Opuscula

231쪽

ssidis alio modo pronunciatum. Unde verissime grammatici νοσφιν pro νοστοφι inci observant. Vsurpari tamen ista deinde pro genitivis coeperunt ut uiad. XIII. 588.ώ δ' ὁ no πλατεος πτυο ν. Colligi potest ex huiusmodi exemplis, eodem trahenda esse talia, ut μἄλλον ἐνδικώτερος, ουειν ἔν ).

XIV. Is iis, qui a Is pisonas mi ha bsntur. Sed satis indicatum videtur, qui veri sint pleonasmi Nunc paucis illos commemorabimus, qui falso in pleonas-mis numerantur, in quo genere explicando quum totus versetur eisia liber, quamquam ille pauca de multis coInprehendens, malumus hunc omnem locum, qui est de falso leonasmo, in classes quasdam describere, quam 20 singula exempla verborum, quae abundare vulgo creduntur, perscrutari. Quamquam in horum quoque explic tione haud pauca sunt, in quibus a Welato discedendum putamus, ut statim in his, quae de pleonasmo articuli scribit, ubi quum alia miramur, tum hoc, quod . 34. in Xenophontis lib. III de institutione Cyri cap. 3, 4. τονανδρα ἀγαθον Graece dici potuisse putat, talibus fortasse Iocis adductus, qualis hic Sophoclis est in Trach. 936. κἀνταυθ' ὐπαις δυστηνος ουτ' ὀδυρμάτων

ἐλελετ' ουδεν. Sed ista relinquamus aliis perpendenda. Et quoniam supra ostendimus, verum leonasmum esse, quo aliquid sic addatur, id ut plane non cogitetur, apertum est, male in leonasmis eas locutiones numerari,

in quibus id, quod abundare putatur, etiamsi omitti Ρο-

Sed ista quoniam sortiora sunt, non sunt in pleonasmis numeranda. Addi his possunt alia, ut οδεὶς et τις coniuncta, de quibus vide quae adnotavi ad Eurip. Alcest. 9.

232쪽

IN GRAECA LINGUA. 223 tuent, in cogitationem tamen venit additum. Harum a tem locutionum, quae iniuria in Ieonasmis habentur, classes putamus constitui posse quinque.

Ac prima classis est verbositatis, ut πολεμίζειν δεμάχεσθου et γήτορες ηδε έδοντες, θάνατον τε μοροντε. Euripides Phoen. V. 2I. ἔσπειρεν ηυιν παιδα καὶ σπειρας βρέφος.

Vbi quem pleonasmum vocat orsonus, hoc minus est Pleonasmus, quod vocabula idem significantia in diversis orationis membris inveniuntur. Quamquam enim hic est, quod praeter necessitatem additum sit, at non est tamentia additum, ut non cogitetur. Sunt in hoc genere, quae20β temere a criticis tentata videamus, ut hoc Sophoclis in Oed Col. 668. ευίππου , ξενε, ταςδε χωρας Howτα κρατισταθῶς παυλα, quorum hic sensus est ad equestris Ioci sedem, hospes, Denisti, quae huius regionis est praestantissima.

Secunda classis est explicationis. Ac miror, quid sit, quod Porsonus ad Phoen. 22. insolentem putaverit Pleonasmum esse in his, quae v. T. huius fabulae Ieguntur:

Κρέων ἀδελφος ἀυἀ κηρυσσει λέχη,

τουτω ξυνάψειν λέκτρα. Quorum versuum qui medius est, non ad praecedentem, sed ad sequentem versum pertinet, quibus duobus versibus ea, quae Primo Versu dicta sunt, explicantur. Est vero haec tritissima figura, non solum apud Homerum, ut,

δωδεκα δ' ειπους, πηγους, ἀθλοφορους, ο ἀεθλια ποσσὶν αροντο, vide R Menium in epist crit. I. p. 56. sed etiam apud tragicos, aliosque seriptores. Hinc illa sunt usitatissima, ἔκοντες, υκ ἄκοντες γνωτα, κου ἄγνωτα, quae rei

233쪽

224 DE ELLIPSI ET PLEONAS MOaugendae vel confirmandae caussa, dicuntur. Cave tamen

huc traxeris Euripidis versum in Oreste 538. Oπου σε μελλω σήν τε λυπήσειν φρένα 206 ubi verissime Muggravius emendarit, οπου γε μέλλω σήν τι λυπήσειν τρε- Νam Sophoclis Iocum, quo vulgatam in Euripidis versu

lectionem tuetur Porsonus, si diligentius considerare voluisset, alienissimum esse intellexisset, in Aiace v. II T.

