장음표시 사용
381쪽
xi exempli causa,vel odij;& consequenter indigere aliqua Praedeterminatio ite Dei ; alioquin, inquiunt, non apparet cur producat potius hunc amoris actum quam alium numero duntaxat diu cr-
sum,eiusdemque speciei, ex tam multis qui in illius & subiecti potentia continentur: Per hoc autem quamuis tollatur indifferentia voluntatis ad hunc, vel illum amoris actum , non tamen putand
praedeterminati voluntatem ad amandum absolute, sed solun quali conditionaliter, id est, ad amandum tali numero actu amoris,si amare voluerit; M ad habendum talem numero actum odit, si odisse voluerit;quo non obstante,manere existimant plenam it differentiam ad amorem & odium ; Indifferentiam, inquam, quoad specificationem amoris, & odij, x quoad exercitium amandi,& non amandi,tametsi adsit quasi Praedeterminatio ad indiuidu, tionem M singularitatem,hoc est,ut fiat hic numero amor et hoc numero odium ;& hoc quidem Praedererminationis genus ad- . mittunt communiter Assertores Scientiae Mediae, tum res,ac di putatio illis est aduersus Pre determinatorum sententiam 3 appellant autem illum delectum numericae actionis a Deo factum,' determinationem; quia dicunt causam primam determinare, quis actus numericus eliciendus sit a se, Ma creatura simul, priusquam videat creaturam determinantem se ad aliquem actum singularem;imo dum videretillam impotentem omnino ad se ita dete minandum , tametsi hoc ipsum determinet posteaquam praevidit illam determinaturam se ad speciem aliquam actus. Hinc ergo ex illorum sententia sequitur: Deum esse formale principium determinatiuum quoad indiuiduationem communis actionis utriusque causae;quanquam istud quod dicunt,Deum non determinare indiuiduationem actus,nec decernere visit hic,& no alius ex pluribus eiusdem speciei quos humana voluntas exerce re posset, nisi posteaquam per Scientiam Mediam cognorit voluntatem nostram determinaturam se ad exercendum actum talis speciei,tantaeque intensionis, si per impossibile operaretur sola, Mfalsum est;& si verum esset,lamen inde Deus excusari non posse co enim ipso quod vellet ac produceret individuum actus praui, in vellet etiam omnia praedicata illius superiora , sicut qui ex fide Mreuelatione nouit necesse esse ut veniant scandala; tamen si vitio suo
382쪽
suo facit ut scandala veniant, is nihilominus a Christo Domino
condemnatur;& is qui alterum videt esse paratum ad committendum aliquod facinus modo aliquis adiungat se illi in fiscium, non propterea desinit esse peccati reus si se illi ad peccandum adiungat , eritque principium formale sui scienter determinatiuum
actionis prauae,aut committens eam ut ea illi imputetur. Tametsi cnim iste talis non dicatur auctor peccati alterius quem non sol licitauit ad peccandum,at certe dicitur complex; Ita igitur Deus determinans creaturam ad individuum odij illiciti, verbi causa, hametsi forte non esset auctor peccati hominis,at certo citat complex socius. Deinde vero ostenditur Deum ex Aduersariorum sententia esse principium formale determinatiuum actionis quoad speciem;
quia ipsi communiter,& merito docet, quamlibet actionem adeo esse addictam uni certo agenti adaequato, & totali, ut variato illo inquantumuis minima parte cilicienter influente ad actionem; ipsam quoque actionem variari; de saltem numero diuersam csse oporteat,Hinc ergo conficitur argumctum; Act io quς per nullam
potentiam fieri potest a me solo, distinguitur plusquam numero ab illa quae fieri potest a me solo ; at illa actio quam Deus mecum ciliceret talis est, ut per nullam potentiam fieri possit a me solo. Igitur 3ctio quam Deus mecum ciliceret distinguitur plusquam
numero ab ea quam ego selus efficerem.Probatur malo quia diaqactiones amoris quae fierent a me solo circa idem obiectum sor- male,& cum aequali intensione, distinguerentur numero inter sese ; ergo duae quarum vita fieret a me solo, alia vero per nullam potentiam fieri posset a me solo,distinguentur plusquam numero, quia distinguntur inter se plusquam duae priores abinuicem d stinguebantur,quae autem distinguntur plusquam numero,certum
