장음표시 사용
231쪽
morte deleri, plus apud me antiquorum auctoritas valet vel nostrorum Maiorum , M. Si inquam essent e Priscis qui aperte nobis adversarentur, quamvis & essent alii qui favere nobis viderentur ;tutius tamen fortasse tunc foret non attingere suspectas auctorii tes : Nunc vero cum neminem patiamur adversarium ; nusquam vel umbra istius impietatis appareat; sed ὀ contrario plurima afferri possint, quae, tametsi non convincant, admodum tamen verisimile taciant, Priscos bene sapienterque sensisse de Providentia Numinis di immortalitate Animorum quis tandem sanae mentis malit adve sarios sibi esse, quam amicos, & socios , & patronos, non modo
Priscos, sed hujus quoque aetatis Sinas , Majorum suorum uti siupra docuimus ) adeo studiosos & observantes Quis paucos posterioris aetatis Atheos atque Idololatras sequi malit, ac Virus ex anti- .
quis illis floribus sugere , quam dulce mel ac salutiferum 3 QDdiis non modicum coctineri cum alii Scriptores, tum vero maxime Societ. JEsu Sacerdotes Riccius, Pantoja, Vagnonus, Aleni, Montei rus, Buglius, Martines, aliique Litteris Europaeis & Sinicis clarissimi, docuerunt: Hac in re Lactantium scilicet, aliosque Patrum imitati, Tertullianum inquam , Cyprianum , Minutium Feliucem, origenem, Arnobium: qui Ethnicos suis ipsorum armis , uti di Hieronymus Augustinus , aliique Doctores Ecclesiae , haereticos identidem oppugninant. Itaque Lactantius de falsa Religione cometra gentes caD. s. C mittamus sane inquit in testimonia Prophetarum , ne minus idonea probatio videatur esse ab his, quibus ominbnon creditur : veniamus ad Auctores , & eos ipses ad probationem veri testes citemus , quibus contra nos uti solent , Poetas dico ac Philosophos. Quamquam de in hoc rursus istos Patres imitantur homines nostri, quod quotiescunque de Animorum immortalitate, similibusque argumentis disputant, longe praecipuum robur ex nostra scilicet Christianorum Philosophia petant, & melli isti Sinico, quod dixi, tamam inspergant coelestis ambrosiae copiam, ut quamvis eam Sinae vetati suam cupidius appetant, revera ramen Europaeorum tota sit, dc Christi potius. Ad extremum quo studiosius hanc veritatem ex priscis gentis monumentis eruamus, illa quoque ratio nos movet, quod siquidem probetur , eam Majoribus fuisse perspicuam , concedent illico nepotes perspicuam fuisse di alteram quam supra tot argumentisὶ de supremo quodam Numine quod omnia procrearit ac moderetur: neque enim gens fuit tam agrestis ac barbara quae non agnoverit immortalem Deum, & agnoverit tamen animi sui immortalita
Nunc ad rem veniamus. Argumenti, quod negativum dicitur, non iolet esse vis magna ; habet hoc tamen, apua Sinas inprimis.
232쪽
vim sitam. Hoc igitur usiari quaerisus id primis , ecquis Auctorum
veterum&'classicorum usquam dicat interire mortalium Animos,
nullo providentiae consilio sed casu, fortuitoque res geri r Profecto fateri debent, haud ullum esse qui aperte sic vel insanus sit, vel impiuς. Hinc igitur ad positivas auctoritates N argumenta gradum facimus. Ac primum q : idem quia ipse Confutius de immortalitate senia serit ob oculos eis ponimus. Et multa quidem nobis suggerunt libri Classici, quorum alios ipse conscripsit, alios collegit ac digessi in ordinem. Clasi: cos dixi, qui soli apud Sinenses, & nos quoque suum pondus obtinent. Nam quae in libris Da Tu , sive domesticorum Confinii sermonum extant, cum hCs septingentis fere pol, amnis quam Philosophus vixit lucem vidisse scribant eam ferer obii nent fidcm, quam quisque dare voluerit: praesertim cum sit credi bile, non pauca, vel ab improbis inserta , vel ab inepte studiosis ipsius Philosophi, conficta iis contineri. Hoc certum , dictos libros in Clasticis, & qui litteratis hominibus praescribantur , haudquaquam numerari. Verumtamen ne cuipiam videar hic celasse quidia
piam , vel subterfugisse , locum proberam , qui unus videri possit
