Summa philosophiae authore P. Raymundo Mailhat, Ordinis Praedicatorum Conuentus, S. Thomae Aquinatis Tolosani. Tomus 1. 4.. ..

발행: 1662년

분량: 272페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

Di putatio XI. 8 s

v qitalitas & constilliente nisi cina invis a quo successive etiam pei partes aut gradus vel modos deseratur, sic habetur una ex illis conditionibuω, ex qua aliae duae deducuntur' non nim rosi imiterminus a quo terminus ad civem lio modo

successive per partes acquiri vel deseri , nisi impriiiiis positivi sint , iure est alteia conditiori ete- 'im priuatio cum iii indivis bili consistat , tota si-

anulis instanti deseritur aut acquiritur , qua de causa illuminatio, quae est mutatio de priuatione lucis ad esse illius' haotus instantaneus est , quantuni cst se, sicut etiarn generatio, corniptio quae similiter sunt a priuatione ad formam , aut e C .n Uel

si vinisi secundo contrarietatem inter se habe 'nt, seu specialem oppositionem S incompossibilitat cui, ratione cuius adueniente termino ad quem depcidi aut deseri debeat hecessario terminus a quo quae Oppositio ad contrariam necessario reduci debet, ut pote quae in inter terminos positivos , non relativos quia ut statim videbimus relatio nequit esse termianus per se motus' sed absolutos, in quo sita est intio oppositionis contrariaeci ergo requiruntur se illae conclitiones ad motum successirium ait inst. per taliquid per se ratione sivi illi m terminet, lec uiritur Fit praesupponitur alia conditio gineralis, quo lvidelicet per se ratione sui sat non soliim ratione alterius. His praelibatis. Dico a non dari re se motum ad subst antiam, siue quod terminis inuersis idem est, subflantiam non tetmiliare per se motum. Probatur motus est acquisitio termini successiva Sper partes sed substantia per c ratione sui non sit nec acquiritur successitae N per partes ergo non termina per se motum. Probatur minor quia substantia ratione sui prae cise est indivis bilis priuatiue, subindeque nullas de se habet partes, ut in Jobris de

anima ostendimus ergo.

Dices : Nutritio terminatur per se ad siti, stantiam: atqui numtio est motas succestuus ergo datur per

192쪽

se motus successivus ad substititiam. Probatur nitio: Munitis enim est successiua acq iusitio seu auecner

tio scioliantiae.

Re , nae distinatuendo minorem mutritio est motus successivus ratione sui praecise in quantum terminatur ad substantiam intra lineam substantiae,

vego razione alterius, ne rape ratione coniunctionis cana motra succellivo augmentationis, is terminatur ad subs fantiam affectam quantitate ab eique pM res succediae acquisibiles habentem, ccncedo rimi' liter distinguo consequentiam 'Ergo datur motus successivus ad substantiam . intri lineam subflautiae, nego ad subeant iam ut affectam quantitate ita ut ratione quantitatis sit successauus ille motus, concedo. Huius Glutionis explicationem sicutis coirelusionis praecedentis ac sequentium pleniorem intelligentiamtiabebis loco citato. Probatur et Terminus per se motus successivi debet fieri e termino a quo positiuo contrario, ut patet ex dictis sed sub si intia non sit e termino a

quo positivo .conta ii , sed ex sui priuatione;

et sProbatur miAor quoad primam partem': una enim substantia non fit ex alia tanquam e termino a quo at a cum terminus a quo alicuius motus determinatiis sit, una substantia se per feret ex aliqua alia de terna inata, quod est falsum, neque enim igia is sempersit ex ligno, v. g. ergo substantia non fit ex terminopolitiuo & contrario , ille enim non possct elle alius quam substantia praecedens quae coriumpitur. κquibus patet etiam secunda pars minorisci ignis enim per sci semper fit ex non igne per accidens autenies quod fiat e ligno vel ex aliqua alia substantia Si autem sint aliquae formae substantiales quae sane e quibusda aliis determinatis, ut forma cadaueris,ex forma animalis haec e forma embrionis .haec exfornia feminis hoc non est per se is vi mutationis seu generationis , sed ratione subiecti in quo re-Pcri.uitur dispositiones sufficientes ad formam cadat

193쪽

Disputati X A 8

veras, recedente Oima animalis, non ad aliam; sic de caeteris. Dico et ad relationem actionen , passionem, si e tum , quando habere non datur per se motus.

