장음표시 사용
431쪽
Appendieis Hamonicorum Materia declarationis tuae sensusque sunt increpantis potius, ut si quem juxta te consistentem iii publieo, nec verbum proserentem, verbis profligare
locoque pellere stomachabundus annitereris. In pulpito me constitutum existimabam, dum opus Harmonicum seribo comparationemque in fine subjungo. tu ecce me ad m0rum censuram vocas. Resdondebo equidem ad objecta, sed de pulpito; illud honestas postulat, hoc aequitiis permittit. Censes errores lucinque suos non recte obducere colorum diversorum obscuritate; duram in his, qui talia audent, agnoscis frontem atque audacem. Laudabile nimirum hoc est initium censurae tuae, promtus annuo. Facta vel scripta propria negas extollenda per Philautiain vananique gloriam: adsentior. Vitia publicaeuiii auctoritate taxas: interest publice, ut tu cum juventus studiosa tuniscriptores omnes audiant. Iniquum censes, queniquam se populo venditare per laudis alterius detriinentulit honesiae lue famae di iressioneia , operum praeconia suorum per aliorum injurias et dedecus ore iniusto ebuccinare: iniquissimum hoc omnino et praeceptis divinis humanisque contrarium. δε praeripioidum laetoribus jussi citran de libris editis a disceptantibiis: plane inquam hoc vetare justum sabet unique est. Scripsisse te, uis, simpliciter, sincere, voluisse placere populo: laudo. Negas te quenquam elanculo vel aperte vituperaMe: contentus Suin. Malo Neminem assecisse, nulli im in quen- quain dieaeule probrum dixisse, nullius famam invidiae aeruginoso dente ur- rosisse, cynicis moribus calumniisque abstinuisso: macte, Christianum te praestas, perge ital Negas te sermone temerario usum: magnum te praedico, si hoc usque quhque eavisti; rara linguae, rara calami felicitas oninibusque enoemiis praedicanda. Atque lainc, nisi tu constituisse, comparationem meam replicare amaritudine seposita: bona causa impellens, propositi forma speciosissima, spe plenus sum. Animadvertis a me tibi obste tu nolinium subtiliter, agnoscis tamen serenam in iis quodammodo frontem . non male,
ut video, neque tu de me speras, nisi si in voce subtiliter subtilissima lateat queriinonia. Ego mihi, Roberte, meis veluti auditoribus de pulpito sum i cuius de Ptolemaeo aeque atque de Roberto, ituantum ad erudiendos lectores conducere sum arbitratus, subtilitate usus illa, quae ad dividendum inter scriptiones ustines requirebatur, ignarus, interesse Robertum ipsum. Quare nihil eorum, quae de ejus opere scripsi, tanqualia auctori objectum scripsi. Sed quia cooritur e turba Robertus ipse improvisus, aequum equidem censeo,
ut et ipso de se loquatur deque libro suo; si quid e o libro ejus praeter
mentem scriptoris adscripsi, diluat, contrarium monstret, audiatur in hoc mundi illeatro: primus ego mei judicii super ejus libro errores agnoscam et latebor, si eos ipse mihi detexerit. Torquere, Roberte, tecum. iνι sero Nifrontem potes, retorguere non potes, nisi in serientem. Ad Analysin I. Videor te gecusare inseitiae, aer lier, licet occulte. Tam huc est occultum, Itoberte, ut toto coelo erres. Quid intersit inter tuas measque hamnonias, edissero fideliter, nulla circuitione usus. Nihil te interet Ptolemaeum discriminis est, nisi quod iii superes, ille nos quindecim se- eulis antecessit. Quo nomine tibi parcendum chnsuissem, nisi, in pulpito constitutus, m Morem prosectus auditorum, quam tui rationem habuissem. Ad Analysin II. Jure tuo uteris, quod vere, sed concise a me dicta nam plura de tuis editionibus non noveramin tu explicas latius. Patior etiam, ut accedat ad comparationes meas ista, quod plures ms in meo Dpere annos insui erim, quam tu in tuo hebdomadas. Nihil tamen adrogabo temporis
ad augendam gloriam, nec textum ipse meum immeritum sol. 268ὶ salsi
432쪽
arguam. Anno quidem I 6 17. Tubimam profoetua negotii eausa, nihil inparato habui, praeter pauculas pagellus, libri III. materiam rudem complexas, quas monstravi amicis, explicavi scribendi propositum, quaa a 20 annis in meditatis habeam quaeque restent inquirenda, singula recensui. Sed et gratiam habeo pro verissimo elogio mei operis; fateor, libri praesertim tertii materiam per 22 annos iterum iteruntque revisam, lateor libris IV. et V. quanquam breviori tempore plurimum rimentotionis ' mimi mis ε' adhibitum, quin et putrefactiones et ealchiationes et sublimationes reverberationesque jure quasque suo apposueris. An vero singula ad eam perlaetionem fuerint excocta, quam Robertus insinuat, super ea re judicia eum doetorum plurium, tum etiam meum ipsius exspectabo. Qua de re erat at sol. 320 mei operia provocatio luculenta.' Ad Analysin III. Ignosce, Roberte, lana mihi suit opus, plus illius
