장음표시 사용
441쪽
Appendi eis Hamonteorum sorte minus attentus ad verborum meorum sensum fuit, eontemtum operis tui vicissim exuat. Primum laeto digerimen in materia. Nam eum nihil sit in toto mundo, quod operis tui amplitudo non complectatur, da ceteris quidem operis tui partibus unus ego non intercedo suffragiis tot doctorum virorum, quae allegas; quod vero partem illam attinet mathematices, quae harmonice dicitur, spero equidem, me diagrammatum meorum operosa suppellectili demonstrasse
laetoribus egregiam voluntatem, conatum seu nisum, res ipsas involutas obscurit6te in lucis intellectum proferendi, eum tu vicissim harmonica. tra
tes paulo aliter, illaque quantitatibus id est meo judicio luca sua) spolies. Nam hoc secundum jam est discrimen observandum in verbis meis, quia illa non de profectu, sed de conatu loquuntur. Quid igitur tib sit circa harmonica propositum, jam supra dixisti, multia in patim congregare, eintractum horna iera essentium esIistere, sue lentam gubstantiam quantitatum, ut insta explieasὶ rejicere, quod bonum est in mo proprio vasculo sunt autem ligurae hieroglyphi eae, hoc est nenigmata eollocare. illoc enim tibi est arcanum scientiae detessere, occultum manifestare, si rei harmonicae natura iri terna, Cestibus erutra quantitatum , tricludiatur Durae Meroglyphic'e naturae s et uo judicio mastis aptae, ut in ea ton am in spe do vel aenigmate Dirtus ejus absque circuitione verborum o lis et animo conspiriatur. Quod igitur aenigmata tua, harmonica inquam, tenebrosa appello, loquor ex judicio et captu meo, et habeo te astipulatorem, qui negas, tuum intentionem subjiei demonstrationibus mathematicis, sine quibus ego coeeus sum; tibi tu videris
luculentissime omnia depingere, figuris hi glypliteis valde significantibus explicare. Et illud mihi et tibi hoc videtur; abundemus uterque suo sensu, judieet leetor et eomposita lis erit. Illud solum mihi relinquatur, quod nulla
injuria nec tuo in harmonicis scopo aeniimata, nec meo conatui rerum Ob- Ecurarum explicationem, quae si per verba et quantitates, tribui. Niun illud de tuo seopo jam verbis tuis ipsius probavi. hoc de meo emantu rursum tute ipse analysi nona es lassus, me consonantias coelo, terra, non meliori via quam longitudinum proportione enucleare po8se. Et passim verbositatem mihi objicis, qua re perepicuitatem utique solemus assectare, eum tu saepe loco verborum, quae recums . exhibeas pieturas. Neque tamen hoe idem est, ac si te dixissem relare mysteria veterum,
quod est propositi. Etsi enim mihi. qui mathematicis demonstrationibus assuevi, multum tenebrarum Osrundunt in harmonicis hieroglyphica tua, fieri tamen potest et laetum credo, ut tu existimaveris, te luculentissime omnia depingere. t ) Quin no hoc quidem ausus suissem dicere, quod tu pag. 12. de te eredi vis, te oeeului pro posse manifestasse, nam plura hic te posse, quam una vice libuit praestare, malim credere. Quae deinceps praecepta sapientum tute tibi ipsi objicis, mysteria physi ea revolanti, ea velim a te ipso dissolvi. Forsitan enim aliquid asseres, quo et ipse tueri me possim, harmonias coelestes in lucem proferens et silentium in scientia secreta recusans. Quin etiam tibi ipsi quaerenti tute respondeto. cur, cum arcana physi ea mundo propalatum eas, aenigmatibus potius utaris in vicem ser monis γ. Quaero vicissim ego, cur Succenseas mihi, aenigmata tibi tribuenti, eum hac ipsa su por re tam operoso te defendendum tibi a linea 16. putaveris γNonne ergo lateris aenigmata tenebrosa, si recte a te usurpata contendis, si exemplis te magnis munis 3 Licetne mihi tuum in tanta sermonis inaequa-
442쪽
425 litate agere interpretem 2 Et pandere is mysteria dieero vis, et id tamen
