장음표시 사용
21쪽
Non , inquam. Etenim ex eduntaxat sequitur,seultionem esse actum utri fisque potentiae. Praeterea discrimen
est ex dictis 3. de Anima q 3 quae ultima est, in Praeloquio; quia quae sunt dispersa in inferioribus, sunt unita in superi tibus, ct quae per plura sunt in inserioribus, per paue lora fiunt in superioribus 1 secos sequeretur, quAd quemadmodum in parte lensitiva duo extant appetitus sensitivi, nimi
rem eoncupiscibilis, S ita se ibilis, ita duo lationales se
rent appetitus ad ml iendi, nimirum duae voluntates : &quemadmodum plures admittuntur potentiae cognostitiuae cognitione senstiva I se etiam plures sorent admittendas cognoscitivae potentiae cognitione intellectiva nimirum
plutes intellectus possibiles in uno; eodemque Homine. 3. Thomissae universi, saltem quos duhium istud tractan. tes, legi, ut Caiet. Capreolus, & Conet pa . arbitranis turis uitionem set maliter in te lectationes tam eae, seu
gaudio, ad ana reni ennsequente. Λt cio tisa eum Scotois r. sent. dist a. q. prostetur
quod delectatio non sit stultio, sed quod stultio sit ipsemet
amor, ad quem siquitur delectatici ut proprietas quaedam.
Imo quod desectatio si passo, non vero actio, ct quod de .
lectati est pari, at non agere .
o praesentia steι amatae causata.
simus aeoluptatem. Volup3as autem idem perinde est .ae delectatio. Tum ro. de Trinit. cap. o. ubisti mur. seriis bit, rebus cognitis in qu has voluntas deIectara conqti eisse ι . Sie quoque scribit S. Th. p. a. q. . ari 3. ubi δεμιιιo , inquit, est quies amanIIa in fine amato.' s. Probi. Stat amor sne si ultione : ergo amor non est Duillo. oms . est exacta . Si namque amor foret seu illontio staret sine fruitione amor ; quemadmodum quia Homo est animal rationale, non stat s ne animali rationali Homo, nee ρ contra . Ani quoque est conspicuum. Etenim
di ego ptiusquam argumentarer, argumentari amabam , Me larem argumentari seuebar. Eapropem Caiet. p. a. q. a. art. r. interdum quia musicam amat, tametsi actu musicamini md suatur.
Λd hoe s Scotista ipse solem, tesponderem qu/d stultio est quidem amor, haud tamen quieunque amor , sed amor duntaxat de bono praesenti. Quamobrem ouemadmo- m lie/t Homo sit anima , quia tamen non est quode . que animal. arguere minimἡ valet is a d nsm I . Ham ne, eeto Homo non es duim I. Sed Contra a. Amor boni 'sentis non est alius ab amorσhoni'absentis, nimirum a desiderio I sed primus non est suillo i ergo neque secundus. Prob. maj. Amor honi praeis sentis est amor de praeseritia boni a sed etiam amor honi absentis est amor de praelantia objecti : ergo die. Quaecunque namque sunt eadem uni Tertio die. Prob. min. Qui amarbonum absens, desiderat bonum absens et sed desiderate, si ve amare bonum absens est amare praesentiam iis itis honi ab. sentis 1 ergo &e Prob. min. se amando, & des derando num illud absens , desderati & amat esse , sive seri illod sibi praesens, & concupistit habete piae lena, ae pota sidere, quod sibi absens est ἔ ergo M. Dequo iterum s. sequenti 3. n. et ad a. am ubi etiam eon spieumus, quod id elleo non extat de obiectopraesenti amor in rigore. Secundo . Ideo tametsi Homo sit animal, potest stare animal see Homine, acesse genus, quia Homo non dies e praecis/ esse animal , veritin & quid plos, nimirum rati nate a sed per Motissa ruitio nihil aliud dicit, quam esse
amorem: ergo non posset amor latilis se habere, quam sevi. tio , nee posset amor se habere ut genus, adeoque nee staresne stultione amor posset.
Nec dicere iuverit , quod aliquid plos stultio dieit inimirum praesentiam oblecti , eum . sit boni praesenil s
Non, inquam. Siquidem obiecti praesentia em amori
extrinseca. nequit se habere, ut ejusdem amoris differen
tia. Quodsipet ordinem ad obiectum praesens dicas et habeare differentiam , assignes quaeso quaenam si dissetentia ista . Quo nomine donetur ἰ sent obiecti absentis eognitis v l.