in cauda, quam in eapite. Discedo Porro, emtor jam contentus, a tua taberna; tu res tuas arbitratu tuo disponito, ordine sive recto, sive praepostero. Quin et paree meis verbis; ego nisi mee gracidamtenus essem usuη, in periculo sui, ne a te salsae gloriationis reus agerer. Nam tu a me est ubi dissentias. Quid quod et accusas meum in capite 2. prolixitatem, nunquam id facturus, nisi tu intra hujam viscis qua niterim angustias constitisses γ Et interius vim capitis mei noni eoaretasti, lassus ea, quae ipse multa locutione multisque soliis tradiderim, te in parvulum redegisse locum, hoe vero est adamtentis eandem materiam eomplecti. Nam tu speculum prosteris erudiendis oeulis; ego verbis tot sum usus, ut vel clausis oeulis 'etiam aures, quid velim, percipere queant. Et quid est, quaeso, eantua harmoniam et tres medietatea, capite meo Ist per suas causas deductas, ab effectu oste dere, nisi qua mimus, scilicet euusarum lenus, quas anto me nondum tentatas existimo, complecti P Omnium maxime tibi ipsi parcito, ne audias. Nam quid attinet voculae usurparis succensere Egone innium
Harmoniae Μ undanae soli meo operi arrogo 2 Aut quis hic super pallio trabeatus philosophus, qui titulos et dignitutes politiens inter diseoptationes
philosophicas somnians, se ipsum stomachabundus ineendit, ut nec ab injuria se contineat 2 Legite texuim meum III, quem ipse verimime , sterile solum dixit; si in eo philautiam inveneritis, exemplum damnate et cavete. Reliquas comparationes particulares a me omissus, adde, lieet, pro tuis lectoribus. Ego in verborum numero partem digeri minis pono nullam; de harmonica chordae sectione tanta sum usus verborum eopia, quantum requiri censui ad explicanda musteae fundamenta; in medietatibus porro harmonicis tanta brevitate, quanta omnino potui; quia et parvum in iis momentum erat situm at hoo genus contemplandi philosophleum, et ultro sequebantur medietates, constitutis exuimis, id egi harmoniis Ipsis inter se compositis, quarum ortum docueram lapite 2. Non video tameti, qui superfletaliter seripsisse diei possim de medietatibus harmonieis, qui et definitionem pono ex sententia veterum et a iundamentis ipsis eam eonvello, ut quae frequentissime proserat
numeros non harmonicos, nomen sino re. Quare monendus est mihi ieetor noster communis insuper, videat etiam atque etiam, num Robertus suas medietates harmoni eas ex hae veterum definitione deseribat; quippe ait, se eo-piosissime illias et verbis quidem eoncinnioribus tradidisse. Si est quod dico non est enim liber ejus ad manus), tune equidem Robertus ista verborum eopia erraverit eum veteribus a veritate. Quare cavendum erit lectori, ne acquieseat dictis, priusquam Robertus rationes meari veteribus oppositas legi-
433쪽
time dissolverit. De reliquis Roberti partieularibus eo arationibus judietum
esto ieetoris oeulati, quid quisque nostrum de sua tractatione vere dixeriti Nam si quid ego meuna instruo ieetorem super totu meo, Dar equidem est, ut idem et Roberto liceat in suo. Atque ecce, quid uobertus dicat, de re tionibu/ inordiae me estisse verbis nimis copimis; cuui liaec Omnis eopia noupotuerit sumeero Roberto ad lucem aliquom circa inventionem diapason, de qua . Jam poenitudine ductus ait, me nonnisi obscure egisse. At mihi ego videor chordae bisectionem ex rationibus diametri circuli clarissimo produxisse; videat Iector, si quid lucis insuper apud Robertum hac in parto possit
invenire, non invidebo, communes enim tradere lubet operas in lectoribus erudiendis. Itaque etiam in caput meum nonum, quod censes confusiori modo scriptum, libenter majorem ex te ordinem, quam ego consequi potui, recipiam, si levior majorem in tuis unoscere poterit. Sed nec inDentionicinium b, h esuriωιon mumrem quam spud me, su inve commendationem
denegabo, siquidem lectori non suffeceriι ad hoc capite meo secundo) associatio quinquanguli et sexanguli; dummodo fateatur, se tantum Jn Roberto
Quod igitur fine lirius analy8eos tuum, Roberte, seri endi modum de
harmonica uinteria prolixe excusas, velim recolligas, nunquam illum a me esse accusatum; comparationem institui, non accusationem, ad erudiendum Iihilosophiae studiosum, non ad implorandum judicis Oiscium. Ego longa oratione cereisque multis inor, scilicet ut doceam, tu in breuia eonir is, ut quae quis ante te docuit, tu memoriae commendes; non sequitur tua brevitas nisi praeviam alterius copiam, et nisi rem alius prolixe sistat ob Oculos, quod ego praestandum sumsi, non tu rei Duram vel hieroglyphicum emu-xeris. Alius simplicia coacervat, tu extrahis esseni iam colligisquo; nec adeo reuiritur faecinentia subsumim, ut plantae ipsius, quam natura repraesentat, obliviscamur; nee sussicit , quod bonum est in vasculo proprio e Ocare, quin etiam animadvertendum, unde sit illud collectum. Ego collectorem egi Aarum idonearum, videris tu, quibus ex herbis, a quo collectore coemtis, tuos expresseris liquores. Esto, lateat Oe tum adhuc