장음표시 사용
271쪽
De Configurrationibus Harmonicis. Hie valde me confirmavit id ipsum, quod alium aliquem absterrere potuit, sei licet quod non semper ad amussim respondent commotiones teinp Statum aspectibus; εed Terra subinde segnis videtur et eoillumax, alio tempore scilicet post graves et diuturnas configurationes) Exucerbata, indulget evaporationibus, etiam sine aspectuum continuatione. Non est quippe Terra animal tale, quale canis, ad omnem nutum promptum, sed tale, quale bos aut elephas, tardum ad iram tantoque violentius, cum excanduit. Quae analogia cum succederet Estecit, ut eandem ulterius prosequerer,
coni parans etiam corpora animantum cum corpore Terrae: videbam pleraque Omnia, quae ex corpore allimatuis provenientia testantur animam in illo inesse, provenire etiam ex Telluris eo ore. Lli enim corpus in cutis superseio pilos, sic Terra plantas arboresque profert inqile iis ibi pediculi, hic eruene, cicadae variaque insecta et monstra marina nascuntur; et ut corpus lacrymas, blennam auriumque recrementa, est ubi et gummi ex satiet pustulis, sie Tellus electrum, bitumen; utque vefica urinam, sic montes nuin tua iundunt; et ut corpus excrementum sulphurei odoris crepitus lite, qui etiam inflammari possunt, sic Terra sulphur, ignes subterraneos, tonitrua, sulgura: utque in venis animantis generatur sanguis et eum eo sudor, extra corpus ejectus, sic in venis Terrae metalla et fossilia vaporque pluvius. Oportet igitur, ut sicut animantia reliqua cibum potumque hauriunt, sic etiam Tellus canalibus cetiis aliquid matellae trahat, ex qua illa tam multiplicia excoquat, quia ex nihilo nihil fit; trahit autem Forbetque aquam marinam, quae causa est, cur aeteritis tot uuiiiiiiii in infusionibus mare nunquam
reduridet. Hic quam absurdi sint, qui metalla solius Solis operationi tribuunt citra Telluris operam, ex antedictis colligere potes. Icespondi etiam iii libro de Stella Nova ad vulgarem illam objectionem,
quod 'Terra, si animum haberet, etiam crescere debere videatur membraque motui apta habere. Nam prout corpus est, pro eo et anima respondet tacultatesque ejus; cum liaec anima Bit ob Terrae corpus, non vero hoc corpus siesit ob unimam, sicut corpus homiliis est ob mentem, principem animae saeuitatem: si igitur incrementis Terra opus hubuisset. si pastu alio, quam dixi, velut ex venatu, suissent et ista mutila liuio unimae commissa et idonea instrumenta data; quae Socratis morituri philosophia fuit in Phaedone. Omnia menti gubernatrici, omnia deliberationi de eo, quod optiimini. tribuens. Itaque si quis arguatientetur: quatuor solas esse facultates animae, qutirum nulla huic animae Terrenae competat, non esse ergo aliquam in Terra animam, hunc
ego jubebo hanc quintam ad numerum addere, eodem exemplo iisdenique argumentandi legibus, quibus illae numero quatuor, in homine scilieet, inventae sunti
Ut autem 'retrae tanto confidentius animam tribuerem, moverunt me
etiam alia, quae, passim per libros meos ceteros inculcata, in Epitome Astro: nomiae Copemicanae sol. I 25. lasciculo collegi, praecipue hoe, quod sor- matrix facultos est in visceribus Terrae, quae seminae praegnaritis more Occursantes soris res humanas, veluti eas videret, in fissilibus lapidibus exprimit, ut militum, monarchorum, pontificum, regum et quicquid in ore hominum est, novos insolentesque habitus. Hoc quidem rarius, illud peri tuo, quod in gemmis et fossilibus exprimit quinque corpora regularia geometrica: nam de opifice testatur opus Quibus addat, qui Copernicum sequitur, volutionem globi Telluris diurnam, perpetuam et aequabilissimam, quam inter hujus animae munia rectissime accensebit.
