장음표시 사용
321쪽
te comitatu prouolutum in genua, & omnium nomine supplicabundum ante Crucem intum
Nostrum est : qui tamquam numerus huic spe ctaculo circumfundimur, cum ea turba,quae Centurioni respondens , Christi diuinitatem tae prodigijs intelligit, complosione pectoris , animi poenitentiam profiteri; a que a te Beatissime Pater, qui praepositus Aeratio diuini sanguinis es , expiationem . aliquam 2 .
322쪽
Cuius obitum alty Cardinales, viriq. Principes e vita digressi
E M obnoxia communi mortalitati natura r hem aequa summorum , infimorumque
ζπ' 3 conditio . Aliud ex alio duis L cendum vobis est funus Illustrissimi Principes, & nescio
quo pacto vilia hoc tempore capita mors aspernata , id unum agere videtur, ut in purpura vestra triumphet. Quare cum ita saepe ad ornanda lugubri pompa ordinis amplissimi iusta conueniatis, esset orationi meae molliendus hic aditus, nisi ista frequentia, nisi omnium in extinctum veliri Senatus amplissimuPatrem, Amaldum Dollatum,ardor, ac studium audientiam mihi nihilo minus facilem pollice-Τ rentur.
323쪽
a s o In furet. Card. Dossa ti.
rentur. Excurram ergo , quoniam ita iubetis ,
hoc campo: sed quia per obiecta milis spatiata
longius evagari, neque tenuitas mea, neque publicae occupationes vestrae patiuntur, per compendia potius iero, quam per viam . Initium
itaque faciam ab ea parte , quam alius fortasse velut impedimentum causae callida declinatione defugeret . Habent enim plerique quod ipso statim initio magnifice dicant de patria, de natalibus , deque illius claritate,quem ornant. quo equidem in genere omnino laborare me fateor :sed ita, ut hoc ego summum causae praesidiunt
putem , & quasi sontem, unde mihi sit ducenda laudatio . Nulla ergo fuerit Arnaldo DoLsato in splendidissimo illo Galliae regno clara, di nobilis patria , nullae imagines, nulli tituli , nulli maiores. Quid hoc aliud est , nisi labrum fuisse fortunae suae' quid aliud, nisi laudis suae
nullum habere participem l cum ex ea, neque patriae claritas, neque gentis antiquitas, neque
parentum imitatio pol sit sibi quidpiam usurpare Haud scio , an optabilius sit, ita nasci, ut solus tibi lucere possis, quam ortum nancisci maiorum nobilitate, hoc est aliena luce perillustrem. Certe sapientissimus hic vir auditus est saepe , cum diceret quasi per iocum , &glorians , sibi puero ex patrimonio libellam ita exilem , retracilem obuenisse , ut vix suerit satis persbluendis exequiis, & componendo parenti.