sacere caute per aenigmata, quibus arceantur oscitantes. Haec utique sincera est oratio mysticorum omnium; hanc laudo, quoad cetera, in harmonicis, diseiplina mathematica, non recipio. Tu, si placet interpretamentum, causam dicito, cur igitur mihi succenseas, modum scribendi per aenigmata tibi tribuenti 2 Qua re tantum opprobriorum commeriti, ut simiam me communi eum arte ipsa epitheto, ut Mysterium meum Cosmographi eum numen hine re appellares, ut secretorum ignoraytiam exprobrares, inteliectum mihi linum3 ritim et luem illi praestigiosum tribueres, vanitatem objiceres Velim torespicias in posterum diligentius, ne tuae ipsius aestimationi noceas. Nummo quod attinet, mihi neque reeantatione tua neque contraria laudatione opus est, neque essetes hae importunitate, ut detrectem ieeum velitari, quoties id sine meo sumtu et cum aliquo lectoris prosectu potero. η Quantum nunc per Deum immortalem bilis in membro analyseos alterolcvm ego thymiam, eum Hermetis et Paraeelsi doctrinam ne verbulo quidem pupugerim, nisi quod rem omnibus notissimam narro, obscuram et tenebrosam esse, eum titulum IIermetiri nee odii nee Iudibrie eclusa tribuerim, sed ut nominatione sectas inorem philosophandi, quem in tuo libro deprehendi. leetoribus suturis deseriberem evidentius, cum haud quaquam dedecoris aut
infamiae in parto posuerim, Immetis esse discipulum, cum nec Oderim, necdum cerim nee pro nihilo habuerim hanc facultatem, tu tamen cum panopita in me consurgis, mathesin mathematicosque omnes in certamen vocaseum thymia cumque IIe eis. Frustra quidem, quantum ad me; nam ieet res adhortor, legant pensitentque . quae tu hoc loco scripsisti thymiae sociarumque diseiplinarum ipsi quo Hermetis encomta; circa mathesin vero et cum vanum geometriam, cum motuum stellarum inquisitionem phantastieam proclamas, ne te audiant, nisi eum ista scribis de omni temeritate. Nam quae
mωον est deliratio ae vecordia sit tot ecte verbi tuis), quam eam damnareri pro nihilo habere scientiam, in qua . Prorsus nihil olfereris pNon sunt adeo, Roberte, divisa mathesis et chymia, ut in eundem hominem non radant, qui mathematica tradat dilueide, verboso. per literas .et diagrammata, thymica more sectae. Vis scire conjugii hujus exemplum' Aecipe Tychoitem Israhe, cui in parte operis ego successi. Quam ille fidus silentii custos in Hormetieis, tam fidelis contra perspicuusque doctor, quoties in mathematicis aliquid in vulgus proserendum sumsit; nulla iunc ille comminisci solitus est aenigmata. nihil in picturis tradidit. non pollicitus est motus coelestes docere sine quantitatibus, non dedignatus est subvenire ingeniis infirmioribus, vel ipsa calculi forma compendiisque publicatis. Illud seorsim tibi, m oris evidentiae causa regerendum hoc loco censui, magna cum injuria mea te esserbuisse, qui duas mihi sententias impias et
blasphemas tribueris. alteram quidem cum typo variante expressam, ut lector credat. formalia mea referri, sol. 12. iiii. 4l: - haec omnia invenisse i genio meo proprio, intelligo namque hoe abs te esse oppositum lineae antecedenti . qua concedi scientiarum arcana dicebas per aequisitionem Spiritus Sancti, mutis solitis sit hcee Omnia vere docere. Iterum: me, dum Solem sontem motus voco, titulum hune derogare creatori, arrogare ereaturae. Vereor. ut est natio hodie perversa, ne non ista iniquitas ultra verba se in laeta ipsa proserat. si lectorum aliqui tibi temere Nedant. non inspecto meo textu.
Ad Analysin XII. Sex meis lineis iisque brevibus plus tu quam sex
443쪽
plenas paginas refundis: Utinam ex iis plurima ad prosectum ieetoris d
promere et explieare pos i m. . Primum jaetantiam mihi exprobras, ut plerumque. Νon metuo, ut hoc credat lector. Versor in eo instituendo, discrimina librorum proponenda fuerunt, quorum hoc non est postremum. 1ἰοeatii , quid intersit, respondeo, allud mihi esse institutnm, aliud tibi; te a veteribus irans itinere, tran88umtis uti, me videre, ne quid praeter naturam transminiatur; te de confusis non
cogitasse, me insuper et disponere voluisse. . Diribus verbis simul causa Ie toribus insinuatur, cur nobis non per omnia Ponveniat; hoe quoque ex usuleeloris.