272쪽
Quid quod et sensus quidam vel tactus vel auditus Telluris globo inesse
videtur, urgumento lioc, quod constanti plurimarum provinciarum traditione cui firmatur, si quis in altissimorum montium cacumina enisus, lapillum inhiatus, quos habent illi protundissimos, conjiciat, unde solet excitari sonitus, aut si in laeum montinuunt qui procul dubio et ipsi fundo earent) e vestigio tempestates excitari. Sic enim et animalia, si quis in teneros aurium nariumve meatus titillans aliquid inserat, horrore correpta caput quassant aut in cursus se praecipitant Sunt et sui certis Tolluris tractibus languores et internae viseerum vicissitudines; interdum enim humore nimio abundant, interdum cruditate aut concoctionis imperfectione laborant, quiuido. to eo pluviarum tempestivarum meriventi proveniti tu, interdum veluti causa correpta nihil humoris, sed pro eo sulphureos halitus aut madbres pestilentes erandant. Itaque non injuria in libro de Nova Stella sol. 173. II. 721. omnes concoctionis lacultates, attractricem, retentricem, epuli rieem, ut illa quaerendas admonui, qnippe harum aD sectiones sunt morbi illi. Quid vero similius est respirationis animalium terrestrium et imprimis reciprocationis illius piscium, dum sorbent aquas ore exprimuntque vicissim per branchias, quam ille mirabilis fluxus et refluxus Oceani semidii irnus, qui etsi ad Lunae motus se aecommodat, si e ut probabile mihi sit visum in prae- satione Commentariorum Martis, undus a Luna trahi, ut serrum a magnete, virtute corporea unitionis corporum, ilii Od et nuper in pro legomenis Ephemeridum. quo loco Davidis Fabricii opinionem examino, repetii Il. 1l6.l: tamen si quis disputet, Tellurem ad Solis et Lunae motum ac Ommodare suam veluti respirationem, sicut animalia somni vigiliarumque vicissitudines eum diei noctisque habent easdem: hunc ego non iniquis auribus audiendum in philosophia censuerim, praesertim si aecederet aliquod indicium uexibilium in profundo Terrae partium, quae vicem I ustineant pulmonum aut branchiarum. Nam si talis aliqua natura sit illarum, qualis est aeris nostri, condensabilis et extensilis, jam non opus erit ad hanc respirationem motu superficiei Terrae, analogo scilicet motui muscuIorum diaphragmatis, in corpore humano respirante. Quae vero possit aptior esse ratio recutionis aquarum marinarum introrsum in culinam veluti metallorum, nisi haec ipsa per euripos istos semidii irnos purpetuos δ quid aliud sit Spieari facit casus ille mirabilis, quando
paucis annis ante quam Dequotitia mercatorum Antverpiam desereret, fluxus et refluxus oceanum die quodam deseruit exterruitque civitatem non mediocriter), Luna cursum suum non deseruit 2 Nimirum Terra ipsa compos hujus reciprocationis, licet illa motu naturali partieipet, continuia unam illius diei
respirationem, sicut animantes inierdum continent animam, quamvis motus dia-phragmatis ipse etiam naturali mixtus sit. Quanquam rectiuA sorte respirationem aliquam, Terrae necessariam, ex animae praesentia, quam animam ex respiratione, probaverimus. Nam ut iam velut, re certa, quod sit in Tellure anima, ad contemplationem ejus essentiae veniamus, equidem illa non tantum aliqua lux est,
qualis est ignium et cincindulorum, a se ipsa pendens, non ab illuminatione ex 80le, argumento hoc, quod lucidos planetarum radios quodammodo pergentiscat; sed plane flamma quaedam esse videtur respiratione scilicet seu sorbitiono fovenda), argumento caloris si ibterranei perpetui et sensibilis, cujusmodi sine anima nullus actu in materia nuda perennat; at ne potentia quidem inest in rebus ab auimalium stirpiuuique substantia exeuntibus, uisi ab anima
273쪽
256 De Configurationibus Hamonicis. formisque, quae igneum quid sunt, progenitus. Vide Optica mea, sol. 26, 26, 27. III. 143 s.
Hane animae Telluris veluti materiam assignabimus. in quam jam sit impressa loeo formae imago vultus divini, eum iduis tam circuli rationumque
ejus omnium, quam corporis sui sensilis, cui regendo praesecta est, mundique adeo totius, in quo corpus ejus suturum erat. Habet enim Deus non exemplaria tantum geometrica secum, sed etiam conceptus creandarum omnium rerum sensilium, quae omnia simul transeunt in animas, Dei exemplaria, pro cujusque vel captu vel usu. Relucet igitur in anima Tolluris imago quaedam circuli Eodiaci sensibilis totius ille adeo firmamenti, vinculum gympathiae rerum coelestium et terrestrium; relueent multo maxime in illa archetypi omnium ipsius muniorum omniumque motuum, quibus corpus guum quocuuque Sensu moveat, quam alii dum μιν go ἐνερυε αν lubentius nominaverim. FAt enim animarum essentia haec, est veluti si et quaedam lairius flammae ista, quod semper ita sunt comparatae secuin animae ipsae intus, ac si agerent id, cui peragendo factae sunt, sive actu potiantur instrumentis eorporis, sive impediantur. Deus quippe est substantialis energia et ipsa hac energia subsistit ut de divinis humano more bulbntiam), et imaginis igitur divinas essentia
