장음표시 사용
411쪽
edidere. Haec tamen nullam Germanis iniecit moram , quin illico superato ascensu hostem impellerent , ac dissipare claustra niterentur. Igne, ferro, plumbeaque glande repulsi, urgebant se se, obviosque Turcarum obtruncantes, qua saltu, qua diductis aut revulsis palis se se inferebant. Par erat obnitentium ferocia, multisque nobilium quoque Virorum ,
qui in primis ordinibus digladiabantur, corporibus
sternebatur solum . Quo tandem aspectu monita oppugnantium acies , cum nec munire locunia,
nec figere pedem posset , remeandi consilium c pit. Facto, dum recederet, spatio Turcae vicissim irruunt , hostemque per declive proturbant cumulata strage . Subsidiaria legio ad tumuli radices manserat 3 ebque, dum 1 reperet pugna, L tharingius venerat, ab nimia illustrium Adolescentium audacia iis metuens. Dubius an praelium restitueret, ubi novit impervium iter acceptamque, cladem , suos in mediam legionem receptos intra munitiones reduxit. Trecenti in ea pugna gregarii cecia dere praeter septuaginta minorum ducum. Luctus
auxit mors Principum U Hersiae & Piccolominet, alterius Fratris e Vexari ducibus Hispanis proceribus, aliorumque pr cipua nobilitate . Quadringenti vulneribus debilitati; in his centuriones signiferique ad octoginta , Commercii Princeps, Uido Starembergius, Ascalonae & alter Uexari Duces, Ausber-gi Comes , Uillarsi Marchio; extremumque vitae
discrimen adiit Princeps Eugenius e suprema Allin
lustres viri necati aut vulnerati .
412쪽
4oo III sTORIARUM 1686. brogum familia, qui rejecta veste diu multumque
Turcae ad υerseus in ipsa agminis fronte decertavit. Quae dum agunt tur, terra sub Brandeburgensibus movit, concussa au' siccesse . nitrato pulvere , quem duplici inductum euniculo Thraces incenderant.Nec mora frequentes erumpunt
rati, incautos, dum ardente alibi pugna nihil sitntimendum crederent, oppressum iri. At contra, ut in proximo diligentius excubabant. Tantis proinde jaculis fregere ingruentium impetum , ut turbatoS ad primum conjectum in fugam verterint. Mox t men in Bojoarios ingenti virtute rediere. Rotundum arcis apicem haud parum tormenta dilaceraverant , sed nondum ita patebat hiatus, ut collato Rusus in sojοa- pede manus conseri possent. Huic dilatando supporis . fuerant nitratum pulverem ; verum inani eventu, quippe qui retrorsum ignem vomuerat, intactis moenibus. Rem certius molituri, vineas adduxe rant ad fossae labrum, ibique locum stationi occupaverant non sine acerrima contentione, in qua CO-mes Fontana pro legato, qui praefuerat rei gerendae, aliique plures mortem oppetiere . Magnum illinc oppidanis periculum objiciebatur ; quocirca ad expediendum infestum marginem educuntur . Pulsi
primum , postridie sub signis, & ingenti agmine
pugnam renovant. Locum frequentiori milite inse- 'irum ibi pra- cierant Bojoarii, ab hesterno periculo redditi lauti res. Itaque atrox praelium initur. Par erat ambo rum Virtus, impar conditio. Thraces spreto pyro
balistarum ictu, manibus pedibusque enixi, in ag
413쪽
gerem prosiluerant, continuoque suorum adventu, cum impellente multitudine dilatari cogerentur, stationarios corporum potius mole quam ferro pulsos, loco divellunt. Hi ordine primum se referre, quam quam ex alto immineret hostis; mox vacillante
gressu , quippe declivi impeditoque itinere, distrahi;
effuso demum cursu atque adeo meticulose terga da' abjiaflata μν re, ut cum plures suae gentis & Misiniensium c istum .hortes e propinquis castris auxiliatum venissent, non modo non se tenuerint, sed illas, communicato pavore , secum abreptas in fugam traxerint. Turcae magna cum fugientium caede ad machinas jam processerant , corruperantque infixo canaliculis clavo tria majora tormenta , mortarium unum; terreni quoque aggeres delebantur, nec ullus erat saeviendi finis ; cum Octovis tanta suorum injuria conster octos, ad illadnatus: en, inquit, meo iurum periculo redimenda accurrit. meorum est salus . Durum eli, nonnisi me praesente
eos vincere ' at m lchriam ut a me discant verum.
