장음표시 사용
311쪽
T E R T I V S. et 'qfratre occilitu r. Saepe accidit, quod maior probequitur minorem, ut maior auctoritate princeps, uel praeolatus persequendo uirum,uel populum subditum,utina ior d:uitiarum potestate persequendo pauperem,ut ma lar fama persequendo peccatores infames, et notorios; ut maior dignitate per sequendo infortunatos, Cy abis ctos ad nihilu reductos,ut maior sanctitate perbequendo uitiosos, Cr caeteros peccantes, ut maior aetate persequendo aetate minores fratres , consanguineos ,uci orphanos, uel pxpilios . aduenas , Cr peregri nos. Sic Esau maior aetate fuit persecutus Iacob intinorem; sic Ismael persecutus fuit Isaac; er sic Con Gene. 4 dmaior fuit persecutus A bel minorem, scilicet usque ad mortem ἱ Cr hoc propter inuidiam, Cr no propter bona corporalia, sed tantum propter spiritualia: quoniam DE V S per nullum signum ostendebat habere grata fuam oblationem de fructibus terrae ; sacrificia uero
Abel ostendebat habere gratu ovium, CT agnorum per ignem de coelo, uel per irradiationem luminis.
Con figurabat populum Iudaeorum persequente Abel, idest C H R I S T V Al minorem aetate tu persona, cr in membris suis 'stilicet populum christianum, Crpropter inuidiam spiritualem subque ad mortem. Vnde Mar.1 Lapilatus sciebat quod per inuidiam tradidissent eum s.c H R i s T V Al humini facerdotes scribae e pharisei. Saducaei clamantes, crucifige, crucifige eum. Scptimo dico. quod Abel figurabat CFIR ISTUM; quoniam uox sui fatigκitiis usque ad coetu . . extollitur. Si in lege naturae damnatur comedens san-
312쪽
guition. Et si hoc idem prohibetur in lege scripturae
Dess ς-Mosem, non uomitiando, nisi sanguinem assimaelium. Quomodo effundens funguinem humatum non debet occidi s certe maiori iuditio debet codenari. Sed cum tu terra non esset tu ex, qui uindicaret sanguinem A brisuguis ille uocein clamoris fui extulit ad coelum Gene. 4. scilicet ad D E V M . Unde inquit Dominus ad coli. Uox fauguinis fratris tui Abel clamat ad me de terra. Sed et si comedens aut bibes funguine unimaliu morte,
et Iiu fatiguiuis effusione punitur quῆto magis punieridus est e filuteus fatiguinem humanum , immo saeue riori iudicio iudicaudus est effluidens sanguinem fratris' sui Abel. Bene igitur dixit Moses replicundo uerbuim DEI. Vox fatiguinis fratris tui Abel clamat ad me de terra: de quo clamore haberem longum facere sera mouenissed de eo fatis dixi in opere quaestionum pete grinarum iu tertia parte pusionis. Cum hoc peccatum fuerit muximum,non debuit puniri iudicio humano,sci
licet Adae, uel EAM: sed quia peccatum fuit profundi PAmitur, ideo iudicium meruit ultifimum, Cy non nisi Quinque D EI. Sι uero placet ait sire, dicam plantum Euae irri tum Euae fuit C H R I S T I ,
in morte dicant etiam pluuium matris CHRISTI . Sunt
' autem quinque aggravantia peccatum Ca n, qnx au- gelu fletum Eue priviae matris. Primum eststatus cor ruptus respectu p. . entum. Secundum eis casus mor
tis respectu Abel. Tertium est casus mortis respectu Cou. Oliartum est rect)ect ι D EI corripientis, Crcadiu proterve rest Oudentis. Qtitutum est fguratus
313쪽
tum primae matris Euae est status corruptus primorum parentum. Nemo est, qui dubitet, ne Adam primus parens, Elia prima mater in morte ρ, bel fuerint nimiucontristati, cr non paruum fecerint plantum: or hoc maxime attendentes primo praecepto D E I dicentis. Crescite, ei multiplicamini, et rcplete terram quae terra non est repleuia per mortem, O sanguinis osseu fionem, sed per Decundam generationem . Quomodo ergo replebitur terra foecundita tedi nati mutuo se iii tersciunt f Tantus fuit eorum dolor. quod proposuerulamplius non generare, timentes ne noscituri iterum se interficiunt. Vnde per. XXX. anlios Adam noli co
gnouit uxorem suam quam post trigesimum annum cognouit nouo mandato DEI, teste magistro his ortu rum. Secundo augebatur eorum tristitia cum L chao mis attendentes ad primum peccatum Adae, quo portita fuit prima innocentia, Cr traductum fuit ori inule peccatum, principilim oluin alioris peccatorum, quo, si fratricidium fuit primum. par. a. q. 1 a r. arti. SO . Si enim Adam non peccasset, peccatum origura 'e tradu
