Margarita moralis philosophie in duodecim redacta libros. omnia eiusdem principia, maximeque secreta ac cognitu summopere necessaria, luculenter complectens per reuerendum inquisitorem, F, Iacobum, de Hoechstraten, artium ac sacre theologiae doctorem

31쪽

i potest etia ratione mouere ad ppendendu coditio es opposita,

retrahentesa ex mequenti susere obiectu ,aut eas Iparando astaticem illam eligere,que cocliidinlrpponderare,aut certe ciraca oblatu obiectum etiam dicta Iclusione preponderationis deducta actum seu iuspendere, eo sc3,st in bono oblato et cotidii so,no inueniat plenitudinem bonitatis a qua sola, quando apphenditur ipsa voluntas necessitaturad exercitium actus et rem minatione eius Unde patet item ratio hume libertatis .' iutamen i a volutas num inter in copossibilia apprebensa, pr virum

alteri yiligere nisi ratio ves deliberans ves alias a babitu resoluta,iudicet illud alteri Nonderare in bonitate.

Capitulum citi. quasda obiectiones absoluit. ASGd c tradicta instim potest argu nicto I eruet.Si sti

te Iclunone pponderationis, pollit volutas obiectu ni,cti Jere,eoc vel erit respuedo, vel noeligendo ipsum Et qdelno possit pinum ipsiu3 respuere, inc patet, τ cyquo ui illo cani intellea' a quo volutas habet recipe luit obiectu, io a ponit ipsium ut resipuibile,volutas respuedo exiret in actum

ablin 'biecto . modetia no possit subnix e hoc arguit oe volii eas no habetdomuitu sua situ ito ex ire in actu in si mediate aliquo

oco. Ismatia hec p mapte cliidit,sed ut scri a deficere videtur iit' em volutas si ist ipm non erire in acni nulli absq, actu .ppopoli it habere causalitate,no in uicovenies vides, si sup tali no erire absque tali rerio actu, habea lena potestatem silue dominiit, nisi forte domi iam nimis stricte sumas sufficit itaqS ad dominiit vobitatis quia sua facultate sit, circa ipm no erire macm,vcl circa ali,hd aiis ad no exire posse alique actu babere, et lo em ide Iulit habere dominai,etb.ibere Causalitate,siupsit ensione alicui 'acti', puthecyeclarabiit intractatu de volutario cap .iij. in .ppositό,negarino potest quin stante clusione sponderatidis,adbuc volu/tas no necessita ipm acceptare sed im ito eligendo, potest actu visus edere,acst id utique in nostro dominio seu potes Ialeest ipm eligere vel nocligere uis ni obiectu eligereno pol sit, nisi uitet lectus pruis dulciatipinpponderare. Uside nihil incolientenali ubertate ea q ui ecercitio act' assistio dimit sis actimis magna

32쪽

re meliberatio aut fit pintellectu. 1 Douet g vo tas intellectu ad Miaeradu qddi obiecto oblato ei pediat Ner psiliu mustu tauher atione vie hiati adjciitata obiectu siubrone puemctς et etiadiscouenietς fim ess triuersas ditides prim ad. ecurione, mini

c d crvolutas no incoiremeterbistylam mouete ad illi oti ne boni vel mali etpons ad sincificatione'n α'- sit p intellectu, media te psilio ,q uis et ea

obiectit Dud delibetate boitu apparere vel malu ut suntlpabire Dassio cinpis vrai eo stria multu Iducat ad specificatione talis stensionis .Unde volutas nonest nata aliqd acceptare iustinoareat nudi uerefutaremsi videas malit, io no videt elbe in silaotate acceptare obiectitur refutare ipm,nisi qten iuuaptate

m o virtut=moitedi itellectu ad exercitiu taliberatois .cosequeaden omem in in suaptate ppriuactu,nis Nip3 virtute mouedi inlacra D Olmpbabitis si podis Q p volutate habe/inus act' nostros istate no qdemtu ad quelibet actu, aut qbli obiectu Amtaxat quem ad obiecta q ut bona accipiponantur vi