Ουτ δε καὶ σε καὶ το σον λάβρον στομα σμικρου νεφους τάχ' ἄν τις εκπνευσας μέγας χειμων κατασβεσει την πολλῆ βοην. Sed hoc obiter indicasse satis est ). Tertia classis est circumscriptionis usitata maxime poetis, ut οδορριάτων θρῆνοι θρηνων δυρμοὶ κοιτης λεκτρον, λεκτρων κολαι ευνῆς λεχος quae iniuria inpleonasmis numerat Orsonus ad Hecub. 302. Nam ne hic quidem quidquam est, quod non veniat in cogitationem quin saepe etiam augent ista vim et splendorem orationis, ut illud Aeschyli: τῆλε προς δυσι ιἀς ἄνακτος Nλίου φθινασμάτων.

Quarta classis permixtionis est diversarum locutionum, qua saepissime fit, ut aliquid abundare videatur, quod revera non abundat. Hoc genus, non animadversum, quod sciam, a doctis hominibus, latissime patet. Satis habeo pauca de multis exempla commemorare. Xenophon C

Repugnat in novissima editione Schaeserus, aptissime Sophoclis exemplum comparari contendens vellem vel aliqua eorum, qua in illa adnotatione dixit, argumenta attuli rael. Mecum facit Matthiae, ac γε tres praebent libri. Digitia i Cooste

234쪽

IN GRAECA LINGUA. 225 Plato de Iere. VII. p. 8Is B. τουτων δὲ ε καὶ το πεοὶ

αυτιον προς τὰς et δονάς. Homerus Iliad. XXII. 2 T. si φαμένη, καὶ κερδοσυνη is σατ' Ἀθήνη. Theocritus IV. 60. frustra a quibusdam tentatus, πρωαν γε μἐν αυτος ἐπενθών,

Observa hic ne γά μιν quidem cum Maenario scribi posse. Vtroque in loco καὶ dicitur, tamquam si φατο et επῆνθον Praecessissent. Homerus Iliad. XI. 409. o δέ, ἀριστευησι φιάχ3 ενι, το δὲ μάλα χρεω ἐστάμεναι κρατεριυς, ν' βλητ' se εβαλ' ἄλλον. Sophocles in Electra v. 25.ῶς περ γαρ ἱππος ευγενής, κἄν Ἀερων,

ἐν τοῖσι δεινοις θυμον Ου ἀπωλεσεν , ἀλλ' oρθον ους στησιν ωςαυτως ει συημά τ' τρυνεις, καυτος ἐν πρώτοις ἔπει. similiter, sed non posito δέ, Aeschulus in Septem ad Th. v. 24.

νυν δ', ως ὁ μάντις φησί , οἰωνιον βοτηρ, ἐν άσὶ νωιμῶν καὶ φρεσὶν πυρος δίχα, χρηστηριους ορνιθας ἀψευδει τεχνη ' 20S

λεγε φιεγίστην προρσολην Αχαῖδα νυκτηγορεῖσθαι κάπιβουλευειν στρατιν. Nam, ut hoc addam, is quoque est in particulis saepe apodosi carentibus is quidem in apodosi positum ubiaque sic accipi debet, ut constructio mutari putetur vide, quae dixi ad Hom. hymn. poli. 335. Cer. 409. Ven. 226 p. 107. Sic denique etiam geminatum ἄν intelligendum est: ' Adde XV. 17. ubi v. Messlingium. HERM OP. I.