ctuin nonfuisset, a per coii sequeris alter frater alterunon interfecisset. Sedbicut Adam peccante peccauit fi lius, ita Eua peccante fuit causa peccati Adae, prout ip- hebe excusando ipsum Eliam accusauit. a. a. q. 26ar. 4. Insuper attendentes ad opera efficaciora quae fuissent operati liberius ante peccatum,ut par. r. q. 9s arti. s. Vnde cum non posseetii aggravare peccatum flij nisi etiam aggravarent peccatum proprium, inde augeba
Pr nisi aucens fletu Eliae fuit
314쪽
LIBERtur eorum tristitia tanquam occasio naturaliter in peccato filii: quia tanquam participatues fuissent causa mortis Abel, G peccati Con. Unde flebatu,quia peccauerunt,eT magis flebatit, quia per Con filiu Abel perdiderunt: σfc habemus primum aggravans ex parte parentum. O infelix ego cinquit Eua ad Adam)cur peccasti s cur mihi potius, quam DEO adhaesispi f cur me uoluisti contristari, Cy totum genus huma num damnare s Tlι enim totum genus humanum pesti
fere inbecilli, perdidisti pro te, ex tuis paradisium de litiarum,perdidisti sanitatem sine dolore, securitate si
ne pavorescietate sine labore. Cibus aderat,ne exuri res,potκs; nescitii es; ligure uitae,ne senecta te dissolue rei locusfine aestu , fine frigore sine quacunq; inteperie, pax cum tranquillitate, serenitas sine nebulis, sine pruina,sine caligine, honestus cum pudore, nuditas si ne rubore, generatio sine concupiscentiae ardore, par tussine erumna; educatio sine labore, uitasne iiij mitate, sinesenectute sine morte, uirtus sine uitio, facilitas ad bonum sine discultate, dominium sine pote statis ambitione, obedientiu cunctorum animaltum, lio lucrum, Cr piscium frae rebellione. Sed heu infer citi quit Adam parens ille primus cur mulier elata prae sumpsisti audire temptatorem s cur no timuisti serpeti teri s cur non cognouisti eius caliditatem uessulum scur adhaesisti suis extortis persuasionibus f comedi1ti, Cr me comedere fecisti, seducta fuisti, cr me sedi isti.
In paratisio poteramus omnia, quae uolebamus, quia nil uolabamus, iis quoi DEU S uolebat: nunc au
315쪽
tem uanitatisimiles facti sumus, paradibus isse nobis datus erat ad custodium, non a latrunculis, non a beris, non ab inimicis auferentibus, hed ut sic cu'odire
mus nos, ne ipsum perderemus, Crut ipsum operare mur, non cum labore, non cum faticatione, non cum anxietate, sed delectabiliter cum suauitate. Super omnia uero aderat uita sine morte, cptae est ultimum terri
bilium . Ecce in pudore uultus cibamur: terra stinas, cy tribulos ad poenam germinat: peperisti flios cum dolore, educulli cum labore, perdidisti cum cruore: Crsic noster fletus aggravatur statu corrupto ex parte parentums mei, qui fui pater, Cy tu Eua e fuistimater. Secundum aggravatis fetum A dae, Eut e
est cubus mortis respectu A bel. iniam magii iun fuerit peccatum illoruin, declarant leue praeceptum elcita fuimperiu, in extimabile suppliciunt. O quam leue praeceptum . Ex omni ligno Paradisi comedi tis , de ligno autem scienti e boni er mali non comedetis. Ecce quam leue praeceptum, dum concedit omnia ligna ad uescendum excepto uno prohibito. Sed quam sit imperium terribile, Cy maxime mulsatis, indicat Mo)scs, dum inquit. Dixit dominus D E V S .f. ille, quo nil mutus excogituri potest. In quacunque horis comederitis irro riemini. Sic est supplicium ineuitabile, quia omnes natos, a nascituros includit, neminem eximit. Vnde cui omnia pira nutu in piro sunt pira, Cr non poma sic omnes nati de Adam mortali sunt mortales, Cr omnes oportet mori, quinimmo qnam cito incipimus uiuere, incipimus etiam mori. Primus, qui gustassit mortem,
Secunda aggravas fetu Euae est casus
316쪽
LIBERfiit Abel certe arbitror Adum cI Eum isoluisse potius mori, quam uidere filium morientem, gravius fuit eis uidere mortuum, quor morienta. Sed di quo dmagis aggriutat, fletum prouocat, quia non uide runt mortuum, nec morientem morte laturali sed mor '.
