장음표시 사용
411쪽
3 6 De modo com Ectionis Concursumn Dei
luntate: sed neque etiam confertur eadem non expectata , hec consulta ; quia ut Suare gumentatur in opusculis tib. 2. cap. 7.nuin. 3 .Si Deus a que scientia conditio nata futurorum sper quam scilicet Coluntas nostra exploratur consulitur,' uidetur p finiret actam volumlato meae decerneretque absolui ,s e bicaciter eum feri,non posset non . plicare media quibus meam voluntatem ad talem actum eliciendum prae determinaret: Au haec praedeterminatio repugnat libertati Ergo non sic praefinit nec deci mi: Maiorςm probat quia praedes vitio diviva in P EA lex,ct es caciter dibet impleri, e go mortet ut ex vi eius voluntas humarina taliter moueatur ri omnino in stibiliter efficiat essectum pris nitum. Ita v phcei contra ictionem eum non seri, Ergo si illa motio, quae e medium quo Deim utitur , non esset ita metaphsce infasi bilis ex prae scientia con stionata. orieret eam prorsus esse infallibilem ex effacta
sua,atque adeo ut prae . terminaret omnino voluntatem.
Hinc ergo desumitur argumentum; Cum scientia condition. hac in parte sit inutilis, eo quod nihil adserri possit ex cuius pia uisione Deus excitetur ad dandum, decernendumq: nobis uti uni potius quam oppositum Concursum, ipse pςrinde se habebit erga actum nostrum,seu quod idem est, erga Concursum suum actui
nostro identificatum;ac si decerneret , si a finiretque eundem abs que Scientia Media;sed tunc actus noster non esset liber: Ergo noque nunc liber esse potest.
Similiter quoque Patre Theophilus in morali philos phia dia
sus exhiberetur nobis a Deo non expeliata determinatione , nec consuli a voluntate nostra qui nunc confisi tur ea constata a uiri ac Nersa. &expectata;eadem numero actio Concursui identificata quae modo est libera, euaderet necessaria, scilicet quia omne id quo inconsulta voluntate posito infallibiliter sequitur, & portatur actio voluntatis,ita ut non pollit non poni, impedit usum libertatis: factique actionem voluntatis esse necessariam ; unde sic licet argumentari; posito decreto Dei statuentis exhibere Concursurualiquem creatae voluntati ipsa ioconsulta , sequitur in fallibiliter actio voluntatis realiter identificata cum eiusmodi Concursu; itavi non possit non sequi;ergo talis actio est necessaria , neque enim
potest amplius voluntas ab illa actione se cohibere , neque potest
412쪽
Creaturae, A. Paris IV. Caput XIII. 3 7.
c0mponere,scussimul ponere negationem actionis cum eiusmodi, decreto, & Concursu mox secuturo a quo ipsa actio realiter non distinguitur: Ergo non potest dici domina sui actus , neque deter minat seipsam, sed aliunde ab cxtrinseco necessitatur ad agen dum, quandoquidem prius natui a quam ipsa libertatem suamcxerceat, aut acti in suum eliciat,efficaciter a causa superiore determinatur, & abripitur ad cocisciendum actum , in quo tametsi possit salua consistere ratio spontanei , & voluntarij, non tamen liberi, S persccte seu active indifferentis. Igitur,vel ipsis Aduersariis nostris Iudicibus;actio quae nunc est libera euaderet necessaria, S libcrtatem omnem prorsu* amitteret, si Deus anteccdenter ex seipso, M inconsulta voluntate creata illam decerneret fieri, & codem modo Concursum cum illa identificatum , & realiter indistinctum conserret: Atqui Scientia Conditionata hac in parte est inutilis ad consulendam voluntatem nostram , quemadmodum suppono Esse demonstratum in secunda parte : Ergo si Concursiis identificatus est ncccssarius, necessio est cum conserri ita consulta volunt te i stra, onsequenter actum nostrum euadere necesse
Itaque cum Deus proximum, identificatum Concursum noli exhibeat expectata, explorataque , ac consulta voluntate nostra, quia id explicari non potest ; sed neque etiam non expectata illa, nec confii ta ; qui necessitaret illam adigercique ad operandum:
sequitur Pesin 'on ita operari nobiscum , sed coqserte nobis influxum qui sit aliquid antecuens operationς m. stram,ab ea di stinctum realiter, S de facto separabile, quod est concurrere temo te solum,ac mediath.