235쪽

de desiniri poterit, ubi ea articula iterari nequeat. Sunt etiam alia, quae ob eamdem caussam videri Ροssunt Pleonasmum habere ut apud Aeschylum in Sept. ad Theb. 25. τρεμο δ' αἱματη- φορους μορους περ φίλων ολομένων ἐδεσθαι. Νon ibi abundat περ, sed quum dicendum esset aut ρεμο περ φίλων, δεσθαι μορους αυτῶν ὀλομένων, aut τρεμο ἰδέσθαι μορους φίλων ὀλομένων, coniunxit poeta utrumque, Parum accurata structura. Similis perturbatio sententiarum in Sophoclis Antigona v. 1089 invenitur: καὶ γν ' τρεφειν τῆν γλωσσαν et συχωτέραν, τον νουν τ' ἀμείνω τῶν φρενων si νυν φέρει 200M quum Graeci praeter necessitatem dicant, τον νουν ἀμείνω τουδε, α νυν φέρει, de quo loquendi genere, quod ipsum quoque e duabus locutionibus compositum est, vide, quos Erlarduus ad Sophoclis locum p. 350. Iaud vit, poeta indulsit sibi pro isto pronomine nomen ipsum Ponere, quo quidem Posito, si accurate loqui voluisset, sic debuisset,ergere, ς νυν φέρει Vel ων νυν φερει. Venio denique ad quintam classem, quae in his Vera tu vocabulis, quorum tectior est et obscurior vis ac fiagnificatio, quam quae ab mnibus statim percipiatur. Quod genus in primis cernitur in quarumdam usu Particularum, ut:

κήδετο γαρ αναων οτιρα θνήσκοντα ορατο ' ως δ οτε τίς τε δρακοντα ἐδών παλίνορσος ἀπέστη. In quibus exemplis nullus est pleonasmus, quia mimis

particulis ρα et τέ ut sensus idem maneret, at aliter tamen conformata esset eius expositio Vere abundaret Particula τε Iliad. XI. 43δ. πάντα ν ἀπ πλευρων χροα εργαθεν, ουδό

τ εασεν

236쪽

IN GRAECA LINGUA. 22zet XXI. 595. Πηλείδης r ωρμησα Ἀγήνορος ἀντιθέοιο

δευτερον ουδέ, ασεν Ἀπολa--οδος oέσθαι; particula, quae sensum penitus mutat, abundare posset. 21sQuare his quidem in locis non dubium videtur, quin ουδε εασεν scribi debeat. Facit autem ἄν saepius hiatum

Praegresso e ut Iliad. I. I65. XVII. 16. XXII. 339. Odyss. IV. 805. X. 536. XVIII. 420 De aliis multis

Pleonasmorum exemplis, a quibus recte intellecta verbivis removet pleonasmum, duo tantum adiiciam, unum, in quo ειναι, alterum in quo negatio utatur abundare. Quod Graeci dicunt ἐκων ειναι, o νυν εἶναι, et similia, tantum abest, ut Per se Pleonasmum contineant,

ut plane aliud significent, quam simplicia isto Vel τω νυν. Plato in Gorgia cap. IIS. p. 499. E. καλοι ου 'μην γε κατ' αρχας π σου ἐκοντος εἶναι ἐξαπατη iσεσθαι, ώς οντος φιλου. Qui si εἶναι omisisset, hoc dixisset atqui non putabam initi me a te ultro deceptum iri, non indicans fieri potuisse, ut etiam ab imprudente deciperetur: nunc autem addito εἶναι hoc dicit atqui non putabam initio me, si a te deciperer, ita deceptum iri, ut me velles deciper e Est enim ἐκων εινα proprie ad ultro faciendum. Negari tamen non potest, in hac formula idem, quod in aliis, accidisse, ut multo usu aliquid de propria vi amitteret. Hinc interdum vere abundat εἶναι. Herodotus VII. I64. ὀ δἐ κα oeso υτος, προτερον Ου' τεων παoαδεξάμενος παρα πατρος τῆν τυραννίδα Κωων 211ευ βεβηκυιαν, κων τε ιναι, καὶ δεινου πιοντος ου δενος, ἀλλ' υπο δικαιοσυνης, ἐς μεσον Kωοισι κατα-

θει τῆν αρχην, θετο ε Σικελίην. Quod grammatici

observarunt, ἐκων εινα plerumque Praegressa negatione dici, idoneam habet rationem. Nam quum ἐκων εἶναι

sit, ut quis sponte aliquid jaciat, raro nulla praecedente negatione id Proprie dici potest. Quamvis enim multa

sponte faciamus, sunt tamen in his Perpauca, quae eo sine faciamus, ut ea sponte fiant. Alia res est praecedente negatione. Nam quae non facimus Ῥοnie, ea quum