latui abstractiva, ct obiecti praesentis eognitio compellatur intuitiva. Quod s dixeetis , uti dieme Seotista tenetur , quid vocatur stultio ; iam petridiculum est, quoniam dicit Scotista , quod si uitio est rei praesentis amor , eonstans ex genere illo, di digerentia, n mirum eκ amore, & -- sentiar non suos, ac petridieulum solet dicere; quod disserentia animans sit Homo i Talis namque disserentia est rationalitas, coni Homo sit tota species . Quare autem novi distinguatur specie amor honi praesemiis, & amor Mol absentis, quemadmodum speeie dissim .guitur cognitio rei absentis, S cognitio rei praesentis. Di-eetui g. sequenti ad a. arg. quia nimirum et lam amor boni absentis . Fertur ad objesti presentiam. ε. Prob. a. Fruitio est ultimus voluntatis actas ; sed ut timus voluntatis actus in delecta io : ergo stultio est dele. latio. 1Mai. . itet ex dictiss. i. num a. Min quo is est
perspicua, quia st delectationem nil aliud superest, nee
Dices, utique post desectationem nil aliud superesse, at negabis suppositum, quod delectatio sit actus, cum per Seoiissam mera passi, st. Sed Contra ex dictis q. a. s. a. Impli eat in via Semi, quid persectissimum exeretitumst passivum, sive passio; sed delectatio est perseetissimum voluntatis exercitium t ergo . vij. innotescit . Persectius squidem est agere , quam pati. Min. proh Ultimum voluntatis exercissum est persectissimum exereitium ejus ; sed delectatio est ultimum voluntatis exercitium t ergo Se Maj ex dictis num. p .gresso enitelait. Maj.proh. siquidem sui q. a. ati. r. I. conspeximusὶ per Motum in sent . diii 4 q. q. 3. quae sunt posteriora generatione sunt persectiora, quia ad ista ordinan. tui extera. Quod tet redintegrat Scotus pervestigan-o ibi num actus Bolaniat s μὰ et prefectiore M ad in
Confirmo t. ex ibidem dictis. si amitteretur beati . do actus, qui prim/amitteretur stando in linea utilit ma)solet delectatio ; sed, ut ibidem eonspeximus, natura in amittendo adoritur a perfectioribus r.elgo delectatio est
persectius voluntatis exereitium. Secundo. Quemadmodum desderium dieittendentiam ,& veluti motum assi ctivum,.sue inelinationem illam , se delectatio ultimam dieit terminationem, ultimamque In nos stentiam ; sed id : quod importatur a desderio pro Inelinatione illa, & tendentia, non est passio : ergo Metistima terminativi, & sistentia in bono p-senti importata 1 dElectatione et it passio aliqua, hen/vero actio. Ea ex te habes, quod eam dieitur, quod d/sectaria es ales , sumitur ly qtidas, non proprie pro privatione motus, sed aliquo pes positivo. nimirum pro. Mentia ultima, quae and quid positivum est; nimirum postiva complacensa ,
Onagnantum auumenta solvuntuν. r. A Rg. r. Λmor boni praesentis est stultio i ergo stultio est amor Prob. ant Quemadmodum fruitio est de hono piae senti, se desiderium est de bono absenti ; sed boni absentis amor est desiderium, seu volitio, sive intenti e ergo pariter die. Resp. nego ant. Ad prob. data mai. nego suppositum m In . iuxta dicta antegresso s. sub n. s. Supponit namque ouod alius sit amor boni absentis. & alius amor honi praeis laniis. Quod falsitate laborare habes ex ibidem dictis. Vel dis . m n. ct alias idem est amor boni absentis, di bonI sentis, idest uniti, concedo. seeos, nego min. &.etins . Redintegrentur ibi dicta sub finem illius numeri. Qui nam.
que amat honum absens, amat ejus praesentiam, hoe est de . siderat esse praesens.
Contra. Λmor boni absentis est amor desiderit i sed
amor honi praesentis non est desiderium 1 eigci non est idem amor. Prob. min. Tum quia qui possidet bonum, non amript id, d sderat illud. Tum quia desderium est motus qui indam , qui cessat acquisici termino. Resp. quod vel loquimur de amore amicitiae. , vel de amore concupiscentiae. Si de amieitiae amore loquimur,
di eo quod perseverat desiderium, non quidem iIlius praesentiae, quam jam obtinet seirca quam cessat & deside, tum
22쪽
hallibet pilas amor, solamque ad summum extat amorsis si ultionis s sive desiderium eontinuationis suae stolistionisi sed ei rea bona, quae desiderat objecto amato . Inhω squidem secernitur amicitiae amor a concupiscentiae amore, quod amicitiae amor est de bono, alteri vo lumus, nimirum ipsi ami eo ; concupistentiae vero amotest propter honum sibi , nimirum ipsi met amanti . Et
tune negandum est , quod nIn perseveret desderium .
Quandoqoidem desiderantur majsa bona ipsi obiecto posse sit quemadmodum Beatus optat Deo majorem gloelam apud uniuersas ereaturas. vel loquimur de amore conis cupiscemiae. Et tune dieci . non remanere obiecti amorem, qui imo nusquam suit; sed remanere amorem suae mei stultionis ipsius amantis , hoe est desiderare eontinua. iionem suae stultionis pro tempote subsequentl , circa quod , ceu ad fine absens. potest desiderium versari. Cohaerenter ad quam doctrinam negandum herum ve nil suppostum . nimirum, quod obtento obiecto perseveret amor de Obiecti, praesenti ut praesenti. Tune enim need derium, nee ullus amor perdurat, sed duntaxat dele statio, quae est si uitio praecedenti ex amore causata. Diees. Amor ille per nos jam abiit: ergo nequit tum causare se uitionem illam, quae alius est ν luntatis actus.