te uiolenta, quoniam mors cum est iu facto, esse uo seu - titur,nec in patiente causat dolorem, sed bene in pare tibus, Cr amicis causet tristitium. Cum est infucto feri, siue per uiam infirmitatis , fue per uiam uio lentiae, ut suspensionis, detruncationis, combi lionis, suffocationis,cir adustionis,c, uubierationis. tum sei setitur a parente maximus dolor, Cyab astantibiis. r. r. Gone 4 b q. χ63.ar. r .arg. . Quod uule Cou occiderit fratre Gene. 4.b filuit Abel, scriptura docet. Sed quomodo eum intere , , merit, non legitur. Potuit enim eum flus care gulam
stringendo. Sed hoc negat scriptura, quae ponit terra sanguine bibebe et sanguine clamasse ad coesu. Potuit esi interficere gladio eii decapitando uel iugulando,uel cordi eius gladiu infigendo. Sed nec hoc Moses dixit, Gςης h potius negat cu ponit,s adhuc n0u erat natus Tu- bat cou, qui fuit primus malleator, C faber. Opor tet ergo, quod cuγu capiens Abel per capillos, uel per
auriculus caput percuteret contra montem , uel contra
2, t. terram,uel contra lapidem, uel quod lapide pcrcusserit caput suum, Cysic fregerit, eruuliterauerit ce- rebrum, minutatim sparserit in terram cum sanguis ne. Vel certe ex urbore traxit truncum, quo fratrem
interfecit, ut figura,efiguratum simul in ligni morte quaerens, uiscut c H R IS T V S in Abel fgur
317쪽
T E R T I V s. υτ balur, sic Abel in ligno occideretur, Jic c Η R I SN V S in ligno erat occidmdus . Vnde sicut CHRISTVS fiit flagellatus in toto corporesic Abel trunco lignis it a fratre in toto corpore perci lus, Et, tandem quia Abel magnum dolorem pati batisr, et per totum corpus sanguis est luebat, nec tamen morieba ' tur, con ira, a furore repletus pedibus conculcans corpus statris cruentatum crudeliter tot ictibus percusisit in capite, quod tandem emisit stiritum, Cy fc fgη- .rat c H R IS T V M in capite cruentandum. Qvera Adam, T Eua uidetes sic mortuum, Cy tum crudeliter
uulneratum, tot guttis lachomarunm erunt perfusi, - quot gutta sanguinis de corpore liuebant. Tertium Tertium aggravans dolorem,ta I tum Adae, Euae est rele--τ' eis pcccaticon. scilicet mors animae eius. Vnde iscis fure haberent magnum dolorem de morte poenosa pus die Caya. Iecti scilicet Abel, attamen credentes aliam Nitam, Cr il erantes in illa uidere filium in statu salutis et ste glo-
riae ex hac parte mitigabatur 'borum dolor. Sed quia
credebant animam esse nobiliorem corpore, cτ scien tes,quod mors animae in infinitum excedit mortem comporis, magis atque magis dolentes de morte anime con quam de morte corporis A bel, amplius , cr per
amplius flebant, π eorum faciem cum gemitu, e fi gultibus inchomis irrigabunt. Nec est hoc dubitabile , . y ratione calculamus gesta per alios . Audiui ris, er' forte legistis.quomodo flius Dauid natus ici de pecca to adulterii Bersabeae diuino iuditio fuit condemnatus ad morιem Natum propheta dicente si . Filius natim S
318쪽
LIBER morietur, qui hum aegrotaret, Dauiistud sin cinere cilistio se ieiunio placare D E V M pro preero. Sed j tandem cim non posset mortuo puero Aurrexit de loco. er fumetis cibum regium dixit ast intibus, er mirantia is. g moriar pro te pili mi. Fletum fecit
magnum propter A Ualon , scilicei ia sciebat ipsum i
mortuum in peccato mortali, Cr sepultum tu iuberno. Iii morte autem nati ex adulterio non fleuit sciciis ip- 'sum uiuere cum patribus in Limbo. Cum autem uires naturales,Cr maxime ratio magis si eret in cunctis te pore Aiaeer Euae quam tempore David, quo tempo re oportuit D E U M dare legem scriptam propter naturalem obtenebratum. i. r.q. 98.ar. 6. in R. Ideositempore Dauli; Cr legis scriptae tantum lumen habuit David quod plus fleuriflium mortuVm, Cy damnatum, . quam lilium uorturum saluum. Hac rutione debet quilibet concludere,qu)d Adam, O .E ua maiori plantu. . er abundantioribus luchoniis fleverunt mortem uni mae con, quam mortem corporalem Abel. Accresce bat autem eorum fletus iuxta grauitatem peccati: quia
quidem fiuit grasse in specie sua. Nam fuit inuidia piri iualis quae est peccatum in spiritum sanctum. a. et .q. .
