장음표시 사용
21쪽
G expectabatur aduentus. st homo est,inquit,& quis e gnoscet eum J Quis est iste prineeps exercitus domini Nonne ipse est, qui in Euagelio interrogatus quis esset, respondit, Principiis,qui & loquor vobis Quid turbarisDA . . Iesb Naudi Quare fremuertit gentes,s eo puli meditati 1 1μι - sunt inania aduersus domino S adueitus Christo eius Vides armatu,noli metueret non cotra te venio, sed protet quia non sum missus nisi ad oves perditas domus IDYMi.Quid est lesu quod vides,interrogas & ad ora53 di, i l Ominem video, interrogo quem video, audio noquem video: adoro non quod video sed quod credo, R i*- Quia fides ex auditu, auditus aut e per verbii Christia i/i- Quid ergo quaeris3 Aduerte & sequere,Homine video,
sed pret filii, hominis est quod intelligo. Nescio quid mihi eoruseat,&staquaJde latebris fulgidii IaliquidJ splendet. Vado ad eum quia venit ad me,scrutabor quod vitia a, deo':hoc grande visum quod video, de homo est,J S a , non est homo,ima S homo est, propter Manichaeo,&η, E, dis pluisia homo est propter ludqu. Perge lesus meus,clux ' i i meus perge. Quare, nisi quia eu tu me inquiris, me a quiris Ecce venio, homine inuenio: intus nescio quid intelligo, obscurum est,nondum video, tecta est facies
EMI.; . Moysi velamine,impedit acieml,latet veritas. Non cor at vela- gnosco quid sit,opus est interrogatione. Die tu homo, , Mim dis Nosteres,an aduersarioru Si aduersarioru es,S homos Misis. es,ct inimicus es: si noster es,3: homo es,& Saluator es. I. an. i. Post me venit, sed ante me fictus est. Si lesus es S Saluator es, interroget Iesus Iesum interroget priore posterior, sed tamen minor maiore: interroget desciens crescente si ra interroget veritate, simo figura intelligat veritatem,lvi lucescat dies, & remoueatur tenebraer 4 tἡporales. Ecce vento,scio spiritus carnem S Ossa non JI IM ' habet, sinquiro palpo carnei .quaero,intueor armatia.JAdhue latet in 1 steriti.interrogo virum,audio verbum, scredo verbum,4 remoueo velum, adoro deum, in eo
quod lesus vidit, nee cognoscit, fibriosam gente lud mium fgnifieabat:quae si vides cognoui1Iet, nunqua do-,cis i. gloriae crucinxisset. in eo aute quod audie do ere didit S adorauit istu, fgnificabat populit, de quo scriptu est,Populus que non cognoui, seruiuit mihi in auia diti, auris obediuit mihi. Audi adhue,Quaerebas deum
.ia ιου. genuisse situ, audi quid dicit pater per Esaiam Prophei iam,Nuquid ego,qui alios parere facio,ipse no paria dicit dominus Ergo ego,qui generationes est eris tribuo, Duquid sterilis remanebo dicit dominus deus tuus Cui Vci. dictu est Filius meus es tu, ego hodie genui te.Quid me stimulas Arriane,& rides cum audis hodie3 Apud deununqua crastinus,nunqua hesteinus dies est, si ed semia per hodie non mensiti circulis soluitur annus,lno si cedentibus ac decedentibus transgitur mensis diebus,
no hora mutantur, non variatur tepora vel momenta,
t. -- , ubi deus est:nec termino includitur nec initio inchoa D ,s; g tur, Audiat adhuc ludatis quid per Propheta dieat dotaties est . minus, audiat Arrianus: audiant & omnes qui filiis dei iis . . aut no esse, alit esse minore dicunt, Ego,inquit, letis,& no est alius. Et quid de filio domin si tu solus es deus Rudi adhuc quid festinas in memetipso iuraui.Vbi est iuratio, nulla est dubitatio. in memetipso iuraui. Egredietur de ore meo iusticiς verbu,Ecce habes silio Egi dietur de ore meo iusticiae verbum, S non reuertetur. Quid est no reuertetur Ne Sabellianus dieat, ipse est pater qui situs, Earessum verbu no reuertetum quia pater, pater δ' stitit.tilius est. Sileat aliquantulum haereticortiloquacitas,nulla habentes verecundia impleant domi
ni lententi S silio dei aut nullus aduersabitum aut qui
adueisus extiterit, confundetur, Egredietur, inquit,de Kore meo iusticiae verbia,& no reuertetum quia mihi curia Dabitur omne genu,& per me iurabiti omnis lingua deo .Et si ius quid Audi ergo in domino dici Mea sum is tili, summae iustieiae ct imperiit. Age ergo. Et quid postea UAE .4s. Ad eum venient, ct cofundentur omnes qui reeugnat ei. ite nite omnes Pagani, haretici,ludaei, aduersamini, ct repugnate filio dei. Ad eu venietis, S c fundemini omnes qui repugnatis ei.No parata de stio dei se lidi; diuinitate locuti sumus,& resistetibus inquantia potui, mus aduersariis no pepercimus. Nunc volo ad eius in carnatione accedere,& Manichaeus insistit improbus. ιι Q lare Quia dei filiti non vult diei etia hominis stiti. Et ibi est quod seriptu est. Rorate cali desuper, ct nubes Gaia... pluant iustu aperiatur terra,ct germinet Saluatore & iu in stiria oriatur simili, o dominus creavi eu3 Item, Ecce paruulus natus est nobis, ct filius datus est nobis: S A ctus est principatus eius super humerii eatis: ix vocabiturno me eius admirabilis, c5siliarius,deus fortis pater fu- Lturi seculi, princeps pacis.ltem, Eeee virgo cocipiet in F a . .
utero, in pariet filiu S vocabitur nomen eius Emanuel. Isaith. i. Dieit aliquis, Cum Manich o certare disposueras, non eum ludaeo. Contra Manichaeum noua tela sunt necensari no antiqua: quia nouu,no vetus accepit testamenatum. Sed mihi, vi contra virosq; suscepit certanae,una dis arma sunt necessaria:maxime, quia ista noua ex ve
teribus fabricata sunt: ergo nec illa abiicieda,S ista portanda sunt Diuersis enim telis diuersi cociduntur7 ad- t .mi aversarii. Ordo itas iste seruadus est,ut loquens de Euangelio, non si ea de prophetis. Sed ego,inquit Mani- contra Nachaeus,nec Moγsem accipio,nec prophetas. Quid agis nus . de Patito Apostolo qui in exordio Epistolae suae ad Ro capistin manos seribens,ait, Paulus seruus Iesu Christi vocatus Ida .i. Apostolus, segregatus in Evangelio dei quod ante pro miserat per Prophetas suos in scripturis lanctis de filio suo, qui factus est ei ex semine David secundum earne Audis,quia Euangelium per ApostolosJ non exhibere tur nisi per Prophetas antea promitteretur Audis quia dei filius seeundum diuinitatem factus est filius hominis secundum carnem3 Quid est enim,in quo Prophetae contrarii sunt Euangelio Dixit enim Propheta:Rorate eoeli desuper, & nubes pluant iustum. Veniat angelus,& praedicet verbii, aperiatur terra, audiat Maria, Mgerminet Saluatorent, pariat Iesum. Propheta dixit,E Gae. .ce virgo in utero concipiet,& pariet filium: & voeabi tur nomen eius Emanuel. Hoe etiam Euangelista cum diceret,secutus est, x exposuit dicens, Nobiseum detis. uidem. Frustra Manichaee conaris aduersari Prophetis. Ecce
Apostolus dicit De filio suo qui fictus est ei de semine
David secundum carnem. Quod Ρrophetae praeuiderunt S praedixerunt, hoc Apostoli viderunt S praedicauerunt: qui erat, fictus est. Quid erat quid factu, est, Deus erat ,homo factus est suscepit humanitatem, non t Vosis Gamisit diuinitate factus humilis,manst sublimis: natus ra care iaest homo non destitit esse deus natus est paruulus, lates nisi . magnus qui libenter amplectitur deum natum,no horreat virginis partum. Dicit tibi deiis creator hominis filius hominis, Quid est quod te permovet in mea nati uitate3 Non sum libidinis coceptus cupiditate. Ego matrem, de qua nascerer, feci: ego viam meo itineri praeparaui atque modatii. Hanc quam despicis Manichae mater est mea, sed manu fabricata est mea. si potui in quinari cum ea facerem potui in illatinquinari eum ex ea nascerer. Sicut transitu meo illius non est corrupta virginitas, sic di mea non est ibi maculata viaiestas. Si
22쪽
HSolis radius Eoaearum sordietem desceare nouit, eis inquinari no nouit: quanto magis splendor lucis ate nae, in quo nihil inquinamentia troirest,quocunque radiaverit, mundare potest, ipse pollui non potest astuli unde sordes in virgine matre,ubi no est concubitus cum homine patre Vnde sordes in ea,quae nec concupiendo libidine,nee pariendo est perpella dolore unde sordes in domo ad quam nullus hospest aecesserit 3 Solus ad eam dominus & fabricator eius venit, vestem quam non habebat,induit eam sicut inuenit,clausam reliquit sicut ille natus est solus inter mortuos liber se istius, ex qua natus est matris pudor, solus est integer. Eua inobediens me it poenam, Maria obediendo consecuta est gratiam.Illa gustando prohibitu, maledimi haec eredens angelo, est benedicta. Illa nobis mortem contulit,lice virgo vita nobis peperit. Quid asis Nan eliae Christianum premis,non christum defendi ,.Taceat immunda vanitas,quia munda nata est diuinitM.t vellem adhue Manichaeum persequi, sed insessum patior Arrianum qui confidit in virtute sua.& in abundantia diuitiarum suarum gloriaturillam quidem cum aliis res deremus aec ips laeuimus. Sed iam nise se uato ipsius ordinis modo,videamus quae spicula iaciat. Nullius terreat persona potentis,omnis caro nenii. 'ides quotidie frenum crescere, vides florere, luad expauescis3Tales fructus deserta germinat terra. Agrieolas non accuso,sed quaero. Vbi mihi estis o boni agricolae Quid agitis. Quare vaeatis Videtis quo malo ista plena sit terra Hine spinae line tribuli, hine fienti surgit. spianas incendite,tribulos eradicate, sanum secare notia isemina spargite, non terreat hyems: S si abundat in i quitas,vestra tame ferueat eharitas.Serire hyeme,quod metatis estate sed quibus dico ubi estis sontes lachryamarum inibus agricolis loquor Alii sunt mortui, alii fugati terra tradita est in nranii impii, tribulatio & n cessitas 1 inuenerunt nos domine. Da nobis auxiliti de tribulatione, ut salus hominis non sit vana , sed veta. Quid dieis Arrianee interrogati v so respodeas.Nolo despicias paruulum, non te grandis sorma iuvabit, nomagna protegunt arma unius lapidis ictus frontem penetrat galeatam.Die mihi ergo quod te interrogo, Credis in deum patre omnipotentem credo, inquis. Crodi, in filium eius iesum Christum deum S dominum nostri,3 Credo, inquis. Credis deum S homine lesum Christum eo ne tu de spiritu sancto natum ex virgine Maria3 Credo,inquis. Benefacis. Adhue interrogo,Si cui pater deus est,ita & si ius deus est, ita alius est pater, alius filius. Et maxime. Aequalis est patri si iii,3 Aequa lis, inqui .Quid restat Ecce ad Omnia cauae interrogaui respondit.in eo quδd credere se dicit deum patrem Saeum filium contrarius est mecum pagano.in eo quod Christum deum S hominem eonceptu de spiritu iancto natum ex virgine Maria,meeum est contra ludaea& Manichaeum. in eo quod credit alium esse patrem,alium filium mecum est contra Sabellianum.Agesi moeu est in omnibus ovare litigamus si una nobis est hae reditas simul poisideamus fratres sumus J Ecce quam bonum, & quam iocunatim habitare fratres in unum. si bonum & iocundum est habitare fratres in v nti,quae est noua fabrica ante murum Simul ad custodiam no strae har editatis vigilemus.Ecce enim ii reditas nostra praeclara est nobis. JHabemus invidos habemus inimi eos ipli possidere volunt non nobis ,sed 'stra nos.
