장음표시 사용
151쪽
1683. turma, quae ut fit, exploratum jerat, datas ad SdH- Quomodo detecte. num a Tehelio literas interceperat, quae Duneualdo pro legato redditae rei ordinem, de ubinam Scyllaqin insidiis forent, aperuere. Confestim movit cum
. . . Omni, quem secum attulerat, equitatu adeo op-
thas tu insedit, lo- portune, ut cunctis Dei Numen praesens immanicatos, aggreditur avertendo facinori fuisse, in mentem venerit. Nam
fra ' Scythas improviso oppressit nihil hujusmodi metuentes ; dissipavitque primo incursu cum aliqua caede fugacissimum istud genus hominum, quamvis longe numero superarent. Iis profligatis, haud
serinum interci- longe Sdrinus, ignorans quid actum foret, occur-ρμ' rit. In custodiam traditum, habitisque quaestioni-Fania G, ρὸν - bu , fama , perfidiam non inficiatum . Non diam sv m ηος aliam tamen quam perpetui carceris poenam subiit; RG ἶς' Tehelio minitante : si morte penderet , eamdem θη alia quinta Obiturum fortunam Comitem Albertum Capraram , qui Caesaris leEatus adhuc apud Mustaphum detio is, '' ' nebatur . Caesar cum suis Lentiae biduum com-Gesar P.is' invia moratus, Passaviam ad Brioariae fines se contulit; si p q'μ μ in longius Praga, aut OEneponti se abderet, e QC 'sis is tia..c casione deliberaturus. Inde Sarmatiae regem, uni-maniamque ad versamque Germaniam ad sublevandam ope sua, Hiiij, ' μ' - μ' nullo temporis intervallo, periclitantem Urbem per nuncios , atque hemerodromos solicitavit . At Uiennae vixdum compertum, Caesarem abiisse ,
consternati praeter modum cives, atque omnia Uienna Principis tumultu impleta. Principum Legati, atque Aulae
et, . . . ': E. Procerς fugam illico arripuere. Hos haud pauci po-
152쪽
pularium cum conjugibus & liberis sunt pros quuti , incerti quo fugerent ; sed obstinaverant animos ab obsidionis periculo se dimovere, cltera in casum dare . Digredientibus familiares , n
lique cum lacrymis Occursabant, spem alii tuendae patriae ostentantes, ne in tanto discrimine eam desererent ; alii victi commotique exemplo , ut se adjungerent profecturis . Species visu ac strepitu miserabilis erat. Nam undique concursabant mulieres puerique, patres ac Viros cum multo gemitu rogitantes, ut se abducerent ; N illi seu precibus cederent , seu adversarentur, non se consilio expediebantesibantque modo viam, modo redibant, prout externi internive periculi fortior eos subierat
cogitatio. E portis effusi, suam quique sequentes spem, sua consilia, per agros dilabebantur , alii ad alia finitima progredientes loca , quae hospitis
alicujus aut vietiis quaerendi opportunitas cogitantibus subjiciebat. Uerum cum imbellis multitudo longo dc celeri itineri par non esset, plurimi constitere deplorata salute stupidi, Scytharum praeda mox futuri, ni continuo cum omni equitatu Lotharingius supervenisset. Etenim dissipatos colligi r, exanimatos jam prope fame ac metu , firmari cibo , praesidioque tectos duci, quo vellent, jus sit. Gratum quippe Magistratibus fuerat, sponte plebem ne ipsi duriores visi serent cogendo suadendoque aliqua sui parte , foeminarum prinsertim , eorumque , quibus ad arma serenda Tom. I. S non I 68 3
civium quoque multi cum con=μgibus ae filiis. Tumultus , strepitus, Pavor diis scedentium σuniversa civitat.