Deinde quiritaris, me tentare, tuam ignorantiam ntque inscitiam mundo propalare. Plane falleris aut saltis.' Εeo, ut dixi, mea cuin tuis comparo, ut lectorem erudiam, quem peio eae t morantιa et i eitia cujusquam haud quidquam proficere. Pergis, me nihil tribuere propriae tuae inventioni. Si attentum habes animum ad ros, de quibus hoe textu aeo, lateberis id ipsum. Cur ergo salsnm ego de te disterem 2 Quaeritus, quas tu tradas proportiones harmonicas 3 quibus numeris comprohensas 3 liuid tibi tonus' quid senii
tonium 2 Haec tu Omnia a vetoribus, ego, ut unque inveniantur aliqua etiam apud Veteres, non tamen ut a veteribus transsumo, sed di simulatis auctoribus ab ipsis sunt amentis erud. Tu reluctaris et quas inveneris indica Quaenam illa' Hieroglyphieae picturae. At hie vinco. in 'non pugnante, non erat mihi lite sermo ni i de intervallorum proportionibus. Nec probroti hi dedi sequi veteres, errantes litet, dummodo hoc to lateat. Non omnia
ubique nee sunt tractanda nec possunt tractiiri. '
Petis instantiam ineorrectionis et ronfusionis p Εcee: semitonium eum Platonst desinis ordinarie numeris Hoc in eorreetum. Νon dantur enim duo toni majores detricops, ut eorum summa 'l i subtractα a V. relinquat confusionis exemplum. quod tonos cum Ptolemaeo
duos habes set 'it 4 eisque addi semitonium Atqui si sunt duo toni deinceps, alter ἡ alter summa 'liis veI ablata a V. vel
relinquit semitonium id est itaque eoniugum gemitonium Platonis cum tonis Ptolomaei. Talna plura oecurrunt, non ides reprehendenda in usurpante, si propositum ei fuerit, sequi vetores, at cavenda a legente, si adspirat ad emendatam harmoni peA coenitionem. quare et monenda a docente, si vult officio funetus videri. Non haeroi igitur in me conjecium invidiae eaninae probrum, nec probas erimen, γοd intentas, ahcusari te a me pro imitatione opinionum aliorum. Nam ego mihi laudi duco, sequi v teres non errantes, et gratulor humanae selieitati, qnoties id posse mihi videor. idemque quoties hoe non possum, ηespriis Vot stribus ad naturam transfugio. Nulla hic inconstantia, nam utraque via constanter ad veritatem tendere propositum habeo. ' Pythagorae igitur et Bohibit intervalla quod meis praesers, non ante perfundes, quam objecta illis a me dissolvas, mea . firmampnta demoliaris, idque verbis et diaerammatibus quantitativis; nimio enim mihi constabit, cum vestris sapientiae filiis trans mare currero, ut haec abs te metenus sub fide silentii hauriam tuisque aenigmatibus repraesentata, tui templi pietura expressa, intelligain. Consentaneum dietis est: ut tibi ego gratias agam, loca. conquirentν ex libris meis, ubi veteres ego sum imitatus, etsi rectius id ego ipse laeissem citraque hallucinationis periculum. Quaecunque tamen hie tu eongeris, ad
444쪽
alias RI'fetant materias; at membrum eotia parationis, quo de nune ngimus, est de ortu harmoniarunt in speete; hie idem ille ego, qui alias oleres toties
imitur, nune eosdem respuo, rerum miturani consulo. Nulla hie assertionum mearum ine stantia.
Mavis in Bo/htii Guidonisque sententias requi quam mea8, qui Uera petentia multis gradibus lix sum pos ponendus p Ε.x adstitionem habes, qu tenus spem latione insuper habita tendis ad praxin; hujusmodi enim eontenti sunt nue tortuito famaque scriptoriam. Mihi eausas examinanti legitime nulla sustic re potest auctoritas, praesertim si famosi seriptores in errore aliquo deprehendaritur. An tu quem quani existinias eo provectum scientia multipliei, tit lii nulla re erret An impossibile, ut quod via Aristoteles vel Hermes tuus sic , erravit, id videat illicipulorum uinis Quibus positis, non equidem effecerint ceratum millia verorum dogmatum, in sapientis unimo impre88orum,
ut error unus interspersus non sit error.
Ei Replerus, inquis, Ceterum profvinditatem in natura intelleaeisset, arer nomiam suam Ausam, hiarmoniam imaginariam erelamaret. At hoc, RO-berte, non est resutare. Nego sententium lineo eonditionis positae sensu. I vi hagoram Pnim et Boethiuin circa quidem astior mim et harmonica sine te interprete intelligo. At tuo sensu soriasse verum est, si pennis illis tuae imaginati Divis instructus essem, fortasse transvolarem a meis correctionibus ad vetetes, quin imo vel euin 1'latone intonarem, 'HqεωHε, προμox a δε ' Κεπλ, ρος σειο Iit ι ει. Variis eorporum resistentiis eo monantitis diversas procreari eaeque tu 3 unica m m ιν di harmoniam procreari; et infra par. 15. Iin. 29: harmoniam naturalem esse inter acetiones benevolas et passiones bene dispositria animNemundanam cum ejus substantia mutpritili; haee. inquam, pars est orationis tuae, Pa aequivoeationis, jam supra tactae. Mihi eonsonantia in Sonorum mixtione est, quos Diicit eorporum consti eius; harmonicae proportiones inter quantitates sunt, motuum praesertim, non inter ipsa corpora, nec inter re
