Amphitheatrum æternæ prouidentiæ diuinomagicum. Christianophysicum, nec non astrologocatholicum. Aduersus veteres philosophos, atheos, Epicureos, Peripateticos, and Stoicos. Autore Iulio Cæsare Vanino, ...

발행: 1615년

분량: 375페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

34 AMPHIT. PROVID. AETERNAE,

Cardanum couertamur,Coelum est propter nostratia, non haec enim illo sunt inferiora, constant enim eadem materia S illa inco ruptibili quidem utrisque. Corpus aute ii manum etsi dissoluitur,non est minus nobile quam celeste corpus, cum sit subiectum diuinae substantiae, quae dicitur intellectus: Illud quidem anteit simplicitatis, loci, ottaciique praerogatiua;Hoc operosius est,atque ista ipsa conditione admirabilius. md si

hominis, ut credimus, S speramus, coelum sutura sedes est,etiam illi hominem anteponere no extimesca.Nec Coeli materia formae dignitate primas sibi vedicabiςNam ut nonnulli putauerunt aliam formam habet coelum qua coelum est, & aliam formam qua mouetur,id est intelligentiam. Homo vcrbuna solummodo forma,quippe intellectum, quo est id,quod est,quod homo nominaturi quare nobilior erit hominis materia propter informationem formae nobilioris ; ad hanc enim rationem, coeli forma nihil esset aliud, quis forma corporis, quae non possit illud mouere,mouetur enim hoc praesupposito ab intclligentia; quare coeli non obsolescunt,s propter haec inferiora nobilissima orbem circumferunt, cumque illorum motum ad nostri moderationem componi apertum fit, neque

52쪽

neque eis esse naturalem, ut probauimus,

hinc Dei prouidentia circa inferiora haeC' perspicue satis intelligi cognoscique potest. EXERCITATIO VI. Probat diuinamprouidentiam ex oraculorum responsis.

Apideas Deoru statuas, de futuris re-b Jrum successibus& euentibus, Vaticiania quaedam edidisse compluries apud historicos legimus. Illud autem Dci prouidentiam singularem circa haec inferiora vel maxime demonstrat, Nam illa saepius ut edita, sic facto ipso contigerunt, neque tamen naturaliter effecta ciue quisquam ausit

asseuerare, cum naturae longe excedant vires : ab aliqua ergo substantia supernaturali praedita facultate, cuius permissu illa edita

fuerunt.

Nicolaus Macchiauellus Atheoru facithprinceps in comentariis ad Tithun Liuium,& in perniciosissimo libello de Principe vernaculo idiomate conscriptis, existimauit haec omnia falsa esse, a Principibus ad incautae plebeculae instructione conficta, ut quam ratio non posset ad officium , religio C a salteru

53쪽

36 AMPHIT. PROVID. AETERNAE

saltem duceret;Pro hoc autem fine in rebit religionem concernentibus licitu citamen' tiri docuit etiam Socrates in a. de Republi& Scaevola,ut refert Aug. in lib. q. Ciuit. Dci cap.9.1cere c5sueuerat, Expedit in re 1igione ciuitates falli, hinc tritum Circumfertur adagium. Mundus vult decipi , dcc

At Macchiauello unius Florentinae Reipublicae modorno historico nulla in hoc ad hibenda est fides, cum pleni sint omnes ii bri, plenae omnium sapientum voces, plena Vmnia tum Graecarum, tum Latinarum alatiquitatum monumenta, quae verissima do- ant M indubitata oraculorum responsa. Deceptus est iniselix Atheus,quia nonnulla idolorum miracula fabulosa aliquando potuit legisse, quare ex particulari contra Dia lecticorum regulam uniuersale intulit, omnia fuisse falsa : quae propositio non habet Consecutionis probationem secundum for mam ab uno enim ad omnia non ne uario

concludituri

Petrus Pomponatius Philosophus acutii- simus,in cuius corpus anima Averrois Commigrasse Pythagoras iudicasset,in admirabiali suo opustulo de affectuum naturalium rerum causis, vera fuisse constetur oraculo

54쪽

EXERCITATIO s Ex TA 37rum responsa, non tamen edita a Deo vel a Domaone, sed ab anima, de corpore coeli. Nam, inquit hic Mantuanus, cum intelligentia non sit corpus, neque Virtus in Co pore ex Aristot in 8.Physic. & consequentet

proprie non sit in loco, neque in subiecto, nihil vetat dicere illam fuisse in statua Idoli