εν τω ἐνεργειν consistit, ut staminae ἐν et u ρυειν : ut nisi Deus aeternum illam sustentasset irradiando ejus veluti materiam, Rubito desitura exstinguendaque suerit. Quanquam ad individuationis suae principium non tantum corpus, cui
regendo praeficitur, sed etiam haec ipsa materialis squam prius descripsi) particula sui requiratur, disi inguens illam a ceteris animabus. Quatenus igitur haec anima cireuli Eodiaci 'seu potius Hua centri gestat ideam, persentiscit etiam, qui planeta quovis tempore sub quo godiaci gradu
versetur angulosque radiationum, coeuntium in Terra, metitur; quatenus vero ex Divinae essentiae irradiatione rationes circuli geometri eas et sper circuli comparationem cum certis suis Purtibus) harmonias archetypales suscepit, non pure quidem geometritas, sed radiationum lucidarum veluti saccaro quodam inductas, imo penitus imbutus, mensuras etiam angulorum jam agnitas, has congruas seu li armoni eas, illas incongruas jndicat; quatenus denique eadem unima complexa est ideas suorum operum piorum uniugeriusque causa illa est veluti eirculus quidam operativus ), in illa etiam sua opera semper sertur, insignius tamen tune, si tres hi eirculi concurrerint et conspiraverint in unum, licte est si anima, per aspectus sui ipsius adnisi ita. operi Ruo eum aliquo excessu institerit. Nunquam quidem illa cessat,a coquendo. nec unquam haec eoetura est sine sumo et vapore, quin ex sumo lassilia fiunt sui ex sumis sor-naeum metalligarum consistit arsenicum), ex vapore vero tepido, intus in lapidosis Terrae erustis refrigerato inque guttas coaeto, flumina ad suas destillant origines, ex eodem, soras supra Terrae superficiem exspirante, a tr Epir bilis, qui per noctem in rores colens deciderat, quotidie renovatur. Hoc vero animae Terrae Opus etsi perpetuum est, opus tamen fuit excessibus aliquibu' in evaporando, non continuis toto aliquo tempore, sed ad certos dies redactis, ut ex .eopia vaporum foras emissae pluviae tempestivae, solibus tamen intereurrentibus, suppeditarentur, superitelei Terrhe refocillandae humeetandaeque causa, unde fruges et. pabula animantibus succrescere po8gent.
Objicero quis, mihi possdi Asrieae et Peruanae penitissima, lineae nequinoctiali subjecta, quibus locis continuae pluviae ber totam aestatem docidunt; ubi igitur hie distinetio aspeetuum a configurationibus inemeacibus 2 ubi vicissitudinea solium et imbrium 2 et an non cursus Solis, planetae solitarii,
274쪽
sine respectu cons inurationis cum aliis, solus saeit ianitia 3 eaque non ut ensrationis, sed ut causa naturalis, quatenus se. intendit iis partibus calorem' et aestum, ut ad partes ste tostas ex terrae viseeribus exspiret attenuatus humor Respondeo, actionem hane naturalem Soli non esse negandam; at ea non est solius Zonae torridae propria, sed etiam penes nos spectari potest. Nam Sole in nostro hemisphaerio per aestatem obversiinte, plerumque copiosiores imbre decidunt, quam per hiemem, absente Sole, solet esse ulla nix. diti Od autem nobis augentur numina liqueseentibus nivibus, quae imbribus duei deii tibii 9 non adeo videntur augeri, certe non adeo diuturnis incrementis, id partim inde fit, quia nivitim minutatim decidentium singulae tunieae eumulantur et in promtuario per multos menses' vi frigoris asservantur, cum .imbres aestivos, etiam
largissimos, terra solibus arens potissima parte hauriat statim; partim vero inde fit, qitia nix in Alpibus, nixi nostivis imbribus copiosissimis deeidentibus, dissolvi non potest, ut sic continuli illa numinum incrementa non sint solarum nivium, sed etiam junetorum imbrium. Quare si omnia expendas. major humoris copia plerumque per aestatem exsudat etiam penes nos, quam per hie mom. Hoc igitur impetrat Objectio, ut sit concursus causarum coelestium, quarum sit alia naturalis, eator Solis, alia rationalis, aspectus; sit etiam concursus causarum Sublunarium, ut non tantum una Σona plus habeat humoris quam alia, sed etiam in eodem climate una regio plus quam alia, suis de causis. Interim etiam in torrida plus pluere potest sub tempus aspectuum, quam diebus ab aspectibus vacuis. Hanc vero, quam secundo loco dixi, charaeterisationem animae Terrenae, saetam a Zodiaco sensili totaque adeo sphaera fixarum, illud etiam confirmat,
