장음표시 사용
111쪽
Itane vero lucis & tenebrarum, fidei perfidiaeque, veritatis ac mendacii par jus, parem ei Ie rationem contcndas Audirent Eur
paeos ipsi. Quidni audirent 3 Discipuli Magistros , D stos indocti;
Plailosophos ii, qui nec rudimenta quidem Philosophiae norunt; Gentiles & Athei Christianos ; improbi Sanctos ; ficti ac mund ces eos, quibus nihil tam cordi esse solet, quam veritas fides , d nsissimis ignorantiae suae tenebris invol i, eos es qui a Sole i justixiae . illustrati
Solis instar refulgent in perpetuas aeternitates ; denique , ut verbo complectar omnia, Athei Sipae Sanctos Europaeps. Ubinam, vel in Sinis, vel usquam terrarum, illa quae in Oxhe si istiano tantopere semper viguit sententiarum animorumque con Diuia 3 Ubi illa tam conuans,& ab ipsis mundi exordiis tam immusasa Sanctorum Philosephia, sapienti ab e vere caelestis, lununi rectae rationis adeo con formis Ubi denique doctrina illa tam ilhistri tot Magistrorum sanis
clitate, tot Sanctorum Martyrum constantia tot item prodigiis, Miam praesenti Ope Supremi Numinis, ac tot ci l terraeque teli imoniis confirmata Haudquaquam igitur aequa poIiulatio videri potest,
ut eos audiamus & sequamur Eurψpaei in China , qui . in, Europa si
degant audire vicissim nos velint ac sequi. Ergone, inquient, flocci faciemus Interpretes omninb omnes 3 Neque eb sane nos provehi necesse erit. Etenim quosn m dicemus ςsse primos omnium , prinaque authoritatis Interpretes , Mqu's adeo potissimum sequi nos oporteat Nonoe. siqvidem aga-haiis de libris doctissimus ille semcitis Interpres cenieri inprimis poterit, quando is Magistri sui librum δε hio explanavit Nonne ite ira nomen hoc tribui potest scriptori acutissimo , quando is Avi sui Comai praecipuum hoc opMs. e. medio conlianter tenendo est interpretatus Z Qppe .sinii litcr alii discipulorum, Interpretes quoque censendi crunt, qRando libros comment
riis suis illustrarunt 3 Quid iod & ipse Con us, atque Memcius
IRterpretes voc3ri poterunt, utpote quorum baec praecipua laus fuit, quod Priscorum libros cm fide interpretati fiant. At enim; iam horum , quλm illorum Co Risntyrii vim textus & authoritalcm deinde obliquςrunt. Utique .o in Crunt. Sed an idcirco Interpretes esse desierunt e Porro hos Interpretes adeo non parvi pendimus , intVehementer etiam veneaeemur, ne latum quidem unguem ab eorumdem senseptia discedamus. .ed erie hic fortasse qui ruriam quaerat : Priscos illos Ini expr es .ecquis exponit vo 3 λ Ab hoc ego vicissim percunctor : novos illis In erpretes cum sns 4icam viatiatores j ecquis exponit tibiὶ Num alii lat prens , ghique Non opinqx. Sicut ergo ty xuos per ις ipsis, it uos nostros ita. telligexe conamur per nos ipsi. Sed ne quis exiuimet, oporxere n*s Jjὰςre pr0rsus Interprexes
112쪽
omnes posterioruna temporu1D, emant sane praecipui nominis & dignitatis Doctores Chum fhim, Heu i m xan; Iam tum N ', aliique, qui, cum susceperint in planandum Priscorum textum , latique non possiant, neque vero audent, rem luce meridiana clarioron non
candidὰ simplieiterque exponere I esto, sint illi Atheismi Principi: simbuti, & quid obstat nos ipsorum etiam testimbhialasserie, gametsi alibi sibii contradicant , & pravas' etiam φ binde 'peri nisceatit' opiunion S, cum videamus di gentium Apostolum primos Ecclesiae Patres, vanorum Poetatum , 'Sybillarum, 'Ar aliorum Ethnicorum monumentis, di restimoniis usos quodariamodo e luto ipseruin& sordibus gemmas , aut e tenebris lucida quaedam intervalla, scuscintillas intermicantes in authorci naturae, mentibus hominum insitas collegisse, ut ad primaevam aeterni hi linis cognitionem gentes
