Marij Nizolij Brixellensis De veris principiis et vera ratione philosophandi contra pseudophilosophos, libri 4. In quibus statuuntur fermë omnia uera uerarum artium et scientiarum principia, refutatis et reiectis prope omnibus dialecticorum et metaph

발행: 1553년

분량: 408페이지

출처: archive.org

분류: 철학

321쪽

phorum doctrinam ullo pacto ueram esse arbitrentur, sed credant, ita ut uere est, continentium et uerecundiam tu pudorem esse uer germanus uirtu te et babitus, eo modo, quo uirtutes et habitus in humano genere is in rem

rum natura reperiuntur et ad hoc cognoscendum non tantum genus uirtutis,

ut praκipit A ristiteles Id etiam contrarium uirtutis rei iciunt, hoc est uim tium Namsi incontinentia et inuerecundia uere sunt uitia et bubitus, ut certe sunt, pro icto et continentia et uerecundia uirtutes et habitus non esse non

possuu t. Quod ad hunc locum attinet, Arisbteles, ut pleras alia, sicho fusi fime existimauit, nullam disserentiampo se essegenus, atq; ideo ait

ualde peccare eum, qui differentiam uigenus asyignavit. Sed nos hoc etiam supra refutauimus, cum docuimus eas, quas Aristiteles uocat disterentias, ut rationale et irrationale, et propria,ut sibila et hinnibile, nihil aliud esse nisi genera disjstrentia etgenera propria. Quae uero ille appellatgenera, ut animmul et colore,ea reuera essegenera comunia, quae ageneribus differentibus et proprijs diserunt, ut magis commune iminus communi sed ita tamen esse genera communia, ut quandos etiam genera differentia et genera propria esse poἶint, ut supra docuimus in capite dedisserentia. Quare quod Arisbriteles huius loci exemplum ferens ait, ut quis immortale genus eiusὐιαgnet, magnum scilicet admittit peccatum, Iongius ipse abbera ut a ueritate. Ut enim reuera Deus immortalis, et propterea ueri)funum est dicere, Deum esse in genere immortalium, siue quod idem est, immortale esse genus Dei. Sed causa huius quos erroris Arhbtelis, sicut etiam aliorum multorum, o ut dixi, quia ipse accipit genus peruersi inre, et contra omnem re te loquenmtium consuetudinem. Quis enim, nisii planefatuus etshiltus, scit rationale

esse quidem deberentiam, quia ratiosacit differre hominem a brutis sed non

propterea tamen minus ais adeo magis etia 6be genusquam dii pretia,quoαniam, ut supra etiam monui, magis recte dicitur, hominem se in genere rumtionalium quam in differentia rationul um. Quod uero in fine loci addit, nubiam disterentiam significare quid est sed magis quale quid non magis uertim est quam superiora. Num sq: ratur, quid est homi non minus conueniem ter rupondere licet, estgreygibile uel bipes, quum est anima uel corpus Acmcipiendo tamen gro bile et bipes, pro regre,sibili et bipede,ut illud Virgilij. Triste lupus itibulis et item illud eiusdem.

Dulce satis humor.

322쪽

pro tristi et dulci re inta de re supra fatis abunde in capite de nominibus oriculissemus Eodem quos modo hoc in loco icut insuperiore, peccauit Ars Pteles, putansd; isentiam non posse es egenus, nec ectem. At ego dico et vffirmo omnes d/ferentias generum, non solum esse disterentias, sed

etiam penera et ecies, et imparem numerum, quem de pro exemplo attulit, non minus atq; adeo magis esse genus quosdam, sive Jeclem quandam numeαrorum quam disserentiam. Si quidem magis recte dicas, ternarium numerum esse in genere uel in1pecie numerorum imparium, quam in diserentia eorunαdem. Ex quo luce clarius intelligitur imparem numerum magis esse genus uel specioni numerorum, quamd strentiam. Est enim genus, si comparetur suish eciebus, ut ternario et septenario et caeteris imparibus: pecies autes constratur cum genere suo, hoc est, cum numero absolute, qui diuiditur in dura disruntius flues ecies, parem et imparent, et utras barum specierum rursus deorsum conuerse et genus es recta in multas aliaued eciesjubdiuiditur ut par in binarium qu 1 ternarium senarium et ulici impar in ternarium quinarium septenarium et caeteros. Nes uerum est illud quod tanquinio,

yssum sibi umit , omne quo participetgenus esse uel eciem uel indiuiduli, eum etiam diserentia aeque scutspecies et indiuidua seneris particeps fit.

