장음표시 사용
141쪽
116 HIs TORIARUM ex improvido subducendi tot milites consilio velis menter timens, blande Lotharingio suadere studet, ne adorienda urbe in rupti a se primum foederis i vidiam ruat, neve hostem lacessendo, ferociorem implacabilemque reddat. Cum vidit fraudem ac dicta sua ludibrio esse, nulla mora se vertit ad belli artes, instruit machinamentis muros, firmat milite, Osputηαρ, os atque omnium primum suburbiis flammam injicit,
cribitor . ne hostibus commodo dc munimento forent. F mus ac pulveris atra nubes ex incendio ruinisque
adeo invicem conspectum hostium ademerat, ut Germani propius ad munitiones accesserint nullo sere periculo minimaque caede ; nam Barbari ex incerto jaculabantur . Posto vallo raptit aggerem ad fossam ducunt, tria ex intervallo communiunt loca, unde majoribus tormentis mqnia, olIis incendiariis domos confringerent . Oppidani intra I ricam se continebant propellebantq; hostem iaculis. - At clim noctu agger procederet ,-duobus propugnaculis , interdiu quassatis, ab interiore latere .vpetiantur. haud levis ruina impenderet, septimo die in hostem erupere, haud segniter a Germanis excepti repulsique post diuturnum certamen , pluribus utrinque caesis. Dura erat oppugnatio, cum prasertim li-Oppura illa ps, M/xorum unus ad Barbaros transfugisset docuisset
greditur. que ex Opportuniore loco telis Christianos milites confodere , perfringere machinamenta . Patebat tamen, Germanis denique cessuram urbem ope destitutam , nec serendae tempus suppetere . Cum postri-
142쪽
stridie a Caesare asseruntur literae, quibus Lotharin- I 683.
gius jubetur referre pedem, omnemque exercitum ad Lotharingis re
fines tuendos, prout sibi e sententia videretur, as πιε πώρὸ t. ducere . Nam Visirium, audito Neoselium discri- Quid hujus e insamen adire, accelerato itinere jam prope adesse, ne 'que e republica existimari, uni oppugnandae urbi conteri vires, quibus Hungariae Germaniaeque iamlus contineretur . Quive confestim vasa colligunt, tantaque , ut in subitis rebus, negligentia carpunt iter, ut qui non pauci lignatum praedatumque je-ge. rant, praeda hostium manserint. Trecenti quoque Croatorum equitum, qui a castris speculatum d scesserant, interceptis itineribus caesi a praesidiariis, captive sunt. Desiderati in ea obsidione mille quin- IMI genti , plures laboribus Eu Coeli gravitate constietati. Lotharingius, traducto in Cituorum insulam exercitu, deliberandum suscepit, ubi & qua rationes nando retinendoque hosti, legionibus collocatis
poneret castra . Qaippe varius percrebuerat rumor, quo ille bellum ac signa ferret ; variantibus perfugis, tus, ae Tureis ob. aliis renuntiantibus per superiorem Pannoniam, Mo- η' -
raviam & Silesiam petere ; per inseriorem aliis, Croatiam Stiriamque; Jaurinum aliis per Danubii ripas.
