장음표시 사용
61쪽
Epistolae Kepleri aliori quo multino seligendi, defeetus observationum arguendi, sicubi oecurrunt, occasiones Omnes circumspiciendi, an Luna claritatem secerit, aer purus fuerit, stella clara sit, humilis an alta suerit; quod instrumentum, qua fide suerit, distantia sit aequatoria an in circulo magno per stellas: haec omnia tempus longius, collata consilia, laborem ingentem requirerent, ut omnino praestet, acquiescere Tychonicis computationibus, quam oscitanter ista aggredi. Nos vero locorum intemvalla dividunt, mihi tomos observationum itineris periculis exponere n0n est integrum; ut exscribam, vetor obligatione mea, nisi certissimus sim de restitutione exempli non alias describendi. Et ut hic sim securissimus, quis quaeso
alius necessaria excerpet nam eui bono deseriptiones integrae 3 , imo quis fideliter tantum et scienter deseribet, nisi tui similis 2 Utinam aut. tibi Lincii aut mihi Nirtingae liceret aliquamdiu conversari. Sed fingamus ipsi nobis
somnia: erunt comitia sorsitan aliqua rati Abonae, eum tu in comitatu Uirtembergiet, ego in comitatu Caesaris convenire poterimus. Nam Austriacam sunctionem ecclesiasticam non te patietur suscipere uxor, non eruditio tua: jam enim loeus tibi in academia patria, scio, deputatus est. Soeipsi tibi et vota promtitudinemque meam et impedimenta. Nunc alii consilio secundum locum do. Nam si mavis proprio nomine solus edere gl bum: age, exstat catalogus mille fixarum Tychonis Brahe eum imaginum di throsi editus Romae, II. 784 , quem conferre poteris cum Brivi Augustani Uranographia, atque ego tibi fideliter indiea , si eubi illo a meo manuscripto disserat. Ita non opus erit, ut ad me provocans invidiam mihi crees apud Braheanos. Consilia mea de διωρθραγ-ι jam satis perspexisti ex typo aeneo libri de Stella nova IL 666 , et conseram illa tecum porro quoque. Existimo tamen sufficere tibi, admonitum esse: cetera te abs te ipso posse petere exque diligenti intuitu constellationum in ipso coelo. O miseram uxorem tuam, o exsecrabilem illi adventum meum, qui maritum ipsi suum eripuit inque matheseos deserta et invia loca abduxit, ubi ille trigonometriae vepretis adhaerescit. Sed serio, tui certe me miseret,
qui tempus a Calendis Januarii liveusque procul dubio perdidisti. Invenio
et inter mea epicteremata tuis eonatibus similia, mistranea et inconsiderata omnia. Nam si certum est, ut est certissimum, sic esse inter se latera triangulorum, Ricut sunt inter se sinus angulorum oppositorum, mastra igitur Proportionem angulorum ipsorum quaerimus, quae omnino dissert a sinuum proportione, recti enim et curvi binus laterisque, et arcus angulique nulla est proportio estabilis, nulla inessabilis ex libro decimo Euclidis, sed i
finita datur appropinquatio sinuum erga suos arcus proportionis, a Proportione maxima sinus recti ad quadrantem, ad minimam, id est aequalitatis, propo tionem sinus minimi, hoc est puncti ad arcum minimum, itidem punctum. Quodsi nos non pudet mensae Pythagoricae, neque canonis sinuum pudeat; angustiae potius nos pudeat memoriae nostrae, qui infinitatem illam proportionum circuli non capimus. Contenti simus, dari lineas cuicunque arcui proximas magis magisque in insnitum usque, si quis vellet laborem sumere t tiesque actum agere. Nam arcuum ipsorum, qui numeris exprimuntur, lineae pleraeque, ne saltaris, non tantum inessabiles,.sed plane inscibiles sunt. Ultima et minima subtensarum, circulo varie secto, in aequalia tamen, est Su tensa tribus gradibus. Unius gradus subtensam necesse est ignorari. Datur
infinitum, sed biseetionis aequabilis uniformis, at tri sectio scientisin infinitan0n datur, nec qui niseetio. Cossi eae quidem uisectiones, quini sectiones etc.
62쪽
sesentisino non sunt, petunt enim prineipium. Itaque eum tam multi sint arcus, quorum lineae sciri non possunt, hoc est definiri exaete, nisi tantum per proximas scibiles, fieri aliter non potest, quin canone Sinuum utamur, etiamque ad seibiles indagandas, cum sint longissimae indaginis . non expedit aliter fieri. Exstitit Seotus Baro, cujus nomen mihi excidit tNeperiis edidit . Mnonem utrisscum nno 1614, siue demonstrationibus, anno 1620 filius Neperi Roberius . Mirisset Canonis Constructionem ex patris manuscriptis. Tune demum Keplerus propius
ad rem Meessit , qui praeclari quid praestitit, necessitate omni multiplicationum et divisionum in meras additiones et subtraetiones eommutata, nee 8inibus utitur: at tamen opus est ipsi tangentium eatione; et varietas, crebritas dis- ficultasque additionum subtractionumque alicubi laborem multiplicandi et dividendi superat. Breviter: scibilia finita sunt, inscibilia infinita et inordinata, in quibus scientiam frustra quaeras: quae inter est fretio sphaeriei fortuita circulorumque in eo. Imitemur igitur DEUM, qui eum et infinitatem in immensa illa fixarum sphaera vellet expressam, sititionem vero in angustissima regione mobilium, illa sine cura, sine ordine reliquit, ista proportionibus hamonieis instruxit sapientissime. Et nos igitur doctrinam triangulorum, qua opus habemus ad infinitatem numeri et dispositionis fixarum separationisque omnimodae planetarum a stellis per motum qui ut informis aliqua quantitas infinitatis est partieeps), tractemus per canonem sitiuum, qui infinitatem quantitativam repraesentati At figuras demonstrabiles inde ille dependentem doeirinam harmontem et similia definita et eeria revocemus ad regulas memoriae mandabiles, cuique suum tribuentes. Ita siet, ut et ad laborem doctrinae triangulorum, quantum necesse aest, sufficiamus, et voluptate divinissima ex contemplatione sormarum et archetyporum non defraudemur. Vale. Datum II. Martii 1618. V. D. T. Amicus δ' pleri
