장음표시 사용
261쪽
toribus argumentum in ludo. Vbi autem hoc vicero, tum explicatissima erit ad intelligendum ratio , quid de conditionibus Antonij fuerit a M. Tullio in tam ancipiti deliberatione consti
Tria sunt, quae ad huius rei vetitatem infimmandam facile proseruntur ab his. Primum , . ea fuisse tantummodo prodita memoriae ab Asianio Pollione in oratione illa , quam pro Lamia dixit, atque in publicum dedit. Hunc autem habuisse odium aduersus Tullium capitale , adeoque compositisse mentiendo, quod homi-.nis honoratillimi gloriam obtereret. Secundum est , potuisse Antonium per se, qua tum praeditus erat authoritate, orationes illas exuIere 3 nec opus habuisse Triumuirum, qui proseriberet omnes, ad eam rem operam, manumque Ciceronis aduocare. Tertium ; tantam M.Tullio inditam natura suisse timiditatem, ut si e esiet optio ab Antonio data, nunquam fuisset ille repudiaturus. Antequam primam resello me dacii causam, quae in Pollionis inimico posita est animo, quiis; qualisque suerit Asinius Pollio dicere quam paucusimis initituo. Novum suin se hominem lego apud Paterculum: sed vetera illa ignobilium exempla Romanorum Conrnca- , ni, Camilij ., Catonis , C. Matij, quos ex ob iscui illimo loco ad Consulatus fastigium claris,ima perduxit aliquando virtus, in se renouas, t- a
262쪽
se, nihil ut ei negatum sit, quod nobiliseimo euique siumma industria , diuturnaqtie vigilantia parandum esset. A d honores duplici praesidio , eloquentia, & militari labore , perrexit equod iter in libera ciuitate certissimum est. Docuit initio quidem aetatis adultae artem dicem di, Rhetoricam : successitque illius scholae Timagenis, qui sub Pompeio captiuus, atque a Gabinio coemptus , ludum in urbe declamatorium habuit. Ex ea deinceps ossicina prodijt insorum ita condocefactus , ut locum inueneriti Ud mediocrem inter disertos. Ita enim inue nio per seriem enumeratos oratores , qui gradi bus aetatis dirempti, eodem plane tempore fue re percetcbres: Ciceronem, Hortensium, Cras. sit in , Catonem , Sulpitium, Brutum, Calidium, Caelium, Caluum , proximum Ciceroni Cae
sarem, eorumque velut alumnos, Coruinum
Messallam , & Asinium Pollionem. Militare vero studium pari cum laude videtur aggressus ι maiore cum sortiana tenuisse. Meruit sub Cae sare singulari eius disciplinae magistro in ipsi squoq; Pharsalica pugna: cuius ciuilia cum Pona peio bella , historico , qui finitimus est oratorio, stylo destripsit. A Caesare secundum illud praelium valido cum exercitu misitis in Siciliam est ad exturbandum Catonem; inde in Iberiam alle. gatus successor Carrinae, qui a Sexto Pompeio fuerat interfectus. ut intelligas, minime poeni
263쪽
tendos eum secisse in re militari procesitis , qui dissicillimo tempore sit a Caesare belli scientissimo tam magnis copiis, Prouincijsque praepositus. Ut paucis denique multa complectar , ingenio fuisse perhibetur impigro; quippe qui totius dici lassitudinem perexigua quiete deponeret , iocis , serijsque pariter accommodatus, ideoque dictus, omnium horarum homo . Haec ego de huius hominis, & pacis, & militiae praefatus sima artibus, ut viam haberem ad resipondendum paratiorem. Do igitur, Sciscite concedo , Pollionem Asinium fuisse gloriae Ciceronis insensissimum ; elusique fonte m inimicitiae situm aibitror in illo duplici studio ,
quod tractabat . Nam, ut ordiar ab eloquentia ; nescio qui fiat, ut nemo in hac exercitatio ne versetur, quin simultates quodammodo libisti scipiendas putet cum ijs , qui longe aliud sequuntur orationis genus ; perinde, ac si serma illa dicendi vatia, nota quaedam sit dissidentium animorum . Scimus profecto non Vnum esse vultum eloquentiae , quemadmodum non
unus est hominum : S tamen quia figuli sumus orationis, succensemus caeteris, nisi sermonem fingant arbitrio nostro a & , si rota currente, populo probabiliores evadant, etiam inui demus . In Ciceronis aequalibus intellectum id est pi . nissime , ac velut in tabula propositum videtur ad intuendum. E quorum numero princeps BAὶ-
264쪽
tus eum appellasse dicitur clumbem, & stactum, Caluus siolutum, & enervem: nec dubitauit existimare, cum illo se iustissimam habere litem de principatu dicendi. Quin apud Iuvenalem viis deo Rufum nescio quem declamatolem ex angiportis diceae sblitum, sibi Ciceror em videri Allobrogem, hoc est eloquentiae cuiusdam Gallicae peregrinum,& barbarum architectum. Haec adeo pellis animum quoque Pollionis inuaserat: quem stylo fuisse cimoso, S emuncto, nullaquere notabili, nisi nimia diligentia, testatur Fabius: adiungitque , a nitore, ac iucunditate Cia ceronis sic abiisse, ut qui aetate paulo ellet inferior , nihilo tamen minus videri posiet aeculo prior . Nemo prudentius, atque callidius utrius. que characteIem orationis expiessit, quam Serneca ille , cuius ore videtur ipsa e Rostris Latine dicere, ac Populo Romano concionali a pientia . Libet eloquentissimum Philosbphum de varia duorum oratorum facultate . tanquam e tribunali decidentem audire . Lege Ciceronem , inquit. compositio eius una el : pedem seruate curata, lenta, ct sine infamia mollis .