33쪽

esse id de reoccim deriis ra

34쪽

inia nostre Bbsit potestati.Sed his obstare vides,* volutas viis,

aliis potennis mai ime rone et cogitativa virtute ad suu nutu tan

potetits ob dientim sibi naturator ut omimaelii vides* ad prio .ma acceptatoem mox sequaedelitvratio. Udeo,queuis volutas dictis potentqs et alijs,impiose viasad nutu,inmtum facit eas operari applicando eas ad ea mos act8 qσ eu eis uti non in stomne actu suu volutas eis imperat,nev necessitate imponit. hoc taxat fit pactu,d est elactio alicui'particularis actus, etiaparticulariter sumpti,se qua volutas viis potentia applicas eam suu obiectu, via tali actui mox odidiut alie potatis, no aut illi actui volutatis ,u solii respicit alius pinunctio em litibudus et potare appetens,statim potu pselate appetit,nem etia buc potu appetes,

semst mox bibit,qr pt huc p otii velle biteres hora sequenti. M ulti nam sunt actus volutatis respectu particularia,q respiciu tactu naturu,visuiar in tela tro,electio, sicilius 'ster illii ergo actu voluntatis necemiansalie potentie,u respicit obicctu' singulare ut nunc operandu,q est usus siue conare,osistens in actuali applicatone alicuius potentie ad suu actu. Talis aut actus no est dicta acceptratio,qr respicit sotu in genera li actu3 Milarandi et ergo etia talia acceptatio no est in potestate nra ne B acceptas aclyte libri adi ut nuc agendus ,via ad tale acceptatoem no seu tui mox ipsecutio de lilaratois. Nam sicut ro viis no mouet,ita neque volutas,q solum est alicuius uniuersaranouet ad alique actu actocsnam in singu/larim fiunt o Sequit ergo post I dicta acceptatocm ad bucMIecutio reuaeratonis remanet sub dominio volutatis. ob suptostendi victus illius balam' dominii qui subcxistens virtuti nonre,pt impediricleius impedimcta possimi senos remoueri, dilidiratio subcst virtuti nostre possunt quom an ea et sister mea, occurrere multa impedimenta se alias materias ,intellectu et volutate ad se rapientes seu occupa.tes ex um sequis vel labor vel salte tediu acceptate tali aeratois.cii ergo talia impcdimeta possumua remouere se dictos duos actus,quos superius dixim' primos se

actus pcise absque alio actu supueniete,possem' remouere' dicra iiii Dedimota. deo idet dicendu *no,utem posteri' ostodes ipsPristotele et ei' meta re in pncipio octaui physia volu lateam tranoMcedit noua actio,nisi post volutata antiqua noua Uurcat cupiscctia. i. noua volitio.Verbigra,Si hodie ppona firmiter Geniosna facere,adueniete diectastina nodabo elemosynat

lana volutare,nisi nona in meactuast illurgat dandi volitio

35쪽

opter sui incopatibilitate ident inducere difficultatestia taliam Drancima et quim pcedit cosiliu sunt ho inim naturalissilio evi Si missime nota et eo*apprehensio Et invitus ordo trium intenti 'ium,que sunt honritumstaec rabile utile et Iii mitti ad psecutoem allicienti u.Est et ordo oppo

stulti estime vel triste vel inutile,aut aliquid simile tala Equanod modu nibilest inter creata,quin

initi IA nii' studiosum,cδcludit inedia couenientia tio careat difι iciliate Tlta certe miru,qr recte deliberare est actus virtutis ebu/

tii ne xto abicorinoim circa difficile ars versatur et

vis secundo ethicorum.