adducerent. Verumtamen testo , flocci faciamus omnes & maximem internos' Interpretes : Profecto non aliud faciemus , quam quod exemplo suo primi Patres, & corimo suo Christiarii Doctores, ae Sinae, faciendum esse docuerunt: mod si hortim 'statentiae, & au thoritati nondum aequiescas, vide quid dicam : Quod simctissimi quique Viri secissent, si contigissεt eos in has Regibnes venire propagandae Religionis cause, hoc ipsum & nos faciemus; ubi neglectis
Interpretibus atheis, uni Priscorum textui , 'sentehtiaeque sani btiun Interpretum adhaerebimus. Declarare rem juvat i ejus autem declarandae' hyatia licleat nobis
paulisper sacra cum profanis coii ferre. Pachimus .fgb liberae suistenim cogitationes ) Divos Ambrosiuna & Augustinum , Basilium quoque & Chrysostomum profectos olini filisse in I*da alia, vel AEgyptum, & eo quidem consilio prosectos, ut Hebraeis fidei h in Chri 1lum, uti verum Messiam & Salvatorem Mundi, persuaderent: 'Pa tres autem illos ivisse quidem litteris suis , Graecis , inquam & Latinis praeclare excultos ; sed Hebraicae linguae prorsus ignaros e Fa.-ciamus item sol 1 Hebraeorum lingua. quidquid si cri & disini est, contineri. Quid existimamus viros illos , qui non minus prudentia quam sane litate vitae conspicui erant, fuisse factu An tartὰ
desperato successe mox eo , unde venerant, reversuroS' At enim tam in siqnis levitas & inconstantia cadere 'non poterat in viros tantos.
An ergo Rabbinos Iudaeorum , & Legisperieri de germano sensu textus Hebraici fitilla conicituro, , & quid quia hi vel assi astehi, vel negassent pro vero habituros ρ dici hoc profectὁ hon pistest. Quid enim re Ignorabant sectasse sapientes viri titi, perfidos homines & in errore suo tam obstinaros, ad haec silerbos, & cdhteni- litores Christianae Religionis interpretaturos omnia in selitentiaridam; vim quoque facturos esse textui, & Glis atque mendaciis, quando aliter non possent, errori suo consitituros satius enimvero
113쪽
fuerat nunquam suscipere certamen ejusmodi, quam pro arbitrio &voluntate perfidorum hostium haudquaquam auspicald suscipere. Quid etiim aliud hoc erat, quam se pariter , Chri itumque ipsum,& sanctissimam Religionem nostram ludibrio adversariorum exponere ρ quid, inquam, aliud agere poterant, si Iudaeos ipsis in errore suo obfirniare voluissent, quam hac de adventu Messiae controversia illis uti magistris interpretibus sacrarum Paginarum ' Quid
hic igitur facto est opus , dicet aliquis ' quid consilii tu ipse nobis suggeres ρ Non aliud equidem quam, quod hic suggeret cuivis prudenti res ipsa de ratio a quamque adco Viri illi Sapientes ac Sancti procul Jubio cepissent, si illorum temporibus casus e usmodi
incidisset : Hoc nimirum, ut quando Christi causa patriam relinquere, tranare maria, vitam mille periculis objicere non dubitarunt.
non recusent in ejusdem Christi gratiam Hebraicae linguae, litterisque perdiscendis operam dare, & quamvis necesse fuerit cum fiantacto Hieronymo in solitudinem quamdam abdi, ibique per annos tres quatuorve studiis haudquaquam jucundis operam dare , alacritamen fortique animo id praestent , maxima rei utilitate simul ac necessi rate scmper ante oculos posita Ubi vero linguae peritiam assecuti fuerint, tum ipsi per se textus Hebraicos expendere aggrediantur , & sacras illas Paginas indubitatae veritatis Magistras nocturna versare manu . versare ditur.