arcanum acientiae, quod verborum prolixitate iudiget, nec numifestetur Hratura, nisi eaetitis orationis vestibus; non ista soli Gymici, videntur affinia et Plato et Aristoteles ineuleare, quando menti verum scienti jam desinitiones et syllogismi ut super-nui adimuntur. At herete, mihi videbatur haec cognitionis harmonicae natura fugax latensque primum omnium vul summa veste apprehendenda verbisque prolixis involuta continenda, hoe est in lectorum animis exprimenda et sor- manda . si sorte suceedat mihi aliquis tui similis nam tute ipse iuea ista sorte respues , qui tuo more vestit eiam eaura, auro inserat . eum in modum, ut posthae inritis otia absque Derbis animo conspici possit. Nobis hae- tenus in doeendo diseendoque non licuit esse tam solicibus. Sed tu, quod passim lota hac aualysi, idem multo maxime conclusione ista comprobas rectissime a me dictum, quadamtenus eandem abs te materiam esse traditam. Quodsi nondum satis saetum tibi putas, en ergo vocem tuam ultimam supplementi Ioeo: subjectum musicea tuae tiriscicilia muminea auos latiara eryorrigit, quam meus liber tertius. Quare etiam sic quadam- tenua liber tuus eum meo concurrit, hactenus scilicet, quatenus intra mei libri angustias tonditur, necdum latius excurrit. Atque hie vere mei verbi sensus suit, scilicet innuere volebam, niter plurimarum rerum speculationumque
434쪽
Apologia. 417eongeriem etiam ortum harmonices, in quo ego solo sui ooeupatus, abs te proponi. Ad Analysin IV. 8atissaeio tibi uno verbo: eomparamus vel ad eonsensum vel ad diserimen indicandum. Reete igitur tua ego eum meis eontnli, ut seiret leetor meus, plus interesse dissimilitudinis, quam consensus. In verbis vero quid attinet lutare γ Artificialem tuam musicam dixi ex libro tuo, num tu naturalem ab artifieiali distinguis more tuo. Mihi nullum est legitimum nee auditul aereptum musices artificium, quod caret fundamentis a
natura monstratis. Igitur etiam tune rerum naturalium aperio causas, eum
de origine musices artificialis disputo. . En vεro difficilem te hominem, per quem mihi ne modesto quidem esse lieet suspieiosum vero, qui verba singula torques in eontrarium. Seripsi, me pauea de musices inventoribus iradere; hoccine est in te superfluitateniarguere, anne magis ieetor , de inventoribus satagentem, ad te ablegare γAd Analysin V. De temporibus ad musteam artifici lem necessariis laudo philosophantem. Digna tamen oeeurrit quaestio, in qua hic exerceatur letior. Reete sane, Roberte, sonum definis per mutum, nee a motu pateris sejnngi tempus. Diligenter hoe sunt prosecuti Ptolemaeus ejusque eommentator Porphyrius. Duobus igitur nominibus tempus adest sonitibus, primo ut essentiam sormat sonorum, seu disserentias causa gravitatis et acuminis, altero ut jam formatis extrinseeus accidit ut mensura. Graves soni tremores habent tardiores, aeutl eeleriores. Verbi causa, si sit propositum tempus, quantum est inter systolen et diastolen pulsus humani, pulsentur duae chordae, quae diapason faciunt, trematque intra praestitutum temporis 3patium chorda. illa, quae gravem sonum emittit, tremat inquam 50 vibratiunculas, trentet altoruI00, quae scilicet acutum consonat. Hane speeulationem attigi libro III. solio 137. in experimento mirabili. Vides, Roberte, deceptionem lite ex ambiguitate vocis hiempus' eausam tibi fuisse mirandi. Quodsi non attigissem hane primam eonsiderationem temporis, potuissem exeipere, me hanc cum ipsa sonorum disserentia in aeumine et gravitate supposuisse. De altero igitur respectu, quo tempus est extrinsem mensura sonorum, loquitur textus meus, loquitur etiam tuus, quem eomparo. Illo enim respeelu non est arbitrarium tempus, sed adhaeret gravitati vel aeumini necessario, at hoe respeetu omni hoest arbitrarium, quo Nomine inter ceteras causas musica artificialis dieitnr. Quantum enim in re qualibet inest ex arbitrio artifieis, totum illud arti transscribitur, quantum vero ars naturam imitatur arbitrioque suo leges ipsa fert, tantum censetur in artificio bonitatis inesse. Verbi causa, breves sonos in omnibus tantus figurati voeibus hiatilerh potest artisex; si tamen basso longas accommodat mensuras, discanto breves, hie naturam ille spectat, graves enim- sonos diximus etiam in essentiae guae formatione Iongis temporibus esse tognatos, acutos brevibus; at si e contrario bassum quandoque jubet brevibus mensuris ei reum volitare, condimentum machinatur extraordinarium, eonsilio usus ex artis suae floseulis arbitrariaque lidentia desumto. Teligi hoe cap. 16. sol. 193 in alternatione consonantiarum. Quae ubi tu perpenderis, mirabor equidem, si quid excusationis insuper afferre possis, eur fine hujus analyseos negaveris, temporum dimentiones varias in longitudine et breuitate esse arbitrarias. Nam de hoc ipso respectu temporis, ut mensura, loqueris.