Probatur quinto conclusio; si Deus vellet,ut reuera potest,n .v Lcςssitare voluntatem creatam ad alique actum eliciendum, nul-l m ipsi voluntati praeimmittendo qualitatem physii 'aedeterminantem quae antecederet actionem, non pρsset id efficaci iis facere,quam abripiendo voluntatem adi coefficiedam secum actionem,& decernendo illi micum aliquem certam Coψcursum, nullumque alium offerendo; tunc cnim creatura nullum alium
actum posset ciscere,neque etiam ab isto actu posset abstinere: sed iam etiam nunc idem f/cit si qoncursis identi cato x immediato Bbb Concut
413쪽
c78 De modo con unctionis Concursiuum Dei
Concursu physico: Ergo iste Concursus identificatuo stare non po .
test cum libertate,& indifferentia creaturae.
Maior probatur; Quia si Deus absoluto decreto statueret aliquam actionem simul cum creata voluntate produccre; 5 poten-wm suam ad executionem applicaret; impossibile esset ut . creata voluntas non simul cum Deo astionem illam coefficeret, quod esset illam abripi, & necessitari ad operandum ; Neque enim ficri potest ut decretum Dei absolutum careat effectu suo. Minor autem probatur; Quia si Deus actum aliquem vitalem nobiscum indivisim operari vellet, oporteret ipsum applicare potentiam suam exequentem voluntati diuinae subordinatam ad ii tum unicum actum seu Concursum producendum, qui reuera' unicus ab ipse Deo, & 1 nobis simul atque indivisim pr oducereturi alioquis plures decerneret,& se ad plures amas, Concursus eliciendos absoluta,& efficaci voluntate applicaret; plures de facto actus emanarent; Ergo per hunc identificatum Concursum. abripitur voluntas nostra, & necessitatur ad operandum unicum illum actum, & non potest ab illius exercitio abstinere ; sicut neque oppositum actum facere. VII. Praeterea sexto; voluntas nostra non magis potest resistere Deo volenti producere simul cum illa aliquem actum vitalem, quam Deo volenti producere se solo, te absque consortio ullius cauta secundae gratiam,aut alium similem effectum,qui non est liber respectu voluntatis nostrae: Igitur ex decreto Dei uolentis coefficere nobiscum actum vitalem, necessario sequitur productio illius: Et confirmatur; quia supposita volunt,te absoluta, qua Deus decreuit Concursum aliquem praebere voluntati nostrae ad aliquem .i . actum nostrum ; non minus necessarid sequitur, ac resultat ille Concursus,quam ex decreto concurrendi cum Sole ad illuminandum', aut cum aqua baptismali ad sanctificandum animam sequi iatur illuminatio,& sanctificatio: Ergo sicut ex tali decreto praedeterminantur Sol & liqua ad necessarid agetidum,absque immissio. ne vilius qualitatis prauiae operationem antecedentis: Ita ex decreto praebendi certum' aliquem Concursum proximum, dc ide tificatum voluntati nostrae, iecessarid sequitur ad extra iste Concursus, dc consequentes ictio nostrii quae a tali' Concursu nonhisi
414쪽
per intellectum distinguitur: Et sic voluntas nostra determinabitur ad unum per Concursum Dei proximum , & identificatum, non minus quam determinaretur per immissionem qualitatis physice Praedeterminantis. Insuper ; ponamus Deum concurrere immediatὸ & identificE VIII. cum aliquo agente creato quod necessario operetur, non libere;sed quod sit tamen indifferens ad plures specie,& numero actus
producedos, verbi causa,cum siquo homine non utente pro tunc ratione, vel cum bruto, vel cum ti bitu qui valere possit ad plures amis:Tunc ccrtum est illam actionem ad quam Deus ita concur- .rit futuram esse necessariam ; non modo ex eo capite, quia agens illud creatum est agens necessarium, & nulla vicias libertate ; sed etiam ex hoc altero,quia scilicet Deus per huiusmodi Concursum suum determinat ut fiat haec numero,& specie actio a creatura nimirum illa ctio quae identiscatur cum illo Concursu quem Deus praebct: talis enim Conculsus decreto absoluto, & efficaci exhibitus abripit secum causam secundam,& quicunque viderct intui-tiue decretum quod Duus habet exhibendi Concursum illum
suum ; videret consequenter actum Concursui identificatum ne-
