장음표시 사용
21쪽
quid est aliud pene omnis coetus Christianorum,quam sentina vitiorum i Quotum
cnim quenaque intremes in I .cclesia non aut cbriolum,aut helluonem,aut adulterii, aut sornicatorem,aut raptorcm, aut Ganconim, aut latronem, aut homicidam, de
quod his omnibus peius est, prope haec cuncta sine fine. Intcrrogo cuini Christianorum conscientiam Ex his vel flagitiis, vel sceleribus, quae nunc di olims, quotus quisque hominum non aliquid c si eorum, aut quotus quisque non totam Iacilius quippe inuenias qui totum sit, quam qui nihil: de quod diximus nihil, minus folii
tan grauis videatur esse censur ae. Plus multo dicam. Facilius inuenias rcos malorum
omniti quam no omni visacilius maiorii cri inmu quam minorue id est, facilius qui& maiora crimina cu minoribus, quam qui minora tantum sina maioribus perpe-trarint. In hac probrositate morum prope omnis Ecclesiς plebs redactaetri ut in cuncto populo Christiano gen' quodamodo sanctitatis sit mantiste vitiosum tam ovet Ecclesias,vel potius tepta at altaria Dei minori reiicientiae ckida babent quina cuiuslibet minimi ac municipali domum.Si quidem ij fananitas reo modo illustriu potestatu, sed etia praesidii de pi ς positorum non omnes passim intrare praesumunt, nisi quos aut iudex vocaverit,aut negotium traxerit, aut ipsa honoris proprii dignitas introire pernus erit: ita ut si quispiam ingressus insolenter suerit, aut caedatur, 'aut propcllatur, aut aliqua existimationis suae labe multetur. In lcmpla autem, vel potius in altaria, atque in sacraria Dci passim omnes sordidi ac flagitiosi sine ulla pe- nitus reueretia sacri honoris irrumpuntmon quia non omnes ad exorandum Dcu currere dcbeant,sed quia qui ingreditur ad placandum,no debet egredi ad exacer- bandum: neque eiusdem ossici j est indulgentiam poscere, detracundiam prouocare. Nouum siquidem monstri genus est,eadem pcne omnes iugiter faciunt,quς siccisse se plangunt:& qui intrant Ecclesiasticam domum,ut mala antiqua defleant, in ipsis haec pene orationibus suis ac supplicationibus moliuntur Aliud quippe ora homi- num,aliud.corda agunt, de dum verbis praeterita mala plangunt, sensu futura medi-- tantur ac sic oratio eorum rixa est magis criminum, quam exoratrix,ut vere illa in cis scripturae maledictio compleatur,ut de oratione ipsa exeant condemnati,& oratio corum fiat in peccatum. Denique si vult quispiam scire, quid intuplo huiusnodi homines cogitauerint,videat quid sequatur: si quidem confiammatis solennibus sacris statim ad consuetudinaria omnium studia discurrunt: alis scilicci ut furentur, 'alii ut incbrientur, alis ut fornicentur,ali j ut latrocinentur: ut cuidenter appareat hoc cos cste meditatos,du incia teplum i int, quod postquam cgressi fuerint, excquun- tur.Sed videlicet haec cuncta mala, de omnium vitiorum probrositatem, adsiemos
fortat se &abiectissimos ciuosque homines rcfercnda quida putant, caeterum nome
ingenuit hac flagitioru labe no pollui. Quid aute est aliud cunistorii ncgotiantiu vita, quam simus atq; periuriui quid aliud est curialiu qua iniquitas quid aliud ossicialiu quam calunia Z quid aliud militantiu quam rapina3 Quauis quae hic narrantur, ' sussiciant ad cuiusque gentis florentissimae excidium,si tamen conserantur cum his, quae publice in hoc regno designantur de committuntur, ludii iocumque quis ap-n- 11 ,ia pς pQ ςrit Potius quam scplus de sagitium.Quid enim sacri apud nos, sue in re Azn: ligioniis veritate,siue in Dei nomine, siue in sacrificio, siue in sacerdotio,stuc in rem- plo,siue in Ecclesiae patrimonio,siue in iudicio quid deniq; bonitatis de sinceritatis. '' in moribus,quod tantii impune,sed quasi quodam iure ac publica authoritate non violctur H ς atq; aliae iniquitates, Christiatus si ne Rex,sunt iacbulae, quibus fidei de