minus favere sententiae nostiae , introducitur enim confucii discipulus, se cum vulgo dictus, ex Magistro suo quaerens, an mortui rerum notitIam conservent. Cui Philosophus, atlcmperare ibit rus responsa sua ingenio cujusque & captui , tempori quoque, &loco, sc respondet, ut tamen sciscitantis dubitationem non tollat Si mortuis s inquit j persevcrare notitiam rerum dixero , timeo ne filii quorum pictas crga parentes major fucrit, eosdem sociare velint, adeoque se ipsos interimant: Si conita, nullam esse asscruero, vereor ne langue icat illa filialis pietas, & sint qui inhumatos etiam parentes absiniant : desine ergo fili mi curiosius exquirere quae se vita functoium conditio : alia sunt magis necessaria quae scire te velim: ista vero tu deinde cognosces. Sic Philosbphus, Ubi nota hoc
loco non dubitari de existentia Animarum , sed quaeri a discipulo, an Animae defunctorum quas supponit existere ) consservent prae
His igitur praetermissis, quorum minus certa auctoritas est , ea dumtaxat asseramus, quorum Indubitata apud ipsos sit authoritas, quaeque ad probandam binis immortalitatem magis apposita videbuntur. Cujusmodi sane multa libri quinque & i i quos hic expo nimui, non modo Classici, sed primae quoque classis , nobis suppeditabunt. Ut autem res ordinatius procedat, a definitione mortis, ut hanc in libr1s litis tradunt, ordiamur: Hoc modo namque facilius erit dereliquis quae sequentur judicium ferre, & quid at is Priscorum se serit intelligere : Nam quid aetate nostra Sinensium plerique , ex im-
233쪽
perita saltem multitudine, de morte sentiant, nulli dubium vel conia troversum esse potest, cum fatis constet, Pythagoricis de' metempsychosi fabulis plerosque fidem dare. qui adeo quamvis animos
Uterue negent, quoniam tamen principiis nitunrur vanissimis falsi sinisque, surdum plane fuerit iis quidquam tribuere, oc mendaciis firmare veritatem. ἐOlim igitur, ut docerent , humanam naturam duabus constare partibus, quarum una mortalis sit, immortalis altera , duabus quoque vocibus utebantur, quarum altera descensus εc casus, a icensus altera significatur. Sic mortem Παγ Imperatoris in im
librorum fere vetustissimo declarant. Nec diversum essiciunt senasum, quamvis diversae sint voces, quibus se, de Ven-mo Rcgum, aliorumque Principum descensus atque ascensus ι obitus inquam, seu Animae corporisque separatio significatur. interpretes certe, de qaidem Etlinici, quos inter Colaus noster suffragantur hic nobis , ac mirabili sententiarum consensu, sic voces illas exponunt, ut dicant , id p d in altum subeat esse firitum , quod de Uiam feratur araque concidat corpus esse. Procul dubio nec illis, neque tot verbis usa. ri, si meram corporis resolutionem vitaeque finem significare v Iuissent. Hinc nimirum illa nunquam satis depraedicata vox de ora
tio Tu Regis de quo si1pra mentionem secimus qua ipse conlisia turus sitos in praesenti subitoque vitae discrimine: itan N, inquit,su quissis, ista haec nostra , Proceres , depositi es instar: minae ergod positi rettulis erit. Imo quoniam ba &-binae voces , haec rediatum quoque significat, illa damersirium , videtur eodem Laconismo suo vir sapiens complecti etiam voluisse Tullianum istud , quo di citur natura commorandi nobis diversbrium dedisse, non Labitandi locum. Quocirca paratos esse debere secum ex vita ista discedere, tanquam hospitio, non tanquam ex domo. Qimd si vetustas aliquid hic ponderis atque authoritatis afferre potest, uti sane potest, sen tentiam tam christianam ante ipsius Abrahami tempora, ne dicam Ciceronis vel Urbis conditae, Rex Sinicus pronuntiavit. Abiit igitur in vulgarem usum pulcherrimus laquendi modus , de cum mecmoria tanti Principis viget hodieque sic , ut nihil Sinis familiari uasit, quis, ubi quis excessit e vivis dicere 4iά xi distis jam illum a seculo, qu M , male dixis. semis, M M , egisse se is gratias, dcc.