Resp. quod abiit forma litet. sed perseverat virtualiter in voluntata a se pilos disposta, et inelinata; non secos, ae praemissarum assensus, qui, ceu de genete transeuntis, esto formaliter abierit, caulat conclutionis assensum , qui est posterior actus. Dici praeterea potest, quod perseverat stitualiter in ipso
usu, quem s. i. diximus, ecte alium voluntatis actum , quo voluntas alias applicat potentias ad consecutionem. Nee duntaxat ei tea media consecutiva, versim de eirinta detenti va objecti media versatur usus , hoc est applicat etiam potentiam ad tenendum objectum , quod eonsecuta iam est. Eam ob rem Canticorum sponsa renas ,
aiebat, nee dimittam, hoe est apprehendi eum , nee dia
Oppugnabis. Voluntas amat Objectum praesens, set da
Beatus in Patria Deum minimi amarem, esim tamen Th mista obtestetur quod neeessario eum amore diligat: ergo perse erat amor, adeoque verum est suppostum Resp. nego ant. loquendo de amore coneu piscentiae . Adprob dist. minime amaret amore eoncupiscentiae, Gn-cido, amicitiae, nego. De amore namque eoneViseentiae non remanet. nisi stultio , vel eontinuandae seu illo. nis desiderium, seu amori de Beatus necessario fruitur ,hκ est neeessatio elicit fruitionis actum . Λmat autem amore amicitiae, & hie amor est Esiderium , quo nimirum desderat, Deum magis, ae magis a creatutis clariscati in infinitum maiori gloria infinita , adhue des detan.
do maiorem, s possibilis maior foret , praesentem. in dicas , quod qui praesenti objecto stultur, dicitur illud amare eminenter, at non formaliter, quoniam si uitio, ceu ultimum amotis eompleti τum est eminenter amor .
g. Λrg a ex Molo. Fruitio est actus voluntatis, sed dea lectatio, si se gaudium non est actio. benδ ueto passo ergo stultici non est delectatio . Prob. min. Tristitia e-trariator delectationi, seu, quod idem est, gaudio a sed tristitia est passio, non vero in sot ergo &e. Oppositorum namque eadem est ratio, de disciplina. Prob. min. Sittiis stari foret actio, in nostra solet potestate; sed tristati non est in nostra potestate: ergo Sc. Cons. S. Th. pa.q3 I. arta. ad x. dicit, qu3d propositio
ista, deIectatio es aprearto, non est per esientiam, sed
Resp. ad arg. nego min. Λd prob. nego cum Conet min. cuius ad prob nego iterum min. loquendo de tristari i de delectat l, quando praevia sunt ex advertentia, ct quando delectati non se et rea summum honum , vel tristari non esset circa summum malum , si per impossibile ex. Iaret, juxta dicta q a. art.a. g. a. Si autem fierent saeptae. via advertentia, aut eirea summum bonum, uel summum bonum, non sunt in nostra potesate, sed sunt necessarii; quemadmodum nee ille amor, aut odium illud in nostra est potestate , bend veto necessarium, ut scripsmus qa. ait. a. s a. Ad Coos eum Ferrariens 3. contra Centes caps . re lato a Gonee Resp D. Th. velle, quod dolectatio otin st peratio asseruiisa oblecti delectabilis. Caetetum S Th. ibidem art. a. ad a. docet, quia delectatio est quidam actus si talis, scut sentire intelligere, de velle. Et Arist in . de Anima tex. 19. deiectaνι, inquit, est προανι ad bonam. q. Λrg. 3. Delectare est agete, propraumque est boni de lectantis amantem ; delectari Wero est passi sum proprium que est amantis, qui ab obiecto amato delectationὰ assi. citur: eraci delectatio est passici, non veto actio, sue stulis
Resp. verum id eme grammattealiter loquendo . at non
philosophiis loquetido . Delectat s squidem Philosoph)ed sumitur pro sbi complacete de aliquo a fle delectatio reparte amantis sum tur pro ipsa complacentia de aliquo .,
Objectam autem dieitur delectate . non scit maliter , sed obiectiv/ . quatenus obiectum est id, de quo delectatus amans, seu id, in quo sibi complacet amans. o. Alia seri obiectici posset, nimirum quod delectatio est quies in bono, de quies est mera motus privatio ; ne
quit autem mera in privatione eonsistere stultio, quae est adeo perfecta operatio.
Verum hane ad obiectionem habes ex dictis antegres so s. a. in fine. Lege ibi,
De Ethisi, boc es , morantiatebumanorum actuum.
Ictum jam luit, quod Eth fis Idem sonat ,
ae moralitas, hoe est quid ad mores perilisnens, de Et his idem, ae mos signis eat; ae proinde Fas eis dieitur seientia, sive Philo. sophia moralis. De moralitate itaque humanorum actuum quaestio praesens instituitur. Dictum quoque suit, actum humanum, ad differentiam
actus Hominis, illum esse, qui deliberat λ ab Homine elicitur; qui a s ut scribit S. Th. p. a qi. art. 3 actionum, quae ab Homine elleiuntur, illae duntaxat dicuntur proinptiἡ humanae, quae sunt propriae Hominis inquantum Homo, qui ab strationalibus seeernitur creaturis per hoe , quod suorum est actuum dominus. Eam ob rem illae tantummodo actiones vocamur proprie humanae , quarum Homo est dominus. Est autem suarum actionum domi.
nus per rMionem, Ac volitionem; Ide ii eo liberum arbi tilum dieitur faealtas Solst ansa, ει rationis. Praefata moralitas realiter a physica distingultur evilatate , eique advenit, eo m separabilis realiter ab ea st . De quci vide Salmani p. h. tract. II. disp. I. q. l. dub a. dc 3.
