장음표시 사용
481쪽
6 De modo coniunctionis Concursuum Dei
committendi adulterium,& actus exterior hominis quo non pro ducitur immediate alter homo; sed per motum localem semina commiscentur; ac deinde introductis dispositionibus vltimis per operationem agentium naturalium, Deus ipse solus, proximo, Mimmediathanimasti creat;&fortasse etiam corpori disposito ean dem viait: quo fit ut rectissime dicatur Pater hominis ex adulte rio geniti.
X. Vigesimb; sententia illa videri posset irreligiosa, & serE Deo
indigna,quae illi denegat influxum,Sc causalitatem uniuersalem in Omnes creaturarum effectus, praesertim cum multi existimarint corpora ipsa caelestia influxu suo res omnes inferiores actitaliter conseruare quandiu in suo esse permanentalia vi cessante caelesti influxu statim desinerent ι Ex quo etiam intulerunt cadem corpora caelestia deberesemper actuali influxu immediath concurrere ad
omnes operationes rerum inferiorum : unde quia voluerunt caelum operari per motum, consequenter asseruerunt, cessante cinii motu, atque adeo caelesti Concursu, statim naturaliter, cessatu-' ram omnium causartim inferiorum operationem;& nullam ex his
causis quidquam amplius operaturam timδ refertur quaedam sen- temta,qubd si vel una quaeuis stella auserretur a caelo, vel influxum suum subtraheret, illico totus hic mundus inferior rueret: Igitur multo magis existimare debemus in hoc consistere essentialem subordinationem causarum secundarum ad primam, quod illae nihil omnino possint operari, nisi. Dco actualiter concurrente influxu identificato,immediato, ac simultaneo. Respondeo ; Admittendo exemplum caelestium corporum, quorum influxu in haec inferiora frequentissime Patres adduxerunt ad explicandum modum quo Deus nobiscum influit ad omnes actus nostros: Sed reuera, potius nobis fauent, quam Aduersariis: Quemadmodum enim caeli dicuntur causae uniuersales ; quia aliquo modo circa omnes res inferiores operantur,& aliquod illis boneficium influxus sui communaeant; non tamen actiones Omnes
effectusque sublunares ab actuali, indistincto , proximo, & imm diato influxu caeli producuntur, aut conseruantur, sed solum ali- . qui certi effectus ex peculiari ratione sua requirunt semper actualem influxum caeli,tanquam propriae & peculiaris suae causae; ut i
482쪽
N Creatura , e . Pars IV. Caput XIX. I
men,& sorte species impressae visibiles si dantur a caelis immissae Scsi quae sunt aliae similes qualitates: Caeteri verb effectus ut, exen,pli causa,homines, leones,aut alij huiusmodi, non producuntur a caelis per se,& directh,ac immediate concurrentibus eadem actione quali parentibus suis generantur, sed cauta caelestes influere dicuntur per idoneas qualitates disponendo, M praeparando materiam , ob magnam dependentiam rerum inferiorum a causis caelestibus; quo fit ut illi quoque effectus qui immediath a solis causis inferioribus producuntur; saltem remote, ac mediath ipsis etiam caeIis tribuantur , iuxta illud Aristotelis secundo physicorum textu 26. I se homo generant hominem, Similiter ergo, Deus qui est prima causa uniuersalis omnium, quosdam effectus immediatE, & proxime solus producit ; ad alios
autem non eodem modo concurrit, sed mediantibus causis secundis ; ita tamen ut omnes effectus, exceptis tamen actibus prauis,causalitati ipsius tribuantur : quod si quis contendat ipsum etiam actum prauum ., quatenus est ens aliquod physicum , esse aliquo pacto a Deo, non renitimur; modo tamen Deus ad eum immediate , & proxime, proprie , ac per se non concurrat, sed tantum permissiue,remote & mediate praebendo vires, atque indifferentiam agendi arbitrio creato, non ea quidem intentione Ut iisdem viribus abuteretur adactus prauos;sed potius ex aduerso Vte inbon is actibus exerceret.
