Fr. Baconi de Verulamio Sermones fideles, ethici, politici, œconomici sive interiora rerum. Accedunt faber fortunæ, colores boni et mali, &c

31쪽

32 DE PARENTIBVs ET LIBrRIs, terest: adeo ut saepe videamus, Nepotem Avunculo magis similem , aut Cognato, quam Parenti proprio; prout sanguis easu quodam derivatur. Curent Parentes, in Ienera aetate Filiorum suorum , cui vitae

geneti illos destinent: tum enim maxume sunt flexibiles , & cerei. Neque in hae electione respiciant nimis inclinationem Filiorum ipsorum : ast illud melius a repturi sint , ad quod maxime videntur propens. Verum est, si assectus. aut apti- Rudo puerorum, sit erga aliquod studium ansignis..non expedire, ut quis naturae aut lindoli repugnet:Sed, ut plurimum pxaec

plum illud sanum est; Optimum eligesu meΦfacilis illud faciet consuetudoFratres iuniores plerunque sunt fortuna filii: Seiuraro, aut nunquam , prosperum sortiuntun exitum quando exhaeredantvrseniores. . VIII.

OUt Uxorem duxit.& Liberos suscepit,

obsides Fortunae dedit; Sunt enim ' magnorum conatuum impedimenta, sive ad virtutem tendat quis, sive ad improbitatem et Certe piaestantissima sui alibi diximus in usum Reipublicae opera, MMerita, a viris prosecta sunt, ρνου carentibuι ἰ qui tam affectu, quam fortunis,

32쪽

ET COELI BATVώ 33 Re in publiconii connubicd sibi iunxerun & dotarunt. Attamen rationi videatur magis eonsentaneum . ut qui Liberas Te 'linquunt, majorem futurorum temporum euram gererent.; Ad quaesitis norunt claris' a ita sua Pignora oportere trans mutir Sunt tamen . qui lice Liberuic reant,' tamein memoriae. suae incuriosi sunr.& cogitationes vitae tantum curriculo terininant, in tempora sutura, ut ad se ni

hil pertinentia , ducunt. Imo & alii nonnulli, Uxorem dc uberos, tantum in Rationibus tamensarum habent. Quinetiam reperiuhinc gliqui fitui avari,qui gloriantur fere . 1 se ilabem carere , ut habeantur tanto diuiores. Audiverunt scilicet ali

- Ouisti mi vitae ste lupus iasit Libe tu; praeseriisti, iri quibus d ni animis sibi eompitientibus & phamasticis; qui o- nis restrictionis sensum facti sunt, mrtum: 'ud euigulae & periscelidas sero habeantipro vinculis de copa pedibus. Oriiacta smprimi. runt analet, retinat orgaseimos do nisi servi etiam ςrga dominos optimi; Adinon semper subditi optimi: Sunt enim a fug3m .er pediti Atque re-

33쪽

34 NurriIs ET COELI BAT' vera Transegae sere omnes sunt ejus conditionis. Vita eaetiti Eeelesiasticis bene convenit Non enim facile quis eriges Solum, si prius stagni alicujus receptacu- Ium interveniat. Iussita m&bus res est fere indisserens: Si enim faei-Ies sint, & eorruptelis dediti, servum alia quem videas uxore,multis modis,ad hujus modi Lucra eaptanda, deteriorem. Quod

ad attinet, reperio certe , ducer, apud exentitus. suos cone tonantes, illis in memoriam redigere solere Charitatesinorum & Liseraravim. Reperia. etiam, Nuptiarum contemptum Turcar ι milites vulgares reddere viliores. Sunt

certe porro, inον & Lbm . disciplina quaedam humanitatis; atque etsi saepenumero magis sint munifici & charistativi, quia fortunae eorum minus exhauriantur , sant tamen, ex altera parte, ma.

gis erudeles, & sine visceribus. idonei qui sint seνeri inquisitores quia induugentia & teneritudo affectuum storum

non tam sepe evocatur & excitatur. Na. turae graves, de *nsuetudine ductae, ide que constantes , sunt plerunque uxoriae:

ut de Vltas perhibetur; Veratim suam

ratulit immortalitati. Mulieres ea la,sunt plerunque superbae, & protervae, merito pudicitia suae elatae. Inter vincula praesta

tissima

34쪽

Da NuprIIs ET COELI BATr. 3 tissima eastitatis. & obsequii erga maritum , illud censeri debet, si vitum suum uxor prudentem putet; Quod nunquam faciet, si eum inveniat a lotypum. Uxores, Iinaedum dominae sunt; Mediar

