장음표시 사용
241쪽
interstinguet. Quisquis vero Medicorum urinam hoc modo minime s parat,is cana intuetur νcluti vitulus nouam portam. Isto ergo modo Ta tarus in urina expendendus est,no crebra oculorum versatione in fundo quaerendus.Sicut enim foris videtis,ex nitro urinc salem nitri fieri, di per hunc deinceps illius nitri naturam cognosci: ita,priuiquam urina nitrii fiat,ab humiditate eius cilem extrahere nosse debetis. Tum demum sp ritus cilis corporaliter conspicietur,& vere tum oculis, tum manibus sentietur&tractabitur. Hoc praestito iudicium Philosophicum ad bibe, quod Physicum, Medicum ac Alchimistam decet. Extra hanc viam uros copia tibi nihil quicquam commodabit. Ceterum, iam dei iaceps SI ad alia ibgna attendite. Signorum etenim quaedam exsistunt,quae natura ipsa prinmit,quq per dolores suos de pathematis vrgentibus nobis veluti attestac sii. Ipsi census sunt Pri r tartam glutinis albi indicans: dolor coxondicis, w μ tartarus chiς designans:dolor iuncturarii tartaruArteticu prodens: dolor dors,tuborii, fictio sub umbilico vomitio,tartarii renuom sic attestatis: Tormina,distentio , costipatio, sitis, tartarum intestinoru manifestans: orexis & ardor stomachi, Tartarum stomachi reuelans. Et sic in ceteris raue morbis Tartarum per appropriata & pathognomonica sua signa.ndum& iudicandum est. Horum enim signorum omnium appro M.LIN. be cum experientia iunctorum peritum medicum esse decet. Citra e r. a. pς iunxi in cnim nihil admodum dignum Medicus conteribet. Idem callere etiam debet, quomodo per liqc signa ceteri quoque morbi a Tartareis distinguantur,aut hi a seipsis inuicem. Colicae enim dolores a d loribus renum patientium diuersi sunt. Et sic in ceterisquoque morbi omnibus. Orta enim & diuturna experientia instructum opori testa U- scdicum,ut qui non ex libris,sed ipsis aegrotis illam hauserit. In hoc --- nim libro probe Versatus,decipi facile non poterit. Qui vero literae tantum fidit, is mortuus cst,velut ipsi quoque litera mortua est. Nec ni duo mortui quicquam aliud possint, nisivi aegrum quoque ipsum Vna intu imant. Quod si ne quidem ipse carnifex ex libris diicere potest, quomo- lo canem excoriare debeat, nisi expetientia magistra utatur: quanto
quaesi, minus id poterit Medicus ZC A P. XIV.
paroxysmo Tartari eiu em naturis, morta usi
i. PMpter hactenus dicta signa ilia quoque plura superion ,exipso par
Οὐ-- λ xysino desumta, quem scita de cognosci omnium maxime opus est.
