장음표시 사용
131쪽
tata minor Pos ibili posito in actu nullum sequitur
impossibile aut inconueniens sed si stante praemotione ad consensum poneretta dissensus, sequeretur aliquod impossibiles, nempe quod praemotio redde-ietur inessica ergo praemotione ad consensum flante non est possibilis disi ensius. Respondeo negando antecedens : ad probationem aego minorem ad cuius item probationem distingsso maiorem: Possibili posito in actu nullum sequitur impossibile , per se loquendo, absolute nullaoue facta suppositione , concedori per accidens secta suppositione aliqua , nego sensus est quod ex positione possibilis in actu absolute loquendo nihil absurdi aut impossibilis sequitur: potest tamen sequi absurdum impossibile facta aliqua suppositiones nam quando quis amat Deum liberes, retinet poteritiam ad non amandum & per consequens est possibilis carentia amoris, quae tametiri poneretur actu in eodem instant facta suppositione quod sit amor . sequeretur magnum inconueniensin impossibile , quod scilicet simul esset amoris eius carentia, sic ergo in proposito quia diuina praemotio est em- ea S in fallibiliter inseri in eodem instanti reali
consensum , maximum inconueniens impossibile sequeretur si ea in voluntate posita voluntas non operaretur , sequeretur enim praemotionem emcacem quae dicitur talis ex eo quod habeat suum cstectum non sortiri huiusmodi effectum, operationem v luntatis esset non esse : si quidem quia misi libi- Iiter coniungitur praemotioni , non esse vero ex irpositi me quod voluntas praemota non operareritu: non sequitur tamen quod posita praemotione non sit in voluntate potentia ad non operandum , siue ad agendum oppositum , quia praemotio facit ut operetur voluntas cum indisserentia r illud era incon ueniens in argumento adductum non sequeretur abris,luteis spectato ipso dissensu secundum se , sed mlum per accidens ex ippositione praemotionis emeacis subindeque ipsius consensus libere eliciti.
132쪽
Instabisci praemotum adi consensum posse dissentiare, est posse resistere praemotioni meadere illam inessicacem sed noti potest reddere inessicacem tergo nec potest diisentire. Probatii maior Si praemotus actu dissentiret, redderet de facto praemotionem inem cacem ergo posse dissentire est poste reddere inem cacem praemotionem. Probatur consequentiae quod facit actus actualiter , id facit potentia 3 ossibiliter ratqui actualis dissensus redderet praemotionem inessicacem ergo potentia dissentiendi est
potentia reddendi praemotionem inessicacem.
Respondeo distinguendo mesorem praemotum ad consensum posse dissentire in sensu composito , concedo Iin sensu diuiso nego,nego similiter conseque tiam' ergo non potest dissentires, in sensu composito , concedo sensu diuis, nego. Ad probationem concedo antecedens , quia tacit determinatE 'sensum compositum , aut distinguo sicut prius' ad cuius probationem concessa maiore distinguenda est minor,is concedenda de actuali dissensu in sensu Composito, neganda de eodem absolui de divisim a praemotione sumpto similiter distinguenda est consequentia potentia disseruiendi in sensu composito est , c. concedo: sed talis non datur in v luntates potentia dissentiendi in sensu diuis, nego. Urgeb: voluntas potest elicere dissensum in eo instanti quo praemouetur ad consensum rho potest d ssentire in sensu composiLo. Respondeo distinguendo antecedens In eodem instanti formaliter prout in eo est praemotio ,
subinde consensus , nego. In codem instanti materialiteri absolute considerato, concedo. Et nota huiusmodi argumenta anadem habere vim contra aduersarios, eodemque modo debere ab