quod magno temporum omnium consensu constat, si novi quid in eoelo existat, seu secundum ordinarium coeli cursum, ut sunt rariores congressus plurium siderum, ut eclipses laminarium insigniores, sive praeter naturam communem, ut, cometae aut stellae fixae novae: Rimul etiam naturam sublunarem turbari non usitatis asseetibus, us sunt ingens et continua vis pluviarum praeter modulum aspectuum, aut contraria siccitas et squalores Terraeque motus eo-
mites; denique madores aeris insueti, qui cataretios pestilentes aliasque lues epidemi eas iis potissimum locis inserunt, unde exspirant metuori vi aut quorsum crebrioribus ventis deseruntur. Adeoque etiam aliquid similo memoriae animalium huic animae inesse, monui in libro do Stella Nova eap. X. fol. 44. s II. 647. Nam haec est na tura rerum omnium, quae luci sunt cognatae, ut excitae a luee Solis aut saltem diei, asseetionem aliquam conet plant, ad eertum tempus durabilem. 8le in oculis spiritus visorii, lucis soboles, imbuti ab improvido conspectu Solis, quocunque aversis oculis, gerunt ei renniseruntque hane imaginem, etiam inviti. Sic inter chymistarum arcana est mirabile hoe et imprimis eommemorabile experimentum, quod gemmas, ut nuper admodum rescivi a quodam i τοπτlli apparant, quae cum lateant in tenebris, ut alia lumine cassa. si quis tamen illas luet solius diei exponat, ineenduntur ea ut eandelae splendoremque se
eum in tenebras etiam deserunt, lueentes iit oeuli selium, qui brevi tempore iterum exstinguitur. Tale quid aecidit hvie animae, quam luci et igni cognatam dixi, ut illa in plaga spunetum enim est illa, plagis distinetum, seu cireulus xodiacus potentialis , in qua congressi fuerunt superiores planetae aut eclipsis apparuit, eoncipiat characterem conjunctionis, durabilem in aliquod tempus, itaque quoties planetarum aliquis, praecipue Sol vel Liana, loeum transit, ipsa vim guam talem exserat, qualem ad ipsam coriunctionis exsti-Kepleri opem V. II
275쪽
De Conseturationibus Hamoni is. mulationem exsereret. Totum hoc negotium, inquam, simile est memoriae animalium. Nam hominis semel visi speetem animo circumgesto, nec tamen eum praesentem semper habeo cogitationibus; at ubi rursum apparuerit illo aut similis aliquis, hie jam de novo elieitur et in aetu eogitandi constituitur speetes illa pristina per reminiscentiam. Etsi nobilior in hoe est hominis memoria, quod rei memoratae non tantum ab oecursu sorinseco admoneor, sed etiam me ipsum quoties volo admoneo: quia nimirum discurrendi lacultas adest homini, quae deest huic animae. Verum haec in contemplatione animae humanae erunt evidentiora. Nunc una difficultas, supra etiam tacta, sed leviter, est dissolvenda, de modo et mediis reeepti ouis. Nam quod nos homines sensilium species introrsum in animam recipimus, res videtur expedita et plana; sunt enim in propatulo foramina pupillarum, per quas ingrediuntur, est oculus, speciei larmator, est crystallinus humor, penicilli ramosi temperator, est reti formis optici nervi . t uniea, pieturae rerum exteriorum exeeptrix. Νihil tale apparet in corpore Telluris, nullus hic oculus, quo anima Terras videat radiationes planetarum eorumque angulus: quomodo igitur lucem sentiet sine visione, quomodo percipiet aut exeipiet angulos sine instrumento 2 Difficultas est aliqua, lateor, at si penitius rem intuearis, communis illa est et hie et illic. a dimeae optices Astr. portis pag. 163 iIl. 232. , videbis antiquam querelam etiam de visu humano. Nam etsi loeo illo modum uidendi a me tandem post tot frustraneos aliorum conatus solidissime demonstratum latentur diligentiores optici et medici anatomici quanquam Fr. Aquilonius, cujus magnum opus Opticorum ante 4 annos prodiit, librum meum non vidit eoque in antl- quo errore circa modum visionis novam sane quam pulchram irrito struxit pergulam : tamen ille videndi modus non ultra reti sormem tunicam sese porrigit, qua perspicui sunt humores oculi; superest adhuc quaestio, necdum aphysteis. ad quos provocavi, discussa, quomodo picturis rei videndae, a mesormata in reti formi tunica, inde porro per oeam corporis introrsum recipiatur ad animae penetralia' anne foras anima progrediatur in Hus oecursum 2 et quae his adhaerenti Atque ego, ut ingenue fatear, plus in visione haereo, quam in hac pereeptione anguli radiorum . de qua videor mihi balbutire aliquid non inepte posse, cum in illa omnino sim mutus. Possem quidem salva rerum summa subterfugere speculationis laborem, et quaerenti, quibus oeulis anima Terrae videat radios siderum, respondere: iisdem, quibus vidit militem cum laciniosis inligis, cujus imaginem plantavit in lapide fissili. Verum inertia mors est philosophiae, vivamus nos et exerreamur. Primum anima puncti rationem sortita est actu saltem ratione