scientiarum cris ores nihil habent quod dicant autfaciant. Sed ut redeam ad id quod commram et banc partem aliquando concludam, dico disterentiam isti 'eius quod est principaliter aut fecundaris,uersari in aliquibus materijs aut quaestionis bus, uti aliquibus argamentandi aut orationis modis: quod quidem ad rub toricam attinet, esse falsam, ut ostendi. Nam quod pertinet ad Dialecticam,
quam falsam bactenus ostendimus, et posthac ostensuri sumus , an uera esse positi, Dialectici ipsi uiderint. sod si etiam uera esset, tam quos adite toricum quivi quod ad Dialecticam 1pectat, tamen iterum dicimus, butumo' dia .rentiam non esse tant potestitis ac uirium, ut sola possit has artes inmter fefacere diuerses. Nam cum Dialectica nec materiam, nec oscium, nee finem a Rhetorica diuersum habere posti ostendi, ut upraprobauimus quid obstero prodest ad ostendendam illius i Rhetorica diuersitatem diceres, Didit hira principaliter uersatur in his, Rhetorica uero in lilii Dialectica priueipaliter utitur boc, Rhetyrica illo certe non magis quo si quis probare uolens chirurgiam no esse Medicinam, diceret chirurgia principut te titistu cataplasmatibus et emplastris, secundo olero potionibus et antidotis et iura, Medicinasprincipaliter uersatur in his secundario in ilis. Numero
264쪽
hondebo chirurgiam non disterre a Medicina, nisi ut partem a toto est
enim Chirurgia Medicinae pars Et eodem modo dicum de Dialectica et Rheaetorica, Dialecticam scilicet, aut superuacuam esse et inteτartes locum haberire non poste, aut certe Rhetoricae paruam esse partem Vt recte scribit Lautarentius uti in prooemio secundi libri Dialacticae suae, cuius baechunt aerba, Nam quid aliud est Dialactica quam pecies quaedam confirmationis et conis fututionis hae ipse sunt partes inuentionis nuentio una ex quinq; Rhetoristeae partib us. Quare ex sententia Vulta et mea, et quod longe maius di exueritate ipsa recte concludi potest, aduersus Arisbtele et omnes Dialacticos, Dialacticum, ut dixi, aut superuacuam et non necassariam ex illare, aut certe paruam quandam Rhetoricae partem esse . Sed ut tandem aliquando finium hunc partem, cum csknsumsit Dialacticam a R hetorica nullo pacto posse s parari, nes per materia , quia utras est de omnibus rebus et de nulla prittaritim, ut dicit Aristi telas nes per quaestiones, quia Pletorica ex aequo tram
tu tum bines quam eis potheses , hoc est, quaestiones tam infinitas quam
initis, ut docuimus; nes per instrumenta, quIa Rhetorica non minus utitur Hilogismo et inductioue cum opus est, quam enthymemate et excplo, a quod etiam magis mirum est, quia: hetores erit mema et exemplum, ut argum e tu tantum non ut argumentationes oratori agnoscunt: neque per istim inuterrogandi et respondendi, quia tam orator quam L lalacticias interrogat et aequaliter oratione intercisa uti pro conditione et qualitate glutationum
suarum potest mes per officium, quia quodcunq; flictum Dialacticae bactemnuntributum fuit, id necessario in officio Rhetoricae inclusum est, ut Gud Agricola quod est probabiliter dicere, et illud Perion quod est, accommoαdate adprobabilitate de quac re proposita diserere, quorum neutrum euaWdere pote1t, quin in bene dicendo, quod di proprium Rhetoricae officium, comtineatur ines perfnem, quia nullus eorum linium, qui Dialacticae fignautur, uere finis est sed officium, et eodem modo, quo superiora icta, sub Rhemtoricae osticio contentum nee per definitioilem, quia similiter definitio ista Dialacticae quam Perionius affert, in desinitione, hetoricae inclusa est, nomiquidem ea, quae truditur ab Aristotela in pri in Rhetoricae, quam esse falsant supra probauimus in capite secundo sed in bac, quae est ciceronis, et Quin
tiliani, et omnium inorim Rhetorimi, Rhetorica est urs benedicendi de om/rib crebus, in qua necessmo continetur illa Dialacticae allata a Perionici
dicente Dialacticii esse artem de quas repropositu probabiliter in trans partem disserendi nemo enim de qua sae proposita probabiliter in v trans partem iberere potest, illi de otiinibus rebus bene d icut bene dicere enim de omnibal rebas