Nemo tibi usurpet alio, id, haereditas ista see' nobis dimisia,ut indiu a postideatur, non partibus diis petur.
Simul eolli amus,ne diuidendo perdamus: Paupertas DAlieitii me tecit, rogo te noli soras praeter me colligore ne incipiamus spargere. Qui enim mecti no collisit. spargit. Quas oblitus sum.cum quo agebat sed no sum oblitus, interrogo Arrianum, que desidero esse cathoiali eum Christianum. Dieit aliquis,Ad omnia quae voluisti respondit,in respotioniblis illius nihil inuenitiir aduersum Quid amplius quaeris3 Expecta frater,noli facisse iudicare habeo adhuc quod interrogemmoli cito te illi committere.responso claret.virus laret Quid dixti illi Aequalis est patri filius3 Aequalis inquis. Eia modo vigila. modo manifestabitur quod latebat. Quo modo diei, aequalem patri filium operatione an Origine Potestate,an aternitate An forte in utroque3 Absit inquis. Operatione X potestate aequalis in, no a ternitate: quomodo enuti seri potest,ut unigenitus si aequalis ingenito3 En adest ille qui me quas cohaeres ambulabat, dolus apparuit qui latebat. Mecu possidere putabatur. vult diuidere sed no permitto. Prorsus resisto lege, habenti ut testatoris voltitati in omnibus pareatiir.bi quis contra voluntate tinatoris facere voluerit careat haereditate Sed non flent leges inter arma. Ad hoe prorsus laboratur,ad hoc pugnatur villegibus)seruiuiu .T sta mentum prosero,verba testatoris reeito: si est quod di g tii latur, ibi inuenio: si no est quod diuidatur de ipso te stamento ibi resisto. Audi quid habet testamentum Pa see mea do vobis,paee relinquo vobis. Haec est hare li- tas ct quis est ipse saluator a Lege testamentum.& inue- . antes Cuin propheta de domino loqueretur,ait, Magni Vseabitur usque ad terminos orbis terrae,ct erit ipse pax. Gloria in excelsis deo,& in terra pax hominibus bonae voluntatis,no diuisoribus sancta unitatist sed hominiabus bona voluntatis. JIpse est haereditas ipse testator,ipsum quaeris di dere. Quid partiris unum Si unum di uisitis,integrum nihil habebis. o Arriana haeres ι.5 erudelis es impia. Meretrix iudieate Salomon ne unum
vivum, ne undecuno: coceptum, iamq: partum perdor et no permist dundi stium sitam,& tu diuidis domi num deum tuum illa ct si meretrix,tamen pia,quia male tu aut e ct meretrix & impia,non ut mater, quod earis praefocas: quod non paris, congregas. Quo modo alienum lactas quae tuum necas Viscera tua duruerunt,
illius tremueriit. Quid dixit Date illi puerum ne diui
datis eum filius enim meus est. Sed melius apud illa im ptegrum gaudeo vivumquam diuisum lugeam mortuit. Filius meus est, inquit, sed quid prodero mater puero, si vita quam non confero. affero: volo illius erudelis a paruulo auferre ubera, sed magis cogor iudicis timere machaera Date illi filium meum meus est natus : sed migret ad illa totus apud me maneat affectus. Date illi
puerit totum, veruntamen no auferatur vita membrori ,
non diuidatur integritas,mihi no eripitur pietas. Quid dixit Date illi pueris,nolite diuidere eum Ecce ego di- eo totis posside,& noli diuidere haereditate. t Non in-12 .is. quit, sed si vis habere pacem,siae pra iudicio diuide haereditate. Et quo modo habeo diuider Pater maior est, situ, minor O partes, o iusticia o aequalitas. Vna pars maior est, alia minor.Non consentio, non facio parte,
quia non diuido paeem. Si enim secta suerit pax, iam non erit pax. Sed quo modo apud te pax illibata essu potest, apud quem fides integra non ess3 Qi area Qis iamreum non vis possidere, & pacem vis dimittere, haereditatem non potes obtinere. Postremo si tiro te tuo
no parcis,sed perfidiae studes. vade interpella iudieem, videamus quid tibi di birus est. Habes iudiem ordia
23쪽
G narium nolo mihi ad dueas ex diuerss partibus alias ataque alias potestites. Non mihi armiger, sed legifer nece, Iarius est. Et ubi inquis,istum inuenio Vbi aute eum Mavi, non inuenies Au li Prophetam dicentem,Dominus iudex noster,dominus legiser noster Nee contemnenduiti dicem putes, audi quid sequitur,Dominus rex noster, dominus ipse saluabit nos. Eeee habes iudicem. Si paruest,ct rex noster ante te est Sie est in coelo,ut non des rat terram. Coclum,inquit, ct terram ego impleo. V μης δῖ' bii eum sum omnibus diebus usq; ad columinationem
V seetili ruobiseum est S: eum patre est:quia nec patie dimisi, cum ad nos deseendit: nec nos deseruit, cum ad I. . i. patrena ascedit .lpsum interpella ipsi die: Domine die fratri meo vi diuidat mecii haereditatem. Audi responsum dii num audi iudicem iustum audi pacem fugienteiri litem,quid ait Amie quis me constituit iudicem, aut diuisorem inter vosa Vis diuidere pacem: S: quaris adire iudicem pauci iudex tulis nolo est e,Ego pax sum,
litigare non noui consentientibus ait deo, litigantes sugio. Si tu cum eiies inimicus patri meo reconeiliaris tela per me quo modo ergo a patre meo separabis me, Ego
cum esses long veni.ut reducerem iccum inter montes es sylvas errares, auxit ut te inter lapides & ligna in ueni te:in lapidibus olfendebas ipsis adhaerebas quia liagna es lapides adorabas. Et ne luporum ferarum s aui- LM. s. do ore laniareris,collegi te,humeris meis portaui te,paoar. tri meo reddidi te, laboraui,1udaui, caput meum spinis sipposui, manus meas clauis obiees,lancea latus meum aperuit: quantis non dieam iniuriis,sed S asperitatibus laeeratus sum, sanguinem meum fudi, animam meam
posui, ut mihi cottingere te,& tu diuidis mel Audi quid respondeatur discipulo, qui filium nouerat, ct patrem I, .i . quaerebat. Ait Philippus domino, Domine ostende no' bis patrem .ct sufficit nobis. Nunquid no S ipse silium
separabat a patre lam te,inquit,nouimus, seu patre tuu
non nouimus. Et quid vis3 Ostende nobis patre, es sufficit nobis. Et dominus ad eum,Si velis S tu Arriane audire cum Apostolo errasti redi cum Apostolo.Sit illius obiurgatio etiam tua curatio. Qui 3 ait dominus Tanato tempore, inquit,vobiscum sum, S non cognouisti, me. Philippe, qui videt me, videt & patrem:J ego venii patri meo te applicare, ct tu noli me separare. Quid quaeris quasi alterum prςter me Qui me videt,videt Spatrem: tanta in nobis est unitas,tanta similitudo anta charitas: ut ego in patre sim, S pater in me. Sentio Sabelliane quid mussitas aut in Amano me cocludere, aut ab Arriano auocare sestinas. Sed in nomine patris
ct siti & spiritus sancti: non trium, sed virtus dei, eis illi
respondeo,te non praetereo. Quid dixit dominus Qui me videt videt & patrem. Nunquid dixit, lini videt ira videt patre: aut,JEgo sum filiust simulJct pater Sed dixit,Ego in patre, S pater in me: qui me videt videt R al. Iauri patre. V nius qui dicit,&'patrem discernit esse se . ,, . illium: tecti demonstrat nec patrem habere, nee filium. ni Dic mihi Arrian Patre dicis deuma Et maxime. Quid a lita, edi situm ipsum quoque deum profiteor.Bene agnoscis,' quia cu praenunciaretur in carne venturus de ipso pro in n. pheta dixit, Dicite, Pusillanimes, confortamini: noli
te timere , ecce detis noster ultionem adducet retribu
tionis , deus ipse veniet L salvabit nos. Agnosce in eo quod te agnostere die is, s prophetae non aduersaris.
