장음표시 사용
631쪽
senes legendos esse, ratio suadet, cum illi viribus praeualeant, facilius ad virtutem bellicam institui ac erudiri possint.
Ratione eo ris, illos, qui grandi ae praelongo praediti sunt, quibus stricti sunt artus, minax
vultus ratione animaudaces, atque versatos,
legendos esse, itidem nemo dubitauerit. Sed cumprimis ad pisae genus respiciendum Homines itaque agri culturae, venationi, iisque studiis, in quibus corporis quaedam est exercitatio, longe praeferendi sunt illis, qui opificia Martes sellularias tractant ut enim illis maius corpori, animi est robur, ita hi ut plurimum molles sunt,4 effoeminati, & ad belli incommoda toleranda parum apti. g. XIV. Ita ergo lectum militem ad robur virtu.tem bellicam, per implinam mutarem conroris mare decet. Disciplina autem militaris, auctore Iusto ipsio, quatuor absoluitur partiis bus exercitio, ordine, coercitione, e exemplis. Per exercitia miles electus ad arma opus condocefaciendus est, ut tirones tractare arma, ser. vare ordines, militari ambulare gradu celeriterin aequaliter item ut portare pondus, lem,in puluerem ferre, ctc. discant. Ordinem miles tum in acie, tum in itinere, iuxta leges litaret incodindo struat percuc cum mi-
632쪽
te, a milite iusto distat spacio, prouideturque, ne agmen ultra, quam par est, laxetur aut conglobeintur. Atque istud quidem eo magis necessarium videtur, quo saepius confusio, neglectusque ordo integros perdidit exercitui. S. V. Per oercitionem miles continentiam, modestiam, abstinentiam edocendus est. Commenti- m, ne cibo venerique indulgens voluptate di fluat, corporisque&animi perdat robur mode-fliam, in verbis, vestibusac factis, ut ubique mores militea forti viro dignos prae se ferat, verboque ducis sit audiens, atque ad quod uis sisnum&nutum intentus atque paratus abstinentiam, ne aux amicis noceat, aut praedae inhiando victoria a perdat, aut eius corrumpat fructum. Exempla vero id efficiunt, ut boni fortesque praemiis affecti,alios ad praeclara facinora concitent: ma.
liin ignaui poenas scelerum suorum dantes, aliis os ab eiu modi flagitiis detςrreant.
Da militibus hactenus praeeepimus, nane de diaeibus dicendum. Duces vel summi sunt siue primarii, vel ιηιενmedi siue secundariti Summus belli dux est ipse imperans summus. Vbi quidem in ciuitate aristocratica aut demo iseratica, plane necossarium , ut ni alicui in bello si1mmi imperii vices demandentur, Ut tamen ipsi ciuitati actionum suarum rationem
633쪽
tium in bello plurimum nocere,quin felicem belli euentum sperari vix posse, ubi pluribus impetruum est collatum, extra dubium positum esse aris bitror interim proderit, liberam potius quam
illi concedereis ut enim incerti sunt belli casus, ita incerta consilia, quae adeo certis mandatis non possunt definiri.
g. xv II. An vero in ciuitate monaresve hst risu
pugnae interesse debeat, non adeo expeditum videtur. Praesentiam principis multum conse re, similitibus animum velut& spiritum largiri, apud omnes in confesso est. Contra,principe interfecto, aut capto, de summa rerum saepius actum est. Ergo non videtur illorum reiicienda sententia, qui principis praesentiam requirunt in eluimodi bello, ubi salus totius ciuitatis inperticulum adducitur, in ceteris non ite
Belmi autem duris nomen titulumque is demum promeretur, qui rei militaris est peritus, eamque ipso usu est edoctus qui virtute potitet, hoc est, qui probus est, fortis, diligens, laborem tolerans, temperans, fidelis, facilis, humanus, e qui prouide cuncta circumspi- ,δε vasto animi ambitu cun complecti didi
634쪽
didicit, quae ad belli administrationem sunt necessaria qui magnae auctoritate aphid suos, apud hostes apud suos, ut eos semper dicto obc-dientes, ad quiduis suscipiendum promptos paratosque habeat apud hostes, quoniam ipsa experientia comprobatum est, famam ducis hostibus interdum metum incutere,' ad victoriam munire viam.
g. XIX. Addunt nonnulli, quod felices quoque esse
debeant, siue quod illis non debeat deesse fortuna sed cum fortuna non aliud si quam ipsa Numinis prouidentia, externas actionum causas ita disponens. vi optatus inde sequi euentus possit &vero asseri nequeat, Deum velut foedere se certis hominibus adstrinxisse, quod in illorum fauorem cuneta semper ita disponere, aut agere velit, quenquam hoc sensu micem dici posse, abnuo. Interim illud lubentissime concedo, diuinae prouidentiae in bello quoq)ae primas
deferendas esse partes, omnia consilia quantumuis accurata: exacta, inuito Numine capta, irrita atque vana esse.
