Opuscula

51쪽

E POES EOSctione flebile istud quaerendum est. Ac formositas quidem per se et statim Voluptatem creat, quae si iuncta est sublimitati, in qua primo iniucunditas quaedam est, vis eius debilitatur et iniucunditati cedit. Necessario autem ita debet co iuncta esse sublimitas cum sermositate, eadem res ut alia r sone formosa, alia sublimis sit. Nam si eadem ratione et lammosa et sublimis Est quod tum fit, quum in formositate sublimitas inesthnobilis appellatur. Praeterea illud quoque notandum est, deformitatis cum formositate coniunctionem non posse lacrimas ciere, propterea quod quum in mentis quadam repugnante exercitatione iste sensus cernatur, pariter ut in ridiculo, vitanda est absurditas. Id autem eo tantum

fieri potest, quod quum impeditur formositatis iudicatio,Hiud adsit, quo eadem res iudicari queat quod in deformitate nusquam est. Ita Sophocles in Oedipi COIonei princia pio et Homerus de mortuo Hectore,

Haec animi assectio in eo genere ridiculi saepe invenitur, quod in nativa morum si licitate est. Redeo ad illa, quorum caussa haec omnia commemorata sunt. Quodsi enim ridicula per se pulcritudinem nul- Iam habent, non possunt inde aliae, nisi fortuitae Oeseos divisiones nasci, quas in hoc genere disputationis praeterire oporte Sic satira, cuius vis in deridendis hominum vitiis posita est, non est in iis carminum generibus numeranda, quae ex ipsa notione poeseos derivantur. Eodem modo qui comoediam ridicula carere non posse statuunt, nescire Ddentur, omnes tragoediae et comoediae diversitates unice ex sublimitate et formositate nasci Ridiculum quidem a c moedia abesse posse, vel dimidiatus ille enander Terentius ostenderit. Atque etiamsi frequentius in formositate ridiaculam est, tamen quum ne a sublimitate quidem abhorreat, etiam in tragoedia recte adhibetur, quae tum quid haberet, quaeso, quo a comoedia differret p

52쪽

GENERIBUS MIX. His omnibus fortuitarum divisionum exemplis nihil aliud emcere studui, nisi ut, qua ratione distinctionibus istis

utendum sit, ostenderem. Ac quum uniVersae Poeseos ambitus illis divisionibus, quas e natura poeseos hausimus, descriptus sit, necesse est, quaecumque Praeterea carminum diversitates reperiantur, eas omnes ad illa, quae prima ac necessaria sunt poematum genera, reduci, ac sine illis ne cogitari quidem posse. Sunt autem illa genera numero decim, quoniam, quum in quovis carmine haec tria lectanda sint, argumentum, formae necessaria vel fortuita, tio, denique ulcritudo, uniuscuiusque divisionis membra caeteras distinetiones recipiunt. Atque in argumentisinu tuo reperiuntur carininum differentiae, quarum quum quae libet aut aequabili aut inaequabili forma sit, octo habemus

divositates. Harum vero quum unaquamne formositatem aeque ac sublimitatem admittat, sedecim omnino sunt genera

Pome . Quamobrem in quolibet poemate iudicando primum omnium, ad quod ex his sedecim generibus illud per tineat, investigandum est tum demum illas notas, quae ab experientia petuntur, ordine, quo quaeque superior est,

adiicere decet.

53쪽

Epistola ad CD. D. Beckium, dila in Commentariis Meletatis philologicas uot L pQt. II p. 2 5 8sqq.