At contra Pollionis Alinij salebrosa, & exiliens, S ubi minime expectes, relictura: denique apud Ciceronem omnia delinunt, apud Pollione Lis cadunt. Quid fieri potuit in ipso sermonis artificio diisimilius p quid ad Pollionis animum a Cicerone abalienandum accommodatius λ Vi
265쪽
debat nimirum illo dicendi genere ducto, aesuso eos secisse clamores, admirationesque Mameum Tullium, quas ipse collecto, atque adstriacto , ne leuissime quidem excitaret: contineri non potuit, quin aequalem illum, expolitum-rue stylum orationis acerbissime carperet;qua uitque in scirpo laeuissimo geniculum, & nodum , qui postea notauit in Sallustio vocem impuram, deprehendit in Liuio Patauinitatem.
Iam vero bellorum usus, armorumque tractatio ; in qua non stirpes selum ι & fibrae discordiarum, sed adultae simultates, atque odi astant, quantum a Marco Tullio Pollionem auerterit, nemo non intelliget, modo memoria repetat , quem ille in ciuili contentione secutus sit Principem. Cum enim delecto iam Caesare, Pompeianis se partibus aduersarium professiis es.set adolescens, vel hoc uno nomine Ciceroni bellum indixisse, atque inimicitias dehunciasse sempitemas videbatur i, quod suo iudicio tueri Pompeium in ea Reipublicae partitione, ac Pompeianis adhaerere voluisset. Quae , ut foecundissima sint inimicitiae semina, pro nihilo tamen habenda puto, si cum ijs, quae postea sunt consecuta, comparentur. Nam secundum obitum Caesaris ita coluit Antonium Porulio , ut aram ei excitasse non minus videretur quam Antonius ipse & viventi,& vita functo exineilauciat Caesari. Quem animi sensum, atque
266쪽
amicitiam ita pugnaciter ad extremum usque retinuit, ut cum post Brundusinain pacem i lias Italia rellitisset, rogante illum Octauio , ut se eum ad bellum proficisceretur Actiacum, vocem emiserit, indicem constantissimae volunta- tis in Antonium . Quid enim ' Mea , inquit, in eum maiora merita sunt, eius in me beneficia notiora. Itaque discrimini vestro me subducam , & ero praeda victoris . Cum ergo, & Iulianas ita sequeretur partes s& tam constanter amaret Antonium , cum in
ipsa etiam exercitatione dicendi eam ostendisset inimicitiae sementem , quam in artificio simili disti milis quaedam ratio facit , ac via; fateor equidem haud ingratis infestum Ciceroni Pollionem fuisse : sed illud nequaquam fateor Au ditores, eam inimicitiam, odiumque facere oposse , ut minus videri debeant vera, quae ille de optione vitae ab Antonio data , commemo-iauit. Nam siue dixerit haec in defensione pro Lamia verbi ,ac voce: siue praetermiserit quidem dicere ; sed in oratione, quam edidit, scripto , literisque vulgauerit, qui potuit audere, aut coram Triumuiris tam in uerecunde mentiri, aut ea in publicum proserre, quae tum ipsi Triumuiri, tum alij, qui eo Rei p. tempore norant om nia , stiebant elle vanissma i Quid vero eausae fuit, cur haec ita componeret, quae M. Tullio mobrosa non essent, ipsi vςro summam quan-
267쪽
dam inurerent infamiam Antonio i quippe qu;
cum ea peteret, & conditiones proponeret intolerabiles , Lycambeum illum videtetuo habere paratum in se laqueum finiti Cicero vel moreretur , ve a scripta sita voluntate combureret
Primam mentiacij caulam , in qua veni videbatur cardo rei, sic amolitus fiam ut plura ahunc in locum ingerere superuacaneum putem Ie altera ingredior dicere : quam isti petunt a summa , qua pollebat Antonius in eo Triumuiratu , potentia. Quid enim , inquiunt, erat necesse prouinciam illam Ciceroni demandare , ut , si vivere vellet, extingueret orationes sitas , cum ipsemet per summam ignominiam exuri pu-hlice , iubere posset Antonius i Neque enim inuentum hoc nouitium est, & a nosti is, in codices superstitioses, atque improbos excogitata n
α uisIune ratio , ut Magisti aluum auctoritate tradantur in flammas. Antiquissimus ille mos , Ndisciplina quoque veterum fuit, Auditores . Si. enim librorum ordines distinguere velimus , &ire per singulos , nullum inueniemus hoc tempore selitum ea seueritate corrumpi, qui selemni Iudicio ab antiquis exustus aliquando non sit. Ac primo quidem in impios , ac religionem exterminantes tam cito igni , flammisq, a piiscis rumputa Rectoribus animaduersium est , ut vix Protagoras detestabilem illam, execratamq; protuland vocem , qua negabat ullam esse Diui
