장음표시 사용
211쪽
qui appellatur. & qui iudieat. Si quid pontifeY
ageret annexum soli Patriarchatui, non Prima tui , id quidem ageret tamquam Patriarcha , non tam
quam Primas; sed cum ipse habeat jus appella
tionum eX Prima tu , non ex Patriarchatu, Semper tamquam Ptimas appellationes recipit, quocumque ex loco pro edant.
f. XXXI. Quod si jus appellationum oritur ex potestate, & jurisdictione, quae in Prima tu
haeret, Consequens est, ut Ponti seX, Cum eX ea
potestate, & jurisdictione appellationes recipit, possit suo lubitu vel Causas ipse Cognoscere , vel judices, qui eas cognoscant, Constituere in loco unde appellatur. Ita in Civili republica alterutrum facit Princeps arbitratu suo; quoniam jus appellationum adhaeret in summa potestate, Cum qua reiis Publicae piae positus est . Alicubi quidem lex Ecclesiae, aut consuetudo potest essicere , ut propter Iocorum longinquitatem, dissicultatem rerum, aliasue causas ejusmodi dentur judices in provincia, unde appellatio interposita est; verum neque Ecclesiae lex, neque Consuetudo potuit eripere
Summo Pontifici potestatem , & jurisdictionem, quam a Christo accepit I .
1 Sane maxima pars appellationum, quas supra descripsi, pertinent ad judicia, quae a Summo Pontifice Rome acta sunt; & Sardicensibus canonibus, uti ostendi
loco superiore, diSerte Cautum est, ut Romae Causae ag rentur. Argumentum hoc, pra ter ceter , Solide, copi seque persequuntur Fratres Ballerinii cit. tom. 2 Opp. Sia Leonis col. 983, & Zaccharia Anti-Febron. Indic. par.
3 Diss. 8 eap. 6 p. q9s π seq. Illud ridiculum, quod habet Dominicus CavallariuS Instit. Iur. canon. par. 3cap. a 8. Is enim g. 4 libens agno;cit jus appellandi R
212쪽
quam consecIaneum Primatus Romani Pontificis in unia versam Ecclesiam haberi posse; est enim Romanus Pontifex ceteris Episcopis superior; naturalis vero ratio dictat , ab ,nferioribus ad superiorem appellandum. Tum S. s U' seq. Conatur Ostendere, Romanos Pontifices eo jure usos non fuisse ι postea Sardicensi Concilio eis dandi judices facultatem fuisse concessam, hos canones Serius fuisse receptos, denique per falsas Isidori decretales Summos Pontifices non tantum dandi judices, sed etiam iudicandi in causis appellationum potestatem obtinuisse. Mitto omnia, quae Supra dixi, ac suis ipsis principiis Ca- vallarium urgeo. Si jus appellationum consectaneum est Primatus Romani Pontificis in universam Ecclesiam , si ipse appellatur, quia ceteris Episcopis superior est, O naturalis ratio dictat, ab inferioribus ad superiorem
appellandum, hoc est si j appellationum originem habet a Jure divino, a quo certe Primatus oritur, quid Summus Pontifex opus habuit canonibus Sardicensibus, aut falsis Isidori decretalibus Z Non hae decretales, neque illi canones dederunt ius appellationum , sed dedit ipse
Christus, qui Primatum instituit. Mitto cetera, quae C vallarius cumulat contra jus appellationum, quod in ipso Primatu inesse demonStravimuS. Nam ipsa Sunt argumenta Bohemeri, Um-Espenii, Febronii, ceterorum, quos supra refutavimus, ut Proinde eadem omnia quadrent etiam Ξn Cavallarium, qui aliorum errores literis consignavit. Simili plane de causa in notis ad titulum de Iudiciaria Ecclesia potestate separatim non refutavimus Cavallarium, qui in Inst. canou. par. 3 cap. a m 3 adversus iudiciariam in causis civilibus Ecclesiae potestatem multa habet, quae a Du-Pinio, Fevretio, Van-ESpenio, ceterisque similibus desumpta sunt. Nam eorum ineptiis explo5is, atque rejectis, etiam Cavallario, cujus par omnino CauSa est, Satisfactum arbitramur. Liceat mihi hoc loco, quoniam memoravi Isidori Mercatoris collestionem, cujus saepe in his institutionibus mentio occurrit , aliquid animadvertere, quod post editum tomum I earumdem Institutionum, ubi de hac collectione disserui pag. 64 π seq. intellexi ex Mss. epistola P. Burrielii data ad Franciscum Ravagum die 22. Decembris an. I73 L, quam mihi legendam dedit V. Cl. Laurentius Hervas, qui etiam illius partem descripsit in opere, cui titulus Storia delia vita deli' Uomo tom. a lib. 6 cap. II p. 3 9I . Tradit nimirum But-