n, In quibus si quid obscuri dubiive adhuc offenderint, non dubitent Hebraeos i pios contulere; cos potissimum qui Chrillianis sa cris iam snt initiati, vel, si horum nulla sit copia, tum eos in primis audiant, qui vitae integritate caeteros videantur antecellere , dea mendaciis fallaciisque magis esse alieni; alios vcro , quos perversos obstinatosque esse constet, quamvis docti sint; & maxima authoritate apud suos polleant, nihil tamen morentur , nequaquam audiant. Ubi autem ae vero germanoque sensu textus Hebraici tandem ipsis constiterit, in arenam deicendant cum Rabbinis psis congrediantur . fallaces & aberrantes eorumdem sententias & interpretationes refellant, ac denique cx illustrioribus Prophctarum testi
montis Humanae Redemptionis opus jam perfectum fuisse animose demonstrent. Quaero hic igitur a candido Lectore, num quae alia, praeter hanc unam , simpeteret via Hebraeis Christum annunciandi, Num quod aliud consulum stipra memorati Doctores capessere potuissent ρ Hieronymus certe quidem magnum illud Orb: s Christi ni lumen , non aliam viam tenuit: quo autem operae suae pretio, quo successu laboris de fructu, jam terrae omnes, omniaque saecula
Perdiscere ergo litteras ac linguam Hebraicam Hieronymus dat mala quondam potuit; de deinde obstinatam gentem domesticisis oraculis Diuitigod by Coosli
114쪽
oraculis ac testimoniis convincere: Sinarum vero litteras & linguam tam arduo in loco positam esse arbitrabimur, aut tam contractam esse divinae erga nos munificentiae manum hoc tempore , ut nullus
ex Evangelicis Praeconibus ad earum peritiam similiter queat pervenire At profecto non ita rem habere , sed horum quoque conati iabus affare Spiritum Domini, spiritum, inquam, illum, qui replevit olim, hodieque replet Orbem terrarum , vel inde potest intelligi, quod ex Europaeis Sinicae vineae cultoribus extiterint aliqui tantam assecuti peritiam dissicillimi idiomatis, tantam item litterarum, quamvis infinito prope sint numero , ut, nisi eos os oculique Europaei prodidissent, perspicaciores quosque Sinensium , Sinenses est. crediti , fallere potuissent. Cur ergo qui tantum facultatis nati sint, &tam praesentem Numinis opem sentiant non patiamur aliquid mo liri per se, per se adire fontes ipsos Sapientiae Sinicae , relictis sciliacet posteriorum Interpretum rivulis , seu lacunis potius haudquaquam sinceris di puris, sed plerumque vel idololatria , vel atheis.
Certe gravissimorum Doctorum Sinensium, Pauli, inquam, Michaelis, Leonis, Philippi, Matthaei, Lucae , aliorumque, uniformis &constans haec fuit sententia: Nullam Civium suorum qui Priscos libros commentati sunt, ab Evangelii Praeconibus habendam rationem ι sed uni Priscorum textui esse inhaerendum ; de hoc uno laborandum, in quo, si quae minus clara offenderint, sperari posse haud defuturos ex Sinis ipsis, etiam non Christianis , Viros primae eruditionis & au thoritatis, qui dissiciliores locos cum fide nobis explanent. Intelli gebant nimirum homines prudentissimi evenire posse jamque adeo in patria sita usuvenire fatebantur, ac deplorabant ) ut non tantum nobile & imperitum vulgus a Prisca veritate rectaque Majorum doctrina quandoque aberret; sed illi quoque ad quos cura tuendae veritatis ac sanae doctrinae spectat vel maxime, per insignam praevaricationem vitient ipsi mei, ac depravent, pervertantque omnia. Quo quidem casu, quid obsecro stultius sit, quid ita magis perniciosum, quam eos audire, qui tamen imperitis incautisque maxime videntur
audiendi , & iis fidem Praebere, qui fide dignissimi putantur, cum revera sint fide indignissimi pDe quo si quis etiamnum sorte dubitet, eat is sane in Regiones
illas, quae in Haereticorum potestate sunt; accipiat avidis auribus do chrinam eorum, qui ibidem pro ossicio suo & publica cum autho ritate Sacras litteras interpretantur , & audiuntur incredibili cum studio& plausi a summis pariter infiinisque: Turcicas item, si lubet, ditiones petat, & quandoquidem suis cujusque gentis Magistris εο Interpretibus fides haberi debet, audiat venerabundus Ma ometa nae sectae Magistros, quando hi Testamentum vetus exponunt:
115쪽
verumtamen ecquod operae suae pretium, qui viam hanc teneat, ficturum arbitramur quem tandem fructum relaturum esse laboris fui 3 ut homines ab erroribus suis ad Evangelicam veritatem tria cat Non aliud profectὁ, quam ut obfirmatiores in erroribus suis veritatis hostes relinquat : atque utinam non ipsemet imbutus perniciosm Mahometismi principiis vel dogmatis haereticorum, &, si in Chinam quoque venisse contigerit, Atheismi, & Idololatriae to
xico assiatus ad illos revertatur IEx quibus omnibus equus rerum Iudex constituat, ecquod tandem Viri prudentis ossicium sit, maxime quidem illius, qui Legis
