Astrolabium. Eiusque usus tam astronomicus, quam geometricus, breuibus, dilucidis ac facilibus regulis explicatus. A Guilielmo Rechperger philosophiæ ac medicinæ doctore, in Archigymnasio Viennensi primario ..

발행: 1611년

분량: 77페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

anuenta per regulas praecedentes altitudine solis seu stellae

cuius vis, eam in tympano Astrolabi j collocare poteris haer tione: In ei penumerare ab horizonte obliquo, qui omnium parallelorum maximus est ac ultimus versus lineam medij coeli ex parte orientis, si ante meridiem ex parte vero occidentis, si postmeridiem altitudo inuenta est, eumque parallelum, in quem talis altitudo cadet, nota puncto circumagendo deinde

solem seu stellam propositam, ut eo ipso parallelo, in quem c

dit numerus cleuationis, statue. Quod si vero numerus graduueleuationis praeci5 non cadit in aliquem parallelum sed interuallum duorum parallelorum, ut saepe contingit, tunc circumacta aranea, partem seu gradum solis, aut stellam, cuius eleuatio fuit inuenta in priori parallelo siste super ipsamque o, sensorem pone, notando quot partes ostensor super talem p rallelum aut stellam positus, in limbo monstret quo facto ru sum prouoluta aranea, donec superiorem seu immediate smquentem parallelum contingat tunc superposito ostensore, nota similiter, quot gradus in limbo contingat, gradus in te coeptos inter hos duos conta ius ostenseris numera deorsim scriptos per partes, quibus eleuatio inuenta numerum parallelorum inuenta superat,multiplica productumq; per paralleli primi numerum inuentum diuide quotiens ostendet altitudinem rationabilem solis aut stelsae propositae, quam beneficio circini inter duos ilIos parallelos notabis posita linea fiduciae super ipsa, occircumducta aranea, donec sol seu stella propos tanet super ipsam Vt Exempsi gratia. In Astro Iabio quinq; paserio,id estis. parallatorum, ubi quodlibet interuallum est quinq; partium seu graduu quinquies enim is dant 'o quae comsituunt unam quartam circuli vos collocare altitudinem

astri, quam inueni esse 28. grad. ante meridiem, incipio numerare ab horiZonte obliquo versus lineam me da diei, usque ad

quintum interuallu, hoc est, usq; adr .grad. sed quia inuatio crat

32쪽

vs erat ag graduum, neq; ad hunc, neq; ad illum parallelum reserri potest, verum cadit inter quintum textuna parallelum ci cum ducta igitur aranea, colloco astrum directe in primo hoc est in quinto parallelo desacta per astrum linea fiduciae noto

limbo quotum gradum tangat, similiter prouoluta aranea,po no astrum seu gradum cclypticae in quo sol versatur, super sextum parallelum,&rursum acta regula per ipsum noto gradu limbi tum inter duas illas notas numero gradus limbi, qui sint v g IO. per quos multiplico , residuas partes ultra 23, pro-Veniunt 3o, quae diuido per numerum paralleli prioris, nempes, proueni ut in quotiente 6, pars nimiru proportionalis, quam adiungo interuallis integris quinq; Astrum igitur collocabitur in quinto paralleloac sex partibus ultra versus sextum.

DECLINATIONEM SOLIS AUT VI UL

vis puncti Ecclypticae stellarumq; qua uis hora indagare. Propoc .