Ibique facillime potuisse mediante CorporC- coeli coelum namque esst instrumetum vnia uersale intelligentiarum) per os Idoli vocem emittere, prout Tibicen per tubam sonum edit:Nam si ex Christianorum sententia D mon potuit id efficere,cur non stipe

nae mentes immateriales coelorum motria

Cesicum plus virtutis non sit in illo,quam in his ad oraculum siue idolum inflandum Mmouendum. Caeterum vocem illam ab intelligetia una cum corpore coeli formatam, x per os Idoli emissam, vere futura praedia Xisse, mirum non est , quando Amandinus lapis ex Alberto in a. mineraL prophetiam,& interpretationem signorum, Sc aenigmatum gest anti conscrt,Quiritia lapis secretorum est proditor. Silenitem diuinationi inscruire sub prima luna probatum est, inquit

Albertus. Has autem. virtutes syderum in

fluxibus illi conceperunt; Quod si tantum si municat lapidibus coelum, quidni una

55쪽

AMPHIT. PROVID. AETERNAE,

eum sua dilectissima amasia unitiun, id est, intelligentia,idem aut longE maius in statua Idoli posse credimus effecisset Haly Aben-zaget ex syderu sibi cognita positionc pra

dixit infantem natum statim vaticinaturum, ita euenit: nam ab ortu suo et q. horis post locutus est,mortem sua praenuncians sino ad que iratus erat,patri scilicet ut imminei tes familiae calamitates denunciaret, Vt refert idem Abenetagel cap.7. s.parzConcili tor in expositione 27. problem. Iunctinus

in defensione bonorum Astrologorum fol

.Par. 2O.ex impressione Francosordi a.

Abluidb admodum,ac luculcter aduersus Pomponatium disputauimus in Apologia pro Mosayca, Christiana Lege aduersus Physicos, Astronomos, &Politicos. NunCigitur satis crit adductis rationib.satisfacere. Primae,intelligetia proprie non est in loco, potuit ergo csse in Idolo. Respondeo falsam

este consecutionem, etsi enim intelligentia in loco non est sicuti corpus, cuius extrema

'Complent vacuum corporis contincntis.A

tamen cum sit ens finitum, necesse est visit in aliquo ubi,vel in coelo lovis, vel Veneris. Atque ita quaero,intelligentia quae mouebat coelum Iouis nempe Iachiel ex Cardani sen-xcntia, quomodo potuit esse in statua Idoli

56쪽

per operationem ne, an per desinitionem Primam partem cocedere est perabsurdum; quia si intelligentia esset in suo ubi per operationem , non possct in eodem ubi aliam exercere operationem; sed variata operatione, variaretur ubi. At hypothcsti non variat, quia sine ullo motu sui secundum,ubi, mutas potest exercere operationes, neque posset mutare, ubi, nisi mutaret operationem.

multominus desinitive fuit intelligentia in Idolo,quippe ut sic no fuisset in suo coelo,na per definitione intelligeria ibi est, hic no est. Secundae rationiJapides instillatam quasi habent virtutem a syderibus futura praenosicendi,tanto magis S ipsa sydera.Respondeo falsu esse antecedens,innititur enim putrido fundamento, quippE Albertino testimonio, quod reiiciendu ducimus, cu in lapidu proprietatibus recensendis qua plurimis scateat

erroribus. Na Vt multa consulto praeteream, quoties perfricta fronte affirmat adamatem ferro perfringi non posse, cum tamen malleolo in Scobem reὸigatur:Chrystallo tamepauid durior est, ut ex Card.in l.7. de subtae. de lapid. fol. 2 3 3. nos edocti, cum essemus Antuerpiae periculum fecimus. Et Lutesiae Iuuenem quendam inuenimus, qui Albe cinis coniecturis adhaerescens dictos lapides

57쪽

qo AMPHIT. PROVID. AETERNAE,

maximis coemit sumptibus, sed tanta tam que inanis pecuniarum profusio in nullum aliud ei cessit emolumentum, quam in sili-iplitis ludibrium, adeoque in Scaligeri co cessi sententiam, Ut plus virtutis inesse putem uni pulifi, quam omnibus iis,qui vulgo pretiosi habentur,lapidibus:falsum esse probans certis demonstrationibus, antiquum Circulatorum prouerbium,Virtus in Verbis, in lapidibus: Nam nec ipsa verba quantumuis magica ex Trithemii Steganogr phia,S Agrippinis excantationibus desun ptra vim aliam habent, quam immutandi auditum, Tertice ratiosi,Haly ex Syderibus denunclauit puerum natum prophetarum,prophe

tiam igitur astra conferunt.