est ea distingui specie, altem logica, de qua diximus in metaphysica , quid sit,& quomodo a specie physica differat ; Ergo quando
Deus adiunget semihi operabundo ad cooperandum mecum immediatd, eliciet actionem non numero duntaxat,sed specie logica
distinctam ab ea quam ego elicerem, si per possibile, aut impossibile operarer solus: & sic determinat actionem meam quoad speciem,quia facit ut actio mea sit alterius speciei quam esset , si ego Xx a solus
383쪽
3 8 De mori coniunctionis Concursῖ - Dei
solus essem causa adaequata,&totalis amas. IEt confirmatur idem, ex eo quod quando Deus mecum vult concurrere Concursu naturali,actio mea euadit naturalis;quando vero concurrit supernaturali Concursu, actio evadit supernatur
lis; absque eo quod voluntas mea discrimen ullum experiatur,aut deprehendat in suo utroque conatu,& Concursu; Atqui actio ii turalis specie distinguitur,aut citam genere ab actione supernatu rali: Igitur indicium est Deum cooperantem nobiscum proxim Midentifice fore principium formale determinatiuum actionis, tam quoad speciem , quam quoad individuum , ac proinde non posse inde sumi legitimam ipsius excusationem si concurrat immediate ad actum intrinsece prauum. Neque similiter decimo excusari potest, eo quod ipsius cooperatio sit generalis,indifferens, & indeterminata; hominis autem determinata,& particularis; quatenus Concursus Dei in actu primo, ut aiunt, id est, Deus ut paratus ad concurrendum quai tum est ex se, M ex munere cause primae, paratus cst cooperari ad quamlibet creaturae actionem, siue illi vitio creaturae ad iungatur malitia, siue non adiungatur, ut fieri posset si actio binamentia contingeret,vel in somno, aut ignorantia inuincibili, vel
lege cessante ; Deus tamen inquiunt) Scientia Media praeuidens
voluntatem creatam, sese his vel illis circunstantiis positis dete minaturam ad actionem cui contingit malitiam csse annexam, ipse etiam determinate vult ad eam concurrere,paratus nihilominnus concurrere ad oppositam bonam, si ad illam creata voluntas determinare se vellet ; ex quo fit ut Concursus a Deo exhibi tus in actu secundo,siue actio prout a Deo exoritur indifferens sit ad bonitatem , aut malitiam moralem illi ex modo operandi creaturae
Iste enim sensus est eruditissimorum Assertorum scientice Media dum dicunt Concursum Dei esse indifferentem; non ille alter secundum quem falso illis impositum nonnulli frustra eos impugnant ; quasi doceant actionem creatum non esse a Deo secundum rationem specificam, sed tantum secundum rationem genericam entis,aut actionis ; Ipsi enim fatentur passim nihil exi
stere posse in rerum natura quod sit indeterminatum, &indifferes
384쪽
U' Creatura, γα Pars IV. Caput X. 3 9
ad hanc aut illam speciem; quin potius expresse clamant actionem & Concursum Dei, sicut & omnem alium eius effectum esse individuum determinatum alicuius speciei. Respondetur enim primo, in nostra quidem sententia verum esse quod Deus non modo offerat,sed etiam conferat Concursum
indifferentem,& qui flecti possit ad varios astus quia exhibitio ista
Concursus,est collatio virtutis propensionisque ad agendum, quae valere potest ad multos actus numero ac specie distinctos, ut satis constat: At vero iuxta sententiam Auctorum Concursus proximi, de identificati;falsum cst quod Deus offerat creatae voluntati v rios Concursus, ut ipsa quemcumque ex illis voluerit cligat 5 obtineat ; ipse alitem postmodum intuitus electionem determinationcmque voluntatis humanae decernat praestare in tempore , M in actu secundo, hunc aut illum,prout illam postillare obseruauerit. praescientiam enim illam Mediam antecedentem , dirigentesiaque decretum absolutum, ac determinatum concurrendi hoc auditio
peculiari Concursu esse impossibilem,suppositis principiis Aucto rum Concursus identificati per varia capita secundae partis huius opusculi, ut mihi quidem videtur,sufficienter demonstratum reliquimus : M ipsi Aduersarii nunc satis communiter fatentur huius.