In quo diluuntur caetera argumenta Mumrum i
Concusus proximi ,Hidentificati.
VIgesimoprimd insurgunt contra nos Aduersarij; quia si cre tura naturali virtute potest operari sola,& Deo non concurrente quidpiam a se distinctum; valde probabile erit quod possit. Per potentiam Dei absolutam producere seipsam sol , aut saltem
483쪽
4 8 De modo coniunmonis Concursuum Dei
conseruare At tunc ea suppositione facta Deus non poterit eam nihilare,quia ipsa seipsam conseruabit, & resistet Deo volenti
illam destruere,& sic habebit in se firmum, solidumque fundamen tum existentiae suae tetitque sibi sufficiens ad essendum, ac veluti Eseus; poteritque in se gloriari quasi non vltra indigens Deo: qua omnia cum sint impossibilia , ostendunt impossibile esse ipsum
etiam antecedens ex quo sequuntur: Respondeo, omnino est e certum, quM creatura non possit seipsam primo producere etiam Deo concurrente : Tum quia inter
producens, Sc productum intercedit relatio, atque adeo distinctio realis:Tum quia ut aliquid primo producatur; debet non existere, ut vero producat, debet existere: Atqui non potest idem simul ac semel existere,& no existere:Tu quia ido no potest esse prilis & posterius seipso secundu eande existendi ratione:Tu deniq; quia SS. Patres ac Theologi omnes hoc arguincto probarut Verbii diuinurealiter distingui a Patre,quia Verbu a Patre processit:quae profecto nulla esset collectio seu consequutia,si idc posset seipsu producere. Quod autem attinet ad conseruationem,etiam valde probabile est inter ipsos etiam aduersarios, quod idem non possit effectiud immediato influxu conseruare seipsum,etiam Deo per absolutam potentiam simul concurrente , scd esto id fieri possit per miraculum Deo simul operante, de quo non vacat hie disputare , neque enim possunt omnia eodem loco discuti, ac demonstrari; multo probabilius est quod creatura id non possit sola; veruntamen si dis
putandi gratia supponamus ens creatum tantam accepi se a Deo virtutem ut semctipsum.QGruue coq*ruare possit, , adhuc dico Deum posse creaturam illam dscto citi 4s annihilares nimirum auferendo ab ea virtutem illam per quam prius seipsam conseruabat, tunc Qui in Pa ablata non terit amplius se conseruare, ac propterea, si neque a Deo nequς ab alia quapiasn causa secunda 'conscr-uetur, in nihilum procul dubio recidet: quia cum non habeat existentiam ex vi essentiae suae, sed alterius, puta Dei beneficio, illam mediate, via immediate producentis,& conseruantis; Deo noli amplius illam conseruante, neque proximE, neque rem E,
cessh est ut amittat existentiam ς x sic non potest esse sibi sis si adessendum suisiciens;sed si de existentia sua gloriatur, in Dominuti Li. glorietur
484쪽
glorietur ; Neque enim gloriari potest de virtute illa semetipsam
conseruandi quam a Deo accepit, quasi non acceperit. . , Quinimo probabilius est posse insuper Deum non ablata nee . destructa quoad cntitatem, seu quoad actum primum virtute illa .l l per quam creatura seipsam conseruabat, posse,inquam, D cum imprimere cidem Creatorae qualitatem aliam incompossibilem cumactu conserva'ud scipsam , & prohibensem ne virtus ill utipsi sconseruatiua in actum secundum exeat. et . l