prorsus ea ratione, qua narratur quis hospiti, apud quem divertit, gratias egisse, do vale eidem dicto, in patriam remigrasse. Sinas a tem, cum sic loquuntur, ex animi sui sententia vulgo loqui , olim certe quidem locutos, mos ille priscorum , cujus in ossiciorum liabris non semel fit mentio, argumento potest esse. Solebant hi quo
tiescunque eorum aliquis obicrat, in superiora domus conscende re, atque hic conjectis in coelum oculis inulto cum gemitu defun-Diuili do by GOml
234쪽
.ctum inclamare, vocem so lachrymabiliter ingeminantes. porro vox illa , sicuti Interpretes hic assirmant, reditum ad erepus , seu revivis.cere sisnificat. Ad quem ritum alluserit sertasse Melocius, cum ea dem usus voce dixit: Sanctos Reges , si quidem reviviscerent, non alia quam, quae doceret ipse, docturos. Certe in obitu quoque R gum, is, quem dixi, ritus adhibebatur; tametsi vero nunc antiquae tus videatur, non obscure tamen declarat quid aetas illa de immor galitate senserit, atque tanto praeclarius quam praesens haec poster xum aetas, quanto longius huic illa praecellebat, si quidem de vitae
morumque innocentia, nec- non candore quodam & simplicitate agatur. Α Priscis etiam, ut opinor, manaverit mos iste qui hic variis in Provinciis in usu est, ut filii in parentum suorum obitu, lugubri habitu, nec sine lachrymis atque ejulatu viciniora loca concursent, non secus ac si quaererent fugientem animam,& ad prillunam sedem corpusque exanime reVocarent.
Quod si existimabant prisci ut de hac nostra aetate non agamus hominum animos interire, quam supervacanea stultaque erant haea omnia l An enim quod interiit movere se potest, ne dicam ascendere An depositum quod periisse constat, idem ipsum restitui 3 De hospite vero, si quidem is in diverserio suo jam extinctus sit, nonne vel ignarus admodum, vel nugator st, qui discessisse dicat, qui patriam, qui domum repetivisse Et illa , quae narravimus , quicquamne sanae mentis faciat, si post mortem ni bit quod vivat, quod
intelligat, existere arbitretur Non me fligit tamen quid ab atheis hujus temporis, qui cum a Priscis maxime dissentiant, videri tamen volunt maxime cum Priscis sentire, hic rei ponderi queat: ornatos gratia scilicet ac f-
rare multa ἡici , mcmoratum vero ritum evanidum atque inutilem esse; neque enim Priscis aliud hic fuisse propositum, quam ut
dolorem suum,& dc siderium illius qui interierat, testarentur: quod autem sitspicerent in coelum, atque illinc dilectos Manes quodammodo revocarent, mirandum non videri; quandoquidem sic existi.
marent, quin adeo & hic & alibi disertὶ doceant, aerium quid, imo nihil esse praeter merum aerem spiritum illum qui hic dicatur as cenderet nihil autem vel ab sua vel alieni dicere, qui aerem dicat in sit blime sertii sed neque ipsum Confucium ab hac sententia via deri alienum , qui rogatus , ut apiat xia duarum vocum significata definiret, aerium quid esse responderit, ut in ossiciorum libris refertur , iisdem scilicet imbutus erroribus, quibus prisci Poetae nostri
tenebantur, cum animam nostram particulam aurae eo canerenti quibus item Varro tenebatur, cum diceret animam esse aerem comceptum vire, deservefactum in pulmone, tepefactum in corde, di L fultim in corpus. Itaque modum loquendi Sinis admodum famili Disiligod by Corale
235쪽
rem esse hoc tempore, cum de moriente sermo est , ut sise vel absiissum esse, vel tuon ει interceptum esse hominis spiritum, seu verius respirationem vulgo dicant.