265쪽
considerandi, quia nullus iugum poterit asinari uerus modus, quo Dialematica res siue uoces consideret, ut non eodem quos modo Rhetorica res si se voces sua considerare defindutur cum inquam haec omnia a nobis supra sitiit os,nfa, et thresbonderimus iis omnibus, quae cotra dicuntur uel diciposseunt nemini dubium relinqui posse arbitror, quin Dialectica nullo paeto, nulla a tione recite o fit a Rhetorica distingua ac separari et propterea quin aut prorsus superuacua aut saltem Rhetoriccpars esse concedatur, quorum 4αtrum uelint eligant Dialactici magnam necesse est accipiant plagam, sed tammen parum prae illa, qu im supra acceperunt et infra accepturi sunt ubi de
falsitate Dialectica agitur hic uim tantum comouetur et concutitur Diuis
lectici, ibi uero tota cadit et corruit. Sed de falsitate Dialectici fust locis agitur, nunc alia etiam no parum ualida ratione Dialectica probatur Iesuae peruacua et non necessiria, eo quia nullus hodie eius usus est nec in priuatis nec in publicis di putationibus. Nam mos ille antiquus di putandi in oventu doctorum per interrogationem et reflwnsionem, quo Dialectici ueteres uteribantur, undiu obsolevit ac in desuetudinem ab i. Nemo enim amplius hoe tempore sic disserit cum aliquo, ut primo eum interroget quemadmodum doricet Aristiteles in primo Topicorum, aut hoc moro: An fit unimal radiens bipes definitio bominis quam propositionem dialecticam uocat aut boo mo do,sitne animal gradiens bipes definitio bominis necne: quod problema diari lacticum ab eodem dicitur. Deinde quam issepartem uel propostulatus uelproinblematis roponderit, eam ipsie fuscipiat refutandam ac destruendam. Non
inqua ampliu hodie sic disserit quisqua, quoi ego quidem in sexaginta annis
et amplius quos uixi, uidere aut intelligere potuerim Sed is qui di putat siue priuatim flue publice id faciat,primo proponit eas,qua uocat, conclustiones, hoc e st, non propo itiones nec problamata more Dialecticorim, sed ulteram tantummodo partem propositionis et problematis dialectici fluidientem siluenegantem et ij qui contra argumentari uolunt, rei ondens positus concluse
ones de indit, si potest. Sic e lini ire hoc tempore deputatur in publicis
gγmnu se alibi, ut nus litam appareat consuetudo ista di utundi, qua ut ibantur utiliquitus Diale tici, et cuius ordinem interrogandi et respondendi docet Aristoteles in offauo Topicorum. Quare etiamsi uera fore Dialectica tamen superuacua esset et non necessaria quoniam usus et exercitatio eius abjt in desuetiιdinem. Quorsum enim liquis tantopere laboret de defatigeritur in perdiscenda illa arte,quae nullo in loco sit in usus nec a qiιopiam eo incrudo quo ei ondum solebat, exerceaturis At quiunt , Dialectice Aristotelis
266쪽
tantum de octo libris Topicorum, et de methodo inuemendorum argumentorarum. Quamobrem rursus etiamsi uerum diceret risisteles, tamen uiboruritas illius tantummodo prodesset libro Topicorum, reliquis uero organi oαperibus nihil opis ferret sed nec uerum dicit Ar hieles, nec Dialectica ad Quin earum trium rerum, quas ille dicit, utilis est ad eum, scilicet, modum traiita et usurpata, quem ipse tradit ais usurpare docet Nans ut omittam quo nes psie dicit, nec aliquis Interpretum fatis explicat, nec omnino facile percipi potest, quibus de exercitationibus, et quibus de congreysiibus siue colis Io u seo in loco sit intelligendum Alexander enim per, inνασως, quo uerbo utitur Arijkteses, modo exercitationes eas uult intergi, quae runt in disserendo esu putando, modo conatus nescio quos quibus ut frequenter fomlitie,sient Antiqui, per ἐντευερi uero, quod est alterum Aristi telis uerbum idem utet ligendos esse ait congrespus sive cossocutiones nescio quas, quae in confibulando aut in conueniendo erent. Quasi non in i iis quos congre1ἰμbus et collocutionibus athiberentur exercitationes et conatus illi superiores,