23쪽
a. m Ria extant plaeita. Primum est singulariter Ualea. I tiae disp. a. q. a 3. Q. I. in p a. ubi asseverat, minealitatem consis me in respectu ad regulas morum, hoe est in ipsa diligibilitate . seu directione a lege. aut ratione M. eurali . s se conscientia , nullatenus eooeurrente libertate; ae vult, posse etiam absque sabertate dari actum humanum
Secundum est Thom istarum, aeseed cunctorum Extet eum, sentientium, quod moralitas si a sit in praesitaret liciae ad tegulas motum , sed tamen ad eam 1 equiti liberta.
tem salaem ut e ditionem. Tertium est eorum, qui autumant moralitatem sitam es.se essem taliter in ipsa lihertate. Hue tribuitur Seoto in a.
sent. dist. . 1L G secundo dico, ubi habet, actum diei moralem, quia liber/ elicitum : di quod l. ia. L, Δ Ο, ubi
habet, actum esse in putabilem, eo quod est in potestate v luntatis. At Mastrius in a. sem dilps. qa. tum ait . n. r. tu mari. a. n. a. contendit. Scotum fuisse in secundo Πη- d iacto placito. Hoe vero tertium puellum exeipiunt Dutandus in a. sent. dist. ag q. r.ait. a. Solas tract 7. dii p r. sin a dca. Sua. rer trin de bonitate, de malitia sin. . Ovied. tract controv.I. punct r. Λ versa q o. se l. s. de alii. Λmple.
o utitur quoque alii Nuperi, sed parsim in re elongantur Isecundo piae ito ; quoniam i e loqui obtestantur de libertate, non praeelia physea, sed morali, nimirum ut sube t dite. Qitini legis, et rationis Eaptopter Arriaga p. a oisp. 34. sect L ab in itio divit . quaestionem istam ede de sola voee. Nihilominos pro notione
a. praetereunda minimὰ venit distinctio ista libertati, Inphy si ea in squam nonnulli imperfectam dictitanta de mora.
Iam, quae abii dem imperfecta vocitatur libertas. Cuius distinctionis post ocis tum Uict oriam, mentionem faciunt Μci lin. p p. q art. II. disp. a. Vasquea p. a. dis p i. in cal. ce, Caveil. de Anima in disp. 3. sect. 4. Lumel toma. --iti tum disp. - . s. dicentes, quod moralis libertas ea est , quae in operante praesupponit cognitionem boni, vel mali moralis, hoe est virtutis , ac vitii, honestatis, de turpitu. dinis morum, ratione cujus Optime norunt Homines, di sternere Mnum honellum, proindeque eorum actus liberiseeundum quod ad hane motum accedunt regulam, vel ab ea secedunt, dicuntur impia abiles, dignique laude, vel vi ruperio. Phy sea autem, ec naturalis libertas illa dicitur , quae in operante supponit duntaxat commoda naturalis e gnitionem, vel incommodi, ratione cujus benEslat, quod quis gaudeat creti itione , qua iudicat, aliquid esse bonum in ordine ad naturam, et delectationem , et tamen quod discernere ne lat, num si conveniens, vel disconveniens In oldine ad honestatem dc propterea eius actio nequeat ad laudem imputari, vel v:tuperium, saltem in secere moris: quicqqjd si da quadam approbatione, vel non approbaticiis ne in genere physico, de qua nonnulla dicemus s. sequenti
3. occasone, qua solvemus argumentum ex amore beatifico in Patria, ad probandum, nullatenua rςquiri libet talem ad muralem actum,
I de malitia actus interioris voluntatis, de est quael io I9. disp. g. n. r. se. Ratio moralitatis in actibus peti nee ad hoc, quod est esse mensura bila, ec ordinabile per legem, Et prudentiam, quae sunt motum resulae . sed mensura itii, is, quae humano aguntur modo, de Operant ut , non est libertas, ben/ veto ratio, ec lex, praesertim Divina rergo humanorum actuum moralitas quo ad essentiam sita est intelatione ad regulas moris. Min. videtur nota. Λgete namque pro libertare, sue pro libito est agere sne mensu ta, de ordine, ut libertini saeiunt. Naj. proti In arteia.ciis arii fetale pertinet ad rationem mensurabilis per artem,
ergo pariter ice Prob. rat. tam morallias, qu in arilfi-eium ad mensurationis genus pertinet i ergo dee. Displicatur ant. Quemadmodum arteiactum dicitur e glud factum magis, vel m in eis secundom quod e stematur arti, vel omnino incongrue si nullatenus arti consormaturi Ita actus humanus dicitur magis, vel minus bonus seeundom quod
consormatur legi, de prudentiae, nimirum est iuxta legem, de prudentiam , aut malus si est difformis legi, de prudentiae , idest eontra legem, dc prudentiam , aut indifferens si est praeter legem, ec prudentiam. Cons. Lihertas in quid requis tum, ut actus sit ab ipsa Prudentia ditiribilis, de ratione ; sed actus ut diligibilis est
dunt allat materia moralis, non veris ipsa moralitati a formae
ergo etc. Min. ex metu seit,quid mota litatis forma debee uam sortiti materiam etiam pro imam , nequit autem alia excogitari materia ista, nisi actus diligibilis, cum actus inis dirigibilia si ab Omni prorsus mota litate alienus . vij. Pr b. Debet aliqua materia exeogitari capaκ directionis iacienda ia ratione I de Prudentia; non secos , ae assignatur mate. ria rapax directionis faetendae ab arce, quae matri iam pro