Sic fortassis isti, quos quidem refellere haudquaquam sene dis
cile fuerit. Nam quod rituni Priscorum supra memoratui sic inter pretentur ut inanem faciant; nullius id auctoritate vel exemplo faciunt, cum nullus interpretum, quos ego quidem adhuc consulere potui, inanem fuisse doceat. Rursus quod hominis animum per aerem, quem respiramus . definiri dicant, seu describi verius nihil contra Priscos , aut Contacium cssciunt: quaero enim, qua Voce quave metaphora uti poterat homo cultioris nostrae logices & metaphysices ignarus ad explicandam rem, quam docebat , esse maxime ibbtilem, & quae fugeret scnsiis ipsos λ an alia quam quae a resti blunarium rerum subtilissima mutuaretur Imo nos ipsi, nos tin- quam Europaei, cum rationalem animam Voce quam possumus propriis lima significare volumus, qua voce tandem utimur λ nonne
Spiritus' At hujus et hymologia vocis unde petitur t aspirando. Sed enim & bruta spirant animantia, & venti spirant, suus & his, &illis est spiritus divi talium. quoque spirituum apud nos rates Medicos quin & Sinicos in creberi ima mentio. Est , inquies: verum, ubi de
homine agitur, metaphoricus est vocis usus: atque metaphoricus &arris hic erit. Vis intrem penitius 1 ipsam mct vocem animus, comstat a Graeca voce originem ducere: haec ergo si Graecis flatum ventumve significat, an recte mox conficies , animam ration lem ex sententia Latinorum ventosum quid esse, vel flatulcntum 3 Neutiquam vero , inquies: declarant enim Latini quid hic sentiant, cum rationalem esse animum dicant. Bene habet. At Sinae quid ipsi quoque sentiant nusquam declarant λ Quid crebrius, non Interpretes
modo, sed ipsum quoque vulgus, in ore habent, quam haec: sapiens, excelses, prudens , intelligens spiritus sive animus, &c. quae profecto
nemo qui rationis compos sit , nisi de animo ratione praedito dici rit. Iam vero ipse con eius cum spiritum istum aerium , ut dicis,& quidem ut a corpore separatus est, animatum, intelligentem ac Ipiritualem vocat, nihil dicit 3 quando subtilissimum quid esse docet ma ximeque , quando sapientem 'Ocat, quid sentiat non declarat. Narrat, spiritum postquam excessit a corpore manifestare sese , dis fundere odorem sui, tristitia quadam affici & sui i8sius commiseratione, quod conssortio corporis diuturninue consuetudine privatus sit , haec aliaque cum dicit, nihil dicit 3 Nondum quid sentiat de clarat 3 Illud autem Memtit pronunciatum quam praeclarum quamque appositum ad rem nostram l Nimirum subtilissimum quid esse quo a brutis animantibus disserat homo. Subtilissimum voc1t, quod expers esse materiae proculdubio intelligeret.
236쪽
Sed age san . Faciamus , eos crassiusculὸ *emlatos esse, Ec si is ritalem lubstantiam sicut olim tot in Europa Philosophi, Angelucam materialiter concepisse t An idcirco mox dicemus aberravisse loto coelo, & forniam quoque animae substantialem, quae ipsis an, mantibus tribuitur, hominibus negavisse λ Quod s veniam tam ac Pinoribus & Poetis dum mentes illas caelestes nobis depingunt, quamvis alienissima quaeque iisdem appingant Sinenses illiso damnabimus, si sorte, praeter conceptus alienos quos ipsi quoque vel inviti formamus alutae in verbis quandoque di sententiis utantur
Verumtamen quia nobis inter Ethnicos versantibus &mmopere cavendum est, ne videamur his qui rudiores fiant, veI etiam perversi jam perditique , iisdem quibus ipsi teneri erroribus , priadem
ter admodum Societatis Iesis Patres, quotiescunque de anima ra tionali disputandum ibit, voce M abstinuerunt, tum quod non alia serὰ communem quem respiramus aerem Sinenses explicent, tum vero maxime quod ex priscis eoriun monumentis , adeoque libris
ipsius Consueti vocabula non pauca si1ppetant, eaque perapposita , quibus nobilior hominis portio , seu immortalis animus significatur. Et hominem quidem ipsim inter omnia viventia nobilissimum quid esse disert. atamant. Animum deinde ra ti, seu major- aenobiliorem subsantiam , ut a Mia-ti quod minorem sibiantiam senat,
distinguant i vocant item curam ori. mamiatum, & eLinam, seruintelligentem virtutem : ad haec, virtutem naturalem , potentiam intel-
Iectivam , quae eadem subtilis sit, quae a coelo infusa , quae lumine rationis collustrata. Quid quod easdem quandoque voces Animae rationali tribuant quibus spiritus suos, sive Gn, significare selenti
os etiam alibi errantes Animas vocat liber TL.M. Quoniam tamen adscribunt spiritibus eximiam quamdam virtutem uti supra narravimus de multa quae vires Immanas excedunt, placuit sectis
voce ala sic uti, ut fere non aliis quam naturae Angelicae Eppositis tribueretur ad animum verb hominis significandum plerumque binas voces Lia sim, vel tam iam adhibuerunt. Apid quidem ι vox namque Ho/n cum Animam significet, addito Lim, mox ad ratio . naiam cinxtraliatur : per Lim quippe vim intellectivam, adeoque spiritalem, significant i metaphorice vero , rei quoque inanimatae ut iupra dicebamus i praecipua quaedam venultas vel efficacitas eodem Lim vocabulo vel etiam πιο ὶ declaratur. Quod si dictae voeci meo alteram Mo, quae sensitivum inat, adjunxeris, sive praepou sueris, ampIiorem ejusdem significationem effeceris , amplissimam
vero, si cum voce Sem, seu vegetativa, copulaveris. Vocis itemsis, quae naturam sonat, par irem ratio est, quae vocis men.