integritatis tuae radius ebctatur,&claritas Gallorum obscuratur ac virtus eneruartata
Sciunt boni omnes talia adeo tibi sempcr displicuisse,ut de Gallia in Poloniam dece- . dens,Cliristianissimo regi de charissimo fratri Carolo nono,Episcoporum catui, dc iudicu
22쪽
iudicum senatui lcstatum reliqueris, no prius pacem & quietem recuperandam in regno quam medicina tantis malis adbiberetur. Non ignoram etia te vim pati adhaereses&impietat ac scelera publica quam pluriura per sexcnda. Nihilominus nisi quae ipse improbaueris,quantum potes correxeris, veretur ne quod Deus auertat in densit Me tenebrari; extinguatur in ipso quoque meridie lunae tuum Monarchia ac regnum tanto iustius a vobis quam ab aliis auferatur, quanto plures & grauiores causae inter nos quim olim certa tur. Iam videmus securim ad radicem arboris po-s am, ipsamque in dies labascere, nisi per emedationem causarum auertamus manum Domini.Multa sunt, Domine mi Rex,quae nos iubet bene de te sperare,& quig tibi obstruamus cum illis viris comunia,per quos Deus qui potens est,magna fecit
in Israel δ populo Christiano, religione vero collapsim & oppressam in libertate Cis,
& pristim integritat in asseruit. A cunabulis licci multis in corruptissma aula re--δε nitentibus, coxili tuo Neus sic pietatem in dies penitias impressit.Adolescentiam tuam,quasi aurum in fornaci assidua pericula & rerum Giscrimina exercuit, &probauit,ac de omnibus quasi quodam miraculo liberauit. Tibi praeter aetatem &expectationem victorias & amplisi ima,a seque inuicem remotissi ima rcgna,singulari& extraordinaria benescentia cotulit. Interea multis dissicultatibus de anxietatibus experitur,quid animi erga ipsum habeas,ut agnoscas,& coFaris fateri, no tua sortitudine aut viribus,quae tibi fuerunt donata, acquisiuisse, cum in regni limine impegeris,& ut corde persecto ac toto seruias, a quo Omnes sortunas tuas pendere ipsa te docet experientia. Ad oraculum, quaeso, Abigail honestae matronae animum applica Faciens faciet Dominus Domino meo domum fidelem,quia praelia Domi ni praeliaris: Malitia ergo no inueniatur in te omnibus diebus vitae tuae. Conditione apposuit,cui si desueris,non mireris,si tuis votis non rcspondeat euentus. David rex a Deo selectus, post antecesibris morte non potuit ante septimii annum diuinitus dato toto regno gaudere propter paucorum rebellione. Interea plus orationi & cultui diuino vacabat,quam bello: rebelles autem mutuis vulneribus conciderunt: de
perspecta Dauidis pietate atque integritate ultro populus eius te subdidit imperio. Augent spem de te orationes, quas noctii de interdiu publice & priuatim sundis ad
Deum:auget eleemosynarii clancularia largitio: auget frequens ac salte per quemque mensem praecepta Eucharistiae comunio. Fateor, non inueni tantam fidem iiivllo Christiano erga illam,quantam in te competi. Numquam passus es,cἰuri in castris ageres, armis te indui,nisi prius illa armareris, per quam crederes,3c sensu quodam animaduerteres Deum di Christum habitare tecti, & pugnare. Prorterea memini intra dies quindecim, aut pauciores,ter ipsam a me repetitiisse, ac fere sempe cante luce,ne quis animi attentione de seruorcin interturbaret. Quamuis antea nonnulla de Eucharistiae controuersiis essem commentatus, ac scripta apud me premerem : tua tamen pietate ac fide adeo sum incitatus ad perfici eda quae inchoaveram, ut ad id me voto astrinxerim, nec prius quieuerim, quam animo meo & voto satis secissem.His autem non existimabam me fatisfacturum,nisi quae scripta essent,no