cessario esse producendum ab illa cause secunda. Iam vero fingamus homini illi restitutum esse usiim rationis,sed tamen Deum adhuc nihilominus h bere dccretia cocurrendi cum hon lac, eo modo quo supra dicebamus, scilicet Concursu aliquo proximo, tridentificato & Angelum , exempli causa, videre intuiti uri tum illud decretum Dei, tum Concursum ipsum ex tali decreto exhibitum: Dico Angelum iudicaturum actionem illam Concursui diuino identificatam necessario esse producendam ab illo homine : Ergo Concursus Dei it exhibit is creaturam cui datur necessitat, siue praebeatur Venti ex se libero,sive agenti necessario:Probatur Angelum ita iudicaturu, quia Angelus scit Deum eo modo posse abripere necessitare quamcunque voluntatem escatam tametsi ex se liberrimam,ad unum aliquem actum, Rili cet decernendo illi & conferendo unum aliquem C cursum: hoc est , statuendo se facturum cum illa unam aliquam duRtaxat actioilem, de non aliam ullam: At iam in casu argumenti MidciDe vi h cre tale decietum e ergo iudicabit actionem illam ne-
415쪽
38o De modo con iunctionis concursi una Dei
cessarid esse producendam;& iudicium illius erit verum, ac neces sarium; quia sequitur ex praemissis verit limis ac necessa iis in ii hic modum stilicet Deus potest virum aliquem certum Concutium creaturae decernere, quo posito actio Concursui identificata necessario producenda erit: Atqui ipse decreto in impedibili stati iit huiusmodi Concursum exhibere homini ; Ergo illa actio necessa rio est producenda: dc sic verum est actionem non minus necessi 'rio secuturam ab homine ratione utente, quam a non utente, si Deus cum illo concurrat immediate & identifice. 'Neque dici potest actum esse necessarium in primo casu, non autem in secundo; quia in primo, Deus non habuerat aliud prius decretum de conferendis pluribus sipecie, ac numero Concurii bus; sed unum duntaxat decretum de conferendo hoc unico C6- cursu ; clim tamen in secundo casu quo ponimus hominem uti ratione de iudicio, Deos in priore signo habuerit decretum offerendi illi plures Concursus; re in postcriore signo decreuerit, e C contulerit illi hunc certum ac deierminatum Concursum excitatus obiective δί determinatus ab agente libero , ex quo sequitur An gelum qui videt ista Dei decreta cognoscere in illis posse an Deus
necessitare statuerit voluntatem creatam,an non: hoc,inquam,d
ci non potest: Tum quma haec multitudo decretorum , quorum unum sit dandi plures concursus, alterum non dandi nisi unum videtur gratis, & voluntarie cxcogitatas Neque explicari potest quaodo, nec quomodo facta sit oblatio illa plurium Concursuum in uno casu argumenti, & non in altero , quandoquidem certum quidem esse potest Deum habuisse decretum conserendi hunc Concursum si de facto illum consert; sed non apparet, neque certum est quod habuerit decretum conserendi alios plures; Tum quia illa oblatio deberet esse aliquid ad extra ; videlicet doliatio
plurium rerum,quibus omnibus, & earum singulis agens creatum uti posset,relinquendo alias omnes quas vellet otiosas, inertes, Msine operatione,ut fit dum homo plures habitus habens, mox vintur uno,mox altero ad libitum ι vel collatio unius rei quae sola v
lere posset ad plures actus faciendos,quae tamen dici non possunt de Concursu identificato, quia hic valere non potest nisi ad viii cum duntaxat actum : Tum quia hoc de Deo dici non potest, si
416쪽
actus sit illicitus,atq; ex obiecto turpis; aequaliter enim videretur affectus ad actus prauos,& ad honestos hi quia ipse saltu decreto illo suo antecedete determinauit se ad cocurrendum immediato, proxiiiiξ,5 identifice ad actu prauu quando voluntas creata eude vellet cociscere IS sic multa adseriri posset ratio quare ipse noesset dice lus producere actu prauu per se, M proprie, quotiescitque illucoefficeret; Cu igitur multitudo illa decretorum,S oblatio pluriuConcursuum valere non possit ad saluandam libertatem creaturae cum influxu Dei proximo, 5 identificato , consequens esst ut so
lum concursiim remotum ae mediatum admittamus.