Quum graium sibi sore significares, Becki, V. G, si quid

ego quoque commentariis societatis Philologicae insererem, spopondi me descriptionem Ierici Graeci S., quod magno litterarum emolumento editum iri speramus, ad te missurum esse. Sed quum non sane mea culpa in dies hanc rem dis ferre cogerer, verebar ne nimis cunctando aut negligenitor, aut, quod molestius etiam ferrem, parum ossiciosus tibi Nderer. Decrevi igitur, interea dum illius exhibendae d scriptionis mihi copia fieret, alia via, eaque magis etiam cum studiis societatis philologicae coniuncta, nomen meum exsolvere Etenim quem Elchstaeduus V. Cl. quum Philologicae societatis sodalis esset, de dramate Graecorum comicosatvrico libellum edidit, in eo libello quum ea ipsa, quae primaria sunt drama comicosatyricum et emendatio fragmentorum seuersae, plurimis mihi viderentur maximisque obnoxia esse dubitationibus, operae pretium me existimabam facturum, si renovanda hac disputatione vel ipse aliquid ad eam explicandam conserrem, vel alios, ut id sacerent, excitarem. Ac non satis mirari possum, quid sit, quod Eiclistaeditus commentum hoc dramatis comicosabriel, rei antea doctis hominibus prorsus ignarae, ita 1'lurimis Probaverit, ut iam ne dubitari quidem videatur, quin istiusmodi fabularum genere veteres usi sint. Mihi certe, quae in hanc rem ille argumenta attulit, ui ad speciem veri callide ador-

54쪽

nata, ita a veritate remotissima videnturi Scilicet commemorari docet Phrynichi, Crauni, Anaxandridae, Ophellonis, Ophontis, cphantidae, Timoclis comicorum satyros. Si ita est, facile victas manus tanto exercitui Praebebimus. Verum ante omnia ostendi debebat, illos omnino potuisse scribere satyros tum etiam scripsisse; denique, si scripsere, diversum hoc genus a tragicorum satyris fuisse. Ac quod primo loco dubitare me dixi, an omnino scribere isti saturos non Potuerint, id non in omnes, sed in hos tantum expetit, qui mediae fuerunt novaeque comoediae scriptores. am choro sublato, de cuius omissione non satis accurate disΡ tasse videtur Elchstaeduus, equidem non video, cuiusmodi esse potuerint fabulae, quae a choro saturorum satyricae diacebantur. Sed hoc sane non tangit antiquiores, ut Phrynichum, Cratinum, ephantidem. Itaque quo argumento hos censebimus satyros scripsisse Μirum vero, ab nullo veterum scriptorum hoc disertim traditum esse, comicos quoque fabulas fecisse satyricas. irum etiam, quod in tanta comicorum multitudine PerPauci tantum sunt, quorum satyri memorantur, in iisque unus dumtaxat Timocles,

cuius Icarii satyri eodem modo, quo in tragicis fieri solet, nunc simpliciter Icarii, nunc Icarii satyri dicu tur. Quamquam non videtur ea huius indicis esse vis, ut, si alia obstent, Icarios fabulam satyricam putare oporteat. Etenim, nisi magnopere fallor, et Timoclis

Icarii, et quicumque aliorum commemorantur comico rum satyri, comoediae suerunt. Primum enim non

leni loci e sabulis satyricis sic afferri, ut simpliciter σάτυ-οοι omisso nomine fabulae, commemorentur. Disputavit

quaedam de hac re Casa onus ad Athenaeum Ρ 23. et de poesi satyrica . . I3I et 135. sed non satis diligenter. Quae in hanc rem afferri possunt, haec ferme sunt Aeschylum in σατυρικω affert Hesychius in v. ἀποφυλιοι idem in v. αρρα ἐς οιιμα Sophoclem in σατυρίσκω. Scribendum σατυρικῶ, quod iam volebat Casa onus eo dubium,

55쪽

M D E RAHAT Equin utroque in loco Hesinii nomen fabulae Aeschyleae et Sophocleae exciderit. Sophoclem ἐν σατυροι afferunt

Zenobius proverb. II. 80. in quo, ut in Hesychio nomen sabulae omissum credibile est, et Aristides, memoratus iam Cain ono de sat poesii. I35. Recie hic quidem, neque egens emendationis. Loquitur enim de Helena, nec nomine opus habet sabulae, quum ex ipsa Helenae mentione pateat intelligi 'Eλένης ἀπαίτησιν, quam fabulam satyricam fuisse, licet, quod equidem sciam, nemo animadverterit, satis tamen fragmenta arguun Porro Athenaeus p. 42S. A. eumdem poetam laudat ἐν Dάιιατι σατυρικ'. Non solent ita loqui ). Quare adducor, ut alicuius fabulae nomen pro δράματι restituendum inem. Fortasse scripsit ἐν Σαλμωνει σατυρικ'. Idem nomen Benileius in epistola

