장음표시 사용
251쪽
dentiae videtur ea esse , ut coetus hominum, Acconcilia celebrct, quemadmodum apud Tullium docet Scipionem auus Asricanus. Descen dit in Italiam. extemplo centum allegat Oratores ad Latinum . quanta porro ea sapientia , quanta religio suit ' Ingruunt ex improuissibellorum motus . quanta in conquirendis inter hostes auxilijs solertia, quanta in Ascanio , Troianisque tuendis animi circumspectioi Forti tudinem intueri placet i Ecce tibi unus omnia contra tela Latinorum et immo vero aduersus omnem Italiam, & prope genus ipsi ina humanum unus Aeneas. Et quoniam sortitudo non in aggressione periculi tantummodo cernitur, sed multo saepe maxime in perpessione rerum asperis rimarum , hem in acie vulneratus, sagittaque introrsus adacta periculose consessus Saeuis . ely infracta luctatur arundineta telum Eri re s auxilioque viam quae proxima ,
possit, Ense serent lato vulnus , telique latebras Rescindam penitus . fescua in bella re
Quod cum fieret,doloris ille quidem,ac perieuli securus sui, sed morae, cunctationisque prorsus impatiens hastam
Stabar aeerba fremens ingentem nixus ad Aeneas magno Iuuenum , O moerentis Iuli
252쪽
Concursu, lacrymisque immobilis . Fortitudinem excipit Temperantia. sed qualis , S quanta virtus Illa prosecto , quae non modo voluptarijs inimica cupiditatibus sit , sed quae opibus etiam ipsis irata, magnifice , si ibi a- teque dicere possit. Nec mi aurum posco. Fer
IO, non auro Vitam cernamus utrinque . Non senim is est Virgilianus Heros,qui raptati, atque distracti cadauer Hectoris, supplici, lacrymantique Parenti pretio vendere non erubescat, sed qui sponte, minimeque rogatus Lausi corpus intactum, OInatum armis, S muneribus Tyranno remittat : quique pollicenti thesituros a pilis mos Mago respondere non dubitet.
Argenti, atque auri memoras quae multata lenta . Gnatis parce tuis.
Nihil de clementia dicatur : quae in ipsa
etiam inimicorum clade potuerit ingemiscere . nihil de modestia , de verecundia, de alijs huiusimodi partibus , ac sermis, quae temperantiae tanquam capiti subiunguntur. Iustitia satis est , quae claudit omnium agmen , Vincitque reue rentia caeteras, S sanctitate . Vides quemadmodum in illis ipsis terris, quarum poliesissionem ab oraculis, & Dijs volentibus acceperat, nemini bellum indicit, nisi superba, intolerandaqἶlacessitus iniuria' Vides quemadmodum inuitus ad hostium caedem pertrahitur , S arma illi
253쪽
satalia tractat ingratis aduerim eos, a quibus tam temere intelligit este amicitiae leges , & ius hos iiij violatum l Audis eam , quae Latini Legatos excipit, ad Latinum remittit egregiam vocem inaudita cum signiscatione iussiciae , ac probitatis tricem ne exanimis , se Martis sorte perempti , . . .
Graiis r equidem o vivis concedere vellem. Quid igitur huic superest tam exaggeratae virtuti,nili coronamentum a reliquis,quae Ideae, atque exemplaria nominantur Nam si aliarum retum persectae illae sormae in mente diuina recte collocatae putantur a sapientibus, multo Platonici rectius in eadem ponendas existimant virtutum imagines absolutas; a quibus o dine reliquae defluant, & cum mortalibus ipsis a Deo parente Optimo communicentur. Ex his vero quid delibare poterit ille beatus, cuius se licitati polircnaam aliquando Virgilius admotu tus est manum i multum prosecto, atque id omnino, quod diuinum, & persectissimum est. I urno enim e numero viventium expuncto sparta demum pace , turbisque compositis omnibus , ad commentationem illam excellentem de integro reuertitur; ipsi penitus in Numico diluta mortalitate , fit Deus : ac si minus ideas illas, iis certe simillimas inuenit in caelo: nee
habet ultra quo proaredi possit Platonicorum
254쪽
animis informata selicitas . His quippe gradibus ipsi humanum animum ad beatorum domicilium ducunt I rati, e quatuor ijs virtutibus aliquas esse, quae molitant perturbationes, ac mitigent, alias, quae prohibeant, alias, quae prorsus obliviscantur : postremas denique , hoc est illas caelestes, in quibus piaculum , & nefas litcommotiones, aflectusque nominari. Caeterum dicet aliquis esse me praeuaricatum in causa: qui no animaduerterim,ex hac ipsa doctrina Platonicorum, intelligi, curtum esse, prae cisumque Virgili j poema. ubi videlicet Aeneas, non ad beatitudinem quidem illam caelestem evehitur, sed relinquitur in procinctu . Ego lavimen haud ita caecutio , ut locum illum non ante prouiderim , atque una cum doctis hominibus Naphaei Uegij stultissimam non admirer sapiensiam et qui quadrigis illis affabre laboratis, apprimeque persectis a Virgilio, rotam addere voluerit quintam . Ut nobis , qui nescimus cuias sit, ct nescire volumus, esset saltem suo iudicio , &voluntate ridiculus. Non vidit Aristarchus infelix , in scribendo , sic poetae, atque hillorico variam esse desinendi legem, quemadmodum est exordiendi. Non vidit apotheosina illam, Rea, quae tam putide ipse persequitur, indicata suisse, quantum latis erat, a Ioue, dolorem Ueneris ita consolante.