equitatu iisdem saluti fuit. Disitigoo by Corale
153쪽
non aetas, non vires sufficerent, urbem exonerasisse, ne graviorem caeteris annonam facerent. Hus adventu respiravit a metu civitas, atque adeo colis legere animos cives , ut de tutanda patria cogitarent . Incendia ac populationes jam non terrorem sed iracundiam excitabant ulturis hostium acerbitatem , injurias agrorum . Interea peditatus accelerato itinere per insulas, quas e regione Dan bius facit, ponte conjunctas, ingreditur urbem. Ad Peditotus Vien- quindecim fuere militum millia cum bellicis ma- quo villita is cliinis, atque Omni mI1lIlium genere undique co numero . vecto . Ad has copias adiecti urbanorum pluri- iis bis, mi, qui sponte e literarum aut artium ludis d numero, dere militiae nomen ; in cohortesque e suo quique ordine digesti sub belli expertis ducibus egregiam navarunt operam. Quatuor Se haec fuisse mitilia proditum est. Cum virium satis foret ad repetilendos hostes, ne animus deesset, quo uno viget robur , Starembergius in tribunal, quod ad sanctissimae Trinitatis columnam erigi iusserat, ascendit is
Ibi convocatos majores duces, tribunos , cen Stare be xl x turiones paucis militari more alloquitur . Nonia
do firma ad urbe ego VOS , Duces , Vestra caula convenire apud me . tutandam; e η' volui, quos propria virtus , non Imperatori& monit
-γM. ad bene strenueque gerendum agunt ; sed militum , quorum multitudo Sc nonnisi per ora vestra meae particeps voluntatis fieri potest, M quibus non adeo servet animus gloria, ut ad eam 1ponte feratur ἀIgitur quamquam eorum neminem esse putem, qui ctim
154쪽
cum in hac urbe propugnanda taeatis Germania que res maxima peragatur , non ipsam ad extre mum spiritum propugnare velit 3 attamen quia quos pecunia solita ad bellum ciet, plerumque verum decus ignorant , aut una metiuntur utilitate 3 c randum mihi est , ne his vitae amor turpia metuculosaque subdat consilia. Quod ne unquam acci dat, unusquisque militum apud tribunos; trib ni de reliqui duces apud me sacramento spondeant, neminem vivum, nisi salva urbe, a moenibus disceo surum o Qui secus dicat aut faxit capite luat. Proinfesto ad vincendum vires addet , augebitquc corporis atque animi robur ex una victoria salutis spes.
Primus ego in hanc sententiam per quidquid sanctum religio habet, caste riteque juro. Laeti Imperatorem duces audierunt; dataque jurejurando G
de , ejus se constantiam atque invictam magnanimitatem non tantdm admirationi sed exemplo
habituros, ad suas quique legiones discessere; jusi
sique milites, elata dextera ad unum omnes obligarunt se sacramento , facturos quod petebatur. Dein Starembergius ad cives conversus , qui frequentio oratissimi ad rei novitatem convenerant et nos, inquit, pro salute vestra vitam oppigneravimus I & g
tum est, impigre labores & ipsam, si superis lubet,
mortem oppetentes propulsare a cervicibus vestris jugum servitutis. Hanc mercedem unam , quae UO-bis lucro cedet, pro ejusmodi, nec parvo quidem, munere paciscor: quieti atque otiosi per domos S a dc
155쪽
r4o HIs TORIARUM lues,. de Templa sitis. Nulla prodeat a vobis vox, quae aliquam publicarum aedium privatarumque ruinam ploret 3 nullam metus exprimat, quae, hosti urbem dedendam, de paucorum dierum calamitatem perpetua redimendam flagitet. Parietes ac tecta, si Vitium faciant vi tormentorum , facile reficiunturi; libertas si semel periit, raro & dissicile instauratur. Qualiscumque demum pro Sacris , pro Patria, pro Conjugibus ac Liberis accipienda sit a vobis aerumna, levem modo, si ad haec animum conseratis, utia
lem in posterum judicabitis ; & illam pertulisse gra
tum erit, narrare jucundum. Quod si aliquos dive se manet sententia, hos ego uno die impunitos cede-Data per diem re timori sino. Patet meo iussu ad Danubium pQγ
Beundi, apertia ta. Illac te eripiant, tuoque exonerent urbem meque in id porta ad tu. Postmodum vel unum trepidi consilii verbum
capite damnabitur . Vos autem , quibus patriae amor , & publica salus omni pernicie potiora sunt, sistite libenter gradum , magno atque erecto ani mo estote . Nec vos terreat hostium multitudo, qui natura imbelles , militiae inexperti , seisi long itineris labore, nostrorum mox audacia conterri ti, temeritatis suae poenas dabunt; cum praesertim universa Germania atque Sarmatia excitae e sedibus suis huc advolent opem laturae. Interim VobiSadest praesidium, numero validissimum, animi r bore invictum. Deus adest ultor violati foederis . Illius custodia tectos metuere , nefas est; scelus , hoc vindice. De me. si quid mihi facere verbo-
156쪽
rum licet, promitto in meque recipio daturum, Is 33. operam , ne frustra meae fidei vigilantiaeque com- missa a Caesare tutela urbis fuisse videatur . Haec dicentem faustae acclamationes laetumque murmur, quale solet esse invicem se adhortantium, excepit. sp
Pauci te roras proripuerunt. CaeterI Impavidi ad Inis animis ope.