a 4.art. .in R. Dolebat enim de gratia D E I dcce ptan:is munera Abel, Cr non sua . Ex hac autem inura
diastuteritae gratia nocebatur peccatum odii. Ex his
319쪽
Υ E R T I V S. duobus insurgebat quaedam arrogantia, er sublimis
praesiumptio, qisa reputabat se sanetiorem fratre suo. ' iii. IFuit etiam graue peccatum reste tu diuinae prouisionis . ho :
glesiae,quoniam DEV S ilolens impediri ne malum conceptum in corde cosiumaret in opere,a dcxtra appa ruit illi dicens. Quare iratus es cur concidit facies Gena. a. tuus sicilicet exterminals c Cum enim uidebat fratrem filum res iciebat eum oculo toruo fronte rugata, nos . L. Iosubsannato, bectu muleiaconico dentibus calcatis,cor de tremulo,uultu pasilido,labijs palpitantibus, vultu ad terrum defxo, nec uidere poterat fratrem, nec audire laquentem. Cui dominus medicinalibus verbis loquens Gen. , rudis. Nonne si bene egeris,recipies 'licet bene, fit au- , . tem male statim in foribus peccatum aderit, scilicet ac cul ins e T aenam postulans. Si autem dixisset Con. Seious et cogitatio humani cordis in malum prona fuit Gena ab adolestentia sua ideo si pecco habeo fomitem pecca ti in me, de inclinatus sum ad malum, dum post peccatum paternum, taro concupiscit aduersus spiritum. Eundem diuino, ex suaui medicamento perungens isse i quit. Sub te erit appetitus tuus Cr tu dominaberis eius. Gen Gh. cavstriam uero A bel obstinatus erat, Cr insanabilis, medicaminu nil profuerunt, ei dolose in agrum duces, cum crudeliter necauit. Sic igitur quanto magis pecca tum circonstantiis pluribus grauabatur, tanto maior sietus causabatur propter plures causas trifitiae unasu perunte alterum,donec consumato peccato praecipitareetur in infernum sne remedio. Quartum aggravans in re.
dolarem, Crfletum Adae, ET Euaesiui restectu DEI
320쪽
m. Vbi est notandum,qu)d Moses non minus uidit demsterio C H R I S T I,quam Adam,CI Eua. Quo niam sicut Adam uidit CHRISTUM incarnaisedum,er ecclesiis unientum ad utriusque partis humaniatatem faelicitandam scilicet animae π corporissed non
uidit filium D EI incarnandum, ut redemptorem: sed Mo es prophetarum eximius uidit in figuris filium
DEI incarnandum π morte redempturum genus hu
manum. Vnde Abel repectu CHRISTI figuran-' iis signiscat cΗR IS TVM quantum ad quinque,
primo quantum ad aetatem, quoniam sicut uerunt duo stares ex eodem patre,Cr ex eadem matre Abel, sciliciter Con sic cΗRIS TVSCr populus Iudaicus fuerunt duo statres ex eodem patrescilicet D E O, Crex eadem matre scilicet onagoga. Primus nutus scilia cet con figurat populum Iudaicum aetate C Η R I STO antiquiorem: Abel autemygnificat c Η RI S T V M aetate populo ludaeorum iuniorem. Ecce priamum, in quo conueniunt scilicet aetate diuersa. Secundo quantum ad innocentiam, quia sicut Abel fuit innocens, ita cHR I S TV S innocens: Cr sic Abel innocens
significat CHRISTUM innocentem. Sed sicut nuratum semper excellit figuram, er lux solis lucem lunae π lux diei lucem nonis, er persona sua excellit umbram suam e filius regis per imaginem paternam excellit imaginem regis in denario: yc CHR IST VS figuratus in fgurii ueteris testamenti excedit omnem S iq
que Abel re prssentat Christum, quantum ad quinoque. Prim quo ad aetatem