Probatur . quantum ad relationem, stum , quan

do 'aberes quia deest illis generalis conditio equisita ad terna: nandum motum , cum non fiant per se Wratione sit , sed ratione alterius, nam relatio resultat ad productionem undamentiis termini Ἀ-tus sequitur ex ubi siue ex eo quod res sit cum tali vel tali di*ositione bicata iraesens loco . quai: do ex eo quod res sit in tempore ut in mensura X-trinseca propriae durationis in habere ex exti inica

applicatione clitum vel ain orium Adde haec Omnia nec conti arietatem x cc latitudinem habere intensivam aut extensiuam ergo non posti m per st

terminarc motum.

Probatur secundo, quantum ad actionem insonem invia si ad actionem da icti; per se motus , daretur actio ad acti Cnem, cum motus non sit ne adtione Deinde cum actiora rami ni unus motus, daretur motus , ad motum hoc autem dici ne iit nisi admittaturis ocellius in urs nitum ligo. D coci ad tria tantum laedicamenta dari per semctum , nempe ad quantitatem , qualitatem

ubi Sensus huius conclusionis non est has sormas quotiescunque productuatur , scri per mestum P cestiuii: possunt enim scri in instanti, quando scilicet sunt ad productionem alterius , ut patet de quantitate in generatione substantiali prodi ita, quae quia resultat tanquam proprietas ex substantia materiali , producitur in instanti , quia tunc sequitur modum productioni ipsius substantiae Asserit itaque conchisio praedicta accidensa , quando per se & e-

cimiaim suum modum connaturalem roducuntum terminare ratione si motum.

Probatur conchisio sic explicat quia omnes conditiones requisita ut sorma aliqua motum per se terminet, inueniuntur in his tribus praedicaniciatis

194쪽

ergo ter ninant per se motum Antecedens probatur: nam in priinis ininito libet istoriim I raedicamentortina reperitur Arma succelliae acquisibilis quia habet latitudinem, vel extentionis , ut in quantitate , puta inter quantitatem paruam magnam vel extensionis, ut inter primum& quintum gradum caloris et localis distantiae, ut inter locimi sursum, deor fiam maa tria genera latitudinis retardant productionem vel mitatione:ri , ut in instanti sieri non possit Mecce primam conditione inci insuper reperiuntur ibi termini positivi , quantitas enim minor quae est terminus a quo in quas Ritas maior quae est terminus ad quem , similiter primus gradiis caloris dum se habet ut terminus a quo in quintus graduu . g qai est terminus ad quem , importa ut entitates postiuas in idem est de loco sursum .deorsum S: ecce secundam conditionem : vltim o tandem termini illi sunt contrari Wincompossibiles neque enim simul, semel in eodem iubiecto reperiturq aantitas maiorin quantitas minor secundiim politi, iram ternii natione in minoris , sed maiori adueniente perit minor non secundum suam Caritatem nateria

Iem , sed secundum positivam illam terminationem seu statum minoritatis in dei proportionaliter dicen tum de qualitate , nam a.luenietate persectior Scintentiori calore Gnit calor remissus sub illa sor- malitate qua remissus est, licet non desinat q ioadentilitem materialem sic acquisit' loco Turnum deperditur locus de ornon Mecce te: tiam conditio

nem, nimiruri es iatrarietaten seu inco:Ppollibilitatem terminorum.

Ob icies r. Quintitas se ubi non fiunt e suis contrariis ergo non terminan per se motum successi-uum. Probatur antecedens invia contrarietas non

reperitui nisi inter italitates .ergo quantitas nititor maior, ubi de 3rsu ic sursum non opposuntur contrarie Gabini eque quantitas maior non sit κmin ri tanquam Osuo contrario.

Respondeo coatrarietatem quidem omnino hic e

195쪽

Di putati XI. 189

simptam reperiri inter solas quantitate , putatis gus. A cadorem , nihilominus coRtiarietas sumpta proincompossibilitate, speciali epugnantia anter duos terminos positivos , quo sensu hic sumitiu a nobis seperitur etiam inter quantitatem minoremi maiorem, inter ubi deorsum suisum. Ex quo facile responderi potest ad formam argumenti. Dicesci quantitas maior quantitas minor Op Ponuntur tantum relatiu quatenus una quantitas re- Iata ad alteram linorem dicitur maior , per respe jctum vero ad maiorem dicitur minor. Respondeo quod licet quantitas mathematice spe ctata dicatur maioris minor relatiu attamen quantitas physice considerata, prout est quantitas ta- Iis compositi . dicitur absolute minor si non sit in ea Persectione quam connaturaliter requirit illa natura ad suas operationes Xςrcendas maior si habeat illam persectionem. Et hoc modo quantitas maiori minor sub rationes postiua terminatione minoris opponuncii contrarie sensu etiam explicato, sunt termini a quo ad quem motus augmentationis. Obiicies a ubi non sit per ses ergo non e t terminus per se motus. Probatur antecedens : quia r stillat ex circunscriptione loci. 1 Respondeo negando antecedens licet enim Vbi ad sui acquisitionem exigat locum extrinsecun tanquam conditionem , hoc tamen non impedit quominus fiat acquiratur per se. Ex dictis inseres triplex anthm esse genuimo hilum siccessivorum primus est motus ad quantitatem, qui dicitur augmentatio aut diminuti, secundus ad qualitatem , qui dicitur alterati , intensio remissio x