aetatis, sociae; Senum, nutrices. Adeo ut adsit ansa ad uxorem ducendam aetatibus singulis. Inter Sapientes tamen numera istus est ille, qui interrogatus ; Quod esset

eseus opportunum Nuptiarum ' respon--dit; Iuvauibus non AEdhuc , senibus noo omnino Saepe fit, ut mariti deteriores,bo.. bas habeant uxores: Sive . hoc fiat, quod hoe modo pretium addatur benevolentiae, per vices; si re quod in patientia sua gloriantur. Hoc autem nun- maintillit. v hujusmodi mariti, ab uxo-ν ipsis expetiti & electi fuerint, contra consensum amicorum et Tunc enim animus iis semper adest, ut stultitiae suae poenitere non videantur.

mantur fascinare, praeter Amorem, dc Invidiam. Uterque acria progignit deit deria ; Uterque se perniciter estormat in phantasias, & suggestiones: Atque uterque iacile inscendit in oculos: spraecipue B 6 quando

35쪽

36 D E I N v I D I A. quando obiectum adest; Quae omnIa ad scinationem faciunt; si modo Fascinario aliqua sit. Videmus etiam invidiam petili mali nomine insignire; a quσ Astrologos. malos astrorum influxus; Malignos Aspemia vorare. tia ut agnosci ab omnibus videatur, in ejusque Operatione, eiaculatio quaedam, & irradiatio ex oeulis. 1in & nonnulli tam ex

titerunt curiosi, ut notaverint, tempora, .

quibus ictus & percussio oeusi invidi plurimum obest, tum praeeipue esse, cum I ersona. in quam Invidia torquetur, spectatur in Gloria, & Triumpho: Etenim hoc mucronem Invidia acuit; Atque insiper illis temporibus spiritus Personae inviser prodeunt maxime in exteriora unde ictui occurrunt. Verum, missis istῖς rebus euriosis licet non indignis,quae in considerationem veniant , sed loco idoneo, tractabimus haec tria : ni sint ad invidendum maxima proclivei 1 Ο Invid=a maxime obnoxii : Et qua sit disserentia inter Invidiam publieam , privatam.

virtutis ipse expers est . invidet virtuti alterius. Etenim animi hominum , se pa-seunt &delectantur. aut Bono proprio, aut Malo alieno; Quique primo alimento caret , ' satiabit se secundo ; Et qu nullo

36쪽

Da IN vr DIAT 3 nullo modo sperat se ad virtutem alterius pervenire posse , ipse fortunam ejus libenter deprimit, ut . minor intercia at

Vir curiossia , ' se alienis rebus immuscens, ut plurimum invidus est. Etenim, de rebus alienis multum inquirere , neu- tiquam eo spectare possit, quod operosa illa sedulitas sitis rebus eonducat: Itaque

fieri non potest, quin hujusmodi min Seenicam quandam voluptatem capiat, alli nam fortunas spectandi: neque , qui rebus propriis tantum intentus est, segetem Invidia multam reperiet. Invidia' enim passio est cursitans, & plateas terit, nee domi se eontinet; Non ea curioμου, quin i m si malevolus. Viri natalibus Nobilis, invidia , erga novos homines, notam sebeunt. Etenim mutatur intervallum. Et simile est hoe deceptioni visus; Cum res retrocedere videantur, aliis se promoventibus. Deformes, & Eunuchi, δe Senes,& η-rii, invidi sunt. Etenim qui conditionem suam emendare nullo modo pote st; conditionem alterius, pro viribus siris labefactabit. Nisi Arte hi desectus in generosa& heroica ingenia inciderint, quae defectus proprios naturales, in honoris sui incrementum verrere nitantur; scilicet.

37쪽

38 DEIN v I DIA. .

ut fama hoe arripiat, Eunuehum, aut Claudium,tam magna perpetrasse; Mir culi nimirum honore aflictato. Id quod evenit Nasseti eunucho & Agesilao , atque Tamis nil, fuerant.. Eadem fere ratio est hominum , qui e ea lamita libata resurgunti Sunt enim plerunque temporibus insensi.; atque alienas L alamitates , tanquam suarum molestia-ἔum redemptiones. gustant. Qui in plurimis excellere contendunt, is ita te & gloria vana mori, necesse est ut sint inυidi. Ubique enim occurrunt Obiecta Inυidia: cum fieri nequeat, quin aliqui in tot rebus illos superent. Qui NiICharacter Imperatoris Auriani, qui eo tas & Pictores, & Opifiees alios, in iuscilicet operibus; quibus ipse praecelleῖς gestiebat, eapitali quadam invidia prole-quebatur.