iniis enim ni t excors et amens dicat, animal a Socrate et ab homine quam a rationali et irrationali magis participari es cum tam recte dicatur, rationale

et irrationale est animul, sicut Socrates et homo est animal At inquit Arrius Pteles, genus de diderentij non praedicatur: nam si ita esset, cum dilfrenistiae animalis Int pedestre bipes et rationale,et haec omnia de homine praediceae tur,fequeretur multu animalia dici de homine, et hominem esse multa animolid. Haec ratio ponitur ab Arishtele in sexto Topicorum, quae usq; adeo rurudis est et fatua, ut mirer, quonam pallo unquam in ingenium humanum ad repotu rit, et quomodo tot uiri, qui uiderunt et legerunt, non animaduerterurin em esse meram quodam fabulam et plusquam anilem delirationem. In quas omnes fatuit. tes nulla alia de causa praecipitauit Aristoteles, ni prompter Lit politionem suorum illorum uniuersalium, et quia putaurigenera non posse est e disterentias, nec contra in omnia nos fatissupra refutauimmus, quare hic non i/idditi esse repetendi. Sed hacterius de locis et problematibi sgeneris, qui ab A rylatet traduntur in quarto Topicorum limbro, :ιnc de locu et problematibus propri ab eodem traditis in quinto Oim. rum locorum primus est, ab ignotiore, ut trocarit, sic enim putat Arrabieses, quodlibet proprium ut Stiatim, nisi i magis notrim, quam id cuius ipnatur

nonpos esse erepreprium mod non es cru, proprio enua re uiritur

323쪽

ui conueniant uel omni et foli, ut binnire equo, quod nos supra uocauimus proprium priuatum, uel omni licet non Ioli, ut bipes homini: quodproprium non qnemadmodum illud superius priuatum , sed inseparabile nominauimus, eodem plane modo, quo Cicero ait, Voluptates esse propria Deorum: non usu solis Dei conueniant, sed quoniam ab eis separari non possunt. Haec inquam inproprijs requiruntur, tum priuatis tum inseparabilibus, non ut ait Ar kteles, ut sue notiora, quod nescio ubi ille fomniauit tuam etgannire uulpissilia uir equi, sine ulla dubitatior e propria est,et tame quis nisi me te captus dicat, gannire mugis notum esse quam uulpo, et hinnire quὼn equum'

certe nemo cum plurimi reperiantur, qui ortasse et uulpem agnincantaequum, nec tamen unquam aut vulpem guum re aut equum hinnire senserunt.

itas primus hic Aristotelis de proprio locus est non solumfusus sed etiamshιllus, quia continet id quod nec uerum est, nec ab ullo alio dictum alit heriuatum De secundo loco nihil dico, quoniam mihi magis futuum uideritur quam ut uideatur ferio refutandum Ad tertium transeo ab homori 1omia propri dictum, in quo dicit sentire non esse proprium unimalis, eo quod animul licet habeat sensum, non tamen eo semper utitur, et bac ratione docet destruendum esse problema deprcprio Quae ratioprorsus est sopbjti inepta et plane talis, ut siquis uellet probare aliquem non esse do tum uel dis uitem, quia quando dormitie nihil agit, non utitur doctrina nes diuit s. Seio rudis Aristoteles, homines communiter,cum talia dicuntur, non in alitu sed in potestite ea intelligunt et sic accipiunt bominem do tum uel diuitem, ut qui non solum babeat doctrinum uel diuitias, sed qui et doctrina et diuitijs quando uult uti potest. Eodem modo intelligunt animaisentire, hoc rit, nosolum babere sensum, sed eo utiposse, cu scilicet uigilat nes dormit. Quare nee tu sis loco tuo uiderepossum quid insit ueri et fini mille pertranisse quartum locum, tanquam nimis ineptAme nou dignum qui refutetur, ait enim de eo quod est scire hoc, non bene Mignariproprium, nisi determinatur quid ipsum fit et tamen quid fit si id scire hoc nemo interpretum adhuc in tellexit. Albertus enim uno modo dixit, Alexander alio, et ali aliter, ut nodum cou kt quid ibi uoluerit Arishteles . an inni abest ut Iegentibus u ampo sit as,rre utilitatem. Similiter praetereo qitinium locum, in quo de gutione et explicite et implicite multa Arisbteles, sed in summa ipse iubis aliud facit nisi nugatur, ut mirum sit, quid in mentem uenerit illi uiro, in reis bus tam piuolis tempus consumere In sexto loco, quod ab eodem uel a parte summi uidetur, tibi aliud est ueri aut utili , nisi id quod influe dieit, proprium animalis esse animam habere, eo quod nulli alteri commune es