alligationis ad corpus suum), circuli figuram potestate; quae cum sit energia, didit sese ab illa sede puncti in cireulum; sive enim sentire debeat res externa8, illae sphaerieum in modum sese circumstant, sive corpus regere, corpus quoque Ureu ocium habet, ipsa latet intus, radicata in puneto ejus certo, unde exit per speciem sui in eo us reliquum. At qui exeati nisi per lineas rectas 3 hoe enim vero est exire; qui alium exeundi morem habeat, ipsa et lux existens et fiamma, quam a sontibus suis exeunt alia lumina, lineis pc. rectis γ reditur igitur versus exteriora eorporis iisdem legibus, quibus cireumstantia firmamenti lumina versus illam in puneto residentem ingrediuntur. Cum Rutem tota dimidii globi Terreni superfietes omniaque adeo puncta superficiei steris, quo amictus est ille, ab uno et eodem planeta irradientur radiis infinitis, ex iis omnibus unus solus tendit versus punctum illud, quod est sedes
276쪽
animae. Et vieissim, eum anima in omnia supersei et eorporis sui puncta lineis infinitis exeat i instar radiorum Sons, quia et ipsa lux quaedam est et spiritus vulgo celebrati videntur nihil aliud esse, quam hi radii reeti linei et hae animae species): una tamen sola linea ex omnibus est, quae ex centro in illud supersciei punctum tendat. quod seritur a planetae illo unico radio, qui versus Aedem animae tendit. Ponamus igitur, in hoc consistere peree tionem unius planetae radiorum, quando hujus incursus et illius occursus in unam lineam rectam geometricam eongruunt, exemplo visionis simillimo, quae in solo et unico perpendiculari, medio totius oculi radio, est persecta et a
curata. . Ponamus et hoc, quod in Dioptrieis prop. 4b. ut singulare arcanum sensionum omnium inculcavi, nullam fieri sensionem rei externae, nisi quatenus ea re sensorium instrumentum afficiatur. Anima enim per illos excursus speeterrum sui fidam habet notitiam omnium membrorum corporis sui eorumque, quae in illorum unoquoque nova fiunt quovis tempore. Quibus positis sequitur, ut si fiat a planeta talis impressio in aliquod punctum aeris, quae non tendat versus sedem animae, sed praeter illam, ad Iatus, anim' illius quidem puncti sic allecti speetem per suae speciei recursum excipiat, sed ut rem nihili vilipendat: sin autem in aliquod supersciet aeris punctum fiat lmpressio talis, quae tendat versus animae aedem, etiam hoc punetum Rie asse tum animae iiunctetur et haec sensio ut ad animam pertinens aestimetur, a ceteris distinguatur, eoque in illo solo puncto anima stellam sibi imaginetur, in eeteris jam dictis minime. Aetuatur n. et veluti illuminatur radius aiamaea radio stestae, in eandem rectam congruente, sicuti Miuatur color rerum Fi sibilium a laeta adventu, et sicut actuatur visio, eum nos colligimus et perpendimus nos videre. Hoe eum sie habeat non in uno tantum, sed et ii
duobus planetis, duo etiam signa inveniet anima in duabus partibus aut eo poris , sive jam rotundum sit ejus corpus, sive inamuale et asperum, Rui illud in sphaerae modum sibi in uno puncto sedenti ei reum tum habet ra diisque seu speciebus sui immateriatis, aut ut alii, aetibus secundis de Feci reum emissis exspirat veluti persectum sphaerieum, quousque coryus. ejus patet, eoque illud ad ideam eireuli et quidem Eodiaei circuli, circa suam sedem ut centrum descripti, examinat et partes ejus interstinctas dimetitur. Ita ne que Terram opus est concedere pellucidam usque ad centrum, neque animam exire usque ad sidera, nihilo tamen minus modus patet, quo conlaurationum anguli sentiantur ab anima. imo quidem suppositione dissolvuntur omnia argumenta, quae Picus Miserandulanus ad evertendam. doctrinam de conjunetionibus magnis deque aspe tibus attulit. Nam quia anima omnia mundi corpora circa suae sedis punctum
disponit imaginando) in formam sphaeriei, omnes planetas in forma cireuli,
idque lege rectarum, ex uno puncto eductarum, nihil igitur interest, magnRstella sit an parva, multum an parum itineris in coelo conficiat, alta an Vl-eina Terris sit. Haee enim omnia si e movent animam, uti percipiuntur; per )cipiuntur autem iisdem legibus, quibus et a nobis videntur, se. omnes ut aequealti et ut motu seeundo carentes, motu vero primo diurno aeque eleres,
nee magno quantitatis aspectabilis viserimine. Cetera, quae ad Piei argu menta responderi possunt, require loco saepe allegato libri mei de Stella Nova. Satis in praesens de anima Terrae, quam naturam sublunarem di eunt. Quicquid haetenus do anima Telluris est dietum, id similiter etiam ad saeuitates animae humanae applicari potest; pleraque tamen in his sunt evidentiora tantoque magis multiplicia, quanto quam illa pluribus muniis istae 17.