modi decretum absolutum ac determinatum concurrcndi hoc aut
illo peculiari Concursu , si daretur in Deo prout necesse esset dari
si Deus immediate concurreret, humanam destruere libertatem, Deum facere peccati auctorem,vel complicem.
Itaque si Deus concurreret identificato Concursu, cooperatio ipsius esset adeodeterminata ad unu actu;scilicet ad eum cui ident,ficaretur,ut impossibile esset cooperationem illius ad odium valere unquam ad eliciendum alium actum numero, aut specie diuersum: igitur excusatio ista quod diuinus Concursus indifferens & indeterminatus sit, nihilo pluris fieri debet quam praecedentes i cum in Aduersariorum sententia nullus detur huiusmodi Cocursus indif-lserens, sed solum in nostra:Vnde dicendum est Deum non concurrere immediate Identificato Concursu adactus nostros liberos intrinsecE malos, ne dicatur ipse complex, de socius peccati, saluo tamen Ecclesiae Sanctae Romanae iudicio, quae circa huiusmodi
Concursum nihil definiuit,neque expressium dogma fidei condi-
385쪽
31o comunctionis Concursitim Dei
dit , sed eum liberae adhuc disputationi Theologorum re
In quo confirmatur nostra sintentia argumento petito ex imprecabilitate Christi Domini, θ' ex eo Dc non posset esse nobis
Causa peccandi. Non posse Deum concurrere proxime,& immediat. ad actus
prauos hominum suaderi potest, ut mihi quidem videtur,essi Caci ratione ad homine contra eos qui putant humanitatem Christi Domini ipsa praecisὸ hypostatica unione factam fuisse impeccas Iem: Implicat, inquiunt, contradictionem, ut Verbum permittat. in natura hypostatich sibi unita actum materialem peccati, tamet si inuoluntarium,scilicet quia hoc esset indecens, & repugnans Huinae sanctitati, & huiusmodi actus prauus refunderetur in Vςrbum,quod lege naturali, ac essentiali sua bonitate, & sanaetiue ad tringitur ad huiusmodi prauos actus impediendos, qηia actio nes lunt suppositorum,tribuunturque suppositis a quibus emahant ' Vnde inferunt.ob nullum omnino finem Verbum potuisse habere us permittendi talem actiam in natura sibi personaliter via ta, ne ' que ad dandum nobis exemplum patientiae, & victoriae; neque ob quamcumque aliam Causam. Quinimo addunt;quod tametsi Deus per scientiam Mediampneuiderit Luxurii esse ut natura illa humana Christi Domini,catu quo non impediretur, sed sibi, & subsistentiae suae creatae, quam alioqui habitura suisset relinqueretur; aliquando pro sua libertate peccatura essQt,tamen non debui nec potuit Deus permittere,nec contentire ut ipsa vel semel peccaret; nequidem sumpta occasi
ne eae illo actu Prauo conditionale futuro ac praeuiso ; sςd tenetur habere ;
386쪽
habere:&de facto habet decretum absolutum nunquam concurrendi cum huiusmodi natura hypostatice sibi coniuncta ad actum
Hine ergo sumitur efficax argumentum , quia multb magis re- II. pugnat diuinae sanctitati,ve idem Verbum,atque adeo tota sanctissima Trinitas producat ipsa proximc,& immediate actum prauum simul cum aliqua natura creata ; quia causa efficiens proxima, Mimmediata plus magisque influit in actum quem effectiuξ producit ; quam subsistentia,aut personalitas influat in actum qui producitur a natura per huiusmodi personalitatem sustentata ac terminata : Communis enim sententia est quam bene confirmat P Su, reet in metaphysica M alibi , subsistentiam nostram non esse principium activum nostrarum operationum : Ex quo etiam sequitur diuinam Verbi subsistentiana quatenus virtute aut ratione ratioc nata distinguitur ab-essentia, non esse principium operativum