Inde diligibilem supponit, v . . arx domi factiva lupponit lapides aptos, Ece Sicut namque ars est citea iactibilia , lia
Piudentia citra agibilia ἔ sed materia capax dilectionis saetendae a Prodentia est actus eum liberia te: ergo die. Min. ess palam. Actus squidem necessarius, aut non liber, haud est prodent talis direti ionis capax... Et dixeris, quod moralitatis ratio non est libertas seeon
domis, seu physica , dc naturalis, sed ut sat sub regulis
illi, idest lihettas moralis. Si , inquam, id dixeris, ha beo intent m. Quandoqui tam ratio formalis erum regulae illae, de libertas, sive actus cum libertate et it materia eoon absimili modo, Meum dieitur, quod paties albos dingtegat ullam ut stat sub albedine, tunc albedo indueitur oejatio formalis disgregandi si sum l adeoque actus ut 1iber erit moralis solummodo aptitudinaliter proxim/, at non
. Ratio alia eommuniter assertur , nimirum quM in variata libertate variatur moralitas,ut de Carnium eo mestione ante mediam noctem inchoata, dc post mediam noctem ae-eedentis diei Veneris eontinuata perspicuum est. Ita tamen ratio non uidetur Ioanni 1 S. Th. convincens. Nihilom -nda eam persequitur Maurius. Aliae quoque ratiocinationes legi apud Salin. possunt. 3. Quo ad a. p. nimirum quod liberias non sit omnino explodenda , sed requiratur saltem ut conditio, nitet eu nuper dictis, quia nimirum actus non liber non est capax dilectioianis legis, Et prudentiae. Qu3ndoquidem regula moralis mois dum ipsi regulato imponit, determinando i litid ad se, vel se agendum. Quod autem libet non est, non est se deteria minabile . Siquidem ut sit determinabile requiri titi, quod indisserens st, stolis erit determinatum, at non determina bile. Quod autem liber non est , ind fietens non est . Nee respondere juverti, quod regula moralis se determ l nat, quando regulatum non est determinatum ad ipsam me elegatam. Poteli autem dari actua determinatus ad ipsam iamet regulam, ut est Featiscus amor .
Non, inquam Etenim beatificus amor licet sit ad ipsam.
met tegulam determinatus, non tamen modo morali ,
sed modo naturali . Nec enim maiori modo agentia deteria minantur naturalia suos ad vius, praesertim intellectu, in Patria ad Deum videndum, quam via Hias ad Deum ibi amandum, semel supposito , quod admittatur , amorem Matifieom esse actum necessarium , & non liberum . 6. Adde, quod actus moralis debet esse imputabilis ad gloriam, vel vituperium , meritorius praemii, vel poenae .
tem se se habere, nisi liber st. Ob idque beati heus amor est bonus, bonitate, non morali, sed naturali dunta2ae . Morali et vero, dici potest bonua nefati νὰ, quatenus nociis mal M.
r. Α Rg t. contra p. p. probando , ipsam libertatem
esse ipsam mel moralitatem sor maliter . Omnis actos liber est moralis, & ὰ contra omnis actus mota iali, est libet : ergo unum, atque idem sunt libertas , de moralitas.
24쪽
De Moralitute Actuum humanorum. I
Re p. nego ant. Oppostum namque perspieuum est in Pueris, & amentibus, quorum actus sinat liberi, nee tamen morales sunt .
Neque direre iuverit , esse liberos libertate duntaxat
physea, non morali. Non, inquam. Si quidem, ut eon. Devimus num 3 In sne, in ista moralitate ratio sol maris moralitatis sunt tegulae morum . Et sie/t hoe sit dis fictiliatem redigere ad quaestionem de nomine; hamen inhoe redarguendos adversarius venit , tam tandem ipse tit ad rationem sol malem ad regulas confugiat morum, seque nonnis in . e nobis adversetur. Praeterea dato ant. nego eoos quae non tenet, estque potios inconsequentia , quemadmodum nee teneret ista amnis unis su et ea ιον approxima tis eombu νιι, o am- vis unι, . qui actu combuν est fiasse enteν an odi m istas 2 euo appνox maιιε, Θ combussa idem Duro cum approximatio sit meta ad eremandum conditio . Et ratio est, quia ad hoc, ut non stet unum sine alio, sat est, esse connexa, tamets non snt idem. Contra. Actus liber eo ipso, quod liber est , de eum sola libertate, nullo alio superaddito. est formaliter reo. ratist ergo in ipsa libertate sta est sormaliter moralitas. Prob. ant. a pati, de ab post . Actus naturalis eoipso, quod naturalis, di non liber est, absque alio est non m talis: ergo ab opposto&e Prob eon seq. Tum quia quemadmodum affirmatio est eausa a firmationis, ita negatio est eausa negationis. Tum quia oppositorum eadem est ratio, de disciplina. Resp. nego ant. Ad prob. dato ant. nego eonseq quae non valet, scut nee valeret ista: unti non osse en eν
D fficienteν approximatas potes absque istis . nimινtim absque eatire superaddιto, act o se ealefactιdis ean. defaeeν e. Eapropter seut ex hoe ncn sequitur, quod ap. proximatio si ratio formalis ealesae tendi, sed duntaxat eo illo, ita nee sequitur, quod libertas si scit malis ratio moralitatis, sed conditio duntaxat . Et ratio suis a.
gatur. Quemadmodum namque duo requiruntur ad ean defaciendum, nimirum conditio, Ac ratio At malis ean.
