장음표시 사용
61쪽
lis, qualis est lex est,.igna eIglandistra. In qualitatibus, qualis est lineas est recta uel curua, qualis est candors est intensis uel remissius. Idcirco autein pro irendis superioribus exemplis diximios interroganti, quid est homo re et rest)onderi, est rationale, quaerenti uero, quesis est boni, est animalis, ut admoneremus reste bilosophari cupientes, et rationale non semper esse nomen adiectivum differentiae, sed etiam aliquando nomen ubstantiusi generis, et animalis item non semper esse nomen sub tintivum generis, sed etiam inter dum nomen adiet fluum disterentiae, contra imperitam illam etstrillam opinioranem Philosophororum, qui putant rationale ita semper esse digerentiam ut nunquam po fit esse genus, et animale ita semper Ubegenus ut nunqua po fit esse 'strentia. Cum rationale reuera non minussit genus quam animal, et a nimal non minus disterentia quam rationale, ut insta ualidi) imis rationibus in Capite de disterentia sumus o knsuri. Sed de bis postra, nunc illud quos debis nominibus non ignorari uolo, Quemadmodum ex sub tintiuis per derivatitionem siue denominationem sepefiunt adiectiva, ut ab eo quod est lignum iis gneus et ab eo quod est lapis, lapide s sic etiam ex adiectivis persubstantidinationem quam uocant, saepe numero effici substantiva, cum tertia uox adiectini nominis in substantiuum transiri Vt unimale, et per apocopen animal, pro re habente animam, ab eo quod est bic et haec animalis et hoc animale, qua uoce utitur cicero,et ali probati Scriptores latini: Et rationale siue per pom copen, si quemadmodum animal, fic etiam dici posset,rational, pro ea re,quis habet rationem, ab eo quod est, hic et haec rationalis et hoc rationale . Et streomnia huiusmodi substantiva ex adiectivis fastu eodem modo quo triste, pro re tristi apud Virgilium. Tris lupus stibulis et dulce prore dulci, apud
eundem. Dulce fatis humor et bonum pro re bona, apud Homerum. υκ ἀγαθον αολι ρ η, Non bona res multitudo principum. Et denis quomodo communiter loquentes dicunus, album exhilarare oculos, nigrum
contristare, stigidum delectare fibricitantes, pro re alba, pro re nigra, pro restigida, et multa alia huiusmodi quae doctifim colligit Laurenim Valla in primo Dialecticae libro, cap. 3 ubi apertij ime et iusti)yime refutat de deridet
totum illum rationem concretorum Dialecticorum tanquam prorsus inutiem
et falsum. Sic igitur ad interrogationes facta per quid est, et per quale est,re1 ondetur,quemadmodum nos diximus,per nomina sub tintina et adiectiva et per res tanquam per se stantes vel in alio exi kntes, non per genus et disse strentium, uel per aliquod eorum, quae Dialactici nugantur in suis illis tu sqtaltis uniuersalibus. Quanquam nihil prohibet quominus et subitistiuum E q
62쪽
po fit, 'e nomengeneris et adiectiuu nomen differentiae, sed nec dici in qui Selleris, nec dici in quale, d fierentiae propria est, ut 6kndemus insta in Campitibus generis et digerentiae Vbi docebimus partes illus, dici in quid et dici in quese in definitionibus eoru non re te fuisse appo itu Ex quibus ita ex *poIstis facile patet quonam pacto definiendum isti nomen substitatiuum et nommen adie humar: nomen enim substitatiuum est illud, quod semper igniscat rem tanquam per sestintem, siue sub tintia ea res fit, siue qualitas, et ad inκteri inutioncm factam per quid est Aenuper priore icco res' ondetur, siue sit