actionum Christi,quia facit solum in illa id quod fecisset subsistentia creata : unde inferre licet actiones quas causa efficiens aliqua. immediath producit,magis ad illam pertinere, & plus illi attribui, quam actiones a natura substantiali productae pertineant ad subsistentiam eius;Ergo si actio producta a natura humana Christi Dimini tribuiturverbo ipsam humanitatem sustentanti ac terminas ii, multo magis eidem Verbo actio illa tribueretur , si eam proximE& immediate produceret:Ergo si propter hanc rationem Verbum non potuit habere ius,aut debitum permittendi ullum actum pra- uum,etiam materialiter sumptum,tametsi in deliberatum in natura sibi personaliter unita,nequidem occasione sumpta ex tali actu futuro in illa conditionatome talis actus ad ipsum pertineret, sibique tribueretur quod quidem fuisset indecens,ac Deo indignum , lono rationabilius dicemus eandem Sanctissis nam Trinitatem non . posse habere ius, aut debitum sibimetipsi imposuisse coefficiendi talem actum ob quemcumque finem, nequidem occasione suminia ex actu conditionath futuro & producendo a creatura, sed potius teneri habere, M de facto habet decretum absolutum nun quam efficiendi proximh & immediate talem actum: vel afferen
da cst ratio discriminis;quae profecto vel oulla est,uel si est aliqua.
387쪽
De modo coniunctio is Concu Eum Dei
III. Et quidem ea quae hactenus a nobis allata sunt argumenta, sitis probasse videntur Deum si ita loqui licet in peccaturum; Se aliquid irrationabile praestiturum , si concurreret nobiscum proxime , Mi identifice ad actus prauos: unde quia est impossibile Deum peccare aut aliquid contra rectam rationem agere, intulimus eum non posse ita concurrere ad tales amas:Veruntamen, quia non est omni
no idem peccare,oc esse causam siue AucZorem ut alter peccet; sicut non est idem, mereri, & esse causam meriti alterims ; Deus enim non meretur ; est tamen causa meriti nostri ; Probandum quoque nobis incumbit , Deum futurum causam , &auctorem peccati nostri , si ita concurreret ad actus nostros illicitos, cum tamen salua fide diei
non possit Deum esse nobis causam peccati, prout in consesso est apud omnes Theologos. QPorro,non esse omnino idem Deum peccare, & esse nobis causam peccandi, facile apparet ex eo qu5d possit aliquis ex errore, aut inconsideratione inculpabili inducere alterum ad peccandum, in quo ille non peccabit qui erit alteri causa peccandi ;& ex eo quod vix ulli reperti fuerint haeretici, exceptis nescio quibus Lia ciserianis, M.trcionistis,& paucis aliis qui hanc tantam blasphemiam pronuntiare potuerint, ut assererent Deum ipsum peccare
posse,& de facto aliquando peccasse ; Cum tamen plurimi Calui-histae reperti fuerint , & fortὶ etiamnum reperiantur qui existiment Deum operari opera nostra praua non modo permisiue ; sed etiam proprie,ac per se,cssicaciter volendo, decernendo ouendo & impellendo nos ad peccata, quanquam id fieri a Deo addant ob . bonum finem, scilicet ad manifest itionem iustitiae suae ; propter quod etiam dixerunt,non peccare Deum est tamcn nobis causam
Cum igitur fides Catholica doceat . Deum non modo peccare non post ,sed nequidem peccati nostri auctorem de causam esse . posse;probandum superest,eum si concurreret nobiscum immediatE adactus prauos futurum auctorem, & causam peccati nostri; vi inde concludamus huiusmodi Concursum Catholicae veritati
