장음표시 사용
191쪽
conclusio. 7 capitula nonnulla delibris medicina, quomodo
disci ita ac inquiri or perustrari debeat, conderem h emu σρυ-
ponerem. cau se me nec paucae, nec leues impulerant. Primi cis, quod tam muli assim in medicinam commentantur, cindemque docent, cor eurandi modum praescribunt. Hoc vero in uniuersum omnes sciant ignominiosum id admodum esse, quempiam adiscere melli rem corporis ac vi ericulum Intentantem, Idque non exfundamento vero index labyrintho Oropinarione mera, quaa rei i longe ab it: ac denique seuper hanc opinionem curandi rationem ex ruere , o ex commentitia hac artem ricam exercere conari. Hu enim crroneum latet o
principium, dr medium,eranis. Hon leue quid eumnem vel curam ex principis futili dr erraneo exstrui. Sed,cum Medicina longe aliud undamentum sit,quam
quodisii ex suo labriatho effundunt,an non mulio sit aequius,'sos normam ac ratione obda quipolim, qua undamentum ita tueri,quo profundamento a Dodatum cst positum non eis Z Nec enim nos is modo pucquam aliud agimus, quam quodlibrum sum, omnis medicinae ac morborum uniuersorum curationis sael Amum promum, a Deo gso con tutum deserimus, dr librum exprofesso alium a ,---a Ffictimur, coutra H dictum ordinarium ex diametro pugnantem. Stasemos misi plerumque hominum eis, ut, qua nihil, sunt, plus fresemper laudent, quam qua frugi sint: ac vipropensiores iamati,quam bonasi magna ex fanepraesent. Beatus autem contra, imo beato bearror is foret, qui modum in omnibus tenerer, nihi Icogitaribus huminis consideret, sita inviis a Deo ipse prae tutis innocens amb
Aret. Sic autem idem Deus, or tam accurata me statione tum messicinam et fimeondidit, tum eius libros consignauit, et Isicrito a atio, aut interprete nusio opus habeas,
ns, praecise textum imum Naturae teneat, quomodo hae tenus duum et f. S eundum horum librorum informatiorim quia unque prac icam suam sesuuis .inhiata inari minime potest. Bonum enim actutum est in Dcum confidere. Huic qui confidit, m nultam laserinthum abducitur: nec idem suos aegros xecati aut vigo modo orquebit. Consultum ergo mihi et fremeti, his libros sermone, quoa mpotuit , breuissimo concludere: ut ex illis quolibet pernosceret, qua ratro ne in dicina a Uienda sit, ae utinam tandem locorum et scholi cel iretur, ausors Labyrinthei Ab me iremur alios, e unda-ento adia, ruam faciunt i mi, procedentes. Bene illi, qui Labyrinthos nonsecra ursdorinem luminis naturae aemulatur,quoi um o Medicus, ct mcdicina exsilii.Serivi colophonem tandem huic c edicorum labyrintho addam ,psus indicatum vobis volui, me vix magn' molimine etiam apud ali. aris prolis onterato, cum hisce meis commentariis tu lurem erumperepotuisse . Ham a ita morum se,i,5uismodi libros intueri
192쪽
Hreuoluere. Contra vero pler usumma volvtas e Linpapiro inustiata Dratorirere, o nescio quae uia Masatagare . t nnis iam astquam bis se haec asta mea i erunti . Tandem tamen hora appuli qua mihi Graecam, oblatusta seu, quin/n ex fauore sedi uri aequitati stadio censuque, hos meos Abores in lucem proferre se ederesiduis algaborauit. Is autem i, laudari maprouincia i rch δε- caris Carinthii. Hos autem meos Hs uos, inditores, o Lectores uniuersos decer, et proceribus his, ceu Mecarnati summis opter hoc beneuolent ram ct ei tiberati Mum Parisu inem ampli mam exanima deuoti a refundatis, cto clavesba omnia Egis lubenti me nuncuperis. Daban υ. Septembr. Annos His mori r s s L
193쪽
HRASTO HoHENri ErMIO, UTRIMed. Doctore, summo studio conscriptus& elaboratus.