Quantum igitur attinet hune respectum temporis, quo tempora pollus
435쪽
Appendicia Harmonieorum quam tempus nominare solemus, miror ego vicissim, mirari te, Roberto, cur nihil admodum de temporibus perscripserim in opere Harmonico. Quae tu verba eo interpretaris, temporum inquisitionem a me frivolani aestimari. An non enim, quaeso te, cum tapite.I3. tantum desinirem, particulam desinitioni ingerui, quae temporum complecteretur meiiguras γ An potest quidquam aestimari frivolum, quod . qui hoc uestianaru dicitur, in definitione rei ponit 2 An non vicissim in explicatione illius particulae sol. 178. paragraphide mensuris aperte salis causam brevitatis lectoribuη indicavi, non esse s si sed irratituti mei in hoc opere de merintιris disputare γ Quid miraris, non plura a me disputata 2 Causani accipe: non fuit instituti mei quamquam etiam libro IV. sol. 228. addidi paucula, quae circa Maensuras habet po tice eum artificiali musica communia, quia ibi loci. suit instituti mei explieare varietatem subjectorum, in quibus essent harmoniae. Quae asser8 argumenta, ut probes, disputandum esse do tempore scribenti de harmoniis Elanetaruin, ea ducuntur a respectu temporis priori, de quo in
praesenti comparationi η particula nullus nobis est sermo. Graves sonos comparo sano motibus Fadurni, ut planetae tardissimi, hoe est qui longo tempore parum itineris conficit At quamdiu Saturnus obliueat ean lem soni gravitatem, eandem inquam et uniformem motus sui tarditatem, hoc nihil attinat ad harmoniam coelestem, ut in qua omnis gradus. tarditatis, si accuratissimo agimus, est momentaneus, ade0que noe possibilo est homini, procurare durantem ad aliquod tempus motuum Saturni aequabilitatem, nec Aνδεχυμενον, P08t constitutam Remel permutationem continuam intervalli inter planetam et sontem. ejus motus, quaru inaervalli imitationem necessario sequitur continua in-tqnsio et remissio motuum, praeterquam in apsidibus. Non habet igitur locum mensura temporis in motibus eoele tibus harmonice contemperatis, in quantum harmonice sunt .contemperati; habet varo locum ubi pioeuiari potest, in harmoniae scilicet humanae vocis, ut quae omnia in aeqvobilitate sonorum vere tur, ut explieavi libro IV. sol. 228. Nee enim omnis, sed humanae salvem vocis musica manca et deficiens est, sine mensura temporis. Κt hoc, quantum attinet ad humanae vocis musicam, Rusfecit inihi brevibus monuisse dictosia. 178, properandi quippe ad coelestes et usseoliomicas harmonias, in quibun Ioeum non habet duratio temporaria uniformis celeritatis, scilieet quia scopus totius mei operis non in illa humana, sed in hae coelesti harmonia defixus suit. ut clare professus sum sol. 195 libri III. Uὶ
Interim velut extra. viam mouendum te duxi, male me a te circa cubum esse pereeptum, ut quam ego sguram neque pondere neque sono gravem statui, nec Rupremis plansetis pb eorum motus tarditatem, sed ad constituendum. eorum iniervallum figurale intutposui. Eadem cautio mihi pagina tua T. circa varios planetae unius motu8 est adhibenda. Nihil enim facient periodi ad demonstrandum, proportiones liarmonicas in mo ibiis inveniri planetarii in; diligenter hoe ea vi Lib. V. cap. 4. sol. 283. in medio. Sed nec medii diurni motus planetarum idonei sunt harmoniarum termini, ut qui veri non sunt, sed solum imaginarii; ego vero in ipsorum planetarum realibus motibus, ut quidem ex centro Solis apparent, harmonias quaero. Ita motus augium motus raon obt Hlyiaeus, sed potius differentia realium motuum et mobile intentionale; sola stella verum mobile est, et motu quidem non uno, sed pluribus. pro diversitate contri, axis, eorporis stellae. Omnino consultius saei et Ioetor, si missis eis, quae hie de rebus agironomicis deque periodis planetarum tute scribis, ipsos adeat astro-