go m. iii inquirit an deliberatio sit in

deliberatus.. A

deutes ergo ad xpositu dicamus, muis actus dili

mori stilis laristra notestate per duos Minos ac

M. et sibi podens Jpa maeliberatio ostilii ter, aut v . sed vocitatio imperia, Eard hic duples

36쪽

insurgit dissicul asprima ade,na p buc modii talilaratio vel eius clusio no esset pinus actus in nra ptate existens,balaret eiu arisevsum volutatis, cu correspondete ei impio ronis Secuda d fficultas est α illo impio an sit in nostra potestate se tali latarocm. Et q/dem si sic,sequitii taliaeratio erit in nostra potcstatest aliam talilaratoem G CBdpma facile pi responderi,*vsus seu impe riu emplo sibi luctu suu actu imperatu,ut posterius magis siet manifestu. a qb inppolito attribuimus actui imperato, etiam ronabiliter tribuenduestipi impio ,ut .ppter indistatia sua, ta imiperiit G imperata te ilaratio dica pinus actus in nostra porcstite

exiliens. Bdsecuda riadeo lio oport3 inter duos pinos actus et inrperiti volutatis,cui iugis talilaratio alia interuenir telilaratocinistipitaliuratio admodulius dictu occurrat obstaculu sculni pedimentu lucem nihil accidit intuentelas,si sitiemur retaliteratione an sit exerceda bocem casu taliditatio accipitur quasi obiectu piaci pale,ut at diibitas an expediat taliaeratoni tmorari, dicyomeal mur,ut est mediuinarendi re obiecto,ad expediat in ordine et relatoe ad rene essetiostru Et certe nisi supueniat ut dictrum est impedimentu,nulla in erit difficultas ,vel aetati adodubiu. Iu illi ergo post duos pinos actus,ante Milaratonem in terueniet silvi,nem talistratio. ruct em crebarista tio reliditat qua Gorda aediat tangere,et aerem manifestis no est cosilia,sed re magniset difficili m. in .ethico z. De actu ergo voluntatis suo ipae taliaeratio, tanque media resertat obiectit oblatu in nostruvltima fine no datis Isilium seu tali aeratio m satis manifeste tinesvir tualiter inpina accepta toe volutatis,quead modii in sili ,sios hodie elegent pro die crastina facere elemosyna,si nulla interea super veniat impedimentu vel difficultas cras no taliaetabit an elemo νsma faciet Ueni tamen bic est diligenter aduertendum φduplex est velle tali are,quoddam est pinu, et naturaliter insurgit ad occursum obiecti,qs apprebendis tanque elastens alicuius Nora tantie,ta hoc velle dictu est superius, qσno subest potestati nostrem neque est talibcratio neque talistratu,nec in suu obiectu c talilarare so est pinu volim,qr antepcessit naturair volitio ipsius lane esse seu reatitudinis,que est simpliciter primu volitura in ppter illud et in ordine ad ipsum,tali aerare volumus. Elaid vero eli velle ael se iurare uo seqtur ad talitvratoelm,ut quado qs inqnt an sit p ssii iuiniora dii circa re pposita quead modii etia ae aliis actim nostris talilaram'.Et istud velle relidi rare est in nostra potestate existes sali Unitia ex necessitate pcedere tabuit quoddi velle talibrare qs no

37쪽

Libae primus C a. ni.

I fini eius acceptatoena m fm est exercinxi' 'metur acre taliberat'.ut se extendit ad actu taliberadi .lucrit uderit: in potestate nra quo ad exercitiu,no tu quψ δd tam , tiro muli . Qiareetii nem taliberatio adeo pinstes in nostra potestate sicut act' in quest deliberatoem olfact' tali mo in nra ptate existes it Oprie taliberatus

Captatam ostendit,causa sufficienti politano necestatio pontestem

V ronclutum existit in pcedetim, pad ac illos p si alimrum babenis dominui,no er necessitate scquutiir ald ac

rus. Ee hoe forsan apud alique hoc incolieristu

dere iv illi β mi actus no eent sinuetiu cause Tl im ppolitio sinuniter o cessa esl,q) posita causa suffici cessitate seqvifeffectus. sponsio,beeppositio dii habet in causis naturalim no impiditis in causis yo lit e gbus,oppolitappositio dab3 veritate. viein superius ollaifumea te natura cau Iibere est et illa postia tiartio necessirio sed libere sequi effectus.manis v iram ess,lest causa sufficientiissima no in necessario ponit sta Git voluntas et ca sufficies a sui interioris,et m ab ea no nece MN, Ilibere padit m mari putrictitat Saul

d aduertit ci aelibera a ideo posito tur cffectus necessariovir ptimpediri,nec in itecellario impediti iror ibo in in potestitesua repellere impedimenta,vi tur effectus Ecbo mo pungi de ec hoc,*bitudine adsint effectu pute effectiva et cc suo madrata P ciuigdbarein a posito icut qn cludi Aliquid contingenta elu volendum er talis clusione ritus est sequi motus ae