Hoc itaque capitulo Paroxysmum Tartari potissimi; describemus, rem ab
242쪽
ab exemplo tali exorsi. Primo videtis, florentibus in vinetis vitibus,de- rara snuo quasi ebullire vina in doliis, & agitatione quadam commoueri. Ira florent uniuersa mineralia terrae aquaeque. Si ergo ista florent, a a quibus Tartarus suos spiritus ac naturam concepit: conficitur inde, Tartarum quoque in homine ascendere,ac in sese commoueri,&quasdam de se acuitates ac vapores fundere. Is iam paroxysmus Tartari est. Non autem de vino 1 olum hoc ratum cst,verum & de fructibus uniuersis, o-...&similibus. Qu'dcunq; etenim genus horum eruptionem mollicut aut ... i. Virere, aut scinas,ptrudere, aut florere, aut ramusculos emittere cupiat: id suas cothotiones quoq; Tartaro in homine impertit. Id cuius generis est,eius de generis quoq; paroxysmos ciet. Sic ergo commotiones Tari ri incipiunt. Huiusmodi vero paroxysmus sine dolore&cruciatu non oritur. Qui omnia apprime scire Medicum decet, ut P exteriora interiora vidcat ac cognoscat. Externae commotiones ipsorum dolorum indices sunt, satis omnibus cognitorum. Debet ergo Medicus fundamentalis M. esse Philosophus, ut eissorescentiam Naturae iciat, dc ex hac velut per externas alterationes,parox, sinum Tartari diiudicet. Sicut enim arbor, ε, aut herba, aut legumen, vim latentem in sese protrudit, ac ins tas superfluitates excutit, novumque germen edit: ita eiusdem quoque Tartarus eodem modo agit, superfluitates suas expurgando & emittendo. Sic erso Mundificatio expellit: talia dolorem cocitant. Vt enim ollam,in qua
obtrurata aliquid potenter ebullit, ignis disrumpit ac frangit: sic ebullitio quoq; Tartarum invadit. Cuius Vapor quascunq; partes occupat, in illis dolorem & laborem facit. Praeterea quidcin etiam paro sinus Tar-i ., tari ab influentia coeli cietur, quando nimirum cursus coeli contrarios dios demittit. Illi aduersi radii Tartarum in paroxysmum suum agitant. ' Certum enim Tartarus cum sideribus commercium acassinitatem habet. Vnde ab illis quoque commouetur,& in paroxysmum agitur, Huius r. , . rei causa est,quod sidus quidam iguis sit, qui omnes fructus & creata ter- ν - . rae coquit. Sidus enim Elementum ignis est. Et sicut ignis lignum viride exurit, ac illud excoquendo in suam proprietatem agit ac ducit: sic s. in Tartarus quoque in suam ipsius mucilaginem excoquitur: velut & ex
hoc exemplo liquet, si quis aequo diutius sub radiis solis aut sedeat, aut ambulet, hinc desectiones animae ac morbi similes insultant. Alius, morbis correptus, Lunae subiectus est. Is superioris Elementi vires . idc operationes sentit. Nam paro sinum illum mouent. Qui in
frigore vertatur, horret & post frigus plura accidentia patitur, veluti perfrigerationes, membrorum siderationem, morbos alios, ac ipsam dein mortem. Eodem modo aduersae naturae in T rtarum quoque
243쪽
incidunt, velut immodicum frigus, vel nimius calor idq; per cursemipsi
Lunae. Tunc ergo paroxysmus n5dcsinit,donec ad priore constitutione M. - redzat. Ideo opus est, ut Medicus astronomiae probe peritus sit, ac coele-stcs inclinationes, quae peripiam cutem penc trando operentur, Calleat. Porro quidam paro xyimus etiam a cibo & po u hoc mocio exciditur si 3. a. bis ipsa fors nutrimenta Tartaro non con ueniant, unde fit,ut veluti exsiliat,
ac in rabiem agatur ille, ac in loco illo tumultuetur di laeuiat. Quin ac sino. eiusdem generis Tartarus postlimio addatur, tunc ille velut seipso auctia
i -- or effervescit,d aduentitium illico ac avide sibi attresiit. Ideo paroxysmiri . t plures sunt,semnes a coagulatione sola acciti. Nam quoties Tartarus co--- c. agulatur,toties per operationem illam paroxystrius accersitur. Proprima' 'μ tates enim istas,quas deinceps recensebimus, diligenter nouit se debetis. Reperias enim aliquos, qui,ut primum acidum vinum aut vappam bibe