Placuit ipsa monstrante loci natura , ad Arrabonem Uagumque amnes consistere, qui aditum in eas pro vincias fertilioremque Austriaeae Hungariae partem '' claudebant. vagus Estherasio Palatino cum sexde- modo locata ἰγcim Hungarorum millibus, quos tumultuario delectu ὀ collegerat, instodiendus, petenti datur. Arrabo,
143쪽
1 18 HIs TORIAR UM 1683. qua Stiriam respicit, Comiti Christophoro Budiano
dianas ad Ar- cum sex pariter Hungarorum millibus . Turmae ali-ΠMi. . si a. qxior Germanorum equitum utrique adjectae ad fidelitatis exemplum, virtutis aemulationem. Lotharin-Lorbariegius ad mus cum legionum robore ad Arrabonis confluen-
rabo, iis . tem te tenuIt, ubI amnis per aliquot palluum millia
vadosus est, & qua ante annos undeviginti a Barbaris superatus fuerat. Reliqua vada facilioresque ascensu
GMMVisertinea rip e castellis ubique praesidii 1que tirmata'. Turcae xillum νradit. Uere jam medio ex omnibus partibus ad Albam, Graecam convenerant ; quo se pariter contulerat
Rex Mehemetes, praemisso Mustapho Purpuratorum libui verbi,ω principe . Illic ad se Vocatis provinciarum praetoribus tribunisque militum, Mustaphum ad genua pro volutum his prope verbis alloquitur. Fortunam ac dignitatem Imperii nostri scias a me tibi committi . Utrique tuendae quot copias, quantosque belli apparatus instruxerim , vides . Uerum ut corpora, quantumvis procera validissimaque, nonnisi spiritu; ita una ducis mente exercitus viget. Is igitur sor- mari debet tua virtute ac strenuitate ; nec alios geret animos, quam quos fortiter agendo tu dederis . Magnos autem & robustos dabis, si me tibi velut praesentem constitues. Nam virtus conspecta fervet, ab eo praesertim, cujus testimonium praemia aut poena sequuntur. Et adero quidem in his legatis tribunisque militum, quos tibi ut rerum gerendarum s cios, ita & testes attribuo. Pugnam capessitoisi rum, mei , tuique memor, & vinces . Numero
144쪽
ΤΟ. I. L I R. II. I 29 enim ae viribus praestamus hosti ; EM nihil ad victo
riam deest, dummodo non desit animus. Haec cum
dixisset, Uexillum falsi Prosetae in ejus manibus posuit, quod in gravissimis expeditionibus, maximisque solum rerum periculis prolatum Turcae velut fatale signum prosequuntur. Mustaphus illud venerabumdus accepit ; fatusque : Regis dicta & sacrum Prophetae pignus aeque sibi ad magnanima facinora i vires addere 3 nec illud deserturum, nisi vita :le prius deserat ; in castra se restituit. Postero Ae fgna movit ; Tehelium Mursete obviam habuit; paucis ibi de re gerenda consultant, decernuntque , acie prius cum hoste congredi; eo perculso , reliquorum ex occasione consilium capere.
Ipse Albam regalem pergit ire cum omnibus copiis. Tehelium jubet , quos popularium in armis habeat , illuc adducere, ad seditionem coeterOS excitare . Dicto paruit ; propositoque in vulgus, ac data fide, nullam perniciem a Turcatum exercitutis fore , qui abjudicato Caesare secum starent; illico Papa , Uesprimium , omnisque regio trans Arrabonem ac Uagum in ejus tutelam se commisere . Nitria quoque ex altera Danubii parte a praesidiariis , aeneis prius tormentis atque omni belli apparatu spoliata, deserta est . Multaphus recensito exercitu numeratisque Turcarum peditum septuaginta millibus, equitum triginta , sociorum Scytici nominis quadraginta , cum his copiis ad Arrabonem successit . Hungaros Dacosque, quO- Tom. I. R rum
nit ,simul de re gerenda consultat. Tehelius sui gaeros ad sedition.
145쪽
Ad Arrabonem succedit , illum transtressim s. Germani se προ
Deinde acie inifructa tentat vadum, O repellitur.
I 3o HIST ORIARUM 'rum ingens aderat manus , seorsum , quacumque possent , terrorem molestiamque hostibus inferre iubet. Fluvius agmina dirimebat ; S quamquam Germanos Turcae longe multitudine Hiperarent, attamen plenum erat periculi eniti in adversam ri pam , milite ac machinis permunitam. Lotharingius enim castra tutiss1mo in loco posuerat, ubἰ Arrabo, amne divisio , haud exiguum tractus ambit; nec alibi in propinquo vadum erat. Id pOsteaquam Mustapho compertum est, ipsa incensus rei dissicultate; cum propter insitam animo ferocitatem nihil non sibi cedere pateretur 3 Iaurinum, arcem ad fluminis ostium validis am, tentare simulat , ut Lotharingius ad illam majori militum numero confirmandam riparum praesidaum debilitaret . Nihilo tamen secius, quamquam illuc traductis sex armatorum millibus , Mustaphum fefellit res . Cum enim instructo exercitu, velut trajecturus, ho stem ex adversa ripa jaculari cepisset , si forte subm veretur daretque aditum transeunti, turmae quoque duplici in loco aquam intrassent; illas haud segniter retudere Germani omni missilium genere, tantaque enituit istorum virius , ut Visirius de traducendo desperaverit. Tristem infelici cventu, incer tumque quid ageret, Tehelius convenit, Vadum pollicitus apeliuium se consilio industriaque sua. Daret proinde milites, fideretque promissa, ut non semel antea , nunc pariter soluturo . Data decem