324쪽
ste igitur ille , miseris , obscurisque genitoribus progen i toribus nullis, Cassanaberri in Co uenarum Aquitaniae ignobili pago,veluti m gnus fluuius ex patuis initijs ortus, ad gloriam virtutis via , honestaque contentione grassatus , paulatim auctus, amplificatusque cst : atque ad honorem summo proximum in hac Vibe tandem aliquando peruenit. Et quantam quidem virtutem , quam exaggeratam suisse necelle est. Amplissimi Patres,quae a vestro illo quas mortalium Deorum Concilio comprobata, in hoc augustissimum Honoris templum, corona iusignis, & purpura est introducta tGloriolistimum est apud omnes nationes huic Imperio, tam milios veluti Reges sacere posse, aut Regibus pares habere Senatores : sed illud simul intelligunt uniuerti: qui sine veteri nobilitate , sine opibus, sine clientelis, sine ulla commendatione sortunae in ictum Senatum adlegatur, eum excellentissima sapientia, spectatiin-maque virtute munitum esse oportere. Illis igi- tui aduentiti js, externisque destitutus admini- eulis Arnaldus, quantum habuerit ad honorem, quem consecutus est, in virtute praesidium , ita facile intelligemus, si altius eius vitae rationem,
Admodum adolescens, ac pene puer utroque parente orbatus , incredibile dictu est, quantopere di ipse per sese, di quadam inductione na-T a tiuae
325쪽
eturae, pietatem, verecundiam, temperantiam , eastimoniam , omnemque morum intraritatem amarit, quantaque cum animi, corporisque patientia litteras sit perseeutus. Quibus non m dioeriter instructus ad Parisiensem primum, deinde ad Biturigensem Academiam prosectus, Iacobum Culacium scriptis, famaque percelebrem, multum, & diligenter audivit. Tum reversius Patisios, omni disciplinarum genere, inprimisque Ilirisperitia singulariteritistitutus,multo sane tempore in foro est, iudicijsque versatus. Sed admonitus tandem a Paulo Foxio AG chiepiscopo Tolosano , clarissimo viro, atque doctis limo,uti concertatoriam illam, iudicialemque palaestram tam pio videlicet ingenio reclamantem , repugnantemque relinqueret I paruit saluberrimo hominis consilio, ab eoque , & in familiaritatem domi,R in illidiorum consuetudinem est receptus. Interea Foxius Romam ad Pontisicem Legatus a Rege decernitur. Quo in obeundo munere , cum idoneum hominem habere cuperet, quo uteretur a secretis, ea gratia Romam adduxit in illa legatione Dossatum, quem & fidelem, & sapientem, & grauem ita diuturna consilietudine comperisset. Hic enimuero egregia Dossati virtus iustum aliquando nacta theatrum, coepit agere partessitas pro dignitate . Coluerat ille quidem antea semper in omni vitae parte, atque adeo iam in-
326쪽
de a puero innocentiam, ac probitatem: dederat exquisitae doctrinae , ingeni j, consilij que specimen singulare. Sed nescio quo modo illa gloriae semina velut in solo maligno non respondebant ;tantaeque,tam amplae, tam magnificae virtutes
tanquam in recessit, ac solitudine premebantur. Hic ad maturitatem perductae illae gloriae fruges : hic illa virtutum lux aperto, ac libero caelo diffusa, incidit in honestorum hominum ocu-Ios, venitque in praedicationem nobilitatis. Habet hoc enim Roma Vrbium Regina , maiestatis, S gloriae domicilium; ut nulli convenarum insensia nouitati sit, & hospitali quasi iure
omnem virtutem, quantumuis peIegrinam amplexa , in suo eam lumine collocet, hoc est in foro, atque theatro terrarum . Quod ius quanta cum fidelitate reddiderit Arnaldo Doslato, communia de illius virtute populi praeconia testificantur . Quotus enim quisque non praedicat hominis tanti prudentiam, iustitiam , benignitatem , caeteraque moderati animi lumina, quae alio sortasse loco velut in obscuro delituis. sent λ In ore omnium est, & vulgd dicitur,tantam, tamque praeclaram ei eruditionem sui se, atque doctrinam , ut non modo iurisprii dentisti-.mus e liet, quam ipse facultatem profitebatur verum etiam Theologiae, Philosophiae, Mathematicae , Humanitatisque ita intelligens , ac. petitus, ut excellens in singuli. haberetur, Du-T 3 cuntur
328쪽
quod eo labore pararet, conferret in medium ad publicas utilitates . Et quoniam probe noraz,
omnem virtutis vim actione contineri, coniunxerat cum ea mentis agitatione omniae omnino
nimi ornamenta, quae, vel ad diuinum cultum , vel ad aliorum commoda reseruntur. Inter silmmas grauistimarum retturi occupationes nihil
unquam illi prius, aut antiquius filii, quam ut
Deum calle coleret, ac veneraretur. Nam
praeter sanctissima sacra , quibus saepissime litabat, statas, solemnesque domi precationes instituerat, quibus,ipso quasi praeeunte , omnem
circa familiam affusam adesie volebat: neque sin illo pietatis ossicio poterat quispiam e uomesticis impune desiderari. Usu receptum In Gallia est, ut plerique iuuenes, ex ipso flore nobilitatis, Romam , ad belli, pacisque perdiscendas artes accedant: quo de genere multi saepe in Vrbe, atque assidue commorantur . Hi, diebus festis, animo vacuo, solui erant ad Amaldumis . quasi ad morum .magis nam , immo tanquinos ad oraculum conuenire . Quibus ille benigne , ac perhumaniter acceptis , iubebat primum sacris interesse, quae ipsen et rite, pureque, ac summa cum religione faciebat. Tum ad eos reuersus, multa de Deo , multa de rerum humanarum fluxu , atque interitu, multa de Christiani hominis ossicio disserebat . atque, ut erat totiua cognitione antiquitatis eruditissimus, PosT 4 cui.