277쪽
De configurationibus Harmonieis. praelaetae sunt. De Prineipe quidem animae saeuitate, quae mens dieitur, praeter illa, quae supra cap. i. ex Proclo attuli, nillil admonet negotium radiationum, quod dicam amplius. Est illa punetum, ut mens; est circulus, ut ratiocinatio; est imi go, Vultus divini; est liarmonia, quoad energiam unam; sunt in ea ideae et speetes uiatheiuaticae, per circulum; dat illa hisee, dat et harmoniis esse suum intellectuale. Haec omnia requirat lector ex superioribus , hic pluribus non est opus. tinum hoc moneo de Proeli argumentatione : non videri illam niti bonis exemplis, dum inculcat, ideo lineas, super-fietes et puncta in anima statuenda, quia in sensilibus nullae purae et separatae supersicie' lineae vel puncta sint. Atqui lice in anima est linea pura, se ipsa subsistens, sed inexi8tit m Superscie mentali. cujus est extremitas, non minus quam in sensilibus quantitatibus corporeis inest superficies mera in
extremitate eorporis, lineae mera in extromitate supersciet, punctum merum in extremo lineae: in persectarum enim quantitatum esse est inesse in persectis. Scilicet genera quidem mathematica non sunt aliter in anima, quam universalia cetera conceptusque Varii, nbstracti a sensilibus, at specierum mathematicarum illa, quae circulus dicitur, longe alia ratione inest animae, non tantum ut idea rerum externarum, sed etiam ut forma quaedam ipsius animae, denique ut promtuarium unicum Dinuis geometricae et arithmeticae scientiae,
quorum illud in doctrina sinuum, hoc in mirabili togarithmortim negotio est evidentissimunt, iit in quibus ex circulo ortis abaeus quidum inest omnium multiplicationum et divisionum, quae unquam seri possunt, veluti jam conlaetarum. Sed satis de principe animae facultate; veniamus nunc ad inferiores. Facultas itaque vitalis in homine non harmonias tantum radiis lucidis involutas seeum habet, sed et am harmonias. sonorum speciebus incrustatas. Et sonos quidem auribus haurit ut objectum proprium, radios vero siderum non ut oculis eos, sed ut illa ipso perceptionis paulo superius explicatae obscuriori modo admittit, 'ad harmoniae eonnatas ideas examinat. Nam ea, quae videntur oculis, serviunt discursui, harmoniumni agnitio sinδ discursu est. Sicinnatam esse pullo gallinaceo ideam milvi, sciscit J. C. Sealiger; non eam quidem simplicem, sed tum n0ta fugiendae perna ciet. Hine igitur habent hoc animae humanae, quod 8ub tempus aspectuum coelestium praecipuos capiunt impetns ad negotia, quae sub manibus hubent, peragenda. Quod enim est bovi stimulus, equo calcar aut celeiismus, militi tympanum et classicum, auditoribus oratio incentiva, turbae rusticorum modulatio per fistulam, utriculos et pandiarum, hoc est universis, praecipue vero in unum congregatis, configuratio coelestis idoneorum planetarum; ut et singuli in suis meditationibus opstrisque incitentur, et universi ad conspirandum sociandasque dexteras promtiores fiant. Itaque in militia videas plerumque proelia, pugnas, invasiones, assultus, expugnationes, tumultus, panicos terrores sub tempora aspectuum Martis et Mercurii, Jovis et Martis, Solis et Martis, Saturni et Martis etc. existere; in epidemicis morbis phires tempore validorum aspectuum decumbere, gravius torqueri, aut etiam mori, natura sc. deficiente in lucta cum morbo, ad quam luctam 'on vero ad mortem) incitatur ab aspectu. Quae ominia non coelum ipsum facit sine medio, sed animae facultas vitalis, eum coelestibus harmoniis opera sua consocians, principatum tenet in hoc, vulgo sie dicto, influxu coeli. Settieet haec vox instinus fascinavit philosophos nonnullos , ut eum ineptiente vulgo ipsi insanire, quam mecum sapere mallenti Quorum sane quam infirma est catenae astra uere in adrem, hune in temperamentum corporis, hoe jam in animam. Esto hoc in quibusdam, at quid
278쪽
hoc ad aspectum, em rationis 2 quomodo hunc capiet elementum aeris, quomodo corpus 3 nisi sua uterque anima, quae aspectum primo per se percipiat, modo a me dicto. Flammam aliquam esse vitalem hanc facultatem, incensam in corde leoque mori, absumto pabulo, cum mens perennet), probavi in Opti Astronomiae parte, sol. 26 LII. l ii) luculenta comparatione cordis eiusque reciprocorum motuum, systoles et diastoles, cum clausa lampade, in qua ilamma sit fovenda oleo, ventilatione, est Minatione. Hac igitur essentiae ejus proprietate . nititur imprimis admirabile illud negotium genetiit iactim. Cum enim vitalis facultas, incensa in corde flagransque quamdiu vita Superest, sit quidam circulus Zodiacus, cum consistat pius essentia in energia et veluti iluxu stamineo, hine sit, ut totius Zodiaci sensilis figura influat in illam, recens a .partu incensam, inquo illam inolescat penitus coelo licet post partus momentum in alia omnia eunte et transfigurato , in hac idea animali cireuli zodiaei loca omnia signet, quae Planetae sub fixis, quae ortus, occasus, aut medium coeli obtinuerunt. Prae reliquis vero rebus astronomicis multo maxima necessitudo intercedit harmoniis radiosis cum ortu primo et formatione liujus vitalis in homine saeuitatis. Diximus enim, quamlibet animae saeuitatem esse circulum, ratione essentiae, ut essentia, uι vero agit aliquid in se ipsam ex instinctu, ut scilicet comparat circulum suum cum Partibus ejus, esse harmonias archetypios. Jam veru saculta vitalis tunc incipit agere, tunc in actum perducitur, cum per partum in staminatur inlus in cordis lampade, fio ux ipsi porro sit opus respiratione, quippe ad fovendam flammam vitae. Quando igitur incipit esse id, quod est tunc, cum harmonias architectatur, tunc maxinio in illam innuit harmonia radiosa planetarum sensilis.