Ad haed Sehlexardus: Pinfimam et promtissima mea omelota. Praestanti viae literas, celabeirimo Vlti Domitia Fantor plurimum tende. 11. MartilLlneii exaratas, sub hesternam vesperam inter Plurimas oeclesiasticas oecupationes a vi, visas avidissimo sed raptim pereurri, et hodie post anitas tot tantiones diligentius relegi, ad quas nunc breviter respondeo. Mallem quidem Prolixius, sed nee tempus suppetit, nee scio, utrum tabellarius Argentina reversus Houinadam rursua tranfiterit sicque scribendi oce Mo Jam elapsa sit nee net Respondi quidem dudum iustus et literas una cum delineatis 37 trianeis ligneis Augustam ad Crugemim pusi. Sed quia nondum tibi visas esse nou sine simi ratione cognovi. seias γnuo, me ex praescripto tuo omnes nguras quam Potuerim ne- euratissime ligno inseripsisse et inscriptas Pro qua eumpactas de eommuni vestra voluntate Augustam ad Praelatum Crugerum sat et to misisse, uempe stiperiori Decembri meusuauis uix itias serias. Doluit quidem, sateor, illud tiouldhil ,.quod seulpendi labor a me,
cui omnium primo conereditus erat, tu alium nescio quem, translatus suit: suspicabar, te forsan de operarum meamm stile et industria subdubitare eoepisse, sive quod prototypi deformitate interea sueris osseusus, seu quod a Crugero nJiter persuasus sis, qui ex illo rudi specimine me uondum penitius e nitum praepropere aestimarit et do in , in monasti eis IIulis non sculptorum omelnis educato, minus bene ominatus fuerit. Sed rem rectius perpendenti et literas vestras altius repetonti demum Oeeurrit verior propositi vestri et mutat leonsilii causa, scilieet operis maturatio, quam unice, et quidem merito, araetabas: Propterea lubens statione mea cessi. Sod jam longiores moras nectit Crugerus, quam ego traxis- .sem. Vel, ut sum ipso OPeri fi morarum impatieutissimus, trahere ausus inissem. Nimirum cochleae tardigra lae dismus, rem cancro eummi isti, qui non tantum aeque tarde Progrediatur, sed, quod metuis, etiam prorsus retrocedat. Doleo hae in parte vicem non tantiim tuam, qui mechanteis artisseibus idoneis, quibus vol maxime indueres, destitueris, sed etiam totius matheseos et tot nobilissimarum divi ut ingenii tui iuventionum sortem miseror, quae visee eunetatorum procrastinationibus tu editiovis eursu retardantur. Modo non committes, ut prorsus intereant, quod Urania aut magia christiane loquendo οπανιων conditor uitl- vero inpleutissimus avertat. Ceterum quod in summa eontemplationum lurimam voluptate
63쪽
Epistolae Kepleri Doriamque mutu
illud fers, quod paucos admodum lectores fore animus praesagit: heu quam vereor et ipse, ne vore divinest Non equidem ignoro, quam pauci sint, quos coelestis haec cura tangat: inter mille, quos familiariter novi. vix totidem, quot ostia Rheni. Quae raritas et me, quippe theologiae saerisque linguis mancipatum et usus necessitata magis deditum aliquamdiu, sateor, a mathesi abstraxit et adhue abalienaret, nisi tuis monitis velut calcaribus additis novum impetum sumsissem et subinde aliquid temporis . reliquo studio subtractum,hule impenderem. Sed utut exigui numero sint, tune propterea reliquos, quorum etiam nou- nulli sunt, hoe bono defraudabis ' Erras, si te uni aetati et bule soli seculo seribere credis. Posteritatis rationem habe, inter quam post fata demum merita laudo celebraberis. Taceo, quod Glebretis etiam nune vivus adhuc a gratus tuis discipulis, quorum tu numero me Prinsiteor, qui absens de absente hoe passim jura meritoquε tacio: quia praesens praesenti in lora omela exhibere non queo, uti sane deberem. Debeo, inquam, iure gratitudinis, Pro tot tuis libris, quibus me jam do uasti, Puta Martis commentariis, utraque Stereo metria, Ephemerido. Calendario et novissimo etiam Astronomiae Copem leanas priori parte, cujus Posteriorem non sine summo desiderio exspecto, ut da motu Terrae penitius etiam o thei ricae doctrina constr M. Ra age, rumpe moras, nee diutius eludi parere nos hiantes eo vos. Reliqua ingenii tui monument ut Dissertationem eum Nuneio sidereo, Ii lium de Niva sexangula, Commentarium de Stella Nova, et si qui sortis plures sunt alii, titulotenus mihi nondum noti, etiam conquirere intago, Meo tui totius perlegendi amore stagro, Postquam o viri quae jam possideo, eruditionis tuae aliqualem praegustum hausi. Utinam inter eu tam Ruppellectilem meam aliquod ἀντιδωρον iuvenirem, quo te remunerar ri Aecipe hie grati animi, non dies exPletionem, Red indicium: saltem, par hocce globulortim