EXCELLENTISSIMO D n. IOANNI A BR AND TI. V. Doctori,& Canonico Eferdiligens, Domino reamico suo singulari.
Puam equidem non prassantes, emaul
que ac in Adeptat Philosopluae cientis peritos es exerci- tuos viros pervestigaui se consectatus sum: itineri s' demmultis seo inruis defatigatus, sed oti tamen siuccessu
ta istris ae confirmatum, de hac suo curia Chrisum ex diui prouidentia uduimaticinitum es um dixit: Gcias contra gentem excitabitur: quasi eria inter diros est aegros consensem nasgus ac cocrei utur z. Irae huius iam seculi mos es , et et inam repitu verborum multostro iurara homines moueam tur, qua ima rerumcommossitate . In Tuae autem Excelgentiae honorem dile lum hunc eis de Tarraino, iam fue ortu es generarione de caussu, o natura, o Ams,addua explicatione eorum, per quae curatio Tartari per Giabeat. ciuibus meis Aloribuis T. ce . actu uerit ct quis uerit: in cereris operibus sed
etiam tam ex natura, quam et u vulcani & Apollinis artisperati minorin rissimus. Inhorresco equiaeminec immerito,quora mecum c Pto,qua ara te hoc nos secuso artifices si summi interciderint, ctquapotenter vici minuata rant Dilurib. Homicidis quam Saluato cibus celebres. dixit i tame his o
194쪽
s iam ct sidusitatem largius cu-Quia rursum. Hunc vero de Tartaro fibrum, eum Eserduiga ad Noe cum flores sum pro Ius essem , perfeci oeia M.
uem cum praeis, τι excuderetu ubiicere vellim .ame ortis hominibus hoc
i rustitutum repressem ct impeditum fuit. Inter autem cum nescior fato erat, via Carnes erua, ere, in qua regione, elui ct in Austria locis urimis eum morbum istum admodum frequentem grassari serui erem : ingratiam ac emolu- , -- - tuorum hominum tib iam sum terito emen ui ct imauco medicaminibur necessat uniuerss dotatum, tandem faudati mae prouinciae Carynthiae .dicaui cr seseri ,ψρ prae aliis omnibus mati quodam cra cero amore a risu duc ranae riginea, in salutemsera citaris humanae cedentis agraret. si vero proceres tib tam hunc non placidos rem benignaque et seu acceptarunt: sedo mora omnisellua Azum continuo imprimio excudi curarunt. Au acyon se Hiemporiae,sed Europae uniuersae commodum ac salutem gutinterprom uerunt ina seruerunt: ergo T. c. Motura sit o propenso tis ecta intimo i is uniuersi aveo, qui aut i Apriliueis ac mustanti, ani j impendio addi I unt,
aut his a rectis ceu trase mares tutum es amaepraesidium osserunt: librum hunc qua tu unJue ei, eis, tuae tureia ac protectioni Adeo iure mento oblatum et osui. cias ergo T. Exc τι lauritis inos quosve Archiducatus Carnici oceres, ac bonos actos etiam cuiusunque vel condisionis vel ordinis sint, euolentiae nuncupatos habens. Ego quid spem mihi savio certissimam, tempus Huda ro ruaturum tandem, quo incoram de Aiso ibus Iargius se amicius co qui ct verba cedere possimus. Graria autem o laus i Creatori Adepta Phlosophia o Murinfra comentu ricti ormatori benignissimoin Hernum. men.
195쪽
SIVE, PRO APPELLATIONE VETERUM,
de calculo seu lapide &arentilis.. C A p. I.