Respondeo negando Cosequentiam,pueri nanique prophetia fuit in astris tanquam in signo,non tanquam in causa. Vestigemus cm veritatem ex ipsis Astrologoriam confessionibus. Albertus magnus ni suo speculo astronomico de libris licitis cap. II. ait, Iam fimm quoa signo virginis Uendente. natus est Dominus Iesus Chriam non quia subiaceret D- ναχ notibus, qui. creaverat se i as stagat , quia tum extenderet carimm stat pellim, formans labrum uniuersaris, dedignareturque Fuus '

58쪽

oere incompletum, noluit literis eius deesse , d eis p secundum prouidentia in lib. aeternistissu nt, eleganti simul ud, antequam de Visone nascer tur, ut per hoc innueretur homo naturalis, Deus , qui non naturaliter nascebatur , non quod

caelifigura esset causa, visic nasceretur, si potis signi catio; immo is erat cosa , quare modus iamirandae siae Natiuitatis per coelum significare

tur. Hieronymus Cardanus, i multiam debet Astrologorii nobilissima Resp. in lib. η. de subtil.cap. de luce & lumine, cum dixisset post Cometae apparitionem Principum mortem,legum mutationem consequi, sub

didit: ct cometes horum potest esse Aoum, causa

vero minime. Ita & ego dico pueri prophetiam fuisse in coelo non tanquam in causa, sed signo duntaxat Quare potuit Ualy per tissimus Astronomus ex astro Veneris bene disposito facillime illud coniicere. Illud a

tem obiter adnotemus, Naturale,non mira- Culosum opus esse,Vt puerulus recens natus loquatur, nam cum sermo linguae robore intelligentia constet: haec autem cum illo

adueniat prius plerisque, hinc fit,ut mirum videatur,loqui puerum intelligentia nodum absoluta, Attamen si linguae robur prius perficiatur, cum homini a natura insita sit ipsa vis loquendi, quidnam ossiciat quo minusi

59쪽

AMPHIT. PROVID. AETERNAE

audita non intellecta ad instar picae, ut psi taci effutiat, vel intellecta iam nixu quodam spirituum, atque concursu ad linguam pro ferat

EXERCITATIO VII.

restonsi S 'simis prouidentiam Aeterni Numinis confirmat.

qm Vturos euentus sybyllae pronunci

bant,idque non ex Ephemeridu contemplatione,multominus ex interrogationuscientia,quam professus est Albumagari Diauino igitur ac supernaturali afflatu permotae id praestabant;quare fatendum est sane,a caelesti aliquo numine regi haec nostratia atque temperari. Innuit hoc arg. Arist. in lib. 2. ad Eudemium. Plut.in lib.Cur oracula esse desierint:respondet falsam esse Cosecutionem, utpose non ex integra partium enumerati ne illatam. Quare ditiinandi potestatem in Vim terrae transfert, in vaporem scilicet an

tri Delphici, ubi sybyllae responsa dabant:

probat, quia cum Apollinis antri vapor ab initio violentior esset, maiori cum impetu ad futurorum praedictionem vatis animum impellebat: quare tunc temporis oraculoruresponsa carminibus edebantur,cum autem vaporis vis impetus paulatim diminueretur.

60쪽

impetus quoque erat remissior , hinc soluta oratione futura praedicebantur, cumque Vis illa exhauriretur penitus, oracula quoque desinebat. Vapor autem quod praedicere cogat,& carmina condere,probat Plut:Nam id vini vapor efficit, & terrae igitur. Nam ut ex vino impetus, ita ex terra exhalatio incessit

animum.

super hac quaestione abunde admodum disseruimus in nostra Apologia pro Mos. MChrist. Lege. Concedamus nunc terr strem illum vaporem potuisse cogere ad carmmina, non tamen ad futurorum eventuum

praedictionem, quam Sybyllae cum suiluna

omnium admirabilitate edebant. Hieron . Cardanus. in lib. t q. de rerum Variet.c.68. Sybyllinas prophetias tribus adscribit causis,ui terrae,vi coelesti in puella, S vi coelesti in antro, Vis terrae vatiS mentem agitabat: nam cum in antri penctralia ingrediebatur , vapor ille in exstasim rapiebat vigilantem. Exstasis autem vigilanti, etiamsi casu contingat, futura ostendit quamplurima, in quorum Veritatem Sybyllae mela CC lesti eleuata vi dirigebatur. Per vim aiatem

coelestem intelligit sydereos influxus Sybyulae,& antro praedominantes, Veneris scilicet vitrum cum Sole tque Salu M. . n Philoseplix

SEARCH

MENU NAVIGATION