Haec adeo causa est, cur qui naficuntur sub tempus multorum aspectuum
inter planetas, ii plerumque et laboriosi evadant et industrii, sive ad Ophs culmulandas inde a pueris assuefiant, sive rerum publicarum moderatores vel nati .vel delecti fuerint, seu denique in studia incubuerint. Quo in genere vitae si cui videor ego exemplo esse posse, ei genesis meae notitiam non invidi, libro de Stella Nova sol. 43 II. 6463. quam etiam hac vice explicare commodum fuerit. Jactantiae crimen non moror; criminentur licet ii, qui totum hoc Scriptionis genus stultitiae daminant, seu ratione seu vitae instituto, idiotae, semidocti, titulorum et phalerarum ad populum dementandum institores, the logi esum, ut Pleus appellat, plebeji; apud veros sapientiae amatores eii juscunque ordinis crimen hoc facile diluo, utilitate lectoris mei, quia nullius neque genesiit, neque internam animi dispositionem aeque certo exploratam habeo. Jupiter igitur nonagesimo proximus quatuor gradibus superaverat
trinum Suturni, Sol et Venus juncti defluebant ab isto, applicabant ad illum utrobique sextilibus, defluebant et a quadrato Martis, ad quem Mercurius proxime applicabat; Luna ad ejusdem trinum ibat, oeulo Tauri proxima, etiam in latitudine; oriebatur hutem 25' Geminorum, culminabat 22 ' Aquarii. Trl-plicem consigurationem ejus diei pari item, sextilem Saturni et Solis, sextilem Jovis et Veneris, quadratum Mereurii et Martis prodebat aurae mutatio; nam p0st gelu dieriuii aliquot eo ipso die tepor ortus glaciem solvit, pluvias dediti
Neque tamen hoc uno exemplo omites astrologorum aphorismos dese Moset confirmatos volo, neque coelo transscribo rerum humanaru in gubernacula, immane quantum adhuc abest philosophica haec observatio ab . illa stultitia, seu malis insaniam distere. Nam ut hujus exempli vestigia premam, novi- seminum iisdem pene natam aspectibus, inquietissimo sane ingenio, sed quo non
tantum nihil prosieit in literis non mirum hoc est in semina , sed etiam to-
279쪽
De Conflgurationibus Harmonicis. ium turbat municipium suum sibique auetor est miseriae deplorandae. Primum itaque aeremit aspectibus planetarum imaginatio diuturna matris praegnantis, cui socrus, avia mea, medicinae P0pularis a patre etiam exercitae studiosa, erat admirationi; aeeessit seeundo, qu0d vir natus sum non semina, quod sexus discrimen mistra quaerunt astrologi in coelo; tertio eo oris temperaturam a matre traho, studiis magis aptam, quam aliis vitae generibus; quarto res erat parentibus n0n ampla, gleba se. aberat, eui adnascerer adhaeresceremque; quinto aderant FAE0lae, aderant exempla liberalitatis magistratuum in pueros studiis aptus. Hie intersere, rursum ex genesi, planetarum discrimina in qualitatibus. Nam si anima lux quaedam est, discernet etiam Martis ruborem a Jovis eandore Saturnique livore i itaque latendum rat, magnum auxilium ex Marte, non tantum ut prius ad industriam, sed etiam ad aerimoniam ingenii, quae consistit in vi ignea, videasque Praecipuos philosophiae naturalis et medietnae peritos sub aspectus idoneos Martis cum Sole Mercurioque nasci; quia nimirum majus requiritur acumen, major solertia ad emenda naturae arcana, quam ad reliqua vitae negotia studiaque iis deservientia. Largiar etiam amplius aliquid, ex Iove esse in eoeli medium elevato, quod magis det retor geometria in physidis rebus expressa, quam abstracta illa et Saturni siceitatem prae se serente, magis inquam phystea, quam geometria, et quod Luna gibba in clara frontis Taurinae constellatione impleat animae pliant astitam lacultatem imaginibus, quarum tamen multas naturae rerum e sdiataneas re ipsa expertus
sum, velut ex Proeli paradigmatibus delapsas. 3 At si jam de eventu studiorum meoriim loquar, quid quaeso p0rro invenio in eoelo. quod ad illum vel leviter alludat 3 Philosophiae partes non contemnendas a me vel do novo erutas, vel emendatas e vel plane perlactas esse, talentur periti: at mea hiesidera suere non Mercurius orientalis in angulo septimae, in quadrato Martis, sed Copemicus, sed Tyebo Braheus, sine cujus observationum libris omnia, quae nunc a me sunt in clarissima luce collocata, sepulta Jaeerent in ten bris; non Saturnus dominus Mercurii, sed Caesares Augusti, Rudolphus et Matthias, Domini mei; non planetarum hospitium, Capricornus Saturni, sed Austria superior, Caesaris domus ejusdemque Procerum petenti mihi promta