237쪽

sacimus, iacimus eo consilio, ut cedamus necessitati culus rei quum contrarium sit, sponte aliquid facere, hoc Pro ulla nominatur. Itaque pro eo, quod dici debebat, facio hoc, ut cedam cogenti, recte dicitur ita, non facis hoc, ut sponte faciam. Satis erit hunc usum uno exemplo illustrasse Xenophon Cyrop. II. 2, 15 ουδε ιιην φίλοις γε, ουδε ξενοις κω ειναι γελωτα παοεχεις nemini Daum praebe ea mente, ut id volens facias, sed quum facis, facis tantummodo ut cedas necessitati. Neque illa, νυν ιναι, το τ μερον Βαι, idem significant, quod νυν et τημεοον, sed, ut id nunc, ut id hodιe sit,

id est, quantum hodie satis est quod nos dicimus, surietat fur heiae: κεχορευται γα μετριως τογε τήμερον εDαι. 212 Recte igitur in Sophoclis Oed Col. II 89 Iegitur: ωπε μηδε δρωντά σε τὰ των κάκιστα δυρσεβεστάτων, πάτερ

θέμις σεγ' ιναι, κεινον ἀντιδοαν κακως' nec debebat Orsonus in appendice ad Toupii emendationes in Suidam p. 453. aut hunc aut Brunckium reprehendere, quod Dam si coniecturam θελιι non admis runt. Sensus est, ut tu sis is, qui illum malis remuner

tur Os du fur deine person I. Μagis impeditus est usus negationis Ου quae quidem

in talibus exemplis, ovcεστιν ουδείς, quum Proprie a gendae rei inserviat, interdum sic usurpatur, ut una ne gati satis sit; sed in formula μέ ou recte explicanda saepius videmus doctos homines errasse. Quae Voculae quum proprie ne non, id est ut, significent, mirum est tamen, eas interdum sic usurpari, ut negationes non via deantur sese invicem tollere. At videntur tantum re vera

Aliam huius loci ac nescio an veram explicationem sagaciter invenit Butimannus, de qua dictum in adnotatione ad eum

locum.

238쪽

IN GRAECA LINGUA. suam sibi propriam servant significationem. Recte in Euripidis Oreste v. 66 emendavit Branckius, μῆ ου λάβωσί 'Ἀσμενοι, ne te non excipiant placide, quum ou ab librariis omissum esset. Sed eidem Bruncia non semel hae particulae fraudem fecerunt, ut in Sophoclis Antigona v. 33. καὶ λυρο νεῖσθαι, ταυτα τοῖς ιῆ - εἰ σι Ia σαφῆ ποοκηρυξοντα.

Sic ille quidem edidit, quum libri omnes τοῖς μὴ εἰδοσι

Praeberent. Schaefero, vitium sentienti, in eletem. crit. P. 108 scribendum videbatur, τοῖς Ουκ4iωσι. At quanto lenius et usui accommodatius scribes τοῖσι μὴ εἰ - σιν Drunckius quidem quum sciret, μὴ o saepe significare nisi hoc tamen non animadverterat, ubi χλου, et ubi simpliciter μὴ dicendum esset. Id quod etiam Scha sero accidit, qui eo loco, quem indicavi, ro uri ynim significante etiam simpliciter μῆ dici putat. Id quod nul- Iolacio fieri potest. Sed ut ostendamus, quid haec disserant, res longius repetenda est. Continetur autem omnis harum negationum usus una regula, sed ea tali, quae plures Omplectatur alias regulas. Ea regula haec est. Cum coniunctis es optativo et indicativo, ad rem cum dubitatione Usrmandam,

μή ad negandam cum dubitatione, χλου uicitur cum injinitis autem et participio et imperativo, ad rem ceri negandam, a certo Q 'mandram μῆ ου

urpatur. Cur harum particularum usus pro Verbi se mis, quae iis adiunguntur, diversus sit, rem accurate con sideranti non . potest obscurum esse. Nam quum Particula

μή, ut alibi demonstravimus, negationi exprimendae in serviat, quam hilosophi subiectivam vocant, id es 214 quum indicet, nos aliquid cum negatione cogitare, sive id

re ipsa negationem contineat, si, e non contineat duplicem necesse ea huius articulae usum esse pro duplici conditione modorum verbi. Eorum tres in unain classem coniicimus, idinitivum, participium, et imperatisum quo-