eoneavoriam, nuper a me exsculptorum, quod tibi.eensendum exhibeo, obsecrans to per omnes stellas et per houorem eroatoris illarum, velis hae in parto Juvare. Seis quod moliar majorem et accuratiorem globum. RMorderis etiam, quod, bona Tychonteorum haeredum paee, reliquarum trecentarum fixarum loca moeum eorum eare polliritus sueris. Ergo sta promissis. Quodsi etiam Oxterarum ni trinarum nobis inmuspieuarum situs et imagines per te habere Possem. Odorem et illas, ut opus prodiret absolutius. Specimen hoe saltem est, ut vides, vastioris globi, quem omnino huie prodromo eomittam subjungere eogiis, imo debeo ex ulustrissimi mei Principis mandato, qui me, eum ei sorte hue transeunti aeneam tabellam humillime offerrem, ad promissi majoris editionem clementer adhortatus est, quam siue tuis spieiis Praestatu nequeo. Rursus quaeso te, noli me deserora. Scribe quid desideres in unoquoque asterismo, quae tollenda, quae addenda, quae mutauda ludi res, ut omni veteri Ptolemai eae deseriptioni, quoad Mus neri potest, optime eongruant. Ego solo huic labori non sumeto. Quicquid hisius est, id totum Tyehunt eae deseriptioul aeceptum sero, ex qua omnia transsumst et sie emugere studui, ut membrorum denominationes, ab ipso usu atae, quantum quidem possibilo esset manerint, imagines vero nihilominus, prout in taxo globo decet, ad no e inverterentur: quod utrum per omnia assecutus fuerim neene, tute optimus Judicabis. Hoe scio, dextri et sinistri appellationes rem retinui, at antici et postici non similiter. Semper. igitur Pro dorso ventrem, Pro scapulis pectus est. lntelligere oportebit, veteres descriptiones eum hae nova delineations mea eonferre volentem. Interea dum easti rationes tuas exspectem, meditor aliquid aliud, pictam sciliret ephemorim, ut ita appellem. Quod tu recentissimo et eorreetissimo Rudolphin. ealculo primus nuper stemmio praestitisti, id ogo ex Copem lineis hypothesibus, elucino et regula, meehanice, pro inda erassiori Minerva linitari anhelo. Muidem longitudinis motus satis, puto, ad mentem praedicti auctoris -- Pressi, in latitudiuibus duorum interiorum/: adhuc haereo, eonfusus tot renex louum. ObIi quationum eici intricato negotio; a quibus tamen nos liberasti, acutissimo reformator astronomiae, in Martis Commentariis, ubi inter retera eeeentineorum plana satis ατα u-α. Seribi non potest, quantum exsultarim, hoc tuo invento primum Ioeis, inod tanta eruce eerebrum meum liberaris; nondum tamen inde didici, quantam praeciso statuas reliquorum quatuor fixam illam inclinationem. Exspecto igitur theoricae partis editionem et vix tantisper exspectare possum. Coram haec omnia ex te melius dis ero Ileuisset, si tune hujus aliquamdiu intermissi sindu eura severiori laetus scissem. Nihil fore tune oecurrebat, quod ex to sellaeitarer, cum praesens oret enus respondere et ulterius i tanti satisfacere potuisses; nune eum vix semel atquo iterum toto anno per Ilteras liseum ageto datur, quotidio tot incidunt aenigmata . quas in matbem ea Sphynx solus optime Lolveres. Sia vides papyrum Plura non opere. Vale igitur decus astronomiae Pulcherrimum et me commendatum habere
perge. Nirtingae dis Passionis Domini eas 1618. Uxor mea, nune Puerpera, 3. Marti st. v. sillam enixa, omel e te salutati Sequentes Schle rvi Ilistas literarum Kepleri mentionem laesunt, in quibus figura ad uariuoniam necessarias Sehichardi solertino et stru eommendatae sunt. Haec enim respondit Sole reus: Plurimam Salutem et prorupta uiuelata. Multas hactenus literas a
64쪽
65쪽
Epistolae Kepleri alio nque mutuae
anno 1605 in annnm 1626. Illa quae superest Kepleri epistola, d. α 18. Jun..1607, immur vol. II. p. 788. B oldi opistolao paueis Hamontam attinoni et ex parto illas Seblevardi supplent. Anno 1618 ld. Sept. haec dat Besoldus Keplero: Undecuu-que Cl. Vir, ad unis honorando, celer tabellarii abitus impedit, quo minus a Siniexardo
nostro Hannonica tua avoeare queam; puto tamen, eum Iam graviter opus urgere. Quodsi iusseris, interpellabo eum. Dedi eationem ad Angliae negem suadeo omnino; argumentum sumerem reo ex eo, quod is praeeipuus luter Magnates. praeeipuus luter literas et unleus seeult nostri, qui selicissime literas omnigenas ot peritiam imperandi conjunxerit ot eoneordarit, cui itaque novum hoe Harmonieorum opus debeatur. Quodque ex longinquis oris ipsi hoe mittatur opus, non esse quod admiretur; indieari eo, mundum concordem esse et eo piraro in eo, qnodes offerendum sit hoe opus singulare, mirabilem mundi et omnium rerum aperiens in di Ordia etiam harmoniam. Sed quid ego noctuas mitto Athenas, et sorsan, hac in re ludibolum meum expetens, illusisti ruditati meae. -- Principi nostro tium Calendarium sit inseri. hendum. ambigo; Munt, non adeo grata talia munera e e. Sed ego uinibi magis per grinus sum, quam in nostra stula, itaque suadeo. ut D. Lansu eo ilium sequaris. - Maos linum alloquendi erebra propter mea negotia non suppeditabat iacultas. sed literas et misi, qui, ut spero, respondebit ad quaesita. - Anno 16l9 diuitii seribit Bosoldus: Harmoni ea tua D. Sehiehardo ipse tradam, nam