sub hut tuum , ut tu daeam , principale, siue ex tertia nominis adlectili uoce factum, ut quid est boni, ei rationale, hoc est,res habens ratIstrerm et rur sus, Me it homo es est animal, hoc est, res habens animam . Ornen uero adiectivum est illud, quod contra Amnper ignificat rem tanquam in alio exi lintem, et qMue semper est qualitas uel uera, ut albus et niger, uel ex fui tintiae qua transmutatione facta, ut ligneus et Iapideus et denis quae ad interroragationem lactam per quale est semper reo te ruponderi potes , ut qualis est homo est rationalis e murialis . oc est res unima uel ratione praedita. Haec itas furit qui tam in hoc quum insuperiore Capite mihi ursa sunt dicen*da de nominibus t tintiuis et a te liuis, proprijs et appellativis tam collecti uis quam Isimplicibus et non collectivis, nisii figurate, ut dixi Ex quibus pri
inum constit, idcirco fle quatuor nominum significantium genera et quatuor eorum iligni candi mcdos, quia reperiuntur quatuor rerum significandarum genera, et quatuor earum flendi modi. Deinde nomina propria semper unum ignificare, nomina uero appellativa colle trua semper plura, nomina a pela itiua simplicia modo unum modo plura pro uarietate numeri tum singularistum pluralis, positionis tum prcpria tum figuratae, pronutiationis tum uniustum plurium . Ad haec nomina sub tintima Iemper si gnificare res tanqua per se lantes, tum sub linitus quam qualitates, eo quod qualitas in substitatiuo prolata, licet reuera non siit subtilitia, tamen quandam substititiae prae I frri
imilitudinem. Nomina adiectiva res tanquam in aliosemper exis hiates, sed non nisi qualitates eo quod substititia in adiectivo prolatae iratiira insuam quodammodo amittere, et in qualitates transformari uidentur. Po tremo uero ad interrogatione facta per quid rit, et quale est, re thoniendum esse nouper generas cc per torrenti .si nec per alia ulla timuersalsa, ut Dialectici immperite nugalitur Med per nomina sies tintiu et nomina adiectiva, et per res tanquam persestin te uel tu alio ex illantes, quamuis nihil impediat quo minus haeres omnes et geliera et diistretitia eises liant, tu docebimus infra locis suis. Horum autem ominum cogit illotus uilitas haec di quod ex hac tionunti
63쪽
evlisatione et explanatione manti est licet cognoscere Dialecticos et Netopbdisicos et reliquos Philosophustros, eo quod nomina haec non recte sed peri peram et peruerse intellexerunt lac de causa pene totam Philosophiam cormruplisse, et eam meris monstris portentys impleusFe. Hinc eum mon; rosae idae ecunda fu ntiae, huic portentos a llagenera et pectes, binc plusquam
prodigiose illa uniuersalia et presticabiliu et ad extremum quo u hinc secunαdae illae intentiones non iam tantum monstra is portenta sed omnem, ut ita dicam, mor tro talem portento itutemque superantes. nae omnia qualia
ni hoc fit, quam falla, quam absurda, quam ridicula, et denis quam fine ulla necesitate aut utilitates uerint introducta, ex ijs quae sequuntur, capistibus liqvido apparebit.
De generat omnium rerum divisone oratoria veαra, et de illa Pseudophilosophoru lya, simulis
de voce uniuersi et uniuersalis et in summa de ptate Niversam realiti, ut uocant.
CAPUT SEXTUM. UEM ADMODUM ante in tertio Capite de nominibus rerum locuturi, et generalem eoru diuisionemfacturis riamo diuisimus res ipsa in quatuor genera,etex earum diuta tone,nominum, quibus es significantur,diuisionem conta firmauimus, eo quod rationi consentaneum sit, quot rerum significatarum, totidem etiam nominum ignificantiumgerinera inueniri Sic hoc loco de rebus uerba facturi, et eandem rerum, quam supra posuimus, iussonem repetituri non sine causa existimavimus hane quos vict)fim nobis ex nominum divi lone confirmanda . Eo quod ab eadem ratione alienum non sit, non plura nes pauciora rerumgenera a Deo tu a natura rerum omnium opifice procreatastille, quam quibus linguaru Autho res et uocabulorum inuentores nomina ais appellationes impo se runt Lota quo de nominibus rerum generalibus, ut i cur rei nomen nullum altein gerinerale sit imposilium, non immerito qgis S mentaripi it eam rem in uera