decus, & vires capiant. Haec dicentem excepit ingens praetorianorum globus , citatoque cursu ad praelii locum prosectus , suos aciem restituere ac sistere pedem jubet. Verum vincebat imperium metus ; Mipse , praetorianique turba propulsi vix consistere gradu poterant. Plures tamen qua minis qua precibus sibi adjunxerant ἰ & quantum licebat, modo in-- abrepti modo impellentes, ad hostem enitebantur;& pugna oritura videbatur atrox Sc luctuosa ; cur horrendus fragor, & lux spita pulvere oculis su Tom. I. E e e du-
414쪽
Quomodo diremis pia priua casu lucensus martialis pulvis
magnum arci Domnum assert. Trator Abdius
Iicitatur. Ferociter resto det.
4o2 HIs TORIARUM ducta, tellus quoque sub pedibus nutans, utramque aciem pavore adeo attonitam reddidere, ut quisque ignarus, quid istud rei esset, & sibi metuens, hostium oblitus ad suos retrocesserit. Ubi desedit turbo , patuit quid actum λret. Arcem Brioarii, dum ingravesceret pugna, frequentiori ollarum procella
percutiebant. Harum una penetrato specu, ubi ingens ad tormentorum usum bellici acervus pulveris asservabatur, concepto igne , longe lateque incre
dibili nisu quicquid obvium habuit, dissipavit,
diffracta murorum mole , laceratis supra mille Mortalium cujusque aetatis corporibuS , corrupta proximo in horreo magna frumenti vi , rostro quoque propugnaculi iere moenibus nudato, quamquam parum disperso interiori aggere . Tanta clades magno laenore acceptum a Bojoariis da. amum rependit 3 quorum in eo certamine ad trecentos necati , dejectasque a sessae crepidine, & tumuli dorse miles . Ati etiam praetoris emolliisset animum, inclinassetque ad deditionem , Lotharingius per literas tentare voluit , misso qui eas deferret Comite Κinigsego , datisque trium horarum induciis, quae diligenter servatae , qui , , etiam inter propinquas stationes amice familiariterque sermones intermixti; adeo invicem hostes alterius admiratio virtutis coeperat. Lotharingit literis a praetore in haec verba datum responsum : non ea se hactenus ignaviae, non oppidum imbecillitatis argumenta dedisse ut deditionis spem fecerit. Numquam
415쪽
quam tantum in se dedecus admissurum. Germani absisterent potius oppugnatione , ac meminissent: Martem communem , fortunam volubilem esse. Quo nunc propensiura sit, ire incerto manere . At istud haudquaquam sibi dubium et illam, ut ad se . accedat, illicere & sua fide & militum virtute, non desiturum . Lotharingius comperto , hostium fer citatem nonnisi armis domari posse, huc omne consilium vertit. Suffoderant Cesariani, molliendo aggressuris itineri, jam lacera tormentis moenia, subjecerantque sulfureum pulverem . Uerum, ut inta hac non semel oppugnatione, infelici eventu, seu cuniculariorum imperitia seu fraude, seu ut peritiores existimabant nam Sc oppidanis quandoque accidit collis indole, qui sepius recta penetrari ingen ii um saxorum obice prohibebat ; & circumeuntes obliquo &caeco itinere fallebat locus; quin etiania, cum nonnunquam altius robusta mole fulciri caveae exterius latus non posset, faciebat acclivitas ut illae ομηicμμ' igniS erumperet, quia maior in vertice obsistebat Wterrae cumulus, ut modo res fuit. Etenim martialis pulvis in flammam conversus viam sibi e transve so fecit, ejectaque humo ducentos Caesarianorunia vario mortis genere contrucidavit . Quamobrem una machinarum ope excindere oppositam a praesidiariis rudi congestu loricam , iterque expedire opus fuit. Rem hostis deturbaturus, intentos operi ab omni parte aggreditur; sed statim repulsus cessit. Hunc Brandeburgenses prosequuti, intrarunt . insi. E e e a dias
416쪽
Brandebuetosisi peracula a Lotaro repressum. Lothar. Oppida-alos omni vi a