324쪽

praeterquam animali. On uAuerbis Aristiteles aperte refutat se ipsum, iconfitentem arbores et herbG et aliustirpes ammam habere, sed tamen non esse animalest. Namsi babere animor ita fir mum est animalis, ut nulli alteri sit commune quemadmotum ipse hic dicit, quomo ops uuistirpes, quae ex eiusfententia non sunt animalia, habere uim a s Certe ego qui id feri pose fit non ut eo, nec quomodo mihi etesii a repugnantia fui pilius de rudi queat quam repugnantiam Alexander illius interpres uidens , etdestndere cupiens, nulla alia utitur ratione, nisi quod ait locum hunc esse mendosum, et scripturam Arijhtelis corruptam, et pro eo quod est animam habere, egeum dum esse habere fonsum, cum habere sensum in ussu dubitatione proprium fit animalis Qua indefensione Alexanter more reo potius dicere uoluit, id quod non erat, ut Aristitelem quo iure quave iniuria a repugnantia definieαret, quam fateri id quod erat uerum, hoc est animalis proprium esse animam

habere et Ar latetem hoc in loco qua si ueritate coactum uerum dicere, alimbi uero cum idem negat, in magno errore uersuri. Nam non dubium est quinita scripserit Aristiteles, et in uerbis eius nulli sit men a , cum omnes codiesces tam impre si quam manu scripit, quos quidem ego uidi, ita scripum hambeant. Atq; ideo nos supra in arbore nostra generica diximus, omnes tirpes

uere anima carere, et habere animam animalis esse proprium, atq; ad illius loci eonfirmationem hunc Arisbtelis locum citauimus. Quo autem attinet

ad exemplum quod fir Arjbteles ad explanandum hunc locum, cum ait, ut siquis scientiae propi iam diceret,opinionem quae ratione dimoueri non pora test, cum it uua mirim esse,quonam pacto 1 Itius noli propria iri titeles exα cogitabat, quae Ioe dici alius homo sed ne bos quidem si loqueretur: auderet effutire. Ouid est enim, cum sit uni quis ibi mente captM boc modo proηprium a1fignaret Sed Arisbteles ut librum magnum faceret, ibiIpraeteremittebat, quamuis absti dum et ridiculum ac desexto loco hectenus.

in septimo quos quirit falsum, quod ait, si quis proprium ignis 1gignet,

esse corpus tenuis imum et leusimum d proprium non recte fragnatum esse. Sei cur non recte o Arisbteles s unum inquis est ceruacuum, hoc est, ut tenuis imum aut leui)fimum, eo qui ignis per alterum fatis separatur i quorucunq; allo, ut non sit opus alterum addere. Sed dic mihi, quisncit hanc lcge de proprio, ut necesse it ipsum, ut dicis, a quocunq; alios arare viam ego nego hanc legem, et dico eam non proprisse defuitionis esse propriam es bet enim definitio separare definitum a quocunq; alto non proprium. Qua . quam ne hoc qui em semper in defuitione seruatur funt enim defiu: ones quaedam, qua Galenus uocat Iiσιs scis, in quibus multa ponantur no

325쪽

dycernenditiec se arandi sed essenti explicansae catis. QuareeHeparare no sempor sit propriu de initionis, multo minus erit proin

prij et licet dicamus ignem non solum esse tenui)fimumsedetiam seu syimum.

