장음표시 사용
201쪽
restatur priuatiui, quasi per aliquod tempus quies
cat corpus illud in medio descensi, interrumpi tamen quiete negativa quae est in instanti occisionis iIIius canis, in quo momento verum est diceres, nunc non est motus canis,in immediate antea erat,&, nunc non est motus cadaueris sed immediat postea
Instabis Continualint quarum vitima sunt unum,
id est, quorum extremae partes copulantur uno communi termino atqui extremae partes motus canisvi
motus cadaueris ipsius uniuntur eodem indicistabiliri ergo. Respondeo id esse verum quando ille terminus communis assicit utrumque illud autem indivisibile, clam sit primum instans in quo est cadauer, spectat ad motum ipsius, quamui extrinsece ter ne etiam
Secunda verbiars, quod scilicet requiratur unitas humerica termini ad quem , facile suadetur quia motus est idem entitatiue cum termino, atque adeosuerint termini diuersi erunt etiam diuersi motus: go requiritur unitas termini numerica ad unitatena numericam motus. Hoc autem ita intelligi debet ut requiratur unitas termini ultimati, non autem interis medii, unde quamuis motu Iocali acquirantur u cessive plura ubi tanquam termini intermedi non tamen ad eorum multiplicationem multiplicatarn meric motus localis, dummodo acquirantur sine in
Tertia denique pars requiri nempe nitatem eo tinuatam Mnon interruptam temposis est insidens: quia si semel interrumpantur motus,& mobile quies Cat, quantumuis per breuem morulam, non erit idem numero motus: cui scilicet discontinuabitur , illis nim motus sunt discontinui inter quos vel minima quies intercedit. Adverte tamen unitatem tempotis non desiderari nisi tan liuim fgnum , non ver tanquam aliquid euod formaliter d.Priori tribuat uni te motui,
202쪽
se linitando est diuersitas temporis, indicium est diuersitatis motus, quod diligenter nota. Quaeres An detur quiesci priuatiua in puncto e sexionis id est, an lapis v. g. sursum proiectus aliquatit ibim quiescat inter instans terminatiuum motus sursum Minitans initiativam motus deorsum. Respondeo assumatiue, per se loquendo quia in 'ter illa duo instantia media pars temporis in qua lapis nec sursim nec deorsum fertur, subindeque quiescit:quamuis potest per accidens oppositum c. tingere, puta si exiguo lapidi sursum proiecto Mas.cendenti occurreret saxum ingens magno impetu desicendens, tunc enim nullatenus quiesceret quiete priuatiua prior ille lapillus, alias dicendiu esset ipsum in medio aere sistere saxum illud , quod est absit dum: sed tunc idem esset instans extrinsece terminatiuum motus sursumin inchoatiuum motus deorsum: in quo instanti posset dici ad summum quiescere negative sensu supra explica in in utroque vero casii esset diuersus motus , ut per se patet, praesertim cumst diuersus terminus ad quem scilicet locus sersum locus deorsum.
UO I. Conti arietatem nrotuum desimai Armam liter a contrarietate terminorum at quos. Probatur : Ab eo habent motus suam contrarie ratem, a quo desumunt j eciem' atqui desiimuni suam speciem a terminis ad quos, ut vidimus erg . Probatur maior quia oppositio rerum consequitur
distinctionem reciscam ipsariura ergo ab eo desu, mitu oppositio contraria motuum, a quo diuiasib,
203쪽
specifica Vird e sicut quantitas maior opponitur contrarie modo supra explicato quantitati minori, ubi sursum bicationi deorsum, calor frigori ita augmentatio contrariatur diminutioni motus sursum motui deorsum,4 calefactio fit refactioni. D co et Idem corpus potet simul moueri motiebus contrariis secundiim diuersas partes, vel etiam secundum se totum si unus ei conueniat per se, di alter per accidens, veliterque per accidens. Prima pars est euidens potest enim cadem manus moueri metra caletactiosis in fir aut pes motu frigeonis, ianus surium ies deorsem. Secunda etiam est clara quia experientia videmus quod dum lauta mouetur ex accidens ad motum nauis versus occasiunas exempli gratia, mouetur
per se inter dum versius orientem yropriis pedibus incedendo in naui, puta a prora ad puppim: Midem corpus Christi per accidens ratione diuercarum formularum seu specierum consecratarum simul de l)me mouetur ursum in uno altari in alio
D eo tertiori non potest idem mobile secunctum eandem partem simul moueri per se duobuSmGubsiscontrarii etiam in gradibus remulis. Probatur omni eni in Diges cito exempli gratia quant amuis remissa est recbilus a calore S calefactio est acce sus ad calorem similiter motus sursum est a census ad Ioc in superiorem, motus ei de ar- sume ' descensus ab illo atqui implicat, idem cor Pas secundu i indem partem simul S semel accedere per se ratione sui ad unum terminuni, Mabillo recedere, ascetuleres descendere ergo Confirmatur: Quilibet motus quantiumuis remi sus iniportat priuationem alterius motus contrarii: cateiachio enim v. g. ex propria ratione sirec essus sibiecti a frigore, accessus ad caloremo recessus autem subiecti E frigore importat priuationem ac
cessus ad . huiusmodi frigus, qui accessus est ipsa frigefactio, nubindeque calefactio importat priuationein
204쪽
frigefactionis pro eodem ten pore. ergo nequeunt eta simul. Vnde dato quod duae qualitate contrariae in gradu remisso possim esse simul, puta calor H-gus, id tamen omnino negandum est de motibus contrariis, quia una huiusmodi qualitatum non est ex propria ratione abiectio alterius, seu non importat priuationem illius in gradu remissi satiem, secus em
De tempore'. CVM tempus sit diuratio motus u ei mobili
ac veluti propr etas aut allectio illius, ideo postquani de motu egimus consequeriter agen dum ei de tempore sed prius de duratione inco: mauni . quae te habet ut rutio generica respeetii temporis, aliquidus praelibandum. Vnde sit.
quomodo a re durante Hylinguatur.
DIGo primo Duratio est pei manentia rei in esse intelliges, permanentia forma Iis Haec conclusio Patet ex terminis,ea enim dicimus dini quae
205쪽
permanent seu persistunt in esse. Notanter tamen
addidi informalis, cluia sicut distinguinius duplicem
similitudinen e g. alteram fundamentalem quae est ipsemet qualitas , ut albedo , quatenus conuenit cum alia eiusdem rationis , alteram formalem, quae est relatio accidentalis superaddita albediniri ita in qualibet re duplex considerari potest permanentia inesse , altera indamentalis , quae es ipsamet es ut continuo conseruata a Deo baltera formalis, quae loquendo de rebus creatis et aliquod accidens rei existenti conseruatae superadditum,ut postea ostendemus M in hac formali persistentia in esse dicimus consistere quid litatem durationis. Dico secundo durationem ut sic, prout est formalis permanentia rei in esse, recte diuidi in aeternitatem, aeuum , tempus Explicanici membra huius dis uisonis. Eternitas est duratio rei e eo misi partecim nauta bilis, nempe Dei, seu diuini me quamuis si latius sumatur aeternitas soleat diuidi a nolinullis heolf-gis in aeternitatem per essentiam et quae est illam iam iam definiuimus in artemitatem participata inquam dicunt esse durationem visionis beatificae hominum N Angelorum. AE cuim est duratio rei immutabilis secundum substantiam, mutabilis vero quoad accidentia quales sunt Angeli, coeli , reique ni in sunt immutabiles incorruptibiles quantum ad substantiam , variabiles tamen quoad aliqua accidentia, Angeli quidem qw. ad operationes liberas quas successule eliciunt, coeli
Tempus denique est duratio rei omnino variabi Iis tam quoad. substantiam quam quoad accidentia. qualia sunt omnia entia corruptibilia, siue sint sub litantiae, siue accidentia. Quae definitiones ita debent intelligi, ut duratio cuiuslibet rei, siue substantiae sue
accidentis ste diu suam entitatem immutabilis. habentis tamen annexam mutationem aliorum , staeuam desideo non solum substantia Angeli,4 cc
206쪽