4o4 HIs T RIARUM. dias, in aedium ruinis prope interiora urbis moenia collocatas. Telis circumquaque oppressi nam Mcurulia tormenta balistaeque ex alto jaculabantur magna caede majori tumultu reserebant se se , dc Turcae infestis gladiis haerebant tergo. Iam prope ad machinarum locum accesserant, nec ibi res mansura videbatur, nisi Lotharingius cum subsidiariata. legione eo volans, repressa Turcarum audacia, depulisset a sociis periculum ; redditoque iis animo redire ad pugnam ac secum inferre pedem, parta demum sed cruenta quidem victoria, suasisset. Exercitus quotidianis conflictationibus minuebatur. Satius proinde visum, quicquid militum minutis praeliis periturum foret, in unam superandae urbis aleam dare . In id postridie, qui fuit UΙ. Kal. Sextil. , Lotharingius de majorum praefectorum sententia statuit,
ingenti certamine armorum fortunam periclitari. Quocirca milites curare corpora, atque animos parare jussit. Equitatum, qui trans Danubium com modiori pabulationi, & coercendo Agri te praesidio, ne infestam commeatibus navigationem faceret, stativa posuerat, silentio noctis redire jussit, tabernaculis & paucis excubiis in speciem relictis . Ei l cum assignat ad castrense vallum, si forte Visirius ,
qui accelerare cum valido exercitu viam nuntiabatur , equitum alas ad maturandam obsessis opem praemitteret. Sic deinde rei patrandae ratio constitu ta . Tria Cesarianorum millia, magno Theutoni
ci ordinis Magistro e Neobursensi familia duce,
417쪽
suis adversum vineis conscenderent clivum, qua parte murum continentibus ruinis straverant per centum passus; decem Brandeburgensium centuriae, quibus ipse supremus earum praefectus Sconingius, dum facinori darent operam, praeesse voluit : qua ille sibi, angustiorem licet, aditum patefecerant . Illos par trium millium subsidiarium agmen, hos duum millium prosequeretur . BOjoarius ex altera parte irrumperet, quantis sibi posse viribus videretur. Simul exercitus in Omnem casum paratus, instructis ordinibus haereret armis. Ubi illuxit, catapultl majores viam, ea nocte palis longuriisque obstructam, aperuerunt . Dein signo accepto, processere acies pacato gressu,ne ordines per impeditum caementis iter dissolverent. Turcae horrendis clamoribus obviam fuere . Pugna primum manualibus ollis multoque fabrefacto igne, mox ferro atque hastis incaluit. Caedebantur passim corpora multo morientium gemitu, nullo succedentium pavore . Utrinque obstinaverant animis , Vitam potius quam loeum dare ; & diu ferociter retinuere , quamquam feriendo urgendoque magno vicissim impetu compingerentur . Primi Caesariani inclinarunt, partim terra ac saxis contusi, parti Voragine absorti, quam rupto specu egesserat ignis e martiali pulvere ad dextrum latus alta ruina eductus . Dum perciti alii metu , alii vulneribus tumultuantur , repente oppidani clamorem tollunt 3
intentis gladiis in hostem procurrunt; impeditum turba, fallente ruinis solo non sine caede e pellunt
418쪽
lunt in medium clivum . Ibi praefectorum voce honorariaeque exemplo Juventutis , quae aderat plurima de frontem obverterat, recreata stetit aliquandiu nutans acies, repetiitque pugnam. Verum undique telis ab omni parte micantibus concisa , rursus p
pellitur . Id ubi vidit Lotharingius, solicitus, ne hac demum clade spes sibi expugnandae urbis penitus praecideretur , subsidiarias cohortes admoveri jussit . Ipse galea protecto sollim capite, strictoque gladio discurrens per incompositam aciem, partim