tertius est notus ad Vbi, qui dicitur latio seu ino

196쪽

P0sica pars

De Unitate speci a motus '

DIco motum non desumere suam speciem ea

unitatein aut diuersitatem specificam a termino quo , sed a termino ad quem Procedit conclusio non de unitate specifica propria, rigorosii, quae nequit competere motui, cum non sit ens complerum praedicamentale, sed impropria reductiva,&aliquali. Probatur motus specificatur ab eo quod formali-t: in per se prim respicit, non autem ab eo quod. xespicit tantum materialiteri ratione alterius atqui sormaliter, per se primis respicit terminum ad quem terminum vero a quo non nisi materialiteri ratione termini ad quem : ergo probatur minor: motus enim nihil aliud est essentialiter quam via stit tendentia maccessus ad terminum ad quem : ergo formaliteri per ae primo illum respicit quod autem non respiciat per se primo terminum a quo, sed tantum per accidens, ratione alterius , patet, quia non respicit ipsum nisi ratione termini ad quem tendit, cum discessus a termino a quo si soli im propter accessiim ad terminum ad quem. Obiicies' Si motus specificaretur a termino ad quem , non possent motus specie liter habere eundem terminum ad quem atqui possuneci ergo. Probatur minor : nam intensio remissio qui sunt motus diuersae speciei possim habere eundem terminum, puta si una aqua calida, duo intendatur aue ad quartumarculum caloris , laltera calida

197쪽

Di putatio XI. I RU

vt sex rennittatur usque ad quartum etiam gradum similiter dicendum de augmentationes decretione, ut si quanti a palmaris augetatur di sat bipalmaris,

aut e contri,tri palmaris deciescat diminuatur vise que ad bipalmarem . idem denique conflat de motu sursumi motu eoisum , habebunt enim eunde niterminum si unum mobile ascendat a teria, vssi eadmediam aeris regionem in aliud e contra a plaatra ignis descendat ad eandem regionem mediam. Cum

igitur illi motus sint diuersat inter se speciei illa diuersitas nequeat peti incas bus propositis diuersitate termini ad quem chira sit idem puta idem gladiis quartus caloris , eadem quantitas bipalmaris, Sc desumetur a sola div eisitate ei murorum a quibus. Respondeo praenotando terminum ad quem dia Uus modis sumi posses primis materialiteris in eueentis , qua ratione nihil aliud est quam cs illa quae

per motum acquiritur ' materialiter spectata . secun

d formaliter .sub ratione termini , id est secum dum eam formatissimam rationem sub qua attingitur acquiritur a mobili AE a termino ad quem sic formaliter considerato non materialiter Antendimus motum speciscari. Ex quo. Ad argumentum in sorti a distinguo maiorem :Non possent motus specie diueis habere eundem ei:

minum, sormalem , concedori materialem , negc--

unde dico intensionem & remissionem in casu pro posito habere terminum eiusdem rationis materialiter formaliter tamen Minciatione termini diu ei si .m: quod idem dico de aliis motibus inc bicchicne adductis' etenim terminiis sol malis motus intensionis iniexemplo proposito est calor viqvatuor prout habet rarionem maioris seu magis intensi , ei miluis vero forma iis remissionis est calor ut quatuor, prout habet rationem minoris seu minus intensim militer terminus formalis augmentarionis in casu ad drcio est quantitas bipalinaris sub rati in maioris iei minus, .

autem sermalis inuitutionis in quantitas bipalma r

198쪽

lis sit ratione minoris: tandem terminus forma lis motus ursum in illa suppositione et media regio aeris prout habet rationem loci superioris , ea dem vero sub ratione loci inserioris est terminus for

malis motus deorsum.