Quid ergo dicis de patre Deus est. Quid illius; Deus
est. Coaeternus est patri filius Non. Ergo erat tempus, quando non erat tilius secundum te . bi erat tempus,
quando no erat filius, ergo fuit tempus quod non tecit
stilis.Si fuit tempus quod non fecit situs,nsi omnia phe X
ipsum facta sunt iam enim erat tempus,quando non erat filius. Si erat tempus,quando no erat filius,loannes Euangelista non debuerat dicere in principio erat verbum: 1ed in principio erat temptis. Ioannes diei Om
nia per ipsum facta sunt: es Arrianus contradicit. Die
Arriane,Vndescis quia erat tempus, quando non erat situ, An sorte dicturus es, Et Ioannes unde scit quia in
principio erat verbum Quia super pectus domini dic δε- , .cumbebat, ct inde hauriebat quod in conuiuio Chri sti bibebat, quia in prineipio erat verbum. Tamen die mihi, Mando in principio erat verbum, vel quando Ioannes super pectus domini recubebat,es a verbo do mini diciebat, quia verbum erat in principio,& vel budetis erat Arrius ubi erat3 Nescio, si aude, die e ibi Grat. Notum est enim, & legitur quo tempore natus est, meritos, si damnatus. Notum est etiam quo modo vi
xerit,iquo modo mortuus fuerit: ct ideo non aude, dicere de Arrioscur de vel bo,& fuit,&est quia nec tu ne fuit Arrius, nee modo est. Sed ut in omnibus excluda- s... , a tur Amanus audi quid per Salomonem dicatur, Domi inti, feeit regiones & fines inhabitabiles sub coelo Cum pararet coelum, aderam illi. ct post pauca, Eram ego aruit illum cuncta dispones Ego eram quando faeiebat fortia funda meta terrae. Ego ciam cui aggaudebat. Sed die is, de tempore agitur, utrum fuerit filius antequam esset tempus Audi ipsum per Prophetam dicentem Extempore. Ex tepore inquit. lid est ex temporea Nun quid ει quo e se tempus coepit Non se impie Amane, non sci sed ex tempore antequam seret tempus, ibi erat. Quaere iam, quando non erat, squi ante tempora erat a in principio erat verbum. Melius S Graci di cunt MMe . Logos quit pe verbum signiscat& ratio nem. Vides ergo quia semper erat, de quo tu audes diacet non erat. Aut si dicis deum aliquando sine verbo. aut sine ratione futili, iam non stio tantum, sed & pa tri aduersarius eris. Ego, inquit,ex ore altissimi prodii. rtina . Qui, dicit Verbum. Et verbum hoc quod est, loannes dicit, Deus erat verbum.J Et verbum ergo, ct ei ius erat verbum, non duo, sed unum sunt. Non inquis, quia verbum posterius est, eo cuius est vel bum: .nde Mapparet filium spatreJesse minore. Negas itaque filium I deiJesse deum Non nego,inquis, & patrem deum di-
eo & stium deum: sed patrem maiorem filium mino rem .Quandiu pater maior filius minora Die mihi, uia
video te osculari velle aetei nitate quot annis praece
dit deus pater stium suum Vbi diem natiuitati, filii dei
s Egisti Filii dei dieo non dico filii dei & homini, ubi
ergo diem natiuitatis sipsius ex patreJ legisti3 Cum quo
Nathematieo errationis syderum conuellatione quς- re Misis sui atque tractasti Qua tempora, uas horas,quae mo
menta, quos numeros,quas minutas momentorum na
tiuitati, illius qui ea 3 eondidit collegisti Quiesciteria timnia. go haeretica, non religio sed superstitio: de Christi in i
tio deficit calcillatio Quia cum auditur,sne initio aeternitas nulla ibi quiritur alas. Si pater deus,& filius deus, Pater maior,silius minor: iam non unus deus, sed duo
dii s Si duo dij sunt,iquid est ergo quod dicit dominus
per Prophetam, Ante me no est formator deus es post VIM Ume non erit Quid dicis Arriane Cui istas deputas vo eo, Si patris sint, dieendo,Ante me non est formator 1,. deus & post me non est alius: i aut ipse pater non erit,
aut situs non erit deus. Si enim hoc dieeret, Ante me non est formator deus: nee adderet, post me non erit liberum tibi erat haee verba patri tantummodo applicare,
24쪽
I, plicare, Cuna autem sequitur & dieit post me non erit: heeundum te,vt dixi, de se patrem Se filium negat dei . Item ii silii sunt lice verba, patrem suum X deo negat es
patrem. Si enim non diceret Ante me no est formator
deus,sed tantum diceret post me non erit, posset iarii tali diei filium illud fuisse locutum, Modo autem cum dicit, Ante me non est rmator deus, ct post me non erit:partem suum nee deum dicit elle,nee patren, item
s patris sunt hac vel ba,quis dicit,cui dicit Filius ineus Π- iti. o hodie gentii te An Arte,quod abst, medacii-a arguedus est deus Sed si si ii vel ba sunt quis dicit, cui
se pater meti, usq; modo operatur3 An iarte S in-nimosus patri iudicandus est de ingratus; Sed nunquid νώ. . ingrato diceretur, Postula a me,& dabo tibi gente, hae i editatem tuam S pol sonem tuam terminos terrae An Arte Propheta,aut quid diceret nesciuit, aut fallere voluit: aut ut mitius aliquid de Propheta dicamus,snxisse credo sibi duos confabulantes, id est patrem & filium,S patre dicente,Ante me non est formator deus. adiunxit filius dicendo, Et post me non erit. Humanad sint quae 'agimus an diuina IO scelu,JΡrolidolor, par-
ALNimia ce parce haeretica impietas. Cum tu deum non capias,
sunt et M nos quoque ad blasphemiam prouocas. No hoc docet crati iam sancta Ecclesia,Pater pater est filius filius est:& ille nu- quam non fuit pater, Se iste nunqua non fuit filius: am bo aeterni: nec coeperunt esti,nec desertit: Quod pater loquitur,filius loquitur,quia verbum patris est' & quod filius loquitur pater loquitur,quia pater vobi est .ipsum verbum dicit,uerba qua ego loquor,a meipso non lo-Don. 4. q mr. Concedite quaeso creatori, squod ipse praestitit
creaturae. & in creatura si potestis capite creatore seceignis L splendor duo sunt, alter ex altero est, nec sne altero alter est. ignis pater,splendor filius.lpse si posset, diceret,quod luceo,no a me ipso lueeo, sed qui me mi st. ipse nulli dedit ut luceam. ignis enim splendorem mittit. Et setit si ius de deo patie dieit, Pater mecti est: ita de splendor diceret si dicere posset, ignis mecu est. Extingue ignem, splendor nusquam parebit. iste ergo ignis pater, Se splendor filius, unus sine coniuge pater, alius sine matre filius. Nee diuidi alter ab altero potest:
de eu sit alter ex altero, initium tamen alterius esse non
si potest sue altero.Hoe enim posse, creatore tributia est creaturae. Quid potest ipse creator Accedat paganus,aecedat Sabellianus, videat Arrianus, Icontemplentur
lueetnam in ipsal videant quod in deo videre no pociant. Non facio iniuriam si aliqua parte tanti creatoris cupiens ostendere potestatem, ignis siue lucerna differa ante illum ii militudinem Acriptum est enim, Lucerna, mei, Veibum tuum domine, S sumen semi meis deo dictumis ignis consumens. Acce dite et go.s lucernam diligenter considerate, vestrasq;ι '' Dilla, i Oebras remouet e. paganus intueatur,& illic sine comustio esse patrem discat Se filium.de quo modo natus est filius: de si caeciis non es, ibi videt inter ignem
S splendorem quaere medium,Si nullum est medium,
nullum est coniugium. Noli velle scrutari medium,ne magnum patiari, incendium. Accedat Sabellianus,videat duos in vii uni, igne S splendorem. Nunquid norine dicere potest spledor, ego in igne& ignis in metra ' sevi ae filius dicit, Ego in patre de pater in me Accedat
Arrianus . videat de ipse alterum ex altero, nec tamen nasei posse alterum sine altero. Nemo eorum prior,ne .mo posterior. Coaeui sunt pater d. filius, splendor Rignis. Nee ignis sne splendore nee splendor sine igne.