mini tuo ac fidei dicarem,& in Poloniam usque vel deferrem ipse, vel transmittere. Ouoniam tamen leuamur hoc labore, quibus Deus reddidit singulari beneficio, quem lugebamus absentem principem Christianis limum & Dominum clementis simum,os scio de voto nodum mihi videor satisfecisse, nisi ad genua maiestatis vestrae prouolutus,ipsam obtelter mederi quibus poterit modis, tot contra religione& Dei honorem impietatibus, blasphemiis, sacrilegiis, profanationibus, atque abusibus,vitiis ac flagitiis,quae Eucharistiae, di totius religionis Catholicae, sonarchi ς, nationisque Gallicanae paci,tranquillitati,virtuti de icelicitati ossiciunt. Non sinas
23쪽
EPISTOLA. tuo si ei litori caliginem obtendi ab his, qui omnia sacra subsannant, totique in
id incumbunt, ut nihil sacrum ducas, modo eorum cupiditatem expleas, siue in
collocandis litardotiis, siue in diripiet is Ecclesiis, earunaque bonis dilapidandis & prodigendis, i us de tua de populi salute ac prosi eritate solliciti, modo rem
suam augeant. Habes certiora maiorum tuorum in utramque partem exerima, uς
imiteris & quae tibi incon ilium adhibeassive adres in integrum restituendas, siue ad ruinam impellendas. Cum oritur sol,suus cui 'e rei color edit , de in hoc apparebit lumen tuum si cuique homini stationem, ordinem, dc modum praescripseris, atque aliquando obtinueris,quod tantopere a te desiderari memini, cum in castris versaremur.Nar. cum saepe importunius tecum expostularemus de Ecclesia hi pol-ἐlutione, in quibus nostri equos atque sordidiora exercitus impedimendi ibi erent , nullo religionis delectu collocare tandem vel rei indignitat motus, vel ia strae importunitatis pertaesus, altero vi et post victoriam in agro Mo tanto arciano partam, d gnam Christianissino principe vocem hanc emiusti: Hes, numquamne perficia ut Ecclesia sit Ecclesia, de sorum sit forum 8 Ad id supplex oro nertios omnes intende,& het rursum ingens Gallorum gloria. Fac quae Dei sunt Deo reddi, de quae C sariis sunt, Deus curabit tibi Caesari restitui. Vt Deus opem suam tibi ad hoc conserat,te ac sortunas tuas omnibus meis oblationibus sirequentabo,ut cum Ambrosio loquar, & Ecclesiaru in nostrarum orationibus assidue commendabo: non solum
quia bonum sit & acceptu coram Deo & Christo saluatore nostro fieri preces, postulationes, de gratiaru actiones pro omnibus hominibus, de maxime pro regibus, ct his qui in dignitate constituti iunt, ut quietam 3c tranquillam vitam apamus in omni pietate & integritate .sed quoniam ut quod idem Ambrosus de Tneodosio dixit,fas sit mihi dicereὶ dilexi virum,cuius primae adolescetiae periculis de victoriis in his quae sunt ad Deum seruiui: de ab eo voluit Deus in regni auspicio me primum Episcopum nominari, ac sedi Apostolicae commendari, sicut ultimum a Christi,nissimo rcge CARO Lo nono paucis ante mortem diebus: quasi meus Episcop, tus duorum fiatrum ac duorum regnorum fieret quidam nexus de lapis angularis, ineque prae aliis obligaret ad mortui colendam memoriam, de requiem ac pacem animae eius a Deo postulandam: tibi vero viventi optanda fausta omnia de salutam consilia,necnon subditorum obsequia. Lutetiae Parisior.Calendis Math. i 3 7 1.