213쪽
xielius IsIdorum usum praesertIm suisse Hispanica tollectione canonum, cui multa addidit ingenio suo, muli que emendavit, atque detraxit, ut suum illud sonentum componeret, quod & ego observavi in proletomenis tom. I eap. s g. 6 p. 7o . seq. Illud ita primis monet ipse
Burrielius, sese omnia Hispaniarum archivia viligentissime lustruse, neque ullum unquam manuscriptum codicem ejus collectionis reperire potuisse, quod argumento est plane maximo, Hispanos, qui Isidorum Conserentes cum ea collectione, quae in omnium manibus versabatur, nullo negocio fraudem detegere potuissent , Isidori figmenta penitus ignorasse. Illam autem collectionem Gotico-Hisponicam descripsit Burrielius literis ad Canonicum Petrum de Castro datis die 3 o Decembris an. II sq, quas equidem literas apud eumdem eruditum virum Laurentium Hervas legi. Scilicet ea continet canones XX Nicaenos, quos continuo sequuntur aliarum Graecarum Synodorum Canones in latinum se ooem conversi; sed haec versiodiversa est a Dionysiana, atque eadem magna ex parte est, quam dedit Isidorus Mercator, cujus nomine eam Harduinus edidit. Atque haec Causa est, propter quam
multi in Galliis putaverint, Isidori collectionem in Hispaniis suisse absolutam, quia nimirum Isidorus ex collecti ne Gotic Hispanica fere integiam Graecorum canonum versionem arripuit. Novum hine argumentum educitur, Ex quo patet, non modo nullas suisse in hac Isidori coI- lectione Pontificum Romanorum partes, Sed ipsos etiam nullam ejus rationem habuisse; quam si habuissent, illam certe misissent ad Ecclesiam Hispanicam, quae semper magnam habuit cum Romana Ecclesia conjunctionem. Sane pars altera collectionis Gotico-Hispanicae constat ex Decretalibus Summorum Pontificum centum, ac duabus, iisque omnibus ce tae fidei, quas sequitur Decretalis de Libris reeipiendis, & non recipiendis , unde Gratianus desumpsit n. Sancta Romana 3 Dist. Is, qui caron, uti testatur Burrielius est. Ep. ad Canon. de Castro, in omnibus Codicibus non Gelasio, sed Horsmidae tribaitur . Optandum maxime esset, ut prπclara Hispanorum natio, quae viris abundat ingenio, ac doctrina plenis, in lucem emitteret collectionem Gotico-Hispanicam , quam duabus illis literis Burrielius memorat, quamque ipse illustravit; in gnum exinde lumen acciperet ecclesiastica jurisprudentia, &multa sorte occurrerent emendanda in opei ibus eorum , qui antiquas canonum collectiones ediderunt. Certe testatur Buγ
214쪽
Hel;us, multa se anImadvert Isse m nus vere, & mInus a curate scripta a Card. Aguirrio, & a Cajelaeno Cennio, qui hactenus visi sunt Hispanicas Canonum Collectiones omnium diligentissime expendisse. Ceterum de hac Isidori collectione actum supra est p. 72 seq., & mihi valde probabilis conjectura est totius fraudis auctorem fuisse Beneis dictum Levitam Μoguntinum qui circa annum 8 s Capitularium libros vulgavit e
I. Ita integrum restitutio quid II, S III. Qui habeant beneficium restitutionis in integrum IV. Quibus in rebus detur V, 3e VI. Qui in integrum restituat VII. Effectus restitutionis in in
VII l. Supplicatio Principi oblata. IX. Confirmatio Apostolica.X. oris aperitio .
Lui appellationis remedio uti non potest, beneficium habet restitutionis in integrum , per uam omnia in antiquum statum restituuntur. Definitur autem in integrum restitutio a Paulo ΙC i redintegrandae rei, vel causae actio ca). Datur hoc remedium extra ordinem, ut subsidio sit iis, quibus aliae desunt actiones, per quas jus suum Con- Sequantur . Qua te cum actus ipso jure irritus est, aut cum aliud suppetit ordinarium civile remedium, in integrum restitutio dari non solet 3 .