436쪽
mos, inveniet longe aliam. .Martis periodum esteraque tuis non parum dissimilia. Sed quaeris silee huc insulse dictum vis): cum piarietarum motus in
tempore tiat, cile ego temporum Varietatem recusem 3 Quia non omne, quod cum motibus est conjunctum, euncurrit et ad harmonias. Nihil enim ad eas luetes Lunae variabilis, etsi non Sine hae succedit lamae motus. Quatenus vero tarditas vel celeritas alias alia definitur per tempus, respeetus temporis prior valet nec a me recusatus est, ut dixi. Sed neque hoc dissimulare coram testore meo possum, concinniorem in meo opere quam hic apud tu inveniri voeum musicae liguratae distributiouem intur planetas. Nam ad harmonias duorum nihil interest, tota eiij usque periodus quot constet diebus, sed quo via momento quam sit ejus motus tardus vel velox, hoc interest, in periodo vero
confusae uisulit Omnes tarditatesi Peleritalesqtie ἰ euii brevibus contentus sui pleriniiqtie so uos meos signare, non propter
ignorantiam multifariarum ilissere uiarum, sed ut haberem etiam in tuo opere, ad quod lectorem remitteressi, qui notarum arbitrariarum scientiam
Oedipum vero mitte, qui aenigma mihi hoc tuum dissolvat, quod jubes
corpora mea triangularia sonare in nescio quia proPortione. Ego nec tria angulare corpiis inter coelestia cognosco, nee sonos in coelo statuo. Tuir dron quidem statuo tuter orbes Jovis et Martis, at id non soni, sed ampli tui in is causa. Aliae postmodum uecedunt cau8ae, quae motus horum planetariun ordinant in proportione sonorum concordaritium. Asseris, notarum spe lationem indigere instenti musarum inquisitione, nee esse parvi momenti. quue notae sint perfectae. Quaere causas arbitrariae persectionis arbitrarius, nou impedio; mihi de naturalibus causis est sermo; aut tu mihi dicito, quae causa naturalis sonos docuerit his notis. sig-tiare, non aliis, quaeve sit causa naturalis, cur nota eaudata sit minima, rens cauda Remi brevis, quodrata brevis 2 Nam ego quidem longitudini uitae cinguissem rectius admetiri nos etiam tempus, si mei res arbitrii suisset initio. Omnino vero sestivus es, qui a me etiam pausua exigis, eum nee in pausa sit liarmonia, de quarum ortu mihi disputandum erat, nec coelum unquam pauset, ego Vero coelestium proportionum causa Sei ipserim. Sed finis hanc analysin argumento. quod speciem habet non eo utemnendam: si enim in humana mustea sunt adhibendae mensurae temporum, videntur eae tibi nee a coelestibus abesse posse. Quod confirmas divina .Iamblichi sententia, quae equidem vellem mei libri IV. capita 2. et 3. ceu pretiosa gemma rasitare coli instrarique etsi descensum animarum ex mundo
intelligibili Christianus homo iton alio sensu potest recipere a Pythagori eo philosopho, quam quem ego expressi dicto sol. 224, quatenus scilieet imago
creatoris etiam naturaliter relueet in animis creatis. Sed ad arguiuentuiti revertar. Non aequitur, Roberte, a cantu humano ad motus coelestes. Nam quae sunt in humano han tu harmonica, non sunt de sumta ex harmonica eontemperatione motuum coelestium, sed tam haec
quam illa, vel tuo Iamblicho nuetore, descendunt ex idola .mundi intelligibilis.