Chrissanissima Maiestatis vehaesaluti m dignitati aiaicti M
24쪽
EA TissIME PATER , cum multi secederent pe turbati novitate verborum, quibus carnis tuae esum, ac
sanguinis potum pollicebatur Christus , ad discipulosco uersus dixit, Numquid & vos vultis abireὶ Respondit Ieam c. ei Simon Pctrus, Domine, ad quem ibimus Z Verba vitae aeternae habes. Et nos credimus,&cognouimus,quia tu es Christus filius Dei vivi. Nihil moratus aliorum scandalum Dominus&magister omnium,sua dicta no gra- cc; β-uatur Apostolorum rensurae subiicere ,& Petri A posto 'ν φ
lorum Principis approbationem de luntagium loco o- sitimur. mnium ducere & habere. Petrus vero sundamentum Ecclesiae interrogatus, ea r
spondit, quibus fundari & superstrui potest omnis vera de sacrosanista Eucharistia doctrina,& falsa destrui atque redargui. Quisquis enim animo conceperit verba, quibus innitimur,&corpus quod manducamus, este filij Dei, statim in virisque omnipotentiam,& alteram supra nostra verba dc corpora Virtutem facile apprehcnderit,atque inde omnes aduersarioru nodos soluerit.Multi pseudopropheti contra ipsius Eucharistit veritate exierunt in mundu, multi secessione faciunt,ac sectas dis. sectis per orbem Christianum introducunt & propagant, ita ut si seri possit, in e torem inducantur electi.Si quis Christum ducem sequitur,nihil desertorum multitudine,nihil verborum scandalis,quibus dissi uunt,mouebitur: sed habet quo confugiat, Apostolorum sedem Romanam,& Principis Apostolorum successore in ,cuius vocem audiat:ad cuius regulam,fidem suam, dicta, ac scripta quasi ad Lydium lapidem expendat: ut eam veram esse doctrinam de Eucharistia credat , quam confitetur sedes Apostolica : filiam vero , quae ab illa damnatur de respuitur. Hieronymus in alia cum Arrianis controuersia de discordia ad Damasum scrib bebat. Ego nullum primum nisi Christum sequens, beatitudini tuae , id est, L. chaledrae Petri communione consocior : super illam Petram aedificatam Eccle sitam scio. Quicunque extra hanc domum , agnum comederit, profanus est. Praesidiis muriai fulta Arriana rabies fremit , de in tres partes scissa Ecclesia ad se rapere me festinat. Ego interim clamito : Si quis cathedri Petri iungitur, meus est. Quanto verius Chri itianos idem vociferari decet in Eucharistit dil- sensione,& in co quo nunc videmus orbem terrarum ardere incendio,cum Chim
25쪽
stri in ipso Iudaeorum de Eucharistia diffidio, Petrum quasi cauta cognitorem de iudicem constituerit, eiusque sententiam ratam habuerit, etiamsi alis omnes a seclecti cum Iuda diaboli fierent, atque a verbis ipsius de Eucharistia deficerent. Quocirca cum primum animum ad scribendum de ipsa appuli, id mihi negotii a Deo dari putaui, non si populo,doctis vcl indoctis placerent quae scriberem, sed si
beatitudinis vestra ac sanctissimi Collegii vestri fidei consentanea proferirem. Ante annos tres opportune accidit, ut in comitatu illustrissimi Domini mei Cardinali, Lotharingi Romam fecundo proficiscerer ad comitia .oui Ponti fisatus. Ibi no Ba bylonem offendimus, sed potius alteram ciuitatem nouam Hierusalem, Cardinalium atque aliorum piorum & doctorum hominum magna frequentia, quasi monilibus ac lapidibus pretiosis omatissimam. Sive e nim venerandae uisci ei: siue adhuc integrae aetatis viros quis desideraret, pietate singiliri , rara ori iniuinartium ac literarum , sed praecipis sacrarum peritia : siue in vaegotii ' reiphil lici& legationibus strenue obeundis insignes de praeibit g -: sive qui omnia ista ad
Ecclesiae aedificationem coniunxerint: in secratissimo strae sanctitatis collegio lincebat uno aspectu videre , Moronos, Osos , Farnesos, Ferrarienses, Tridentinos , Granuellanos, Borronaeos, Placentinos, Augustanos , Madmccios , P leotos, Sirletos, Comenses, Caragis, Alciatos, Coloneos, Ursinos, Sauellios, Aldobrandinos, Iustinianos , atque alios pares in rebus agendis exercitatissimos,