255쪽
Magnanimum Aeneam: neque me sententia
Indigetem Amram scis ipsa , Oseire fateris Deberi eaelo, serisqu8 ad θdera tolli.
Non vidit, ita caeso Turno , finem operis esse debere , sicut in Hectoris praeliantillimi Ducis funere clauditur Ilias. Non vidit denique poetas etiam Epicos , Nuptias , choros , ludos, actionis,ut semel dicam, reliquias illas permittere legentium animis, quas ipsi Comici liberiores aspectatorum oculis in Theatro porro subducunt. Hae e super Aeneide perorauimus aliquando . Quam ieiune, vestrisque parum auribuS accommodate , haud ego nescio , qui me ipsum , meique angustias ingenij non ignoro . Vellem adeo eos imitati,qui postremi prode ut apud Comicos, in eam gratiam allegati, ut finem fabulae denti cient, & spectatores e Theatro dimittant. Sed illi plausum, nisi molesti fuerunt, cum exceptione postulant, ego nullum flagitare postum, quia repetita e Platoniconim penetralibus oratio multum habuit opinor molestiae, voluptatis nihil. Vi. deo tamen unum mihi relictum esse locu illis fabularum epilogis omnino contrarium, sed rationibus opportuni stimum meis. Nam, quia non pla euimus , & molestiam vobis exhibuimus importunam,si minus dicere possumus , plaudite; illud certe , quoniam humanissimi estis, habemus iu
256쪽
V N C me relegentem earum indicem concionum,quae M. Tullio Ciceroni crearunt interitum, silentium soro,el qΗcntiae vastitatem attule Iunt, aggreditur ea praeteriatae memoriae recordatio equae admoneat animum inconstantiae rerum humanarum , cogatque de omnium prope dise totum hominum infelici quodam exitu cogitare . Nam, ut Latinos hoc loco praeteream , edecem illis Graecorum oratoribus longe clarissimis, quorum vitas consignauit nobis literis lim Plutarchus, octo prorsuS enumerare possum, partim in exilium a citii bus eiectos , partim sua ipsorum manu consectos, partim aliorum tyrannide contrucidatos . Tam acerbae causam fortunae nolite a me Iequirere, Auditores
optimi r quam, & oculis ipsis intuemini, S a Ciasio illo discere potestis , qui iratus ad singi
257쪽
larem quamdam orationis facultatem videbatur,& habitus est in voluersis in Idicendo deus . Non enim clamabat aliud ea diuini hominis extrema v , cum Philippum Consulem, praedonem , & profligatorem Civitatis in ipsi, moriis limine tanta cum constautia confutabat, nisi oratores esse publicae custodes libertatis : quos patriam incolumem dicendo praestare ; nec ante conticescere aduersiis improbos oporteat, amaut intercludatur omnino spiritus, aut lingua r dieitus extirpetur. Quid ille Catulus vit apprime bonus, & argutus orator λ qui, cum multae de Senatus orbitate, deque Reip. casu vehementissima contentione dissereret, ab eodem Philippo Consille , quem ea conquestio nominatim petebat, interrogatus quid latraret, larem se. vidisse respondit. Nonne distincte , planeque pronunciauit, oratores vigiles esse Reip. quosdam, S canes, ad latrandum in subeuntes sicarios, ad tuendam Ciuium salutem, in viis , in foro, in Senatu ipsis collocatos Posilit haec' ante oculos Atheniensium callidissime Dem . sthenes, in Philippum illum alterum eius Reip.