Situi autem. Iamblichus diversitatem ipsarum animarum introdueit, quarum una magis, alia minus afficitur harmoniis, sic multo magis diversa subjeeta sunt, in quibus harmoniae secundum magis et minus repraesentari potuerunt, in motibus quidem planetarum secundum unum Folum temporis respectum,
437쪽
Appendieis Hamonieommin eantu vero secundum duos, quod diserimon diligenter ineuleavi libro IV. sol. 228. Et quid multis 3 Res ipsa loquitur: humana vox saltibus intervalla permeat, non tensione continua, planetaritin motus ex celeribus tardi fiunt tensione continua, non saltu; qua negatiove sublata est omnia mensura
temporaria durationis ejusdem celeritatis. Hoc, hoe unum est, Roberie, quod velim in divinam ingenii tui vim penitius esse transfusum; videres statim, quam imperti irenter comparentur inter se isempora, periodis planetarum attributa. Tempora enim nihil sunt nisi numerales, nec mensurunt ea durationem uniformis per partes motus; salleris hic, Roberie, tenaci iisque, quam huic speculationi conducat, adhaeres aequabilitati motuum, quam tradit astronomia vetus; hine est, quod celeritatem clauusque aestimas ex tempore reditus, non igitur meeunt in globis ipsis planetarunt, sed eum geriptorum theoriarum et cum Aristotele in concentrico versaris, qui cujusqlie planetae systema claudit exterius vehitque. Atqui toto sic erratur coelo; rejiciendi sunt ex ' animo fietitii orbes, amplectendum ex libri mei P. eapite 34 axioma 6. sol. 278, non quia id axioma meum est, sed qui ratio certissima coelestium observationum ad calculos revocata de ipsissimis planetarum corporibus testatur, verum ease axioma. Quare etsi nihil plano dixissem in explicatione cantus humani de mensuris temporum, nullus hine error in librum V. inqile contemperationem motuum coelestium harmonicam redundaret. Ad Analysin VI. Non solus ego, Roberte, minima intervalla pro- nunclavi dissona, dixit idem ante me Ptolemaeus omnesque adeo scriptores harmoniei. Vide ne frustra te profitearis aAsertorem antiquorum, ut contra quos hic ultro pugna8. Sed expliea tua contraria argumenta. I) Ibntis, ais, tono consonataeque temperato ad tinisonum. I. adis aequi vocatione; tonus bie tibi idem est quod sonus, terminus pro intervallo. Cum duae eliordas saetunt uni- sonum, intervallum hic nullum est eoque non potest diei tomis; tonus enim est unum ex intervallis. At harmonici tonum dissonum dicunt intervallum, erius duae voces, tono distantes, inter se dissonant. 23 Semitonium a ditum harmoniis nonnullis facit aliam harmoniam; eonsonum igitur est intervallum. Eneetum, Roberte, non recte consideras pro eausa. Sunt intervalla consonantias distinguentia, a quo ometo concinna, εμμελη, dici solent, at non e sona, suu p urit. Moneo lectorem meum, ne hic te audiat, qui con- snsionem vult vitare, dum quae sunt eadem, tu promiscue et consona appellas et dissona. . Ad Analysin VII. Causarum una est proeul dubio, cur praxin musicae compositionis non attigerim, quod sim ejus ignarus et in hoc opere inexercitatus. Ex quibus tameti tu atismatibus opertim meorum hoc sine
mea consessione proassis 3 Cedo cantilenas a Pythagora, Ptolemaeo, Porphyrio compositas. An igitur et hos a theoria repellis 2 O misellos philosophos, qui de creationis Opere speciesationes suas obtrudunt, eum ereaverint ipsi nihil. Scilicet etiam in oeulis, etiam in experientia operis alieni habet suum theoria subsidium. De cetero ignosco aeerbi inii tuae in assumendis meis extenuationibus augendisque; quippe seripsisti iratus. Tu quidem, ut hie et in superioνibus apparet, magni meis proportiones etiam illas, quas homines in notis musicis constituerunt, qualia plura libro meo I v. sol. 228, quae certe non ideo probae sunt proportiones, quia non ita multis ante se- eulis a Guidone Aretio sociisque sunt eleetae ad eantum scribendum, sed quia imitatitur alia quaedam naturae seu Dei ereatoris opera. t
438쪽
421 Ad Analysin VIII. Quem hic seris, Roberte 2 aut quis causa tibi
tanti motus 7 Nam ego quidem procul a tuis ictibus iii angulum me r condidi; at nee eausam tibi textus meus praebuit, ut qui praeter ingenuam consessionem, ut scirent loetores, quae a meo libro petere non deberent,
Ad Analysin IX. Et quis negat, te etiam in theoria versatum, sed in libris prioribus 7 duis dedecori tibi esse praxin garrit 2 Dignus equidem,
quiseunque sit audaculus, non tua tantum, sed et mea ipsius ira. Quin et omnes gradus eaeellentiae tibi perlubens ob hane praxin assigno. Transigamus et cetera: Pythi goras malleorum letus consideravit unte causas musices inventas, et tamen Robertus hodio tradit instrumenta nova, Keplerus causas a Pythagora dictas vol convellit ratioitibus vel emendat. Rursum non solus
Robertus experitur manu, non meras Keplerus asseri speculationes, orditur enim et ipse a manuaria, adhibet ehor e plectrum, eampanae miarculum; chordarum proportione comonantias enucleat, motuum coelestium proportiones examinat. meliorem Diam non in Denit. Haec omnia, Roberte, sunt utrilisque in consesso; et.tamen ut de potiore verum et hoc est, me pro eo, quod tuis instrumentis liber meus careat, consoriantiarum causas mei lectori praestare. Pergamus ulterius: et eausas quaero consonantiarum et mathematicas demonstrationes concinno; hic enim usus illis potior. Demonstro equidem