Evangelicae promulgandae causa in remotiores terras profici icatur inimirum, ubi is pervenerit in eam Regionem , cujus incolas aggregare Christo deliderat; si forte gens ista monumenta quaedam litterarum & sapientiae habeat a Maioribus suis accepta , non illa praecipiti eoecove judicio, vel damnet illicὰ, vel illicd probet: sed ne que eos qui Priscos gentis libros interpretati fuerint, sive alienigmnae sint, sive indigenae , temere condemnet, approbetve. Vitatis extremis mediam prudens insistat viam; atque adeo implorata ope supremi Numinis, primum quidem dat operam , ut linguam gentis ac litteras accurath perdiscat i tum deinde libros quos illis in
majori pretio esse cognoverit, nec non interpretationes ii Drorumpem volvat assiduὸ, & iterum iterumque examinet atque expendat; studiosissime interim explorans, an constet sibi prisci textus sinceritas atque veritas, an e contrario vitiata sit posterorum vel negligentia , vel etiam pravitate: Rursius an ii, qui Interpretes hic agunt, coststanter insistant Majorum vestigiis , an vero doctrinam illorum depra 'vent, ac detorqueant ad errores suos; Vel certe Principis sui, cui, quamvis depravato , adulari velint, atque ita , authoritate sapientiaque Priscorum , insaniae tum suae, tum alienae, morumque corrus telae patrocinentur: videat denique, an una mens &doctrina sit omnium , an contra inter se , secumque ipsi dissentiant ac pugnent In hunc modum probE cognitis perspectisque omnibus , siquidem dictis monumentis ac libris nihil solidi verive contineri intelia ligat, utique non attingat illa, neque adeo mentionem eorum faciat : At vero si Prisci gentis Reges, aut Magistri, natura quoque duce ac Masistra, multa sunt assecuti, quae adeo non adversentur Evangelicae luci ac veritati, ut etiam prosint ac faveant, & crepus culi matutini instar viam Soli justitiae pandere videantur; nequaquam
profectis si me quidem audiant )aspernabuntur illa Praecones Eva gelicae legis : sed utentur iis assidue; adeoque cum Iritivo patriae doctrinae succo qui hoc ipse quod patrius est , civium palato natus est placere peregrinam doctrinae caelestis ambrosiam teneris Neophytorum mentibus instillabunt.
116쪽
PROEMIALIS DECLARAΤIO. ΡARAGRAPHUS DUODECIMUS. DE LEGE DIVINA LIBRUM EDIT
in lucem T. Ea Catthaeus Siccius 3 quo Ῥεocessu , ct fructu.
HI S igitur omnibus mature coram Deo perpensis, post Iabo
rem maxime constantem & improbum , post lucubrationes diurnas nocturnasique, post repetita cum tot praecipui nominis litteratis per xo. fere annos colloquia & disputationes, post severa libro
rum tum Veterum, tum recentiorum examina, tandem novus ille ad
vena ex occidente, novus ille doctrinae novae simul & antiquae ana nuntiator Matthaeus Riccius in publicam orbis Sinici lucem protiniit opus de Christiana Religione duobus constans voluminibus, cui titulus i Den his xv, id est, Getictis io Dime etera ratio, editumque typis filii in ipsa imperii aula imperantis Ite anno 3i. qui periodi, seu cycli Sinici septuagesimi secundi annus o. ἄ- re dictus, & salutis nostrae annus Iso3. Ante omnia vero in ipsi mox limine totius operis fidenter ad modum declarat, quam graviter gens tota deliquerit contra supre: mum coeli Numen, & Imperatorem per dogmata tam prava , per tot sectas & haereses tam perniciosas , per tantam denique morum corruptelam : Qua etiam de causa tot ac tantae calamitates, tamque miserabilis perturbatio rerum temporumque secuta sit: orditus deinde sermonem de supremo omnium Domino Creatore ac Co servatore, ejusque nominibus , proprietatibus, excellentiis divinis Post haec ad funiculum illum triplicem trium sectarum di sibivendum delabitur. Hla Bonati sua vident eludi semesa, & somniorum, memdaciorumque proph omnium fundamentum , Metempsychosis r Hic sectarii no superstitiones sis , inaniaque dogmata prorsiis evertit corruunt hic principia Interpretum recentiorum familiae Sum & com menta ipsorum nova, totaque Philosophia de Di he de Li ,δe quod omnia sint unum, ponderibus rationum & aeternae veritatis penitus opprimuntur; ipsos quin adeo in jus vocat animosus, & coram sitis ipsorum majoribus, aetatis, inquam ρ priscae regibus sapientibusque, ceu totidem judicibus incorruptis apparere jubet degeneres nepotes, ibi rationem dare doctrinae suae cujus partes omnes & antiquis. sima litterarum monumenta, ceu codices quosdam prisci juris severus actor examinat. Quaerit in qua tandem parte classicorum voluminum legerint aliquando sacrilicare, servire, obtempertae, timere, Di iligo: by Corale
117쪽
adorare, revereri & obsecrare illud suum Tai trie vel Li, cum tamen creberrime legantur ista omnia fieri Xam ii supremo coelorum Imperatori, qui utique juxta ipsosmet idem sit cum supremo , quem
annuntiatum venit, coelorum Domino & Gubernatore.