Turcarum, viginti Scytarum millia, huic serendae
146쪽
To. I. L I B. II. I 3Irei opportunum ob equorum Velocitatem copiarum 168 3. genus ; iis plures Hungarorum cohortes adjectae . Ille prima vigilia noctis adverso flumine signa ducit, praemisso, qui Comiti Christophoro Budiano cui ut Mimi ad comLjam memoratum eli, Vadi cultodia ad S. Gottares quem autea cor Fanum commilia fuerat, brevi se cum instenti exerta ruperat, Mi ad Acitu affuturum diceret I proinde pMltaret promissi ubi eae bos,
fidem, quam occulte solicitatus dederat, se dese permitιat. cturum; tenuitque prodito loco, eo detestabiliori perfidia,quo ad incredibilem Barbarorum crudelitatem reclusit aditum,Caesari magnis antea beneficiis obstri- Budianus ejusiquectus. Barbari tra ressi flumen, auctique hungaricis g μ Cο-
Budiani cohortibus, quae omnes ad unum BuS per- ungunt, ac Re-
duellionem sunt imitatae, illico serrum flammamque pπη' agris injecere. Fumus longe conspectus Germanis suspicionem movit , superasse amnem holles; postmodum rem certam secere Germanorum turmae , Σ A ' Ξquae Budiano submissae fuerant, ab eoque , post- dilapsa rei nuη quam defecerat , Barbarorum telis oblatae vix sueta Lo-
1e iubripuerant . Quod ubI Innotuit, veritus Lotharingius , ne simul a tergo a fronte interceptis itineribus milites suos commeatus deficeret, cujus jam prope inopia conflictabatur, peditatum eXtem Mazim is, nisplo in Cituorum Insulam transire jubet, atque inde Mico Danubium ex altera Danubii parte tutis itineribus Uiennam petere; quam certum videbatur Barbaros obsessuros; Equitatum, iter peditibus muniendo, tandiu in acie consistere , quoad illi cum bellicis machi ΡWω m dein-ms ulteriorem obtinuillent ripam; deinde de Ipsum illuc pergere. R. A ad Disiligod by GO le
147쪽
tur, in maritur. Et Dux Arembergae. Viserias est exercitu .ai rabonem traiicit. Viennam sp
13a HI sTORIARUM. ad regiam urbem viam capere; populati nes prohibiturum . Re gesta , Aldemburgum pervenerant equites; cum, quos Tehelius traduxerat, esserri in se vident estuso cursu . Substitit postremum agmen, atque atrox exorta pugna; quam aegre Germani sustinebant, tarde ad signa se colligentes ;quippe qui solutis ordinibus iter fecissent . Dux Lavemburgi e regnatrice Saxonum Familia, qui agmen ducebat , suorum trepidationem intuitus ad prima signa concitat equum , submissisque recentibus aliquot turmis instaurat aciem, hostem deturbat. Pars tamen impedimentorum in hujus potestatem venit cum magna caede Sabaudicae legionis, iis custodiendis praepositae; cujus Tribunus Ludovicus e suprema Allobrogum Domo , lethaliter ictus,paulo post moritur. Reliquorum plures gregarii cecidere, necatusque Arembergae Dux, qui nullo stipendio exercitum prosequebatur. Inter haec Uisitius nudatum hoste Arrabonem trans gressus , quo signa verteret, deliberabat . Placuit Jaurino Komaraque a tergo relictis, quae magnis impositis dudum praesidiis tenebantur; spretoque, inde sibi commeatus intercipi aut retardari potis Viennam Caesaris sedem adoriri. Et quamvis hanc
unam non ignoraret Solymani, Othomanorum Principum maximi, fregisse vires, nec amplius Tum cicis armis tentatam; modo vero ad suam defensionem Germanos excitaturam; attamen ad tantum facinus obfirmaverat animum, fretus storum
148쪽
To. I. LIB. II. ISSnumero atque audacia. Id illa pariter suadebant, Ii 83. quod Hungari perduelles pro certo exploratoque UI: -
assirmarent, imparatis se affuturum; quodque eximiis referta divitiis, caesareaque gala, quibus convehendis jam tempus haudquaquam suppeteret , opulentissiimam dignamque ingenti periculo praedam exhiberet . Illuc igitur parvis itineribus ne milites fatigaret, copias ducit ; Scythis qui viam fugamque obsaepirent, praeire justis. Hi confestim iter ingressi, brevi temporis momento rogiOnem cis transque Lutim, quo fluvio Austria ab Hum ii υε morialium uaria dividitur, laetissimam cultu atque hominum Παιήν
frequentia , omni aerumnarum genere Implevere.