38쪽

T 6 d item insurgit difficultas. nam illud p incipium per

quod nostror: acniti silinius domini, Mindit ens a d utrum op positox rationabiliter ergo dubitatur 4ber quid ipsum determi/riatur ad alterue allam em per scipsum determinatur,qui e se indisserens est neque per aliud quia tunc non essetan potestate nostra determinare nos per ipsem Solutio buius data ili super Fluctu nam est,i voluntatem determinat ipsa ratio, inq;tu er imio piaci pio procedens cocludit alterualtero tanque cligibilius elle preferendu Unde aut et per quid ipsa ratio que indisserens esse terminet expositu est supenus.

Capitulum. xvi. manifestat qualiter circa

ea qlsubito occurrat retinem' libertate. AS inlagando igitur ex putabitis patere potest,qtio circa ea que subito occurrui appetibilia vel respuibilia fi/ue ab extra siue ab intra,retinem' libertatem Quantanaque motus aliqui eis stubito insurgant qui non sub sint nosti epotestati quoad actus exercitia,cu no liberu sit nobis exire in actu subitu,circa subito ocairtentia,quia preveniunt desiberatione Ineque etiam subsunt nobis quoad actus determinationem quia et quo lubito occurrunt,noest in nostra potestate,* ab initio antequa actus circa ea iniurgant proponereta indifireter sub ratione respuibilis vcl prosequibilis. Et ita non est in nostra potest ite determinate acceptenturvel respuantur. Quauis nim res ita te habeat nilpilominus tamen quaturum obiectu subbro occurrat,motu i circa ipsum insurgat,tame cuilibet adulto etiam mox occurrit ipsa suspensio per qua expectetur saltem per fectus essensus,et per Ins prosecutio opis, donec talia costratur ad bene esse vel male illitis cui occumt.Unde per hoc ιν intollectus naturaliter sic expectandii iudicat et voluntas naturaliter expectationem acceptat,bonio babet in potestate Hractare et deliberare circa oblatu obiectu, et ipsum reserta ad bene in male elle no/strum,ac per hoc sub rationeappetibilis uti respuibilis, applicas doso inter consiliandia obiecto intentiones de cotrar Is ordinυbus od fugam Met prosecurione innitantibus,m prius dictu est in quo ratio consistzipsius constri. G propter qSetiam de fine ultimo et eius opposito,quod est miseria, ex quo non sunt susceptiua talium intentioraude cotrar is ordinibus ,ideo no po/test Miberatio vel coanim haberi.oicimus aut dictos ordines intentionii cotrarios,no quasi quodlibamembra vulus,repug net cuilibet ma ro alterius,is quia intentiones unius Oidinis,