non ut eum ab alio quopiam separemusJed ut magis explicemus eius naturi, quae talis est. Nam cum ignis babeat bus duas proprietates, ut et tenusiniussit et leui imus,cur peccat qui iam,qui ambus isti tribuat s certe ego nullam uideo causam in illeles, quae te ad locu illi ponendu mouere debuerit. Ad octauum locum multa possent dici, sed hoc tantum dicam, non esse uerum id quod ait Arqbteles, oportere proprium notius esse eo, cuius a *ignatur proprium. Non enimβemper assumitur proprium notius faciendi causa sed etiam interdum ut eius, cuius est proprium,naturam magis explicet, ut ante

dixi. Quare uidetur mihi Arisbtelespropemodum ubes in his uis locis tradendis assuinere aliquid, quod non est nec uerum nec confessum. Nam eodem plane uitio uorat etiam nonus locus, in quo dicit, propriyboe esse proprium, ut ubiectumfaciat notius,quod non uticis semper est uerum. Num qui dicit calere esse proprium tuis, recte ignis proprium hyignat, nec facit tammen ignem magis notum quis enim nesciebat ignem esse calidum sed rursus de nouem primis propri locis ab Aristitele traditis, iam fatis multa sunt diricta , ex quibus iudicium fieri potest etiam de alijs Perpauci enim admodum sunt, qui non aliquid autμφι contineant, aut certe parum sint utiles. Nunc uenio ad sextum librum Topicorum, et ad problemata definitionis, neo Fndam non magis uera in his quam insuperioribus ab ArisbteIefuisse rodita Primum enim ut omittam ea, qtis in principio libri dicit,quae nec omnia sunt uera, nec ab ipsostruata. Dico primum locum, qui ab homonymiagen

ris sumitur, essesalsum, id proborio alio quam Arisbtelis ipsius exempla,

aer enim generationem non recte definiri ab eo, qui dicat, eum esse ductionem ad sub Entium, nec sanitatem ab eo, qui definiat eam esse commensurationem calidorum et frigilorum, eo quia et ductionis et commensurationis nomen e sthomo vinum. At ego dico utranq; barum definitionum esse rectam de nominiet Dinoomiam nihil olstire quin recte a1gignatae sint, nam cum dicitur, dumo ad sub tintium, licet ductionis uocabulumper se fortasiis sit ambiguum,tamen iunctum eum sub multuosequenti, omnem amittit ambiguitatem,sic ut non

pu i amplius fumi, si pro ductione a sub tintiam: similiters cum dicitureoniuncte commensuratio Pigidorum et calidorum, ossitur omnis ambiguitas

si qua est in nomine commensurationis per se sumpto, ut etiamsi locus hie ab Aris tela traditus uerus esse concedatur, tamen exempla, quae ab ipsi ast is rantur nonposita esse adproba igni oc acco:mnodata. Quare prorsus

326쪽

3or Ri ullas hi 'primus locus. Nec maior ussa est utilitas aut ueritu in secundo, nihil enim impedit, quo minus canis desiniri rectepo fit, etiam si noαrtien eius sit bonae idimum, et mιlla fiat eius distinctio. Nam per definitionem tostitur omnis ambiguit is, ut cum dicitur, exempli gratia, canis est animal terrestre latrabile, qui obstat, hic quo minus haec sit recta de initio certe nita hi jam eis nomen canis per besumptum sit ambiguum, tamen in definitioonepositum et cum alijs laudium,stitim desinit se bomoro inti cum enim Meitur, terrestre latrabili, nullo pasto ampluri nec de caelesti , nec de marino caue potest intelligi. Quoci,ca eademsunt in hoc fecundo loco itia, quae insuperiore mod autem dicitur in tertio loco, desinitionem per nomina metaphorica non recte feri, nec ipse omnino est uerum, cum hoc quos penus definitionis apud idoneos Scriptores sepenumerosa tum repertatur. Nec ratio quam fert, cur talis definitio recita nou sit, omnino est uera ait enim omnem definitionem illustrandae rei causa feri, et omne quoi per metaphora dicitur obscurum esse. At ego dico metaphorum non semper obscurare desi nitionem, sed nonnunquam etiam illustrare, ut i quis desiniturus iuuentam, dicat ei esse, florem aetatis, aut meridiem uitae . Sic enim definiens hau scio, an minu re tefaciat qκ diceret uuentum isse tempus uitae medium inter adolescentiam et aetatem adultam. Sed fac desin tionem per nomina propria fictum esse rectiorem quam eam, quae per metaphoram scitar, an proptereae, damnanda et ubi)cienda definitio metaphorica fieri non praesertim in distulatione dialectica, in qua non ad ueritate omnia, sed adprobabilitatem tam tummodo restruntur, ut i me Dialectici dicunt. Eadems ratione dico quartum locum, qui est ab insuetis nomiuibus et ab insueto modo loquennes si noti falsum a certe inutilem et superuacuum praesertim Dialectico,