in abstracio, nisi quod super charta, sed applico demonstrata concretis i id est subiectis physicis, motibus sei licet eorporum. Et tamen abstracta mea sunt similia illis eoncretis, nihil enim mugis est alii simile, quam antitypus suo typo. Convenit et do his. Illud solum manet in causa: physinos sine mathesis ope causarum ais inquisitionem secisse per principia priora; ego in . nudis substantiis, sine aecidentium intem unciis, negotiari nego possibile cuiquam, inter ne identia vero primum genus quantitatum ex Aristotele didici,
reliqua omnia posteriora. Negas, veteres ab arte in artem transcurrisse, ego a Platone didici, geminas esse alas astronomiae, geometriam et arithmeticam; quamvis illa de sensilibus agat, istae de abstractis. Quo magis tuam conclusionem miror, ut quae contradictorium praemissarum subsumit, harmonismet mat matteis indistere et physicis dii eausarum inventionem, addideris reetissime metaphysicis Et addis quidem: uis enim, ortum intervallorum spectare magis ad physin ratione suae uaturae' occultae, quum ad mathesin, si internum ejus principium iii piciamus. Physin procul dubio dicis, quam ego metaphysicam. Nam subjungis, areamin. Hus consistere in spiritualis materiae divisione, cujus divisor sit anima, actus eanentis vel pulsantis. Multo mala commode tua interpretari, quam occasionem arguendi quaerere. Igitur arcanum intelligo formam et essentiam eontemperationis harmonicae in Terram. Id disco esse spiritualem materiam; sane harmonias et ego 'agnoscoens rationis, ratio vero spirituale quippiam est Rus divisionem intelligo ego discretionem ejus, quod est harmonicum, a non harmonico. Divisorem ais animam. Et ipse libro meo IV. prius animam inde a sui creatione ad exemplum Dei, sui archetypi, facio compotem formationis areanae harmonteae, impressas illi scilicet ideas harmoniarum, quarum applieatione ad ea, quae per sensus Osseruntur, harmonteum a non harmonico discernatur. Hactenus igitur insera ian conelusione, quod in praemissis negatum ibas, nee lacilo te, ne ex sequentibus quidem contradictionibus exsolvo, nisi tu me adjuves. Dixeras veteres ab arte in artem non discurrisse, jam asseris, ima naturam
439쪽
Appendiis Harmoniciuerum i motum substantiae Nere Phyrieae solitos aperire ratione mathematica. Miror cur idem Die saetitantem repreliendas.
Sed quid ego in ullis de inea philosophanili methodo eum tu vel jam
nune in hujus analyseos sino capitulem aequivocationem in vocibus musica, harmonica, inseras in sequentibus identidem iterandam, qua ambiguitate omnem hunc, non meum tantum, Red etiam veterum conatum in disceptritionem vocas. Egregiam veris palaestram, in qua transcurrimus alternis; ego math matteam veterum methodum comprobans, in progressu eirea particularia contra illos pugno, tu, methodum ipsorum ipsam generalem insimulans, in minutis nonnullis veterum assertorem te profiteris. Medullam tu neseio quam divinae musicae producis, cujus umbras Unt mathematica, quae vix tangant illam. Hanc medullam in visceribus naturae
Error tibi ost ingens In arte musteae . quod haec inter artes liberales
mathematicas collocatur. Vanam in ea umbram esse pronundia8, non tunicam, non corticem, perque ea tu ignorari nis essentiam interiorem seu nueleum.
Si hoc velles innuere, non aequiescendum esse philosiopho in sonis elementaribus et sensuali.musim, sed phi insophandum allius, indaganduntque oum Jamblielio tuo, qui fiat, quod verbi calasa ex intervallis tertia, quarta, quinta, octava delectetit, secunda et septima non deleel ont, non me tantum babs res consentientem, sed neque apud veteres quidquam invenires, quod incusares. Nam letolemaeo voluntas egregia fuit, hunc niteleutu emendi, qui philosophandi etiam genus adhibuit sublime, nec indignum visum Porphyrio, dambliclii tui magistro, in quod ipse commentaretur. Atqui nullus velorum harinonides interiorem essentiam ausus est exuere quantitatibus, quin potiustam illi, quam mit illos est se ut ius, Proeliis, geometriae thesauros nitissimo extulerunt inque penitissimam an orum ipsiusque adeo divinitatis essentiamrpeondiderunt. Quos quidem hae in parte et esto seeutus sum strenue,' d mata tamen illorum ex praescripto doctrinah catholiens correxi, uti lectores hoc agnituros spero ex lectione potissimum libri mei IV. capitum priornm. Hoc solum censui novandum, imo neeessariis demonstrationibus adactus stilia novare, quod veteribus pro suis numeris, discreta. quantitate, ipse substitui circulum et figura η geometricas, qnantitatem scilieet continuam. Si haec veterum ratio enucloandi ham notilees essentiam tibi non sorderet. et si mali inmuti ea non in corticem 'aut tunicam relegares, imo vanam et frivolam umbram indigetares. quin lint iu in ipsum nucleum reciperes, jam porro nemo vere philos0phantium tibj non upplauderet assersenti. musicam eandem esse in homine, quae est iu mundo, eandem in elementis snt sonos intelligamus elempniares , quae in planetis; eandem tandem in illis, qnae in ipso mundo archetypo, unde Originaliter orta Sit harmonia machinae totius. Nam eadem iisdem pene vomis et me uvies asserere passim, praesertim
libro III. sol. I 36 et libr. IV. cap. I, 2, 3.