liberalitas, exempli non usitati. Hic ille angulus est, non thematis oepiduus, sed Terrarum, in quem Imperatoris Domini mei concessu ex aula nimium inquieta me recepi et in quo per h08ee annos, jam ad occasum vitae vergenies, harmonica ista et quae alia sub manibus habeo enitor. Frustra ex themate genethliaco causas quaeret astr0l0gus inventarum a me anno I 596 proportionnm inter orbes coelestes, anno 1604 modi videndi, anno hoe 16 In causarum, ob quas cuilibet planetae c0ntigit tanta et entricitas, nec minor nec major; annis intermediis dem0nstratae physicae coelestis modorumque, quibus moventur planetae verorumque motuum ipsorum, denique landamentorum e seaeiae eoelesiis in haec inseriora, metaphysicorum; non influxerunt ista eumebaraeiero eoeli in flammulam illam lacultatis vitalis nuper incensae inquo actum productae, sed partim intus in penitissima animae essentia latebant,seeundum Platonicam doctrinam supra ex Proeto allegatam, partim alia via, per oculos nimisum, intro lim reeepta sunt; sola et unica thematis genethliaet opera suit ista, quod et emunxit illos ingenii judieiique igniculos et in-
280쪽
Liber IV. Caput Vustigavit animum ad laborem indefessum auxitque desiderium selendi; breviter: non inspiravit animum, non ullam dictarum hic saeuitatum, sed exeivit. )Εx quo exemplo laetio cuivis patet, quam procul absit ab eo astrologia,
ut ad capita illa, vulgo proponi solita: de Parentibus, de Sem, de Substantia, de uberis, de numero Uaeorum, de Religione, de Magisteris, de qmicis, de Inimicis, de Haereditatibus, de Familia, de Eemontibus, de infinitis aliis ex uno sola themate genethliaco respondere exacte possit. De vitae quidem longitudine, quatenus pronunciare possit astrologus, hoc est, quae Rit Vis direetionum, dicam paulo post. De Fortuna vero nati nune seorsim aliquid dicendum video, consentaneum supra dictis. Tria suut, quiabus niti videtur hominis fortuna, quoad naturalia: animus, physiognomia torporis et genius tutelaris; quorum de primo nemo dubitat, alterum occultius nec ita vulgo notum est, 4e tertio nihil nisi eori turas afferre possum. De primo hactenus egimus, de animo scilicet, ex quo mores dependent, de quibus vulgi proverbium tritum est, quod quilibet sit sortunae suste faber, quo dicto summa totius hujus philosophiae partis eontinetur. Age enim, unum
genus actionum morumque, prius etiam exemplo seminae laetum, loco omnium ob oeulos statuamus. Sic enim sunt eomparatae res humanae, ut crassorum
et populariter sapientium hominum, non in vulgo tantum, sed etiam in magistratibus inque sacro ordine, semper magna copia sit, quibus discreti, critiei, reformatores molesti sunt proque vitilitigatoribus habentur. Ut igitur prospera quis utatur fortuna, ea dico, quae est ex hominum eoetibus, huic etsi et judicio da moralibus recto et labore industriaquo in rebus propriis, a vulgo secretill, opus omnino est, oportet tamen animo pinguedinis aliquid esse. admixtum, oportet mores et populares modumque agendi talem esse, qui crasso populo placeat; animi nimium subtiles et inquieti, nisi se recipiant in aliquem secessum studiorum hoc ipso despecti et contemti , creare sibi solent infortunia. Itaque si quis ex figura coeli genethliaea conjecturas habet suia, scientes de qualitatibus animi, conjecturam is etiam de fortuna hominis in genere laetet non ineptam, sed eonjecturam solam praetereaque nihil; scilicet salti etiam ille potost, propter interventum plurium causarum, tam Bupematuralium . quam naturalium. Nam ut alterum sorinnae hominis iundamentum exsuperioribus aecersam, dignationem εα vultus, imaginatio quidem matrum plurimum hujus conseri laetui toto gestationis tempore, ut saepe inselietum parentum sadeoque et aliorum hominum 'animaliumve, crebro et cum emphasi praegnantibus obversantium) et vultus et mores et illis svndamentis innixa sortuna e similis transferatur in laetum. Sed tamen ut supra paradigmata mentalia Proeli multiplieabantur in animalia, vitalia, mobilia, complicata M. ideis vitae motuumque, sic etiam hic charaeter coeli genethliacus immergitur in spetiem vultus oreulta vi saeuitatis formatrieis agnoseiturque ex nati vultu occultiore adhuc speetantium instinetu, videasque ad eos, qui sub copulas plurium planetarum ante Solem nascuntur δορυφοριας appellant astrologi)copulari etiam, veluti laseino quodam, metus hominum popularium. Cujus rei exemplum ad omnim posteritatis memoriam commendatum videro est apud Hier. Cardanum in genesi Lutheri: ' quanquam causae motus publiei plures coneurrerunt. Qui sie nascuntur quanquam non una certa forma praescribi
potest , plurimum it valent auetoritate apud populum, plurimum suffragiis ineonsilio, plurimum gratia apud prineipes rei p., quorum quidem et natura respondet, itaque saepe sortuna stat a partibus immeriti, neque aliis idoneis