Aut certe ii placet mitte manum divide alterum ab al- Tomus textus.
tero,ostende milii ignem sine splendore vel splendore Dsne igne. Absit abiit ardere talummodo poteris, seΨDrare alter u ab altero no poteris.si tenim ignis Se is ledor alter ex altero est, ut esse alter sine altero no possit: sita deus pater & filius deus alter ex altero est, nec esse alter sine altero ootest. J Non illis ortus qui non est, sedaternitas una est, una sit, stantia. ignis& splendor temporales sunt, pater autem de filius aeterni uini Sunt dico quia pater & filius: deus dico. quia vittim.1Dualitas in pio te unitas in deitate. Alterii facit unius natiuitas, sed unum ostendit vile diuinitas. Cuin dico stitis iter est: dico deus, unus est. Alius est, quia filius est: aliud quidem no est,quia deus est. Erubescite Atrian Tuniacam homini, iam iudicati in cruce pendentis carnis. I. m. s.ces pilati non sunt ausi conscindere: de vos conamini charitatem dei in eoelo sedentis imo deum ipsam Hia. ritatem diuidere Sed conamini quantum potestis,c namini,vos iam in infernum iniistis: nam illam tunica . , nunquam rupissi'. item per Prophetam dominus dicit Non est ultra absque me detis. Deus iustus a saltia, non est praeter me. Hic Sabellianus exultat, Vt enim Evntim eundems patrem ostendat s filium, talibus se china Sa testimoniis credit muniri. Et contra Arriani,vt probet GI , . alium esse patrem,alterum stium,alia profer ut testamO- capae VII. ma in quibus dicant, Alter est pater,alter est filius: alter maior,alter minoi : vi pater dicat filio, Dedi te in luce ricis . i.
gentium: ct situs dicat, Pater milit me. Quantum intel- I n. . ligo',lucem istam gentium coprehendere non valent, 'laxi'age
atque perspicere: unde cacati, non in eam pollunt ana titiis ta tiabulat e , sed potius oberrare. Arrianus aliud, Sabellia- ra s auiaenii, aliud. Quale bellum Quid ad haec catholicus 3 Ar- II ius,ma, inquit,quae portant, mea sum, nihi militant ambo: is hori icontra se pugnant,sed pro me: utinam ambo desciant, Hapris a de non alter ad alterum transeat, sed ad me properent: d una,
ct ego aliquid, unde utrique percutiantur, proferam. Gusave Tti Arriane dicis, maiorem esse qui mittit, minorem ρθὰ ν-- qui mittitur. interrogo te de ego, Quis est maior, squi δε emti, praecedit, an qui praeceditur item quis est maiori cui O . praeparatur aliquid venienti, an qui praeparat Cui ex
hibetur ossicium, an qui exhibet Vtique si hominum
genus interroges, respondebit illum ei te maiorem, cui praeparatur, Isui praeceditur: vel cui ossicium exhibe. Ftur.J Tu autem inde vis probare minorem filium, quia iniistis est:& eso ostendam eum qui misit praecedere illum quem misit:nec unum dico eorum maiorem,quia in non audeo dicere vel minorem. Esaias Propheta dicit, Hie dieit dominus Christo domino meo, cuius apprehendi dexteram, ut subiiciam ante faciem eius gentes. Mee iam filio milia, quo modo praecursor est pater A. remti
Adhuc sequere me, Et dorsa regum vertam,di aperiam stare .coram eo ianuas,& porte non claudentur,Ecce ille qui miserat,praeut r factus est. Quis enim maior aut stiperior, ante minore ianuas aperii vel quo modo fiet. nisi
paululum praecesserit Alidi adhuc, Et portae inquit,no
claudentur. Quo modo Ego quoque ante te ibo. Audis
ruta qui miserat, de comitatur.& praecedit mittit, Se noiscedit, parum est quia non discedit,insuper de praecedit. Jlain tu discerne qui si maior qui potior ego enim
nullam diseretionem video.sed potius aequalitate conspicio. Filius dicit de latre Misit me. pater filio dicit Ego ante te ibo. Recedat de medio discordiosa calamitas aequalitas hoc exhibet,no disparilitas. Adhue se ius re, ut clarius appareat quis cui dicat, Ego ante te ibo.&gloriosos terrae numiliabo. Hie esto de iii Pagane Audio uid dicat Propheta, No mihi ego quod volui scripsi.
25쪽
DE QUINQUE HAERES IBUS ORATIO.
G Cogri,in quolixe se ipia te tur in armario ludat habetur.inimicus meus testis est meus,ab ipso quaereraperi, lege,& crede. Dorsa, inquit,regum vertam, A gl riosos terrae humiliabo. Nonne reges terrae vides, qui ante persequebantur Christianos, nunc integros e se Christianos Nonne vides eos. qui humiliabant Ecclesam, humiles introire in Ecclesiam 3 Nonne ipsos ha bere defensores. quos ante habuit persecutores Ego, inquironte te ibo, ct gloriosos terrae humiliabo. Portas aereas conteram, es vectes ferreos confringam. Et
dabo tibi thesauros abseonditos, ct arcana secreto ij. . . ru: ut scias quia ego sum deus,qui voco nonae meum',
quoniam aeus istaei. Audiat Sabellianus, Deus dicit, homor dieit. Ergo duo sunt, qui dicit, ct cui dicit. JAudiat S Arrianus, Ego deus, ct non est alius extra me. Diu est, ex quo contra istas duas haereses certando laboro, es pene sum fatigatus . Veni domine metu te su praeliator fortissime, princeps exercitus domini, quisseti . diabolum vicisti,& seculum. Apprehende arma ct leutum, & exurge in adiutorii, mihi. Processurus ad prae lium, es victurus in mundo mundu Orauit:non tan-H quam virtutis omnipotens,sed ut nobis,propter quod Iρ . r. venerat, humilitatis ministerium exhiberet .Et quid dixit, pater elarifiea filium tuum. Modo Arrianus maledictus dicit, Vides quia minor est, ct claritatem no haberet, nisi patre petii es Expecta homo, quid sestina, Tu
hominem vides, in qua torma non solum pati sed &angelis minor est,Homo patet,deus latet. Tu mihi ostedis hominem humilem aperi oeulos,& vide deum simblimem,non angelis minore,sed patri coaequalem. Pater,inquit,silium tuum clarifica: ecce minorem. Adhue sequere,ut & filius tuus clarificet te, Ecce aequalem.lnii enimus filium agnoscentem patrem, atque orantem, eique coniunctum,non ut putabatur ingratum. Videa
ruat b. tr. mus quid de stio dicat & pater.Assumpsit Iesus Petruinae Iacobum & loannem fratrem eius, Euangelii vel basunt, & duxit illos in monteiss excelsum seorsum, &transsguratus est ante eos, Et resplenduit facies eius si-eut Sol,vestimenta autem eius facta sunt alba sciit nix.
Et eeee apparuit illis Moyses & Helias eum eo loquentes. Qui sunt Moyses S Helias, nisi lex & Prophetae Loquebatur cum illo, quia loquuti erant de illo, osten i debant quae prςdixerant, maiusestabant quem prophetauerant. Loquebantur. putas, quid loquebantur Vt Iudaei conuincerentur, pagani conuerterentur, Manichaei eonfunderentur, haeretici comprimerentur,catholici eonfirmarentur. Loquebatur lex & gratia, leniatas ct asperitas terror & mansuetusso, praeceptu & adiutorium ferramentum S medicus, umbra S lux,praeco & iudex, sententia S misericordia. Et quid postea3 Respondens Petrus dixit ad Iesum, Domine, bonum est nobis hie esse. Si vis faciamus hie tria tabernacula, tibi unu Movsi unum,ct Heliae v nti. Quid diei, sancte
pei re Mundus parturit & tu secretum petis Vides tot getes in unum conuenisse,& tu requiem quaeris Vides tenebras mundi, A tu lumen abscondis3 Nemo accendit lueernam es ponit eam sub modio, sed super cam delabrum vi luceat omnibus qui in domo sunt. ista domus totus est modus, lucernae accenso verbi est in ea natio, Candelabrum autem crucis est lignum, LucernaM n eandelalbeo luees,Christia, in cruce pendens, Nemo accendit lucernam & ponit eam sub modio, sed super candelabrum ut luceat omnibus qui in domo sunt.vides tu, videamus A nos. Tenebrae sunt, non ostenda mus in paganis,non erremus cum hareticis liceat iambis lucerna doeeat nos verbis in came. Videamus quid K.
dieit Euangelista, videamus s admissum est consilium
Petri AEdhue,inquit eo loquente ecce nubes lucida ob umbrauit eos, Et ecce vox de nube dicens, omnes audiamus,nemo aures claudat. Audiant pagani irrisores, audiant Iudaei persecutoi es,audiat Manichaei phantasmatum somniatores,audiant haeretici erronei litigatores udiant & maxime audiant etiam catholici fideles
dei cultores. sisti audiant ut instruantur, illi ut corrigantur, autJ isti audiant ne seducantur, illi ut punianatur. Quid dieit vox de nube Hie est si ius meus dile- Narel. r. .
Eius in quo mihi bene copiaeui. Vbi estis qui adueis, mini stio dei Puter dieit.Hie est si ius meus Stu dieis, non habet siliu deus. Tu Pagane quid stas foris & murmurassintra hue in seliolam dei,aperi aures cordis tui,
audi Voee domini tui S disee filium dei 3 Quo fugietis ludaei qui oeei lini, stiti dei- Quo fugietis,ubi vos abscondetis Q u mines,qua petra sit per vos casurae sunt Et si in ratio nis petraris vos absconderitis, inde extra ham vos,dicit dominus.Sed A vos venite,intrate,consilium meu audite, desperare nolite,quoniam sunt reli- seu mquiae homini pacifico. Saeuistis, occidissas, sanguinem
Christi iudisti .sfilio dest increduli fuistis, in periculo
positi estis, Quid facere nune debetis, nisi ut credentes baptiremini di vivatis Sanguinem quem fudistisi, non est quod horreatis,fusus est sanguis medici,& saltus est sisti μὴ medieamentum phrenetici.Qtiid dubitatis8 Gustate S H rii videte quonia suauis est dominus. Quid tu Manichae, iis is
quadiu phantasmata sonantabis Euigila,& vide,nubila s ... tonant Quid tonanti Hie est filius meus dilectus. Vide Nisi .i, in terra hominem veruinudi decreto deum verum,
de in tetra homini, si ium,audi de collo dei esse filiiini. Vtrunm verum esse cognosce, id est, deum S homine, stitim dei ct filium hominis unum eundem* esse detict homine. Agnosce homine,& placabis deu.Caiie ne offendas in petra, ne mortis patiaris ruinani quia quod tu somnus,vanitas est:quod de' tonat,veritas est. Auditu Sabelliane, audi de creto patre, vide in terra filium, ct noli dieere idem pater qui si ius.Audi S tu Attiane, ct in patre S ita stio noli errare, sed sequere unitatem, ct vide diuinitatem. Domine audiamus,quid dicis de Mfilio tuo,Hie est,inquit filius meus dilectus in quo mihi, bene eo in placui. Et quid aliud ipsum alidite. Deo gratias. Intonuit praeceptum dei, ae remotum est consilium Petri, J Gratias tibi deus aeterna virtus, gratias tibi deus pater omnipotens qui & filium tuu ostendisti, ct mihi doctorem dedisti. Recedat Sabellianus,recedat Ara ia ,
Nus, recegant caterae pestes, recedat omnis iniqua d
Eb ina. Doeeat deus non iniquus Arrius: doeeat dei fi lius .non siti aduersarius. Dic domine meus lesu doce,
ut diseam quod docea. sabellianus dicit, ipse est pater qui situs Arrianus dicit,alius est pater. ilius situst pater
maior,filius minor Aduersatur,clamat,iatigat, pugnat,
turbas congregat,J contra Christum dimi eat . ille sana inem fudit, ut redimat,iste pecuniam spargit,ut perimat: Speluncam fabricat, illic catholicum praefocat, Christianum vocat paganum baptizato ingerit bapticimini eontra id quod scriptum est, Qui semel lotus est, non indi et dentio lauari. Clamat homo Christianus sum: quid me dieis esse quoa non sum Clamat,sdelis . ..