Dice quoi idem materialiter terminus si sor- maliter diuersus in ratione termini ad quem , sensiacet plicato , id petitur e connotatione diuersonam te emi:iorum a quibus ergo diuersias specifica motu si 'titur tandem a diuersitate termini a quo A te cedens videtur clarum in exemplis adductiso aniidem gigdus caloris habet rationem maioris aut ma-- is intensi comparatione alterius hinus interii, e conuerso habet rationem mini' intensi comparatione graius superioris a quo incipit motus remissio: idem dic de aliis, eadem enim media aeris regio dicitur locus superio comparatione termini a quo inserioris, mappellatur locus inferior per re pectum ad terminum a quo superiorem. Respondeo concelso antecedente eiusque proba non distinguo consequentiam : Diuersitas illa specifica motus petitur a diuerso termino a quo , sor- maliter negoci connotatili , seu tanquam ab aliquo connotato per eterminum ad quem , qui est formalet specificatiinim , concedo. Obiicies z. Ad unitatem vel diuersitatem specificam nantiis exigitur unitas aut diuersitas med ij pexclusa fies, seu distantiae quae pertransituro ergo non

sumit ira solo termino ad quem Probatur antecedens, nam denigratio alicuius subiecti , quae ' medio colore rubro , videtur differre speciem ab ea quae procedit per colorein viride, atqui ibi est idem terminus ad quem , nempe nigredo, sola diuersitas mediici ergo ab hac , c. .

Respondeo concedendo requiri unitatem vel di-itersitatem medii , inde tamen nequaquam inferirpo se oppositum nostrae conclusionis, quia medium fmaliter ut tale non ponit in numero cum termino

ad item, atque Med etiamsi motus ima suam

199쪽

unitatem aut diuersitatem a medio , non censetur per hoc sumere illam ab lio quam a termino ad cluem. Vnde dico huiusmodi motus denigrationis ect eiusdem plane specie , quia medii illi colores quamuis materialiter sint specie diuersi ab inuicem

formaliter tamen 'in ratione medi1 ducentis adgredinem qui est color extremus , sunt eiusdem rationis , quia, sic sumuntur prout participant naturam illius extremi . cum enim medium participet ex extremis puta illi colores ex albedines nigredine dam comparatur ad alterum extremum sumitur ut participans de illo subindeque censetur esse eiusdem rationis cum eo PQ conuerso qumdo ad alitia

comparatur.

Instabis motus localis redhis Mobliquus procedentes ab epdem termino a qua ad eundem terminum ad quem sunt diuersae species ob solam diuersitatem medii aut distanciae directh seu per lineam rectam , vel obliquevi per lineam circularem ducentis ad locum. Respondeo huiusmodi motus brmaliter ter se loquendo noti respicere eundem terminum ad quem; solus enim motus rectus per se tendit ad illum Obliquus vero per se tendit ad alium , per accidens reuertitur ad terminum in quem desinit per χmotus rectus inde negatur huiusti odi diuersitatem

peti a sola diuersitate medij.

200쪽

Ph sic Pars T.

SECTIO V.

De Unitate numerica motus.

MSIcut in praecedenti ita in hac sectione sermo est

de moti secundum suam rationem formalem prae in εisam ab ordine ad agens, ad pasci ut tales, seu ab actione .passione. Dico rad unitatem numericam motus tria itidispensabiliter requiritntur, sussciunt nempe unitas numerica mobilis, unitas numerica termini ad quem, munitas seu continuita non interrupta temporis Prima pars probatur: ciim enim motus sit actus ubdam accidentalis , debet indiuiduari ab hoc numero subiecto, sicut de aliis accidentibus alibi ostendemus subiectum autem motus est mobile' ergo Uitas illius numerica requiritur. Vndes quod si canis, exempli gratia , decidat ab alta turri mi medio. descensus intereat, motus subsequens interimm non erit idem numero cum praecedenti, quia praecedens. erat unius subiecti , nempe viventis, subsequens vero

alterius,nempe cadaueris.

Dices motus posterior in casu proposito erat idem numero cum pri6ri, si ipsi continuetur motus enim non est unus unitate indivisibilitatis , sed continuitatis successivae atqui ipsi continuauir,quan do uidem non fiteriumpitur ergo. Respondeo motum illum posteriorem esse quidem immediatum prioriis veluti contiguum ipsi , quia absque media mora eum subsi quitur , non tamen ipsi continuari proprie , clim ah ciat diuersum sit lectum E ad id quod additur, respondeo non interiumpi mora aliqlia, ut dixi aut quiete quae rit

SEARCH

MENU NAVIGATION