Quin etiam quod mirere in extero homine inter tot litteratos exterorum contemptores, & sub illa praesertim familiae Mim longe superbissimos in audet idem Riccius, di audet in ipsa Regia Perinensi theatro orbis Sinici proferre haec verba: Hodiernae aetatis litteratorum error in explanandis Priscorum libris, nudis -rbis satis exprimi potest: quantum spectat ad ornatum simia scriptionis se ni expediti, sunt acres sed quantum ad senisis intelligentiam remississimi. Concludit itaque rα amvis hodiernus scribendi Livius sit maximἡ floridus di ornatus , operum tamen o recte factorum meritas in seliditas des. Porro qui vivos omnes, Si in aula sic unus arguebat, ab hoc mirabimur mortuos aliquot Interpretes meritissima censura fuisse castigatos Quia vero fidei Christianae fundamentum est veri Dei & cognitatio & fides; illam ipse jam sub nomine Ten Gu Caeli Domini quoslib initium uti coepimus, cum necdum esset peritia librorum Sini. corum, & etiamnum usque in diem hodiernum contervare placuit 3 ac deinde postquam evolverat Priscorum libros, fidentissi me etiam nomine Xam ii Supremi Imperatoris Sinensibus impertiebat : ut autem periculum omne erroris,& offendiculi, omnemque ansam dubitationis & perplexitatis removeret tam ab idololatris, cum audiunt Tien Au, quam ab atheopoliticis , cum audiunt ri; consultis aliis atque aliis nominibus Deum nominat ; modo coeli terraeque Dominum & stupremum Imperatorem,modo coelorum supremum Regem & Gubernatorem, modo supremi Imperatoris majestatem, modo rerum omnium conditorem ac conservatorem ; modo
communem generis humani parentem, principium & finem , alia. que hujusinodi; denique tot tamque cximiis attributis Deum deia praedicat, ut nemo , qui legerit, adeo coecus esse possit , qui non videat irradiantem mentis oculis divinam claritatem : Plurimi interim litteratorum, qui scilicet & saepius audierant disserentem Riccium, & familiarius ei etiam adhaeserant, mirum in modum exuit re, quod non ea tantum, quae prisici cives sui de supremo Numine, animaeque immortalitate censierunt, sed illustriora quaedam& nunquam sibi vel audita, vel etiam cogitata de suprema illa majestate discerenti uti quod de nihilo csearit omnia , de creationis ordine,
Angelorum lapilli, primo homine , aliaque hujusmodi, quae nobis
aeterna veritas revelavit i Magnum insisper ex una re stravissimae consolationis fructum percipiebant, quod intelligerent divinam clementiam non videri fuisse semper aversam a gente sua, sed Priscos illos cives seos ac pios Patres salutifero quodam veritatis lumi me
118쪽
fuisse collustratos, & priscam aetatem illam , si1blatis quibusdam naevis ac nebulis , salvam integramque per aliquot saecula , uti pi Ecredebant, permansisse. Quaeret hic curiosus Lector, quo successu fruinave opus hoc Maiathaei nostri prodierit in lucem Respondeo prorsus admirabili, &secundum rationes humanas nunquam sperato. Europaeus certe, cui penitus perspecta sit haec China, quid constitutiones ac leges circa Religionem hic ferant, quanta litteratorum tunc temporis esset authoritas, quantus rerum, quae ab exteris proficiscebantur , & ipsorummet exterorum passim contemptus, quantus horror cujuscumque peregrinae legis, aut novitatis praesertim invectae ab extero sine ulla facultate, vel authoritate publica neque enim more legati venit Riccius, sed ut persona privata, suis tamen instructus