De Ueteri huius morbi Nomine: G de noui
Vicunque rem aliquam tradere ac docere volunt, horum officium cst, ut omnium primo materia ipsam, seu rem tractandam proponant, postea illius nomen seu appellationem designent,&tandem con moda serie pcr caussarum ordinem explicationem suam deducant. Sic & mihi de nomine huius morbi trodituro incumbit, ut ante omnia vos commonefacta, Veterum scriptorum de medicorum neotericorum denominationem no quadrare ac conuenire morbis illis,quos designant. Vnde confusionem
quandam&schisma in Medicinam invehi necesse est. Quicquid enim homo vel facit, vel discit, id libellam seu lineam ac circulum egredi non
dcbet, nec quicquam inaequale aut hiulcum,aut exorbitans concurrere fas est: hoc est, omnia ad unum reduci,& sibi inuicem singula consentanea esse oportet. His ita constitutis iam, cum de Tartaro scribendi instutulum meum reuelarim: opus deinceps erit,ut huius morbi noloen e plicite definiam &probe constituam. Nam cum de vera appellatione inter nos litigium haud leue gliscat, adeoque nominis ipsius ratio doceat, quod nec in principio, nec in medio, nec ipso fine consentiamus: op rae pretium cst, denominationis fundamentum ita constitui, ut res tota apprime intelligi,ac scripta aduersaria de hoc morbo accurate censeri diiudicari queant. Hoc autem quod veteres posuero fundamentum. λ. i. A metaphorice intelligendum cst. Calculus enim a calculo, arcna abar in ratu na,sabulum a sabulo desumtum est. Ponatur exemplum. Si Christus in
.. . - quit: Ego ω ---di: non fax illico aut candela intelligenda venit. Nalumina plici a s mota intes ligunt ur. Sic si inquit: Egosum ita, non via illa intelligenda est,itae petaibus obicritur. Quae metaphora etsi quid e aptast: tropo tamen nimis vicina est: ideo, quod lapis in homine lapidibus fumi num si miri videtur.Idem iudicium faciendum cst et de are na& s bulo. Iam v. q, extra quidem homine exsistit, aliud x diuersum ab eo est,
196쪽
quod intus in homine conditur. Nec calculi humani nomen a calculis
externis deducendum est. Alia etenim est ratio & natura calculi in homine, alia extranei : sicut etiam aliud est dicerein Iasum lux mundi, & aliud, osum cerea candia in mundo. Quae hoc loco ideo clarius deduco,ut intelligatur Metaphoram inepte in Medicina usurpari, & denominationes Metaphoricas omnes, erroris & ambiguitatis genitrices exsistere. Hoc idem veterum quoque scriptorum Metaphora facit hactenus usi Pata,quam tamen in artem intrudi minime oportuerat. Ea vero longe cxsulcte scriptis meis, quibus de hoc morbo tractationem adorno. Illi Vcro lapidis illius humani denominationem a lapidibus in plateis stratissumserunt,& hominis arenam appellitarui ab arena, qua aegificia exstruuntur. Hominis vero arenam arenam vocare, eiusdem plane concor
dantiae est,ac si quis exemplum ex Theologia promat de revomimc huc agnum cum agno alio lanuginoso aequiparare & eiusdem naturae facere contendat. Aliud enim Dei, aliud Lanae est. Sic aliud est etiam fabulum in homine: aliud tabulum in rivis. Sicut n. una natura ac ratio, cissenti
que haudquaquam est illius loci Theologici: sic nec hic nomen lapidis
ac arcnae quicquam commodat Ouis quidem seu agnus patientissimus est. Sic etiamChristus qui illi confertur. Vcrum tamen ac genuinumn
' incia Cluistus ipse est in quo plene omnia intelliguntur. Sic aliud etiam nomen est lapidis humani, quam nomen id est, a quo illud desumitur. Porro autem seduloattendite. Nismen,quod ego huic morbo impono, ruiti.