gistentias. Loquimur Arbitratu quisque suo, nee hoc divertieulo ad conflictum
Si condemnare est, refellere unum in si armonitis errorem ut de duobus tonis majoribus semper se invicem inseqtientibum et similiaὶ, age, ad te eSto Pro Vocatio, tu re vide acta, meas rationes refelle, pono et ipsorum verba et tuam juxta verborum interpretationsem; die ubi ego me ipsum confundam, deterioria eligom. recusem meliora γ Hoc enim si et dixeris et demonstru- eris, non me tantii in sed et lectorem juvabis. Nihil agis eoiligendo loeos, ubi scriptoros resuto, nisi etiam tu defendas. quae nie putas male resutare. Dico ego auetores ipsos in illi concessnms, si praesetitos adsint. Importuna hoc loco est tua vis eloquentiae sol. ib, non in me solum directa, sed in illos ipsos etiam vibrari potest, quos tu ad speeiem propugnas, praeeipue in Aristotelem, qui dimidiam partem operis sui consimiit refutandis veteribus. In jactabundos sic invellaris aut in victos, non in luctantes et pugnantes. Qualem te vero correptorem invidiae praestas, dum quoties ego Verbum
de meis institutis discriminis indieandi causa profero, eontinuo tu mihi phi atitiae jactontiaeque alapas impingis Non versor in paeane opω meo pungendo, sed in explicando seopo, quem habui propMitum, ut appareat aliud ubs lo quaesitum, aliud a me; niim sim a8se tutus, lectoris esto judicium, praesertim ubi censuras tuas quae jam sequuntur, meaμ ius defensiones contra se iuvieem posuerit. In libro, inquis, primo nihil au veram mundi ham
445쪽
Appendieis Harmonicorumniam invenimus, sed comparami r Durae. Non puto me facturum operae pretium, si te adhorter ad legendum libriim diligentius, non enim parebis, solum ieetorem moneo: non legit Robertus, non pensitavit, aut si pensitavit, ludit ergo aut cavillatur. In praeambulo indico causas liarmoniarum petendas ex geometria, ex divisione circuli, quae si per figuras regulares demonstrabiles, liber ipse figuras exhibet. Nondum sane figurae sunt idem quod harmonia, sunt tamen via ad illam. Quid, si dum sponsa comitur, nondum
sunt nuptiae, nihil ergo sponsa saeit ad nuptias 2 Aut si nihil astit Euclides libro IV. de corporibus solidis, sed solum de sguris planis, nihil ergo saeit liber IV. ad solidorum quinque sormationem libro XIII. sequentem 2 Sed
video, quid volueris, Roberte: in sinum gaudes, quod me commoveris, rides defensionem non necessariam. Quare nihil addam amplius. Libro meo secundo tribuis mihi, quod credam, in quinque corporibus retularibus consistere vim harmoniae mundanae. Rursum praepeti volatu turbo transcurrit igneus ingenii tui volatilis, quod fixum facere jubet Hermes tuus. Liber meus seeundus adhuc in siguris versatur . quae libro tertio eonstituent coaptabuntque proportionum harmoni eurum terminos. Agnosco tamenideaui quandum harmoniariun mundanarunt, praesertim radiationum, in congruentia figurarum geometrica, dum illae Gliue in abstracto considerantur. Ex hac congruentia, quae Graecis est res ιοσις, prima petitur origo vocis ha monia. Verum hic sensus v is adhuc generalior est, quum proprium operis mei stiriectuin; si ineat enim nudam applicationem laterum in sguris, quarum anguli locum solidum vel planum implent. Quanto magis improprius est significatus vocis, cum quis etiam orbos coelestes inter se congruentes ad normam orbium geometricorum, qui et figuri solidis inseribuntur et eircumscribuntur, si hane inquam congruentiam quis harmoniam dicere velit Ego quidem ambiguitatis vitandae causa nunquam id dixi. Non enim harmoniam inter Saturnum et Jovem. hoc quidem orbium respectu, sed proportionem orbium euhi seu sisturalem dico interesse. Scapham appello seapbam. Vide lector, quid intorsit, ex meo libro de sententia deque, locutionibus meis judices, an ex interprete Roberto. Nequaquam initur in cubo ponsistit vis harmoniae mundanae inter Saturnum et .Iovem; alias ego doceo proportiones harmonicas inter motus horum planetaritin, quae etsi cognationem habere cumeubo debuerunt squippe juxta invistem habitandum fuit et illis et huic, nec impediendus hie ab illisin. non tamen illae formantur a cubo, sora solida, sed a figuris planis; nec libro secundo locus est explicationi plenarii ortus
harmoniarum, sed libro tertio, nee ante quintum librum harm0niae, quamvis jam formatae, potuerunt applicari mundo seu planetarum motibus. Sed tu salsam de sensu meo persuasionem conceptam propterea quod Mysterii mei Cosmographici materiam praecipuam sesse interpositionem corporum eamquctin Harmonicis libro V. repetitum vidisiij, hanc inquam persuasionem, semel
conceptam, per totum tuum discursum analyticum retines, magnam ejus partem intermissurus, si hunc enorein animadvertisses.