est illo iam designatus Bebraicae lingua. prosessor et rius adventum in dies exspecto: simulque curabo, ut sormae cupreae emantur, quod dam sacerem, si spissitudinis aliariamque dimensionum mihi ratio constaret. Sed pra sens ipse expediet omnia facillime eique sumtus lubenter suppeditabo. - Deinde d. D. Jul. st. v. : Adhuc Selii exardum exspecto, qui ultra spem et Promissum Rdventum suum, su Pendit; qui si so sistet, eurabo quae mihi iniunxisti. Non autem is erit Maest lini eollega, qui parem ferre non potest, sed Beringeri, leeto perpeti m ndssii, successor et eontubernil rector. Exemplar Harmonte rum apud me depositum, maeulis aliquot couspleuis eousper sum et in extremitatibus contritum, a morum illo magistro Pothelmi oriun aecepi; vereor ut id bibliotheeae inferri queat. Aliud ergo mitto et hoc ego vendam vel cui mandaveris tradam. Maest lino tua petita aperui, qui eo nomino tibi ipse seribet. - Devique anuo 1626s Vii. Mart. haee Besoldus Keplero dedit: Exemplar Harmonicorum, academino uostr destinatum, Rectori et Senatui pro more exhibui munusque solennibus ornavi vobis. sed honorarium obtinui spe praeconcepta minus i4 nempe, qui hic sunt, thaleros ita periales ;non quidem mea eulpa nee quod de benevolentia nostratium non amplissima quamuη tibi debeas polliceri, sed quia aerarii nostri ea inopta est, ut sumtibus nudiquaque parcere eog mur. Pro exemplari, quo me bibliopola Tampaelitus donavit, eum et tuo intuitu laetum sit, gratias promeritas ago. Tertium, quod Bidembaelilo sconsiliario WErti embergleoi destinaras, Jam diu est, quod Maestui no set quidem ex tuo Jussu) eoque sne dedi, ut operi praeneor et eommendatitiam praelationem. Sed multis monitionibus id impetrare nequivi, sane, ut tibi quid sentiam in aurem dicam, aut luvidia et aemulationo laborat, aut non placet ipsi audax tuus, sed ingenuus omnique laudo dignus hie conatus. Exemplar repetere in civile, nisi tuo praeseitu, dudieari. I armoniam suam Eosorum etiam senatui tamensi obtulisso ex Hebenstret til illos . toris scholae Ulmensis) literis apparet, qui his respondit ad Kepleri literas sileperditas : Nobili clarissima Vir, Domina et fautor plurimum observande. Accepi post priores illas tuas etiam alteras resentiores. Harmoni ea tantum non exosculatus Morari. Quamquam onim φιλον illud inginti mel agnos eam, quamque infeliciter in mathesi nihil agam deplorem. nimirum indigus dextro mlque, spero tamen futurum, ut divinao illae malism tu Mi ,μοιαι rubiginem mWi intellectus in dies magis magisque extergaut. Age, disse quid Deerim: exemplar euravi olegantius compingi, extrema soliorum inaurari, inseri etiam lem. viscos sericos eandido nigroque tinctu, quibus coloribus Ulmanorum clypei deformantur. o tuli mox eum literis tuis consuli, qui std clavum. D. Iob. Crastio. eommendavi thout romimotam insubidias . oratori . Reeepit benigne . obtulit postero die frequenti Senatui. Is deserinit, meae censurae atque item conreetoris hou iterum ni quo itorum i linito priueeps mxtb mati eorum stet arbitris lixis et ealonibus i volumen esse committendum judiciumquo do nostrum scripto exponondum; tum suturum, ut et de digna αντιδοσει euram ipse suscipiat. Quid putas autom hic nos metu ros γ coelum inno in praesidium ipsum vocabimus et praeterret oi σωroux nihil eonabimur. Dio Lunas nutem, O θεος ιπιτρεπr, te tuam ne dignitat nil solli nos . t. ι nostra depletam magistratui repra sentabimus, Eperantes, iiDi non gravolaturum, si, eum magnus sis, minutuli te places in vasto matheseos oceano ambulantem nimnatantes nos suspictamus. Utinam autem deinde Harmonicis tuis pulcherrimis pulctro quoquo σν-ρμοζοιεν nostrorum fit udia et liberalitast Qui equid id fuerit, nostris partibus tua
66쪽
absentis praesentis emam hand snmus delaturi atque adeo te pro eo ne par est rogo, ni quid qu tumue tibi nostri largiti fuerint, me elam ne habeas. Haee, ex literis d. d. T. Mali 1620. desumta, die 13. Husdem hare subseeuta sunt:
Nob. et Ma . Vir, Domino et inlee plurimum obse pando. En tibi magistratus nostri litora' mediocri, quod spero, cωιδ εια apparatu instruetas. Pil equid id suerit, agnosera tamen nostrorum erga vere literatos humauitatem. Meae partes hic Oxiguae suerunt. consido antem futurum, ut merita tuae dignitatis et doetrinae commendatione ametus in te meus tibi μερρ και probetur. Puto autem eonsultum, ubi paucis recepisso te testatus fueris, consecto spitalio ad D. I. Crastinm, hQua temporis consulem, quem rogabis, ut es tua gratitudine nee sariam apud senatum det recordationem. Hare tu ipse melius, me tacente, M abundans eautela nihil noeet, et scis, Mnleuios,impendio de se sollicitos mutuo. Vale est. J oannes Remus Quietanus multum eum Keplero eonversatus est per literas pumque in praemissis voluminibus saepius doquentem exhibuimus. Cum in sequentibus propius