sum S ille dicit, Aceipe a me decuitii. clamat. Rede- . plus sum:& ille dicit,JAccipe a me auru. Quid das,aut quid aufer Das pecuniam,vt auseras gratiam: das pecuniam,vt auferas vitam:J das prectu, ut auferas quod emptus sum.Quid emis ab empto Precium meum non
26쪽
coNTRA IUDAEOS, PAGANOS, ET ARRIANOS, ORATIO. ii
aurum sed languis Christi est non me seducis non me decipis: quantumcunq; mihi conferas, non mihi tollis precium meum. Pecunia tua tecum sit in perditionem: nam preciam meum non habet aestimationem . Cla mat homo, fidelis sum,& exussiatur:clamat in nomine patris S filis baptizatus sum,& tu irritum Arist. Quid ergo Christiano reseruas,in cluo patrem ct filium & spiritum sanctum exustas An sorte nouam fidem, noutim baptisma nouum deum de transmarinis partibus aduexisti Die meus sancte Paule, doce diuini iuris perite, sponsi amice, homo iste modo venit, mundum subuec tit.& fidei unitatem scindit, trinitatem diuidit sibi non consentientem rebaptirare contendit. Quid faelo In Christo Iesu per Euangelium tuum me genuisti, in ipso baptizatus sum. An sorie est alia fides, aut aliud baptisma Absit, inquit,J Vna fides,Vnu baptisma,unus deus& pater omnium. Si ergo una fides, imὁ quia & una tades, unum baptisma, unus deus S pater omnium: iam eredidi, iam baptizatus sum, iam deum habeo patrem: quare homicidam patior Arrianum Subueni domine meus Iesu,& accingere gladium tuum circa femur potenti si me omnium potentissime egredere,occide eos in se,ut vivant in te, S desinat persequi me. Sabelliani te subtrahunt, Arriani te minuut:tu quid dicis de te P ter dixit ut te audiamus. Cum te audimus,ipsum audimus:vno ictia virosque percute aduersarios. Pereat,inquit, vaniloqui,& mentis seductores, Arriantis & Sabel lianus, s Nam ego & pater unu sumus.J Non dixit, o S pater unus sum: sed, ego & pater unu sumus. Quod dies unum audiat Arrianus: quod dico, sumus: audiat Sabellianus . Non diuidat Arrianus, unum: non deleat Sabellianusiumus sed ambo veniant,& sint etiam ipsi in nobis unum, sicuti ego S pater unum sumus. Ergo si pater & filius unum sunt,imo quia indubitanter unum sunt non duo dii, sed unus deus: non iniquum aliquid Propheta seribit sed verum dixit deum dicentem,An
te me non est formator deus, de post me non erat. D cuit veritas veritate,de gladio sic acuto omne peremit errorem. Si adhuc haeretici reluctantur,audiant eath liei definitivam sententiam quam sequantur. Audistis patrem quid dixerit de filio audistis filium quid de
patre dixerit vel de se. Si quis vobis evagebrauerit pro ter id quod accepistis anathema sit. Diximus de patrect filio quod potuimus,& cpiantu potuimus,si tamen aliquid digne potuimus.De spiritu sancto tacuimus, sed no eum praeteri uimiis': quicquid enim de patre S filio diximus,etiam de spiritu sancio diximus. Est enim in il lis & cum illis aequalisl unus & verias deunno minor, aut tertius deus. Quid adhuc dicam fatigatis,fatigatus Qui spiritum sanctum a patre S filio mei nitate S sub stantia, vel comunione separat, eum qui negat spiritum sanctu non esse patris S nlii, plenus est spiritu immundo , vacuus est spiritu sancto. ideo enim dicitur deus charitas,quia partibus non diuidit unitatem, sed inessabiliter eoagulat trinitatem. ipsa est enim trinitas unus deus turris fortitudinis a facie inimici, qui in se credentes custodit in secula seculorum. Amen. Finis.
nos, contra ludaeos,Paganos &Arrianos.liNter pressuras atque angustias praesentis leporis S nostrae ορι- .cia seruitutis cogimur dilectit simi non tacere, qui, potius expe-sdiat flere magis quam aliquid
diceretveruntamen ne quid mis nus tueri arcae dominicae acce-U- - - dens, dicatur nobis, Serve ne quam oe piger,tu erogares pecuniam meam,& ego v niens cum usuris exigerem eam: peto charitatem v
stram, ut quae ipse paterfamilias per nos vobis ministrauerit, libenter accipere dignemini. Apostoli Pauli verba sunt, Nox praecessit, dies autem appropinquauit, se
Deponentes ergo opera tenebrarum, induite arma luia si eis. Expulsa itaque noctis caligine. essu gatisq: tenebris peccatorii, radius veri luminis fulgeat in cordibus x stris. Exigit enim a nobis ratio himis tantae congrcgationis, ct noctis transacta, votas reddere rationem, &istius diei de tanto sacramento percepto veram sempiternam demonstrare salutem. Si enim dilectissimi o pera tenebraria transactae noctis consideremus, Si quid egerimus domino donante explicare valuerimus,inueniemus nos in nocte, no opera noctis, sed diei pereginse, Neque enim delectatione somni sopitos sensus no sti os agnouimus, neqά vanis pliatasmatibus animas nostras illusas,nec ipsa corpora nostra strament tu calore depressa in alto sopore requies inclinatiit: sed vigilando,orando, psallendo, contra aduersarium diabolum dimicando,& magna lucem insisam cordibus nostris L Iair, iasensimus,ct in nocte opera dea peregimus . Quid enim is tigal. egimus in hae nocte Captiuatore eaptiuauimus, Quid uis misiesimus in hae nocte Tenebras diabolicas a cordibus ,- . clei vestris excussimus,lume verum hauriendia esse demon- Dis thau strauimus.Quid enim actum est in hae nocte Veniens x M. vera fortitudo alligailit forte, & vasa domus eius diria I vij b. a.
ruit. Qui3 actum est in hae nocte3 Extirpata est super- Fhia, introducta est humilitas. Quid actis est in hae no-
ωεptineeps omnium victoriim expulsus es, ias omnium bonorum susceptus est. Videtis dilectili mi quae bona habeatis praeparara, I ex quo onere, vel ex quibus sarcinis peccatorum releuatium, ab isto qui vos vocat vi suscipiatis iugum eius suave,& sartanam eius leuein. Nuncia
ponentes itaque opera tenebrarum, induite vos artara lucis. Quid sit hoc ex verbis 6mboli quod modo accepistis.vobis expositum esse cognoscitur. Quid est
deponere Opera tenebrarum, nisi renunciare diabo
si pompis S angelis eius Et quid est, induite vos arma luci, nisi credite in deum patrem omnipotent 3 prius tame dilectili mi discutiamus qui sit,ves quid sit diabolus..el qua sint pompa eius,quibus renuncian . . tes, opera deponimus tenebrarii, tune demtim de deo patre omnipotente qui est vera lux quanto ipse donaue stit eliaritati vestrae dicemus. Quid est diabolus Ange- α , 'lus per superbiam separatus a deo, qui in veritate non stetit,author medaeit,a semetipso decepi', qui alterum
27쪽
G deeipere eoncupivit. Iste assuersarius, eisectus aduersa rius humani generis,inuentor mortis, superbiae instituator radix nialicia, scelera caput, princeps Omnium vim petra di- eio G, persuasor etia turpium cogitationum. Hic domstu. a. v. illum primum homine a deo factum Adam scilicet par m pG trem omnium nostru intueretur, videretq; homine ex limo terrae ad imagine dei factum pudicicia ornatum, te petantia compositu charitate circundatu immortalitate vestitia,aemulus atq; inuidus hoc homine terrenum
acceptili quod ipse gum est et angelus per superbia e
gnoscitur a in iiii ie, inuidit statim insatiabilis homicida, eoq: nostros primos parentes illis donis ae talis bonis expoliauit, initi per N peremit. Nan 'dilectissimi eum tanta bona homini diaboliis abstulitiet,piadicieia,con. tinentiam, charitatem, inmortalitatem, eum, turpem ac nudum reddidiiset,obiitu suis pannis deridens eum, suo dominio obstrinxit,at m ex illo vim culo omne prolem eius sibimet obligaitit. Turpes enim pannos suscepit Adam,quado a diabolo expoliatus pudicicia accinia esus est impudici elatam illa teperantia,intemperas essectus est perdita charitate, malus inuentus est:expoliatus
immortalitate, morti propinatus est. Q i id perdidit,ctrimu a e aceepita ΑΗ hoe enim per turpissimos panos suos Dηsq id postereo, obligauit. Rentinete imis huic damnosae haec ἴ-i.iii, reditati, pupilli effecti sumus: antequa exactor veniat, tam pellimae haereditati renunciemus.Si quis itas huie . haereditati in qua sunt panni diaboli pompae scilicet de
ungeli, esti, rentietate neglexerit,eti iudex venerit,sicut Euangeliu loquitur, tradetur debitor exactori, exactor aute debit rem in earcere trudet,Amen dico vobis,ait dominus, no exies inde donec reddas nouissinu quadrantem, Omne itaq; genus humansi tanquam paupere
. ct pupillum commendat scriptura diuina, dicens deo, Tibi dereliei' est pauper, pupillo tu eris adiutor. Eius aduersarium diabolum demonstrans,secuti is adiunxit, Conteres braehium pecatoris S maligni.Aisi itas aliquis pius homo, ct aliqua misera cordiam huic pupillota pauperi exhibeat. Ferocem enim atq; callidum aduersarium patitur,& hie pupillus in causa sua defecit quo niam eii situ aduersarius prauis actibus obligauit Adhil beamus huic pupillo idoneos defensores, ct Apostolorum tanqua iurasperitora coclem ii ei patrocinisi subrogemus. Quid est agendsi apud tales pro tali Apud vos ataq; Petre, Paule, loannes, exteri sancti eosiliarii veri iudicis, amici summae potestatis, causam exponimus, qua optime nostis,huius pauperis S pupilli generis scilicet humani: qui ex paterno chirographo debitor inuentus est reus, atq; obstrictus ab aduersario detinetur,
non est aliud quemadmodum hule subueniatunnis ex vestro consilio. Quid itaque in hoc negocio serenitati
vestrae videatur pro huius miseri libertate ex communi id nisu. tractatu, utinam pro eo dignemini proferre sententia.