Libro meo tertio nihil nis inveniri, nisi musicam meram arti scialem, ex plurium veteriam auctorum libris decerptam, nihil ex proprio. Si mustea striiseialis icem tibi est quod humana, prolaeto haee libri tertii materia est, sic tamen, ut circa ortum harmonicarum prop0ritonum moneam, subintelligendum esse generale quippiam, quod sit abstractum n vocibus, tanqiuam a subjecto physico vel materia. Sin autem vox ista artiseialis a te in id usurpatur, ut excludas naturam, jam dudum respondi ad haec, artificiorum huma-
446쪽
norum iundamentum esse naturam, inprimis in consonantiis, quibus utitur artifex, non aliud hujus, aliud illius auribus placere, sed eundem eo Onantiarum numerum ab Omnium hominum auribus approbari, quod indicio est, naturae hoe opus esse. Ex Iibris auctorum decerpta sivi Papita libri, an ex proprio, non est animus nee locus tecum litigare ; suffieit, quod verum id est, quod in comparatione dixi, ea, quae a veteribus possunt transsumi, me ex
rerum natura eruere. Definitionem pgo certam pono consonantiarum. Hanc
definitionem reeipit, quidquid auribus probatur ut c0nsotium, respuit, quidquid aures respuunt ut dissonum. Horum aliqua etiam Pythagoras Pongona dixit, aliqua eonsona ipso negavit, Ptolemaeus amrmavit. Non tamen ego neque illa nequo ista recipio inter consolia, quia Pythagoras aut quia Ptol
maeus id dixit, sed quia primum aures, deinde definitio mea recipiunt illa
inter consona. Nolim equidem novam auribus consonantiam invitis obtrudere de proprio, . nunquam tanta me gloriae cupiditas incessit, ut naturae obtreetandum censuerim, sumeti mihi, si causas eorum, quae natura monstrat, in luce ponere possum. Frustra ergo tu mihi adimis e quod comparatio mea Du8piam arrogavit. Negas, Die harmoniae meae materiam secundum promis- Sum e rerum natura eruisse, aut a fundamentis eonstituere. Materiam quam
tu dicas harmoniae reo non cunticio, nequo de harmoniae materia quidquam hujus ego promisi, sed hoe me voluisse liber ipse tertius testatur, nast eausas , cur certarum quantitatum termini, in voces naturales introdueti, laciant eas tonsonare, aliarum quantitatum termini hoc noli faciant, hujus inquam rei causas me e rerum natura eruisse. Vin' igitur tu scire, quae sit illa rerum natura γ Anima humana pars est naturae, in anima relucet circulus eum suis divisionibus per regulum plana, propterea quia animus ost imago Dei; ex divisione circuli, quae sit in ipsi is animae essentia secundum Prο- clum, tui Iamblichi discipulum. eonstituuntur termini harmoniarum intellectualium in mundo, ut tuus Iamblichus, intelligibili; ut ego, in mente divina, cujus exemplar hic est humana. tharaeterem rerum geometricarum inde ab Rrtu hominis ex archotypo suo retinens. Amplius: auditus pars est animae testaturque is de sonis eoru in lite quantitatibus, quas sensus Communis repra
sentat intellaemi. In his at invenitur proportio, in intellectu jam ab origine relucens, soni hi censentur harmoni ei, hine oritur delectatio ab iis. Haeesie in genere. Jam in specie, pars naturae rerum intelligibiliuin est triangulum, pars quadrangulum et sic de celeris, et qhodlibet distinguit et rculum inpuries, quae fiunt quantitate seu longitudine sua termini proportiolus alicujus
harmonicae. Ad numerum consonantiarum sic constitutum sequuntur reliqua, quae Insunt in cantu artifieiat, naturalia. ' dam ito tu, Roberte, si prius everte has partes naturae, subrue line e iundamenta, tum demum nega, me promissum implesse, naturaliter processisse. Negas, me quidquam ad naturae leges emendasse, confusionem evitasse: non recte negas. Qui quantitates consonantiarum concinnor uinque exseribit ex veteribus, is interdum aliam invenit quantitatem, verbi ea usa semitonii in Platone, aliam in Ptolemaeo. Ergo hoc observans exscriptor du ex ait esse gemitonium, alterum alterum Ita nascitur opinio salsa, quasi natura doceat et monstret
utrumque, aut quasi recte promiscuo usu vel hoe vel illud adhibeatur. Haeeitaque confusio quaedam est Platoni et semitonii eum naturali, quae major sit, si etiam id adjungatur, quod relinquitur abscisso naturali a tono majori 'l, , relinquitur enim semitonium minus seu diesis major, quod tamen ego distinctionis causa et ut eonfusio vitetur lemma malui appellare. Quae-
447쪽
Appendieis Harmoni Oriimcunque igitur quantitates ex opinionibus veterum.nascebantur, quas ego non eruebam ex illsa natura, id est ex siguris regularibus aut P comparationemntua consonuntiarum ab iis . derivatarum, illas ego dimisi ut iduritii uin inlaetas; quas vero ego elicui, ad placitu Veterum non applieavi, ubi confusio metui potuit. I iatessaron quidem applicavi, quia non crrant hie veteres, 'diesin vero non applicavi, non comparavi, hoc est ae liti paravi eum Pa, quam veteres diesin dixerunt, quia illa diversa est a mea. Idem tenendum de lem-- male lueo et veterum, cujus alia quaviitris, alius abscindendi modus. Si ecanius genera, durum et molle, non comparavi ego cum iis generibus, quae veteres agnoverunt, quia a confusione lectori ineo imetui, non enim sundatam invoni in natura triplicitateni illam generum cautus. Libro quarto videor tibi tollere harmoniam omnem praeter circularem. Et si primae terminorum tuu oni eorum ideae sunt in circubus circuli, a figura regulari divisi, tamen illae multiplic diuitur etiam in rectas quatit itates; nee enim amplius sunt termini proportiouis propter figuram circularem, ut quae divisione jam est desii ueta, sed s0lii in propter longitudinem, quae reperitur etiam in rediis. Non igitur circulares facio harmonias aliter, quam respectu
primarum idearum mentalium ortusque earum ex circulo. Hic tu otiam me mactas, Itoberie, tuis additionibus, ubi voluntatem egregiam collaudo, ceterum operum deprecor in meteorologicis meis liar montis: nullas ego paries musicae diversas diversis Planciis sigilisve accommodo; mens tua, ut video, praecurrit oculos. Itursum liari noniam angulorum tantinnabest, ut in m9tis consistere dicam, ut potius, qua indui et in uitalitiim moventur planetae, eontinua sit dissonantia, concordantiae vero omnes, in quas planetae motu transeunt, sitit m0mentaneae, si exoctissime res pensite itur. Sed nec, quomodo mixtam ego Statuam liamioni: im, satis claro explicas.