Dices si Concursus Dei esset habitus aliqui, creatus: ipse posset aliter subiici volutati ereata uel ipsa posset ad libiturii vii illo habitu ad plures actus: Atqui Deus csim sit omnipotes eminenter c, tinet omnem habitum creatum,& omnem modum operadi illius: ergo potestaeipssem,& omnipotenti a suam taliter subiicere,& accommodare creatae voluntati, ut ipsa possit uti Deo ad quidlibet operandii, quemadmodum uteretur habitu: Respondetur,ad Diuia nans omnipotentia 5 ad enainentiale continentiam eius non spectat, ut facere possit ea quae sunt impossibilia; & quae imperfectione significat:At sane summa qii da imperfectio esset Deo si ita finseretur volutati creatq subiectus ac subordinatus,vt ca posset phylice illo uti velut habitu aes instrumento sit potestate illius posito. Denique suaderi posset conclusio in definitione Concilij Tti- Identini Canone 6.stas. 6 Cum enim bi Patrei condemnarint antecedens haereticorum , dicentium' Deum operari opera nostra praua proprie ac per se, & duo corollaria, quae haeretici inde deducebanuquorum unum contra diuinam Sanctitatem militabat: ilicet Proditione Iudae esse 'repsium opus Dei non minus quam vocationem Pauli al- Iterum contra humana libertatem scit. nrin esse relictum tu hominis ρο- tessite vi vias suo malas facere nimiru quia existimabat De si opera xi proprie,& per se opera praua hominis quq ssit viς hominis male Cum Patres,inquam,damnarint ibi antecςdens, & duplex consequens inde deductum, ni tuique dixerint de ipsa consequentia, Millatione nec probando illam nec damnando;insinuare videntursu approbare illam,quamuis enim 'arstumentum illud sit negativum,
xamen hoc loco apparecesse non infirmum. ail . i ἰή l . . t
417쪽
De modo coniunctionis Concursuum Dei
Porro consequentia & illatio erat huiusmodi , Deus operatur prse , a per se opera nostrapraua,o non tantumpermis iue se habet ad ista ergo Dein operatus es proprie es per se proditionem turi, o non tantum permis iue: GPrnon relinquit in no a bbera potestate ut faciamuὸ vias nostraου malaυ, quod specialiter spectat ad praesens caput; Concilium
damnauit antecedens & utrumque consequens; S non dixit consequentiam esse malim,vitiosam & non bene deduct m., quod i men facit E & utiliter dicere poterat,yx inde consequens utrumque longius ablegaretur,& haeretici turpius con funderemur ut estic Cius reducerentur , Ecgo dum circ consequentiam tacuit,videri posset non improbabiliter consensisse in illam:Ergo sententia asserens Concursum immediatum, identificu in, proprium per se ad quemlibet actum nostrum videtur ex mente Concilij Tridentini praeiudicium inserte libertati: nolim tamen in urgendo argumen to isto abundare nimis in meo sensu , sed potius Sanctae sedi Apostolicae meum,ut par est,subiicere caput i
In quo soluuntur instantia quibus probari posse
videbatur, Concursum Dei Droximum S taenificatura non rigis Daret, retati nostra.