latronem , & excurserem egregium inuehens. Cum enim is ad componendas inueteratas illas eum Civitari discordias unum peteret, ut sibi decem , qui tum Athenas in libertatis iure continebant , dederentur maiores , lupos ei iam pro
concione dixit Demosthenes, voluisse cum P - soria
258쪽
storibus olim in amicitiae, pacisque laedera conuenire: sed unum postulasse primum, in quo sitnt omnia , ut sibi, qui cunctorum causa dissidiorum: estent, traderentur obsides sidei canes. Quo sane commento, & malitiosiim Regis detexit com silium, & oratoris optimi partes quasi coloribunsitis expressi ad viuum . Quando igitur excubitores sunt, qui profitentur eloquentiam, S tanquam canes in ciuitatis custodia, praesidioque dispositi, clamitant enimuero, cum latrones In tuentur et malosque ciues ad tyrannidem affe- ,
stantes viam e longinquo praesentiunt. ac vocis. indicio produnt. Quod si taceant, & praedones impune grassari per Rempublicam sinant Mtiae illi poenam commereantur , eam ipsem, quam Capitolini canes olim publice luisse dicuntur, cum astendentes in arcem Gallos , anseribus interea clamantibus, impediti somno, desidiaque, nec militum culladiae, nec siibiectae ciuitati signiscarunt. Ex eo quippe te pore , certo quotannis die, canem in erucem a actum, patibuloque confixum altissimo, anis. irem vero splendida incumbentem lectica, i stra fgulaque compositum veste, selitum fiuste ace ipimus triumphali propemodum pompa, di gra-rtulatione si equentissima circumlarri. - . Haud equidem puto , Romanos, sapientisii mos viros, Regnorum, ac Ciuitatum omnium moderatores exiliunasse, illius exempli studiit
259쪽
te eaeterorum oscitantiam, & socordiam posse deterreri: sed voluisse potius eo cruciario carie , ixmquam in ligni aliqua nota, & veluti symbolo admonere oratores ossicii sui: ut tranquillitatis publicae corruptores interninant sagacitate, latratu indicent, ac voce 3 impetu , atque ipmui corporis obiectu propulsent. Id quoa quia nauiter, atque accurate faciunt oratores boni, per-ueerbo nimirum obitu plerique decedunt. quos exuit bonis , & vita proscriptio, quos exilium si conficit , . ac solitudo, quos venenum, aut te
rum absumit , quos armat in seipsos, .atque ad voluntariam compellit perniciem suscepta rerum Omnium desperatio . cuius exitus indignissimi haud immunis esse potuit Cicero: qui re pra teritorum ante res gestas oratorum diligenter imitaretur , & grassatores non latratu modo , Ecclamore depelleret, sed dentibus etiam proscii
deI et, comminutosque animosiae orationis impetu , spirituque dis staret . Quo miserabilior hominis esse mihi videatur interitus: quod qui nullas unquam Reipublicae causa procellas, aetempestates declinasset, priuato ad extremum turbine correptus sit, atque ab ijs capite spoli rus , quos ipse paulo ante in capitis discrimine defendisset. Haud facile dixerim , an prospexisset rationibus ille suis sapientius, si promittente salutem Antonio, Philippicas hasce id en mpostulabat unum incendio corrupisset. Quod
260쪽
ita meditor interdum impendio , ut paIum a sit , quin hoc esse velim hodie argumentum a orationis meae . Mihi quippe venit in mentem in hac sapientium hominum , atque Auditorum . meorum corona quaerere dille Itando et an honelle potuetit, & cum dignitate Marcus Tullius accipere conditiones Antonij et qui vitam ei se condonaturum pollicebatur, si quas tam acerbe in se conciones effuderat, abolere prorsus , ac igni comburere voluisset. Sed reprehensionem vereor aliquorum , qui Senecae 1hasbriam illam , ubi tractatur haec deliberatio,
commentitiam omnino putant, atque abhorrentem a vero . Audendum nihilominus est alia,
quid etiam aduersiimbos. , & videndum expe- Iiendo , num huic quoque rei conciliare post imauthoritatem , ct fidem , quae ab eius mem riae scriptoribus altissimo conuoluta silentio eth. Duo igitur a me disputanda sunt enucleatius , S quaerenda per otium, Auditores . An Vere sponsiones illas Ciceroni fecerit Antonius . An integrum Ciceroni fuerit, honestumque probare spontiones , & suarum exustionem orationum
Antonio polliceri . De priore disputationis parte nece Ise habeo pluribus dicere . polleriorem exequar, & tractabo breuissime. Illam enim superiorem exponere non postum, nisi diligentissime relegam, S consulem causas, cur illi voa id verum existiment, sed fictum a declam P a tora-