rint,aut ventris torsione aut ardore stomachi corripiantur. Iam vero illae
affectiones a solo illo contrario fiunt, quod ingelierunt. Sicut vero a sua causia istiusmodi generantur: sic cogitare debetis, quod aeque nonnulli quoque cibi ac potus sint, qui in peculiaribus ac ad istud propensis corruporibus Tartarum in paro sinum suum praecipitare valeant: veluti etiam potus nonnulli colicam, quidam orexin gignunt, aliqui laxant,quia ' .dam stomachum exsiccant. Huiusinodi operationes in unaqualibe artis specie similes sunt. Ac ut earoxysmum penitus intelligatis attendite. Ditis .n Tartarus ipse quidem in seipli, dolores minime sentitac patitur, sed vasa tantum, luar regiones illas Tartari constituunt. Sic colica, sela intestina ...., . Occupat: id quod ipsa senius ratio docet. Nil stominus tamen sicut salvulneri inditus cruciatum mouet ac dolorem : ita hic quoque Tartarus doloris caussa fit, tuin a se spiritum malitiae exturbat, qui stomachum v mere facit, quia in illo Tartaro natura quaedam Helleborina& Agari is, o, hsac Esularis latet. Nam & in seipso Tartarus secundum operationem a. o. u. suam Vomitiuus cst, & praeterea virtutem deoppilantem & apertivam coni unctam habet. Si ergo huiusmodi quid in homine teret, pello retq;: tunc ea quidem alia signa,alii morbi essent:&iuxta tamen in classe
. Mase signorii Tartari quoq; numerarentur. Nonulli etiam paroxysmi sunt,qui ἡ-ἡώ. abaccidentibus aliis cientur,ut ab exercitio,ab actu venereo, a refriger .aura. tione & similibus,sicut ista apud qgros deprehenduntur, hic longius non percensenda. Sciendum insuperest, unicuilibet rei insitam&innatam
quae alia sent. Ea suo statuto tempore in actum erumpit, de operatio-- nem suam perficit. Velini alcedo quotannis plumas excutit tauquam moritura. Sic ita Tartaro quoque natura insita est commotionis , qua
244쪽
qua non semel in anno, sed aliquoties periodicas suas commotiones sustinet. Et commotionis ista ratio rebus omnibus suo quodam modo in
hoc exemplo cognoscite. Videtis beneficio artis, rem quampiam mini- me morti ram,mortiferam reddi posse. Sic Mel perie innoxium est. In Eleuatione tertia fit lethale. Huiuscensus multa sunt,quae a bonoad malum deduci queunt. Istonido nec ipsa natura feriatur, sed in suo laboratorio iugiter occupata operatur,nullo quietis interuallo quaesito. Ista
ergo laboratione praeparat simplicia metallorum, cachinatarum, Ina chasitarum & mineralium ceterorum. Ad alia autem adhibet venena,
ad alia salia, ad haec corrosiua, ad illa dulcia, ad ista amara,&c. His naturi es. -
operationibus ita continuatis, percipe multi quoque errores incidunt, ita ut nec ipsi semper naturae commode ac pro Vc
te ac pro voto succedat omne,quod instituit. Inde fit,ut in Tartareas primas materias saepe venena permisce- antur,nonnunquam spiritus corrosivi. Qualia si a Tartaro imbibuntur, 'eccum homine crescunt,ac in ipso habitant: frequenter icthales morbos accersunt. Id quod modis multis contingere potest: ideo comprimis,
est. Sic in homine sanguis ac omnes humores in sanguine huiusmodi o- νῶι--rerationes complent. SicGallus gallinaceus ex naturae instituto suo tem ore cantat. Cantatrix huiusmodi natura in ipsis quoque Tartareis moris inest, sicut id ex Philosophia patet, cuius omnino peritum esse oportet Medicum,uerum morborum fundamentum nosciturum. Ceterum deparoxysimo doctrinam cum iam acceperitis: porro de natura quoque Tartari disserendum videtur. Conuenit ergo,ut de variis caussis*naturis Tartari ordiar. Essentia nempe una est Moriacis. Altera in Tartaro iacillantia est, re a. I crtia nonficit dolorem seu est Indo s. Quarta cilentia Ui. m. Hic Crteit. Sic ergo Tartarus morialis peculiaris Naturae est. Singularis naturae quoquc