qui non ad ueritatem res, ut dixi, sed a probabilitatem po aderatis praeterea

in uetus nominum et modi loquendi non in Diale tica uitium est, sed tu Gramatica . Quare huiusmodi errores definitionum Aristiteles non ipse corri*gere debebat, sed Grammaticis,ad quoru oscium pertinent, relinquere cor*rigendos. Quod autempertinet ad proprij appositionem, de quo agitur

in sexto Ioco, non ita uerum est, omne illud quo sublato definitio propra renmanet, est superuacuum, ut dicit Aristoteles nam in desinitionibus , quas uocant ob It ύδεις, multa apponuntur, quibus sublatis definitio remaneret propria, et tamen no uni uperuacauea in eiusmodi enim desinit ortibus ip ponitur nosola causa ormulis, sed interdu etiam materialis sciens et naαlis, ut recte inquit Galenus in quarto dei fierent spulsuum. Quamobrem

et scientiae 2 susceptiuum iu definitione hominis, non est ita superuacuum.

327쪽

caetera quos j , qui ueritatem diligenter inuestigare uolent, poterunt esse nota Nunc a sexto libro reuertor retro ad fecundum in quo Aristiterales de problematibiis accidentis loquitur,etstitim reprebendo primum locum

tanquam partim inutilem et uanum, partim etiam no ita uerum. Ac inutilem

quidem, quia nemo nisi mente captus et plane ignorans quid fit album et coloαratum, diceret albo accidere coloratum es e. Non ita uerum, quia quod ait,

colorem esse genus albi, facile negari potest, est enim eolor reuera genus alboris, non albi, unde dicimus non album sed alborem esse colorem, nisi orte quis album pro albore, et adiectivum prosub tintivo accipiat inio in casu locutio non est propria praesertim apud latinos, sed demus locutionem esse propriam,

et colorem Ubegerim albi, nunquam tamen uerum erit, quod Aristiteles hieuit, Genus denotruinatione de nulla)lpecie dici Animale enim, quod est denoαminatiuum ab eo quod est anima , uere dicitur de homine, et baec enuntiatio ueris ima est, homo est animalis, et tamen animale etiam denominatiue acceraptum estgenus hominis, si quidem homo uere est ingenere animalium Joc est,

rerum habentium animam, et uiuens omne tam uere dicimus esse corporeum

denominatiue, quam esse corpinsubstititiue . Ex quo manidis, apparet Dyo

Arisbtelem negare, genera de fui 1 ciebus denominatiue dici, et non recte diei, album esse coloratum siue alborem esse coloratum. Nam et scolargenus est alboris, tamen etia coloratu eiusdemgenus fit necesse est cum si albo noeoloratus fit, impo sitae sit, alborem esse colorem. Quemadmodum uiuens si non fit corporemn, ut sit corpus fieri non potest, et corpius non sit submuritiale, ut tintia nunquam Ube poterit. Quocirca in primo loco Aristiteles ut dixi, fasso allirmauit genera deipeciebus suis denominative praedicari non posse. Insequentibus autem locis os addecimum musta etiamsunt no recta,

sed quia non magni momenti unt, ea praetereo et ad decimum undecimumsuenio, qui sunt a genere ad Deciem, et aspecie adgenim intibus indoctis, iris oteles licet uerum dicat, tamen in eo errat, quod loci a genere ad sypecie et contra, non magis proprij sunt problematum de accidente, quam omnium pene aliorum. Atque ideo non recte hicfuerunt tanquam ligati, id quod ex diij omnibus, qui locos inuentioris tractauerInt, licet intelligere , etprae, tertim ex cicerone in Topicis,qui utrans horum locoru tradidi et neutrum

328쪽

ne materia argumeta opossint accomodari, modo ea Vpatiatur,et propter hac causam appellatifuerunt comunes. Atq; ita faciunt Rhetores, apud quos uidere licet et locos proprios cuiusculis stilus et communes omnium tituum,

ut hi quos dixi, et ali quos diserte recenset, et Rosulphus Agricola in libris

de Dialecticu Inventione, et Georgius Trapezuntius in tertio Rhetoricoru.