adeat Remus Kepleri studia, visum est ea, quas de vita Remi nobis innotuerunt, praemittere. Mino 160T. Prodiit libellus de eometa hujus anni, auctore , Ioanne Rudraulo Her- densi Hassoti rigeta V Locus, ubi typis p criptus est libellus, non additus est, in fin d-leationis seribit auctor isDatum 11Ma don 28. Oct. 1607 alloeutus Joannem mestum Saxoniae dueem, Landoavium Thurinnao. Marctionem Nisnlao semelnon medioten Filrsisnund Herm et ismei nem Medigen Ilebeti L desvater. In eadem dedi eatione dicit se Ru- draulum sietnen jungen Studiosus. Alibi invenimus, natum esse Remum Salatingae, oppido Thuriugiae, et mutasse nomen suum genti litium Buderaut in Remum, quare eonjectura non erit re ieienda, auctorem libelli, quem supra diximus, illum fuisse, de quo nunc agimus. ulne inda usque ad annum isti nomen Remi nulli bl oeeurrit, hoe vero anno seribit Roma ad Keplerem .s,ele ulli ignotus' et refert, se per Iollam, Siciliam et Maliam peregrinatum esse, cum Galilaeo convenissa et studiis se dedidi s astronomi . Η tempore Romao . lninquisitione nde mutata eatholi eam amplexus est stdem. Anno 1618 medicus erat Mehl-duela Maximulant, quem mortuum esse his nunelat Κefero: Serenissimus noster in sup ros eoneessit 2. Oct. Voeandus eram a Rego, sed praeventus a Caesarela pro medico et mathemati eo Caesareo Reeeptus sum stipendio 600 notenorum Snbseribit has literas: .Glo- vanno Remo, Quietano .ὶ Mortuo Matthia transiit in Palatinatum ad Rhenum ibique vixit adhue anno 1632, tabulas astronomicas et alia astronomica editurus, nequa vero ulla absolvens. Quas Keplerus cum Remo de Harmonia sua egit, haee sunt. Dum opus typis excudebatur, misit Keplerus Remo .titulos libri V. impletendos. Remus respondit: Titulos operis tui plane divini aecepi et unum dedi Serenissimo nostro Austriae Arehlduel Le poldoin, qui multum gavisus suit et diligenter omnia perlegit et admiratus est. Mittam Ro-mm cardinali S. Susinnas titulos, qui etiam valda delectatur mathemati eis et olim fuit meus discipulus et dam est S. R. Εeelesias hibliothecarius. Alterum bibliopolae ad manus mittam: tu mihi scriba pretium. Seribam etiam mathematico Seoto in Hispaniam. Ex epistola d. .Insp U 13. Mart. 16 19. Hi, Keplerus respondit:
Harmonica paginas 83 habebunt, typographus Francosurtensis, qui sumtus mihi refundit, aestimat exemplar 2 si forenis Francolarii. Desunt mihi adhuc pauculi tui aenei inserendi. Si tamen jubes, mittam exemplar; inprimis rogo, me ossieti admoneas circa Serenissimum, cui titulum placuisse scripsisti. Nam quia Copemici sententia defenditur altemative juxta Tychonicam,
et quia superior Austria rea agitur, in cujus servitio perduro necessario, quia nemo qui equam praeterea solvit unde vivam: his de causis dubito, num ολ seram exemplar; quodsi omnino offerendum, quaero, utrum cum dedicatione, quae mihi demum est exspectanda Francolario eum ipsis typis adneis, quam audisti ex voto fieri Regi Angliae, an potius mittam sine ea, quia singuli libri singulos habent titulos, adeo ut I, II, III. possint etiam in Italia vendi, sorte et Iv. si moline V. prohibeatur. Ex Ilieris d. Linen d. 4. Aug. 1619.
I lterae Remi, quibns ad praemissa respondit, datas stant Viennis d. 13 Aug. 16iRormnque para, qnae haec attinet, hine habet: Quod dedi rationem attinet suadeo et hortor, prout etiam D. Teno et, ut Regi Angliae librum inseribas; nam non εolum Rex, utrum es nitus maximopera delaetatur in Uranieis, uti vidi ex libro Neperi togarithmleo, quem Baslleae nuper iuvent et avidissima perlegi. Noster Serenissimus jam luter arma et labores ae
67쪽
Epistolae Kepleri aliorumque mutuM
expeditionis tot negotiorum provinetarum rix respiraro potest, lino nM Galilaei vel sutiduecti librum perennora potuit; differemus in in eommodliis tempus et in alta materis. Imo ipse Ten aget eommendat illas ubi obtulit ad Regem Angli , ut qui diu ibi harili et humaniter tractatus tuli. Brevi post 31. Aug. Repletus longiori epistola respondit, quas maxima ex parta edition m Ephemeridum et observationes eMIpstum refert.
Denique scito, seribit Repleres, non mea impietate, ged conditione negotiorum librariorum innixam esse indemnitatem meam in opere Harmonicorum. Tu si multos operis lectores excitaveris, multa mihi exemplaria distraxeris
nam 100 mihi Typographus pro laboro reliquit eum conditione, non donandi nec vilius vendendi, quam ipse vendit) pro praesenti pecunia, res meas domesticas sublevabis meque in dote filiae eorroganda adjuvabis, quae dudum o
cultis annorum currentium machinationibus hymenaeum invito.etiam ex parte citat arcessitque, nisi me fallit suspieio. - Valde sum recreatus ex eo, quod
tibi cum D. Ten ullo familiaritas. Qui dum commendatitias pollicetur, video quid factu opus suisset, saltem quid me dignum, ut praesgerentur illae
libro, ut Commentariis Martis ela. III. p. 145, At elapsa est occasio, jam Francosurti puto excusam deditationem eum titulo generali. Si tamen non dedignatur privatim scribere, nee ego curam transmittendi dedignabor, sed gratus accipiam reddamque Aecipe tres reliquas paginas Ephem ridis et vale. Si quid librorii petis, solve ei, qui has tradet, Lindelain mercatori; per eum enim poteris habere quam primum. Exemplar Harmoni- eorum, etsi nondum est completum, mitto tamen, ut interim legas, tradendum denique Leopoldo Archiduci. . . .
