장음표시 사용
111쪽
disciplina: facillimum e stet vitium in singulis reperire, si ea perpendere, & cum nouitio bella
di genere comparare vellemus. Sed quia ros infinita est, atque id tantum ego sequor, ut articulate , distincteque demonstrem , quanta in hoc etiam vitae praesidio quasi tectoriis abdita ist, & ametur inanitas; ad hunc internoscendum sucum, totum antiquorum apparatum bellicum, di nostrum per comparationem leuiter insipiciamus . Illis binae legiones , totidem socij, equites mille, & octingenti iustum octodecim mirulium faciebant exercitum armatorum e qui vallum , arma , utensilia, cibos menstruos, auq semestres etiam interdum humeris serrent; qui pari gradu procederent in itinere, qui gradum ekndem aequaliter concitarent, qui cum plenis ammis , S tanto cum onere decurrerent, qui siua manu sederent, ligna caederent, aggeIes, w- studines, turres siluerent ; & , quod caput est, ut totum terrarum orbem tam exiguo numeroebellarent. Nobis collitulo tironum , & mul . titudo, sexaginta millium copias parat, eorum squi oneri sint, aut pompae, qui farcinas illas i numerabiles, atque impedimenta nouae militiae cumulent, qui alterum operarum, calonum , lixarum , coctorum , gregum, atque a di mentorum exercitum ducam: qui solidos annos, ldi quidem plures tanquam circa Troiam ad x petendani Helenam in alicuius angulo prouinciae .
112쪽
ciae sedeant ; & te infecta plerunque digredian.
tur. Illis pila , S breuia iacula manus, abant, quae ex aequo , ex iniquo, ex angulio loco intorqueri possent, in quamcunqtie partem versari,& circumserri: nostris hastae illae , aesarisiae longissimae nuper inuentae instruunt agmen; quae multum e longinquo militem ostentent erectae , quae confertim dispositae faciant immobilem aciem , nec ad vertendas illico vires idoneam, aut ad pugnandum inter vepres,& saltus angustos accommodatam Illis erantsundae, quibus iactum colliquesceret in aere plumbum ; illis sagittae , quae scutatum pedi tem , equitem loricatum sine sonitin, tanquam fulmine tacito prosternerent: nostris aenea illa tormenta pyrico orauida puluere, quibus ictu faepe casio caeli fulgur e singimus, & tonamus. Illis Equorum crines erant pro iuba , quae celsiorem faceret militem , atque aduersarium de terreret: nostris leuissimae plumae sunt, illaeque versicolores, quae ad committendos ludos, chorosque ducendos hostem militare videantur. Italis erat laneum sagum , quod frigus depelleret . nostris serica chlamyς, quae oculos oblectet in
tuentium . Illis erant machaerae , quae caede
rent; nostris gladioli, qui fulgeant, & capulum habeant sigillatum.Fidem faciunt antiquaesquas in Urbe conspicimus statuae, in primi sique Traiani columna triumphalis ἱ cuius in basi cernuntur
113쪽
'nuntur enses capulo puro, ferro latissimo, immani pondere , cultu nullo. Scd nos, qui coe pimus oculis nostris imponere , in his etiam voluimus imponere saluti, atque ijs in rebus lucem,& lacuitatem exquirere i in quibus soliditatem , firmitudinemque petere debueram US . Postem equidem alias in caeteris humanae vitae studijs patefacere deceptioncs . Sed ne vi dear a Cynicis elis , qui versor in eloquentia , ex hisce scopulis enauigabo, & ea, quorum causa tristem hanc , & querulam sum exorsus Or tionem , explicate, breuiterque proponam . Invasit Auditores, inuasit ea quoque limulatio , &ementita veritatis species in singulas artes e liberalibus , quas pro se quisque priuato studio tractat , ac profitetur; & quidem ita contumax , itaq; vulgaris,ut verissimo dicere prouerbio poΩsimus, non omnes citharoedos esse , qui citharam habent; & ex iis, qui docti vulgo putantis plerosque personam malle, quam faciem. In ea namque tempora delapsi simatis , ut non tam a ipsa placeat scientia, quam accersita quaedam , ct exotica scientiae forma. Quae corruptio, vitiumque, quoniam a fonte probatissimo fluxit, hoc est a diuortio disciplinarum ; ab ipsis incunabulis sapientiae antiquum praesentiS mali re
Queruntur enim aliqui scriptores apprime
nobiles, quod doctrinae, stir diaque libet alia,
114쪽
quae connexa , copulataque initio fuisse dicuntur , distracta tandem aliquando fuerint, & diu uisione perniciosissima separata. Ijdem, inquiunt, erant olim sapientes, ac eloquentes , ijdem dicendi magistri, ac doctores intelligendi. Namulta. Pericles ipse, fulmen, tonitruum, Crae ciae terraemotus ab Anaxagora Physico , ciuus dui, multumque fuerat auditor , violentiam illam hauserat, & turbinem orationis. Dem si henes vero , ad quem audiendum velut in theat tum fiebant ex tota Graecia concursus,
non praeceptore aliquo idus est rhetore , sed magiit Platone . Quin omnes omnino sciendia Ites initio una complexa eth Philolophia : cum
illi ipsi, qui eam vel inuenerunt, vel proleisi sunt primi, ijdem Astrologi fuerint, ijdem plane I u.