rerum natura prorsus non reperiri, sed fusam commentitianis spe . so e constituo rursus ita dicimus, et cotist tuistilis es e tantum quatis rerum g nera, eo quoi sunt tantum quatuor genera nominum, ut sitirgulis, in m
64쪽
cMmus, omnia quecunq; sunt in tota rerum natura et in bac immensa mundi uniuersirtute primo diuisa sunt aut res naturaliter per bellantes et non in alio exi kntes, ut ubilantiae, aut res in aliosemperexi lantes,nunquam per bellantes,ut qualitates omnes,et accidentia Et rursus omnes tam sub tintiae quam quesitates subdiuisae sunt aut res singulares et unae perbe, non multae ac pluαressimul comprehensae, ut sub tintiae et qualitates indiuiduae, hoc est,singularia omniagenerum et pecieru et generaliter omnia tota quae dicuntur colimia singillatim accepta, aut multitudines rerum singularium, non perbe ac ingillatim utiliae superiores e stimulet uniuerse assumptarum, qualia suntgeneri singulorum et1peciesgenerum, et omnino omnia tota que nomiαnibus collectivissignificantur, et cominuniter appellantur discreta, ut instabin Capite de totis et despecie sumus probaturi Ais hoc modo quo nominii totidem etiam rerum genera esse dicimus, et quemadmodum quod non est nec sub tintivum, nec adiectivum, nec proprium, nec appellativum, id inter no mina numerari, et nominis appellationem habere nusso modo potest, sic quos affirmamus, quoi non est in uno aliquo horum quatuorgenem, hoc rit, quod
nou .l es substititia, es qualitas, es res singularis, neq; multitudo rerum singularium, id in uera rerum natura prorsus non inueniri, sed esse in nino falsium et commentitium: eodem plane modo quo Centauri, et Chimerae,
et caetera huiusmodi monstra is figmenta Poetarum . iniorum milia is etiam ab urdiora sunt ea portentu, quae a fanaticis Philosophastrorum capi tibus fuerunt excogitatu et ab eisdem appellata partimgenera et pectes, partim Mecundae ub tinti e et secundae intentiones, partim uniuersalia et praediae cubilia partim aliis quibusdam inauditis et plusquam barbaris nominibus. Quae omnia nos in hoc Capite et aliquo alijs sequentibus non aliter quam Hercules Hγdrum rationibus et argumentis qualistrro et flamma domare ae prorsus extinguere aggredimur. Sic igitur nos totgenera rerum et non plurara nec pauciora constituimus, eigeneralem omnium rei init diiussionem ita facimus, ut in primo loco collocemus substititias, insecundo qualitates, in terratio res singulares fingillatimsumptas, in quarto uti iuersa lue multitudines rerum siligularit uniuersi acceptarurn Atq; ut quemadii dum supra diximmus nomina sub tintiuasubstitit ijs, adiectina qualitatibus, propria rebus sit timgularibus, appellativa multitudinibus rerum singularium significandis principaliter inserviant, alijs uero quassisecundario. At Dialectici et Pseudophilosophi similiter quidem ut nos diuidentes omnia quae sunt, et quadripartita rerum iusim facientes, in omitibus illius partibus nobiscum concordant, praeter
65쪽
P rpraeter vim in ultima. in primo loco ipsi quos lituunt substiuitiis nfecundo iccitentia, quae nos appesumus qualitates, in tertio singularia, atq;hactenus omnia recte Verum quod in quarto loco, ubi nos pommus uniuersa sive uniuersis multitudines rerum singularium psi collocant uniuersiliasiue naturus uniuersales, hoc est, sua genera et suas pecies, longe a ueris gene ribu et1peciebus disjstrentes, ut o kndemtu Hic uero turpi)fime et Ioed Uyime labuntur, una cum Aristitele suo istius diuisionis uel inuentore uel approba tore, et Seuerino Boethio eius em confirmatore in prima editione in Catego rius Aristi telis cibi enim eam bis uel ter repetit et multis uerbis explicat. sed et ipse et Arisbteles et oinues quotquot diuisitonem stim approbauerunt, uehementer sunt decepti, et in duplicem stimul ac perniciosum inciderunt erurorem. Primum enim in diuidendis rebus praetermiserunt multitudines rersi singularium uniuerse acceptarum,hoc est, unum genus rerum quoi est maximme notu ac mansistum et asingularibus singillatim sumptis longe diuersum, ut docebimus. Deinde loco illius ueri generis praeternis substituerat aliud quod sanigenus rerum, quod prorsus nusquam reperitur in uera rerum naturara, sed est omnino falsum et fabulosum, hoc est, uniuersalia, siue, ut Graeci