Ex Remi respo o haec ad Harmoniam pertinoni: D. Ten uel tibi ipsε seribet multa et varia. Iteriun est in lunere, rediit nuper ex Ungaria, Ruriis in Poloniam, ins lies sane suecessu. Aecepi Harmonim et libenter tradidissem ea Serenissimo, nisi tot n potiorum multitudo plane alia suaderet ad legendum tempora; vix enim respirare potest optimus Princeps et tamen Maeritor omnia sustinet. cansam, quod retardaverim responsi ο- nem M tuas idata est epistola Vlonnae 4. Oet. 16lR aeel p.: D. Wachberius imprimis tuli una, qui tandem letinuo oblit post longa nostra eo illa: altera Serenissimi nostri indup sitio, ex qua post triduum eonvaluit et Jam optime habeti Mirabilia nuper inveni de proportionibus et magnundinibus eorporum eoel uum
eorundemque distantiis. quae omnia ab invicem pendent, simul etiam Luna non exclusa. quae tamen, Rutequam Persecta eorporem molestium diametros per tubum dimensus tu rim et eomprobaverim, publici iuris saecla non possum. Transibat eodem die mihi geniturae dominus, per horoscopi exactis. Mimm est, quamlum reereatus fuerim ex tuis literis, qnas plus quam Heses leo. Venio ad epistolam ipsam et quidem brevissimam per labores eontinuos omnia pereurreranon Ileet; ex Alsina tamen, Deo dante, mellus et largius respondebo, nam tune ero intra meos pariete . Transmitto IIungaricum duintum pro opero tuo, quasi meum esset Harmonteum, reliquum a Serenissimo tibi eompensabitur, sed eum otio et Oee lone sive temporis eommovitate, iam enim re vera non Ileet.
In litoris d. l4. 0et. redit Remns ad proportionem illam orbium, d eos: ibi distantia Solis a Terra G43 semid. Terrae: hine maxima parallaxis Martis parum ultra 1 Veneris 2 in perigaeo. Epleyest Lunae est ili, pars orbis sui. ste dimetiens orbilao Luna
in eiam proportione eum ebeulo annuo; mira proportio; medioeris distantia si semid. In phystella elongationibus tecum eo entio, sed diametros Lunae paulo minuendas esis autumo; ergo Sol paulo aluor evadet Sed iam Meurata lima non opus est: Sol evadit 30000 vibelbus maior Terra, hine Ratis aptus ad tommovenda reliqua planetarum eorpora. In literis denique Reml, d. Viennae d. 26. Oct. haee ad Harmoniam pertinent: Ll-.benter cardinali S. Susannae, bibliotheorio Vationi, tua Harmoniea mitterem . sed perliteras non lieet, das opus ist tu gross: pnto autem, ipsum illud habiturum a bibliopola Jo. Andrea Romano; ipsis illud vendet 2Y, eoronati, hoe est 5 stor. Ad haed Replerusi
68쪽
S. P. D. Nobilis, Excellentissime Domine Doctor. Quas ad me 4. et II. Oct. dedisti literas, 15. ejusdem accepi. Triste principium de excessu D. Waeherii, quo mei amantiorem non habuit aula. Periisse eum ipso puto ipsam Mnemosynen, nam lectissimam eum possideret bibliothecam in philosophica et literaria materia, omnes ad unguem materias in memoria tenuit. Periit et Harmoniae meae lector unus, musicae vocalis et studiosissimus et
Miror, quod ais, nuper te invenisse proportionem corporum coelestium ad distantias, eum abhine anno et amplius, Lineium transiens, mihi do hae inventione dixeris juberesque quaerere: nam inventurum me pulchram proportionem Lunae et Terrae eorumque orbium et periodorum; eum ostenderis quantitates diametrorum Jovis, Veneris, Martis, telescopio probatas, cum meas ex libro IV. Epitomes produxissem schedas, ex quibus easdem promsi proxime, praesertim si, quod suspicari me in iis perscripseram, Solem a Terra 3000 Terrae semidiametris removerem. Sed nimirum secunda tua epistola nodum mihi solvit: eorrexisti tuas inventiones, nam duplum ejus, quod ego dico quodque te tune probare memini, nune profers, scilicet pro 3000 plano 6543. Miror qui fiat, quod tot sint in hoo numero unitates, quot mihi ineeeentrieitate Lunae maxima, si semidiameter rapiat 100000. . . . . Ducatum ad te iussi redire, sed adhaesit cerae; itaque ubi exemplar complevero tuque in Alsatia id praesentaveris Serenissimo atque ipsius Serenitas aliquod munus decreverit, de illo tibi et hunc ducatum et alios duos, quos sponsae tuae a me osseras, munus nuptiale, jam nunc proprios do, dico, saneto.
caiisa, quae Κ plenim movit, ut opus suum Anglorum reo inseriberet, magna ex parte in turbis suisse videtur, quas tum itabant imperium Gennantemn. ex paris in tenuitato aerarii Caesaris. Homines ndet eatholleae addicii in Germania et Italia dubit orant, num spias lieeret librum, qui Coperalel sententiam d/sendendam sibi proposuerat, nominesno inseripto eommendare: qui Lutheri fidom ampleetebantur, majoribus tum temporis obruti curis, parum fiant otii et minus pecunias habebant. quam ut immiseerent se disceptationibns astronomi eis, quas iniis exprimendas multi si uvare nollenti Modicus Imperatoris Thomas Mitigonius in opistolis suis ad Keplerum datis saepius talia monet: - in Italia sunt quidam limites phlIosophia eoneliast, extra quos eatholleus non potest iure exspatiari ;.eentum florenos post multos ambitus, preces et supplicationes, a tamera anum ad Austria- eam prolectus, tandem a ministris in magnae amieltias et gratiae signum reeepi heri. Ub riorem terra trietum procurassem, sed in nostra aula Din illa Nummonia satis angustas h et manus et voraces, ita ut aliquando ante reeeptionem eum eat vel ab matur ben stelnm . Haee ex epistolis anno 16l7 datis desumta, anno 1618 alia sequebantur, quae propius Harmoniam resplesnni: Pomnias, geribit Mingonius, qnas Dominatio vestra Clari sim, reeepit, seripserunt isti domini quaestores pro salario aut leo, evius solutio apud istos merae ministros habetur pro maxima gratia. Eo devenimus. ut promeritam mercedem et emendieatam adseribamus benestelo, stique ita non requiritur alta forma sehedae, quam stommunis Reeeptarum pecuularum. Conseribat limus Dom. Vostra aliam, similem et, quam mihi transmisit, addendo tantum numero, nemps florenos 100, ut solutori et Sallum praefecto tradere possim, a quo eum statim re perabo priorem; nam meo ehirographo debui obsignare et me obligare, ut statim D. Vestrae remittam. Dolni ex eorde, quod eo M suarum tuerit redaeis, ut ad regem Angilao et exteros statuerit opus imprimendum, et compatior quam maxima eonditioni et infortunio nostri temporis. M D. V. Clarissima non aueupatur ex patrono, tui dedieat, auetoritatem operi vel malorem remnnerationem et regiam, quae plerumque, nisi intimum reo et quidem pratum promotorern habeati nostras προ sallit. Fortasso aliquis erit hie in aula. st non innmao sortis, qui expensas, nisi magna inti li-hentes faeles. D. V. si inest mihi suam voluntatem et 'umeram expensarum, ut Possim eum, quem potero, in hae re lapidem movera. Plerumque enim plus a privato homine, grato quidem, reeipimus, quam a magnis dominis. quoniam et ne eeptae bonae voluntatis argumento obligantur Romper et saepius omnium omelorum genere grati respondent obliga
69쪽
Epistolae Kepleri Hiorumque mutuae
Interim liorum D. V. gratitis resero pro exemplari Epitomos in copemleam spha/ram mihi transmisso, quod midam amico Patavium jam misi; qua No aliud mihi remittat, ut Romnno amico, qui quam maxime desiderat, possim communiearo Por Post . Valeat ad multos annos lueolumi A D. V. G. . mea opera quandocunque et ubicumquolibuerit utatur, semper enim paratissimus' mo reperieti Dabam Viennao d. 15. Iun. 1648.