α) Actionis vocabulum generatim hic accipitur ΠΡ
215쪽
quovis Iuris remedio, quod quis vel intendit, vel a magistratu conceditur, ut in L. 37 Is de Obligat. Ur action. Ab Isidoro Origin. lib. 1 cap. 2 s in integrum restitutio desinitur , causa , vel rEi reparatio .
f. II. Non temere, ac siue delectu , sed tantum justis de causis in integrum restitutio conξeditur. Majores XXV. annis non restituuntur, nisi demonstrata Causa laesionis , quae Culpa vacat: qualis est dolus alterius I), causa metus, alie
natio judicii mutandi causa facta ca), absentia , aut justus error 3J, denique si qua alia judici justa causa videatur 4). Minores annis XXV
propter lubricam aetateln, probata laesione , restituuntur; modo restitutio petatur intra quadrien-llium a tempore , quo minores esse desinunt. i) Cap. 4 de restit., eap. 6 de His qua vi me-
α) L. I de Alien. jud. , C. II de Iudie. Extat in Pandectis , atque in Decretalibus titulus de alienatione judicii mutandi causa facta. Fit autem luec alienatio, quoties pars altera, quae litem habet, dolo malo jus suum in aliquem transfert, cy facit commutationem, ut loquitur C. I de Alienat. Judic. mutand. caus. , veluti Si venodat , aut cedat potent iocibus, ut adversario graviuS neg Cium ingerat, atque ejus Conditionem deteriorem faciat. 3) L. α ff. de Restit. in integr. , C. 4 eod. Vide etiam Paulum Recepi. sentent. lib. I tit. 7 g. I apud Schultimium l. er edit. c. pag. 233. q) L. I F. Ex quio. caus. mabr. , C. de In integr. restit. Concessa autem in integrum restitutione minori, etiam ejus sid assori succurritur, ut inquit Ulpianus in leg. s I ff. de Procurat. Consule Edmundum Meriliuin Observ. l. AE c. Io p. edit. Ne p. I 72O.
g. ΙΙΙ. Exemplo minorum, etiam Universitates habent in integram restitutioncm cI : simili
216쪽
het I EdeIesia oodem beneficio fruitur ca . No
mine mutem Ecclesiae Iurisconsultorum Sententia, .& usu fori omnia corpora ecclesiastica, monaSteria, domus religiosae, academiae , hospitalia comprehenduntur . Restituitur Ecclesia, si detrimentum accepit, eaque restitutionem petat intra quadriennum , postquam illud pertulit; modo ab initio propter doluin, vim, metum , aut aliud justum impedimentum jus suum persequi non potuerit ca);- & vero restituitur ubicumque sit laesa . Etiam Propter negligentiam Procuratoris, qui ejus jura, ct documenta non protulit 4b; contra confessio
nem sibi noxiam cs); contra lapsum satalium 6 ;
non solum contra Iaicum, sed etiam Contra aliam
ECClesiam, quae intulit detrimentum cI .
33 Cap. I de io integr. restit. in G p. a de in integr. restit, sin Cap. 2 eod. in s. o is) Cap. 3 de in integr. restit. ) Cap. 3 eod. At enim qui prIvileg;um habet, eo usi non potest adversus illum, cui par est privilegium L. I 2 9. I eod. Qui potior. in pignor. Verum id quidem
est, si utraque Ecclcsia de damno vitando agat; at si altera de damno vitando , altera de lucro captando agat pillam contra hanc restitui aequum est, uti similiter misnor contra miuinem reStituitur L. Ia s. Item quaritis F. de Minor.
f. IV. Datur in integrum restitutio etiam contra sententiam Principis ci), aut summi Pontificis a , sed tantum uterque contra propriam sententiam, aut sui delegati restituit ca): datur Tom. III. 4 . .
217쪽
218 praeterea tam in judicio, quam extra iudicium tum
quis ex aliquo facto, aut contractu laesus es . Seiamel denegata non amplius Conceditur, praeter quam ad appellationem omissam; nisi deinceps nova Proindierint monumenta, quorum gratia tribuenda vi
f. V. Restituit autem Magistratus urbanus, vel provincialis, vel judex in eam rem a Princiis ye , vel a Magistratu datus ci). Municipalis Μagistratus sine Principis mandato neminem resti. tuere potest a , quoniam non habet mixtum imis Perium, cujus praesertim est propria in integrum restitutio. Atque hi quidem concedunt in integrum restitutionem , quam ofdinariam dicimus, quae scilicet ab ipsa lege, atque intra Certum tempus, puta intra quadriennium tribuitur. Nam extraordinem , hoc est praeter scripti Iuris imperium, uti fit in transactionibus, & similibus, lapsoque tempore a lege constituto, solus Princeps restituita
- α) L. 26 1. ad Municipal. Vide scipionem Gemtilem de Iurisdiet. lib. I eap. 32 opp. tom. 3 p. 96sef. ed. Neap. I 764. Uerum jure Codicis etiam Municipales Μagistratus in integrum festituere posse, censet Oddus de Restiti in integr. par. I qu. 32 Art. q.