est Tartarus Chonici. Altcrius ordinis & ingenii et est , Tartarus mansuetus. Ita & quartus Matiens. Et hae disterentiae omnino noscendae sunt. Ad istorum enim numerum quatuor etiam in Modicina Methodi constituuntur. Quod ideo inculco,quia noui multos eiic Mc- Μ- ιν dicos,qui in praetereunte tartaro quidem aliquid possunt,sed quod labo- t 're multo faciliori obtineri tamen posset. Hac ipsa tamen audacia freti illi, Tartarum quoque mansuetum, & chronicum ,& mortalem tollere annituntur. Probro ergo certo non vacat,mederi ipsos cui I velle, &tia nec Medicinam conueniente, nec morbii ipsum noui ite. Et hiat utino liquidem inscitiam ac temeritatem saepius in Regum Principumque ac Quitatum doctoribus&Physicis notavi. Sed torquati illi&vndulati nullis admonitionibus vacant. Quin&persaepe huiust nodi larua Dictaein' i ustitutionem nullam admittunt. Vnde vero Tariarm mortalo gignatur, CX
245쪽
quia spiri tus salis, tres salis species in sese continet,per sese quidem bonas& innoxias,sed in venenum ac corrosuum tamen facile nautabiles. Vnde metus est, ut, cum Natura ipsa supremus Alchimista sit, & internos creaturas morti subdit spiritu istum in summas malitias praeparet, quas mors necessario sequitur. In Tartaro siquidem sunt omnia gcnera vcneni. Prout ergo haec vel illa species adest,si eius operatio sese ex cri veninum expellit squi flores Tartari exsistunt & si regioncs, in quibus vita habitat,invadit, mortale est. Saeui etenim & atroces i sti dolores,ex solis venenosis Tartari istius floribus, a Tartaro egressis concitantur, velut&a fumo Arsenicali,aut si quid huic simili ter operatur. Nam ista omnia de Tartaro qusque intclligendassent. Et iste cit Tartarus Murtatis. Exem si aliud. Sicut in metallo quodam venenum latet, & ignis id expellit: ita Elementum ignis in coelo quoque expellit. Eodem modo si quid simile in Tartaro quoque exsistit: quale quale id est,tale expellitur. Hinc acci- 8 dens insequitur, de quo diximus. Porro tartarus etiam lethalis fit, si suae 22. . magnitudinis metam excedat: velut quidam interdum etiam homines
humanae proceritatis &magnitudinis circulum egrediuntur.Talis si ta rarus sat,in quocunque tandem vase co ntineatur,mortalis euadet. M gnitudo enim &ineptitudo eius,vasa destruit & in interitum agit. Nec enim Natura immoderatos istos paroxysinos ferre ac sustinere potest. N. . . Accidit etiam, ut tartarus nimia multitudine auctus noxius sit,caque co-cussam Naturam prosternat. Aliquando naturae humanae ea proprie-' tali.is. tas ac conditio est, ut genus Tartari nullum tolerare illa possit: sicut in-m t ri ueniuntur,qui vinum non bibunt, nec vescuntur caseo,&c. In hisce Tar, nisis,. tarus propter illam contrarietatem fatalem mortalis fit: sicut alias; --γ- quoque videmus,a contrario quolibet destructionem,&sic mortem in pendere. Tum &, si vel propter imbecillitatem,vel alias caussas Natura hoc vel illud ferre non potest, id aduersum mortale fit hoc est,si natura ipsa medicatrix esse recusat, morbi omnes lethales redduntur. , e . . Sed iam secundo ad Tartarum pcrgamus. Is generatuso est ex iis rebus, quae in suis naturis & proprietatibus perstiterunt, nihil mutatae, tuaeque a fixis materiebus prodierunt, in homine indissolubilibus & integris relictis, velut aurum in igne. Illic eni in salia fixa sunt,fixit spiritum dantia: qui ipse deinde fixum corpus coagulat. Vbi ergo fixae istiusmodi generationes sunt, ibidem fixi quoque Paroxysini oriuntur,inmortem tendentes,non insanitatem,non in morbimultiplicatio nem citariantes, sed in una citentia permanentes. Tertio Tartarum a fuerum ita cognostetis. Doloris quidem es
quantulum is mouet, sed palliones nullas suscitat. Id qui fieri possit,ab
246쪽
exemplo hoc discite. Vi letis,qua ratione Duris δε- , Narcetica, s.