munusculis, nec venit accitus aut invitatus, uti sectatores ac magistri superstitationis Indicae quondam venεre haec , inquam , omnia si mature consideret Europaeus . non potest non agnoscere , ac profiteri digitum Dei fuisse hoc in opere, operisque successu, quodque Riccio ingredienti promiserat Imminus Febni propitium se utique pro Votis, Zesii pra ipsa vota fuisse perfectum. Et ut nostrae Societatis testimonia omittam, multorum instar sit Lficiat unicum R. P. Fr. Dominici Sarpetri e S. Ordine Praedicate rum religiosissimi viri, qui per 3o. fere annos in Sina commoratus, litterarum Sinensium peritus imprimis & doctrina, virtute, Religiosaq ι observantia plane fuit eximius. Hic itaque in iis litteris, quas dedit ex Metropoli Cantoniensi nostroque exulum pro fide domicilio, ad S. Congregationem de propaganda fide, & Reverendissimum suum Generalem, postquam sancte professus est , se nullius gratia', persuasione, vel precibus, sed uno veritatis amore impulsum scribere, sic ait di ne hoc libro Matthaei stilicet Riccii J qhrem sepe attente Iegi, testor mihi erebrδ mesisse in mentem, quod iactus liber opus esset ejusmia, ut e revelatione di vina, aut alio oecrati Dei auxilio non potuerit ab ausiore perfici. In quorum fidem manu mea subscripsi nona Maii ire . in
Equidem, nihil hic ut dicam de iamre studioque gravissimorum Doctorum Pauli, Leonis, Michaelis , Petri, Philippi, Ignatii, Thomae, Matthaei, aliorumque; simul atque disseminatus fuit liber, primum ruidem per manus tot virorum litteris & dignitast illustrium , qui
egebant in aula, deinde vero per caeteras Imperii Provincias, Ur bes & Oppida, tantam excitavit in animis ferme omnium admirationem , aetiimationem, reverentiamque facrosanctae Legis, ac nominis Europaei, ut nihil frequentius, ubi de lege nostra sermo est, hodieque audiatur, quam D Maleo, id est Riccius Mattheus, primus
119쪽
illius in aula annuntiator i quin imo nomen hoc & adventus tanti viri in Chinam jam in Urbium Imperii memoratur annalibus,& postquam is anno, ab operis editione septimo , in Regia Pekinensi diem obiit, attributa illi fuit portio non exigua dixinensis agri ad honorificam sepulturam, idque jussu ipsiusmet Imperatoris
atque diplomate. Iactis itaque rei Christianae fundamentis in hunc modum , protinus alii Sociorum successu tam fausto, & exemplo tam illustri pro vocati, alacritate magna accinxerunt sese ad coeptam aedificii Chri stiani molem, propitio semper Numine, altius altiusque educendam:& ad libros quidem quod attinet ut alios ejusdem Riccii nune praetermittam, jn quibus ipse de vanitate rerum humanarum , de morte, de aeternitate philosophatur ) imprimis Didacus Pantoja , Matthaei Socius in aula individuus, quod intelligeret animi vitia Aepeccata molli superbaeque genti maximo esse impedimento capes sendae Religionis praeter paraphrasim in Symbolum 11. Apostolorum consul tb scripsit septem volumi ira de septem peccatis capitalibus , oppositisque septem virtutibus, ea quider ruditionis, & eloque tiae Sinicae, sapientiaeque laude , ut plausum reruterit Prope parem cum Riccio, tructumque non minorem ipse plausis referret, si non
ageret radices tam altas inveterata peccandi consuetudo , plane ut necessarium esse videatur brachium excelsi & potentius aliquod auxi lium divinae gratiae ad Sinas e veterno coenoque vitiorum, non sine violentia quadam salutari, excitandos.