militum inertiam increpat; partim revocat animos; se, si cunctentur, ascensurum minatur atque experturum , iis si uid curae sit periculum Imperatoris sui . Jam ad primos ordines pervenerat, cum mili tes pudore incitati ac veriti eius vicem, se se invicem adhortantur , editoque ingenti clamore tanta vi pedem inserunt, ut tum demum victa fuerit oppidanorum serocia, ultraque murorum stragem repulsa . Obrutum illic ruinis locum Τurcae suspenderant novem minoribus caveis in furni morem constructis. Has bellico prius resertas pulvere, ubi sese ibi constipasse Germanum militem conspicantur, repentὶ per vices inflammant. Flammae vi divulsa testudo simul cum egesta materia projecit in altum corpora virorum non sine gravi gemitu Sc caede . Hinc vacillare acies ; quae novo identidem ictu repercussa comfuderat ordines, &fuga passim intercedebat. Non amplius milites praefectorum vocem, non praefecti ing enitam virtutem audiebant. Omnia timor, strepitus
419쪽
pitus, horror occupaverat ; de hostes immissis eminus cominusque jaculis tumultum augebant. Enituit in hoc tanto rerum discrimine Lotharingit incredibilis animi consiliique vigor. Nam ubi majus occurrebat periculum , nunquam non praesens affuit ;& modo submittere fessis integros, modo adhortari, uti praemii 5c gloriae memores extrema conarentur ,
absolverentque jam prope persectum opus. Itaque pro se quisque collectis viribus in oppidum tendere ;& quamquam a fronte a latere tela conjicerentur, arma atque corpora oppidani opponerent , igne serroque mortem Objicerent ; attamen nemo gradum
cohibuit; quin de aliqui ignito pulvere in aerem jacti,
ubi concidissent , contusi licet ac vulnerati in pugnam redire visi. Denique , vincente omnia pertinaci virtute, per suorum atque Hostium cadavera in primum oppidi spatium pervasere. Sub idem sere tempus pari strenuitate nec minori concertatione Brandeburgenses diruta minia , quae sibi ex adversum erant , irascenderant. Illinc scorpionum ictu ab intermediis turribus Turcas dejiciunt. Animus erat ad interiorem fossam succedere ; sed immisi: protinus Janirarorum legio consilium turbavit. N Va enim exorta pugna, nec prius dirempta , qu/M
Germani , abiecto progrediendi proposito , primo in limine pedem statuerint, aggestaque macerie se
permunierint. Inter haec Bo,arii ex altera parte mille quingentorum agmen admoverant ad majus in arcis ansulo propugnaculum, ubi pervium ruinis
Lothar strenuia talis belli aque sicientia magnum in eo praelio documentum dedit. Frima Buda me. nia superantur a casarianis. Brandeburis
420쪽
4o8 .HIs TORIARUM 4686. erat. Durum & illic praelium. Non enim remissius, quam ex adversa parte, oppidani renitebantur 3 dc duae interiores a latere turres ingenti missilium procella confertam aggredientium aciem proscindebant. Id milites irritatos periculo, ut se celerius subducerent infesto loco , instigabat ad perrumpendum. Sed aeque obfirmati Thraces vestigio non movebam tur ue quum Octovir, comperto, socios jam moenia transgressos , nobili invidia atque ira percitus , hostium pertinaciam quantacumque militum suorum clade expugnari jussit. Illi tum demum cessere loco ;& hi continuato cursu ad geminas turres , quae primae ab duplici arcis ala prominebant, profecti, Vacuas occupant, in ipsamque arcem obvertunt sertem muralia tormenta, unde sibi, subeuntibus m ros , plurimum damni obvenerat. Non parvo Chri. Quanta ηt b, stiano sanguine eo die litatum est. Trecenti grega
cade. His centuriones minoresque duces tricem Ietho a
sumpti. Ad octingentos vulnera pervenere , plerosque illustri genere , aut qui ordines ducerent Icaeteris graviora accepit Emestus Starembergius le- Lotiaritatus gatus . Nec Lotharingius invulneratus abiit, crus νηιημε σέ ςp saxo ictus . Turcas haud leviori clade affectos, ς diutina obstinataque pugna conjici potest . Pauci sequuti dies, per quos promovendis vineis , lacerandis aut perfodiendis penitioribus propugnaculis data solum est opera . Nihil tamen nisi cruentum, acerbissimo invicem telorum conjectu. Quae dum aguntur , Bojoarius Lotharingiusque, priusquam