ab ipsis solui quod enim ipsi nobis obiiciunt, posse
scilicet aut non poste poni acti:m oppositi m cum praemotione: id in eos retorqvcmus arguendo de actu, Upposito illi quem actualiter edicit volitatas : unde sicut ipsi tenentur latcri voluntatem quando
133쪽
sentit habere potentiam ad distensiim , non in sensit composito initas possit dissensum coniungere, in eodem instanti formaliter ponere cum consensu, sed solum in sensu diui , ita nos dicimus de dissensu respectu praemotionis ad consensum quem importat
inuoluit. Quaeres , utrum Deus praemoueat ad peccatum. Respondeo easdem rationes, lite ostendunt Deu in praemoliere causas secundas ad singulas actiones probare etiam quod praemoueat voluntatem ad ma
teriale peccati seu ad substratum halitiae, quod est verus actus physicusis realis , non autem ad ipsum formale , seu ad malitiam quae est effectus potias quam effectus. Dices : qui praemouet ad actum physicum cui intrinseceis inteparabiliter est annexa malitia, prae mouet saltem ex conssequenti ad malitiam : atqui actui odi Dei v. g. intrinseces inseparabiliter est annexa malitiari ergo si Dei: praemoueat ad idum actum ut est physicus , praemouebit etiam e consequenti ad malitiam, .si erit auctor peccati, quod est blasphemum Respondeo distinguendo maiorem qui praemoue ad actum physicum formaliter , sub ea ratione qua est ipsi annexa malitia , concedo , materialiter ει sub alia ratione , sub qua non est pia annexa,
nego Deus autem , quamuis praemoueat ad actiuncii est intrinsece annexa malitia , non tamen prae-
mouet ad illum sub illa ratione aut formaliter , seu sub alia . praemouet enim ad ipsum , in quantuna esta voluntate creata vi essiciente , si qzia ratione est enectus habens realem positivam ni talem S bonitatem physicam subindeque a Deo dependens, non in quantum est ab eadem voluntate v dcficiente , tib qua consideratione non est essectus nec quid bonum vi a Deo dependere debeat, sed potius a Iuin, desectus respectu cuius ipsa voluntas creata deficiens est veluti primum principium , a se enirn
habe creatura quod posta deficere in quantum est
134쪽
nihil . a solo autem Deo quod emcere postin
quod actu essiciat aut agat. In quo autem sita stnialitia, in positivo scilicet an in privativo, quod ad praesentem dissicultatem non parum facit , videri poterit in Ethica.
De causa essiciente instrumentali.
CAuam instrumentalem petetinere ad genus eff-clentium e eo constat quos instrumentum di citur id quo causa principalis utitur ad sutim effectiun producendum , seu , quod 'irtute causa principalis eleuatur ad altilagendum ellectum nobiliorem se solique principali agenti proportionatum.
Triplex autem ei insti mentum onum naturale, illud scilicet quo Raediante agens naturale producit suum effectum , quale est semen t aliud superna turale , qualia sunt sacramenta , quae a Deo asiimuntur ad producendos instrumentaliter effectus supernaturales , gratiam scilicetis characterem teitium itificiale, quo arti sex perscit siuin, opua C rca haec omnia sit.
135쪽
qn omne anserit mentum debeat recipere virtutem aliquam a principali agente-
NEgant Suares plures V asserentes instrii-menta eleuari ad producendum es ei una agentis principalis per blam coniunctionem aut sub ordinationem ad ipsum principale agens, aut per concursum simultaneum qui est actio instrumenti prout a causa principa li simul procedit. Nihilominus.
D co omnem causam instrumentalem debere recipere virtutem ali lilalia aut m itioncm virtuosam apoincipali agente qua eleuetur ad attingendum ipsius effectum non sufficere subbrdinationem illam aut
simultaneum concursum callis principalis. Ita Tho mistes.