risconsulti. Non enim pauci sunt, qui Trismegillum illum Mercurium , atque Atlantem Philosophiae faciant auctores. Sed idem Atlas inuentor, & princeps Aitrologiae dicitur, idem Mercurius legum conditor, & Iutis humani, divinique primus actor, idem medicinae compositor primus. Ex eius adeo libris, quos ad triginta sex mille , quingentos vigintiquinque scripsiste colafizmat ex Seleuco Iamblicus, sua se vidisse testatur aetate Clemens Alexandrinus de uniuersia Philosophia tres, & triginta, de face
dotibus decem, de Alliologia quatuor , sex de medicina . Quae qiudem s inaudi corpoIis ars..
115쪽
quia fuit in illo scientiae totius exortii ab i is it Θuenta , qui philosophandi studio , atque inqui
ta cogitatione sibi minuerant vires, sine dubio coniuncta cum Philosophia, & cum reliquis emipulata facultatibus elia Nec alij liine fuere, nisi philoisphi, qui primi non modo caeteros cur tunt morbos, sed gravi mam etiam luem per urbes , agrosque succensis ignibus ab Aegypto depulerunt, depellendaeque sum litet rationem, ac viam uniuersae Graeciae Drrisa veteri superinstitione, demonstrarunt. Ridiculum quippe sit exponere , quid ante id temporis ad peltile tiam abigendam facere soliti ellent Graeci nondum exculti moribus, , sapientes. Hominem ubi lues aliqua grassabatur intemperanter, ipsi
perquirebant maxime deformem, omniumque facile turpis mum. Quem cum inuenissent, de deformitate caeteros vincere mortales in Cocilio iudicassent , ad lanienam in publicae noxae piaculum pertrahebant: ibique tenentem manu caseum , placentam . caricas aceruo lignorum im positum , uiuum adhuc, spirantemque combu- -
rebant in scrobe Quas quidem aniles, S ioculares ineptias medondi primum explost ars; sed ea, quae a Philolophia ni imme diuulsa, in eam prouinciam ab Aegypto , Chaldaeilque com-nai grauit. Denique praestantium vox est, ct do virina lcriptorum ; sapientiae partem semper hamantam a veteribus suille medendi scientiaino a.
116쪽
morborumque curationem , & contemplationem rerum sit b ijsdem au ribus natam est . , adultam, S educatam; nec quempiam antiquiorem proserunt, quam Hippocratem Coum , qui princcpS medicinam a studio sapientiae separauerit. A quo proseminati subinde alij, cum eandem diligentius excoluistent attem, in curandi
iVias procellerunt varias, & facultatem illam omnem diduxerunt in pari s omnino tres ; sic , Ut una est et, quae victu, altera, quae medicamentis , teitia , quae ferro mederetur, & manu. Quibus addete licet et quai tam , quae tota medicorum erat, hoc elicam, quam delegarunt
pharmacCrolis in o iri cinis, poliquam ijs colli--bitum eii ut inquit ille ad verba, gauillita-lcmquc deicendete , ac se dei e potius in exediis, quam eas rei silitudines herbas quaerere , qua-
Ium antiquae medicinae reserta volumina sunt. Veruntur, inquam laaec aliqui, dolentq, quod ipsium uniuersae doctrinae coipus sciderit aliquando sele , hominumq; factum esse arbitrantur inertia , ut plures disciplinae sint, quae connexae olim, colligataeq; velut uno Vinculo tenebantur . sed sine ratione queruntur, & prorsius intuita . Nihil enim angvllijs ingeni j nolitis uit accommodatius, nihil opportunius ipsi scientiae , quam ut in partes , sornaasq; varias virorum sapientium auelaritate distingueretur . . Actum hic ego non agam Auditores, neque ra F a tiones
117쪽
tiones proseram a me alias expositas, probatas hvobis: quae facile vincunt , illud disciplitiarum
omnium coronamentum vix esse parabile. Sed Vnum , quod huius est: loci proprium oratione contendo mea , diserteq; pronuncio : nunquam artes liberales sitos habuisse numeroS, ac parterinisi cum ex infinitate illa atque indigesta omnium mole seductae sinat , S separatae. Non enim ante partitionem illam eos habuimus praeceptores , ac duces, quorum quotidie volumina tractanatis,quorum sequimur auctoIitatem, quorum illulliati Iuce aliquid in lingulis intuemur .. Exinde suborti videlicet suntAristotcles i ii, PlatonesqI, qui caeteris praeteritis omnibus, Philosophiam ex ea seuocatam congerie nobis absolutissimam tradiderunt. Fxinde Archimedes, ScEuclides illi: qui Philosephiae deposito studio,