Multa Κρplerus egit eum Vlneontio Blane ho per literas ab anno 161 1 in annum 1620; voL III. p. bis ex Kepleri epistola partem exeorpsimus. qua refert Vineentio, quibus exusis impeditus stare non potuerit promissis sodem soro sunt, quae Mingonius supra queritur , inlices edendis Ephemeridibus et Tabulis nudolphinis . et qualia sint studia, quibus
delectetur. Magna pars epistolarum a Replero es Blanelio datarum pertinet 2d homerides,ntia Plane rejicienda est, cum, pinoeipne epistolae Blanobl. more astrologica somnia reserat. Ceterum Pars harum epistolarum. tempore, quo typis excudebatur Harmonia et quo Kepi rus circumspiciebat emtores libri, seraptarum, propius argummium Harmonias attinet, quare illo inserenda pst. His pauea praemittenda sunt de Blanelio ejusque vita ot studiis. Ipse Keplero narrat: -Nos quotidie gratias Deo D. M. agimus. quod ex antiqna et mu stri milia orti simus, quae in privilegiis tum Imperatorum, tum summorum Pontilleum coronam super gentilitia sua arma gestat, ob dominatum din a maioribus nostris habitum quorundam locorum et terrarum Italiae et extra Italiam. Comites quoque Palatini orti sumus' salioloeo scribit: haee - nativitatem suam qui implorat, comes est Alerant . qui olim Lutetiae primus suit thoologiae professor Regis Henriel IV. qui ino multa pro republiea ς sit . . enm Sigismundus Imperator totius. nostrao familias legitimos deseendentes tu perpetuum hujusmodi titulo decoraverit. Sed et comes Alerant ero idem sum ex investitura ca-roil IV. Perrexi in Galliam et anno 2l aetatis meae natum se refert 14. Martio 1583Venellis .theologiam Parisiis publice professus sum: nos, quaestu, non largitionibus, non spo alleuius rei. sed sola ndoleseentiae atque adis nominis gloria. Mox a Rege Henrieo IV. unicus suus supremusqno professor declaratus et equos ordims s. Ilehaidis ereatus sum. Alias prineipum aulas inrist relebrioraque Europae gymnasia adlvi. Νune in patria res deo ab omni publica cura et ab omni rerum humanarum ambitions alienus, intentus solum in meis studiis, pro quibus cetera sempor aspernatus sum. Existimo, quae hucusquη dixi hactenus soro pro tua de me notitia: nam si longius proeodorem, modestias snes sortassi excederem. Scies ergo in posterum, eum quo tu rem peros; neque mim is est humo obseurus et gregarius, sed nobili genere natus et duarum Italiae praeeipuarum civitatum p trietus . Iisdem appellationibus in effert Blanchus in inseri pilonibus libellorum quo dam, quos edidit. ln quorum aliquo orionem se trahere eloriatur a stiri e Comnentorum. cleo a delis inseritioni Venetianεὶ affirmat, testimonia. qnno Blanehus attulerit, O eonstrinandam generis sui dignitatem, falsa esse eumquo destinat hominem vanum et vaniloquum. Argumenta, inquit, Vonetits exstare firmissima, ortum suum trisero e samilla Veneta Pthbria et patre usum esse scriba, nomine Alviso.
Κεplerus litoris, datis Llneu cal. Dee. 1618. Blaneho typis Harmoniam excusam nun-
elati In Astrologia non agnoseo genuinas boni et mali disserentias; sufficit aspectus sic distinguere, ut alius alio superetur in osseaeia, ab illo sciliret, qui plures habet praerogativas in demonstrabilitate et eongruentia figurae suae; de quibus rebus ago libro IV. Harmonicorum, qui nunc exeusus est; in libro V. tarde progrediuntur operae. Aeeipo hic primum ejus solium idque eum bibliopolis ad publico ostendendum communica, meumque hoe operam Dei praeconium adjuva, ut exemplaria quam primum communirentur eum plu
ribus dignis. Tradetur totum opus bibliopolae Praneosordiensi distrahiturquo inter bibliopolas, qui postea pretia in immensum intendunt; ita sit ut minus frequens sit ejus lectio, quippe latentibus in tabernis exemplaribus spe lucri;
neque ego connivere possum, ut recudantur in Italia, non divenditis iis, quae exstant in Germania, nisi me ipsum impensis, quas magnas sustineo, Privare velim. Praestaret, jam statim per mereatores in aula Caesarea Italicos aliquem numerum in Italiam transportari, intercedente praesente pecunia aut sponsione idonea. Videbis illo libro IV. landamentum directionum naturale ex mea sententia, ex quo nascitur modus dirigendi mixtus ex omnibus hactenus usitatis.