Circumduc rete donec gradus Zodiaci, aut cacumen stellae cuius declinationem inquiris, lineam meridianam attingat; tunc numera quot circuli Almi cantharath, id est, paralleli horizontis inter gradu Zodiaci, seu cacume stelle,& aequinoctialem intercedant, tot enim gradiati erit declinatio proposita. borealis quide, si ab aequinoctiali intrinsecus versus centrum Asrolabisseu tropicti cancri Australis, si ab T quinoctiali extrinsece versus tropicti capricorni sint numerandi paralleli. Vt erempti gratia .Volo scire quata sit declinatio Reguli seu cordis leonis, stellae lucidissima in pectore leonis .circumducto reti sisto apicem denticuli, qui repraesentat sellam illa in linea Medij diei,&inuenio paulo minus quam 3 intercedere parallelos inter circulum aequinoctialem Sapicem sellae quoniam vero, uti

superius dictu fuit, ab uno parallelo ad altu, quinq; seres intercedunt gradus in Astrolabi j quinq; parti j x, colligo declinati onem stellae praedictae sic grad. circites Versus oleam,

33쪽

nuinem enitia ab aequinoctiali versiis centrum Astro labi j seu

tropicum cancri ...

- Pari tione vola scire qua nima ha b eat decli nationem Antarchisen cor suo iri is circumducto rcti ut antea, statuo apicem stellae in linea meridia ines inuenio ipsam cadere ex tra tropicum caprj corni numerando igitur parallelo, inter aquatorem capicem dictae sullae interjacentes. de praehendo eius d clinationemrs grad circit 'versius uorum numero enim ab aequatore versus tr 3picuitu Cpplicosia 6 para lictos, quic6stitu uiit in Aseriolabij 'quinquet par iij es gradus.11 Sic viceversa lex declina tIon inuenta gr dum Zodiaci, seu locum stellae cui talis declinatio competu in linea meridiana inuenies; si enim declinationem datam in linea meridiana per parallatos ab AEquatore i Umeres, Vel Versus centrum, si borealis sit, vel versus tropicum Capricorni, si Australis, ocim cum ducas rete tamdiu, donec gradus Ecclypti e Teia sellae a..pex praecise cadat in finem seu terminum numerationis, tali gradui Ecclypticae seu stellae congruet declinatio talis suetio- realis illa sit, siue Australis, S praeterea tribus alijs punctis aequaliter a punctis equIn Ochiorum remotis V texena pli gratia. Volo scire cui puncto:Ecclyptjicae competat declinotio, grad. versus Austrum, circunad tacto reti, inuenjo principium piscita, praeci scini mea meridiana attingere terminum talis numera. tionis eandem igitur declinationem habebit principium au..ti versus boream, quia utrumque punctum aequaliter remo uetur ab aricte, unu in Versus Austriam, alterum versus boream; scprhncipium De M., quaei'riteri remouentur aquali di. Bantia ab altero puncto aequinocti j, nempe litua, illud versus boream hoc versus austrum, idem dereliquis sto iudicium.

34쪽

inuestigare. Propositio VI. Obserua per regulas superius traditas circa solstitium restiis umbeo nImirum tempore, quo sol attingit primum gradum Cancri, quod ex Ephemeridibus aut aliunde facile disces, altia tu dinem solis maximam sic circa solstitium hyemale, cum sobattingit principium capricorni, minimam altitudinem solis, quam detrahe a maxima,&quod remanet diuide bifariam,m dietas illa erit declinatio solis maxima siue in boream, siue in

austrum. Exempli gratia. Ioannes Regi Omontanus deprohendit hicUiennae maximam solis altitudinem circa solititi uni aestiuum grad. σs. min. 3o minimam Vero grad. is min. 3O. subductis igitur a. s. gradib. 3o min. gradibus 18. min. O . rem

irent gradus qui diuisi bifariam relinquunt 3 gradus o. min. quae est maxima declinario lis, quam potest habere vel in boream,vel in Austrum.