Mathematicas nominatim , ac singulariter illustrariit. Exinde Hippocrates illi,ac Erasistrati qui Nedicinam electe complexi diuinis post se relictis eius scientiae monumentis, vitae nobis, salutisq; propemodum sontes aperuerunt. Nam quemadmodum lati landia, ampli stima It gna, quae propter magnitudinem suam accurate procurari non possunt, tunc profecto coluntur melius, & singulis enitescunt in angulis, cum varios possessores ,ac dominos nanciscuntur; sic illa sapientiae totius amplitudo tractari bene a ,
splendideque non potuit, nisi cum in partes di-
118쪽
stribilia iustas, multis, varijsq; tradita doctoribus est; ut piluato studio, Stanquam viritim a singulis expoliretur. Habeant ergo sibi, qui de pubcherrima, prudentissimaq;diuisione sapientiae sic expollulant, rudem illum, & brutum disciplinarum aceruum: ament,quoniam ita facti sunt,prumam illam artium confusionem,& chaos. Admirabor ego semper, & eorum praedicabo iudicium incredibile, tui velut agraria lege, aratroq; circumducto suos lingulis pollessores, certosq; dominos , a quibus diligentili me colerentur , allignarunt. Nihilo tamen minus ab ea partitione aliam ego eausam conquestionis habeo iustissimam , t geq; veristimam Quae quoniam vel non videtur ab illis, vel certe negligitur, producetur hic a me hodie ; vestroq; iudicio, atque auctoritati permittetur. Dolent, quod diuortium illud sa-ctiun disciplinarum sit sed non intelligunt, id
dolendum esse multo maxime, quod qui ex eo numero certas sibi seposuerunt artes , quas seo sim, & solitarie sequerentur, sic eam amare sectioncm coeperunt, ut ne illarum quidem ex pleant numeros omnes, quas sibi singulari pet discendas opera iudicarunt. Recte fecimus oppido , & prudenter , qui sapientiam distribuimus
in partes : sed inertia factum est, atq; ignauia detestabili, ut eam quoque curtam habeamus,
praecis T scientiam, cui sigulariter, & electet
119쪽
operam damus . Est pi osecto torques ille, ac omnium corona doctrinarum permittenda magnis tingeni j siquorum vix aliqua praeteritis olim saeculis inuenta sitiat. Sed tamen est unicuique scientiae suus circulus, atque orbiculata rerum eomplexio , quae praetermitti non potest. Non
enim ego probauerim Aegyptios: apud quos tanta,&tam putida Medicinae distributio suit , vi singulis morbis singulos medicos desis natos haberent ; ita prorsus, ut alij vertiginem in capite curarent, alij delacrymationem, & li pitudinem in oculis, alij tinnitum in auribus , S surditatem , alij redinem , &distillationem in naribus , alii stuporem in dentibus, alij uuam in faucibus , alii anginam in tonsillis, alij lentiginem in facie, alij impetiginem in cute, alii strumas in ceruice , alis sanguinis reiectionem in pectore , alij lumbaginem in renibus, alij limpani tim in ventre , alij lienteriam in intestinis . Non sunt, inquam, hi nominandi, vereque dice di medici. qui capiti medentur, aut oculis , stomacho, caeterisq; corporis affecti membris me. deri non possunt. Sed multo probandi minus sunt, qui peculiaris doctrinae, quam profitentur , aliquam attingunt partem , quae possit v eumque nomen eruditionis impertiri, caeteras,
ruibus illa perficitur, pro nihilo ducunt, sunitusq; contemnunt. Nos tamen, quia laborem coepimus extimescere vehementex, eius au - ,- demus Diuitiam by Gooste
120쪽
demus iam vulgo nobis assumere doctrinae nomen , quam multiS diminutam , S mutilatam partibus vix comparamus. Non pluribus hic opus est verbis. Adisciplinis illis,qu.le apud veteres totius sapientiae suerunt elementa,principium capiamus. 1 cquis est hoc tempore, qui gloriati merito possit, Mathematicae se tenere partes omnes , quibus illa componitur, & quodammo do coagmentaturi Notissma quippe illa est eius diuiso scientiae, vel a Pythagoreis petita, vel ab aliis inuenta , qui Pythagoreos non probarunt. Aunt videlicet, uniuetiae Mathematicae formas este , vel omnino, vel serme septem . Duas quidem principes, ac praecipuas , quae Ies a materia per cognitionem seductas intelligentia comprehendant, S metiantur; Geome itiam , & Arithmeticam . quinque vero , quae
dominas illas duas velivi pedissequae deducant,
S comitentur . Musicam , quae.numerorum conuenientias intelligit: Opticen , quae videndi causias , & deceptiones oculorum variaS inue
si gat . Geodaesam quae metitur agros , o Uubseruit Geometriae: Mechanicam , quae violes struit, S ponderibus moderatur; Astr logiam, quae caelestium orbium, stellarumq;eutium , ac positu na intuetur. Quarum prosecto tanta cum principibus illis copulatio est, atqne coniunctio, ut ne unam quidem auferre possis , quin tota colligatio dissoluatur . Sed