desaelendi, & eonditione deficiente non habetur eombo ctio, de approximatio est conditio requisita; ita duo ad moralitatem requiruntur, nimirum & libertas, & regu . a morum; & libertas litat si solummodo eonditio, ta meo est necissario requis ta , adeoque ea des eiente de. licte moralitas , tamets libertas non se ratio formalis
Ad Consequentiae probationes Resp. anteeedentia esse vera quando affirmatio, de negatio, atque oppostici ea dant supra idem, eodemque modo , Deos vero si diret. so modo, vel supra diuersa, ut in casu nostro , in qqo non ambae eadunt supra rationem sarmalem , sed una , imitum affirmatio, radit supra rationem formalem, de altera, nimirum negatici supra candit Ionem , licet de eon sequenti postea, dc per accidens , non vero per se , deformaliter eadat a sortiori emam supra rationem forma. lem . id illustrandum est ignis exemplo.
g. Arg. a. Moralitas dicitur a more, qui idem est, aeconsuetudo; sed hoe ipso, quod actus sit liber, per repetitionem gignit consuetudinem r ergo solam per liber. talem actus fit moralis. Min. est patens, quia e sue do indueitur per actuum sequentiam . Resp. primitge, quω secundom D. Th p x q. 38. art. r. hoe nomen mos plura sortitur sgniscita . Praeterea ne po min. loquendo de eonsuetudine formali. Λd prob. dist. ant . per frequentiam actuum moralium idest regulatorum, concedo, seeos, subdistinguo: consuetudo formalis, nego, materialis, prout idem est, ae ineli natici quaedam . eon. cedo. Haee namque vel Res vis ipsis competit, iuxta illud
Machabaeorum a. Leonum more Impelia irruentes.
Argumenta alia lege apud Theologos motales soluis
et Λrg. eontra a. p conet. Amor beati seus est a tus moralis; sed iste non est liber, praesertim Thomisticis lilias stendo vestigiis r ergo ut actus sit moralis non requiti tur libertas. Prob. mai. Amor beati seus est actus bonus remo dce. Resp. nego mai. Ad ptob dictum iam est eum s. amo. rem beatis eom esse actum bonum . Bonitate duntaxat naiaturali , idest physea, pro quadam rectitudine naturali ,
ut inquit S. Th. p. a. q. a. art. s. At non bonitate morall.
ori mimersa Psu. Tam. IV. Dicere ni volueris, quod amor beatiseus est liber in ea usa , ut sessio/ dicemus ad secluens arg. 4. De hoc arg. vi dere poteris Salm sed di fusius Laurentium 1 S. Theresa in suo Spici legio p. a.eontroversia a. quae est de voluntatio
O. Arg. 4. Contra eandem s. p. Achio exterior potest inelpere esse mala moraliter, quando non potest revocari, nec impediri: ergo malitia moralis non requirit liberistatem, adeoque die. Prob. ant. tum de peccato commissi his . Siquidem homicidium alicui intenta um per vene num sequitur quando non amplius est in voluntatis potestate illud impedire. Tum de peceato Omissionis. Hoenamque duntaxat incipit, quandia urget praeceptum, non antea, quia nec post, nee antea tenetur , potest autem praeceptum urgere quando dormit.
Resp. prim Illis , quAd iuxta opinionem illorum , qui sentiunt, non peceare tune quando illud evenit homiciis dium, aut illa omissio , sed tantummodo quando libere
causam apposuit, argumentum nihil urget. Praeterea juxta aliam , quae est Thomissarum , dato ant. distae eonsequens, non requitit libertatem formalem, e cincedo, virtualem eontinuatam vir ualiter in affectione prioris actus apposientis ea ulam, nisi laetit retractatus , vel quatenus est effectus eausae , quae fuit actu in potestate voluntatis , licde non si in voluntatis potestate , nego ant. de conseq. Et quod meeee etiam dum evenit homicidium, ex eo constat, quod si venenum sit propinatum Clerico, propinans non fit exeomunicatus, nisi morate laeuta. Item quid preeet in illa omissione manifestatur. Nam etiam ad Saeramenti scirmationem requiritur intentio, eum requiratur actio humana, proindeque voluntaria ; Ac tamen Meerdos tametsi actu mente disti ctus si dum Saetamentum eonfieit, dummodci anteceden inter proposium consecrandi habuerit quod habere dubitat nemo dum Sacerdotalibus se induit, pergitque ad Λltate J quemadmodum de huiusmodi propositum , intentionemque satisfaciendi praeeepto reeitandi officium habete intelligitur quando quis Breviarium sumit, vel dum ad Chorum pergit, ut inquit Soto, quoniam ad hoe S cerdotalibus se induit , de ad hune finem pergit ad Λltare, ut Sacramentum eo fietat; quemadmodum de ad hune snem Breuiarium acti pit, vel Chorum petit, ut divini praecepti omelum impleat. Quo etiam pacto operae uncta ordinabilia in Deum elicita ab eo, qui est in gratia ad Deum ordinata per primum actum non retracta. tum sunt moralia. de moraliter bona , tametsi inadverten ter saeta . Ac dummodo propositum illud non fuerit te. tractatum: ergo etiam ad peerandum sussietet libertas viris tualis eontratia per actum illum, quci liber 3 eausam M. posuit, dummodo operant non retractet talem a tum , ae de eo conteratur; vel nisi per accidens homieida itale obierit ante laes obitum et quia in hoe raso hcim id
pro illo tune non amplius est in statu pectandi, vis vel in purgatorio, vel in Inserno. Sed pio uberiori moralitatis notione.