Tanara est,hoc est, aegritudo Tartari,sive Tartareus morbus. Id a Tari ro vere sic dicto desumitur. Tartarum autem ideo dicit , quia ex se ole- 'um,& aquam ,ac tincturam, salemque girnit, quod aegrum non secus ac Gehenna inflammet&incendat.Tartarum enim Gebennam significat. Tartari huius peculiaris ratio, essentia, proprietas ac natura est, lucrisa
lapidibus illis it arenis,&sabulo,ρος ad Tartareum istum ardorem deduci non possunt. Ideo hic Metaphora, tuae Medicinae conueniat,nulla
assumi potest. Nam rem quampiam secundum formam saltem exte nam denominare ridiculum est. Oculorum iudicio quidem quadam te. nus illa conueniunt, quod coagulatio facit: nec tamen unus modus generationis, nec similis modus coagulationis, nec uniformis natura ac proprietas illorum cst: sed unumquodlibet secundum naturam ab alio distere, sicut uanin drori n.Et quoniam morbus iste,quem describo, quomodo scilicet Tartarum oriatur, ex eadem materia ac caussa rationeque gignitur, ita ut de natura Tartari omnia descendant, non autemide natura lapidum & arcnarum: ideo fas aequumque est, ut excussa de
profligata Metaphora ipsi materiae propius incumbam & adhaerescam,
197쪽
utpote, quae per se iste morbus exsistit,&illi nomen assignat similitudi
nem autem vobis proponam. Nam veterum denominatio non aliter
se habet, ac si simia homo ideo vocetur, quia nimirum gesticulationes
quasdam, humanis similes,edere nouit. Hinc enim non consequitur,n men unum idem que, illico utrique competere: scd simia simiae nomen retinet, ex eo desumtum, quod nimirum illa exsistit. Simia cnim cum sit,simia vere ac genuine appellatur. Sic crgo ex vi nominis quodlibet cognosci debet. Eo siquidem pacto homo etiam hominis notnen retinet,quia nimirum homo est,&is, qualis nominatur. Ex quo & unde,&quale unumquodlibet exsistit, in co manere debet, nec libram ac lineam circulumve tuum temere egredi. Ac decet suis finibus ac limitibus uniuersa adeo arcte &praecise includi,ut non dissicilius intelligantur,quam .misa intelligitur, per nomen An foemia iam, per seu virum indicari. Hinc . . ..., ergo haud immerito in hoc vcstibulo de vero nomine primum laboro, . Vinimiruna tractationis principium eo liquidius & clarius exsistat,&de proprietate maiore inter me ceteress Medicinae scriptores iudicium M.A. .. facilius fieri queat. Nimis enim mihi crassum de rusticum videtur,rem p quandam lapidem vocati, quae lapis non est. Sic etiam de arenulis de s bulo idem iudico. Quod vero ista arenulae & fabulum non sui: tum miserum materia prima, tum operatio, tum materia ultima id demonstrat. Certam autem illi suam inscitiar
inscitiam prodiderunt, dum non CXpcn
derunt secum, quod lapis Resolutionem minime admittat. Ipsi tamen
nihilominus in cura calculi S arenae ita procedunt, ut anni tantur silices sior si resoluere,dis luere, puluerisare, & sc codem modo etiam Tartarum in homine comminuere, cum tamen ipsa opera Natura cuincant, comparationem & similitudinem hic nullam concurrere. Qi si in curata tartita sese gererent, ut processum illum corporalem spiritualem facerent, tum demum via recta iIli incederent. Animaduerteret citam, gen
rationem lapidum coagulationi mucilaginis lapidum scruire : cum t men Tartarum non sit de coagulatione illa muςilaginis. Et licet quidem
Metaphora aliqua hic statui pollet, qualis illa est de simia homine: D ctori tamen ac Magistro Medicinae probrosum est,inconditis illis Δ -- μα-- propriis nominibus Medicinam polluere, cum proprietati potius & ipsi
rerum essentiae studendunt adnaerescendum sit. Nam sicut homo ocmia differunt : sic hoc quoque loco euidentia illa teneri debet. Ideo nomen etiam Iapidis & arenae in religionem Medicam intromitti misnime debet, ac multo minus in ea tolerari. Ferri quidem ista talia in illis possent, qui, quid lapis aut Tartarum sit,ignorant: quales fere rustici
198쪽