Mixtam patior appellari, quia cum radii, qui angulos, proportionis harmonicaeterminos, niteretingiuint, sint coelestes, angulus lameli ipse, qui terminus sit proportionis, in Terra sorinatur. Nec nihil deest et illi tuae narrationi, dum sextilem a me .stis eumparari teri ae molli; nos ipsi ..iqquam ego, sed ejus sociae diaponto epidisdiapason; ita et de ceteris omnibus. Atque lite repetis comparationis meae verba, quae ego tantum de libro III. limite investimioliannoniarum omnium ortu ideati scripseram, ut facile o Pliaret consideranti, quae ogo tui operis capita cum quibus mei comparaverim. Audiam tamen objectiones tuas. si quid illae forsitan operi meo praeter et ultra verba ista, perperam liue applicata, ereptum eant. Vseletur, inquis, quod non ansiuitia in Ierra duarum raGiἹtionum caususu tempestutum, sed potius instuentiae cujusdam virtus oecusta et admirabilis. Haec, mi Roberie, vox est unius e communi coetu doctorum, qui nul- iam dum operam posuit in pervestigatione causarum. Ex admirando, inquit illo, eoorti sunt studium atque lab0r investigandi. Hic cum tu meas iliolitiones videas, jam dudum enim et ego unus illorum sui, qui influentius, qui occultas coelorum virtutes Admirabar, miror equidem, cur non alia re censeos illas reprimeiadas, quam pristina illa et Ohgoleta admiratioue Π0echae igitur est, i lillosophum agere. Ic0berte, philosopli alitem objeciu ignorantiae invet ratae prohibere ut, aditu petietrali uin naturae γ Et quantae qqaoso stitit vires illius tuae vocis Videtur, quas cum argumentis meis. conseras γAspectus in coelo non est, in Terra formatur; 4n Terra vero et circumfuso attre Requitur aspectum commotio, aspectus ergo causa est. commotionis teinpestatum. Rur m , non omniis angulus coincidentes habet motus aeris,
448쪽
sed illa qui in geometria invenitur harmonicus. Λt geomotria e
rationis est,' sivsed per se)nullam habet esticaeiani. OI ortet orgo, ut geom tria haec, latens in aspeetibus, agat objective. At objective in nullam rem agere quidquam potest, nisi in lacultates antinales, ut musica in auditum agricolae saltantis. Quod igitur causatur motus Miris ad praeseriptum aspe tuum in Terra formatorum, id est animalis saeuitatis particeps et in Terra praesens; . et quia id meteora versat pene arbitratu suo nec enim id bini planetae iaciunt, ut penes quos in coelo currentes nihil est de aspectu prae-ssnti terrestri, nee id saeit aspectus ip8e, ut qui accidens est radiorum et propter suam geometricam consorinitateiar eris rationis , his igitur tot rationibus consteitur, id esse quoddam genus animae. Tu has, Roberto, rationes pensitato, luim demum quid tibi videmur, rescribito. Nam nunc quidpin nullius momenti est illud tuum videri, dum influentiam quidem nominas, voca- ibulo' aecidentis de praedicametuo actionis vel paβsionis in genere motus),
interim tamen ainie influentiae, non naturam tantum, sed etiam appetuum ut substantiae euidam tribuis, Ad quem ille aereiii huc atque illuc nectat. Viio- modo enim ex hoe tuo videri liqueat, salsam esse meam seliteiatiain, potiusquam ex rationibus pro mea sententia producti a liqueat, salsum osse . inuinobseurum Dideri sine rationibus, Sola sapientis nescio eujus a toritate, nec via .liquidi sensus, munitum 2 Spiritum solarem si tu hic substituis, dic igitur cur spiritus iste solaris non aliis nisi illis temporum mometatis moveat aurem, usu biliorum quorvinculique planetarum radii configuralitur in Τρrra γ Quo
medio spiritus iste Solis porvestigat, quid de planetarum radiis sat in Tetra Quanto facilius est, ut ibi potius sedem ligamus spiritui, ubi cognoseit, ubi
et operatur secundum quod cognoscit. Illud tu agi g, hoc ego. Virtutes agnoseo sapientiae tibipue ostentia, Dumus Diui uno saeuitates animales, seu in Terra seu in plantis sive iii homine. Dispositionem vero in coelo, vel spiritus solaris vel sapiensiae ubique assentis ego nullas novi, se undum quas natura sublunaris concitetur. Concitatur enim Fecundum certus di, positiones