I. HI xl interna , quoniam exploratum eunctis est . actus externos, ceu illos, qui non immediata a voluntate exercentur , sed ab aliis potentiis ut 1 voluntate imperatis , non esse morales nisi extrinseram met. denominationem habitam a moralitate actuum interno. Tum . Tota itaque lis agit ut de actibus internis immediata ab ipsa voluntate elicitis. Circa quos a. Tres militant opiniones . Prima vult , actus moralitatem sitam esse in mera denominatione extrinseca .sse haee sumatur a natura rationali , si .e a lege, sive a libertate. Hane tuent ut SuareE disp. I. sect x. Salas ibi , Ac Ua Rura, qui tamen arbitratur, extrinseras denota nationes non esse, nis res rationis. Secunda tenet , cons stere In sola relatione ratioris. Hule adhaerent praefatus Uasqueet tom r. in p. a. disp.r . eaps. Ac disp. 9s cap IO. ubi totum moris genus ad entia
rationis refert, de Lorea ibi disp. x ε. Sie etiam se senti.
25쪽
te, seque sentIre semissas dieit instrius in a. sent euius
tamen opinio coincidit eum prima. Quand quidem ne eonis cedere adigatur, quod bonitas, dc malitia in actibus uir. tu sis, aut mecaminoss, sit meta fictio, tandem dieit , quod mora litas esto pro formali si ens rationis, tamen sum. pia pro sundamento est id reale, quod reale dieit, esse denominationem extrinseram. Imo senil te videtur, quod Controversia sit de solo sundamento, lmi de sola voce, ei mrotum hoc regi gatur tandem ad distulae um de moralitate sandamentali. eo quω universi annuunt, respectum rationis importari in ipsa moralitate, quae proinde diei eon. uevit. quod se teneat penes prudentum existimationem . Quod jam antea de Io: I S. Th dixerat p. a. q. I 8. disp. g. art. a . n . In sne ejutiem numeri. Tertia opinatur, stam esse in aliquo reali intrinseco, quod reale toti insecum dicit , ese relationem realem ad obiectum conscirme, vel difforme regulis morum . Sed huius sentenatia patroni dissident inter se. Quandoquidem sentire non nemo videtur, quω sit relatio praedicamentalis. Quae opiis niti solet tribui Seoto In r. fert. disp. tr. q a. quem tamen aliter interpretatur Mastrius. Alii vero solam relationem transcendentalem esse dicunt . undd secundam istos erin s. sti e plerumque in alnuo positivo reali intrinseco. Nihilominus Arsum, qui tenet, malitiam peccati etiam comis missionis eonsistere in mera privatione rectitudinis de quo legi postam Seriptores in tract. de vitiis, de peccatis) teneatur dicere, moralitatem interdum esse reale intrinsecum privativum. Etiam namque privationes lunt realiter in re Dus, ut palam est de luels privatione. Dixi interdum, quoniam bonitatem moralem, nee ipse nec alius tenet, in privatione consistete. Idcirco id non dieit omni de muralita. te. Imo moralitatem aliquam in sola sitam esse pii .atione Thomissarum inseiatur nemo, elim pereati omissionis malitiam in mera privatione stam esse annuant universi . Ideirco dixi plerumque. Hoe tamen commune apud eos est , nullam actus interni voluntatis moralitatem stam esse uel in pura denominatione extrinseca, vel in puro aliquo rationis, saltem loquendo de moralitate fundamentali, mos
D nuper sum Io: a S. Th. ec Mastrici praedeclarato.
s. Ntequam probetur eone luso recole docirinam nu.
- per ex Io: a X. Th. traditam propter motiva, quae dieam in sne hujus g. Qua praemissa. Proh r. quod sita non si in aliquo ratiotas. Si moralitas et sita praeelia in Miquo rationis, jam sequeretur, quod hontias, & malitia moralis sita foret in aliquo rationis; sed
hoe est contra bonos mores asseverare : ergo moralitas non est sta in aliquo rationis. Prob. min. Ens rationis non ha.
het esse nisi ex sctione intellectus ; sed eontra bonos m res est dicere, quod bonitas , dg malitia moralis non habeant esse, his per intellectus fictionem : erro die. Prob. min. Contra bonos mores est dicere, quia Cain fratricida nonsuerii malus, nisi ex fictione intellectus, eg quod homi ei ditim formale ad dissetentiam homieidii materialis; quod
est malum dum axat physcρὶ si malum duntaxat ex intelle. vi fictione. Item quod Judas Iseariotes fuerit malus duntaxat ex fictione intellectus. Etiam namque nullo cons.
derante intellectu perditissimi isti viti erant pessi mi quoad mores.
Λd quod tespondere haud juverit, quod sne ratione
nequit ulla haberi morallias, adeoque nullaeonsiderante ratione non forent mali moraliter , nisi sundamenta4juer . Non, inquam. Hoc namque de nos soneedimus i sed peto , eam istud rationis nequeat esse merhehimaerieum,&- eos eleete Iudam malum, sciret chimaera, quodnam sit -- ius fundamentum. Quod minime Advertarius assignat. si autem dieat quispiam, esse libertatem ἔ Iam refutatum id fuit antegresso art. ubi eonspeximus, quod libertas est dun. ravat conditio. Si veri dixerIt. tale sandamentum esse deo nominationem extrinseram ἔ Id sedine refellemus probaudo secundam p Uodd. . Prob. quoad a. smul, de 3 p. Λctus in esse morjs
sortitur initio secum ordinem ad oblectum, consideratum. non in esse naturae, benὰ vero ut motum subitat reguli1 ἰ ergo eius moralitas non est sta in meta denominatione ex trinseca, nee in aliquo absoluto, hend vero in aliquo rei tivo intrinseco. Ant. proh. ex IMIS. Th. ubi supra n. a ad usque as . Eaienus actus dieit in esse naturae intrinsecum ordinem, sive init in lecam tendentiam ad obiectum is esse naturae, quatenus attingit illud in esse naturae , sue secundam appetibilitatem naturalem ; sed etiam attingit aliud secundum quod inorum regulis substat, secas non pollet et se metitorius , aut demeritorius , quia non tenderet in objectum fee Gm quod est conforme, vel dissotiue reginiis morum e ergo Ecc.
