Historiae ecclesiasticae Novi Testamenti, Enneas, seu Pars prima. Qua res Christianorum, Judaeorum, Gentilium, Muhammedanorum, iuxta novem, post natum Christum, primorum seculorum seriem, breviter, succinctè & aphoristicè primò proponuntur; ... Autho

611쪽

CAp. 3. De Tribus Ref. Imped. prim.&c. cum hac eXpositione etiam plures alii lo-- ci, Evangelici, ut cum legimus: Verbum esse DeuM , esse vitam, uste lucem, este aequale lago : & quod ipse Drus dixit: Amcn dico vobis, antequam Abraham csset, Ugoi sui: Ego & Pater unum sumus et Creditis in DEuΜ , & in me credite. Credite mi trahiquod ego in Patre sum, & Pater in me:& nunc glorifica tu me Pater, apud teinetipsum gloria, quam habui priusquam esset hic mundus apud te. Quo imprimis facit locus Apotioli Phil.r.& Heb. I. & alii. Sed scio ista apud te non verti in dubium;

in hunc duntaxat finem ea consero, Ut intelligas, quod ego existimem, tua illa circumspectius esse collocanda. Et cerid poteras expeditius boni consulas oro, quod etiam verba tibi suppedito: Nam te amo,& scio te lucem amare sic loqui aut scribere , per Jesum Christum, Filium tuum

unigenitum , mediatorem nostrum unicum , & ideo verum DeuΜ & hominem, in quo tu mihi &c. Porrb sentio etiam ego spirituali gladio abscindendos esse homines Haereticos, cumprimis eos, qui blasphemias expuunt contra Modestatem divinam , modisque omnibus fugiendos. Caeterum si abundhadmoniti, &errorum convicti modum nub

612쪽

tum faciant, sed insuper turbare pergant pios, motusque excitare, nec se jam cluntaxat perdere, sed una secum totas cater. vas ad interitum abripere, hic addo, sancti Magistratus esse hujusmodi pestiferos

homines coercere, nec illis, quod coepe runt, Permittere; addo praeterea , tales puniri & possie debere ; maxim. veri, proenter blasphemiam, idque pro ratione deli ii & circumstantiarum ,cum moderatione & iusta clementia. Quia video hoc usurpatum esse &receptum omnibus temporibus , ab omnibus in orbe sanctis de qua re nunc disputationem non instituo, cum abundu ea de re veteribus & neoteri cis sit disputatum. Ego in Epistola mea, cui tu scriptum tuum adjunxisti , clunt

xat comemorare Volui, quae tu nunc me cum conferebas, nec puto te in mea Da

ratione quidpiam fidei desiderare. Nihil enim finxi. Interim vero si tu cum aliis multis nondum vides Magistratum punire Haereticos postae, videbis fortassis aliquam do. Iniquum videbatur aliquando Augustino vi, & non lo verbo Dri cohercere Haereticos , tandem veri, variis eXercitatus casibus , reipsa didicit salubriter vim adhiberi. Non viderunt ipsi Lutherani aliquando coercendos & puniendos esse secta

613쪽

CAp. 3. De Resor. Impedim. in spee. i 43s statios ,sed post cladem Monasterientem di occisa mica miserorum, suductorumque hominiam , adde dc recte credentium hominum millia, coacti sunt sateri, pr dentius & melius sentire illos , qui non tantum jubent Magistratum petulantium coercere ingenia, sed etiam unius aut alterius commerito supplicio multis consilere hominu millibus. De qua re testati sunt Ministri Ecclesiarum Luneburgio rumper D.D. Urbanum Regium, edito lubello Germani

Exposui tibi oliis , chare Laeli, scripta id te Epitiola , quatenus liceat scrutari

scripturas, sic quaerere, in religionis negotio : nec aliter hodie sentio. Nemo verberipit cibi libertatem modesth quaerendi

discendique: Nemo rursus probat aut probare potest,si tu vel alius cogitationes autentationes potius suas, & pravas & osse

ione plenas efferat ubivis temere,non o

ervato delectu temporis, locorum S pedisonarum , imb has tueatur ad clamoresume & rixas. Corrumpunt,inquit Apostolus,mores bonos colloquia prava. Idem, omnis sermo spurcus , ait, exore Vestro non procedat, sed si quis est bonus adced, ficationem, quoties opus est, ut det gratiam audientibus , &ne contritatis Sam

614쪽

ctum Spiritum , per quem obsignateit isin dium redemptionis. iis vero gi Ver,sermones de religione intempest os, ct offensione plenos spurcis illis do obsc 'is essu perni iosiores Θ Jam veri accensis etiam simpliciorum corda, pravis illis opinionibus, & illa vexari incipiunt,& nestio quid suspicari didicerunt,de quibus antea nihil cogitarunt. Certe mluendum erat hicDgi iudicium clamanti Histor.Eccles Sec. i. PLs, Proinde melius existimo esse hujusmodi cogitationes sic aestus .animi saucii apud eos clunt at proserre, qui mederi queant: ein & his, junctis simul precibas ad Deum piis, obsequi bene monentibus, & non per pelub io eodem haerere luto , ct easdem emper vo vere atque revolvere quaestio nes. in explicandis Scripturis praescripta est nobis regula fidei. dc charitatis . ad quam

omnes nostras referamus' expositiones.