de Somnifera alia crescant. sic in Tartareis quoque generibus, huiui- quaru aismodi proprietates interdum inueniuntur. Et sicut mihi a res uni- uerias ad regalam ac modum unum non fingit ac condit, sed pleruit 'quo varietate gaudet : ita hoc quoque loco in Tartaris proprietates oc di uersas naturas eiusmodi conditas citc scietis. Nunquam enim hoc ita persuasum sit Medico , quasi unus morbus unam saltem naturam ac conditioncm habeat. Veluti pestis: quot enim pestes: tot tamque di- uersae naturae. Verum hoc est etiam in pomis de pyris. Poma quidem dc pyra singula fiuit: unum tamen subinde ab altero separatum est. Eaderatio morboerum quoque . eadem ratio etiam ipsius Tartari. Vndet Oi 'ri , m. nunquam criam Tartarus O infans, ac Areio in & Berberiem, Sc Praui , ea ima i. de Piperimm inuenitur. Vnus enim quilibet pro ii a natura ac clientia su- , o paroxysinus ducit. Et sicut proprietatescia ipsa tura sunt: sic tuae ci- pimi.- iam in morbis. Quartus est Taristus praeteriens. Is quotidie colligitur, quotidie etiam secernitur. Catilla est, quod ex congenita tua natura nullam mansionem stabilem habeat. Vnde seipsam etiam expellit & exturbat. Et iste omnium placidi illinus de lenis limus est. Et debitum hoc est officium Mudicorum, ut unumquodlibet genus Tartari ad similem expulsionem reducatur oc adornetur.
De orine Regimine, quo in Tartaro procedi debeat.
Actenus de Tartari ortu, generatione, essentia, natura ac caussis, quantum quidem periplam naturae lucem demonstrari potuit,abu- de satis dictum ac praeceptum est. Quae autem ad pleniorem singuloru
illustrationem faciunt, ea ex magnis Naturae libris, qui pedibus teruntur
& leguntur,petantur. Deinceps autem ad curam, quam isti morbi poscunt,digres uri primo de Regimine, diaeta,& ordine explicationem suis k -'cipiemus. Huic praemittenda est cognitio de Natura de proprietate ' spiritus coagulationis : quam tradi ideo necet se est, ut Regimem eius, modi constituatur,quo spiritus coagulationis frangatur S destruatur in Du di homine. Postea secundo,quomodo in crescentibus omnibus Tartarus demendus&destrucridias sit, ne in assa ulla aut subiectum relinquatur, i. ex quo piritus Tartari gigni ac coagulari queant. Praetere si propria' , talem istarum concordantia coniungi possit, ut auertendae coniunctionisgratia separatio illarui a instituatur, queadmodu diuortio separam
247쪽
.. coniuges, ne deinceps liberos gignant: istis praecognitis,ordo aereat laest,ut curetur ac praestetur, ut spiritus coagulationis vim suam amittat,
HV ne quicquam postea coagulare valeat. ut nutrimenta hominis, tam cibus quam potus a Tartaro cxpurgenturiisque ita destruatur,ut ex ipso Tartarus deinceps nunquam coagulari possit. Tritis,ut spiritias coagulationis& massa Tartari mutuo ita di separentur,ut se inuicem nunqcorripiant ac comple stantur. Hoc modo,hoc ordine si Regimen constituat, nec Caussa,nec materia ulla relinquitur,ex qua deinceps huiusmodi morbus gigni ac produci queat. Secundum hos articulos quemlibet Medicum decet Regimen suum gratia curae solide ac fundamentaliterraescribere,&ante omnia externumTartarum nouille, qualis sit,qui ad-
