Utriusque arithmetices epitome, ex variis authoribus concinnata ... / Nunc tertio omnia diligenter revisa et emendata

111쪽

ARITHMETIc Esroa i conueniunt, simul exprimano cur, nisii, sub se zyphram habeat ut, bae hac baSexcenties quadragies semel centena millia, octoginta duo millia, trecera, quadraginta sex. Ita,

Sexcenta millia,Octoginta tria millia, quadringentae odio. Alia regula est, ut supra quartu quemque characterem punctus locetur. DE ADDITl ONE

A ditio est numerorum proposto. rum in unam summam collectio. Hanc alqcompositionem uocant. In additione duo numerorum ordi; nes sunt, primus qui&superior,5 Nu narrus, cui si additio nuncupatur. ter

112쪽

M E 3 ter superiora secimdum suas sagirras diis re ste subscribitur, dicitur inferior siue numerus addendus In ordinibus auteprima figura dicit quae ordine retrogra do seruato, prima est. Itam si duos nu

merorum limites, in unam summam ob

ligere uolueris primam figuram ordinis interioris,sub primam superioris directe ponas, secunda sub secunda, tertiam sub tertia dcc Qtio faei olmeam sub num ro addendo ducas, sub quam numerus productus ex additione limitum scriba tur. Addatur ergo prima inferior pris 3 ias superiorioi numerum ex Additionefac ium, directe stib lineam ponas. Deinde secundam inferiorem secudae superiori similiter adiungas, ex prodi ctum sub inferiorem e lineam ponas. Eodem modo di cum caeteris agas. Et hoc uerum est, si ex additione inferio. xis ad superiorem producitur numerus uilico charactere scribetabus ut,

113쪽

ARITUM ET ICE si Nirmerus cui sit additio. Numerus addendus. ψ Numerus collectus. Si vero ex Additione proueniat numerus duabus figuras scribendus,prima

scribatur,altera teneatur mente uel tabu

la o proximae figurae Numeri addendi

iungatur,ut, unitas,

Figurae supputatae non sunt delendae sed transuersis signandae Virgulis, uter rore facto numerus no abolitus recognosci possit, ut,

Numerus addendus pauciores intersdum habet figuras quam numerus cui fit

114쪽

E M E. 1 additio, vocatur*istec additio truncata siue concisa.In hac superiores figurae quihus nulla ex inserioribus correspondet sublineam ponantur,ur,

Si in superiore dutaxat Typhra fuerit, inferioris figura sublineam Ponatur. ut,

Si autem inserior circulus sit supcr1os ris ordinis, character subscribatur ut,

Porro utractizyphiam habete Typhra

In fine character non seruatur sed scribi

115쪽

ARITHMETIc Esscribi debet. ut,

Eorum omnium quae iam de Addila

tione diximus,omnium item quae de Subtractioe, Multiplicatione ei diuissio ne dicemus, certitudinem siue experien tia tribus modis accipere poteris Eam experientiam dicimus, quam alii probastionem uocant. Probatur itam Additio per Subtractionem, per experientian deinde novenariam Sc septenariam De subtra 'ione agam sequenti capite. Nuc autem de caeteris probationum formus DE EXPERIENTI Is

116쪽

Principio fiat duarum inearum inter se 'io per modum crucis in huc modum. X In huius intersectionis angulos numeri locandi sunt. Notandum autem inproba Novenaria omnes figuras, quocumque loco positae sint, numerum digitur ferre Iam igitur insuperiore numero additio sic probatur debent noue,quos

ties possunt, abiici, ec relictu, si quis est

numerus in angulum crucis obtusum dextram uersus scribi, Simili modo postea cum addendo agendum erit relibi eius autems nouem adiecti, in opposi, tum alterius numeri angulum ponatur. Hoc factio figurae utrius* anguli colui gantur,e quod prouenit insuperiorem nouem abiectis,scribatur angulu,Huic denis reli stus ex produc io in inseri rem crucis angulum positus, aequalis

sit.

117쪽

ARITHMETIc Es

sit, Haecinanii superioris uidesiceio inferioris ae litalitas sola experientia est oc

Quod si inproba Novenaria relidius characiter sit nouem Circulus pro Proi ha in angulum ponitur ut,

cOMPOsITI PROBAE Septenariae. Quemadmodum in Novenaria prosl, chara ster Ita in Septenaria γ λῆμcitur sedeo ut sequitur modo. Praescris hendi sunt numeri, septem unitatibus se excedentes, quos septenarios uocare cet. Ita

118쪽

mo. γ . 4. ' S. Illis hoc ordine deis scriptis sumenda est probam Additione prinatim denumero superiore, duael posteriores ordine retrogrado seruato figurae primum sic absoluuntur. Copulantur in hac proba septenaria semper duae Proxime figures, quarum prima digitum

altera rei r sentat articulum Sumpta uero figurae ad septenarios statim oferantur,inter quos si inuentae fuerint,proba nulla erit. Quod si inter eosdem noni σmerentur, colligenda est summa nitorum,quae inter figuras est sumptas,ct numerum in ordine septenariorum in seriorem. Distantia deinde colle sta digito supraponatur prius accepto 5 addita proximae figurae subsequenti denarium refert siccirursum duas habebis figuras ad septenarios conferendas, quas etiam

ut priores, examina eoi modo ad finem

119쪽

ARIΥΗ METIc Esnis autem proba tantum in angulum posnitur. Simili postea modo numerus ad idendus exam iactur cuius proba quolsinalis oppositum angulum occupet.Has angulorum probas ambas iungito, ct quod prouenit abiecto septenario insu Periorem ponatur angulum, cui produs csti proba correspondeat,Ut, nos sis

Si character, in fine relinquatur. Phra ponenda erit in angulum, ut, x ι

Si superior angu circulii habuerit, eunde quo* inseriore habere necessie est, si

120쪽

Cap. VI

SVbtractio est numeri a nirmero ablatio. Hanc alii Subdiictione nominat. In subtractione, ut Additione, duo nirmeroris ordines sunt. Superior,qui dicit numerus a quo ebc fieri subtracstio Inferior superiora directe stibi e reus, qui uocatur numerus subtrahendus. Ex his duobus ei tuis elicitur numerus scilicet relictius sub ilineam, ut in iuditione, res

Notandum tamen quod subtrahedus ordini superiori, uel par uel ipso minor esse debet Maior enim a minore subtrahi potest minime.