Pra scribit & optimum canonem Apost ius, diςeos: Dico per gratiam, quae data est in cuilibet versemi inter vos, ne quis arroganter de se sentiat, ut modestus iit, ct sobrius , ut cuique Deus partitus est

mensuram fidei ..dc reliqua, ad Rom. II. Haecel

ta alet

615쪽

Haec omnia, mi Laeli, non in hoc scribo, qui novam tecum ineam disputationem delpuniendis Haereticis, de quaestionibus necessariis aut noxiis, & de exponendis Scri-lpturis amicEhaee monere & in salutemitam te Cum conferre volui) sed ut tibi Ostendam, quid cupiam clarius stribi, inltua illa confessione ad meam ad modes lia, olim verbis a te coram me facta, nunci lautem scriptis meis consignata, ct per tel

imanu tua confirmanda. lLibenter autem causam mam,ut promisi, apud quosdam agam, ne illi pergant malet de te suspicari, sed ut solida potius coeati pax & amemus mutuum. Beati paciaci,linquit; Dominus, quia filii ini vocabun-ltur. Nunquam non ante oculos meos ii lia Beati Jacobi verba versistus , quae inlmnibus doctis di indoctis in pector inscripta aecuperem: Quis sapiens & sciential aeditus intervos Z Ostendat ex bona convertatione opera tua, cum mansuetudine sapientiae. Quod si aemulationem am, eam tabetis & contentionem in corde Ve-

616쪽

Noli autem dubitare, mi Laeli, te mihi in precibus es charitate commendatis Immum esse, vicissim & diligi a te in Christo& tuis cupio commendari precibus Dro,

ut recta currentes assequamqr praemium vitae aeternae; terdesum Christum Domi num nostrum: in quote valere opto. Hoc,unde magnus Theologus,habuerit de Socino iudicium, ipse 'uidem literis suis non expressit. Scripsit die C. Septemb.i H . Ver rim ad eundem Tubingae, ubi inter altar Latium se eontinere non potuisse, quin aperuerit se,ct tine multa dixerit contra nostra dogma . urinam non has . Auduo ivisis. N. si ita est quaris seuos: Ail fecto integra sicis malum. Sed domi nata erat haec de homine luculentiis- ex Italia commenda- o suspicio. Dim,luculent sim. eommendato Primus cnim,quod sciam Ladium Helveti cis Ecclesiis commendavit Alcinoia Maser, qui nomine Principis Wirtenbemensis in taliam ablegatus, an. Ch. Is 8. Bononiae ubstitit. Verba cυια ὰ ι: Si nondum missi , brevi tamen ad vos venturum credo juvenem valde pium se doctum quendam , Italum Senenam, Patricium, O qui propter Irim in

rastum peregrinatur , . quemadmodum M -- bio procul, reiulis. relaturmve est. Filim est

618쪽

Hilior.Eccles. Se Vi .Para.Vὰ habeam & quod equi nequeo curs' persequi, & subire periculum existimatio nis apud te meae: malim, cum tuis precbbus si x obsecutus, meam tibi inscitiam prodere, quam si d n secorim desiderω

619쪽

Ap. a. De in spec. Resorm. Impedim. ri meam erga te benevolentiam. Sed tamen hanc meam scriptionem sic instituto, ut primum tibi meam de Sacrosancta Tri nitate profitear sententiam . ac deinceps ad quaeitiones tuas paucis respondeam. Igitur in DeuΜUnum 5c Trinum,hoc est, eum , qui suapte natura ac subs antia qui dem unuia, perinis autem sit trinus, credo. Quod quale sit, Divini Augustini,quam meis ipsius verbis explicare matb. Is ve-rd Ep. ior. ad Modium Episcopum, sic scribit. Proinde inquit θ in unum Deum Patrem O Filium ct D S. firma pietate credamus: ita ut nec Flius credatur Use ρ in Patre est , nec Pater qui Filius est, nec Pater, nec Filius qui utrimque Spirituι s. Nihi0 utetur in hac Tri- itate tcmporibus locisve distare , Id haec tria aequalis e se ct coaeterna ct omnino et, una natura r non a Patne aliam, O a Filia aliam ct a Sp. S, aliam conditam Creaturam, sed omnia singula qua cream sunt, vel creantur, Triniatate creantes V re , nec quenqnam liberaria Paree sine Filio ct Sp. S. aut a Filio sine Pa- e O Sp. S. aut a Sp. S. sine Patre oe F lior Sed 4 Patre ct Filis , ct Sp. S uno ver2 Uereque immortati, i. e. omnimodὲ in rumunicabili

si Deo. Atque hanc quidem Dimi Augustini expresseinde S. S. Trinitate sive Con. sessionem sive sententiam licet almus ille

620쪽

erum eonditor adorari magis , quam inquiri velit: tamen animis omnium hominum sic credi & comprehendi voluit ,. uejus veritatem & S Uno a. S. teilimoni

expresserit, & rerum creatione repraesenta,rit, tum etiam primo atque articuli, Chri

mahia fidei proposuerit , denique etiar

omnium pene Gentium consensu comprobarit. Ac quanquam hoc ipsum sive Trinita talis sive Triadis nomen in S. Lituris nuquam expressum est ; extant tamen in i ipsis complures loci, quibus in natura seu, essentia inivias haec asseritur. Eorum aliquos reseram. Psalmo; . scribbitur: Verbo Domini e lucti stirim

bis illis expressam Triadem , quando Domi-κm dicitur coelum creasse per Verbum, ipsumque Spiritu suo deinceps ornassae. Oni locus aB, is perpulchrE & sermone pecu- liari videlicet exponitur. Extat etiam ει sua eadem de re locus,quem Luc. . N etarethana in Schola pro concione publica Dominus explicavit. lntroducit enim Ds a. c.si. Christin sic loquentem: Spiritin

Domini super ma, eo quod uaxis me ad Eoam cuisendum pauperibus missi me. In quibus

strophetaeverbis Dominum DauM Patrem, Filium ci Spiritum S. habes. Et Luc. 3.in verbis