Et vos enim astrinxerat haec obligatio, nisi vobis gratia Christi subueniret. Liberati liberate, eontilium quod a iudice accepistis promite: vi hoe sequatur qui captiuus detinetur, atque ex mala seruitute per v estra defensionem ad veram perii eniat libertatem. Haec est vox Omnium quod fecimus celat. Quid obsecro facturus est Renuntiet diabolo. pompis A angelis eius. Hae est illa damnosa haeredita, .cui rhnunciare compellimur. Vin sis a detis dilectissimi quam sententiana protulerunt nostri pii M. dcsensores. Vigilet itaq; unusquill , ne non ex toto cap. Ius renurians post professonein, apud eum diabolus suos pannos reeognoseat: S ineipiat semper reus detineri, quem Christus voluit sua gratia liberare. Nee sibi male blandiantur, oui post gratiam accepta eorrigi nolunt,aim rursus ad illas suas pristinas redeunt voluntates. Expectatur enim dies iudicii aderit ille aequissimus iudex, qui nullius potentis persona accipiet, cui in palatiu au
ro vel argento nemo corrumpet. Astabunt omnes animae, vi referat unaquaeq; secundum ea quae per corpus sessit siue bonum siue malum .praesto enim erit aduer sarius diabolus, recitabutur verba professionis nostrae.
Et si talis linuentusJ fuerit qiusq:, ut debitor ex hae vitam inret, exultabit ille aduersa ruis in eo spectu serenissimi iudicis, superiore se esse declamans.agensi talem causam apud talem nidicem. Aequisl nae inquit,iudex iudicastiuieta S iudicii, pcaeparatio sedis tuae. iudica meuesse,qui tuus in e noluit meus est,mecu damnandus est. Post renunciatione vi quid inuasit pannos meo, Quid apud eum impudieicia faciebat, cui ipse renuciauerat
Quid intemperantia, quid auaricia, quid ira, quid superbia,quid extera mea 3 Postremo aequissime figieme
a me, confugientem ad te, postea cum meis quibus re nunclauerat apprehendi, inuasore detinui. in ipsa quodam modo mea pollellione a me apprehesus est. Quid enim in circo faciebat,atque ibi furias,lites,insanas v
ees, inanesq: victorias, cum iam a se alienus sibimet vi debatur Quid in theatro faciebat renuciator turpium voluptatum3 Quid in amehitheatro crudelitates saeuas oeulis suis intuendo/Thesaurirauit sibi iram in die irae.
Hre omnia mea post renuciationem inuasit, meus esse voluit,& mea cocupivit. ludica,tudica aquissim quo niam quem tu non dedignatus es tanto precio libera
re ipse mihi se postmodum voluit obligare. Poterit neos aperire is qui post profestionem sua talis inueniti civi itine diabolo addicatur Videte quid agatis filii mei. fiatres mei, s videte quid agatist quo modo hane professionem vestra custodiatis. Contestamur vobis ipsum iudice omnesq potestates c aelestes, qua es nos audiunt admonentes, A vos excipiunt pro stetes, ne in uacuum gratiam accipiatis,sed corde integro, tota virtute,pe secta sile renunciantes atque spernentes ta damnosam diaboli haereditate ne pupilli vel pauperes remaneatis. Credite in deum patrem omnipotentem. Mutan tes patre,mutate haereditatem. Quis est iste pater omni . potes patrem quidem omnium que credimus, omniunostrum atque totius mundi cognoscimus esse per gratiami sed S propriu eius filium quaerimus per substan
tiam, quoniam S antequam ab illo mundus formare tur,pater erat.s Si pater erat,cuius pater erat 3 erat ei viique filius ex ipso,cum ipso, hoc quod ipse, sed non ip
se, quoniam ille pater, hic filius: quoniam Omnipotens pater omnipotentem filium genuit de se, talem qualem se nouit: ut totus maneret in se, R esset pater si ii S stiti, patris: detis ex deo, dies ex die, lumen de lumi ne : non tamen duo dii, aut duo dies, aut duo luminaria. sed unus deus, vitiis dies, unum lumen. Non capis videndo intellige credendo:munda oculos cordis, mamo potius iis a lux quam desideras videre, mundet cor
tuum,ut si a peccatorum tenebris mundatum. Beati Gnim,ait dominus, mundo corde, uia ipsi deum videbunt. Ecce extende aciem oculi eorgis S vide, ct aures cordici accommoda S audi. Pater enim & stitis duo sonant: sed eum ipse filius dicit, Ego in patre, & pater in
me es. Verbum enim patris est tilius.Pater aute in nunquam iuit sine verbo, quoniam in principio erat verbum, ' verbum erat apud deum, S deus erat verbum: hoc erat in principio apud deum. Hoc ergo verbum
filius cum est in patre, es pater in filio suo verbo suo. Non
28쪽
ORATIO. A Non ergo duo dii,sed unus deus. Dies ex die, duos videntur lignis ea re dies, sed eum ipse filius in Euagelio
Dan. . dicit ludaeis, Abi alia pater vester exultauit ut videret icendiis. diem meum,& vidit de ictatus est. Abraham autem trestivisis xi viros vides sub quercu Mambre,no tres appellauit diri . minos sed unum appellauit domina,taquam tres dies unum. Vnde ipse dominus in Evangelio unum voles
Dan. 34. intelligi diem patrem Se filium, Philippo requireti patrem tanqua alterum diem,qui iam filium videbat gie, ostendens quo oeulo quaerere deberet videre dei uni tatem,quia oculum carnis fixerat in humanitatem, Philippe,inquit,qui me videt, videt de patre. Igo enim de . . pater no duo dies,sed unus. Si potes capere cape sem- et piternum diem. Lumen de lumine duo sonare videntur luminaria, sed absit a nobis ne nos error Mania chaeorum comprehendat, qui tantum solem aestimant esse Christumi sed nos sole ira iusticiae credimus verbii patris inseparabile, aequalem cum patre manentem,&omnia cum illo disponentem: patrem per filium Omnia facientem, fabri eam mundi per verbum suum eo B staientem: filium ad nos venientem, nec patrem descirentem,semper cum illo, nusqua usquam esse sine illo illuminantem S de se de de illo splendentem, radian teli coruscantem,non duo luminaria, sed uni, lumen. .io. Ego enim,ait,& pater unu sumus. De ipso verbo uni enito ait propheta David, Semel loeut' est deus duciaec audivi. Quo modo semel locutus est deus, .se seeύ-
do sonuit. nisi quia verbum intransgressibile procedes
de corde patris, suscepit carne, ut eiset homo ex utero matris venit & manlit ad nos venit,a patre non rece
sit. Mee per hoc qu3d semel locutus est deus, surrexit omnis fabrica noltra. per hoc φ secundo sonuit famis
M. . est pax nostra,vi solueret inimicietas in carne sua. Hoc verbum,hoe lumen non respiciens Amanus,audet diacere filium minorem, quem nos confitemur aequalem: ct insana cotumacia vult de verbo in corde patris manente disputare,cum semetipsum non valeat intelligere. insane haeretice prius redi ad te, considera te totum
si potes coprehendere te,de tunc disputa de illo qui se est & me es te. Vide quam non altu sapiebat,sed in si plieitate eordis deum nosse quaerebat ille humilis Da vid, qui in uno lapide superbam frontem de ieest Go C liae. Vide quam no alte sapiebat, eosderauit enim quid in seipso ageretum considerauit animam suam, inspexit fabriea diseus sit se intus quid esset, de ex qua parte illatam pulchram molem gubernaret. atque in vaseulo tutat eo quo modo habitaret anima plena talis thesauris sapientiae ct scietiae de prudentiae: ubi illic essent lata, tam preciosa,tam gradia: luae loca anima obtineret, in qua nullus est locu atq; ex uno fonte quo modo procederent sngulae virtutes sine diminutione es exeuntis Stu ofundentis. Vidit haec,cosiderauit hςe,voluit nee vavit comprehendere se, de exclamauit deo diees, Miri fidata est scientia tua ex me,inualuit, de non potero ad illam Hoe fuit dicer Quando te possum comprehendere tam magnum, qui meipsum non valeo explicare extremum S paruum Vide Se alium humilem requiarentem modulum suae infirmitatis, de no excedentem, Tox. . superbox ad humilitatem inclinantem, Arenam inquit maris,& pluuiς guttas,& dies seculi quis dinumerauit3Altitudinem coeli,ct latitudinem terrae & profunditatem abyssi quis mensus est3 sapietiam dei praecedetem omnia quis inuestigauit Ecce Propheta dieit imo ipse dominus qui loquebatur per Propheta, quὀd sapientiam dei nullus inuestigauit. Cluillas est enim dei vi
tu & dei sapientia.Nullus secundum diti nitatem p Diuit in uestigare sapientiam, quia secundum id quod filius natus est de patre sne aliqua matre, natiuitate eius quis enarrabit Dic mihi haeretice, tui audes dicere, contra A ς minor sit dei sapientia die mihi altitudo coeli quan- ω- ta sit alitudo terrae profundu abyssi Numera si potes c. m. pluuiae guttas,arena maris,ct dies seculi tuos etiam nu-- α mera capillos,quoniam Omnes capilli capitis vestri numerati sunt. Demonsba mihi atque explica parua ista inferiora , de lite tibi credam polle te inuestigare superiora.sed non potes,non valesApiritus dei te conuin eat qui vos haereticos ante praevidit.Qui enim ista quc su pertiis diximus,conscripserunt atque senserunt spiritu agebatur veritatis,non erroris. Tu autem haeretice,
cum haec no vales explicare, audes de ipsa quae inuestia gari non potest dei sapientia disputare, de magnus tibi videris,quia disputas nullo altercante tecum, nullo ii diee praesidete. Et dum suffragatur tempus errori tuo, existimas te aliquid esse.cum sis nihil: de seductus multos seducere cupis,alios pecunia selios potentia' tales tibi congregas quos plurimos tecum perdas. No est tibi Εlabor hie initi ad salute,sed potius ad pernicie. Talia enim docendo imo non docendo, sed potius blasphemando,no euilibet potenti,sed ipsi deo patri in eius s-lio facere demonstraris iniuriam. Maior est pater, minor est filius:melior est pater,inferior filius. Has conti melias nec homo quilibet sapiens libenter aeripiat,quis liti meliorem sei so,aut parem habere cotendit. Vnde etiam illud dicium propheticum, Laetatus est pater Toletio. in filio sapiente, in vita sua vivit, de in obitu no est eta tristatus. Mortuus enim est pater, de tanu non si mo tuus. Quare non est mortuus 3 Simile enim reliquit pros: tace Propheta dicit, sapientem filium hominis ei lesmilem patri, de tu haeretice audes dicere ipsam sapie tiara dei filiis patri esse dissimilem. Propheta dieit,mortuum hominem patre in eo, quod filium similem reliquit viuere in filio: & tu audes ipsam sempiterna vita,
quod est dei filius, separare ab illo qui nunquam moritur patre Et quid, inquit, facturus sum Ipse dixit,
Pater maior me ell.Quia non intelligis,ideo tibi male tu fisi, a sonat quod bene dixit. Nam ipse dixit,immo de coQ- cap. I. mauit. Prorsus ipse dixit, Pater maior me est ipse filius I. .i . dixit. Vide quado hoe dixit in susceptione humanς na Fturae positus hoe dixit. Tunc dixit, Pater maior me est: quando dixit, Trallis est anima mea usque ad mortem. Tune dixit, pater maior me est: quando fleuit, quando lassatiis ei quando esurivit,quando sitauit. Tune dixit, Pater maior est: quando dc dicit scriptura, minoratiim paulo minus ab angelis. No quid etiam insana superbia psel. .
