장음표시 사용
121쪽
inlitum & latens odium, seu fastidium δε- cietatis, si in aliquo deprehendatur, sapiat nescio quid bellus num: illud tamen e converso , quod aliquam Divina natura speciem prae se serat, salsissimum est; nisi hujusmodi vita solitaria minime ab amore ipsius solitudinis proveniat, sed a studio secedendi, ut altioribus Contemplationibus quis vacet: Id quod in nonnullis Ethnicorum reperitur, sed assectatum deficium: ut in Epimenide Cretense, Numa Romano, Empedocle Siculo, & 'OLIonio Danao : sincerum tamen & verum in plurimis Eremitarum antiquorum , &in sanctis Patribus Ecclesia. Interea vero parum perspiciunt homines, quid hoe sit quod Solitudo nominatur , & quibus finibus circumscribatur. Turba enim non estsbcietas dicenda: & facies hominum nihilo plus sunt quam in porticibus picturae; Colloquia vero absque dilebione
cymbalo non praestant tinnienti. Hoc i nuit id, quod Latino jactatum Proverbio; Magna civitas,magnasolitudo. In magnis enim urbibus Amici & Necessarii remotius disperguntur, adeo ut minus plerunque familiariter , dc in consortio vivatur, quam in viciniis angustioribus Quin de ulterius progredi licet, atque verissime asserere, meram de miseram esse solitudi
122쪽
nem, ubi desunt a veri: sine quibus Mundus nihil aliud quam Eremus est. Quo etiam sensu si solitudinem aeeipias ;quicunque natura & genio suo in amicitiis abhorret, hujusmodi assectum a Muto
potius , quam ab homine mutuatur. Maximus Amicitiasructus est livamen& ebaporatio anxietatis & tumorum com .dis, quos animae perturbationes,eujuscunque generis, imprimere selent.Novi mus. morbos illos in corpore esse maxime periculosos, qui ex obstructionibus & su eationibus nascuntur: Neque multo se-eusseres habet in Uritudinibus animae. Sarsam adhibere possis ad Iecoris. Chalybem praeparatum ad Lienis, Flores Sulphuris ad Pulmonum, Casoreum ad Cerebri oppilationes deobstruendas: Nulla autem invenitur Medicina apertiva ad obstructiones Cordis, praeter fidelem; cui impertire possis, dolores, gaudia, metus , spes, suspiciones, euras, consilia, & , quicquid denique Cor opprimat,tanquam
sub sigillo Consessionis Civilis. Res est prosetio mirabilis, si quis se-
eum reputet,quam magni, Principes summi & Monarcha, istum amicitiastu m de quo loquimur aestiment e Tanti sane.
123쪽
124 DE AMI cIτIA.' enim,propter distantiana & sublimitatem sortunarum uiarum, a fortunis servorum & subditorum suorum, stuctum hunc decerpere nequeunt: nisi sorte quo cum melius colligant aliquos evehant Ny Omoveant,qui sint sibi tanquam socii &aequales: id quod saepenumero non sine praejudicio sit. Linguae modernae, istius, modi personas, nomine Gratiosorum, vel Amicorum Regu, insigniunt; ac si res esset
favoris & conversationis: at vocabulum Romanum , ejus rei rectius exprimit verum usum, atque causiam; illos nominans,
Participes curarum ; Hoe enim illud est, quod verum ligamen praestat. Atque hoc secisse maniseno videmus, non tantum Principes desicatos, & imbecillis animi; sed etiam prudentissimos, & maxime Politicos ex iis qui regnarunt: Qui saepe sibi
adjunxerunt aliquos ex servis suis; quos dc ipsi Amicos suos vocarunt, & aliis eodem illos nomine insignire permiserunt: non alio utentes vocabulo, quam quod inter homines privatae fortunae receptum est. T. SIEa. postquam Romanum Imperium occupasset , Pompeium postea cognominatum Magnum) ad eam potentiam evexit, ut Pompeius superiorem jam Sylla factum se venditaret. Cum enim
ἀmicum quendam suum Conseulem secita
124쪽
uit, eontra ambitum Smtae; atque Dya in malam partem hoc accepisset. & verba indignationis nonnulla protul isset, pompeius id minime tulit. sed fere disertis verbis eum quieseere jussit; addendo ; Plures
adorare Solem orientem, quam occidentem.