qui caret,is, quid prohibeat, ignorat. Et si pro uno, viginti prohibendo
rescat & aggl utinetur,siue in cibo,siue in potu lateat. Qua cognitione fors nocens aliquid interdicat,id ex casu non arte habet.Fas ergo est,hoe casu Medicum esse Physicum propter proprietatem microcosini,&iim,. 32' super Philosophum, propter proprietate rerum naturalium: ne ex igno- - raritia sors aliqua errores invehamur&comis telet. Etsi enim remedia valde bona &praestantia adhibeantur,qui ,ressisutio&expulsio fiat: t men si,per errorem diaetae rei natur in hominem,quod exturbatum fu-M. , it tartaruspostea uberior& firmior subnascitur.Quilibet vero Medicus. qui ex arte generosed solide diaetam praescribere aggreditur,ad hqc pum' ista oppido necessaria animum aduertat.Quamprimum regionem qua dam Medicus etcnim terras omnes peruagari debet & cognoscere adierit, intelis oculis vidcndo,&porrcetis manib. palpando accuratissime considerabit,in illis locis quid sit dc vigeat. Illic ergo si Tartaream quai dam aegritudinem inuenerit: scdulo ac curiose dispiciet ac indagabit ex quo vel potu, vel cibo Tartarus iste succreuerit, hoc est,iudicium ex να- na faciet, & dignoscet, cuiusseneris aut speciei iste Tartarus sit: adeoq; ipsa quoq; nutrimenta certa trutina censebit,quaenam cumTartaro isto conueniant,ut ex collatione ista inuciatatur coniunctio interioris Tart ri cum exteriore. Hoc pacto certi tartari cu genere tum specie inuentis : ' iisti. tunc illa in naturaliRegiminei stitu edo excludeda & interdicenda sunt
quae peccant. Sic fiet, ut per idonea remedia Tartarus non tantum ex corpore exturbetur,verum etiam ratione regiminis boni denuo nonr generetur. Haec autem dignotio euidenti oc exploratissima experientia niti debet, ita ut probatio ista ipsissimo oculorum testimonio rata sit.Sic , enimTartarus morbus est,qui vivis oculis in homine patet,suamque m teriam visibiliter de palpabiliter spectandam offert. Eodem misito extet xus quoq; Tartarus per artem vitabiliter ec tangibiliter exhibetur. ex
248쪽
Etexperientiae tali Medicum praegnantem esse decet,non tunicis rubeis superbum, aut bracteis, velut Iacobitae conchis, cinctum & munitu.Cum ergo haec talia a Medico requirantur,ei comprimis Alchimia MMopus erit. Per eam inuenitur, quid in unoquoq; corpore iaceat ac conditum sit. Quae omnia qui non ad unguem nouit, is ne principium ac vesti- bulum Medicinae attigit quidem. Debet enim accurata pervestigatione eo usq; penetrare Medicus, ut Tartarum non in genere tantum, sed in quali bet insuper specie quoque cibi ac potus, i A quibus latet,cognoscat, qualis is nimirum & cuiusce naturae sit, quemue duritiam, qua tormam, quam proprietatem &ellentiam habeat. Et licet unaquaelibet quide species tartarum quendam obiter exhibere potiet: nihilominus tam e cautela ista opus est,ut eo, quo diximus, modo