ad illium reddidit Galeno, in quo legebatur ἐν Σαμλαμένη σατυρικ' Corrum Athenaei Ioco Bran kius adeo se decipi passus est, ut in larico Sophocleo in v. αληπον locum Ierici Am. Sangem. ita scriberet Σοφοκλῆς ε τω Λιονυσιακω σατυρικ', et in V. θαγχθεὰ apud Hesychium pro Σοφοκλῆς ιονυσιακεν reponi Vellet ἐν διονυσιακ ' τινι σατυρικέ', qua ratione nemo umquam loquutus

est. Immo recte S. Sangem apud Vala narium in diatriba p. I s. habet ἐν et ' ιονυσιακη' σατυρικ' ). Quin omnino Dionysiacum non debebat Brunctius e numerori bularum Sophoclis expungere quod nomen indidisse poeta illi fabulae ex eo videtur, quod vini inventio eius argumentum esset Certe hoc ex illi Ierici Sangem loco clare

potest intellio suod si tragicorum satyri, ut Par est,in

mino fabulae adiecto commemorari solebant, mirum vide tur comicorum satyros omnium, si ab Iophonte et Timoclo discesseris, omisso fabulae nomine assem. Quo facilius lia

2 In codico Athenaei omissum est doαμ-.3 Salaminem Sophoclia tueri studuit sannus in libello, quem Germanice de Aiace Sophoclis scripsit p. 77 seq.4 Vide Be eri Αnecd. p. 385 20. Nisi inscripta sui sabula

56쪽

CONICO SATYRICO Ie it rem lia expedire, ut hos comicorum fabros comoediarum potius, quam sabularum satyricarum indices esse existimemus. Eamque suspicionem egregie confirmat ordo, quo fabulae istorum poetarum a grammaticis enumerantur. Suidas in v. Ῥφελίων huius sabulas hoc ordine reseri Λευκα- λι-α, Κάλλαισχρον, κενταυρον, Σατυρους, Ουσας, ΜονοτDoπους. Idem Timoclis fabulas hoc ordine: η- ιο ατυ OOl, Κενταυρος, Καυνιοι, μιστολαί, 'Eπιχαιρεκακοζ, Φιλοδικάστης, Πυκτης. Idem alterius Timoclis fabulas hoc ordine λονυσιάζουσαι, Πολυπραγμων, Ἀκάριοι, Θῆλος, A M7, ιονυσος, κονίσαλος, Πορφυρα, LYρωες, ρακοντιον, Λεαιρα, ορεστης, Μαραθώνιοι. Idem Phrynichi comici fabulas hoc ordine 'Eφιάλτης, Κοννος, Κωμιασταί, Σατυροι, ραγενδο ' Ἀπελευθεροι, Μονοτροπος, μυσαι Μυστης, μάστριαι, Σατυροι. Eumdemque ordinem habet Eudocia p. 428. nisi quod μονος addit post πιννος, et in fine omittit Σατυροι,

unde corrigendus est Suidas Nunc quis non miretur, in mediis quattuor Ροetarum comoediis satyricas fabulas commemorari, neque, ut Par erat, enumeratis demum comoediis addi satyro. Quod si has comicorum fabulas, quae satyrorum nomine Vocantur, Comoedias esse censebimus, clarum erit, quare et comoediis misceri a grammaticis potuerint, neque accessionem requirant alius indicis, quam Samrorum. Etenim credibile est, uti in his paucorum poetaxum fabulis Centauri, usarum, πινοτροπων nomina saepius occurrunt, ita etiam Satyros ipsum nomen fuisse, quod plures poetae suae alicui comoediae tribuerent. ec sane obscurus est huius fons appellatinis Satyrorum enim nomen, ut vel Osini o αριστυς docet, reprehensioni vel deformium vel libidinosorum inserviebat. mos ergo maxime in his fabulis, quae Sami vocarentur, traductos esse Probabile est Quin ημοσατυροι Timoclis ipso fabulae nomine indicant, non satyros, Bacchi comites, sed alios quo dam, quos hoc nomine irriserit poeta, intelligi debere. Ad Anaxandridae satyros fortasse spectabant, quae de hoc tradidit Eudociat. 60. και πρωτος υτος ερωτας καὶ παρθένων φθορα ὀ παμμιαρος εἰς γαγεν.