ita irreuerens progreditur ve iba, ut verbia dei manens
apud patrem, audeatis dicere in illa diuinitate angeliseise minorem Si non audes haeretice hoc dicere serualios gradus,de periet error tuus: Filius apud patrem,a- qualis cum patre, quoniam sempiternus cum sempite
no,semper manens cia sempiterno manet aequalis minsus,ct veniens in susceptione hominis minor, no solupatre, vertiet iam angelis, aqualis in forma dei, minor
in sorma serui. Requalis eum patre creans angelos, a qualiscum patre homines faciens,aequalis ei, patre nouum eo nitituens mundunx minor patre, perditum re parans mundum. Aequalis cum patre, vitam largiens aeterna nummor patre, mortem suscipiens nostrata. chriai a
Hiine itaque silium credimus in susceptione lim ii titi. minis minorem, in diuinitate patri aequalem factum, cap Ixseut Apostolus dieit,ex semine David. Que virgo Ma Roma a.
29쪽
o ria ae spir tu sancto eoeipiens, ct in euius utero verbata με. i. earnem suscepit, nobis factus est mediator homo tot & deus verbii anima & earo unus Christus. Hoe quippe nobis etiam ordo huius sacra meti declarat, Q posteaquam eredimus in deum patrem Omnipotetem,cre dimit, & in Iesum Christum filium eius conceptum de spiritu sancto, natuin ex virgine Maria. Et hae e natiui tas perturbat Omnem cogitationem humanam, quo niam virtus est eam operata diuina. Nam quando admittet ratio nostrae generationis,ut virgo concipiens, virgo post partum permanens,filius videatur, integritas inuiolata seruetur Et hoc non potest implere quiliabet natus homo: ille autem potuit, quia non erat loliis homo,sed deus & homo qui propterea voluit nasci homo quia petierat omnis homo. Primum itaque mira culum magnu huius mediatoris ac singulare fuit quod se natus est: ut ille qui veniebat multos docere, facere
miraeula,quia ipse per se es per illos faciebat, haberet tamen aliquid proprium qui nihil usurpaverat alienum Solus enim de virgine natus est, quia totus sine amplexu viri&foeminae de spiritu sancto coneeptus est: lusi i sine eorruptione impleuit uteru matris,quia solus pro nobis super coelos aleendit ut sederet aa dexteram patris.Aceeperunt ab illo discipuli ut faceret inulta & inagna miracula, ct fecerunt:nec tamen ciuispiam praedicatur aut creditur de virgine nat', aut de spiritu sancto conceptus nisi ille unus qui creator temporum inuentus,in tempore est etiam ipse creatus, suscipiens quam integram formauerat humana naturam, ut per ipsam uodam modo redemptor nostram repararet ruinam.
t hie dei filius,& hominis filius: dei filius de corde patris hominis si ius ex utero matris. Ide ipse unus Christus qui procesiit ex utero virginali tanqua sponsus de thalamo suo. In quo utero spiritales nuptiae celebratae, deus eo niunctus est carni, & caro adhaesi deo vi esset chia liras unus Christus & totus homo. Hic ergo procedens D ID. velut sposus de thalamo suo, ad cuius nuptias comota
uniuersa exultare visa est creatura. Nanque angelorum
chorus ex his nuptiis pacem desgnat hominibus boni volutatis: quia qui ei at dei situs, sectus est homini, salius suseipiens quod non erat,non amittens quod erat. Nah, His nuptiis coeli nouam stellam,nouum atque splendi dum lumen illo ipso sponso operante procucui ut lui men verti sedentibus in umbra mortis nunciaren: na
iis,& velut in lingua sua laudarent hune sponsum procedentem, quem sciebant ad hoe suscipiise hominem
mortale vi faceret immortalem. Ad hunc sposum Maagi ab extremo terrae veniunt, scommoniti requirunt,4 voeati munera offerunt,infantem natum necuum qui dem videntes,sed stella indice regem adorare cupientes.Ex his nuptiis regis nati,turbatur Herodes, pertu bati S lildaei regem totius creaturae non intelligentes: ruciat Herodes quem audit regem natum infante te o ne illo crescete pollet regnum amittere.Iudaei noletes habere dei filium regem,ubi Christus nasceretur, Herodi prodiit, at de unius infantis nece virorumqvoluntas astrinstitui. postquam enim Herodes ludaeis narrantibus didicit, ubi Christus occidedus posset inueniri, vocas ad se Magos, tempus ab eis inquisiuit stelrι 2. . lae,missis': in Bethleem ait ite, diligenter inquirite de puero,ut 5: ego veniens adorem ei Labia dolos quid in ore S eorde loquetis mala Aliud enim habet tua lingua aliud clamat coscientia.Te ipsum decipis talia e sitando erras, falleris es fallis . Frustra in malo vigilattillitas no a te sicut de te inquiril veritas. Ecce audiunt
te Magi, aliud quidem soris dicentem, sed nesciunt te xintiis aliud cogitantem, S pergunt ita ut amplius ad te non reuertantur ille enim eos admonebat, qui sapientiam tuam deridens, hoc Magos facere praecepit quod rex iusserat verus, no quod sub dolo persuaserat falsus. Per aliam, inquit Euangelista, viam regressi sunt in rogionem suam. Verum cu te a Magis delia sum seniisses Herodes, voluisti omnes infantes terrae illius perdere, ut unum quem quaerebas positi occidere. Sed ille sp I pstis. sus noster qui processit de thalamo suo,ut ex ore int in psti. Dum ct iacientium perficeret laudem, liniuit implere
te voluntatem tuam: ut aetas quae lingua propria Clitiastum non poterat consteri, testimonio mortissiae co-steretur,ct erudelitas immanis demonstraretur tua, &ad nuptias est lestis spoli infantium conglegaretur tu ba Die Herodes, si te Christus ideo offendit, quia eius Magis annuntiantibus audisti regnum, quid te offenderunt ii qui tecum aduersus Christum sentiebat principes ludaeorum, quorum sitos interscies ipsos magis atrocissima poena in suis filiis affixisti3 Nam Christum minime inuenire totuisti. Sed quid tecti diutius agam ipsos conueniam ludaeos,qui dum infantem Christum L noluerunt agnoscere, filios suos pro illo compulit sunt
amittere quos quidem Occidit morti propinauit HGtode, vester amicus: sed his immortalitate aeternamsi; vitam donauit Chrisbis,quem vestrum etiam nunc dicitis inimicum. Vos inquam conuenio o Iudaei, qui I usque in hodiernii diem negatis filium dei. None vox vestra illa est quado eum videbatis miracula faciΘtem, Opata. atq; tentantes dicebatis, Quousque animas nostras su- spedis Si tu es Christus, lic nobis palam. Ille autem ad
considerationem miraculorum vos mittebat dices, O- rpera quae ego facio ipsa testimonium de me perhibent: 'ut Christo testimonium dicerent non verba, sed facta. Vos autem non agnoscentes saluatorem, qui operaba- dititur salutem in medio terrae vestrae, adiicientes in malo aistis Tu de teipso testimonium dicis,testimoniis tuum min.