I. Λ Duersus ea quae superiori capite diximus, Obiipes primδ,
deter natur quidem voluntas a decreto concurrendi sed nopraedetermin tur;Atqui non quaelibet determinatio tollit libertatem,nam etiam voluntas determinatur sua propria actione; Λ t nam huiusmodi determinatio nihil praeiudicat libertati. sta. Respondeo; voluntas determinatur adi Volendum , aut age dum suomer actu formaliter,seu formali, viqiunt, determinati'ne
pbsque praeiudicio libertatis, quia h*c determinario est pptius j prisummet exercitium libertatis 3 sed quan p. v0l priuppatura
418쪽
Creatura, Em Pars II caput MV.
quam operetur est iam praedeterminata per aliquid ab extrinsecό' proueniens quod ipsa non potest impedite,& quo posito ipsa se non
potest fraenare, aut cohibere ab actu: tunc huiusmodi determin - 'tio vocatur praedeterminatio,& tollit libertatem, uti iam' saepe dictum est,at determinatio quae pibuenit voluntati ex decreto Dei concurrendi est huiusmodi, non modo quatenus lyprae significat antecessionem durationis,& aeternitatis ad tempus, sed etiam qua- atenus prae significat quod huiusmodi decretum concurrendi factum sit non praevisa determinatione voluntatis creatae, taliter Vt
inde saluari libertas possit,qua de re fatis multa in stiperioribus. . Dices secundδ, habitus Charitatis, exempli cama, determinat Ii voluntatem ad actum dilectionis Dei, aut proximi estque idem
realiter Concursus utriusq; causae scilice tam habitu's,quam charitatis,& tamen actus voluntatis non desinit esse liber; ergo similiter tametsi Deus determinet voluntatem nostram Concursi suo identificato , &simultaneo,actus tamen illius non desinEt esse liber 'Respondeo;habitus Voluntatis determinii ad hoc γ' lutitate ut si ipsa velit operari circa obtestim Charita isIactus illius evadat' supernaturalis,propter ii fluxum Husdem Chastatasi quae est principium supernaturale operationis; sed luntas determinat ipsum habitum ad hoc ut operetur,vel non operetur; & ut operetur circa Deum vel proximum;quotiescumque enim proposito per intellectum obiecto diligibili ex Charitate Voluntas volet operari circa
illud; habitus necessarib operabitur circa i&hi; si vero voluntaPcessare velit ab actu, etiam habitus necessari ὁ ο b opere cessabit.'& si volutas velit operari circa Deum,aut proximum:etiam habitus operabitur necessarid circa illud laetii obiectum quod voluntas elegerit;vnde potius sequitur, quod quemadmbdum habitus determinatur , aut praedeterminatura voluntate ad .operandum , aut ad non operandum;ita etia voluntas nostra determinatur ad bpe-
randum, aut ad non operandum I COEcursu Dei; & sicut voIutate decertiente ut a se, & ab habitu Charitati limul eliciatur actus dilectionis, nulla remaneret in habitu libertas ad resistendum,
etiamsi fingeremus habitum alioqui esse ex natura sua agens liberum rita etiam sequitur voluntatem hostram, quae suapte natura est agens liberum,necessitatum iri ad unum, si Deus cum ea con- curreret
419쪽
38 De modo coniunctionis Concursuum Dji
curreret influxu proximo , M identificato ad quemlibet actum
Dices tertio, non videntur actiones Christi Domini infinitum valorem ad nos redimendos habςte potuisse,nisi Deus immediato,& indistincto influxu ad easdem concurrisset Sat illae nihilominus fuerunt liberat; lioqui non potuissent esse meritoriae; ergo non cu metuendum libertati nostrae ab identitate Concursuum Dei, M