ad in iraculum usque probos & sanctos,& ad prodigium doctos. Id quod vel maxime in sanctitatis vestrae electione apparuit.Sicut enim se te fit,ut similis similem sibiquetrat:& eum sibi prς esse quisque cupiat, qui moribus congruat sita omnes isti c5gregati, quales viri essent, ostenderunt, cum in maxima concordiae desperatione, 1 imma voto si cosensione te unu pontifice intra paucas horas poposcerunt, & ren tiaverunt, homine aetate ac moribus graue,plurima si retii experientia ac memoria
praedii,& qui ab infimis per omnes gradus virtutu,scientiam atq; honossi fastigiucoscenderit: dignu denique, qui optimois,literatissimo si, ac prudentissimoru ch rii duceret. His si de nostris Pr cipuos absentes Borbonios &Guisanos fidei Cath licς Zelo,costantia, ac defensione, necno bonitate tam principes quam genere: si qui bui cu paulo post vestra electione Roma peruenimus, Lot harenos &Pcleueos Gallicanae Ecclesiae luminacia adiunxerimus,tale coetu vere univcrsalis Ecclesiae quoddaconipendiu,& religionis cardines ac columnas nominauerimus, atque esse assim
uerimus. Perlustret qui volet nationera, & in ipss de religione factiones, ac deligat quorum iudicio de veritate fidei inter tot dissidentes acquiestat: non inueniet quos cum his viris sine impudentia comparare possit, siue hominum non vulgarem , sed eximiam quandam nobilitatem, eruditionem, multarum ac magia H rerum usum, prudentia de sanctitatem quaerat.Scriptum est a quibusdam,doctrina Lutheri ac more s Romanos perdidissse Ecclesia. Doctrina Lutheri profecit in peius, mores Romani quotidie efformatur vestret sanctitatis vigilantia in melius:quod
utrumque certissimam spem affert,suturum Vt oues dispersae iterum reducantur in unum. Lutheranorum atque aliorum semen & insipientia ex fructu manifesta e sit.' In omnibus autem Romana Ecclesia seipsam praebens exemplum bonorum opessi,& in doctrina integritate,grauitate, versum sinu & irrepresensibile, obmutescere faciet imprudentium hominu ignorantiam, & is qui ex aduerso est verebitur, nihil
mali habens dicere contra ipsam. Non sollem itaque de Eucharistia iudicium ad illam referri debet propter facta ac sermones Christi, sed quia perspiciunt cordatiores nullis magis idoneis iudicibus usquam terrarum committi posse. Taceo de omni
26쪽
omni regione quae sub coelo est & lingua, Iesu itarum, atque aliorum in omni scientia & religione praecellentium virorum frequentissima ibi collegia & sodalitia, ita vi securius & iustius fuerit ibi eum tot luminibus caecutire dc errare , quam cum aliis quibuscunque repugnantibus bene sentire. Ista me cogitatio, beatissime pater libentius secundo Romam pellexit,ut audirem,legerem, discerem,ac mem ri et mandarem, si quid de Eucharistia tot viris doctis ac piis Dominus reuelasset, vel lectio suppeditas let. Eo etiam Aduellaria mea & commentaria iam inchoata copomtaui,ut dequibusdam illos cosulere,ad porum ue incude multa elimare Fateor illic, multorum colloquio me semper rediille meliorem de doctiora ,sed maxime ab illustriniim Cardinalis Olij sinciis sina ela eruditissima familia & cosuetudine, ad qua
me I x in vocabat per iurninam humanitatem, qua erga omnes sacrorum professore; tamdat:culis tim ex libris tantum fructu tulistem,quantum ex aliis quibuscunque,tarpen viti ox eius,&luauistima ae plane Nestoriana oratio magis assicis bat. Hnterim meum incceptam de Eucharistia fere naufragium fecit in portu. Remigio Centucellas appulerat aus,atque indὸ sarcinae depolitae aduerso Tyberi R inani vectet suerunt. Inter illas scrinium habebam ,quod quasi sagena milia in mare& ex omni genere piscium c 5gregans,opplecum erat libris tam bonis quam malis, quibuscum permiscebantur mea collectanea de Eucharistia, ad quorum consecti