dicunt, τα καρολου, ut mox probabimus. Siprius tamen os,nierimus,unm
de dicatur nomen uniuersalis, et quid quoue modo significat, primum apud ueteres lutinos, deinde apud Dialecticos et Philosophoros, qui non solum in eo peccant, quod nusquam stre non loquuntur et nugantur de istis uniuerm alibus tanquam de rebus serj et grauibus non fassis et inanibus, ut monstrum bimus, sed etiam in eo quod abutuntur nomine uniuersalis pror us barbare et
inusiitate et contra omnium ueterum .uinorum autboritatem. Primum igitui
dico uocem uniuersilis esse deductam et derivatam a uocabulo uniuersi, et ab uniuerso factum esse uniuersale, sicut a transuersio tra uersale siue transiuerta
farium. Quare ad cognoscendum quid proprie signiscet uniuersale, nosce omportet, uniuersi nomine quid proprie significetur. Nomen autem uniuersi apud latinos recte loquentes semper dicitur de toto aliquo uel continuo uel discreto, ut uocant, et ita dicitur, ut oennes eius de quo afrimitur, totius
uel continui uel dis reti partes de ignet, eus non singillatim et dini ini,sed
uniuersi et collectim simul acceptas Vt in toto continuo cum dicimus, uniuersum mare, uniuersam terram, uniuersam prouinciam, et huiusmodi locuti nibus intelligimus,omnes partes maris,omnes partes terrae, omnes partes prouinciae, simul et semel comprehensu. In toto autem discreto siue in multitum dine, cum ita prostrimus, sitfersum populum Romanorum, uniuersium ex ercitum Gernianorum , uniuersam peciem hominum , uniuersum genus antis
66쪽
toriιm d scretorum partes indiuiduas et ingulares uno eodenis tempore sinmul sumptas ignificamus. Sic enim proprie apud latinos usurpatur nomen uniuersit, ita tamen ut in Cis proprie dici uideatur de multitudine et toto di focreto quam de magnitudine et toto continuo: eo quod totum discretum partes habet inter se discretas et separatas, continuum uero contundias et ita inter se
connexis et obaerentes ut unum non plura et indiuisum non diuisum esse pαpareat. Ais apud Latinos uniuerso silue iniuers opponuntur fingiua, hoc est, omnia non colle lini sed di sim tim si pia et intellecta, ut apud Cicerone de Natura Deorum, Q riae si Ingula os frie non moueant, immers tamen inter se connexa et conum famoitere debebimi et ad Trebatium, Singula persequi non j necesse iniuersimistadiim meim et beneuolentium ad te de stro et in qtiam plurimis alijs locis sitos omnes, qui uidere cupitos legat alit Obseruationes nostras in M. T. Ciceronem, ara Thesauri irriguae Latinae Roberti Stephani Parisiensis, in Capitibus niuersi et Singidorum, tibi qua plurima barre uocim exempla non solum Ciceronissed etiam aliorim Scriptorion diligenter collectu reperiet. Sic igitur plιd Latinos accipitur et usurra patiι nomen uniuersit, ut semper multas alicuuμ totius partes non diu sim et separatim sed collectim et coiiiunctim j nisicet, et tanqram contrarii semα
per opponatii uoci singulorum: Quae similiter quidem multorum signiscotionem habet, sed disiunctim ac separatim captori , ut si quis exempli caustoquens de uiginti hominibus, ita dicat, singuli sibi tabernaculion constituerarunt, is singulos ibi tabernaculim mimi cotistituisse, et uiginti tabernaculanum ero constructa essee signi cubit O todsi ita prostrat , nsuersit ibitariber iaculi in aes cur erunt nihil uluιd declarabit, nisi ab omnibus simul isti et ais idem tabernaculi sibist iste constructum Ars hoc modo et in uergis ingulae singulis uniuersa opponuntiι , it timiuersa sint tanqriam fingula simul comprehens, et fingi a uniim imitιersum in miιltas paries Vbe, Ilan