57쪽

His quidem, quas hactenus attuli, rationibus sic tantum aliquam vim tribuo, si cum aliis gravioribus conspiranti Etenim quam omnium maxime in Elchstaedili disputatione desideramus, explicationem naturae et conditionis dramatum comicosatyricorum, hac ille firmare opinionem suam et quasi extorquere asseresionem legentibus debetia Nam si istae fabulae e satvrico genere fuerunt, ostendi oportebat, quid huiusio eos sive in sabulae compositione, sive in diactione et versuum modulatione proprium suisset. Illud sane, quod primo loco nominavi, sacere non licebat, quia deest integra ex illo genere fabula. At eo magis de altero vide dum erat. Atque uti grammatici quamdam trimetri so mam satyricam appollant, ita aliquanto plura sunt, quibus vel versus saturici a tragicis et comicis, vel omnino dictionis fabricae genus a tragico et comico discrepet. Quod si Porro comicosa rica dramata a tragicorum satyris diversa erant, qua tandem in re hanc disserentiam ponendam extistimabimus Vtrumne in dictione et versibus, an in fabulae totius constitutione At de hac quidem nihil nunc constat. Quod si oratio et numer nihil suppeditant, quod singulare et aliis dramatum generibus inusitatum sit, quid aliud quam

ingeniosum commentum fabulas istas comicosatyricas esse censebimus p Necesse est autem orationem et numeros aut

proprios quosdam harum sabularum fuisse, siquidem eius' modi sabulae umquam exstiterunt, aut certe similes ut in tragicorum satyris, quo certe eas fabulas ad genus satyricum referre possimus. Atqui neutrum horum est, sed -- mica dictione, comicisque numeris, quae ex illis fabulis fragmenta asseruntur scripta sunt. Quamobrem aliis de cientibus argumentis non oterimus non eas tabulae comoediis adnumerare. Sed praestat locos ipsos videre. Phunichi Sabris scholiasies Aristophanis ad Nubes v I 153. affert,

Scribendum, ut in Aristophane, qui hunc versum e Phrynicho sumpsit,

βοάσομαι, αρα τἀν υπέρτονον βοάν.

58쪽

COMICO SATYRICO MAt hic versus numeros habet comicos si . Videtur autem echori carmine fuisse, unde haec sunt in scholiis ad Aristo-Phanem χορικὴ περιπλοκῆ ειρ ται ab Aristophano καὶ διαλέκτο Αωριδι. Idem scholiastes Aristophanis ad Aves v I 63 cmonichi Saturis affert, Κερκυραια μοτειν ἐπιβάλλουσι μάστιγες Comoediam haec facile arguunt.

Versus sunt anapaestici: Κερκυραια δ' Oυδεν . . .

ἐπιβαλλουσιν μάστιγες. Ex eiusdem monichi Satyris Phrynichus Sophista p. II 4.

haec affert, manifeste comica, sive numeros, sive orationem spectes:

οτιξ πριν ἐλθειν αυτον εἰς βουλῆ εδεισοὶ ταυτ' ἀπαγγείλαντα πάλιν προῖ τον θεον et κειν, γωγ' ἀπέδοαν ἐκεινον δευρο νυνευαγγελῶ σοι. Ita hic locus corrigendus videtur si . Sequitur fragmentum ophontis comici apud Clementem Alex. Strom. I. P. 329. ex υλωδοις σατυροις:

πολλων σοφιστων χλος ἐχρτημενος. Hoc fateor satyricam indolem aperte prae se serre. Uerum quis nobis sponsor est, recte hunc Iophontem a Clemente comicum dici, quem nemo quisquam veterum perhibuit comicum Nam quod laphontis Bacchas quidam Stobaei eodd. comoediam vocant, teste Groso in Excerptis e trag. et m. p. 8 6 id eodem errore factum esse, qui in Clemente

5 constat hodie, scribendum esse: βοασομαι ταρα ταν πέρτονον

Qui sunt tragici numeri, a comicis ridendi caussa adsciti. 6 Vide Lobeckium ad Phryn. p. 267. mendatio horum e suum Vereor ut sine codicum auxilio persci queati Sed tamen καὶ ταυτ . quod apud Phrynichum est, in κανταυθ' mutandum Puto, servandum autem ἐγω δ' ἀπέδοαν, posita ante haec verba maiore interpunctione. HERM. P. I. Diyitia i Corale