Respondeo , communem Theologorum sententiam docere subsistentiam Verbi,quae infinitum valorem tribuebat achiopibus Domini nostri Iesu Christi, non cqncurrisse essectiuE Copcursu physico: identificato, S immediato ad eas actiones quibus redempti sumus, sed Concursu solum quasi mora inpraestatio enim Concursus physici cum sit opus ad cxtra indivisim competit toti Sancti mi aiae Trinitati; Sane Pater Suarcet bene ostendit in metaphrsm ca,quemadmodum supra cap. I i. subsistentiam non est e principium activum nostrarum operationum,ex quo ibidem sequi diximus 'diuinam subsistentiam verbi, quatenus virtute , auri r tione ratiocinata distinguitur ab essentia Viuipa non cite principium 'peratiuum actionum Christi, tametsi reddiderit sacram ipsus humanita-.tem infinite sanctam, & dignam , qui est cffectu moralis porro, Sancti Patres ex duplici potius operatione Christi Domini duas in illo esse niisse naturas ostenderunt scilicet diuinam, & humana, qd si Deus concqrsu iden ificato physico concurrisset ad actio ;nes christi Dominii illae potuissent equi spontapeae.& 'oluntariae, sed noni puto illas suturas fuisse liberas; luemadmodum Assertores Scient ae Mediae docent, quod si Deus praedeterminasset physice voluntatem eiusdcin C isti Pomipi ad aliquem actum ; non po- . tui siet s duari in illo actu Pylo indiffer tis liberi. iccs quarto 'lauti iam plures h*mines coitu nire possiunt
ad eundem numero actu in exteria pise laclangiu' ex ipli causa, id ieandem numero tractionem nauis, aut sonderis eleuationem M tamen iste actus respectu omnium illorum hominum erit. liber: Igitur multo magis oeus & homo conusnire potcrunt ad eandem numero actionem internam yoluntatis istimanae faciendam absquq irraeiudicio libellati . . l- - . Gai Respondeo;
420쪽
reatura, ct c. Pars IV. caput XIV
Respondeo, nsi est par ratio de actu interno, S cxterno vocamus autem externum scilicet respectu voluntatis,omnem illum actum qui clicitur,ac recipitur a quacunque potentia quq non si ipsa voluntas : Disiparitas cst, quia actus internus voluntatis eliciti uc , ac propriisti me est liber, in eliciatur a potentia habente persectum actus sui dominium: At vero actus aliarum potentiarum non sunt liberi,nisi quadam participatione; nimirum quateniis imperantur ab actu interno libero voluntatis; propter quod non dicuntur elicititie liberi, sed participative; ac veluti denominatione quadam
cxtrinseca, quatenus imperantur a potentia , scilicet a voluntate
quae poterat eos non imperare. U.
Caeterrim contingere potest ut idem numero actus, seu motus cxternus fiat a duobus vel pluribus hominibus libere agentibus S tunc singuli homines per singulos actus internos elicitive liberos applicant sese Iibere ad cociliciendum actum illum externum ita ut si vel rnu, abesse vellet, aut non operari, quemadmodum pro sua libertate abesse de non operari pollet, actio ina non fieret , aut non tam facili , aut non eadem : Tunc igitur actio i lac terna,ii ut accipit existentiam ali omnibus illis hominibus, ita
participat libertatem ab omnibus, & respectu omnium c j libera quia singuli libere so determinant, & hullus eorum determinatur
ab alio aut necessitatur ad agendum. At se spectu su b i e lim quo huiusmodi actio externa reeipitur; quodque ab extrinseco ad eam recipienda ni determiti atur, nulla est libertas, sed necessitasivi, exempli causa, si ho mc alioqui libertanto impetu ab aliis trahatur, ut resistentia ipsius , aut natiuum pondus ab activitate aliorum superetur ; Nulla, inquam , libertas quoad hoc crit in illo hili forte per actum aliquem interii ima re hexum tibere contentiat in huiusmodi tractionem externam;
qua de re non agimus in propositeo. a i
Ad eum igitur modum ,: si fingamus voluntatem unius agentis alioqui liberi detorminari ad aliquem actum, siud internum , siue cxternum ab extrinseco agente cuius activitati resistere nequeari
huiusmodi actio crit quidem libera respectu illius qui alterum de terminat ; quia ipse per actum internum persecto liberum applicat se ad a cadum: Ac vero respectu illius qui decerminatur ab cx-- Ccc trinse