Postremo Propinqui, & Collega,& uno educati, ad invidendum aequalibus, cum evehuntur, proni sunt. Etenim exprobrathoe illis sortunam propriam, eos ue qua si digito monstrat, & frequenter eorum memoriam vellieat; Quin etiam in aliorum notam haec fortunae collatio magis incurrit. Invidia autem a fama δc sermonibus . semper reflectitur, & conduplicatur. Vade Invidia Cainis, erga Dir m

38쪽

Da IN v I 'IA.' ἰ39 Abelem malignior sitit, quia eum aerificium Abelis magis acceptum Deo suit, ne ismo inspexit. Atque haec de iis, qui ad invidendum proclives sunt.1 Quantum ad illos , qui Invidia ingis

aut minuι obnoxii sunt s Primo, iis , qui eminente virtute praediti sunt, minus invidetur , cum promoventur: Promotio enim eorum, videtur ex debito ς. Debui . autem solutioni nemo invidet, sed largitioni supra meritum. Atque oetiam, In vi india, non sine comparatione est ; Ubi aurem nullus comparationis gradus, nulla Inmidia a Itaque Regibm non invidetur, nisi a Regibiu. Illud tamen bobservatione

dignum est, Personis indignis, sub primum honoris sui astensum , maxime in invideri; postea vero minus; ubi contra. Personae dignae, & meritis insignes. Invidiam tum demum experiuntur,postquam sortunae eorum diutius duraverint. Et enim, licet virtus eorum eadem maneat, tamen minus et illustris, Recentes enim oboriantur homines , qui eam obscurane, .c Nobilisgenera, missus gnvidia expositi sint cum ho ribu cumulantur: Etenim

nihil aliud videtpr, quam dςbitum Majoribus suis repensium: pryeterea , parum fortunae eorum additum videtur: Invi- autem, more radiorum Solis, in elivo

39쪽

tum . suis eoniunctos habetiniabores magnos, euriis . S perisu in Invidia mitius laborant. Etenim, exist mant homines . eos, honores suos, caro pretio emere misereri potius ipsorum nonnunquam incipiunt: Misericordia autem semper sere sanat Itaque notabis plerunque, ex viris Politicis , δ honore fulgentibus . magis sanos & .s brios, semper querimonias fulidere, qualem vitam tradueunt ; eanentes illud, uta patimur I Non quod ita sentiant, quo Invidia aciem retundant. Verumhoe intelligi debet, de negotiis, quae hujusmodi viris imponuntur, non de iis quae apsi ad se attrahunt. Nihil enim μυ fiam magis seseitat , qua in ambitiosum de immodicum negotiorum monopolium .Nihilque e converse, Invidiam

Magi 'quam si Idis in iummis hόnoxiatius cohstitutus dat iis ossiciatiis inse ioribus nihil ὁetrahat. Hoetentiis modo qtiot illi ministii sunt, tot se tegit utribra

Super omnia Invidiam in se eon-cilaat maxime qui ibitunarum suarum

40쪽

. D et ' I N v I , t Α ram tu linem insolenter & tumide ostentant; nunquam tibi placentes, nisi dum' potentiam suam jactent, vel per pompana exteriorem , vel triumphando de Adve sariis aut Competitoribus suis dejectis: ubi contra, Viri prudentes sacrificare quandoque Invidia anient, de industria inter dum permittentes se vinci, , in rebus, quae minus eis cordi sint. Nihilominus , illud verum est, potentiae ostentationem aper tam,& indissimulatam, modo absit arro

l oria& gloria inanis minore Inruidia aborare, quam si callide & quali furtim se notae subtrahat. Etenim. hoc eum sit, nihil aliud facit quis,qqam ut Fortunam insimulet, quasi ipse sibi esset e seius indignitatis suae: unde alios ad sibi inviden--m stimulat.

Postremo. ut huie parti sinem impona, mus ; Quemadmodum in priticipio diximus, Iotidia aciunt aliquid habere 4n se

ex Venefico οῦ Ita non alia est Invidia eu- ratio, quam quae solet esse Venoeii, de Ineanotionis: Voc est, Sortis transatio ut vocant,ὶ & in alium remotio. Αε quem finem , prudentiores ex honoratis. semper in Scenam introducunt aliquem in quem Invidiam, in se alias incursuram derivent: quandoque in misistios&servos, quandoque in Collegas & socios; aut