omnes belli ac reipublicae usus fidem atque operam: et , iis
exhibuere suam. Quae dum intra moenia geruntur teum. Turcae agmine instructo idus tune erant Quintilec ' circumpositam Uiennae planitiem operuere. Lotha- .. ringius cum par non esset ad eos repellendos, quatuor jam pontibus ad hujusmodi occasionem conia Lot, ing M,ς - structis, in insulam, quam Taborem dicunt Indige- rubii invasis nae, finitimasque alias, urbi oppositas, equitatum traduxit, postremis cohortibus, commeatibusque , qui nondum pervenerant , aditum explicaturus. Ibi paucos commoratus dies, relictoque valido praeis Deinde in ulterisasdis trans amnem castra posuit, in omnem opporta l tunitatem intentus, legiones aliquot, sociorumque auxilia praestolaturus . Et jam Germanorum tria Schustiua ei pri millia , quinque Polonorum , Lubomischio tribuno Caesari stipendia merentium, supplementum Uagum exc ba acceperat; quos, comperto belli molem ad Uagum, 'ubi praesidii causa diversabantur, haudquaquam λ- re , Schullium pro legato jusserat quam celerrime ad se adducere. Sed aliquam proficiscentibus moia di ' f
I-m tecerant Hungarorum legiones , quae ad In- nus , sua ab Pa
Srima ipsius vada fiuminis tutanda, ut jam retuli- ωμ' Rcs Vt mus , datae fuerant Estherasio Palatino ; quaeque audi
157쪽
rσ83. rq a HISTORIARUM audito Turcis arridere sertunam, fidem tanto con sensu mutaverant, ut vix ea defectio ad Palatinum aliosque sexdecim non pertinuerit. Adeo sicut in affectis corporibus lues , ita Se in dubiis animis faccile perfidia serpit. si siquidein Turcis documen tum daturi , ex animo se rebellasse , Schultiano agmini infestum iter reddiderant, moratique fue- Mustaphus Uf- rant. Mustaphus posteaquam vidit Lotharingiumnis Minat v - e retulitie ; ratus urbem terrore ac minis expugna-ydiarios ad dedia ri posse, literas ad Starembergium misit, quibus ne
cem omniumque malorum extrema, sl vim expectarent; honestas conditiones, si confestim se darent incaa noIll Dhi pQxςstδxςim , pollicituS , ejus & militum animos solia citare ac vincere conatus est. Ubi cognovit minas blanditiasque ludibrio esse, negligenter circumvallato exercitu adversus externos impetus, quos eπhostium contemptu aut nullos aut leves sere arbitrabatur, urbem oppugnare aggreditur. Easta est ad dexteram Danubii ripam, quo ad Boream alluitur , plano K ertoque solo. Duodecim habet in .viema munitis orbem ducta maiora propugnacula: totidem trian-
gulares munitiones IIldem Inter acentes , quae a
muris divisae velut parmae ad hos protegendos op ponuntur . Intus aggere communitur conspicua latitudine ad tormentorum usumiseris & fossa N via tecta , & hujus aggere leniter in subjectam planitiem descendente . Ad haec Starembergius, qua parte vidit hostem moenibus successurum, antemurales vineas circumduxerat , frequentibuε se-
158쪽
nestellis apertas 3 unde si in fossam descenderet , 1683. plumbea grandine peteretur. Igitur admotis legio nibus oppidum ab omni parte ad excitandos plebis V si tumultus, ingentibus saxis, ollisque incendiariis lacerari coeptum. At quamquam ab ejusmodi jaculatione nullo obsidionis tempore cessatum fuerit, Ninur inde cu
tanta fuit Magistratuum vigilantia, ut Ignis VIxdum tumultus. succensus comprimeretur et tanta populi fortitudo animi , ut domorum excidium moderate ferret. Magnum tamen incendium 1tatim ab Inata Oppu dium , maximῆEnatione in extremum discrimen civitatem adduxit . eme perieusiabo
Exulerat ad Scotorum Vicum , consumptuque