sint,qui lapides censent, quaecunque lapidibus similia sunt, velut inter ει, -ς cetera cos quoque ex ligno sagino ipsis pro lapide habetur, cum tamen D. μι lapis minime sit, etsi lapidis faciem ac formam praeserat. η' Hisce iam hactenus percognitis, porro quid Tartarum sit,attendi- τ- a
te. Rem autem hoc discursu noscite. Vnaquaelibet e terra humiditas Concorporatam quandam materiam concipit, quae ad coagulationem et tua H naturata ac disposita est. Id ex vulgatis limo koc exemplo Tina patet. Vinum e terra prouenit, secumque huiusmodi congenitam in 'teriam adfert. Iam si ad operationem coagulationis deuentum sit,tunc tu. 3 . . coagulatum illud a vino separatur,&intus vas seu dolio adhaerescit.Hoc adhaerescens Tarrarum et ira appellatur. Simile Tartarum etiam in aqua conditum cst, quod subtili modo ab aqua separatur, Z Tartaria in aquae vocatur. Sic quod de lacte segregatur, Tarrarum Lactu nuncupatur. Eodem modo Tartarum quoque cxsuccis fructuuna ac herbarum elicitur, quod Tartarum succorum & Herbarum nominatur. Sic etiam Tartarum ex leguminibus ac rebus omnibus humidis,quas edimus aut pol
mus secernitur. Et haec in generatio Tartari, non generatio lapidum. Alia enim estgeneratio ac materia Tartari, alia Lapidum: hinc intelligite , materiam incorporatam Tartari non ex lapidibus prouenire,sed rem a creatione lapidum aliam & peculiarem exsistere, adeoque ipsam resolutionem in Tartaro ac lapidibus nihil operari. Nomen ergo huic morbo Tartarum inditur 'imirum a materia Tartari deductum, cuiui postmodum species pro natura & generibus humiditatum singularum i zyis constituuntur, hoc est: Tot nimirum Tartara, quot species Tartari in
2uot genera ac natura Tanarisint: qua
Porro autem,prius quam capitula sequentia incoemus, quae tandem vera & proxima Tartari origo sit, definiendum & explicandum est. Id fietis certius de propius expendamus,ubinam tandem materia Tart iri latear, & qua ratione viaque in ipsum hominem penetret. Hoc dum faciemus, una opa ipsae quoq; Tartari species nobis pandetur&occurret, ubi ic. cognouerim', quodna corpus illud sit,in quo Tartarum iaceat,&ed quaucratione corpus istud in nos opctur,ac 'l corporis eius,per quod
materiaTartari tandem in nobis generatur, nobiscu cognatio ac affinitas
exsistat. Itaq; hoc capite traditur,in quot generastu species ea diuidatur,
199쪽
L. st hoc est,quotuplicia corpora sint: quibus adde etiam species corporum Totidem genera quoque ipsius Tartari exsistere concludes. De hisce vero uniuersis hoc tenςte, quod intellectus hominis intrinsecus enatus
-- , ac desumtus,naturalium generationum gnarus minime sit. Quod dico, ut intelligatis, unde nam de materia Tartari scripturus ego, fundamentum meum, Tartarum morbi designandi, eruam ac constituam: siquidem hisce ineis oculis per corpus quoddam , quid in ipso lateat conditum ,ceteris deTartaro lcriptoribus nihilo acutius pervidere eso possim. S., - Quod ante omnia praemonendi estis. Propria enim phantalia & im ginatio Medicum Theoricum minime docet. Quod autem oculi ubdent, ac manus tangit,id demum illum addocet. Quae ut euidentius c5prehendatis, animum ad exemplum hoc aduertite. Ponemus,quendam. in coenobio seu monastcrio educatum,omnem ibi aetatem exegi ile, nec quicquam aliud uspiam praeter ritus &consuetudines coenobiales vidisse. Is quid quaeso aliud, quam quod vidit ac didicit,nosse possit 3 Huic si
mores ac ritus alii extranei occurrant,illorum plane ignarus erit,ac suam
saltem lyram noscet. Huic eidem,si morbum quoque Tartari proponas, de eo, quod dicat, nihil habebit aliud, quam quod speculatio monastica ipsi suggeret,quae tamen ex mera phantasia hominis procedit,velut constitutio Ecclesiae de precatione & aliis. Quicquid enim huiusmodi consti tutionum est, ex tensu ac arbitrio hominum diminat: id quod similiter in Medicina ferri minime potcst,nec qitiquam feliciter super tale