218쪽
3. VI: Magistratus adversus suam , aut judicis inferioris, parisve potestatis sententiam restituit; inserior autem Magistratus contra superioris sententiam restituere non potest IJ. Nostris moribus Iudex ordinarius, qui in Urbe principe jus
reddit, quique ex omnibus provinciis appellatur, integrum restituit adversus judicata Magistratuum provincialium , & munic*alium: sed contra ipsius judicatum a Principe in integrum restitutio Conis ceditur. Alicubi mos est, ut propter incidentia in lite a judice ordinario, cum vero agitur de prae cipuo negocio , veluti de contractibus, transactionibus, haereditatum aditionibus aut repudiationi ἀbus, praescriptionibus, rebus judicatis, ceterisque similibus , non nisi a Principe, vel ab eo, cui data haec potestas a Principe est, restitutio tribua
si in Consule Cuia Ium lor. eit., re in Leg. 16 1.
f. VII. Petita in integrum restitutione omnia in suo statu manere debent, donec res finita suerit ci); ct ideo latae sententiae executio suspendi tur, perinde ac appellatio interposita fuisset ca . Ea vero inde impetrata, omnia ad pristinum staintum Vocantur, laesio removetur, & quae sua sunt, unusquisque recuperat 3b Nam restitutio prodest non tantum illi, qui eam impetrat, sed etiam il-Ii , Contra quem Conceditur, quoniam utrique suilintribuendum est. Sed qui rem recuperat, solvere debet impensas , quas m ter in rem fecit c. . h a
219쪽
i) Cap. 6 de In integr. restit. 3) L. αs g. Restitutio 1. de Minor. ) Cap. I de In integr. restit., C. II de Reb. ec-
f. VIIL Etiam a supplicatione Principi obla ta, quam & revisionem appellamus IJ , adjuvan-
inr ii, qui appellationis remedio uti nequeunt. Quae supplicatio dici potest querela adversus molestiam, sive gravamen judicis, a Cujus sententia Propter ejus excellentiam statuto, aut Principis constitutione appellare non licet ca . Ea vero si Proponatur intra decem dies post latam sententiam, esticit, ut eadem sententia non aliter eXitum habeat, nisi victor fidejussionem praebuerittantum restituendi cum ultimis augmentis , quantum fuerit in condemnatione , si sententia revOCe
tur 3 . Elapso quoque decennio recte intra biennium haec supplicatio proponitur; sed tunc nulla
. Cautione opus est, aC sententia Statim vim, &
. si) Multi supplicationem a revisione distinguunt, &hanc illi quidem affinem, non omnino similem faciunt. Conser Benderum de Revision. in proam. num. I 8 erseq., & Hilligerum ad Donellum de Iur. civit. lib. 28
3 Auth. Qua supplicatio eod. de Precib. Imper Ueren. , quae Authentica sumpta est ex Novell. I9 C. s. Vide Cujacium in eod. de Sentent. Praefect. Prator. opp. om. 9 col. 989 ed. eit. Sed jam plerisque in locis 'Drἐ usu receptum est, ut supplicatio intra dies decem Principi oblata sententiae executionem SuSpendat, neque ulla habeatur ratio cautionis de rιstituendo, quam sorte victor emittere velit .
220쪽
- a ar Consule Uoetuiu ad Pandect. I. 49 tis. 2, qui ea de re copiose disputat.
g. IX. Quemadmodum vero qui causa cecidit, judicium antea gestum infirmari postulat, ita qui superior discessit, illi vim majorem saepe adden dam Curat, quod fit potissimum Apostolicae Sed is Confirmatione. Agunt ea de re Deeretales in titulo de Confirmatione utili vel inutili. Apostolica
haeC Confirmatio, cum facta est causa cognita, praecidit omnem controversiam: adeo ut res .
Summo Pontifice confirmata amplius in discrimen Te v ari non possit. Contra vero si edita est re Non cognita, atque in forma communi, ut ajunt, ea quidem impedimento non est, quominus judex Tem noscat: quia confirmatio conditionem habet, modo justa sit sententia, de qua quaerebatur 1 .
1) Cap. I ibique Glossa v. Confirmationem, S C. 1, U' C. 7 de Confirmat. util. vel inutil. , C. s de Co cess. praben. , C. I 4 de infici π potest. delegat.
f. X. In primis autem Curandum est, ut a Pontificia confirmatione procul absit omne obre ptionis , aut subreptionis vitium : scilicet ea non est impetranda aut salsa narrando, aut vera mali tiose reticendo IJ. Quod merito transfertur etiam ad cetera Apostolicae Sedis mandata, decreta, confirmationes, quae, Cum in iis obreptio, aut subis reptio inest, vim nullam habent. Hodie de vi, aut justitia privilegii, mandati, aut confirmationis Sedis Apostolicae deputari non solet, nisi primum ab ipso Pontifice oris, ut vocant, aperitio fuerit impetrata. i p. I π a de Confirmat. utit. vel inutia.