nem solebam circumferre ac legere cum bonis damnatos libros de vestrae sedis ex pressa licentia, non ut perfuga, sed tanquam haereticorum explorator. Portitores statim ut audierunt librorum sarcinam in urbem inferri, ista mercimonia Inquisitoribus exponenda responderunt, nec permiserunt cum aliis exportari. Id mihi cum nu-tiatum fuit,actum putabam de meo studio ac labore circa Eucharistiana,quem non dubitabam igni tradendum promiscue cum haereticorum librorum inuenta pa
citamquinetiam si non vite me ,saltem illultris sini Domini Cardinalis Lot hareni
nomini timebam,quasi apud seuerissimos censores non careret haereseos nota,vel Mliqua suspicione,qudd in comitatu duceret,qui pestilensit libris auderent suictam ciuitatem inficere. Eius de illustiissimi Cardinalis indicio cum vestra sanctitas resciuisset quod acciderat,vetuit scrinium a quoquam resignari & aperiti: sed quoniam illustris sini Cardinalis satis esset spectata decoprobata religio,atque etiam mea, iussit saluum&intactum reddi. Qua de causa si quid noster hic labor emolumenti Ecclesiae contulerit,id totum iure sanctitati vel iret debebitur,cuius gratia & fauor ipsum
ab incendio vindicarunt.Nec vero selliin opus,sed ipsum authorem merito beatitudo vestra ac sacrosinctus vester Senatus sibi potest totum asserere & vendicare,
cum post Deum non alia ope quam vestra ac Cardinalium quicquid est, ac si quid potest in faciis literis de Ecclesia,acquisierit.Per annos sere sexdecim a comitatu illustrissimi 'principis ac maximi Cardinalis Caroli Lotharingi nisi alicuius officii publici causa non recessi,nec ille me studiorum tantum,sed ad exteros omnium prosectionum , colloquiorum , & negotiorum multorum , quae dissicillimis Galliae temporibus ipsi contra Haereticos inciderunt, me participem fecit, Vt tent tionum & passonum , quibus per tot annos quotidie moriebatur, 3c omni hora de vita periclitabatur : cui quoties nuntiabatur paratas esse insit dira , tam parum timidus , quam nimium esse putabatur , solebat ad me conuersus diacere : Sequeris sacerdotem Levita : aliquando vero , Eamus, dc moriamur cum illo. Cum desereretur ab intimis, addebat: S ij passionum , erunt & consolationis. Post multa tandem experimenta de me facta , cogitauit de mea promotione ad Episcopatu eo cupidius,quod animaduertebat no deesse,qui mihi se
27쪽
tiuos omnes post assiduos cum illo pro Ecclesia labores inuiderent. Episcopatus . nonnulli sese obtulerunt cum prioratu, quo me ad cum usum donauerat permutadi: sed quoniam longius a Remoruin Archiepiscopatu cui pr erat,abcrant, no illi platacebant At postquam Ebroiccnsi sca conditione qua ali 3 sese os crebant, inibi conmtigit,iam diligenter cauit ne mihi excideret, quam negligenter sinebat alios e siluere.
Ante omnia inc ut fugitiuunt rutam increpatur, quem non ignorarer captasse r motiores Episcopatus, ut me in libertatem a scruit hir julica atquc cius comitatu assererem: sed Deum mihi prouidisse de Episcopatu, quo nullus cis inccommodatior ad ipsius lenectuti S: Ecclesiae Gallicas et per mea studia senti eduni Quoia in Ctesisti illi mi Regis C ARO Li mors inter sitit, ne qua factione vcl gratia mutaretur, quod semel Principi placuerat, quibus potuit precit usapud Regina mair ira, nouit Regena, Regisque fratrem optimos iis imos principes,& sani itatem vestim, ac fratrum Cardinaltu classem cgit,dijs imitu maneret Episcopaci : nec prius quieuit, quam accepit promotionis meae diploma adic perfurias qu0 accidit illis diebus,