Vigesimos cundo, argumentantur Patres discalceati in suo cura II. se philosophico Complutensi Fundamentum dependoptiae actualis croaturarum a Deo tanquam a causa non est aliud , qua' qui Deus ostens per clientiam , creatu rae autem entia peri partjcipa tionem sed sine respectu ad causas secundas neecs tias interponsitas in causando inter Deum,& praedictas Creaturis,Deus est omper essentiam,& creaturae istae immediate,& per se entia per participationem : Ergo sine huiusmodi respectu & mediatione , illi ncreaturae habent per seipsas,& omnino immediate dependenti ma Deo tanquam a causa, & consequenter quaevis actio creata tharum,quae etiam est in s per participationem , pendebit a Deo inn-
Confirmaturvi explicatur,quoniam Deus consideratus quatenus nostro intelligendi modo praesupponebatur decreto quo instituit ut hi; creaturae haberent vim prodactivam suorum ci sectuum,
habebat tale esse ut quod vi ens ab illis creaturis producibile haberet dependentiam necessariam ab ipso tanquam a causa immediata: At rer huiusmodi decretum non est mutatus inuidus aeuendi in Deo: Ergo etiamsi illud ponatur, nihilominus omne AEn a creaturis illis factibile habebit necessariam. II per se dependentiam ab illo, non utcunque; sed ita ut interpositio harum causa rum secundarum non tollat hanc immediatam dependentiam cy
Maior certa est : Quia Deils secundum illam rationem aequaliter respiciebat omne illud ens factibile,ut causa simpliciter,& necessario requisita ad illius productionem,& non magjs respiciebat unum cilectum ut causa immediata,quanae aliumAElias necessit prcituo Deus ad instituondum ordinem bariam causatum si cund/xum
485쪽
41o De modo coi iunctionis Concur uum Dei
respectu aliquorum efffectuum. supposito quod vcllet eis com municare esse. Minor vero patet, quoniam ex vi decrcti liberi nihil pertinens ad naturalem modum cssendi Dei potcst immutari. I. Respondeo; dependentiam Creaturae a Deo , vel sumi prinab, pro ipsa creatura dependente, quae essentialiter cst ens ab alio dependens scilicςt a Deo: Vci secundo pro ipsa depedentia actuali, quae est actio per quam a Deo creatura producitur: Vel tertid, pro relatione quadam reali consurgente in creatura ex eo quod Deus eam produxit. Dependentia primo modo sumpta, nihil est aliud quam indigentia illa opis alienae, id est, emis a se , ad habendum esse; lus est exigentia,&necessitas alicuius diu ini influxus, quicunque ille sit,mediatus, autum mediatus, modo sufficiat ad dandum esse creaturae; & hoc cst de essentia ipsius creaturae , proinde que immediate existens in illa. seu potius identificatum cum illa, atque adeo inseparabile ab ea,& immutabile, ut dictum est in argumento septimo Auctorum Concursus immediati,& vocari solet, multis dependentia aptitudinaus. Dependentia secundo modo sumpta, est ipse influxus Dei producentis, aut conseruantis creaturam; qui quidem cst entitas modaliter distincta , creatura producta, aut conseruata,potestque variari circa candem creaturam in entitate sua inuariatam , adeo ut
sit influxus modo creativus, modb eductivus, & vel mediatus, velim mediatus, prout Deo placuerit creaturam illam vel producere ex subiecto, vel ex nihilo, vel interuentu causae secundae cffcctive influentis,uel nulla mediante causa secunda, ut exempli causa, in sententia distinguente quantitatem a re quanta : Quando Deus conseruat quantitatem in subiecto, dependentia illa est eda ima; postmodum autem. facta consecratione, eadem quantitas a Deo pendet,actione seu dependentia veluti creatiu id cst,nullo concia
Dependentia tertio modo sumpta pro relatione similiter varia ri potest manente creatura omnin nuariata in sua enti ate; ni .