Q vn modus in Arte, ita scribit, Propter quae inibi semper mora sint quam minime ligare me ad praecepta, qua ira iocarit, iis, iιt : sq:ι0modo pos laniis nitier ilia tel perpeti alia Hec Quintilia vis ex curu uerbis declaruiu latinos hac toce inruersalis iιtis olere cim aliquid ad unis calarem intuer dem, post eritiam immer alem, bcsst 4ιtriuer ese, eo quod baee aliquibus uniuebis et similomitibus eodem teli ore flιtit conmur et
67쪽
causam uniuersalem , Aulbor ad Herennium rationem uniuersetem. Idemini intiliari ita uocem uniuersalem, et quaestionem uniuersalem. Quibus au
thoritatibus patet, hoc quod est esse uniuersale proprie semper tribui aut rebus quae sunt in alio, aut uerbis quae dicuntur de ullo. Rebus quae sunt in alio hoc modo, ut sit bellum, exempli gratia, fit in tota prouincia, intelligere debemus tam bellum quam prouinciam habere partes, et singulus besti partes singulis prouinciae partibus attributas esse, non uniuersus belli partessingulis
prouinciae partibus contineri, nec siingulas prouinciae partes ab uniuergis belli partibus esse occupatas, quorum neutrum fieripotest. Quomodo enim unimuersae belli partessimul acceptae sint in una et eadem parte prouinciae es aut una sola prouinciae pars omnes belli partes capiat simul comprehensis proofecto utrunq; boru est ex numero eorum,quae fieri nullo pacto queunt. Qua re cum dicimus bellum uniuersale toti prouinciae necesserio intelligere debemus singulas belli partes insingulis prouinciae partibus esse sitas, non unimuersus insingulis es singulas in uniuebis, Et eodem modo omnes ullae res, quae uniuersaliter alter adesse allirmantur . Verbis uero quae dicuntur de ultero tribuitur uniuersale, cum ita dicitur, exempli causa , animal est uox uniuersalis, eo quod est nomen appellatiuum simplex, et ut docuimus supra in Capite quarto , in multis enuntiationibus tanquam partibus suis attribuitur
multis suppositis, sis ut singula enuntiationes singulis suppositis aptentur,
hoc modo romo, hanimal, bos est animal, leo 1 animal, Hoc enim modo uox animalis proprie et stingulariter accepta, est uniuersalis et in tribulenuntiatis tria significat. Quodsi etiam centies aut millies eodem, quo dixi, modo enuae tiaretur, centum et mille posset sieniscare, nam in una tantum enuntiatione, eodem modosingulariter et proprie accepta non nisi utrius alicuius iligni caritionem habere potest, ut superiore Capite docui neque solum hoc quod dico in uoce animalis uerum est, sed etiam in omnibu alijs simplicibus appellativis in
uulari numero offitis. Hoc igitur modo nomen uniuersalis apud Latinos ueteres dicitur et de rebus quae sunt in alio, et de uerbis quae dicuntur de alio, et de nulla alia re praeterea nec alio modo uere et latine dicipotest. Apud Dialeoticos uero et Philosophastros, communiter longe aliam habet infocutionem, quae a nudo unquam latinorum ueterum, quodsciam, nec usurpata
fuit nec auditu quidem apud eos, niversalis nomine illi catur et interuligitur natura qrtaedam, ut ipsi dicunt, per essentiam in se quidem una sed per
communicabilitatem uel participationem communis pluribus, quae et per a
structionem intelle liu nostrifiat e multis, et per exilientiam fit in multis , et
68쪽
per praedicationem dicatur de multis Appellatur autem ab eisdem illud unia