PER MAXIMAM SOLIS DECLINATIONE II

cuiuscunque puncti Fcclypticae declinationem inuestigare. Prispoc VII. Quod ut perficia rursupponendum est ex Regio montans in Epitomen Almagest. lib. I. Prop. IS. EX Petro Nonio Lusi tano secund parte de crepusc. Prop. a. Ex Clauio lib. i. suae Gnomon. a Corollar. Prop. i. sinum arcus cuius vis, quo distat punctum aliquod Ecclypticae ab alterutro puncto aequinoctii sibi viciniori, id est, principio arietis vel librae, ad finia declinationis eiusdem puncti ita sese habere, ut se habet sinuato talis nempe lo oo oo, ad sΠum maxima dechnationis solis, qui ex tabula sinuum posterias posita, col igitur esse 9s cNunc igitur per Regulam proportionum si mulit plicetur sinus maximae declinationis solis, nempe 39874. perinum

arcus quo datum punctum Ecclyptica distat a viciniori aequi

35쪽

snuum.

7 347 3

68 10s

36쪽

Grad.

σ78'

16 a

IOCO OO

37 3483 i

39쪽

r noctio,&numerus productus per sinu totum, nena perio Coo O. diuidatur, proueniet sinus declinationis puncti propositi, cui in tabula sinuum sequenti gradus declinationis corresponde es sunt inueniendi. Exempli gratia cupio scire quantas declinatio Octaui gradus pisc inuenio eum distare ab aequinoctio viciniori nempe ariete r. gradibus. Huius distantia sinu invenio in tabula sinuum esse 376 6 o. Dico igitur per regul. proport. IO OO OO. dant 39 874 quot dabunt 3746o: Multipli- eando nunc sinum declinationis maximae solis per sinum di-santiae, proueniunt 49368OOψO quae diuisa perfnum totum nempeio oo Oo, relinquunt in quotiente . 936. snum videlicet declinationis puncti propositi, cui in tabella sinuum respondens gradus, in as. Et tanta ect declinatio octavi gradus pisc. sic etiam virginis.

TABELLA I IN UUM SIVE SEMICHOM

darum per gradus integros suppalata. Cirea usum huius tabellae nota: quod si tibi offerantur gradus integri alicuius arcus ne minutis, illis facile erit sinum correspondentem inuenire in latere ascriptum, scinti cuiq: dato gradus correspondentes. Quod si vero gradus trabeant minuta adiuncta,&Velistam gradibus quam minutis sinum correspondentem inuenir sic procedet sume disterentiam. quae est inter sinum gradibus integris correspondentem,s num proxime sequentem, quam differentiam semper a- seriptam habes in tabella data, eam multiplica per minuta ultra gradus integros oblata, productum diuide per So, quotiens est pars proportionali, minutorum quam adde sinu gra duum integrorum δέ habebi, sinum qua situ Exempli gratia. Superius inuenta fuit declinatio maΣima solis,grad. 23 min o.

et quibus

40쪽

quibus ingredior tabulam sinuum datam,& Inuenio gradibr3 sinum correspondentem 39or 3. Sed cupio et ami scire, quae sit pars proportionalis 3 O minui qua dantur ultra 23. grad. multiplico ergo differentiam inter sinu naidatum am n di ις sequentem, nempe I sor, per 3 1 proueniunt 48O6O quae diu irdo per GO, resultant in quotiente Oi, quae addita sinu in Mbula a 3. gradibus integris correspondenti, dant 398 4 gradus, sinum maximae declinationis solis, nempe 23 graduum, P. min. Eadem ratione in alijs casibus eiusmodi est procedendia, Quod si offeratur sinus aliquis, qui non inueniatur praecise in tabula data, uti v. g. sinus declinationis octav gradus pisc. quem superius inuenimus esse i 936.grad accipio illi in numeris proximum, nempe 39ir, cui respondent in latere versus sinistram, J. subtractis igitur 39s .ia 936, remanet differentiato ιν dico ergo per regul pro post,. 339 in dant f grlidu's, eu'4so in quod minuta dabunt IOI 8 proueniunts s. min. ωτι 24 V. Sinui igitur octaui gradus pit c. seu virg congruunt 8 gradus. 23. min. Tere unum sec.

DECLIN ATIO NE M MOLPS E T CVIVSVIS

puncti Ecclypticae berieficio sequenti tabulae inuenire Propos VIII.

SEARCH

MENU NAVIGATION