Et haec quidem duo opera sane praestantia Sociorum alii atque alii per varias dispersi Provincias typis Sinicis identidem excuderunt. Iulius vero Aleni hortatu litteratorum Australium vitam quoque Riccii, & res gestas Sinice conscriptas una vulgare non dubitavit ac gloriae divinae aemulator plurimos & ipse libros edidit, quibus
partim impia Novatorum dogmata, & interpretationes adulterinas egregih confutat, libro cui titulus: Van me ista en, rem omnium metu ori , partim etiam enarrat res gestas Christi Salvatoris nostri
Virsinitque Dei parae & de Sacramentis Baptismi, Poenitentiae, iam istissimo Missae Sacrificio aliisque Religionis nostrae mysteriis nascen tem Ecclesiam Provinciae Fodcim diligenter edocet, ea quidem cum fama virtutis ac sapientiae, ut litteratos inter passim audiret Si laicum-Occidentis admeam, Confuius, alter scilicet, adeoque viri maxi
me illustres, atque inter hos Te Colaus quamvis Ethnicus, sed Ricacio pridem in aula notus, honori sibi duxerint nomen & sigillum suum cum Prooemiali panegyri, libris ejus adscribere , quod ipsum etiam tot alii litteris & dignitate praestantes viri ad Riccii, aliorum que Sociorum libros factitare sibi honori ducebant , quo deinde 'factum, ut ad maximam nominis Christiani commendationem, M
120쪽
Atheopoliticorum confusionem, duo volumina edita fuerim, quibus sbiae panegyres prooemiales a Colais virisque primatibus , nostrorum libris praefixae, simul collectae continentur; ut nihil jam dicam de tot illuuribus elogiis & titulis, quos auratis & trabalibus litteris insculptos passim erat cernere appens bs domibus 8e Ecclesiis nostris. Porrb quanta Deus incrementa dederit Iulio Aleni, vel hinc potest esse perspicuum, quod unus ipse in octo urbibus Metropolitanis Provinciae modo memoratae. ne de oppidis agam secundariis ) octo fundar; t Ecclesias , adeoque in China Meridionali Christi Nomen, ac fides longe lateque propagaretur. Quamquam par omnino laus alteri quoque est tribuenda , cui nomen Alphonius Vagnoni, qui & ipse vestigiis insistens Riccii
Chinae Septentrionali Christum annunciabat eo quidem successit. ut Ecclesias fundarit omnino o. variis in Urbibus & Oppidis, HanColao patrocinante. Ad haec complura instituerit sodalitia hominum etiam litteratorum ad cunmunes Christianae virtutis ac Religionis exercitationes libros denique vulgarit non Christianis modo , sed Ethnicis quoque perquam utiles, qui multis voluminibus continentur. Ad extremum, quaecum'ue messes animorum , quicumque fructus divinae gloriae adhuc collacti stant ex hoc agro Sinensi, dedicatasti licet Deo tot Templa, coacti coetus fideli , correcti mores depravati , perniciosa vanitas superstitionum patefacta , librorum ingens copia , & in omni prope doctrinae genere vulgata , & ad eas quoque delata regiones, ad quas pertingςre necdum potuerunt pedes Evangelizantuim, quamvis veloces, & indefessi, propterea quod illorum paucitas haudquaquam sufficiat incolis Imperii longe vastissi mi prope innumeris , nac, inquam, omnia cum divinet potissimum bonitati sapientiaeque referri debeant accepta , tum etiam Riccio nostro, cujus virtus ac prudentia Deo tam feliciter hic famulata est, suae debentur graciae, sua laus est tribuenda. Tametsi vero aliquot pὀst mortem ipsius annis malus daemon tabescens invidia propter successus adeo secundos , primam contra nos neophyto' te nostros persecutionem anno I 6is. excitarit; paucis tamen phst annis deferbuit tempestas illa, patrocinantibus moresto innocentiae Christianae Diatoribus tam Ethnicis quam Christianis , quorum consilio u opera libςlli supplices privatim & palam
oblati sunt suo nostroque nomine supremis magistratibus, offerendi deinde per hos Imperatori, quibus & exponebatur ingressius Ma thaei Riccii, & quanta vulgo tunc fuisset virtutis ejus sapientisque laus & approbatio; simul etiam tradebatur summa doctrinae Christianae , qtiae in colendo uno Deo & diligendo proximo tota consistat; quae quidem duo capita de industria proponebantur verbis appositis limis, quae ex textibus ipsorum pervetustis deprompserant. Es