Quamobrem iterum dico uehementer errasse Arisbtelem, qui locos commuinnes certis quibusdam materijs signauit, ad problemata alios de accidente, alios degenere, alios de desinitione applicans et eo magis peccasse, quoniam

ut upra dixi, nullum potest esse prviem nes de proprio nes de accidenti,nes de definitione, quin idem etiamsi degenere cum neces Resit, omnia de quibus dubitatur et quaeritur eis quaestio esse uel aliquod genus uel in alis quo genere uel essentiali uel accidentuli sed de hoc supra fatis. Nec di)fimiriles bis duobus locκstre sunt uti sequentes huius secundi libri usq; ad finem.

Ferme enim omnes peccant uel in eo , quod falsi aliquid continent, uel in eo, quoi sunt inutiles , uel in eo, quod etsi ueri et utiles fiunt, tamen ita confuse et obscure traduntur, ut saepenumero proposito aliquo problemate nescias ad quodnam caput pertineat, et utrum de accidenti, an degenere, an de quopii alio fit Verbi gratias proponatur, utrum diuitiae silli bonae uti non, et utrἄDi sint an non Alexander dicit baec esse problemata de accido te, Perionius

autem non de accidentesed degenere esse contendit. Nec in his solum, sed in multis alijs tanta est confulsio et obscuritas,ut nec ab Interpretibus ipsiis intelαligantur, id quod patet ex eo quod non paucis in locis, Adbertus unum dicit, Adenolphus aliud, Alexander aliud, Augustinus Suessanus Alexandrum 1 re sequens, tamen in multis ab eo dissenti uis etiam illius opiniones saepe numero refuat Vel f non obscure traduntur, tamen aut exempla falsa sunt aut non accommodata, de quibus omnibus in praebentia dicere supersedeo, quia de bis abundescripturus sum in libro ad hanc unam rem destinato, si mihi uita supeditarit. Illud tamen admonitum uolo, compluribus in locis non rem die feri nec ab Aristotele,qui ad confirmandos loco I enumero astur,exe pia falsa, nec ab Interpretibus, qui Arhistelem excusantes aiunt, ut eorum

uerbis utar,exempla dari, non ut ita 1li, sed ut ita sentiunt ausitores, et ex e plorum expossitionem reqrιiri non uerificationem. At ego contra dico, in ali

quibus si ta)fisso uerum esse posts, sed in locis tradetriis no folim locos sed etiam locorum exempla oportere spe veru Num aut locorum illorum excpla

329쪽

uera reperiuntur, aut non et streperiuntur, cur non potia traduntur uera qui ii falsa si non reperiuntur, quorsum mihi Is est loco, cuius nullum extet ues non raperiatur exemplum es t enim inquiunt, exempla non uri quam non reperiuntur ita accommodata, quare necesse est uti falsiis. At Drursus contra dico, si loci ueri sunt, exempla quos reperiri uera etsi non reperiuntur, signum id maximum esse, locum non esse nec uerum nec utilem. Et propterea non re te excusatur Aristoteles ab Interpretibus, qui ad explamnando locos suos exempla falsa protulerit. Credendum enim est eum si uera