radiorum iii Terra, clioe experientia perpetua constat; at in eoelo dispositiones istae nequaquam insunt, ob id ipsum, quia in Terra insunt. Spiritus Solis, ais, dat planetis vitam et . alitinaui. Quid commodi habet tua sententia prae mea 7 Tu ad quodvis munientum novam educis platieta ritu animam ex ,εμ- ritu Solis, per quam bini planetae inde ex sedibua Fuis coelestibus meteora cieant in sublimari mulido, idque ad praescriptum a speculinia in Terra. Quantae has ambages γ Quauto ego probabilius ibi hunc, si ila vis, spiritum pono perpetuum, ubi praesens illi lex agendi, ubi et opus ejus, tu iuitiira seitieet subhinari 2 Aerem dieis animae miludi spiritum inferiorum Non contendam hac de re tecum, ea, qui . ego dixi Terrae animam, si ille se ipsa quaedam
separata anima, anne potius ulterius animae majorum gentililii spiritiis, ut siquis in corde animalis animae sodem ponat, ii, oculo itoli aliivia tu rieque illam decumanam, neque separatam minorum gentium, sed saltem spiritum plenum
speeie illius reginae in corde sedentis in se egressa. Siti inqu/m, hoc ita, sit mea haee anima , . quam Terrae tribuo, nihil aliud quam spiritus animae mundi alibi sedentis. At hua adduci non possum, ut largiar tibi, materialem hune adrem it Ium ipsum psse spirituin qiii et percipit geometriam aspectuum, in Terra formatorum, et secundum eam meteora ciet actibus intermittentibus, velut ad odietum praetoris comparans. Nam nec Illa geometriae impres ioitu in materiam, obtusa nimis est illa, ped in solam talem naturam, quae rationis est quodammodo particeps, eum geometria . sit rationis habitus, vi
449쪽
Appendi eis Harmonicorum haeo emeaeia in naturam sublunarem majoris est operae, quam quae a cra88, aere, quem tam saeile excludimus ab inanibus, praestari possit. Unde, pergis, vis radiationum est in aere γ Unde inquis inesse γ Num ex eo, quod planetae coelestes animam a Sole aeeipiunt Id enim ante hoe unde legitur in tua oratione. Atqui nihil opus est planetis anima, qua negotiante radiationum in Terra formatarum vis veniat in aFrem. Nam si hoc esset, illa planetarum anima cum radiationibus ipsis irer haberet necessarium in Terras usque. Atqui lioc fieri non potest. Nulla enim est vis in aere radiationum, nisi quando geometri ea aliqua conso itas in aspeetu geu angulo binarum radiationum est spectanda. Hae vero quis internuntius him: a Terris usque ad Saturnum et Jovem indicet, ut indo animas vel cujusque suam, vel utriusque communem in Terras dedueat, ut hic illa vim seri conciliet praesens. Dixeris potius, lumen ipsum planetarum, ex quo radiationes tonstant, hanc esse animam, sicut antea nostrum hune adrem fecisti spiti tum animae mundi. Milir omnia succedunt facilius, saeuitatem aliquam spiritualem in Terra ponenti. Terrae animam dicis potius esse ab aere et in aere, quam ut aeris motus a Terrae anima procedant. Non pugno, quin imo sic publiee profiteor, hanc, quam dico, Terrae lacultatem, animalis similem, per speciem egredi etiam in adrem circumfusum ibique pro re nata gignere bruelios, cicadas et alia insecta. At praecipuam illi sedem in adre ponere, excursus Rotum in Terra coneedere, hoc perinde mihi videtur, ac si quis animae saltem vegetaniis in homine sedem praeeipsam diceret vapores illos ex eorpore exspirantes inque sinu bus corporis haerentes, ubi pediculos et similia gignit. I ergis: atir vitam dat aquis et terrae, et omnibus ex iis compositis. Velim scire, nu in tectini stare contendas Aristotelem Ηie quidem omnia ista calori Solis tribuit, asir illi inter instrumenta est. Et quam tu, dicis vitam in aquis et terris P Nonne pisces innuis illic, hic plantas 2 Ego vero vocem olim obscuram a chyini eis tuis hausi, Solis esse beneficium, non aeris, quod mare soleat monstris, quod terra plantas sine semine, quod lacuna, Solis ardoribus tepefacta, mures producat. Quomodo vitam aliis dabit aer, quam non habet ipse Nisi tu sub aeris voce nobis quippiam divinius obundas, quam est iste nos circumstans, ex humoribus extenuatus vapor. Scio, piscesndrem continere in geminata vesica, sed quae illis instrumentum est motus et quietis, et cujusdam quasi suspensionia nuturalis ex aquae supersete; itaque restat iis hic aer vesicis in lusis, etiam eum anima excessit eorpusque exanime dependet jam a ventre, qui vesicam hanc continet, eum prius id boneficio animae niteretur incumbens ventri et sustentatum. ab eo. Adeo differt instrumentum a molore, adr ab anima. Scio etiam, animalia benefleto adris unimam retinere, interetuso illo exspirare; non est tamon adr anima ipsa, nee vitam dat inspiratus, sed ventilat stantinam vitae in cordis latebris stagraritem, vetatque ne illa se ipsam suapte fuligine sussoeet, susso tam aut non ardentem ipse nunquam ultro intendit; multo minus vita ipse est aut ab ipso eo in. De plantis nihil simile diei potest; nullas hie vitae partes tuetur asir, ne ut instrumentum quidem; nisi in quantum igni et flannuae similior est vita plantae, quam adri, et tamen secundum te asir vitam Terrae vitam dati Miriim equidem, Terrae tu das vitam. neque me pateris eidem inspirare