ut posita prima illa utilitate, non necesse fuerit ei adiungere hanc secumiam. Adiunctio enim bai perinde ridenda est, ut si quis diceret, Medicinam esseo utilem ad duo ad curationes primo, delati ad bominum morbos et uulnera. Perinde quas non omnis curatio Medici ad morbos ais ad uulnera adhiberemtur. Sed ut redeam ad Alexandrum, Ille sic interpretatur illas γυμνασίας, et reἰutes Arisbtelicas, ut nonsatis intelligatur, ad quales exercitationes sive conatus et ad cuiusmodi congresus siue collocutiones pertineant primae illae duae utilitates superiores. Et Isi id maxime intelligeretur, tamen illudadbuc est et semper erit incertum, qua ratione Ari)toteles eodem indoco diraxerit, aer ριγκώνοι δοξας, pro eo, quod est, confierantes opiniones, ut exponunt aliqui, siue expendentes sententius, ut interpretatur Perionius. Perinde qua iidem it annumerare quo confiiderare fue expendere, et tan qu μεταί, G οντες, quod paulo infra ab Aristitele dicitur, recte exponeretur, reputantes Die restilentes,ut stre omnes exponunt. Sed ut omitti .
inquini has omnes obscuritates et quasi aenigmata, quae sunt propria etpecu
liaria Aristotelicae orationis uitia, dico sedes illus ac locos illos inuenientorsiargumentorum ab Ari)btele traditos, eo modo, quo traditi sunt, non esse utiles. Propterea quo , quemadmodum instimo Wir ibimus, in capite de ii
bris Topicorum, magna ex parte non uti ueri se falsii et a cominani omnia
267쪽
I riendi consuetudine longe alieni. Quos ut nes adibilosophi escientia, quae est tertia utilitis ab Aristotele attributa Dialesticae utiles esse positiit nisi quis orte ex falsiis uerum inueniri posse autumat. Et si maxime essen
veri, tamen non recte fuerunt arctati ad quatuor ilia problematum, quae dicit Aristoteles, genera degenere, de desinitioue de proprio de accidente, ut
nos ibi probamus. nocirca ad defendendam utilitatem ac neces tute Diam
te sicae nihil prodest Diale ficis, nec authoritas Aristotelis, nec quae ab eo dimcuntur de utilitate Dialecticae in primo Topicorum: quia partim sunt nonsa tis intellecta, partim incerta partim falsa, partim etiam non recte tradita. sic stas monstratum sit Dialacticam tanquam artemgeneralem et siparatam et necessariam in tertia parte Logicae Philosophiae una cum Grammatrea et Rhetorica non rectefuisbe politam, cum non sit generalis, quia non uera est, ut et ante os,nsum est et pol ha flandetur nec separati, cum inhetorica nullo pacto distingui queat, ni ut falsum a uero nec necessaria, cum quicis quid in ea est ueri et utilis, id totum in Rietorica multo uerius, clarius, et ad communem sensum accommodatim trudatur. Ex quo patet responsio ad eos, qui obstinate ac temere Dialacticam tueri cupientes dicunt, si barum duarum artium ultera tollenda sit , non Dialecticam sedi hetoricum esse tollendam. contra quos breuiter dico minime id esse faciendu, quoniam si iubetorica toseleretur multa prorsus interirent quae nunquam polbent in Dialectica recupe ruri Ut quae prae cipiuntur a Rhetoribus de prooemiis, de narrationibus, destituum iusione, de mouendis lectibus, de tota elocutione, et alijs huiusmodifaciendis, de quibus ne uerbum quidem in libri Dialacticorum legitur. At
contra I manente Rhetorica tollatur Dialecticor, nullum prorsus damnum autia turam facient hidrosii bonari literarum et uerae Philosophiae, cum ut dixi, quicquid uerum et utile perditur ex mi one Dialecticae id toltim multo auctius et cumulatius recuperatur in Rietorica, et cum de aet mentis et ur*gumentationibus, et de omnibus quae ad disserendum et di putandu pertinet, multo ueriora et clariora praecipiant: hetores quam Dialectici canare imis
prudenti misimul et imperiti yimi boni nis est dicere, si barum duarum araetium altera tolleni sit Rhetoricam potius quam Diale licum se tollendum. Quod perinie absurdum est, ut si proponerentur iliae massae aureae, quarum una esset decem pondo auri puri, altera vero quilis tantum pondo auri non puri edin quo non parum aeris stet admixtum. Et dubitaretur utra set retinenta uel repudia risu, et qui pium ridiculus accedens diceret, retinendi esse ultim massam quinc tantum pondo et non synceram, repudiandum uero illam in qua non solumbis tantum auri edetium puri contineretur. Tala