Apud Iulium Casarem Decimus Brutus Ianta gratia valuit ut eum Casar octavio,
filo nepoti, haeredem substituerit. Atque hie ille fuit,qui Casarem ad mortem suam pertraxit. Cum enim Casar Senatum dimittere in animo habuisser. propter mala quaedam praesagia, s praecipue somnium. quoddam uxoris suae Calpurnia. J Brutua eum mollitet E Cathedra, arrepto braehio ejus , levans, dixit; Sparare se, eum
Senatum non tam parvi habiturum, stasimittere illum . vestet , Aneo uxor sm
nium melius somniasset: Et videtur sane 1antra :tivore: apud Caesarem polluisse V ut Antoniata in Ppistola quadam,quae a Cicerone, in una ex Philinicis, verbarim recitatur, eum Veneficum appellaret; ae si Ca- farem incantasset. Augustus Agrippam ignobilem licet natalibus , ad tantam ceu Gudinem promovit, ut quando cum Me- deliberaret de nuptiit filiae suae μ' IM; Mecanas eum libere monuisset; Arrippam, ut in generum assumendum, aut intesciendum,nihil esse teratum; quando-
125쪽
Hs DE AMICITI R. quidem eum ad tantum fastigium perduxisset. Iiberius Cafar Seianumetantis honoribus auxit, ut ii duo haberentur tanquam Par Amicorum: Certe Tiberim, in Epistola quam ad eum . ita scribit; Hae Ira amicitia nostra non occultavi: Atque universus Senatus, aram Amicitia tanquam Dea dedicavit: propter arctam inter eos Similis, aut etiam illa majoris, Amicitia exemplum cernitur, tu ter Soptimium Severum , & Plantianum Etenim, Filium suum natu majorem liam Plantiani in uxorem ducere, coegit: εc Plantianum saepe ,etiam cum c OBlumelia filii sui, honoravit. Quin de scripsit ad Senatum hisce verbis; Ita diligo virum, ut cupiam eum mihi supersitem fore. Quod
si hi Principes, Trajano alicui, aut Marco Aurelio, similes suissent, immensae natura eorum bonitati hoe attribui posset: cum vero viri tam prudentes extiterint, tantoque robore & severitate animi praediti, tamque impensi amatores sui; liquido probatur, eos felicitatem suam licet vix major mortalibus ullis obtigisset veluti mutilam duxisse , nisi per hasce amicitias facta suisset integra. & persecta. Arque. quod majus est, assuerunt his Principibmuxores, filii, nepotes; neque tamen hae e Omnia, amicitia solatia supplere valuerun r. Mini-
126쪽
Minime oblivioni mandandum . quod
Comminem notatum reliquit.de Domino suo priore, Duce Carolo, cognominat Strenuo leum secreta sua cum neminec nismunicare voluisse ; minime omnium ea, quae eum prae caeteris angebant. Et ulterius ait, eam animi obtectione. posterioribus vitae annis, intellectum ipsius nonnihil debilitasse,& vitiasse. Potuisset certe Comminevi. si voluisset , simile judicium facere de Domino suo posteriore, Luλυι- eo indecimo ; cui oecultatio consiliorum pro tormento nit. Tessera Pythagora, obseura,sed optima; Cor ne edito. Certe, si quis durum hule rei nomen imponeret, qui amicu destituuntur, quibus cogitati nes suas & anxietates libere impertiant, sunt eordium sitorum Anthropophagi. At illud plane ad miraculum proxime accedit, squoeum elaudam hune, de primo amicitia fructu , sermonem; nimirum; Istam eum Amicis communicationem, eontrarios duos effectus producere ; gaudia enim eonduplieat, moerores dimidiat. Nemo siquidem laeta sua amieo impertit, quin laetetur amplius:Nemo autem tristi-lnas amicum eommunicat, quin contristetur minus. Adeo ut revera eadem virtute
polleat, super animum hominis ; quam 3lchymistae Lapidi suo tribuere solent.