Vt milite tum ad inuadendos alios , tum ad nostram ciuitatem defendendam, opus est ita ad defensionem etiam requiruntur propugna-miadortalitia. Atque hoc alterum est, quodam bellum cuiuis imperam cst agendum. Equio
635쪽
Equidem non desunt, qui fortalitiorum sum non adeo magnum esse contendunt: maximos insuper sumptus ad ea extruenda & conseruanda requiri, asserunt sed ut gentium fortalitia contemnentium mores in exemplum trahi nequeunt, eo quod ut plurimum ex dissidentia subditorum& imperantium hoc proficiscatur, ita ea ad hostium impetum sustinendum, non tantum utilia,sed maxime necessaria esse, nemo ciuilium reri mediocriter peritus, inficiatus fuerit.
Interim omnino multa sortalitiain superuaeua sunt, cum ingentes sumptus requirant, oneri potius ciuitati sunt, quam emolumento. Vt itaque heic quoque ciuitati consulatur, iuuabit pauca fortalitia pro territorii amplitudine, sed iis locis extruere, ut per ea impediri hostis queat, quo minus in ipsa viscera regionis penetret eiusmodi, si fieri potest, eligendus est locus, ubi natura ipsa munimenta quaedam suppeditat, ut eo facilius&minoribus sumptibus per artemis industriam iuvari possit iusta obseruetur magnitudo si enim iusto maiora sint, maius etiam requirunt praesidium, & copiosiorem apparatum. Rebpublicae autem interest, ut a non adeo multis praesidiariis propugnaculum defendi possit. Quoad modum ea muniendi, nonnulli illum commendant, quo cespite ac substratis sarmen-
636쪽
s so AP. EAE T. XI. D E PRUD. TAT ustis muniuntur, quia eiusmodi munimenta facilius tormentis resistunt facilius etiam reparari,&, si necessitas iubeat, mutari possunt. Cetera ex illorum, qui de architectura militari praeci. piunt, commentariis haurienda sunt.
Accedimus nunc a tertium, quod scilicet, etiamsi omnia nobis praesto sint ad bellum gerendum, non tamen semper ciuitati nostrae e
pediat, etiam ex causa iusta bellum suscipere. Nimirum omne bellum infinitam secum trahit
malorum cohortem , euentus praeterea belli semper incerti sunt non temere ergo tale quid committendum, quod ultimam perniciem no.
strae ciuitati attrahere possit. Ergo tum demum licebit bellum eligere, si praeter iustam causam, tanta inde ad nostram ciuitatem redundare utiliis litas possit, quae incommoda, quibus bellum, exponit, multis modis superet: i media adfinem perueniendi adeo certa nobis praesto sint, ut morali aestimatione, dc discedendo ab euentibus prudentiamin consilia humana superantibus, de felici successu certi esse queamus. Nec negligenda est occasio optima autem occasio bellum gerendi est, cum vitiis hostium uti possiu-mus, v. g. Cum discordiis intestinis, aut bestis cuvilibus praemuntur, aut alio casu illorum vires sunt imminutas.