Nulla aetas captivitati subducta praevenerant enim equorum pernicitate adventus sui famam non pridae armenta, non aedes incendio. Abstractae a viris conjuges, a par ntibus filii, prout casu militibus
occurrebant, adeo maerore abalienaverant animos,
ut distractam rem familiarem, aut igne corruptam vix aliquo doloris sensu perciperent. Flamma lo ge visa monuit Uiennenses, Turcarum exercitum Mammuzz adventare. Pavor illico, ut in subita trepidaque Ia nunciat Uie re, defixit illorum mentes, & in diversa distracti con- ... . . silia, quid agerent, ignorabant. Occurrebant oculiSimpeditae adhuc suburbanis aedificiis munitiones, nec alio urbem detineri praesidio, quam duum ar' pi fu=matorum millium, idoneo exacuenia hostium audaciae , non retinendae. Et quamquam nulla m
ra aequandis solo suburbiis, armandisque vallorum Ior, i
149쪽
I 683. lorica iisdem munitionibus dari coepta sit opera ; at tamen haec nequaquam tanti videbantur, ut ad ur bis salutem quidpiam addere momenti possent. Quare plebs in desperationem versa gregatim per vicos rutatu O-plorabant alii patriae calamitatem , alii carpebant relis. Magistratuum incuriam , quod tam male civitati consuluissentknec deerat tumultuandi voluntas, ni praesens periculum omnium in se animum convertisset. Matres ad Templa confugere, orare Superos, ut saluum servatumque vellent Germanum nomen ; Sacerdotes multa prece indictisque supplicationibus Dei pacem exorare . Plena omnia luctu , clamoribus , gemitu; ut urbs captae similis videretur , impediretque mali inconsultus pavor mali rein Caesar tvmultην medium. Quod ubi coenitum , Caesar omni ciVes
conventu ac de republica termonibus Interdixit . Ernestum naere- Deinde commissa rei militaris cura Ernesto Rosegerio Starembergio , civilis Ioanni Gasiparo Oderchio , miliisque , qui legionibus imperarent maturare gradum , celeriter ad tuendos ad tautiis muro accurrere; ipse, ne Obsidione conclusus Ιm- sunt. perii fortunam in discrimen adduceret, primo ves-j . . pere tacitus Occultusque discessit cum Coniuge
.Q. I augusta, quamvis uterum gestaret, Patris secunda
sic it, Coniuge, ac parvis Natis , tot tantisque malis haud impar, de in summa rerum adversitate nequaquam infractus animo . Quinto die Lentiam tenue-Magms iacοm re, adeo gravissimis incommodis periculisque con- 'actitari 'μHλ' ux facile praesentis conditionis, divinaequeia
150쪽
opis admonerentur. Etenim cum iter die continua- 1683. rent, quantum plurimum possent, aestuosa ac pubverulenta via, prope fuit ut tantis aeruminis non
sussicerent: Sc nocte incerto nec opinato hospitio corpora ignobili cibo, & aliquando stramentis incubanteS , somno refecere. Sed longe major solicitudo ipsorum percellebat animos, dum tenui cinmitatu, exiguaque praetorianorum custodia viam facerent. Nam cum innumerae Scytharuin turmae Ab solbarum
iam Austriam inundassent , pretdae ac ruinarui 'avidae ; nec procul incendia conspicerentur , nun quam non timor erat, ne a Barbaris opprimerentur. Et cum ad omnem strepitum admoverent aures , atque attoniti circumspectarent, ubique suspi- cionem metu augente, illos horrentes curae conficie
bant . Nec periculum sane abfuit. Hungaro ducea Tehelio dato ala octonum Scytharum equitum millium ad certum locum pervenerat, jussa Com, comito raritem Sdrinum, Emerici levirum, praestolari, eiusque imperata facere. Sdrinus obsequii ossiciique
gratia quippe incredibili humanitate, non imitabili exemplo in aulam adscriptus, quamvis Pater, ac Sororis Vir Ragotius, Teheliusque in Caeserem con-jurassent Caesarem ipsum prosequutus 3 cum, quan tum itineris satis ad rem esset, consecisset; sumpto commeatu, dataque fide , annisurum ut levir m deratis conditionibus turbas sedaret 3 ad eas copias diverterat, ne se duce augustam Familiam in servitutem abducturas via talent. Forte equitum