mirum prout variata fuerit dependentia actualis secundo modo sumpta id est,actio Dei Creaturam producentis, hoc aut illo mo do : Nam quantitas,exempli causa, dum a solo Deo per actionem creativam producitur, relationem habet adt Deum prout crean
486쪽
tem tum verb pcr actionem eductivam a Deo poride xelationem habet ad Deuo ut educentem : Et lumen si produceretur a Deo V Isolo, referretur ad cum ut ad causam totalem & adaequatam sui esse : si vero produceretur a Deo, & a Sole concurre libus stinui, referretur ad Deum veluti ad causam suam inadaequatam,& quo dammodo partialem. Itaque creacura dependens, exempli causa, lumen aut quantitas, quae est subiectum relationis,ac dependentiae; manet inuariata
quoad propriam entitatem,SI ea quae sint illi essentialia; sed quia variatur dependentia actualis, quae est ratio fundandi relationem dependentiae; propterea ipsa relatio variari potest: A tque ob id si consideremus creaturam secundum ea quae sundilli essentialia, noconsiderato modo productionis per quam a Deo pendet, erit enspostulans de exigens influxum aliquem Dei; & exigentia illa dependentiae vel dependentia ipsa uti,di tit,ut vocant,immediate atque cilentialiter competit creaturae: Sed quia non exigit influxum Dei certum, ac determinatum, sed vel hunc, vel illum,id est,aliquem ex multis per quos ipsi potest a Deo produci, & pendere ; opus est decreto Dei determinantis ut creatura illa ab ipso producibilis, vel producatur ab eo solo,vel ab eo interuentia creaturae,vel contra ab alia creatura Deo non influente proxime, sed solum remote, scilicet dando, dc conseruando virtutem agendi causae,& propensionem ad agendum. Et sic neque creatura in sua fundamentali entitate, neque ipse Deus aliter se habebunt ob decretum illud Dei; sed solum mutatio erit in actione productitia, & in relatione, quae in unoquoque subiecto variari solet variata ratione fundandi; ex quo euidenter patet creaturam manere semperens per participationem,siue dependeat a Deo per dependentiam immediatam, siue per medi tam solum ac semotam : Caeterum id intelligo de creaturis illis quae hoc S: illo modo produci possunt: Nam iunt no*nullae,quae a solo Deo produci queunt, x non ab ulla creatura,vt,exempli causa, actio adaequata ipsius Dei ; aliae quae a sola Creatura, & non
etiam a Deo immediate concurrcntc,ut actio adaequata creaturae
5 actus praui, in quibus quemadmodum non variatur dependentia productiua , quae cst ratio fundandi relationem ; ita neque Lil 1 relatio
487쪽
4 set. De modo coniunctionis Concursuum Dei
relatio dcpendentiae variari potest. IV. Vigesimotertio; Si Deus notacst causa inectit totalis, &'imia mediata actus volendi, sequitur quod Deus ab aeterno nescit cei titudinaliter futura contingentia: sed hoc cit impossibile oc falsum: Ergo &c. Probatur consequentia; quia tunc sic est in potustate voluntatis ponere illum actum, quam eum non ponere : Deus stiper hoc nullam habet potestatem ut ponatur, vestion ponatur; M ita determinare non potest quod talis actus ponetur; I frustra determinaret: & per consequens non potest detcrminate scire virum ponetur , vel non ponetur ; quia impossibile eit quod aliter sciat hoc determina id, nisi ex determinatione suae volunt eis qua determinat hoc ossicaciter fore: Ergo &c. Ita Bastalis in 1. dist Π.& fere Scotus ibidem cum in scripto Oxoniensi,tum etiam in scripto Parisiensi H lRespondet uti Nego sequelam maioris, ad cuius confirmatione
Resipondeo,voluntatem creatam cum sit causa sufficiens,& complete potens ad operandum actum suum proportionatum absque immediato Concursu Dei, siue praede erminante, siue identificato,ac simultaneo, facile praeuideri 1 Deo ut opcraturam in quali
bet occasione,vel ut omissuram actum; iura reuera operabitur aliquem actum,aut libere suspendet omnem. ii non impediatur ; M.tinc euentum Deus ignorare non potest, prout ostedimus in prima parte huius opusculi dum de Scientia Media; quod autem dicitur Deum impedire non posse huiusmodi voluntatem ne operetur falsum est,& iam superiori capite refutatum: Qualiter verdDeus in nostra sentcntia praescius sit contingentium absolute su- tutorum, facillime a nobis expliclitum cit,dum diximus volunt tem absolutam ponendi hominem in ea rerum pcristasi, aut con ditione, in qua praeuisus erat veluti conditiosi latc operaturus, si in ea poneretur ; susticere ut effectus cognoscatur tanquam absoluto