' Probatur a instrumentum est id quod a causa superiori seu principali assiimitur Zeleuatur ad producendim cstectum se nobiliorem' atqui ad hoc necesse est quod recipiat ab ipsi principali causa influxum aliquem, virtutem, ergo, c. iobatur minor causa de se impotens ad attingendum aliquem effectum debet necessario recipere aliquid quo sat potens ut ipsum attingar , si enim nihil trinse. cuna iecipiat , manebit mirinsece impotens sicut antea , atque adeo nihil influet in effectum atqui causa instrumentalis de se cst impotens ad attingendum effectum illum nobiliorem se, alias si ex propriis esset potens producerct ipsum ut causa principalis ergo ut ipsum attingat debet rccipere &C. Dices caligam instrumentalem constitui is fieri potentem ad attingendum essectum principalis agen-isin nobiliorem se per solam si bordinationem ad
Urim principale ageas, d beneficio solius concur-
136쪽
Sed contra milia huiusmodi sub ordinatio aut ors cursus vel aliquam virtutem aut virtuosum influxum ponunt intrinsecε in instrumento , vel non si hoc secundum ergo sicut iiistrumentum de se est intrinse-h e impotens citat cum huiusmodi subordinatione
aut concursu piimum autem non admittunt aduersarii, si admitterent, haberemus intenvum , videlicet agens instrumentale eleuari per aliquam virtu- iam receptam a principali agente. Et haec nostra ratio maxime urget quoad instru menta Dei ad effectus supernaturales , in quibus in frumentis nulla est virtus quae possit proxime cum Deo concurrere ad huiusmodi effectus , atque adebneces est, eam de nouo recipiant , Nec dicas cum Suare esse in omnibus rebus potentiam obedientialem proxime activam ad cooperandum
Deo in 'rdine .ad effectus sui maturales Mad quod-ciunque ipsi libuerit. Hoc enim est omnino falsiim: nam irtus proxime activa est eiusdem ordinis cum suo, sicctu, cum ab eo specificetur ergo si effectus est supernaturalis vix s. quoque proxime effectaua illius debet esse filematur lisci implicat autem rebus
naturalibus innatam esse virtutem supe maturclem, cum supernaturale dicatim id quod excedit totam natiuam estque illi indebitum ergo.Qbiicies i. Vel instrumentum cum virtute illa re cepta est omnino proportionatum effectui . vel ad huc improportionatum, inserius illo, si primum iam ei it causa principalis cuius proprium est attingere rictuni per virtutem proportivitatam Madsequantem persectionem illius , siue illam habeat ab
alio Tu ex propriisci si secundum ergo indigebit
ulteriori leuatione, virtute ut fiat proportio natum Respondeo , quod cum virtus causae principalis commilia Icet effectui totam perfectionem suam , in- inimentalis vero sit tantum via seu fi xus quo me
.diante si talis communicatio uul est quod viri
137쪽
principalis debet esse proportior ut , id est aequalis
vel maioris pei sectionis cum effectu . instrumentalis vero improportionata seu impersectior illo sicut via motu, vnde in forma respondeo instrumentuna ellentialiter hoc habere quod sit ina proportiona, tum, id est impcrsectius effectu . quia constituitur in ratione instrumenti per virtutem vialem , fluentem, incompletam Atim tamen effectus sit permanens completus me tamen sequitur quod indigeat ulteriori virtutes, quia per hanc lassicienter constituitur potens cin actu primo intra limites causae instru-
Dicesci Calor ex sola subordinatione ad isnem tanquam ad agens principale , absque at quo nouo influxu aut virtute aliqua superaddita , attaagit instrumentati ter prodiictionem alterius ign. ergo possimi instrumenta ex sola subordinatione ad agens principale attingere effectum illius. Respondeo negando consequentiam laritatem: quia calor eo pio quod est proprietas ignis habet, tionem virtutis instrumentalis illius sui acienter ex natura sua eleuatae ad productionem alterius ignis,&idem dic de aliis accidentibus : at vero instrumenta substantialia & proprie dicta non sunt in se eleuata ad attingendum effectum agentis principalis 4 ideo debent recipere ab ipso virtutem iotionem quaelaventur possint attingere illum efffectum. Huiu modi autem virtus dicitur fluens vialis, quia transit cum actione , quamuis interdum diu permaneat, ut patet de virtute impressa semini a generante, tuae in eo manet donec produxerit suum effectum. Obiicies r. Instrumenta diuinae virtutis, cuiusmodi sunt sacramenta in ordine ad productionem gratiae , non recipiunt virtutem aut mot onem ab ii an ad effectus supernaturales attingendosci ergo nec instrumenta naturalia aut artificiatia, atque aded nulla. Consequentia est euidens quia ista maiorem e so
habent proportionem cum suis enuctibus quippe quae sinit ciusdem ordinis naturalis, quam illa
138쪽
alsumuntur ad effectus ordinis superioris atque adebminus indigent virtute superaddita. Antecedens e ro probatur quia vel illa virtus aut motio recepta in sacramentis esset corporea vel spiritualis non corporea quia non posset attingere effectus spirituales, qualis est gratiaci nec etiam piritualis quia accidens spirituale nequit recipi in libiecto corporeo, quale
Respondeo negando antecedens: ad probationem respondeo virtutem illam in sacramentis receptam esse spiritualem quamuis autem accidens spiritualec sua natura permanens non possit recipi in subiecto corporeo bene tamen accidens spirituale ex natura sua transiens viale Mincompletum, qualis est praedicta vi tus quae transit cum ipsa operatione ad quam datur. Dices accidens debet proportionari subiecto De so si subicctum sit corporeum, debet accidens etiam esse corporeum , subindeque accidens spirituale nequit recipi in subiecto corporeo Confirmatur Quod recipitur , ad modum recipientis recipitur : ergo si subiectum recipiens sit corporeum , etiam accidens
Respondeo forinam aut accidens quod per modum permanentis recipitur , debere proportionari subiecto ad modum eius recipi , quia est propria eius persectio mon sic autem de forma viai Ἀ transeunte quae per se primo ordinatur ad operationem aut e Sectuna , quibus proinde debet potius propoΘtionari quam subiecto.