brevi momento circum aedibus, ad publicum armamentarium accesserat ; jamque flamma lambebat turrim , ubi sulphuratus pulvis concludebatur. Ci-Ves , qui frustra ignis voracitatem retundere conati fuerant, praesenti periculo , ω quia male coeptis successerat, exanimati, quid ultra facerent ignora Mbant. Ad rei nuntium eo se contulerat Starember sie confret. gius cum aliquot majorum ducum selectaque militum manu. Conspecto periculo: non hic , inquit, deliberandum , sed audendum; aut removenduSignis , aut inter disjectae urbis ruinas ignobili morate pereundum. Ure fatus erat, cum plures fortissimorum militum prosit vere in tecta domorum , quae Mitiae extis intuS prope turrim ardebant ; atque illinc , aqua frequentius subministrata nam civibus redierant animi ex istorum audacia ) diruendisque muris ac tecto flammam ruinis suffocavere. Ea vero dolo ne
159쪽
1 6 8 a. an casu excitata fuerit, incertum . Fama tenuit fama fuit abHuη-Hungarorum perfidia, quorum aliqui in urbe ma gε citβιμ serant, locus faeiebat fidem. Quod cum ita sibi pei suasum foret, plebs, ut fit, ex obito periculo suorum Plebs, in furorem versa , quotquot ipsorum obviam ha- με ἶ-t Obvist buit, veluti in comperto crimine , trucidavit. Ur
vit . bem pene ab Interitu vindicatam acrior subinde m-
cessit hostium vis, quasi hactenus quid cives exci dii metu, perduelles insidiis agerent, expectassent .
Turca aggerem Itaque tertio postquam advenerant die, aggerem
ad moenia ducere M . n. - a - I
incipiuat, O ad militarem instituunt ad moenia ducere, primo ad-
quam urbis par- versus Lovelum propugnaculum , quippe quod coeteris angustius noverant interioribus vix posse recessibus locum dare. Simul duodecim expediunt majora tormenta ad ejus feriendam faciem evertendamque. Aggere deinceps latius explicando, alterum Lovelo proximum propugnaculum , quod ab Aula nomen habet; atque utrique interjectam pro muralem parmam , qua lorica murorum protegi tur , adeo celeriter complexi sunt, ut octiduo abducentesimo passu ad oram viae teste per obliquOStutissimosque anfractus illum adduxerint ; quam-Bisiis illisvid νι hu im perpetuo missilibus submoverentur; Si bis desii erumpuur . erumpentibus oppidanis, haud semel cestissent loco multa suorum caede. Illic diversa in parte dispo-Pam 8 d, e , ,'mur libus machiniS quatere incipiunt dexteram facies laceratur, parmae faciem atque utriusque Ialcra frontesque
2,ρ ν I. pr*pugR culi. Distrahendis .vero fatigandisque hostium viribus urbem tripartito aggredi statuunt.
160쪽
Lovelum praetori Mesopotamiae , cui deinde ictu gravi debilitato praeses Damasci suffectus est ; alterum ab Aula dictum propugnaculum Temesuarii praefecto traditur expugnandum; parmam Visirius invadit. Ductis jam antea cuniculis ad aggeris latera , frontibus propugnaculorum opposita , suppositoque nitrato pulvere, is ubi concepit ignem, tanto impetu erupit flammae vis, ut terra longius ejecta, discissoque labro , utrinque patuerit aditus ad viam tectam. lilico Barbari, qui in acie stabant, irrupere . Sed contra nitentibus Germanis atrox exorta
pugna. Erat illud primum bellitae virtutis specimen, quod ab uMaque gente dabatur. Quare Velut in
omnem oppugnationis eventum omen capturi,
obsistebant alii , alii urgebant incitabantque se se, ut perumperent hostium aciem & finem periculis facerent rati locum occupaturos si paullulum adniterentur . Telis primum pugnatum est, quae ab omni parte mittebantur ; dein strictis gladiis & collato pede, strage eo longe majore, quo irrito nunquam ictu certissimoque Vulnere. Turcae, ter quam vis repulsi , pugnam instaurarunt , fessis integri subeuntes; donec desperata victoria abjecere animos, suisque se munitionibus abdidere . Bidui intervallo renovatum certamen est ad aliud vice tectae t tus , ubi triquetrum consurgit opus. Ibi ingenter pariter caveam bellico pulvere oppleverant, qui concepta flamma , horribili fragore aggerem complanavit . Assuere magnis animis , maximisque Tom I. T cla- 1683.
Trifariam instiatuitur oppuguario in quibus quali
Ignis e cuniculo erumpens viam
Atrox ibi pa-rna describitust. Tarca repulsi . Iterii prope ignis