59쪽

corrigi debet, ipsum illud fragmentum, manifesto tragicum, docet tum etiam Bacchas tragoediam Iophontis suisse scimus v. Valam diatrib. p. 16. Ex Satyris Ecphantidae Athenaeus p. 96 C. haec asseri, pariter, ac Phrynichi Satyrorum fragmenta, comici sermonis prae se ferentia indolem: ποδας τε εἰ δέοι πριάμενον καταφανειν ἐφθους ος. Versus videtur trochaicus esse: ποδας ετ, εἰ δέοι, πριάμενον καταφαγειν ἐφθους υος. Denique ad Timoclem veniim s e cuius Demosatyris quae Athenaeus p. 165. F. asseri, nihil habent, quod a comicorum censuetudine recedat:

osδ' ὀααβρίου Κτησιππος ετ τρις κεωεται, ἐν ταις γυναιξὶ λαρορος ουκ ἐν άνδρασιν. Verum ex huius Icariis Satyris quem Iocum Athenaeustrotulit p. 342. A. is, fateor, dictionem ac numeros habet aptos Saturis tragicorum. Verba apud Athenaeum ita Ιegantur:

τυν τ' ἰχθυορρον ποταμον Tπερεί ν πέρασον

Gyὶπιαι φωναῖσιν ἔμφρονος λογουκόμποις παφλάζων ηπιοις πυκνωμασι προπιανδυσας χει μισθωτος αρδει πεδία του δεδωκοτος. Sermo est de Hyperide, oratore guloso, qui pecunia cο rumpi se Assus sit. Si coniecturae locus est in tam cose rupto fragmento, ita ferme scripsisse arbitror Timoclem:

τον τ' ἰχθυορρουν ποταμον Tπερεί ν περα, o ἱππίαις φωναισι εμφρονος λογουκόμποις παφλάων νηπίοις πυκνώμασιν

προς παντος Οὐτις χρυσον ἐνδυσας εχν, μισθωτος αρδει πεδία του δεδωκOτος. Pisculentum, inquit, traiice fluvium Hyperidem, qui sesquipedalibus prudentis sermonis vocibus ampullas strepens temere stipatas in cuiusvis gratiam, qui aurum immerserit, mercenarius campos donantis irrigat 'Lππέας φωνὰς dicit,

quae Aristophanesi ματα βοεια in Ranis v. 955 et ἱπποβάμονα ibidem v 839. Ad illa, ἐνδυσας εχη, cons schol.

60쪽

cOMICO SATYRICO. IEurip. ad Med. 33. At quid mirum, si haec etiam in e moedia maiore cum ornatu verborum protulit, quum in his versibus imitari voluerit Hyperidem, quod saepius in aliis fecit etiam Aristophanes poc videtur iis, qui caussas suas bene agi velint, suadere, ut corrumpant meridem inquare quasi itineris cuiusdam descriptione utitur, memor fortasse horum Aeschyli versuum: ῆξεις' ιβριστῆν ποταυον ου ψευδώνυμον,ον μῆ-εοάσης ουσα ευβατος πεοαν. Caeterum quo minus dubitari queat, quin comoedia fuerint Icarii Satyri, alia id fragmenta docent. Vt apud Athenaeum p. 339. D. υνυτο δ παχυς προς Πυθιονίκηνίταν ἐλθων φάγη τι καλε γἀ αυτον, ut φασιν , ΟΠΠοταν ιοεφίλου τους δυο σκου ρους Dνίση μεγάλους ηδομένη, Versus sunt anapaestici: A to θ' ὐπαχυς

σκομβρους νισν μεγάλ' i&uένη. 7 Et ibidem:ή Πυθιονίκη δ' ἀσμενως σε δαται,

καὶ σου κατεδεῖται τυχὰν χως α νυν εχεις

λαβων παρ' ἐμων δωρ' ἄπληστος εστι γαρ. ὀμως δε δουναί σοι κέλευσον σαργάνας αυτὴν ταρίχους ευπορως γάρ τυγχάνει

T Non credo hodie, versus istos esse anapaesticos praeter Primum. Nisi fallor ex anapaesticis tetrametris strophici versiculi aptati erant hunc fere in modum: