장음표시 사용
71쪽
Cicero ex commutatione florentis fortunae, commisera tionem sic excitat in reum Syllam nu. 9 I. o m serum, ιUl gem illum diem, quo confiat omnibus cenιuriis P. Dila renuncia ατ- est lό Fal am θιm 'o vomerem fortunam i ό caecam evraiis talem l δ ρraposteram gratulatιonem . quam cιto rua omBιa μωiria. O, voluptate ad luctum is lac hvmas reciderunt , ut qui paulo ante consul designat μου θέμι,νσιιneret repento nutiam uestigium prasina drtnιιatu. Ex morte amici pro C l. num. 39. P o Dii immortalesleur interdum in homιnum si larιb- maxιmis aut conmvetitia i prasentisfraudis pinnas in dum rebar tu vidi enim, vidio illum kausi dolorem vel acerbissimum in vita, eum R. -- rasim abstraheretur a sinu gremioque patria: eumque via viri qui lanatum huμ imperis paravit, renis . a postquam in Curia. astris, ιο Repub. floruisset. integerrιma arare , optimo M. ιιιu, maximis viribuε eriperetur indignis ληγε bonis omniaua atqua universa civitati. aevoquidem ιempore fila mεν iens a jam careris ax partibuε v ressa mans es λι. exινemum φιρο- eum ad memorram Reu. reservabar, cum me intuens flentem significabat interruptis atrua morientibin vocιbus quam sa impenderet procella urbi , quanιa tempestas sis
rari. Ex corporum vexatione 7. verr. rium. I6I. ' eadebatur
mi is in medio foro Mέμπε civis Rom. Sς Ibidem vide insignes commiserationis affectus in Navarc hos, quos V c res comprehendit ac necavit; & in cives Rom. quos idem Verres caedi virgis, & in Latomias conaici, & m crucem
Ex egestate seu bonorum amissione pro Rosc. Amer. num. 14s. prἀria m/a tu possides :i ego aliena miserisordia vi-mo , concedo, e quod η imu3 agum est. o. quia necesse . Mea damus tibi patet, mihi clausa est. F o, familia mea maxima uteris ; ego μν um habeo nullum , patror. c. ferendiam puto. Ωuid vis amplius t quid insequ/ris quid oppu-rnm l qua in re tuam vetantatem lassi a me putas er ubi tuis
commodis ossicio. quid titi Obsto Aspoliorum causa vis homi nem aecidera. θobasti. Ruid qua is ampliuι t si inimicitim νum, qua funι tibi inimitat a cum eo, cujus antaa pr4dia possedissi, quam ipsum cognosti l sin meruis: ab eona aliquid motuM quem vid/4 ipsum MVε tam atrocem indi uriampropulsa.
72쪽
Ex adjunctis personae,& loci, sc temporis, vide in perora tionibus pro Quinctio, pro Milone, pro Plancior quarumastectus insignes hic laicerem nisi prolixaor essem : qui in i genere potissimum judiciali desentivo excitantur.
QVomodo concitatur indignatio , quae est dolor pereeptus ob res secundas alterius, qui illi fortuna judicetur indignus φ Resp. immerentis ac vitis personae insolentia iadivitiis,honoribus, aliisque bonis. Aristot. ob. a.c. 6. In divitias Chrysogoni inique partas, & praeposteram emptionem bonorum Sex. Roscii Varie indignatur Cicero pro se . Amerino: Venio nunc a illud nomen aureum Chrdis
Et paulo posti Istas divitias eleganter insectatur a praeis diis suppellectile,familii.luxuria,habitu. num. t 3 3. Tum e clamat contra ejus dominationem. Hicne etiam sese putat aliis quid, a Chosogonus ' hic etiam potans esse vult i oram miseram ars acerbam . Postremum ejus avaritia in turpi ac crudeli rapina inlectatur. num. I qu. Facis injuriam, Ch 'gone, si maIorem stem emptionis rua in hujus axitio ponis,quam in his rebus, um L. Diu gst. Quod si tibi causa nulla est, cur Bunc miserum tanta calamitate .ci velis. si tibi omnia sua prato animam tradidit,nec sibi quιdquam paternum, ne monu . menti quidem causa rese vavit:.per Deos immortales, quanam ista tanta erudelitas est,qua tam fera, immanis, natura' quis unquam prado fuit tam n artuε quis pirata tam barbarus. ut eism integram pradam sine sanguine habere hosset, eruenia spolia det hera malui scis hune nihil habera, niώιl audera, nihil posse,nihil unquam contrarem tuam,cogitasse. , samen ons gnas eum,quem nei metuere potes, nes odisse debes, nassi quid quam habere sam reιιqui vides, quod is detrahere possis: Nisi ιος inrignum putas , quod vestitum sedare in judieio Udra, quem tu e patrιmonio tamquam e naufragio nudum expulisti.
Vide similem indignationem pro Quinctio in Naevium, qui ab adolescentia quaestui addictus circumvenit adversarium, avidissime ejus bona proscripsit. Honoro. veroseu 2 sucturam Classis Rom. columisiam E s. ecte
73쪽
esse homin I syracusino Cleomeni, cujus uxorem amabat Verres : otiam vehementer stomachatur idem Cicero 7. Verrin mim. 82 Aeeipit naυem sociorum ais amie-Cleomenes Syracusanin , qu dprimum aut ac siem,-ut querar,
jumerast Siculone homini. Legati, Luastoris, Pratoris dem quapores item bonoνem, auctoritatem a νι Τ site. , . Sic dIoni talem Clodii exa itat pro Sextio num. tr. Sedori profecto Iva f.m ista Re0 furtuna Dialis,ut sile carem ais amens Tri- os plebis nancistereνων. Pa d dieam O MIes 8 hoeeine. vo anelIm nomine aversioras huyus imperii 3 proditores vestra ineuitatist hostes bonarum omnium/ me. Affectus indignationis in genere potissimum jud. aceus torio, & desensivo excitatur ue quia homines, cum ad indignationem moVentur, contra accusatorem mansuetudine ducuntur erga reum, qui defenditur. , '
Quomodo eonflatur invidia 3 Resp. Ad Indignationem
refer Invidiam, quae in hoc differt , quod indi inatio bonum immerentis,Invidia bona digni etiam hominis insectatur: haec definitur dolor ex parium & similium bono, quod quispiam ab eis nollet quia suam putat minui digia ita
tem, possideri. ArIstot. lib. 2 cap. Lo Igitur inter pares ta rum,praeiertim eorumdem studiorum aemulos versariir invia dia. Da Cicero conciliat invidiam Hortensio ob authoritatem: Res omnis mihi tecum erat, Hortens. dicam apertὲ. sma cum dieendo, ae vi tuendis eraminab- an hac causa contendera putarem, o quoque in accusando atque in explicandis eramini. ιμε operam consumerem. ne quonsam pugnare eontra masnmtust, non tam ex tua natura, quam ex issim re ore ,
stere. ' Idem divinat. prisclare Cic. Caecilium vocat in invidIam, requirens in ipso integritatem, veritatem. dicendi saeuit tem ad accusandum Verrem . num. 27.&seq. Tu veνo, Cameit , quid pore1 7 quo tempora, aut qua in νη non modo ea eru
74쪽
mitam abeWim totam explicare,atque eam non modo in Mimia Iudieum,bed etiam in oculis eo 'ectuque omnium exponere Z -- ciorum salutem. commoda provιntiarum vim legum, gravita- 'rem jωHeiorum defonderet euno ea ex me.quoniam hoc primum re in dissenssi nact- es, quam mult' esse oporteat in eo, qui altarum accuset.
Spes, Gηsidentia, Desteratio. Cuomodo erigitur Spes 3 Resp. Si honestas bonI ,
ejusque magnitudo,q opes,&praesidia certa.& facilitas assequendae rei, si denique praemia proposita ostendantur. Aristot lib. 2.e. s. Spes autem est,motus animi in bonum absens,arduum & dissicile,sed tamen quod labore acquiri poc. 'sit. Ita rursus Alexander diuturnis laboribus fractos militum animos spe erigit,& hortatur apud Curtium lib. 9. Vestras manvi intueor, vora virtutem rerum qum gesturus sum. de pradems habeo,quamriu vobiscuin acies abo, nec meos. mee hostium exercit με numeravero. Hos mori animos mihi plenos alacritatis ac fiducia adhibete. Non in limine operum la- horumque nostrorum, sed in exitu flammr pervanimis ad Solis ortum-Oceaniam : nisi obstat ignavia, inde victores per δε- mito a terrarum reuartamur in patriam. Nolita quod pigri agricolafaciunt maturo ructu. per inertiam amittενε e manibu . Majora sunt parietilis p amiar dives eadem,-imbetis Iis es regio, Θc. Tullius tota 2. Catil. ad fiduciam, securitatemque erigit populum Rom. jubetque non timere Catilinam jam urbe egressum,nec Infirmas ejus eos s. Atque hic astectus proprius est generi deliberativo suasorio. ' . Spei subjungo confidentiam, sive ax aciam, quae cernitur In periculis Quae contemnit. Sic Tullius exordio A. Gatilin. Nullum pio salute Rei p. periculum, nullum satum, nullam
mortem perferre dubitat. - Ego sum isse Consu cui non forum.in quo ρmnis aquilas conrι-netur,non ca in eo ularibus austiciis eo Graisu: non curia summum Auxrbum omnium gentium: non demin communν γρι fugium : non lectus ad quietem datvi: non denique hae fhaei honoris , selia curulis unquam vasua mortis peri culo
75쪽
perieulo atque insidiu fuit. Et paulo postr si quid obtigeris,
agus animo pararyse moriar: os eN3m turpM mors, forti miro potest aecidere, neque immatura Consulari, nec misera sapientri Sic Veir. 7.num 3 8 Non dubitat nobilium virorum invidiam,atque inimicitias subire. Sic pro Rost. Amor statuit hunc dEsendere mim.3t. aeuoniam quidem semel causam fuse cepi,licet hercules undis omnes terrores, pericula g impendeant omnia, succurram atque subsbb. Certum est Guberarumque. qiιa ad causam pertinere arbitror, omnia non modo dic re, rtim etiam libenter, audacter, libereque dicere. Nulla res tanta exsu.judices; ut possit vim -himriorem a ibere metu
Ut vero facilius confidentiam excites in animovulgi, o Rende commoda & utilitates ; vulgus enim ad contemnenda pericula,non tam honestate es gloria, quam utilitate ducitur Si commodo : vel etiam detrimenta,incommoda,cIades propone, pro quibus avertendis, nullum vulgus peracutatum adire dubitat. Alia vero ratio est in huminibitis excellentioris. 8r nobilioris animi, in qdibus si confidentiam excitare votis, honestatem propones & gloriam,vel contra dedecus & infamiam. Motus hic generi potissimum suasorio
Ex his quae de spe diximus,eolligi potest, quomodo moveatur Dc speratio, si difficultas rei, si nulla subsidi , si alicujus Ignavia imbecillitas ostendatur : nam desperatio, spei contraria, est boni cujuspiam obtinendi, vel mali depellendidissidentiat vel, ut Cicero definit, aegritudo sine ulla rerum expectatione meliorum. Hic psiectus Oxcitti deber in genere deliberativo,in oratione dehortatoria.
Dimor. Quomodo incutitur timor i Resp. Propositis sub oculat
rebus timendis,quarum tra pleX est genus : unum earum, quae cladem & pernicIem adserunt ut bellum atrox, pestilen- 'tia,infelix aeternitas. Arist. M 2 c. s. Alterum earum, quae gravem molestiam & dolorem p riunt, ut jamira sortunarum, honoris, parentum. γ' Tertium earum, quae horum malarum pr*sens pericu-
76쪽
Porro timor secundum Aristotelem lib. 2. Rhet. c. s. e perturbatio ex cogitatione Imminentis mali, dolorem aut mortem infercntis. Sic Cicero pro mitiun. num. facit timorem : Sed, quιd tandem siet,si hac elapsa de manibuου no Fris in eum annum, qui consequitur, redundarint illa pessis immanu .r ortuna Catiana prorumpet,quis poterit, o jam ρο-pulo Rom. mnatur, in agros suburbanos repente advolabit, vo- sabitur in castris furor, in curia timor, inforo conjuraris , in sampo exercitud, in agris vasitim , omni autem an fieri ae loeo ferrumflammamque me/nem Q. . Et rursus A. Catil. num. II, Hrior mibi hanc urbam videre. Iucem orbis ter arum. tque Hrcem omnium gentium siubito imo Meendio coneidentem: cerno animo simultam patriam, miso atque insequitos acervos civium: vorsatur mihi aἡte oculos a.
stentis, Cethegi se fu=or in vestra cade bacchantis. Ruapropter de stimmasalute vestra, populis Rom de vestris conjuribinae libeνis, de fanis, as templis,o liberaate, de alute Datia, univeUa R. pub. decernite iugenter, ut instituistis, ac fortiter. l . Astedias timoris exsitatur in genere deliberativo dissuasorio.
novitate, & iniolentia pei,commutatione malae fortunae,uirtute,&bona conscientia: est enim gaudium, ut Tulvus definit 4. Tuicui. opinio recens bona ptaesentis , ici quo efferri rectum esse videatur, Atque hutic gaudii affectum excitat in Pisonem num. 12. dum reditus stra celebritatem ac lare1tiam deformit. ille dies mihi quidem immor. talitatis insta uit, cum ἐν patriam redii, cum senatum egressum vidi, populumque Rom. universium, cum mihi ipsa Roma prope convulsasedibu3 His ad conservatorem 'uνn progressi vi- sa est, qua me ita accuri,ut non modo omnium gene=um, Ma-tum,orvinum, omnes viri ae mulieres, omnis forino ac loci: Ied etiam moenia ipsa viderentur oe tecta urbis, ae te la titati. Oe. vide & hunc affectum fusius In oratione ad populum, &
post reditum ad QBrite, , di in Exordio a. Catilia tandemi i
77쪽
aliquando Quiritas, cte. Atque hic astectus etsi locum habeat in omnibus,potissimiim tamen in orationibus generis exo nativi laudatoriis excitandus est, quarum finis est honestas,
plo,clarorum Virorum egregiis facinoribqs, nominis gloria. Aristot. tib χc ii. Sunt enim aemulationi obnoxia,quae maxime praeclara,ut virtus,doctrina, eloquentia, sapientia,opes, honores, magistratus, gloria. Juvenes praesertim aemulantur, ac nobilesviuique excelsa mente , egregiaque sunt indole. Definitur aemulatio: susceptus ex alic na sorte bona dolor,non quod id alteri contigerit, sed quod illa nos careamus Cic. pro lege Manil. num. II. hortatur populum Μajorum exemplo ulcisci injuriam a Mithridatea cc eptam. Sad pro v/stri Imperia dignitate, atque gloria, quo
niam ει es exorseud orassonis mea, videte, quem vobis animum Hscipiendum putetis. M ores vestra sapὸ mereatoνibu aena-muulatoribus injuriosius tractatu bella gesserunt: vos tot eivium Rom.millibus uno nuntio,atque uno tempore necatu, quo tandem animo se debetis 3 Legati,quod erant appellati super-ώιks, Corinthum patres vestrι ι olim Gracia lumen extinctum esse voluerunt,uos eum ruem ιnultu esse patiemini, qui tigraum populι Rom. consularom πιnculis, ac verberibua , atque omni isuppiuio excruciatum necavit i Illi libertatem eivium Rom. imminutam non tulerunt vos vitam erutam negligeris i j- legationis verbo violatum impersecuti sunt . vos legatum populi Rom omnisupplicio interfectum,inultum rεIinquatuὶ κώ-ro,ne,ut illis pulcherrimum fuit, tantam vobis Imperii gloriam relinquere; sic vobis tiavissimumsit illud, quod accepissu, tu ri , conservare non posse Et I. Philip. num. 34. Antonium a mulari desiderat: Vtinam, Antoni,avum tuum meminisses de quo tamav multa audivisti ex me sapissime. Putώna rhum immortalitatem meνeri voluisse. ut propter armorum babon os rinn licentiam metueretur illa, illa erat vita,ilia secunda fortuna,libertate est. parem eum eateris principem dignitato, qu resecure, quast, majores tuor rustice, struat ita guberna Remp.
78쪽
Rompruinatum este, cives tui gaudeant: sine quo me beat esse.nes claru quisqΜμm potes. ει pro Sextio,num. iso R manam juventutem excitat ad aemulationcm clarorum viarorum: Vos adolescentra, . qui nori s estis ad mavorum v strorum imitat/onem μοιςabo, O qui ingenio ct virtute nobilitatam po esu consequi,ad mmtionem, in qua multa homines nova o bonore in Iuri floruerunt,cohortabor. Hae es Anauta mihι crevira, ct laudis, unitatis ει honoris. Et ibid. num. I 2. Hac omiramini per Deos immortatis, qui dignita em,stri laudem,quε gistrissm quaritis, hae ampla sunt, hae divina, hac immortalia,hac Dma celebrantur, monum nrisannatium mandantur, posteratβιε propagantur, es laboν, nonnuo, pericula mult fAEteor. m θε nsiriasunt bonis, verisphiadietum es, Oc. Hic affectus excitari debet an orationibus hortatoriis S dehortatoriis. . .
Quomodo movetur pudor ' Resp. iis omnibus , quae
aliquod dc decus & infamiam adserunt,ut patet exd finitione: Aristot. . a. c. 6. Pudor enim est dolor, ac pei turbatio ex malis aut priesentibus. aut praeteritis, aut futuras,quae infamiam inierant. Contra impudentia est, ea dem parvi ducere illis non assici. Cicero pro lege Manil. num o. Et qMon. m semper uppetenres gloria prator care, astantes,atque avidι Mudi Doris, delenda es vobis ista n. aei MMithridatico belD Dper ore su repta, qua pent. us Iam ν aiais atqua inveter-vit in popΜb Rom. nomine, quod se. qui una die
non modo adhuc poenam nΜliam fluo dignam scelera su espii, hed
79쪽
ννουmeia Sisita. I δ eabum illum multis ιnnocentibus calsum ais funestumi ὀ sivi nequitiam, ac turpitudinem larem . una atris eadem nox orat, 'πά ρυιον amoris turpyamma, ac classis ρvusi Rom. pradonum 3ncendio conshai,Sc. rum ab insolente victoria piratarum, qui Pc Syracusamuri ingressi insultarunt classi populi Rom.nunc Pro Dii ιmmortales s p ratιcus M varo, eum imperium popRom.nomen ac fasces esseno Dracusis, usi ad furum Draeanum,e , ad omnes urbis crvilms acces , qu neque Carthagnensiumgurielissima classes.cism mari plurimum possent, mulbellis saρe conata, nunquam a pirare potuerunt, ,e. O θεῶ culum miserum atque acerbum, ludibrio esse urbis gloriam, ράν, ' puti Rom. nomen, Praeclarus est hic locus ab initio. Hic affectus excitari debct in orationibus increpatoriis, seu objurgatoriis , quando objurgatur animus honelius.
inis est usus affectuum l Resp. cus Quintiliano, lib6.
ev. a. & P Hautino,illud primum prospiciendum , ut nunquam in aflectus assurgas, nisi re, ex qua eliciendi sunt,uel per se manifesta,vel satis demonstrata r frustra enim voluntatem ad amorem fugam ve ignoti Impellere coneris. Deinde clanculum &quasi finitim ad eos veniendum erit, ut auditoris animus sponte sua moveri, non succumbere via deatur. Praeterea In iis concisendis argumenta sapienti quadam confusione miscenda sunt & stringenda. Deniquς senasm crescere debent affectus,nec sunt longius producendi, ne diuturnitate languescant. Ad haec spectandi sunt auditores inam boni viri & simplices,nec non sceminae, & pueri, dolo ris &misericordiar; juvenes irae & lanitiae capaciores sunt 3 viri maturi, 8c docti aegre teneros astectus mollesque sentiunt,uti & aggi cstes ac stupidi: utrique doloris S indigna tionis vehementioris aliquando flammam concipiunt: senes d misericordiam sunt pronior S. Captandae etiam sunt excitandorum affectuum occasio nes ; nam aegre permoveas,quos contrariis affectibus inve
nias occupatos, rationum momontis iacilius sectas. Jam in
80쪽
. . - . . LIBER L a, oratore maxime providendum, ut si movere allos vehi, &. ipse iisdem assectibus moveatur. Ad extremum vitanda est oratori ossentatio omnis, atque artificium nimis exquisitum: iimo&disputatio subtilior,qua quidem intelligentia Acc
v Τ Nde pendet Inventio assectuum t Resp. aeque pendet ex
V locis RhetoricIs atque argumenta: affectus enim excia tantur amplificatione locorum Rhetoricae. v. g. a loco desiis nitionis. Consuti Trosinium eloquont.de assect. e. I. Cic. 4.Τustui. aest. O vita Philosophia dux : o sapientissima morum magistrat ὀ vera selisitatis parensi oee. A conlequentibus pro Milone i meetne vis patria natus usquam.mst in parria mouissur. ὀ terram illam beatam IA contrariis item pro Μilone: As en3m hac jussisti, non servνa, sed nata lex. Abeflectis eadem MilonIana r Dura mihi mariti, fidias fortuna, o e. ὀ'Uνa mei si cori laborest ὀ spes fallac/slDenique a similitudine,ab adjunctis, ab exemplo passim CIcero assectus suppeditat. Quaenam sunt figurae aptIores ad concitandos assectus tResp. aptiores sunt,uti ad amplificationem, hae t 'potypo sis,prosopopaeia, exclamatio, Apostrophe, interrogatio, o secratio, obtestatio,imprecatio, & aliae similes figurae, quaa vide suis locis.
Causis assectuum. in aenam est ealisa Affectuum l Resp. sunt res magni
Cic. in partit. Quotuplex est magnorum genus Resp. Duplex alia magna sint natura,ut coelestia ac divina, quaeque in te ris sunt admirabilia, aut habent causas occultas , ut maris tempestates, terraemotus, venti, &c.