fundamentum aedificari licet. Ideo etiam monasticus ille,ceu imperitus, verum fundamen tum assequi minime potest, ex quonam emergat illud, quod suae speculationis limitibus non includitur. Rituum vero in nasticorum interim, iquos didicit ac nouit,gnarissimus essepotest Hoc exemplum consecutione quadam etiam de Medicis intelligendum v nit,quorum duo quoque ordines sunt. Alii enim phantasticis speculati M.Ahi nibus, & commentitiis libris inhiant ac indulgent,sapientiam eam venantes,ex quali constitutiones quoque Monasticae defluxerunt. Alii vero per autopsiam, ac experientiam sequestrationesque & operationes A .ri η Alchi micas, rem ipsam visibiliter & palpabiliter, qualis nimirum per Min se est, cognoscunt &tangunt. Valde autem metuo,ut illi,qui suis saltini libris & studiis includuntur, nonplus cognitionis ac experientiae assequanturisto , qui coenobio inclusus, circuitus saltem ac fu nes campana rum cognouerit. Et velut cognitionis huius Plus efficaciae non est,quam rei alicuius incertae & incompertae: sic pariter inefficax &sine viribus medicina ea est,quae ita inuisibiliter de rebus visibilibus iudicat. Quae - cunque vero hactenus a me dicta sunt, eo uniueria faciunt,ut sciatis,me
200쪽
/ descriptionem generationis ac caussae Tartari, a veteribus allata cere & eliminare. Nec enim illa speculative tradi, sed Realiter prout materia in seipsa est ita explicari debet,ut demonstrative res omnis sci- Murci intelligatur. Haec meta, haec ratio Thcoricae Medicae esse debet: sine qua demonstratione ad veritatem solidam Medicus nunquam pCnetraturus est. Cum ergo species Tartarorum in ill s Bibliothecis,inquibus scripta Theoricae commentitiae asseruantur, minime inueniantur: Tara
fas omnino cit, aliam Bibliothecam quaeri ac aperiri, in qua nimirum d ta: 'monstrative res ipsa doceatur, ac species verae genuinaeque solide comprehendantur. Vniuersus vero mundus ea Bibliotheca est: cuius non v-na saltem pars pullegenda, sed tum ipsa Elementa, tum superior ac inse-tior sphaera peruolitanda est. Nec vero in hoc saltem morbo illud faci. i u endum est: sed id ipsum quoque requiritur ad uniuersalem Theoricam Medicam. Quid tamen proprie x omnino huc faciat,attendite. TE orica enim haec suum fundamentum desumit ex iis saltem, quae terra & aqua continet: hoc est, ex duobus istis Elementis solisTheorica, S caussa, ac origo,dcscriptioque Tartari omnis procedit. Non quod Bibliothecae hic limites constituam: verum quod statuam,ipsam Papirum cum falsa suaTheorica, veram originem minime demon strare,sed potius terram ac aquam, velut duo Elementa ac geminas Matrices genuinos eos libros ac codices esse, in quibus Theotica Tartari abunde satis demonstretur. Quod si ergo isti uimodi liber, Iiber Medicinae est, fato equidem ubi ego desino, ibi incipere secundum,tertium,quarcum,&c. t diu, lonec omnia finianturμperficiatur, hoc est,si dica,me Asiam ipsam ac Aphricam perna casse, ac illarum folia vertiste,verum non dicam. Et ropae tamen partem potissimam peruasi & cognoui. Nam quis orbis angulos uniuerios perreptare & penetriare possit Z Hac ctiam de caussa uni- cuilibet Nationi sua peculiaria remedia data sunt,quae a Medico idoneo in conuenientem Theoricam reduci opus est. Nam & mihi hoc persu min. sum fit, quod Recepta mea populis extraneis non admodum frugifera exsistant, sicut vicissim exotica remedia non eommodant nobis. Hoc iras i accipe. Scribo equidem pro Europa. An vero scriptis meis vel Asia, vel Aphrica frui possit,ambigo. Hoc scio,i storum locorum remedia iambis omnium minime usui cile. Sicut enim unicuilibet diei sua assii-cto da a est: sic itidem cuilibet regioni situm malum adiacet. Eadem sors etiam est cuiuslibetNationi prouinciae,vallis,ac climatis. Et veluti diem crastinum sua cura manet: sic quamlibet etiam regionem,aut nationem ac prouinciam sua sollicitudo exercet. Horum ergo omnium respectu conuenit mo necessarium est,ut unusquisque sit Cosinographus &Ge. Λa a