268쪽
tium, et scientiam scient aruu , ad omnium methoiorum principia uiam baribentem: uti uero alijs quibusdam modis definientes omnes isti, id isti, quae ne in usu est, Dialecitica loquuntur, plane delirant et in uniunt nec quiem quam aliud faciunt, nisi nugratur partim et ipsi ignorantes quid dicant,
partim alios qui e turi sunt decipientes , partim denis errorem et deceptioranem iam amplius duum missium annorum introductam confirmantes Nans Dialecticam non solum esse falsam inutilem et superuacuam sed etiam noxii et damnosem, tu in te usq; a temporibus Parmenidis et Zenonis erat auimadis uersum. Si quidem Parmenides apud Platonem in Parmenide, adhortans Sorieratem ad Dialecticas exercitationes, ita inquit, aeterum collige te ipsum, diligentitus te in ea facultate exerce , quae inutilis esse uidetur multis et quaedam garrulitas nuncupatur. Quibus uerbis apparet Dialecticam non nunc primum a nobis, sed iam inde aprificis temporibus fuisse damnatam Neebbtit primi , quoi Parmenides Socratem ad eam discendam bortatur, eo
quia hoc ipsum eadem iudic subtilitate facit, qua etia omnia, quaecunq; funt in rerum natura, unum tantummodo et non plura esse dixerat, hoc est, permuersa et praepost ra. Deinde quod Cicero quodam in loco sentire uidetur, ea esse uer etfalsi disceptatricem ac iudicem cum id faciat non quod ita sentiat, sed tanquam Academicus, ut eos, qui de Dialectica ita sentiunt, reprehensae ac refutet . In summa ut clare intelligatur qualis sit isti Dialectica, a uulgo
et ab imperitis tantopere celebrata, pauca ueterum tu Graecorum quam Laratinorum testimonia et iudicia de ea facta bic apponam, et ita finem huic capiti imponam. Apud Graecos Zeno ille Stoicorum princeps Dialecticorum artes
iustis mensuris dicebat esse similes, quae non triticum nec aliut quidpiam alis cuius preti Ied pale tantum et hi cor metiuntur Arisbu bius Dialemcticam aiebat luto uiarum stimilem Ube, quod inutile cum sit, tamen pro 'rnit
transeuntes. Idem quos Dialecticorum sermones elisarauearum compararabat, ut qui subtilas admodum sed inutiles essent. Quin etiam idem assierebat eos qui Dialecticae hidium profunde rimantur, cancroseidtibus similes esse qui propter exiguum illor alimentum circa plurimus crustas occupantur Nec defuer a tetram apud Graecos, qui Dialacticam comparauerint partim Lunar, qtιiasiimiliter ut Livia, tum quam cessat crescere et decrescere nartim Polypo,qui cirros Ilios in idue auctos deuorator cerum Dialectici raperiti
269쪽
res et suu opiniones refutant' partim iis, qui Heu Iusunt, isse ut lili ciuDialactici non sine desectatione decipiuntur. Apud Latinos uero ut omittῶν. Ciceronem, qui Dialacticam appellat tum inanem fermonis laxantiam tu binosum dicendigenus, tu 1ymas orationes, et alijsquibusda parum o norificis nominibus. Author ille, qui scripsit Rhetoricam adierennium siue u Cicero, siue corni ictus, siue alius qui iam fierit, insecundo libro de Diesectica et Dialacticis loquens aperte ait praecepta Dialicticorum non modo nudo adiumento esse Oratori, sed etiam maximo impedimento et paulo infra concludens sermone sic inquit, Verum horum, hoc est, Dialacticorum puerilis opiniones recti)fimis rationibus cum uolas ref timus, in praesentia haec interim dicere ion alienum fuit, ut buim infantiae garrulam disciplinam
contemneremus. Haec Autia ricte,de Dialactica et de Dialacticis monumetis literarum proditum reliquit Seneca uero ubis Dialicticos et Dialactis
damnat et refutat, et quodam loco eam irridens, ita scribit AIM est ditabas abicaseum non rodit, mus igitur castum non rodit O puerilis ineptias et quae sequuntur. Crnibus uerba Seneca nihil alius significare uoluit, ni Itultitiam Dialacticorum, qui in huiusmodi nugis tanquam in rebin feriis torutam aetatem consimunt. Et recte quidem seneca una tim omnibus istis, quos supra retuli, tam Graecis quam Latinis Dialacticae uanitatem repraefenturui partim misi et 'rcoribus, partim telis aranearum et luto uiarum, partim
lunae remino, partim alijs quibusdam huiusmodi rebus eam comparantes.