quibus Auenione non annis, sed curis Ecclesiae ac Reip conscinus agebat animam, quasi moriens hanc mihi cum Episcopatu traderet de commendaret. Quod sane de obitu ipsius mihi luctum & moerorem conduplicauit, adeoque Episcopatum sum detestatus, tanquam me incomparabili Domino orbasset, ut nec ianctitati vestrae, nec Christianis limo Regi, nec Reginae,nec aliis, quas dcbco,gratias agere potuerim. De vestrae sanctitatis gremio alij quoque Cardinales mea studia foueriit, & me plurimu sibi devinxerunt sed imprimis clarissimus Pcleuem SenonesisArchiepiscopus,&Saucerius Abbas Clarauallcnsis, inter optimos,prudentissimos,δ recondita quadam seria, ac solida doctrina mirabiles apud nos, sicut & apud vos, semper habiti. Vterque me illustrissimo Lotharingo tradidit,atque assidue commendauit. Vteri dubiis in rebus ac perplexitatibus ubiq; mihi praelidio fuit & refugio. Vterque mihi author, ne omitterem ad studia & scriptionem, quoties vacaret,receptum. Pclcueu vero semper habui paterno animo studiorum ac laborum exactorem ut homo est indefesti laboris,&ex quo ab eo Roma discessi, non destitit perliteras urgere opus quod emitto, nec prius ad sanctitatis vestrae Senatum de Ebroicensi Episcopatu reo ferre voluit, quam de librorum editione fidem fecissem, duobus prioribus in arr bonem missis: quorum testimonio cum Christianissimi Regis nostri nominatione de me & commendatione tantum perfecit, ut non solum consentientibus sacrosancti Collegii suffragiis Epicopus a sanctitate vestra declararer,sed in summa sacri tr rij contra Turcas necessitate & inopia gratuito id beneficii cosequerer. Scripsit Aristoteles, in ciuitatum medio consuetum templa excitari & coitrui quibus monerentur homines ingratitudinem odisse,& gratitudinis, tanquam cuiusdanuminis quo seruarentur ciuitates, meminisse ac curam gerere. Nec Christus ipse aliam reddit cautam institutae,&quasi aediscat Eucharisiit in medio populi sui,&Ecclesi , quam ut memoriam gratitudinis Deo &Christo debitae pro acceptis summis beneficii; cosecraret, &ad mutam beneficentiam ac gratiarum actionem omnes excitaret & animaret. Qua de causa scripturus de Eucharistia, merito accusarer, tanquam imperite atque inepte scriberem, si post tot accepta beneficia, Eucharistia atque omni gratiarum actione erga sanctitatem vestram atque illustrissimum Ca dinalium consortium, quibus possem modis, non desungerer, ac nisi libros de Eucharistia,ac denique Episcopatum S meipsum nominibus vestris & seruitio voverem Z c.onsecrarem,atque ad pedes sanctitatis vestrae prosternerem, quoru ductu, auspiciis S fauoribus eo prouectus sum in studiis sacrarum literarum,& Ecclesiet di,
28쪽
EPISTOLA.gnitate, uo minime sperabam me peruenturum. Quoniam itaque par reserenda gratia nullo pacto esse possum,habebo& agam, quandiu Vixero:gratum vcro me ac memorem libri,quamdiu extabunt,testiuntur,quocurnque locorum deserentur:
ac si quid in his profecerint, obtestabor pios omnes, ut post De i id sanctitati vestrae atque Apostolicae scius Collegio referant acceptu, Omnibusque in eo superstitibus, sicut alii; iam vita finictis,& potissmium illustrissimo Principi Cardinali Lotharingo, Domino meo charissimo, bene Piccentur,ut permultos Deo & hominibus gratiae agantur pro nobis. Dabo insui eroperan Deo naihi propitio, ne beneficium &Ppisse parum male locasse vestra bcatitudo videatur. Quod si his in libris occurrerit L quod aliquem offendat,sicut non defuturum facile credo, per eam quae per Euch ristiam tantum nobis commedatur, charitatem supplcx oro, mihi ut homini rudi ri ac minime peruitari condonari, qua Apostolicae sedis vestrae censoribus mecum omnia mea submitt sicuti debeo,paratus qtiae sciperam exciderint eme dare,ut si primas sciciatiae non tuerim allequi,saltem in secundis modestit consistam. Deus Ecclesi suae tuendae sarci edi, augendae ad multos annos sanctitatem vestram incolumem conteruet.Lutetiae Parisior.Idibus Maii. i 1 7 1. Ad homillima beatissimorum pedum etestrorum oscula. Fr. Clodius De Ginectes, Episcop. Ebroicensis.