tartarus extrahatur, ac salv-rinae praedicta ratione separetur, ac deinceps ipsi gradus & qualitates diiudicentur,quae quibusnam conueniant,ves non conueniant. Quo exa-;-mine etii quidem multiplicia Tartara inueniantur,non uniuersae tamen ad morbum vim suam impenderunt. Ideoq; opus est: vi sons tantum ac reus indagetur,is': solus ins egimine indicetur es prohibeatur. Fitenim haud raro, ut in ista regione unum legumen, aut quoddam frumenti genus aliud,aut unus cibus potusue,unicaque species inueniatur,quae tari
rum illic gignat, & populatim inserat. Id quod sit in ina diligentiainquire-
dum est. Illud enim genus, resioni isti vernaculum,si remoueatur, S loco eius genus extraneum aliud admistretur, serro in incolis istisTartarus nullus generabitur. Ponamus exemplum. Κclhqmense vinum labores ac dissicultates Tartareas multas parit: Istud ergo qui vitat,&loco eius vinu . Neccarinum potat, is a morbo illo securus e t. Quae etiam caussa est, cur x -- non semper manendum &acquiescendum in iis iit, quae terra ac regio nostra promit ; sed quod sanum ac salubre est,id vel a pes rinis & cxtra nai2 --neis isto casu sollicitandum. Hoc modo senaper una regio alteri manum praebeat Rhenus Danubio, Danubius Rheno,Italia Germaniae, haec illi, unaqu libet subinde illud ministrante, quod in alterius commodum ocauxilium cedere potest. Sic ergo per hocexemplum uniuersale,particulariter omnes species cibi ac potus intelligite, possc nimirum semper pa- ι - - gum,urbem, fontem unum,alterius defectum supplere & emedare. Nec enim omnes fontes uniusmodi sunt,nec omnia vina eadem. Huiusmodi experientiam omnino requirit Medicus: ut, cum nomen illud praeserat, ipsam quoq; artem possideat. Nec enim commode hoc vel illud prohibere potest, nisi in prohibiti locum concessum aliud substituat, hoc est, si materiam peccantem in cibo inuenit hoc: materiam non peccantem aeque inuenerit etiam in cibo alio.Huncindulgebitalium vetabit. Vnum
249쪽
a enim subinde alteri oppositum est, nec quicquam est, quod sibi non vi--9 v. carium aliquod datum habeat. Bonum namque & malum in quocui que rerum genere sunt. Ideo accurato examine opus est, ut sciat Medicus, quidnam in qualibet specie praecellat,ne sors, tum malum prohibe ,. . . tur,peius substituatur: veluti doctrinae librorum satis demonstrant ab ilia, zia M. iis Medicis factitatum esse,quorum Regimen ac diaeta a praegressb nullo examine constituta est, sed ex qualicunque arbitrio potita, cum tamen
probrosum admodum Medico sit, si is aliquid prohibeat,nec quid pro-hi beat,sciat, nec norit,quid in hoc vel illo lateat. Et ex tam temerario a bitrio hactenus diaetae praescriptae sunt. Vnde factum est, ut uniuetia M dicina in contemtum&despicatum abierit, quod errores istos hactenus V - - publice cum tanta obstinatione ipsi fouerint. Nec enim illi oculariter πι--. aut materialiter, aut realiter quicquam probant ac iudicant: verum op niones tantum suas important, quas Medicina ferre nullo modo potest.