IV, Itaque ista esse debet prima probatio ue Theologi communiter docent,impostibile esse ut Deus producat solus in voluntate ca-
388쪽
iuspiam habitum vitiosum inclinantem ad actum prauum tetiamsi nullus unquam actus illicitus ab illo habitu esset emanaturus,Deo impediente,vel homine ipso pro sua libertate resistente: S tametsi huiusmodi habitus non inclinet nisi in opus prauum sumptum
duntaxat pro materiali , cuius rei signum esse potest,quia non minus , sed forte magis inclinat hominem qui non uteretur ratione quam eum qui uteretur ; is autem qui non esset sui compos non posset producere a tum prguum formaliter, sed tantum materia liter, ob defectum moralitatis quo talis actu s, utpote indeliber: xus,laborat: Poird,non possc Deum se solo infundere babitum vi tiosum probatur,quia alias ipsc Deus mediate illo habitu qui esset habitualis qu*dam impulsio,& inclinatio in actum malum merito diceretur impellere & urgere nos ad peccandu quod tametsi non superet virtutem agendi infinitam Dei, tam cit alienum est a Diuina Sanctitate : Atqui producere immediate actum odij Dei in voluntate hominis libere illum elicientis multo magis alienum est a Diuina bonitate de Sanctitate ; & magis rcpugnat amori quo Deus seipsum prosequitur,quia hoc esset multo ellicacius impellere hominem ad ruinam, & cooperari ruinae eius, aut causam peccati esse, praese tim cum 'aulo infra ostensuri simus posito huiuscinodi Concursu Dei proximo, & identificato, nullam relictiim iri
in homine libertatem ad resistendum. Dices; eodem argumcnto probari posset Deum nequidem cum causa secunda posse producere in nobis habitum inclinantem adactum malum ; hoc autem derogare videtur infinitae virtuti & potentia: Dei , praesertim cum non obstante illo habitu adhuc siit in potestate hominis facere aut non sacere actum ad quem talis habitus inclinaret ; Maior probatur, quia etiam sic Deus diceretur u a peccati, & impellcro ad peccandum, quod tamen de Deo inci non debet , siue dicatur id facere solus, sue cum causa se
Respondeo ; longe certius est Deum non posse producere immediate,& proxime actum prauum, siue eum dicatur producere solii ,siue cum causa secunda, tuam non posse producere habitum inclinantom ad actum prauum, quia illud est esse causam magis
immodiatam peccati quam istud i tamen probabilissimum quo
389쪽
que mihi videtur,quod nequidem cum causa secunda Deus possit
producere immediate M proxime in aliquo homine habitum cia ius nullum aliud munus sit quam ut premat, inclinetque volunta tem ad actum prauum,ne Deum aliquo modo dicamus velle pec catum nostrum,& esse causam illius: Dixi habitum cuius nultam aliud munussit quam ut inclinet nos ad peccandum, ne quis inde concludat Deum non potuisse in nobis producere appetitum sensitiuum, eo quod saepe inclinet ac pertrahat voluntatem ad peccandum. Coim tra enim hoc est,quia appetitus sensitiuus spectat ad integritatem naturae humanae labetque id muneris ut prosequatur bonum sensibile,etiam honestum; propter quod nequidem in Christo Do minora sanctissima illius Matre deesse debuit,prout in tractatu de
Incarnatione explicari solet. UI. Amplius secundo confirmatur nostra Assertio ; Probatiores Theologi communiter multum reprehendut aliquos Nominales,r quod existimauerint Deum se solo producere in voluntate dam natorum actus odij De blasphemia desperationis dcc. ipsa voluntate eorum non concurrente ad id actiue,sed duntaxat passive;d cuntque sententiam illam esse Deo indignam , dc piarum aurium ostensivam: At multo grauius est: proximo,& immediate produc te actum odii in voluntate hominis iudicio & libertate pollentii, ac minime adhuc damnati, sed peccantis ac demerentis, etiamsi