exempla habuisset, potius ueris qui ia falsiis fuisse usurum. Atq; hactenus

breuiter periucurrirnus particulatim alicuo locos problematum, partim degenere, partim de proprio, partim de desinitione, partim de accidente ut doriceremus in eis multa esse partim si a partim inutilia et o knderemuos,s Topicorum libros non tam ueros et utiles esse, quam pleris existimant quod a nobis arbitror non obscure nec indiligenter mye factum. Nunc pauca dici in uniuersum de tota Arrii, telis doctrina opica quam ego et si sine ulla dubitatione pronuntio maxima ex parte esse Di am , ut apparuit cum ex paucis illis Iochs, quos upra refutaui, tum ex ijs, quae inter initia huius capitis dixi: tamen etiamsi sye uera adhuc contendo et constititer firmo istim artem eo modo, quo ab Arisbtele traditur, et ad id, in quo illam esse utilem testitur, non posse esse utilem. Ait enim ad tria utilitatem praestire ad exercitationes ad congressus, ad philosopbiae scientiumci sed quaero primum quomodo ad exercitationes potest esse utilis liti do trina quae maxima ex parte est, ut diαxi, uel falsa, quia non docet uerum, uel inutilis, quia magna pars problema tum illoru que ab Arstitese proponuntur, unqua ueniunt in usum uel obmscura sic ut faepe nec ab Interpretibus ipsit intelligatur. Deinde quaero ad quas

exercitationes, an ad rhetoricus meditationei nihil minus nemo enim est, ut recte inquit Lusouicus Uiues in tertio de corruptis artibus libro, qui quantii

libet diligenter Iem istis Arishtelicis topicis sentiat se adeptum aliquam

muni momenti facultatem ad uere copioses disserendum. Quod non tum draeirco euenit, quoi non multa situ in eis uera et utilia, quam quod sunt obscurure peruerse et fine ullo recto aut uero ordine trudita. Num ordo ille problerii nutum quadripartitus, quam si rectus et uerus, ex ijs, qua supra dixi sumtis patuit . Ogyod si non ad exercitationes rhetorrca cuiliis si sti do trina, an orte ad alius quasdam ioc st, aut ad dis utandum in circulis, quos uomcant, aut ad phillophicarum rerum ueritatem investigandam es multo etiam minus. Num qu0d ad circulos di putatorios attinet, hi qui nostra aetate iunt

lange sunt diuersi ab dis qui antiquitus fieri solebant. In his enimnibu

330쪽

3e Rinterrogantes Aduersariis troponunt M, quas uocant, conclustones et alterum tantummodo problinia. a partem eam, vim uolunt ipsis hyrndenda sumunt, re pondentes ad ea, quae Aduersarius opponit. At illi non sic facietabant, helante omnia quaerebant ab Aduersario, utram problematis partem putaretes e ueram, et quam ille re1pondebat,sibi ueram uideri a uersus eam disserebant, ut con tit partim ex Dialogis Platonis, in quibus solis ueraedi ututiones dialecticae continentur expressae, partim ex octauo libro Topi corum Ari, latetis in quo et interrogandi Aduersarium et rupondendi praecepta, et quaecunq; tam i re1pondente quam ab interrogante in dialectica exercitatione facie disjunt,minutatim tradu tur. Quare nec ad disputationes publica nostrorum temporum multum proficit haec dialectica praeceptro, cumst ab ea, ut dixi, longe diuersa. Ad philosopbicam,ero inuestigationem e vitatis quantum aderat adiumenti, id etiam sine alia ratione uel maxime corignosci potest ex libris Dialacticorum: in quibus, ut supra demonstratum it, pene tot sunt errata quot uerba cum inquam talis siit, ut paulo ante dixi, et toto hoc capite o kndi, doctrina haec Aristitelis topica etia uis etia hortor pudiosos Philosophia candidatos, ut doctrinam inueniendorre argumentoru ua Cicerone potius, cicterys Rhetoribus distant, quam ab Arhtotele et D alecticis eis tamen Aristotelem legere uolunt, ut caute et cum iudicio legat, nefasis, quae ab eo dicuntur, magis dantur, quam adiuuentur ueris. Loci communes inueniendorum argumentorum, A genere, hoc est, a toto discreto.

1l me hoc est, parte discreta.

Atoto continuo. parte continua.

A definitione. A causa efficiente.

Ageneratione. corruptione.

Abudiunditis. re iudicata.. ex Trapezuntio. Ab exonplo. contrario.

Asimili.

maiori. minori. Amari. proportione.

Ab oppositis.

contrarie.

transumptione. coniugatis.

SEARCH

MENU NAVIGATION