139쪽
9. 2. An omne inΠrumentum debeat habere antionem propriam O praeuiam.
N Fgantialiter Stialesis recentiores alii Con-
Dico omne instrumentum debere habere in propriis aliquam virtutem, actionem quodammodorraeuiamo dispositive se habentem ad actionemansi una entariam quam elicit virtute agentis rancipalis. Omnes Thomistae , qui tamen illudit tuunt discrimen inter inrun enta Diuinae virtutis .instrumenta Ocntium creatorum , uod haec debent gere aliquam actionem prCpriana accommodatam effectui a principati causa intento: non enim liberum est sci bae vii calamo vel falleo ad scribendum, sed necessario uti dcbet calamo, qu1a habet actionem propriam prc pc.rti Cinat; illi effectui puta virtut cm delineandi, exarandi characte-ι instiumenta autem Dei non debcnt necessa, o habere actionem praeuiam acccmnio latam cs cciiiii ad quem assumi latur, sed suss c, quod habeant qualemcumque , iatio dispalatatis it , quia gens creatum cst finita limitatae virtutis , idcis diei
instrumentis accommodatis cilectui is .inuare cro
Deus ob rationem opi cstam quamuis e si plositione quod velit uti alici io tanquam instet in ento ad pio ducendum si una effectum , debeat illud ex propriis habete aliquam actionem, alias se tantiimmediiim deferens actionem . diuinam . non coore. xans ipsi, quod est de ratione instrumenti. Vnde. Probatur conclusio Insti uir entum est id quod a superiori seu princirali agente eleuatur ad aluny Tom. II. G
140쪽
du:n effectum nobiliorem seri solique principali agenti proportionatum atqui ad huiusmodi eleuationem piari equiritur necessario quod habeat virtutem aliquam lactionem propriam : ergo. Probatur mi, nor Praelupponitur habere virtutem, actionem Piopriam, si praesupponatur eis in genere agentium absoluteri atquiri ergo Maior est uidens' agens enim per inionem aut virtutem agendi constituitur. Minor vero probaturri Praesupponitur in ratione agentis absolate si per eleuationem illam aut virtutem eleuantem non constituatur an ratione agentis
absolute, sed talisci atqui sic est per virtutem enim illam constituitur tantum agensinus. potest attingere effectio altiorem quem propria vi non potest attin3ere. Deinde , si non praestipponeretur esse agens absolute habere aliquam virtutem actionem
propriam antecς denter ad virtutem eleuantem , huiusnodi virtus eleuans communicaretur ipsi non tprincipio esscienti, sed ut subiecto tantum medio pure deserent , nihilque agenti principali cooperaretur sed ipsum solum principale agens attingeret
effectum situm transnittendo per instrumentum suam virtutem 4 actionem via luam per aliquid mere pase siue se habens per modum causa duntaxat mate
Ne et itur instξumcntum se habeat tantum ut medium deserens vim lactionem causae principalis ad effectum eo odo quo ae desert influentias coeli adliae inferiora in species sensibiles ad sensus externos et debet habere ex propriis aliqvam actionem praeuiam, dispositivam ad actionem instrumentariam virtute principalis agentis eliciendam, ut ita
causae princ pali co 3peretur. Vnde instrumentum habere actione a propriam dispositive se habentem ad&c idem est ac habere actionem qua reddatur aptum ut eleuari possit ab agente principali.
Obiicies prini : Si instrumentum haberet ali- Satan aetionen praeuiam ad actionem princi polis agentis, aut citet realiter eadem cum illa, aut reali-