suturus: Nequo enim negari potest quin Deus hunc veluti syllo gismum virtualem cognoicat: Iste homo omnibus ad operandum necessariis sufficienter instructus, casu quo invitetur ad ambulandum, aut ad poenitendum consentiet; sed inuitabitur: Ergo consentiet: Maiorem intuetur per Scientiam Conditio natam ; Mino- . rem videt in decreto quo statuit efficere, aut permittere ut isto o homo
488쪽
s Creatura c. Pars IV. Caput XX. Ia
homo invitetur, hoc est,ut conditio impleatur: Coinclusio autem est euidens,quae proinde latere Deum non potest. Caeterum,ad id quod obiicitur, Scotum cxistimasse Deum non intueri futura conditio nata ; neque etiam futura absoluta , nisii in decreto conditio nato,aut absoluto concurrendi immediate ad ea: Respondeo , Scotum non negasse quin Deus etiam immediate cognoscat huiusmodi futura eorumque veritatem intuitiud videat in seipsa,tamen quia existimauit probabile este Deum concurrero immediate ad singulos actus nostros, praesupposita illa sententia, bene intulit Deum in decreto concurrendi ad illos actus certissime cognoscere illos es se futuros:Verum cum in Reportatis doceat sententiam quam nos amplectimur similiter esse probabilem; inquam etiam propensius eum inclinasse diximus supra; sequitur eum non fuisse in ea lententia, ut existimarit unicum medium quo Deus futuros nostros actus cognoscit, es. decretum illud concurrendi immediate , & identifice ad illos, quandoquidem probabile elle vidit, nullum extaro in Deo tale decretum. Vigellino quarto; Argumentatur aliqui apud Bassolium ibidem; R. Si Deus esset causi actionis nostrae eo ipso quod est causa voluntatis nostrae non minus euet causa actionis non existentis quam existentis;quia siue voluntas operetur, siue non operetur, Deus aequaliter est causa disiciens conseruans voluntatis : Ergo ut Deus
polli t vere appellari causa nostrae actionis 'ortet cum producere illam proximo,& immediate,& non solum remotε. tib Respondeo, te ius esse argum etiam quam ut responsionem in reatur: quemadmodum enim a Philosopho grauia & leuia non dicuntur moueri a gelaei ante quando ips a quiescunt ded solum quando mouentur: ita Deus non dicitur causa nostrae actionis quando nos ab omni operatione quiescimus, sed ibium tunc cum alicui
Vigesimoquinto Communis multorum Philosophorum sen- VI. tentia est, in eo potissimum distingui causas essentialiter suboidi natas a subordinatis accidentaliter; quod causarum essentialiter subor lin. itartim inferior operari non potest, quin superior eandem actionem simul atque indivisim producat; cuius contrarium cernitur in subordinatis accidentario : At omnis causa secundae subcaea
489쪽
414 De modo coniunctionis Concursiuum Dei
di natur essentialiter causae primae. Respondeo:in discriminandis causis accidentario subordinatis, a subordinatis essentialiter viatim quemque abundasse in proprio sensu: Ego hac parte adhaereo sententiae P.Theopitii dist. s. quaest. I. art. num. 3 o. paul6 ante finem dicentis, illationem neccssariae cooperationis videlicet immediatae 3 ex subordinatione citcntiali, non videri firmam i quia inquit, qui admitteret solam praesiun 'rionem entis a se, negato eius in xu immediato in omnes eo cim , ut
fecit Durandin,conuirci vixposset nisi ex Dei dominio, o aliis rationibuπDiuinam existentiam praesupponentibu haec ille, cui nos addimus, eos qui negant Concursum Dei proximum, & immediatum ad omnes & singulos actus nostros siue turpes, siue honestos esse neces sarium;neqtie ex dominio Dei,neque ullis aliis rationibus conuit ci posse, quippe qui in vera S facili sunt sententia quemadmodum ex hactenus dictis in utramque partem manifestum esse potest. Et sic patet responsio ad omnia & singula contrariae partis argumenta quorum meminisse potuimus.