Et quia in hanc mentionem incidi, lubet perieulum sacere promtitudinis tuae, Duiliaco b,
70쪽
quam luententis verbis in omnibus epistolis mihi declaras. Seire enim velim, an liber in Italia possit esse venalis, qui non profitetur litentiam Ruperiorum, eum profiteatur privilegium Caesaris. Habet tamen sententiam Coperitiei; silia ei intenditur propter Copemici hypotheses, qui Terram lacit mobilem. po set occupare advocatus aliquis libri, illam non poni nisi altemative, gestieet juxta dehonis Brahe hypotheses, qui Terram laeti stare, Solem moveri. Mihi quidem indultu privilegii lex est fixa: fine quid contra Catholi eam . Verum rogati super hoe eonsiliarii auli ei Caesarei catholiet negarunt, videri eontra Catholiem, quod naturalibus rationibus, salvis superioribus et supematuralibus, disputatur de motu Terrae, licet haee sententia nuper notata fuerit all- qua censura, sed quae sit adhue privata. Ego vero in libro illo meo nequidem defendo motum Terrae, sed id seel alias in Commentario Martis, in Optim, in libro de Stella Nova, in Epitomo Astronomiae Copemicanae etc. Est aliud quippiam in libro IV., quod possit alicui scrupulum movere, quod hoe delandor aut easus fortuitos non significari ab astris, aut, si ab iis gignificentur, oportere, ut angeli custodes a genesibus clientum suorum impediantur; movetur dubitatio, nihil asseritur; decisio ad theologos rejicitur. Exspecto igitur super hoc capite responsum et sententiam tuam genuinam, Blne blandimentis.
Η s. respondit B Ianehns tin iisdem quibus vitam suam deseribit : Prooemium tuum ad librum V. Hamoni a Mundi ostendi non modo hibliopolis, verum literatissimis
quoque doetissimisque viris, qui omnes mox in ineredibilem totius operis euriositatem proruεr8. H. eardanus . conquerebatur, se nunquam potuisse vidhro libros Harmouieorum Ptolemaei, Latine tamen, ut audio, non multos annos antε ipsius aetntem suerunt Venetlia Oxeus1; nune ne vestinum quidem ullum est reliquum nobis horum librorum. In sola publiea bibliotheea, quae priua suerat Bessarioula cardinalis, Graeeum quoddam exemplar vetusti almum seriatur. Volo tibi renunesare, quae eorum multis praestantissimis viris generosus quidam et mathmalleus insignis dixit de te, postquam ea, quae mihi liberaliter misisti, perlegit: in nu, J. Κoplerum ipsi dehoni Brahe atque adeo Ptolemapo antepono. Suos enim Iibros omnes aeriter eontemplatus sum, eo aratisque cum veterum monumentis nihil in illis iuvenio, quod inter omnium mathemalleorum Inventa longe non emineat; sumna: singulari pollet sapientia. Sed protraetas quotidie magis dilationis suae edendi, quas pollicitus est quaeque majoris essent suae gloriae et publiel commodi, me multosque maxime taedet, nequ8 opinor, me tamdiu vivere. quod istius auctoris Tabulas Rudolphlallaque id genus exoptata ego videam. Hase do te nobilissimus et pruditissimus vir. Ergo non est verendum, quaec quo typis mandaveris, grata omnibus et aeeeptissima ne sint. Iaeumbe, ut quemadmodum eeterae nationes libAs perfruuntur tuis, ste Italia quoqua ex tuis smeribus voluptatem et utilitatem optat. Mirum dictu . nee Vonetiis nee Romao neellorentibus inalis in urbibus Italiae opera tua, nisi maximo laboro vel easn teperiri. Mihi tuas si ego volui Ephemerides, sult neeesso, seribero Franeosordiam. Hue si tui tuon reti περιρ- misso transmittoroninr libri, magno omnes venderentur pretio, quia iam unus. mibi erede, et uuleua tanquam Phosnix mathematicus haberis. - Da motu Terrae nihil amplius aut paucissima repeteremi quoniam Neens est in Copera leum Rulmad erato, fer
voseento adhue eensura: ni libri mni sarpntur Romae, praetermitterem hanc quRestionem. Illustrium tam n auctorem Germanoram Iibri, essi quandoqno volantur. Ham nihilominus venduntur et atteutius leguntur. Verum disputarem, an easus fortuiti signi fleentur ad astris et si sunt fleentur asserere. λngelos custodes a renesibus suorum edientum impediri. negotium omnino arduum et operosum est, quod tameti arbitror, eum tu praeelara eruditione reiqu8 doctrina ala ornatus. sapientissime pingularissimequo exulearisso. . . . Menandrianis et Origenianis
nihil hae quaestione psset inrisius. Sin autem Dionysius Areopagita aut Bonaventurn nfit Albertus magnus aut S. Thomas opinioni favreet inas, nihlI tibi es serupulosis hominibus In tam profunda ac recondita spoeulatione metuendnm esseti Traetarem tamen ego Morsim in aliquo dialogo hane rem, non inter multiplites magni voluminis propositiones, us per- diuelli unius eontroversias artiovio totum opus a eensoribus argueretur. Neque est durbium, quin puleherrima hMe tua fili comtemplatio, qua prosocio docti viri omnes admodum doleetabuntur. At eum vacua praestantibus viris exhaustaque iat nostra aesM, doleo ve-b menter, paucos fore, qui quod emerueris intelligent. . . . . . Tu si mihi saveres impedi