239쪽

2M DE ELLIPSI ET LEONAS MOrum infinitivus nudam notionem actionis, participium nudam notionem agentis contineti is ergo si negatio subiectiva μ' additur, ea non potest aliam vim habere, quam ut notionem sive actionis sive agentis simpliciter tolli cogitatione indicet. Itaque μὴ oἄν dicitur, si iis non

facere aliquid cogitatur, quum οὐ si si re vera non facere μή oων, quem non facere aliquid sumimus, quum violo sit, qui re vera aliquid non tacit. Accedit non tam propter similitudinem cum his, quam ropter

dissimilitudinem cum altera classe, imperativus. NecesSitas aliquid non faciendi per se constans sic exprimitur, υδραστεον necessitas voluntate, ideoque non re ipsa, sed

cogitatione cuiuspiam alicui imposita sic μὴ Mil. Imperativus igitur quia rem certam, nec talem, quae possit etiam aliter esse, indicat, ad hanc classem, non ad Hieram resertur. Nam etiamsi incertum est, quid is, cui aliquid imperatur, facturus sit, ipsum tamen iussum non est ambiguum, sed ut quod maxime certum. Secunda classis illos verbi modos complectitur, quia hus posse aliquid fieri indicatur, id est, coniunctivum, Optativum, et indicativum, ubi quidem is finem et consilium indicat. Hi modi quia non re vera aliquid esse, sed Posse esse significant, necessario, si iis adiungitur subiectiva negatio , aliam vii habent, quam si eadem negatio infinitivo aut articipio aut imperativo additur. Quum enim μὴ etiam conrinctivo et optativo et indicativo additum notionem, quae verbo continetur, neget; sermae autem istae verbi non esse aliquid, sed Posse esse significent clarum est, non modo notionem verbi cogitatione inui, sed hanc ipsam quoque sublatam notionem ut quae possit tantummodo sublata esse cogitari. Sic μὴ θανε est ut possim non mori. Ut aliis verbis utar, istae verbi formae finem denotanti Atqui quem sinem Vocamus, is nihil est nisi rei cogitatio, qua pro caussa eius rei e ciendae utimur. Haec autem cogitatio non in eo versatur,

quod est, sed in illi, quod potest esse. Itaque quod in finem aliquem facimus, id sacimus sic, ut id, quod volumus, cogitemus esse Posse, quum Possit etiam non esse.

240쪽

I GRAECA LINGUA. 231 Quod si verbi larinis, quae finem significant, negatio additur, eam autem necesse est subiectivam esse, ut in re, quae tota in cogitatione versetur ea negatione indicatur, sinem agentis esse hunc, ut possit non esse, quod alio-2Ioquin esse possit. Itaque ιιῆ θαν est ut possim non mori: quo ipso alterum, quod est posse me mori, tantum abest ut tollatur, ut magis futurum esse dicatur, nisi faciam, ne sit futurum. Ita fit, ut in cum istis formis coniunctum ob id ipsum, quia finem esse hunc indicat, ne qua res Sit, eamdem rem esse significet μὴ o autem, quod indicat, 1inem esse, ne quid non sit, eam rem non esse denotet, sed utrumque cum dubitatione, quia verbi modus non de

eo est, quod sit, sed de eo, quodiossit esse. Explicemus haec ordine, initium facientes aiarticu lis μὴ et μια ου cum verbo sinito coniunctis. δεδοικα μὴ θάνω dicit is, qui quum non velit, moriturum se Putat; δεδοικα μὴ o θάνω, qui quum optet mori, se non Putat moriturum. Plato in Gorgia p. 67. B. an καθαρε γαρ καθαoου ἐφάπτεσθαι μὴ οὐ μιτον I. egat hic fas esse, sed cum quadam dubitatione. Idem in enone . M. D. προς τι βλεπων h ςχεραι εις καὶ πιστεις , in

an virtus non sit scientia, id est, putare, fortasse non eSSescientiam. Infinitivo si uti voluisset, ἀπιστεις μῆ ιναε ἐπιστήμην τῆν ρετῆν dicere debuisset, sed sic certius animasset credis non esse scientiam Xenophon C rΟΡ. I. I, 3. ἐκ τουτου δὴ ἀναγκαζομεθα,ετανοειν, μῆουτε των δυνατων υτε των χαuπῶν orcs ῆ το --21 θρώπων ρχειν ita, inquit, sentire cogimur, ut, bitemus, an non sit arduum imperiare hominibus, id est, fortasse facile esse. Cum infinitivo dicendum erat, ἀναν-κα μεθα μετανοειν μὴ τῶν δυνατων io των χαλε- πων ργων εινα τλάνθρωπων χειν. Ita vero rem ut certam protulisset cogimur fateri, non esse diis ite. Eadem ratio cernitur in indicativo interrogantis Aeschrius in Prometheo V. 2 T.

μη πού τι προυβης τωνδε καὶ περαιτερ ἰ