li mensuratur aeuo , sed etiam omne accident incoρ
ruptibile , qualis est in Angelo cognitio si ipsius quae ei indefectibilis. Vnde habes aruum aliud esse
materiale, aliud pira tua te, iuxta conditionem subi siti cuius est duratiori aruum enim coeli est materiale Angeli vero spirituales similiter duratio ciuiisibet rei, siue substantiae siue accidentis, omnino uarismutatalis itur tempus, maxime vero duratio ipsius motus qui ei ipsamet ira mutatio actua Iis. Vnde etiam tempus aliud est materiales, illud nimirum quod est duratio rei materialis omnino transmutabilis, aliud spirituale quod est diu alio rei spiritualis variabilis, qualis est duratio rei alion rim libera rum Angeli. Dico 3 iurationem propriam Mintrinsecam cuiuslibet rei creatae distingui sotnialiter ante omnem mentis operationem ab ipsa re durantes existente. Est contra Suarem dicentem distingui sola rationeratiocinata. Dixi, rei creatae, quia suppons aeternitatem, quae est distatio Dei, non distingui ullo modo realiter ab ipso , sed- tantum virtualiter, seu rationeratiocinata in diuinis enim , ut habet axioma Theolog cuna, nulla est realis distinctis, nisi quam facit re latiua oppositio, quae si inter personas tantum alias enim Deus non esset simplicillimus sed compositus, si in sua natura aut attributis, ex quibus est aeterilitas, distinctionem realem admitteret. Prpbatur : Omne accidens aut propria passio rea- .liter dimanans ab alli quo subiecto, distinguitur ante Omnem nientis operatiotiena ab illo sed duratio inati inseca cuiuslibet rei creata est props a passio ipsius ab ea realiter dimanan ergo Maior est cuidens, idem enim non dimanat aut lependet realiter a s ipso Minor vero suadetur cisca citer : extensio enim
curii ilibet rei est propria ipsius passio ab ea realiter
profluens , ut patet de quantitate respectu corporis: atqui orati cst Ytensio rei seu existentiae ipsius in
rerum natura, vel formalis, si loquamur de duratio,
ite formaliter diuisibili, successiua , quale est cim'
207쪽
pus vel viritialis , si de aevo, quod non formaliter, sed virtualiter tantii ua est successivum aut diuisibila, quateniis scilicet diuelsis nostri temporis partibus idem, iniuisibile ex parte sui manens corrFspondet de aequivaleo ergo. Et haec ratio conuincit de omnibus, ctiam de tempore respectu motus. Probatur 2. Specialiter quoad durationem ali.
rum rerum creatarum a motu, sic Quod aduenit rei
existenti, distinguitn ante oninem mentis operatio nem ab illari atqui duratio aduenit rei existenti ergo Maior est euidens : quod enim aduenit alicui, praesupponit illud existens erigo distinguitur realiterino Minor vero non videtur minus clara , nihil cuina potest durare' aut permanere in esse nisi i supponatur habere eme se existere. Confirmatur: Homo v. g. in instanti suae prodii ctionis est vere S realitc exissens, tamen nondum habet suam propriam durationem quae est tem-yιH ergo duratio praesupponit realiter rem exi
Dices durationem nihil aliud esse quam existen-.
tiam, non quidem absoluteis praecise sumptam sed
Sed contrara quia vel illa continuatio addit aliquid supra existentiam, saltem modum aliquem accidentalem, vel nihil si primum, habemus intentum quod nimirum duratio sit aliquis saltem modus realiter superadditus rei existentiis existentiae' secun dum vero dici non polin, alias in primo instant sussi productionis chaberet existentiae continuationem, chin ipsam habeat existentiana, quod est ridiculum obiicies Duratio nihil aliud est quam persistentia rei in esse sed huiusmodi persistentia non dissin- guttur a re seu ab cxistentia illius ergo nec unatio. Probatur minor ideo vim creatio, conseriratio rei sent eadem actio, qui cst idem utriusque terminus sed terminus creationis est cile et , terminhs
vero conseruationi est continuatas seu permanentia
illius esses et go huiu modi permancntia non distinguitur ab ipso esse.