non est verum. Sed ad hςc ille quid vobis responderit aduertere noluistis. Nbnne scriptu est in lege vestra, in se . duorum hominum verum si testimonium Praeliarie tores legis, intendite legem. Testimonium quaritis de Christo,& in lege vestra scriptum est, quod duoru h minum testimonium verum sit .Procedant de lege v stra non tantum duo,sed etiam plures testes Christi re Meonuincant auditores legis, nec factores. Die Esaia is stimonium Christo, Ecce inquit,virgo in utero conei FD. . piet S pariet filium, ct vocabis nomen eius Emanuel, quod est interpretatum,nobiscit deus Accedat & alui testis. Die ct tu Hieremia testimoniis Christo, Hic est, F mcb.3. inquit,deus noster, ct no aestimabitur alius absque illo' qui inuenit omnem viam scientiae, ct dedit eant Iacob puero sito,& Israel dilecto suo: Post haec in terris visus
est, ct eum hominibus conuersatus est. Ecce duos testes idonei ex lege vestra, ex quorum testimonio non sunt eo inpuncta corda vestra. Sed alii atque alii ex lege GD . Christi telles introducantur, ut frontes durisiimae ini- c III micorum coterantur.Veniat ct ille Daniel sanctus, tu uenis quide aetaἰ enior vero scientia ac mansuetudi ne,couincat omnes films testes: sicut conuincit seni
res impudicos ta suo testimonio Christi conterat iniis micos. Die facie Daniel,die de Christo quod nosti Cis venerit,inquitianctus sanctoru, cessabit unctio. Ou re illo praesente cui insiliantes dicebatis, Tu de teipso
testimonium dicis, testimonium tuum non est verum
cessauit unctio vestra, nisi quia ipse est qui venerat sanctiis sim
30쪽
A ctu, sanctorum Si vi vos dieitis nodum venit sed expectatur ut veniat sanctussanctorum Aemonstrate unactionem Si aute quod verutra ess,cessauit unctio vestra, siau. - agnoscite venisse sanctu sanctorum. ipse est enim S lapis ille ab seisus de monte sine manibus cocidentium, id est, Christus natus de virgine sine manibus comple
ctentium,qui tantum creuit,ut mons magnus seret, &impleret uniuersam faciem terrae. De quo monte dicit is, Propheta,Venite ascendamus ad montem domini. Et 11. ι,. de quo David dicit, Mons dei, mos uberrimus: ut quid suspieamini moles in caseatos, montem in quo placuit deo habitare in eo Cum enim ipse dominus Christus diseipulos suos interrogaret, quem diceret esse homines filia hominis,Responderunt Alii Heliam alii Hieremiam ut unu ex prophetis. Et ille,Vt quid suspicamini montes ineaseatos, monte in quo placuit deo habitare in iplo3Hune cognouit Petrus dices,Tu es Christus filius dei. Agnouit monte,& ascendit in montem.
Testimonium dixit veritati, & dilectus est a veritate. N itis. Supra petram sentatus est Petrus, ut mortem sui e OB ret illum amando, quem ter negauerat timendo.
N-ω Die de tu Moyses legis dator,dux populi lsrael, imis a re lu/ stimonium Christo, Propheta vobis exeitabit deus de
est hma fiatribus vestris. Omnis anima quae non audierit pro- , H duis. phetam illii, exterminabitur de popul .suo. prophetamen. I. aute dictum Christum,ipsum audi in Evangelio Chri pristis. stum, Non est, inquit,propheta sine honore, nisiin pa-21 αε. tria sua. Accedat autem David sanctus testis fidelis, ex D O. euius semine proe sit ille, cui lex de Prophetae testimonium reddunt, Dicat de ipse testimoniis Christo, Ad
Wal. t. rabunt,inquit eu Omnes reges terrae, omnes gentes se
utent illi. Cui seruient Die cui seruient Vis audire cui seruienti Dixit dominus domino meo sede ad dextera meam donec ponam inimicos tuos scabellum pedum
tuorum . Et expressius atq; nominat m . Quare,inquit,
tumultuatae sunt getes, de populi meditati sunt inania Astiterunt reges terrς S prinei pes couenerunt in unu , aduersus domino,& aduersus Christum eius. Aeeedat Ze alius testis. Die de tu Abacue propheta testimonium Christo, Domine,inquit,audiui auditu tuum de timui, consideraui opera tua deus & expaui. inae opera dei iste miratus expauit Nunquid fabricam mundi iste miratus expauit Absit,sed audi ad quid expauit.In medio,
C inquit, duum animal tu innotesces opera tua deus,Veria Dan. r. bum earo factum est. In medio duum antinaltu cognosteris. Qui quousq; descendisti,expauescere me fecisti, D- , quia verbum per quod facta sunt omnia in praesepio iacuisti. Agnouit possessorem bos seu, Se Unus praesepe
domini sui. in medio duum animalium cognosceris. Quid est in medio duum animalium cognosceris: nisi
aut in medio duum testamentorum,aut in medio duo D .lI, iram latronum, aut in medio Moysi & Heliae eo eo iuru u. 7. monte sermocinantium Ambulavit,inquit,verbum:&exiuit in campos. Verbum caro factum est, ct habitauit Faruch I. in nobis. Ploe ct Hieremias ait, Post hae in terris visus est.& eum hominibus couersatus est. Ecce quo mo . do conueniunt sibi testes veritatis: ecce quo modo co-
uincunt filio falsitatis.sussieiunt vobis ista b ludaei,An
adhue ad vestram eonfiitionem ex lege se ex gente vestra alios introdueemus testes, ut illi testimonium per. Dan. a. hibeant cui perdita mente insultantes dieebatis, Tu de Simessis G teipso testinaciniis perhibes testimonium tuum non est za aria vertim Quad si velim ex lege Se ex Prophetis omnia rammonia quae de Christo dicta sunt colligere, facilius me lepus P. XIIII. quam copia deserit. Veruntamen lenem illum ex
sente vestra natum sed in errore rim non relictusti, Dimeon sanctum in medium introcilicam: qui meruit decrepitus teneri in hac luee,quoadus i. videret veram
lucem. Quem quidem iam aetas copellebat ire, sed e pectabat suscipere quem sciebat venire. Cum isse senex
admonitus ellet a sancto spiritu,quod non ante more- rucaei. retur quam videret Christum do natum, que cogia seens venit ad teplum. Vbi vero eum portari manibus
matris vidit, de diuinam infantiam pia senectus agni ui tulit infante in manibus suis. Ille quidem Christum ferebat,sed senem Christus regebat. Regebat qui portabatur, ne ille ante promissunt a corpore solueret. Quia tamen dixerit, quem confessus tuerit, aduertite inimities,non Christi,tes vestri. Benedices deum exclamauit senex ille S dixit, Nise dimittis domine seruum tuum uiae secundum verbii in tuum in pace, Quia viderunt oculi mei salutare tuum. l lli etiam parentes loannis, Zacharias de Helisabeth,iuuenes steriles in senecta Getidi,dicant etiam ipsi testimonium Christo. Dicant de Christo quid sentiant. S testem idoneum Christo nutriat. Aiunt enim suo paruulo nato, Tu puer propheta altis. sint vocaberis,Pr ibis enim ante faciem domini par a Lre vias eius. Ipsi matri de virgini Helisabeth ait. Vnde Emhi,ut veniat mater domini mei ad mei Ecce enim vincta est vox salutationis tuae in auribus meis, exultauit in gaudio infans in v telo meo. intelligens enim Ioan nes matrem domini sui venisse ad sua in matrem, inter ipsas angustias uteri adhuc positus motu salutauit,que voce non poterat. i postea ipse Ioannes prceursor Se amicus humilis de ficietissimus seruus testis idoneus f ctus,tanto maior in natis mulierum, quanto exii ima batur esse quod non erat. Christum enim eum esse tu
dii eredebant sed ille no se eisse elamabat dicens, Que f. 'me suspicamini esse, non sum ego ,sed ecce venit post me, de cuius pedibus no sum ego dignus soluere eorrigia cateiamenti eius. O fidelis testis δὲ amice veri spos, quantum te humiliatililis, s ad eorrisiam calciamenti eius soluendam dignum te eiledixisses.Sed du hoc note dienti dicis ludaeis falisis testibus contradicis. Et haeea te dicta sunt antequam Christum videres:qui cum ad te ipse venit excelsus Se humilis implendae dispensatio nis suae gratia, ut a te bapti aretur, qui nullum habebat
omnino peccatum,quid responderis,que cognoueris, Fquale testimonium protuleris, audiant inimici qui ai gire nolunt. Ecce inquit agnus dei, ecce qui tollit pec- Ioan.I. cata mundi, Et adiecit,Tu ad me venis bapti rari, Ego a 'te debeo baptistari.Agnouit seruus dominum, agnouit peccati originalis vinctilis obligat',ab omni nexu pe cati liberum.Agnouit pr eo iudicem,agnouit ereatura creatorem,agnouit para nymphus sponsium. Na de licevox loannis est.Qui habet sposam sponsus est. Amicus aute spons stat de audit eum,& gaudio gaudet Propter vocem sponsi. Stifficiunt vobis illa o Iudaei, sui3 citit si id si vobis tala testes de testimonia ex lege vestra de ex gute 1,hiti. a. vestra3 An adhue impudentia nimia r audebitis dicere, cap XV. quod alterius gentis vel nationis homines Christo de et a iis , berent testimoniti perhibere Sed si hoc dicitis respon arati an det quidem ille vobis. No sum millas. si ad oves quae N .i,. perierat domus Israel Sed sicut vos in actibiis Apolim
lorum in erepat Paulus, Vobis primum Oportuerat amnunciari verbum dei sed quia i epulistis illud, nee vos
dignos vitae aternae vidicaltis, ecce.inquit,coHertimus nos ad gentes: demoliremus etiam nos ex gentibus te
stimonii, in Christo finite prolatum, quonia veritas nβs acuit clamando etiam sera inguas inimicoru suorum. Nonne