uersee, tum gemis, ut animal tum pecies ut homo tum disterentia ut raαtionale tum proprium ut risibile tum accidens, calor et stim, ut in fumaenia sint quinq; uniuersalia, genus, 'ecies, diffirentia, proprium et accidens. A c tale quidem sibilosophororum uniuersale, hoc est, vagis multiplex magiis multiborme, quam dicitur fuisse Chimera ilia poetica a Bellorophonte domita aut Geoon ille tricorpor, quem Hercules interjrcisse traditur, illa enim erunt monstra tantummodo triplicia, hoc est quincuplex Definiunt auratem istud portentum,qualet scutis Art,hoc modo, ut dicant, niuersale id esse quod unum existriis per sentiam uno eodenis tempore totum et integrum communicatur multis et est in multis et dicitur de multiε. Atq; ita putant animal, exempli gratia, esse unum genM, quod eo modo communicetur et litin homine, boue, et leone, caeterys peciebus, quodq; de eisdem dicatur et praedicetur, et hominem esse unam peciem , quae similiter communicetur etsi in Socrate, uerbi causa, Platone et Aristotele, et caeteris indiuiduis, tiae dicatur et praedicetur de eisdem modenis modo sentiunt de reliquis uniuero falibus in Et quanquam apud Dialecticos, ut dixi, sint quinq; uniuersalia, tamen duo ex eis apud illossunt maxime celebrata,genus et 1 ccies, atq; ideo ab eis de multis et ambitibi insignita nominibus Nas ut in ei de generis et Deciei exeptis permanea, homo apud eos appellatur,tu 'ecies hominis, tu natura hominis, tu si ecies pecialij lina re homo conmnis, tu homo uniuersalis,
tu homo1pecificus, tu ut Porph rius graece loqtu κοινος κω δικος- θροοαρς. Anima uero dicitur, tu genἰκ animalis, tu natura animalis, tu genus sub alternu, tu anima comune tri animal genericum, tu animal uniuersale, tu ut
Aristoteles graece nuncupat , οἰον καθολου, et alijs quibusdam inauditis barbarys nominibus. Nesseolum habent, ut dixi, lyecies)peciali imas et
genera subalterna, sed etiam 'ecies subalternus et genera generalijsima', ut in eorum arbore praedicamentuli, qua uocant,man ste licet uidere. In summini itigenera et 1 ecies, et caetera, quae dicita sunt, generaliter omnia ex ea parte quatenus putuntur est. in rebus, appellantur, ut dixi, uniuersalia siluenaturae uniuersales , ex ea uero parte quatenus existimantur dici et praedira eari de multis, aliud bubent nomen a recditoribus et barb.tris latinis inditum Nuncupantur enim praedicabilia uidelicet a pra dicando, hoc est icendo nam praedicari et dici apud eos idem est, apiid Graecos uero commimiter o cantur, MYm p νώ, hoc est quin suoces, atq; banc ob causam ire oramnes Graeci interpretes horum uniuersat i libros Ilio inscripserim zλει cpχνων. Gesserationem autem et procreationem borum uniuersalium
69쪽
per intellectus sistractionem boe modo ieri dicunt. Intellectus noster inquitie
primo cogitans, exempli causi, Socratem, Platonem, Arisbietem,et reliquos singulares homines ex illis licet inter se ijsimvlibus ita cogitati colligit sibi quandam humanitatissimilitudinem, quae in animo retenta ueraciters perspecta, ut dicit Boethius est ducies hominis. Deinde rursus idem intelle tura
noster altius ascendens et confiderationem consiertens ad hominem, bouem,
leonem, caeterus huiusmodi pecies ex illis licet inter se differentibus ita confideratis, ellingit sibi alteram similitudinem,quae non niis in illis speciebuιlpecierum s indiuiduis esse potest, et proprie appellatur genus animalis .iora denis modo per abstractionem intellectus nostri ab alijs ingularibus et si e elebis effici et quasii procreari putant omnia alia uniuersalia De quibus in
summa ita sentiunt authore Boethio ut dicant ea esse prorsus incorporea et immaterialia et hunc ob causam mortis interitu Is expertia, et reperiri nosolum in incorporea sed etiam in corporeis sensibilibu Is naturis, percipi au tem et intelligi praeter corpora et sensibilia ab intellectu nostro tantum,ut potate immaterialia ab immateriali Namsensus nostros materiales ad uniuersa, hum immaterialium cognitione nullo modo posse pertingere. Nec defiunt et a qui dicunt uniuersale esse totum quoddam,ac tria totorum genera constituit.
um quod sit, ut inquid Eustratius super. primo Ethicorum Aristotelis.