237쪽
revertamur ) rationalem hominis naturam , sive Animam, a coelo nobis esse infitiam; sive, ut Tullianis verbis hic utar, quod coelestis animus ex altissimo domicilio sit depressus & quasi gemersus in
terram, locum divinae natutae aeternitatique contrarium. Rursus cum sic a coelo venisse Animum doceant, ut donis suis ornatus, & prudentiae, pictatis, aliarumque virtutum praesidio munitus , tantoque comitatu veluti circumseptus venerit : cumque adeo , quemadmodum praeclarὰ probat ac docet Memrius , passimque pueri cum suis literarum est mentis addiscunt, cum nativa quadam propensione ad id quod rectum est atque ex virtute , procreatus fuerit : Imo quicunque Sancti si int vetus haec Sinicae gentis opinio est j proprio quodam praecipuoque coeli beneficio Sancti nascantui omnes. Cum sic inquam in non modo senserint Prisci, verum etiam docuerint, non est profecto quod miremur si putaverint, Animos e coelo profectos in coelum reverti ; quando antiquissimus ille Tris . megistus dicebat: piorum Animos a morte in natuas m Deorum transire a quo nec ii sorte dissenserint Philosophi , quos , Cicero scribit, nunquam dubitasse quin ex universi mente divina delibatos Animos haberemus. Multis certe quidem post saeculis sequutus hos Africanus, cum narrasset apud cundem Ciceronem ) Animum nobis datum, ex sempiternis coelorum ignibus , quae sydera & stellas vocamus quos etiam dicit, divinis esse mentibus animatos ; mox
addit, eos qui justitiam colant & pietatem in coelum pergere, & inc tum eorum qui jam vixerunt, quique corpore laxati locum i colant splendidissimo candore conspicuum. In hanc ergo sententiam exponi potest locus illustris libri ruxim : postquam enim ostensum ruit, quomodo res omnes in locum finemque naturae siuae consentaneum sponte sita nec sine impetu quodam rapiantur; additur quoque illud . portionem hominis eam, quae nobilior sit, coelum semper intueri, di in hoc ferri tanquam cen trum suum e eam vero , quae ignobilior sit, consortem sibi terram pronis oculis spectare. Diceres Poetam, cum simillimam multis post saeculis canebat, ab Sinis didicisse, & horum libros pervoluisse Romanum Oratorem cum dixit: Optimis curis ac stualis agitatum de exercitatum Animum velocius in beatorum Sedem & domum suam pervolvere : idque Ocyus facturum, si jam tum , cum erit inclusus in corpore , eminebit foras , & ea quae extra sunt contemplans,
quam maxime se a corpore abstrahet.