208쪽
Respondeo ex dictis initio sectionis, distingiten,
do maiorem Duratio est permanentia rei in esse, formalis , concedo stadamentalis , nego hanc conce mus non distingui secus illam. fide ad probationem minoris dico terminum actionis conseritatiuae esse permanentiam seu continuationem rei inesse, fundamentaliter sumptam, atque adeo esse eundem cum termino ereationis, est enim ipsemet rescuae conseruatur, ex qua sic conseruata dimanat platormalis duratio seu formalis permanentia in esse veluti quaedam affectio aut proprietas. Ex quibus facile respondere potes in forma. Instagis circumscripto omni accidenti aut formin litate vel modo distincto a re existente, conseritata intelligitur adhuc durare res illa: ergo duratio
non est aliquid distinctum, Respondeo sicut alias responsum est ad simile argumentum de relatione, Aistinniendo antecedens ex dictisci intelligitur durare , duratione materialiter limpia quae est ipsemet res conseruata prout nata est monuirari per durationem , concedo et duratione orniali, quae est ipsum mensurari rei conseruatae,
DIco . Tempus ut sic est diaratio rei secundum
suam substantiam seu entitatem mutabilis siue, est duratio rei in transmutatime consistentis. Declaratur: Dicitur duratio, in quo conuenit tempus cum aeqernitates aeuo. Additur, rei secundunt
sitam entitatem transmutabilis, in quo differt ab illis, ut ex sectione praecedent sussicKnterimet ex
209쪽
plicatum aeternitas enim est duratio ei omnino immutabilis istium verb, rei immutabilis'iload suamentitatem mutabilis autem quoad annexari attempus est duratio rei secundum suam etiam entitatem mutabilis iueres illa sit ipsemet formalis transmutatio aut motus, siue id quod huiusmodi transmutationi aut motui subest. Ex quo intelliges tritam il- Iam temporis definitionem , qua dicitii Numenis motus secundum prius δα posterius' per illam enim non desilitur tempus ut sic , sed alioua veluti eius species scilicet templis intrinsecum motus , sensus est tempus illud esse numerum id est durationem seu mensulam motus secundunt partes priores posteriores ipsius sumitur enim ibi numerus pro
mensura, eo quod sit notior quoad nos ad mensiurandum , unde et an communiter solemus mensurare res continuas per numeritiam ut cum dicimus pannum habere decem ulnas. Vnde.
Habes tempus constare partibns prior bus S posterioribus per instantia copulatis , sue sumatur pro duratione ipsius motus. qui habet partes prioresiosteriores, subindeque propria ipsius duratio de- et etiam eas haberes, ut posse ipsi coexicia dii siue pro duratione cuiuscumque alterius rei secundum suam entitatem mutabilis . quae licet materialiter lectata consistat in continuo fluxu partium praece entium subsequentium clim sit res rei manens,
bene tamen formaliter, quatenus continuas stibi nautationes Sc paulatim dilabitur et atque adeo tempus ipsi intrinsecum debet etiam includ cre successionem seu ccmsistere in continuo filix pallium priorum, Iosteriorum. Ex quibus. Ingeres insuper neque Dei: m neque Angelo , necari mas separata . nec coelos iu uad uitio esse substantiale mensurari tempore , sed aeternitate aut aeuo
quia non consisti ni in mutaticiae , sed sunt immutabilia quoad esse saltem unde di an ur entia aeternavi Deus . aut euiterna ut angeli , S c. Caeterae scire u secundum suum esse transmutabiles aut corrupti-
210쪽
biles dicuntur temporaneae, qui subiacent tempori
Dico et Tempus consideratum secundum suam essentiam es numero multiplex pro multiplicitate
rerum temporalium , siue motuum, siue substantia-xum , siue accidentium, quae secundum suas entitateS,ivariantur. Est contra nonnullos , qui censent unicum dumtaxat dari tempus nempe urationem inclusi
primi mobilis. Probatur tamen e quia tempus est duratio rei secundum sitam entitatem mutabilis a qua non nisi modaliter ad summum distinguitur ergo multiplicatur ad multiplicationem huiusmodi rerum mutabilium quandoquidem est entitatiue idem cum ipsis. Confirmaturri quia si Deus estnieret primum mobile per consequens motum, durationem eius, nihilominus res corporeae do mutabiles possent ab sollite construar in esse Virrare . eigo praeter durationen primi motus debent habere proprias durationem intrinsecas , atque adeo multiplicabitur tempus in rinsecum cuiusibet rei pro multiplicatione subiecti in quo est. Dico tertiis Tempus sumptum in ratione mense
xae communi & extrinsecae rerum omnium tempora, Iium est unicum n anacio, nempe tempus circulationis primi mobilis , quod illi quidem motui circulari
est intrinsecim , exti insecum vero aliis. Probatui conclusio quia tempus illud est omnium maxime regulare 4niforme ac notius aliis , quae sunt conditiones requisitae ad rationem mensura aliorum' ergo illii est omnium aliatum diu ationum temporalium mensura nil ei salis homogenea seu eiusdem natura cum illis, quod addo ad differentiam aeternitat: , prima Muniuersalissima omnium inseriolum durationum mensula, sed heterogeneat alterius rationis. Quod si per durationem aliquoi una motuum mein strentur a nobis i actiones aliae aut motus , puta le-