Nec enim illa, ut Logica, opinionibus gaudet : sed veritate ipsa stabiliri
M. - vult. Qui Medicum in sua patria cum laude& tranquillitate agere vult, Aias is patriae suae naturam ac Tartarum comprimis integre sciat,&issump stea seorsim secundum quasvis species cibi &potus examinet&conserat. - Si enim in tua terra habites, ac aliquandiu ipsam incolueris, nec per tot us regionis institutum examen scias, quid in re qualibet singulatim stoc Iaicat: certe non dignus es,quem tellus serat,quia supina ignorantia obsitus inquirere non laboraris, quae necessario scire debebas. Sicenim pλ- triae tuae ciues noxa afficis,& qui alimenta sustentandae tuae vitae suppeditant his nec gratiam nec mercedcinullam refundis. Ceterum si examen istiusmodi in titueris,&neces laria quaelibet indagaveris, ac huius aegri--iat. - tudines Tartareae tibi occurrant: tunc iudicium ex sale urina facies,& v num cum altero propius conseres, non secus ac gemma cum gemma
consertur, tandemque,quod dignum est Medico, in isto rogi mine coim stituendo sic taberis. Nisi enim in cura Tartari Rcgimen probe obseruetur,actum de omni Medicina erit. Ideo fas est, cautum esse Medicum,u-ν mi bicunque gentium verictur. Nec enim locus ullus uspiamTartarcis aegri- ' tudinibus caret.Quanquam non meminerim,an terram ullam unquam
adierim,Tartareis aegritudinibus minus obnoxiam,quam quae Heliciniae . u. vocatur. Huic enim ianitis nec Germania, nec Italia,nec Fianoa,nec O-- ''' riens, nec Occidens in Europa Nam in stius regionis ix digenis,nec ulla Podagra, nec colica, nec contractiira,nec calculus vii ivspia visus aut timueritus est, adeo ut non potucrim nonimpensissime illud admirari. Regi enim illa adeo salubris cum nascentibus rebus omnibus exsisti vitali briore non inuenerim omni peregrinationum mearum periodo. Quod si tors
250쪽
o sors huic similes regiones aliae quoque reperiantur; eae milii comper non sunt. Eiusdem tamen salubritatis regiones in Europa alias quoquo se, credere vix possim. C A p. XVI.
De conseruatione Cr euitatione tartari
generationu. QVanquam morbi per omnem orbe passim varii ac multiplices gracsentur,ac saeuiant: nullus tamen ex Omnibus est, cui sua a Deo Me- ι dicina non creata & opposita sit. Iam autem in progressis capitulis tradi .ia Aistum scitis, quaenam& qualis generatio Tartari sit. Qui etsi nonniiquam crastus,dilhcilis ac fortis sit: econtra tamen ipsi quoque naturae tam for ' tia dc valida conseruatiua data sunt,ut Tartareae illi generationi commode obuiam iri queat, ita, ut pro suo nutu dominari minime queat, scdo- s, k ιώ.mnino cedere cogatur. Quod vero in suoArcheo homo nou habet,id ex Archeo Naturae ipsius extra hominem positae mutuetur. Et hoc ex terrae nascis Processum ergo de coseruatiuis tale hocloco attendite videtis, 'r' 'Struthiocamelum ferru, chalybem dc cupru concoquere dc consumere, vi pyru vel nucem. Canis os coquit & digeritnon tardius carne. Merula araneas devorat,& coquit velut semen cannabis.Ciconia ranas ac serpe. σεπι. tes&insecta nocentia alia deolat: quae omnia ipsi bono cibo 5: Alimen. - to sunt. Horum exemplo scire debetis,isto fine Medicinam quoque homini datam esse,ut stomachus ipsius ad coctionem eius,quod assumit intingerit,ro retur. Exemplum. Tartaruo in hominem ingeritur. Iam v ro stoniachi officium est, ut illam coquat, separet,& expellat, sicut supσ-rius dictum est. Id si ex seipso minime potest quidem: tamen is eodeducendus est,uta nullo veneno quoque laedatur. Sicut merulae non nocet arama,ciconiet serpens. Tentandum ergo est,uentriculum in hune habitum deduci, ut Tartara illa cocoquere&consumere possit,non ini. .l z. nus,ac struthiocamelus ferrum. Viraeque enim coctiones possibiles sunt,
in homine in struthiocamelo. Si ergo Medicus conseruationem abisti, Σ 'Tartareis morbis praescribere velit: stomachum primo eo rediger, ut mnia, quae in ipsum ingrediuntur, consumat, non secus ac ianis consumit ligna. Id hi perrerificativum, confortativum, de uterativum stomachi. Aliisenirn modis id fieri non potest. Hoc autem ut Drobe intelligatis, conseruat onis modos duos vobis propon ina. unus ipsusveatriculi est, ut diximus. Alter est Tartari adimendi externi ne is