Sed quoniam solet rebus ipsis, factisque multo plus inesse ponderis, quam verbis atque sententiis, missa faciamus haec argumenta quae ab e thymologiis vocum , & variis loquendi modis peti queunt; pergamus ad solidiora, quaeque ex rebus ipsis suum robur
238쪽
Auctor est ipsemet consucius in libro i . classis Chamsem dicto Animam cujusdam Chim qui vivens praefectum egerat post obitum visam esse. Hic ergo jam habemus testimonium apud Sinas quidem. gravissimum, quod Animus cum ipso corpore non intereat : quis enim dicat, virum tam spectatae fidei, & prudentiae tam singularis aut filixisse quod intelligeret esse falsum, aut temere credidisse quod esset fabulosum Europaei quid om de illo sentient prout cuiquei cordi erit; at nulli Sinarum prorsus pcrsuaderi id poterit. Sed nolim tamen in hoc unius hominis testimonio praecipuam Ruamdam bvim facere. Locupletissima ex libro Um maxiaee clas o testu
Fuom sm ex Familia Xam , inter eas , quae rerum potitae sunt, secunda , ipse decimus septimus Impcrator , qui annis I CI. antei Christum imperare coepit , cum ob eluviones maximas cogeretur Aulam suam transferre alio , eamque reducere in primum locum,
quem olim sibi in Provincia Honan, Fundator ipsius Familiae Chim-ta dictus, elegerat: Po loci nomen tunc erat) cumque videret abhorrere populum a mutandis iterum sedibus hac enim familia imperante quartum jam alio migratum fuerat ) adeoque palam o, strepere mandatis suis ac repugnare; scripto publico rationem dedit consilii sui , utilitate simul ac necessitate rei quae agebatur ob oculos omnium posita : inter alia vero quae affert, u m est in quo praecipuam quamdam vim facit : quae quidem nulla fuisset sit quidem communis Magnatum & populi senius & fidei pro animorum immortalitate non fuisset. Eho si Iulius in it hsc commoraam i me pariter ω s perdidero, o tandem pacto justissimas iras comminationes fugiam Tam Atavi mei cujus anima in caelo nunc degit, γ'
ωdulto me unum calamitatum omnium qua nobis ob venient reum aget,
exprobans mihi inclementiam meam, qui cum seriare vos possem, perire tum crudeliter rim e Nec multo post adὸit , Amum suum, Fatremque dicto Tam auct9res fui se ut mindictam sumeret de Optimatibus illi, qui opulentionum Cimium scutiatibus amari insidiabantur , atqc. Quem in locum scribens Interpres Vam xi dictus ait : yam inde a Chim- tam st= Cheu Familiis Imperialibus ascendendo ad superiora temporasmis omm amo Sinenses nunquam non fermem ni defunotis uti Iermiebant
Quaero nunc ab Atheis, & iis, qui Priscos Sinas aikeos fuisse contendunt; si quidem noster Animus aerium quid est, & quod res lutum a corpore mox dissipatur vacuasque in auras abit ; ubi, re quo tandem modo perstitit Animus Regis Tam, tamdiu, tamque integer,& inviolatus annis omnino trecentis eoque amplius tot namque
inter hujus obitum & abnepotis Imperium intercesshre. Nec minus illustre est alterum ab eadem Familia testimonium Disitigod by Coos e
239쪽
immomlitatis. Imperabat citem Tyrannus, inclemens idem in sitos di in coelum impius. Gemebam pisbi omnes quod viderent magis. ac magis lia efactari Rempublicam , ipsumque iam Imperium non dubium ruinam minari. Non tulit animo diutius qui inter optimates dignitate par multis, omnes fide, prudentia, studioque b in publici vincebat di nomen fuit) adit Regem intrepidus, quamvis haud ignarus quanto cum periculo capitis sui : sciebat autem nisi illum milia quadam fiducia de favore Proavorum suorum , ip-srusque si placet) coeli. Itaque , coelum finquit o Imperator ,
planὰ jam videtur ab hac Familia nostra abstulisse Imperium t sie enim viri censent virtute sapientiaque primi; & sortes ipsae, quas
admora testudine consuluimus, cum tristes & infaustae sint omnes, haud obscure praenunciant : non est tamen quod exit tmes, condi tores ac Principes Familiae hujus Proavos tuos tensu carere nec tam gi malis filiorum a c nepotum iborum, & occasu nobilustinae domus
tuae, imo & suae : sed enim, quia tu viti ac moribus adeo dissimilem illis to praebes, jocis ac imidini indulgens, a into te praescidiasti scilicet, atque essecisti, ut Animi Majorum tuorum qui in be
tis illis sedibus commorantur, quamvis maxime velint , non pos sint tamen opitulati tita nisi aliam vitae rationem inieris , atque hoe pacto coeli sententiam contra re jam latam mutaris. Haec ille.