dicas quod Deus actus huiusmodi producat determinatus a crea tura volente cos producere,ac simul cum Deo eos producente: go dicendum esl,Deum non ita concurrere ad actus prauos,ne d, Catur esse causa actuum adeo turpium, praesertim cum verius sit cum nequidem ad actus bonos liberos, etiamsi sint supernaturales, ira concurrere; luemadmodum patebit infra. v II. Insuper tertio, non licet homini ratione utenti, ob quemcunque finem ac motivum consilium dare aut inuitare aliquςm rati nis impotem, ut cum muliere non sua, etiam rationis impote fornicetur; timetsi fornicatione illa non sint peccaturi desectu iudi- cij x libertatis; scilicet quia fornicatio illa est actus ex obiecto inlicitus quem non licet facere,aut procurare; aut illius causam esse Ineque in se,neque in alio;etiamsi ille alter non sit peccaturus:Ergo si utiliter aduersatur rationi ut Deus immediate producat in homine,
390쪽
Creaturae, Sc. Pars IV. C. ut XL
homine,praesertim ratione utente, actum odij, aut alium similem ex obiecto illicitum ; cum hoc aliud nihil sit quam peccati illius causam esse : neque refert quod Deus non dicitur illo actu odij odisse Deum eoquδd tametsi illum producat, spectu tame ipsius
Dei non iit actus vitalis,aut immanens, sed transens, quem Deus quasi mortuo, ut aiunt, modo producit, hoc est, non vitaliter nec immanenter,prout Oporteret cum produci ut posset imputari Deo tanquam auctori malitiae eius & peccati : Contra enim hoc cist, quia quemadmodum non excusaretur homo ille propositus in argumento, ex eo quod ipse non fornicetur, sed solum in alio faciat aliquid unde sequitur ut ille alter fornicetur,propter quod merito ipse dicitur esse causa , & auctor sornicationis ab alio perpetrata'; ita neque propter allatam rationem excusari poterit Deus quominus dicatur auctor,& causa peccati, si producat immediate in homine quopiam actum prauum Praeterea quarto,Sententia Aduersariorum populo syncere pro- VIII. posita,& cxplicata posset parere scandalum 5 licentiam vitae estque apta nata minuere peccati horrorem, S fugam, & conatum ad vitanda peccata ; Quis enim facile credat peccata tantopcrd tdisplicere Deo; si persuasum habeat eum proxime S immediate cum hominibus nefariis coefficere. ipsos eosdem actus turpissimos quorum vel ipsa fere nomina horremus Z Quis debitam illam diligentiam adhibeat ad cauenda peccata Quis non putet Deum nobis esse causam peccati,aut saltem socium; si credat Deum legem ac decretu im prorsus indefectibile sibimetipsi ab aeterno inise posuisse coefficiendi nobiscum tali die, hora, momento quoslibet actus prauosi Neque sane satisfieri posset Christianis per illas distinctiones in praesenti quidem inutiles operum turpium sermal
ter ut materialiter duntaxat acceptoruina,quibus tueri se conantur
A duersarij, imo periculum esse posset ne omnes scandalum inde paterentur, nisi Assertores Coi cursus proximi & identificati, qui toto sere orbe Christiano Deliciter valdh Gymnasiis praesunt,sti diosorum mentes, atque ingenia primum in philosophia, deinde verb in Theologia suis adeo imbueret, adstringerόntq; principii , xtidiscipulis te istam non satis profundε penetrantibus, Magistro rum suorum sententia sola esse probabilis veritatem continera