127쪽
super corpus humanum ; hoc est, quod
. . contraIta operetur, sed semper in beneficium naturae. Attamen absque auxilio notionum Chymicarum , extat huius rei exemplum in ligne , in cursu naturae ordinario. Nam in rebus naturalibus Unio alitti consortat actiones quasque naturales; impressiones omnes violentas hebetat dc
retundit: idemque prorsus fit in animis. Secundus Amicitiastructus, salubris estpri s ectibus. Ami filia enim serenitatem inducit in Assecti-HM, a tempestatibus & procellis. Verum in Intellectu etiam noctem abigit, & lumen infundit, confusione cogitationum
ρissipata. Neque hoc intelligendum est tantum de Consilio fideli, quod ab Amiacis dari solet: Sed antequam de illo dicamus; certum est, Quicunque animum cogitationibus multis gravatum habet, ingenium ejus & intellectum elarescere veluti in diem, communicatione consiliorum,& discursit cum alio. Etenim cogitationes suas facilius agitat, ct in omnes Pa tes versat; easdem ordinatius disponit, illas tanquam in faciem intuetur, postquam
.converse fuerint in verba; denique se ipsis prudentior evadit: Idque assequitur ho- rulae magis unius sermone, quam diei integrae meditationibus. Recte dictum est a The-
128쪽
Dx A uic I TI A. IIs a Themistosis ad Rurin Persarum ; θν- mones tapetibus similes esse. cum avsicen- ων, per quod imagines distincta cons=i- 'eiamtur ; ubi cogitatiois es, instarsarcinarum quarundam, complicantur is inυοlvunturi Neque etiam restrissiciar secunduis ille sit qua Amicitia qui consistit in obstructionibus Inteluctvi aperiendis ad eos solum qui consilio pollent hi proculdubio optimi sum . sed & hoc seposito,discit prosechq quispiam a se ipso;
' dc proprias cogitationes in luminis oras educit ; ingeniumque suum tanquam cotem versus acuit, quae ipsa non secat. Ut 'erbo dicamus: praestat Statua cuidam, vel Imagini, se impertire, quam cogitationes sitas silentio susieare.
Adde jam ut fiat sermo, de hoe s eundo Amicitia studiis, magis perfectus illud modo dictum ι quod promptiu5 o
currit, & in vulgarem observationem cadit , intelligo ab Amico Consilium. Bene asserit Heraelum, in uno . Gigma tum suorum. Lumen siccum optimum Atqui certissimum est; lumen quod ab alio profieistitur, per modum consilii, illo. sieeius esse & purius, quod a proprio emanat iudicio, & intellectu; siquidem quod assectibus u semper maceratur & tingi
129쪽
eonsilium Amici & consilium euiuilibet
proprium inter consilia Amici & Adulatom. Neque enim Adulator ma6is inis festus, quam quilibet sibi: neq; ruris. eme dium praestantius, contra adulationem δειirepe ritur, quam libertas AmicLC- um duorum generum est, Alterum de Moribus: adterurea de Quantum ad prius; optimum ad animi sanitatem tuendam, medicamentum,est Admonitio Amiaci fidelis. Se ipsum ad rationes stricte reddendas compellere, medicina est interiam nimis penetrans, &corrosiva. Lectio lubrorum moralium, res est paulo hebetior.
Observatio propriorum desectuu In aliis. tanquam in speculo aliquando, ut fit et iam in speculis, minus respondet. Verum ut diis ocimus) optima medicina, optima ad reeipiendum , optima ad operandum, ) est
Admonitio Enaici. Mirum prosecto est videre, quot errores enormes,& plane absia dos, committant aliqui, praesertem ex
grandioribus,) quia non adsit iis Amieus, qui monere possit: in damnum haud par-:
vii.& existimationis,& sortunae suae. Sunt enim, ut ait Apostolus Iacobus, tanquam homines , qui intuentur in speculum, Osatim obliviscuntur imaginis sua. Quantum ad Negotia; Vetus est; Melius videre cutis, quam oculum licet nonnulli hoc eavi i villan -
130쪽
D a AMI cITIA. I Ivillentur.Etiam recte dicitur;Spectatorem
sepe pim videre, quam luserem : Quin &certius dissiploditur sclope tum majus, palo innixum,quam super brachium ; Etsi quidam tam altum sapiant,ut putent, in sese esse omnia.Verum,quicquid dici possit in contrarium certum est, Consilium negotia dirigere, & stabilire. od si quis secum eogitet, consilium se quidem capturum, sed per partes ; in aliis hunc, in aliis illum, consilendo ; bene habet; hoc est, melius illi fuerit, quam eonsilio omnino non uti: verum in duo pericula impingit,
Unum quod vix fidele consilium reperturus sit,raro e nim, nisi a fideli,& intimo Amico, consilium datur, quod non ad dantis fines inflexum & detortum sit. Alterum, quod eonsilia illa, a diversis manantia, sli-eet eum fide,& bona intentione praestita, damnosa sepenumero erunt & nociva ; ac partim ex incommodis, partim ex remediis commixta, veluti,si Medicu ad voces, . qui in euratione morbi illius peritus habetur, sed eorporis tui constitutionis penitus ignarus: Quare poterit, fortasse, va letudinem,ad tempus,promovere, sed cum Periculo, ne, in summa, sanitati praejindicet: atque hoc pacto morbum extinguet& non ita multo post hominem. Verum Amiem cui status Amici sui persecte co-