SV perest, ut ex dictis eliciamus assertionem directe responde tem titulo quem pia senti opusculo praefiximus, in hunc mo
Cum grauissimae illae dissicultates, quae sunt inter Praedeterminantes ex una parte, dc Modernos Scientiae Medise Assertores ex altera, circa diuinam sanctitatem; creaturae libertatem ; prouidentiae firmitatem ; scientiae Dei certitudinem; aliasque assines materias, exortae fuerint ob putatam & praesuppositam ab utrisque identitatem Concursuum Dei S Creaturae;identitasque ista introducta fuerit ob existimatam ex qua necessirio sequeretur prox, mitatem, immediationemque diuini cum creatura operante infla-xus,prout ostensum est a nobis prima parte huius opusculi. Cumque secunda parte eiusdem opusculi manifeste probatur a nobis suerit, Deum non se coniungere Concursu proximo, immediato x identificato ad eandem numero actionem, bonam,
490쪽
t 'Creaturae, erc. Pari IV. Caput X X. Is
ac malam nobisthim indivisim producendam , iuxta eum modum quem Assertores Moderni Scientiae Mediae tenuerunt: Tum quia modus iste inintelligibilis est, impossibilis, ac repugnans, utpote . qui Scientiae Mediae siue conditionatae assignet obielium impossibile ac repugnans : Tum quia libertati humanae praeiudicat non minus quam praedeterminatio physica, cum de necessitate includat decretum Dei positivum,absolutum ,& essicax concurrendi certo ac peculiari Concursu ad actiones hominum liberas, ita ut
unus determinatus Concursus ad unum actum, non solum non possit inseruire ad eliciendum oppositum, verum etiam ita voluntatem abripiat ut nequidem ipsa possit suspendere actum ad quem datur huiusmodi determinatus Concursus: Tum denique quia supposito tali proximo, immediato, & identificato Concursu Dei
ad omnes hominis operationes etiam intrinsecε prauas,nullo modo sanctitas & innocentia Dei saluari potest,qui auctor vel saltem complex peccati rationabiliter diceretur, quandoquidem eundem actum realem M physicum, seu substratum malitiae cum eadem intensione,& omnibus circunstantiis cum homine peccatore de facto produceteri Cumque similitet in tertia parte ostensum suerit diuinam inno, centiam violari & hominis libertatem admisso eodem Concursu immediato & identificato iuxta modum dicendi Praedetermi
Sequitur soluendas esse a seu potius anteuertendas dissicubeates illas, inficiata, ut patest, necessitarc diuini Concursus proximi,immediati, & identificati ad quos ibet actus nostros ordinis
naturalis praesertim prauos,u consequenter admisso tantum Con-Cursu remoto, mediato atque ab operatione nostra realiter condistincto: inficiata etiam necessitate, aut commoditate Scientiae
Melae,seu conditionatae non absolute & simpliciter, sed prout , Modernis Assertoribus exponitur,dum putant per eam dirigi posse ac debere Deum ad decernendum , prouidendumque nobis Concursu in suum proximum,identificatum, & simulta nexu i ; retenta autem scientia perfectissima quorumlibet futurorum conditionatorii,quam bene appellari Scientia Mediam aut Conditionatam Mad alios plerosque usus Theologicos opportunam esse admi timus,