Aeris motus a Terrae proredere anima, hoc est paulo alienius verbum a mea Philosophia. Propius vero est dicere, aFrem gigni ab anima Terrae;
450쪽
haee enim caloribus subterraneis concitatis, foris etiam alnia Solis caloribus,huniores subterraneos in vaporem attenuat, eum in modum, quo hominis anima sudores simul et evaporationes ciet, irritata mithridatico aut motu torporis exaestuans. Jam vaporibus exhalantibus reliqui motus, gravitatis P et levitatis, caloris et frigoris. densitatis et rari latis, momentis ultro sequim- .iur. Sed argumentum etiam audiamus unum, hactenus enim merus gententia loquebaris: si anima Terrae tempestates in aere concitat, comits igitur suum ipsa destruit et dilacerat. Hoeetne tibi, Roberte, absurdum P et nunquam tuam ipse linguam errore praecipitatus momordisti, nunquam puteos in cute egisti unguibus 2 An sorte non tua hoc praestitit anima, sed dentes et ungues seorsim ab anima γ Verum tu ad sententias reverteris: anima unive salis mundi est, unde tempestates, tometae etc. Proeedunt. De c0metis nihil obloquor, non enim eos px Terra minusque ex aere nostro oriri puto, aut
certe paucissimos. De tempestatibus cedo rationes aut latere nihil abs todietum esse. Εst, inquis, a yr passivum, illius animae mundi proprium Hiisque actionibus magis aptum. Quid 2 si de Terrae anima dicerem ego idem, verisimilior equidem haec esset familiaritas Inter vicinos, inter aequales, quam ut tantum negotii sit illi mundi amplissimi animae in his aeris nostri angustiis, ut affatim illa in his natet et agat. Verum et hoc nego, aptiorem esse aurem suscipiendis animae Terrae actionibus, quam humores corporis Terrae. Quid quaeris 3 aer extra est, humor intus, in litimore calor ab anima concitatus invenit quod agat, aer jam attenuatus vim illius evasit. Sic igni aetio est in lignum, in einerem non est. Velim etiam scire, quodnam illud sit simile animae mundanae, quod e coelis quandoque impluit, quod non sit configuratio harmonica, ut ego doceo, sed quod sortisicetur ab illa γ Velim seire, quid conserat eahalatio terrae magnetica ad vigeipiendum spiritum, id est aerem 3 Anne hoc vis, Terram exhauriri exhalatione illa eoqile sitientem sese attractu auris reficere 7 Magnetica exhalatio, Roberte, non est materialis, sed potentialis; est enim sor- malis eorporis potentia aspirare ad nnionem cum sibi simili. Quodsi Terrae ad generationes opus est aere, lacilius hie illi suppeditabitiir ab intus, euiore
extenuatis humoribus. Crebris a te sensentiis, Roberte, dissideo. Problema jucundum, cur sudent marmora pluviis ingruentibus 2 Tu regpondes, .ni'rem jam humectum ingredi salemque marmoris resolvere. Pondera ergo marmor et reser, quanto id sit laetum levius, si tantum salis foras misit. Ego quidem spero, me lectori satis saetiarum melius. on solum marmor, non semper hoc praestat, Sed tunc tantum, quando frigus hi marmori et densis omnihus impaetum haeret tenacius, tune subito superveniens vapor humectus et tepidus resolvitur occursu frigidi in aquam adhaeretque supprficiei marmoris. Nam tepida sunt et rara, quae frigidi occursu condensata locum eapiunt angustiorem, itaque tepidae partes vicinae guccedunt, ne detur vacuum. Ita fit ut adr tepidus feratur ad marmor. Non probat igitur hoc exemplum, aerem in Terram ingredi , si soris adhaeret. Aliud argumentum ducis a pluviosis constitutionibus putasque defeeturam maris copiam, si inde materia et non ab adre. Puto ego contra, desecturam aeris copiam multo citius. Sic enim in septi eis olim et vere seripsi, plus egse materiae tu unica gutta aquae, quam in aeris amplissimo spatio, quod scilieet impleat e elave totum Igitur majorem ego assensum spero, qui pluvias non 'ex auris externi, ut tu, sed ex vaporis adhuen matrice sua subterranea tepentis condensatione genero. Erat enim humor