απρο μκῶν, hoc est, antepartes alterum, ia μερῶν, hoc est, ex partibvit tertium, νήι οσι, hoc est ii partibus , quorum totorum exempla haereo illis traduntur. Illius quod est antepartes, deae Platonis Illius quod est ex partibus, totum omne tam continuum quam discretum Illius quod est inparistibuit, uniuersale hoc de quo loquimur Aristotelis et Peripateticorum. Ais hae fere summatim sunt ea quae de uniuersalibus a Dialecticis tradita reperuriuntur. Quod si orte quispiam de eis plurascire cupit, is legat ex antiquioinribus Boethium inter initia secundae editionis in PorpbFrium, ex recentiorisbus uero Rodumbum Agricolam, in libello de uniuersalibus. Qitorum uteropeonatus est, quam lar me et subtili)Fime potuit primum explieare uis exinprimere uim et naturam et proprietatem uniuersalium licet stultra, quia quod non uere est,nunquam uerepotest explicari. Deinde etiam desindere de tueri uniuersalia contra eos, qui uel ea negant, uel de eis dubitant. Sed in isti sua se insone incassum labcaerauerunt, et oleum, ut dicitur, operamq; perdis aerunt. Nos enim uniuersalia sine ulla dubitatione falsa et comentitia et nuis iam ad rem necessaria esse denaenstrabimus, et omnibus illorum rationibus aris umentissi respondebimus, cui siperem posthac nunquam frequenquatit nec tam ducem necti tum temerarium, qui iniuersalium destiis eius m
70쪽
piat, aut si suscipiet, qui non ab omnipos laritate tanquamstultissimu ineptis
simios rideatur. Loquor autem de uniuersalibus realibus, ut uocant, hoc e Lq Le in rebus extra uocem ac mentem nitram consili re dicuntur, non de V quae in uocibus et nominibus sunt. Nam nos quos una cum Nominalibus sine ulla dubitatione confitemur uniuersalia inuocibim ac nominibus reperiri, et uoces uere comunes uniuersaleqs essee, eo quo supra diximus modo . Sic igiαtur patet unde dicatur nomen uniuersalis, et quid quoue modo significet tam apud Latinos ueteres, quam apud Dialecticos et Philosophastros , ex quibus quidam unt qui ex sententia Aristitelis affirmant uniuersalia uere non sol zinuocibus et intellectibus, sed etiam in pyis rebus extra uocem intellectum, inueniri, ut Boethius, Albertus, Thomas, Scotus, et ali quam plurimi, qui omne banc ob causam in scholis appellantur, Reales Ali uero contra uis hi ex eiusdem Arisbtelis opinione asserunt et contendunt uniuersalia extra uocem uia intelle tum nullo prorsus modo con tire, sed tantum in foliue uocis bus nonuinibius exili re, atq; ideo ipsi quos uulgo ab re ipsa nuncupantura quibusdam, Nominales, ab alijsuero, Terministae Quorum Author primus et inuentorsu hedicitur Ocbamus quida nationes ut opinor Anglicus, unde etiam a nonnustis appellantur, Ocbami)tae. Hanc igitur Ocbamicam de uniae uersalibus opinionem, nos quos in toto hoc opere contra Dialcicticos Reales fecuturi fumus ac de rufuri, non quidem tanquam Arisbtelicam et Peripat licum, nam Arhlatetessine ulla dubitatione exotimauit et posuit uniuerseia
realia, sed tanquam ueram et communi omnium tam Graecorum quam Latinorum recte loquentium sermoni consentaneam Esse enim uniuersalia, nominu
appellativorum reuera proprium est, non rerum usi eo, quo supra dixi, modo qui ab uniuersalibus Diale ticis longe alienus 6t. Quibus tanquaen funda menti quibusdam totius futurae typutationis nostrae iactis, nunc accedimus ad probandum uniuer est extra uocem et intellectum in rebus nec esse reuera nec posse esse, et propterea Pseudophilosophos in quarto loco generalis diuisiis nissu rerum non recte praetermisiisse multitudines rerum flumilarium uniae
iterse acceptarum, quae uerae exi titumuersabasua siue naturas uniuersales quae prorsus nusquam sunt iiij fessae
et commentitιe, et nulla aliam ad rem utiles sit ad nugandum etgarriendumam quidem probationem prunum ita propontanus, ut dicamus et hie Iadubitatione 4 irmemus, isti, Uniuersalia realia,eo modo quo a Dialecticis inritur non esse utilia nec necessaria, nec necessario pona da, sed plane contra potvis inutilia: peruacanea, et ex omni philosophia e cienda Deinde etiῶ