329쪽
cuique maiores, . omnibus antiqui ssima Galliae decora commemorabat ; in primisque uniuetios ad fidem erga Regem,ad pietatem erga patriam hortabatur. Quibus illa facibus, ut eli ea natio appetentissima gloriae , vehementer excitati, dici vix poteii , quantum ad omnem honest tem, & laudem accenderentur. Ita ille hominem suae vigilantiae minime demandatos instituebat: ex quo facile posset intelligi, quantopere laboraret in suis, nisi alia via rem exploratam ha Iemus . Ex litteris quippe optimi viri, qui eius in Gallia Baiocense Sacerdotium opera vicaria procurabat, accepimus, tantam in ea prouincia Dossato Antistite , intra quatuor annos factam fuisse diuini cultus accessionem ; quantam ne intra quadraginta quidem superiores facere potuerunt. Et libenter quidem in hoc eius orna do erga diuinum cultum ardore diutius imm rarer, nisi orationem ad se traherent alia ; quae quia pertinent ad plures, laciliorem habent ab omnium adsensu laudationem .
Nam quid ego primum dico de solertia , deque publicae, priuataeque gerendae rei arte m rabili, ae dexteritate i Intellectum est seperioribus annis in multis, maximeque cum perturbatae, distractaeque res Galliae, suerunt Pontificia potestate componendae. Cum enim fuisset a Foxio Legato, quod stipra commemoraui, de-
lectus a secretis, atque in hac urbis luce pro
330쪽
positus , tum ingenio, tum hausta iam Romae disciplina ita suas panes impleuit, ut a Nicolao Villaris intimo Regni Constiario, artiumque ciuilium petitissimo habitus sit admirabilis opi-
sex rerum agendarum . Quapropter eum absens , R quem nunquam de facie uouerat, ita , coepit amare, magnificisque apud Regem quo- , udie verbis extollere, ut extincto in ea legatione Foxio, Arnaldus decretus se Regius Romae procurator, ad quem legationis mandata deuoruuerentur . quae profecto illo tempore administrauit solus, & postea semper,tum a Regni Tutoribus , tum a Leg tis publica Galliae negotiasiimma cum laude participauit. Et quidem squam grauia, quam dissicilia Deus immortalis Non enim multo post coepit tota Gallia primo seditionum motibus agitari, deinde grauissimo bello percuti : ad extiemum caeso Rege , quasi ruente fastigio conquassari. Quid inae cons cutum sit, luctuosius est, quam ut debeat hoe
loco commemorari: ciuium caedes, amicorum
diuidia, cognatorum infidelitates, cantempta religio, rapta profana, sacra profanata . Rerum tandem aliquando potitus est Henricus Quad. tus , inuictissimus bello Rex et in cuius hodie sinu Gallia conquiescit. Videbatur ex summa vi, ctoria , summa pax consecuta e sed cum priore bellorum turbine omne diuinum Ius conuulsum, atque peruersum citet; nisi religio constituere-