637쪽
Sed nostrae quoque ciuitatis considerandus est status sic imprudentia summa erit, eo tem pore hostem externum suis ceruicibus attrahere, ubi seditiones aut rebelliones sunt metuendae, &pars ciuium parata sit, pro hostibus larma capere. Interdum tamen, si scilicet militibus aut turbulentis ingeniis ciuitas abundet, ad seditiones euia tandas, aut suffaminandas, bellum externum aliquid confert,cum respublica hoc me do hominibus tranquillitatem publicam turbare aptis, liberetur. Hinc neutiquam illorum hominum,
quoties de bello agitur, consilia sequenda sunt, quorum interest bellum ex bello seri. g. XXIV. Et haec quidem bellum antecedunt. Nunc quae in ipso bello ex prudentiae praescripto oboseruanda sunt, persequi lubet. Huc autem cunis cta sere redeunt maxima rerum momenta bella sunt aggredienda,nec in minoribus commoran dum Parcitur enim hac ratione militi tempori, impensis Capite occupato, cetera sponto sequuntur. Maxima autem rerum momenta&capita haec sunt, per quae sedes certa in hostico nobis comparatur, per quae impediri potest,ne hosti auxilia mittantur, denique quorum deditio & oppugnatio ceteris deditionisvi impe- xii nostri agnoscendi imponit necessitatem.
638쪽
Vnins praelii euentu totam rei summam permittere, summae est imprudentiae. Cum enim omnes praeliorum euentus dubii sint atque ancipites, tota respublica unico quasi ictu prosternetur. Quin si vel maxime summa rerum non periclitetur, raro tamenin non nisi urgente necessitate pugnandum, semper enim incerti sunt praeliorum euentus. Adeoque iuvabit cunctando hostem defatigare, alii occasionem rem bene gerendi eripere. Sed si necessitas accedar, deficiente v. g. Commeatu, supplemcnto pecu nia, res omnino in discrimen mittenda, in rebus asperis praeceps cadendum est consilium.
Porro occasioni inseruiendum est. Hanenim prudenter obseruare, ingens momentu ad res bellicas adfert. Huc refero etiam tempus & locum. Tempus nimirum eiusmodi captandum, quando hostis imprudentia ruit, nobis se dat opportunum quo copiae eius diuisae sunt, aut imminutae, aut debilitatae item quo forte metus aliquis eos incessit quo. ad nostras copias autem eo tempore confisgendum quo magnam in milite nostro depre. hendimus ad pugnandum alacritatem, siue
haec ex superstitione quadam falsaque persuasione, siue aliunde orta sit huc rillud pertinet, si forte fauontem nobis habeamus en
639쪽
amplus,ut nostras eXplicare quaemus copias, an forte angustiae nobis prosint, sitne fossis paludibus, arboribus, impeditus c. Atque hunc in . finem necesse est, ut duces locorum situm, a naturam regionis, hostium catercitum, valeatisne equitatu, an peditatu, c. probe cognituminexploratum habeant.
Praeterea famae ratio habenda, sed caute la 'vat interdum, Talsum rumorem in prudentiam vertere: praesertim si fama hostes aut nimis auda.daces,aut meticulosos reddiderit, interim tumὀti' cuiuis non temere credendum, cum ab hostibussaenius ad nos fallendos proficiscatur. Securitas' autem omnis fugienda, in hoste nihil conteismnendum multi enim vicissent, nisi facile se vincere posse, existimassent.
Denique ipsi duces praeclarum militibus pra heant exemplum. Ad militem enim inflammandum plurimum facit, si duces semper sint animo hilari ae alacri,4 constanti, ac intrepido,ut semis Per velut certi de victoria esse videantur.
640쪽
Prudentiae quoque erit, uti quandoque strate. gematibus, cum magnum belli compendium habeant, cita minora damno&periculo victoria obtineatur. Quod nonnulli addunt, missis corruptoribus hostes ad exuendam fidem inducendos est id genus alia, mihi non placent, cum talia sine crimine, ut alibi probatum , fieri ne
Et ita quidem in i liis se res habet. In urbium obsessionibus ni s vel obsidentes sunt vo obsessi obsidentium est, terrere obsesibs, per insidias eos elicere, omni modo impedire, ne commeatus obsessis subvehatur, c. obsestarum a tem, obsidionem fortiter tolerare, frugali dimensione commeatum distribuere,in sedulo curare, ne ullius rei ad vitam tolerandam necessariae inopia laborent, a fossis, aggeribus, muris arcere hostem, eruptionibus cautis eundem fatigare,&quouis modo vires eius imminuere c.
Iam quid pes bellum faciendum si ex prudentiae regulis edisserendum. Obseruanduautem, quod qui praelio victus est, notauum statim bello victus sit. Unius praelii euentur nondum rem omnem conficit. Quod si quis itaque in praelio victor euaserit, is victoria ea re lenise & modeste uti debot Cante, ne re stenta