268쪽
nitatem , eum illico eius, .quibus haec docebantur , scripta , conquisita undique , & praeconis voce collecta,in medio soro, freqtientillima concione incenta sunt, & concremata . Quod ani aduersionis genus ita Romanis quoque, conse cutis placuit temporibus, ut cum repastinanda in Ianiculo vinea septem Latinos libros de Pontificum Iu e , totidemque Graecos dedisciplina Pythagoricae sapientiae offendistet Cassius Heminat, Latinos asservandos , retinendosque curarim ; Graecos, qui ad soluendam aliqua expa: te religionem videbantur idonei, L. Petilius Praetor urbanus ex auctoritate Senatus, igne suciscenso , per victimarios initammarit. Impijs , &cerimonias corrumpentibus libris haud multum
dissimiles fiunt, qui doctrinam habent hariolandi. Aduersum hos bene longa declamat oratione apud Liuium ille Consul; qui memoriam replicans omnem antiquitatis , assirmat, ne pissime Magistratibus datum suisse negotium ,
ut libros vaticinios perscrutarentur, atque comburerent. Quin Ausustus ipse quicquid fatidicorum librorum elset, Graeci, Latiniue sermo innis, undique contraxit, incenditque publice, ae solos retinuisse dicitur Sibyllinos. sauid vero a gicis factii esse putatis,qui ad creandam innocentibus perniciem, cantiones,& veni ficia continenti Praetereo grauiora veterum exepta. Unum dico,
quod eii apud nobilem Iuryconsultum Vlpiam
269쪽
mira: cautum olim fuisse , ut Iudex haereditaria re diuidenda seponeret a rutis, ac caelis probatae libros lectionis, magicos, atque vene ficos et statimque veluti venenis imbuta medica menta factis ignibus aboleret . Veniamus ad criminosos, quibus conuicia iactantur, & pro bra . De nullis unquam seuerior poena , lupplitiumque sumptum est acrius . In eos enim tariis ouam in Hydram Lernae a nationibus uniuersis publice, priuatimque semper iminissae sunt damismae . Non hic haerendum diutius eli. Ιllum ego apud Senecam profero testem Labie innum ; quem a rabiosa linguae petulantia Rabienum vocarunt. Huius enim libri ex Senatu
consulto se sunt incensi , quemadmodum Annales Cremutij Cordi maledicenti stimi hominis, quos Senatus cremandos censuit per Aediles. Nihil in Fabritium Veientonem decretum elimitius : qui cum multa in Sacerdotes, & Sena tores probrosa ijs composuisset libris, quos instripuerat Codicillos, igni materiam, S pabulum dedit , sbi miserrimum exilium , & relegationem Ionge turpissiniam ab Italia peperit. Dicunt ni quidem aliquid vendibile, qui haee
antiquitatis exempla colligunt, contenduntque, Antonium publica, quam tum sitstinebat , au-etoritate , potuisse ignominiam illam incendis M. Tulli j Ciceronis orationibus, & sicriptis imponere : sed non animaduertunt, hominem s
270쪽
haud stultum illud etiam intellexisse, minime
se poste illa ratione, ac via inimici famam, gloriamque prorsius eradere; in quam suriosus ipse, quam in orationes , discripta debacchabatur. Videbat, inquam , veterator acutillimus quam verum sit, quod longo po1t tempore humanarum omnium rerum apprime gnarus de Annalibus
Cremutij Cordi per Aediles incensis scriptum reliquit Cornelius Tacitus ; mansisse nihilomi- nus occultatos, & editos, adeoque frustra labo- Iare qui putant praesenti potetia extingui posse
memoriam sequentis aevi: cum contra saepe vi
deamus , punitis ingenijs gliscere potius auctoritatem,& famam. Quae Cornelij pronunciata, ut minime tueri possint eos perfidiolbium hominum libros, qui Chriilianae Reip. moderatorum scitis cincti s simis, iustissiinisque legum decretis exusti , prorsus obliterantur , conueniunt tamen in M. Tulli j conciones exploratissime rquas si comburi iusssiet Antonius , multo commendasset populo magis, fecissetque , ut libertatis illae publicae delensiones a Tyranno persi immam iniuriam damnatae , auidiussa bonis omnibus legerentur. Cum ergo prouideret haee improbissinuis homo, S sito cum animo reputaret , nihil se profecturum este, si orationes illaS exureret, quae populo tam piobabiles ensent, atque omnium manibus tererentur; insti-