Metapbdificam interfietias et artes necis intueris salim, nec ut particularem ullum omnino locum ais
bere posse, sed tanquam parti fam partim imutilem, parti tervacuam, ab omni artium esse entiarum numero removendam. Caput Sextum.
NTER mustos et graues errores qui a biisopbastri in diuidenda Philosophia fierunt admiysi, hic quem nunc sum, i futaturus de Metapis ista,uel in primis inibi uisu est anima suerten us etpro uiriliparte mea refutandus. Ne amplius essem fit impedimento qui rectephil ophari cupirint, quemmadmodum superioribus temporibu fuit, per annos, ut opinor, ampliu3 mille e trecentos. Nam ex ijs, qui vetustior fuerunt, praesertim Latinis, nemo
270쪽
losophiam esse perdiscendam, eo quod silper icthyima nobili yma uniuersaαli yima et de iis quae non modo una persesolasib fuscit, sed etiam probat
principia omnium aliarum scientiarum ut et primu Philosi bia et Theologia et scientia diuina ab eisdem appelletur. Sed ego contra haec omnia dico et conmiendo, illam Metaph icum cum tot ac tum ambitio is nominibus, non solum non esse perjectam nec nobilem nec uniuersalem, sed etiam nec omnino ueram nec necessarium I is breuiter sic probare incipio Primu quia et Dirca nullam babet propriam materiam ueram, nec ullum proprium subiectum uersi necgenerale nec articulare, in quo uersari, et quo ab alijs scientijs stingui positi. Ei .: ut supra syndi ex Aristitelis sententia, scientiae purae ex subiectis et .r terjssuis distinguuntur. Quod cum ita sit, et cum Aristiteles aperte dicat, ora D, boc est,ens quaens, uelut barbari loquuntur, ensita quantum us, esse proprium Metap sic e subiectum blatim quaero ab eo. aut ab alio quop um Peripatetico subiectum *ιd utrum res aliqua particu Iurissit an uniuersalis sit particularem dicat, id erit contra suam ipsius dometrinam. Jt enim dogma apud illum, et omnes illiu sectatores, nunquam, ut ipsi putant, fallens de particularibus nullam posse esse scienti sit, festantum de uniuersalibus quare nullo pasto ita dicet. Si rem uniuersalem res odeat, rursus dico uniuersilia omnia realia,ut uocant, a nobis supra fuisse refutata. Et si id recte facitum uit, ut certe facitum fuit, non posse subiecturastidiapbγsicae, quod dicitur esse, ens inquantum ens, non esse fassum. Et tanto magis falsum, quanto ens inquantum ens est ut etiam ipsit confitentur, unis uersalo linum omnium uniuersalium. Quare a deleniendum Metapb Uica, ne an subiectum nullum aut non uerum eis sum babere uideatur, oporte bit ante omnia aut des utere uniuersita, ne uideantur esse falsi lima, quem admodumsunt, et nos supra ualido mi rationibus et firmi rimis argumentis probauimus, aut certe Metas' sicam in perpetuum materia inalia uersetur fallem uera carituram. Et propter inopiam subie tisaltem ueri nec inter scietiM uera ullo pacto locum re, nec ab alij scientijs uere distingui posse nisi orte quemadmodi fuga distinguinitur a ueris, et coimnentitia a solidis. Num quos aiunt Metap sicam id re ab alijs scientijs, eo quod ipsa prosubiecto babet totum ens inquantum ens, et circa ipsum aruum, ut tale rit,ajsidue exerceatur, nec utatur rationibus nisi uti Galibus unde etiam