prosecth sermonem hujusmodi tali praesertim loco M tempore non instituisset, stid. immortalitate Animorum vel dubilasset ipse, vel Tyranarum, quamvis impium . dabitare putavisset. Multoque minus rui potest, uidimum visae inae discrimen adite voliasse, ut, quod non lentirer ipse, specie tenus & cum politica simulatione
alteri Iliaderet. Certe quidem vecors ille Tyrannus , ac Veritatis impatiens, clientem longὸ fidelisiimum tunc maxime utilia suaden
tem , consestim rapi jussit ad careala Epplicium, Se Haemium tam ratae fidei mors sitit. Caeterrum quod hic diligenter observate Lectorem velim plane viden ut Pristi ctedidisse piorum virorum mentes e coelo sic opi tutari sti,, vel poenas etiam eo antibus insigere, ut id non iniri per se, quam sto ipso coelo, seu Domino coelorum ac supremo Iu dice posteris tuis modo Naemia , modo etiam poenas emagitando perficerent, adeoque patronorum vices agere solitos quotiescunque proprius qui lani fasor a coelesti Aula speraretur di quae quidem res admi abiliter etiam confirmat quod asserebamus supra, notum cutitiimque Plistis Lisso suprdivum Numen, cui tanquam Domino, Regi, & Iudici Majorum sirorum mentes coelo jam receptas asstias te eiustimabant. Quod ut Lectori sit cxploratius , juvat equidem referre quod ibidem narratur in exordiis Familiae Chen contigisse. Grouet aegrotabat Vmvam secundo Imperii sui anno,& octavo
240쪽
supra oesogesimum aetatis suae. Fuit is autem Fundator tertiae Familiae Imperialis Cheu dictat. & anno ante Christum Iri 2. regnare coepit. Frater ipsius idemque primus; administcr imperu, Ch - cum vulgo nominatus, csim vehementius hic angeretur ac timer i ne coris
meret modo partum Imperium, si frater , eo vix inito , nedum firmaro, e vivis eriperetur; oblato suppliciter libello vitam suam Patris Avi Atavique Manibus, qui supremo coelorum Imperatori ausistebant lubens devovit, ut aegrotanti fratri aliqua relaxati O , Viraque paulo productior tribueretur. Votorum compos facta eth, Z sine ullo quidem impendio , tam rara fiatris gratia. Quinquennium ideinde vixit, ac stabilivit augustae Domus fundamenta; tandemque moriens parvum filium tanti haeredem imperii, tredecim annos tunCnatum, fratri commendavit. Agebat hic summa cum fide tutorem nepotis sui, atque optimis eum disciplinis instituens ad virtutos fa-ne Regias informabat : Summa quoque rerum & Imperium, quo ad parvuluS adClesceret, penes unum fere. patruum erat: Sed hinc, uti ibici, orta paulatim invidia cst : Nec latuit ea, Principem , qui veritus ne inflammaretur acrius , de siti causa detrimenti quAlpiam Rc spublica patcretur, tempori invidiaeque ultro cedens vicario sese imperio ac tutela abdicavit. Erant ipsi a consiliis Viri duo virtute
sapientiaque praestantes : His ergo pupillum commendans, & facti sui rationem quodammodo rcddens, migrandum est inquit in quippe si a me, vel ab ipsa potius Republica non avertero tempestatem, ecquid olim post fata rc spondcόo Ma;oribus me,s , rationcm utique exacturis a me, ne dicam n eritas ranas; ciuod privatis potius Commodis, quam publicae quieti consulens , in discrimen adduxerim imperium universum. Haec fatus in Regnum Xantum profectus est spontaneus exul, atque ibidem privatus vixit. Sed enim did latere non potcst quisquis am it latere. Exactiς enim duobus annis , quasi
coelum ipsum caulam tantae virtutis contra aemulos invidosque tueniadam susciperet, Eoirenda saevire tempcitas capit, mugire coelo tonitrua, furentium vi ventorum annotae arbores radicitus evelli , nec
dubia jam strages ac vastitas agris atque urbibus inferri. Deprchenasus in hoc rerum articulo juvenis Imperator, Archivium R inteni dictum, recludi jubet, libros de more consulturus : Hos dum revolvit per se ipse, in libellum supra memoratum forte incidit i Legit, obstupescit , ac solutus in lachrymas gemitusque, ingratum se clamat,
ingratam patriam, & tantas ab irato coelo poenas utique promerentem. Nec mora. Verbis humanislimis revocari Patruum jubet. Redeunti procedit obviam; honores pristini restituuntur; & ne fortuito contigisse haec putarentur , una cum ipso Chemcum, sua mox serenitas calo , & tranquillitas terris restituta fuit.
Multa possent hic attexi generis ejusdem ex Annalibus aliisque