Modicam enim lianc aequivocationem pdmittere cogimur jure grammatico, cum harmoniam alius quidem, usu jam trito, admittit solam illum eon
centus, quae est diim sono, alius, Fecutus primam Voeis Originem, pro congruentia rerum geometricarum omnifaria recipit, alius, mediam incedens viam, geometricas proportiones, quae inveniuntur in Vocibus consonantibus, ubicunque eas praeterea invenit, velut abstracias a subjectis subintelligit; quo sensu ego his vocibus utor per totiam sero opus meum. At tu, non contentus hisce
significatibus, vocem prosers ulterius ad congruentius tam physicas agentium
440쪽
et patientium, quam hyperphysi s upi et arehelypl. Non culpo, habes,
lateor, socios in hoc usu vocis, philosophos eximios, dum ludunt in posim tibus, quos inter et Proetus, cujus hie est de Phoebo versiculus fol. meo 325: Αι uixi ὐπο μελπων
quod intolligo de omnisariis naturalium motionum sucossibus. Patior, imitani, in vocibus uti arbitratu tuo, illud tamen neeessario moneo. te sub hac ambiguitate latitantem plurimas passim turbas excitare, quae detecta aequivocati e facillime sopiuntur. Aut si detegi non potest sui quidem hoc ipso I o plures in tuo harmoniae nucleo seii medulla sevisus lutent, quam meus stupor capere possit), tunc irritis conatibus congredimur quaerit involutum ieetumque iuri ea inexplieabili homulum anhelans sera deseritque non inventum; trustratur Rua voluptate Epeetator; nullam inquam ieetor utilitatem eapit ex conceriatioue te brarum plena.' ) .
Ad Analysin X. Propterea, inquam, quod ille praxi magis indulget,
ego theoriae, ipsi quidem pieturae sunt commodae, mihi theoremata. Non injuriam tibi feci, Roborte; rinthim in Opere lub lixi stigma invidine, sed opus lectori u sua propria uota descripsi, ut sciret, qui nondum emit, inventurum so quod delectet, pru ut ingeniim fuerit hominis. Nam et picturis ex aere abundat exensus litu r, et tute bpse analysi III. modo recensuisti, quibus utaris picturis in vieem sermonis, thmplo, columnis, hieroglyphicis, speculo, turri, triangulorum figuriis; ad quas tu ibi loci rion aliter provoeas, quam mathematicus aliquis ad suas propositiones et theoremata, quasque etiam liac ipsa anal. X. pro diagrammatibus tuis haberi via. Quin etiam lateris iterato, te picturas introduxisse plurimas. Cur igitur sueeenses 3 An sxprobravi tibi figuras ut insulsas, ut dedecus 3 Cur igitur quasi mutuum reponeres et meas ipso figuras reeenses, quae tamen non sunt aliud quum diagrammata γ Ιἰt quem in te genium agnostam, qui verba indisserentia, cum saeillime posses in bonam acti pere partem, mavis in malam 2 Tuis picturis 'mea eumparavi
diagrammata, lassus librum meum non usque atque tuum ornatum esse, nee
suturum ad gustum lectoris cujuslibet; excusavi hunc delaetum a prosessione, eum ego mathematicu in agam. At tu lune metantiam neseio quam dicis. Jaetantiam odi et damno, sed in pulpito statis discrimina rerum dissimulare non possum; invitandus est mihi discipulus ad mathematicarum diseiplinarum studium, suppeditandum animo aineero cor ilium, quo quemque libro juvari existimem. ) Liceat mihi etiamnum proferro voaeni magis claram: qui mathematicarum disciplinarum certitudinem amat, plus ille capiet utilitatis in parte mathematieees harmonica perdiscenda ex opere meo lmrmonicorum, quam
ex Roberti de Fluctibus. Qui vero ingenium philosophia mystiea quae per aenigmata tradi solet), oculos picturis paseere cupit, quod quaerit, in meo libro non invenieti δὶ . Ad Analysin XI. Hic ansam aliquam invenisti, Roberte, mihi su
censendi, tenes enim me verbis meis, perinde ac si ego mea luci compara sem, tua omnia tenebris. Veriam si paulum te continere ab indignatione poteris, emeiam declarando mea verba, ut non tantum in te dolor iiiiiii
concepius, quem verbis neerbis testaris, mitigetur, sed etiam lector, si qui