39쪽

singula ducut in prosecutionem,ubi sita au te alterius ordinis trahunt ad cδtraria prosecutionis, quod eli iuga. quinirergo PDer dictu pncipium quod est expectare inquitione infrimis diemus potenatem non subito habendi circa obiectu oblatum com sensumptenuives persectam repudiatiori em,quod pertinet ad e tronii actus. Quia acceptatio illa prima non necessitat ad mox teliberand u. sed durarat ad non e eundu in actum persectum circa obiectum ante deliberatione. opinerea ex quo,deliberationis est inquirere,et a uicenicoparare intentiones contra riou ordinii de obi cro oblatouvnam alteri pserre, per pus obiectum vel per modii appetibilis, vel per modii respuibilis cocllidetudo proponere ideo ex his seqtur certem primis, i pera de dictus oria obiecta occurrentis,in pse volita id est in orditie ad bene ecnostrum et etiam potestatem reserendi ea sub ratione appetibilia vel respuibilis et ideo in potestate nostra est,ea appetere vel no appetere,appetere vel respuere Et in hoc persecta consistit libertas D Sequitur consequenter g er quo actus deliberandia eou habet viam ad opposita,indiget mora initobis et i pe anteque ad conclusionem deueniat quam prosecutio eocomitanir vel fuga obiecti oblati ideo coipso quo acceptatur iberatio circa obiectum,etiam eoipso omnino et necessario .pbioetur poni actus vo/lutatis psectus et completus,circa idem obiecni. Pliarest eis deinamina quo habemus potestatem supactu deliberandi ad eu panedum pereundem inqua a ,etiam habemus patestatem non ponendi actum circa obiectu etiain oblatum absque impeditnetito,in quo ab initio secuda et precipua in libertate,dicinius conssistere facilitaton E Sequitur etiam finaliter, et libertas arbitrii nostri duplicem hiaradicem, ima et sundam talis se tenet tapte obiecti inmiti bona et appetibilia micularia, contingente bent habitudinem ad per se et p:rra volibilia, respectu quo* voluirtas non est libera sed mera natura.Hia vero radic est ec parte nostra inmmee impsectione laininis intellectualis,non euident spicitur mor, trabitudo rei oblate ad per se primo appetibilia udopiis est discursitio vel ratiocinatiuo motu qui in agibili nil taliud estri deliberativa vel consiliatiua inuestigatio dictam co muniti intentionii de contrar is ordinisus ad prosecutionem et fugam prouocantibus,me Fosiimlnest Undeeriam epilogaria patet*ad libertatem arbitrq,que in nobis est conditio valde nobilis vino respecru,riditum costri ignobilitas i imperfectio ninstri intellectas.

40쪽

Capitulum.xvid. di soluit. quasdam difficiles obiectiones. A

circa plicta occurrunt quedam dubia eminui dulbiu est orat et miscum obiecto statim Potest ratio

dictare,et per pias voluntas vclle,illud simpliciter posm ponere et nullo modo circa idem occupari. Isitiir inconuerum ter totiens dici Q de quolibet oblato, naturali

rat intellectui deliberare,quid de obiecto errediat Edubita unde pueniat et voluntas circa agibile moueat ad consideranda conditiones allicientes quererrat elate aut econtra et quare voluta a potius mouetur ad completam ac ceptationem rei occurrentis,propter vitam Inditionem ad eius repudiationem propter alium et ccotra e Mertio dubitatur quando utrem conditiones in odatione simul accipiunt, et una radicatur vel dictatur preponderare alteri, tunc ab i bio dictamine voluntas non potest recedere,quia non potest oppositu opinarιgo eo q) non polasimus opinari cu volumus tertio de aia id ellicet contrariu illius conclusi possemus apprebendere, non tame sumus pro libito tiostro ei assentire Iam volutas nata eli letalassetissum seu adbello:iem,non simplicem appetat pension ,m uilla secum habeat adiresionem sicut etiam in primis finibus live principiis contingit agibilia. Eristis concitidi videtur

etiam e ectendit ad iuua quod est circa ipsum nullo modo occit Dari vide multis obiectis clare patet de quibus consulitur tam eroediens * omnino lima circa illast non occupet, queadmo/dum lenes troyani faciebant ad bdeles quam iudicarunt subito et talox abiiciendam. l. abico.Iaside quod diciturisi ila recedelitestatim ratio pt dictare illud totaliter postponere et circa ipm no occupari, si boc intelligatur per exclimonem illius quod de oblato auenit neganda est,quia non potest dictare illam postpontionem deliberationis nisi quia coueniens iudicatur siue expediea ivero intelligatur statim .i longam moram ecclude udo tunc conceditur. Bd sibin dubiu dicendu * boc fundam toliter facit indisterentia siue libertas ipsius voluntatis, que cit rospectu eo*,quene. Frint,nem accipiumr ut talare bonita cis quavesuntarempossent nece istare ad acceptandu velfugiendu in qhus in bonii reperitur et malu siue disectus . Et sic accipitatur vitalia ine quibus homuli potest aenetae,vel salte concipi pollunt