Dices , quod etiam in objecto motalitas est denomicabaeutrinsera , at vero appetibilitas naturalis ipsus objecti est denominatio intrinseca: Idcirco dispar est ratio . Sed
Contra. Qu3ndoquidem sui bene idem a S. Tha etiam
dato, quod sit denominatio extrinseca i tamen actus in trinsecum obtinet oidinem ad extrinsecam illam denomina. tionem : ergo isto semper gaudet inti insuco ordine. Prob. ant. Attingit extrinsecam illam demininationem , sive moralitatem illam , stam, juxta obversarios istos, in deno minatione extruiseca r ergo Sc. 4nt. jam probatum est , quia seclis non posset esse meritorius, nee demeritotius , id. est nec bonus, nec malus. Conseq. prob. Ideas triniec potitur ordine, intrinsecaque tendentia ad obiectum in misnaturae consideratum, quia attingii iii Ud in tali esse ἱ sed ei iam attingit illud inesse morali, quicquid sit num lituis morale sit denominatio extrinseca squod exectant ut Salmant. p a. tras. D. disp. i. dubε. per totum ergo Sc.
Qua ex re habes, quod esto morali: a objecti extrinseca
latet denominatio formaliter; tamen foret intrinseca aequi in valenter, quatenus, circa illam actus saceret, quod circa
illam sacei et si intrins a sciret . Cons. a. Λctus tanhit in objecto hoe , quod est esse conveniens, νel disconveniens rationi ; ergo Echoe respi-sere habet. secundo. Saltem in ipsis regulis motum, hoe, quod est
esse motum regulas non est denominatio eae trinsecat sed ad uas intrinsecum dieit actus ordinem , cc ieiulentiam , ergo actus in esse motali dicit intrinsecum ordinem , intrin secamque tendentiam. Prob. min. ut supra, ouoniam illaa
attingit : ergo ste. Prob. modo, quod relatio ista non sit praedieamenta. lis. Λctus ad ob ectum dicit relationem ut ad sui inciseativum, adeoque ut ad sui causam . relatio autem praedicamentalis suum res pol terminum , ut pure terminum , ociuvero ut eausam , vel essectum: prgu&e.
Et licet relatio transtendental is in his, in quibus naturaliter habetur, non distinguatur rea litet a fundamento . heianὰ tamen in iis, quibus ex voluntatis advenit libertate, utio ipso voluntatis actu pro eiusdem voluntatis libito. Aliae hujuste partis probationes lege apud Sal m. p a tract
ε. Demum quod moralitas pro formali habeat etiam re lationem rationis Piob Tum quia si in sola sia solet rela tione reali, quae sit quid muscum, jam confunderemus lineam motalem cum linea physea : vel iterum superest excogitate, in quo sia sit illius respicientiae moralitas, cumlo se quid physicum si respicientia illa. Quod praeeipud ut-get in sententia Salmant. obtustantium, quod relatio illa se modus quidam, qui sit qualitas Pi aeterea si mor litas sta solet in illa respicientia phys-
ea, aut qualitate, sequeretur, extare aliquod phylleum infinitum in actu. ςum metita .ritili, quae sunt quid finitum physied, snt in sotta in esse moris, hoc est valotia infiniti .euius infinitum valorem in modo quodam superaddito iidem Salmant. litum seribunt in tract. de Incato. Lem ostensa Dei, quae est infinita in psse moris, idest gravitatis simis pliciter in s iae. Dicere ni malueris. stam esse in aliquo purd Intentionali reali intentionalitate ite linea appetibili, non vero physieo; in quo intentionali non currit implieantia , quae de infinitophy seo surrit, quia istud habet speciem ab aliqua forma creata, quae te spectu offensae est ipse Deus, dc respectu me.
litorum ciuisti est ipsa verbi Peisona.
26쪽
Ethoe eohaerent tua videtur iis, quae in tract. de Inear. attore Deo dante seribam. Posse autem extare quid reale intentionale distinctum realiter distinctione intentionali reali, non vero physica serim lib. a. de Anima q. r. art. 3. g3. num. s. ad Iam Et
quod ibi de linea intentionali in linea intelligibili set ipsi posset cum proportione aptati pro intentionali reali in linea appetibili.
adiresantiam objecta eum sola Ianibar . r. A Rg. r. Contra p. p. Moralitas nequit poni , nisi L habitudo ad obiectum a ratione propositum ut
e forme , vel dissorme repulis motum, puta legi , vel rationi, vel naturae rationali; sed haee non est habitudo realis, heia vero rationis duntaxat r ergo moralitas in mera relatione rationis est sta . Prob. min. Talis habitu.
do non est inter extrema rea lia, nee emergit ex natura
rest ergo dce. Prob. ant. Hoe ipso, quod est ad objectum propositum a ratione ut conforme, vel difforme, resultat Mneseio intellectus tergo &e. Resp. nego min. Ad prob. nego ant. Nam vel f ut inquit Iota S. Th.) resultae ex ipsa actus natura, posita eriniatione, de libertate ut eonditione, qua non posita non resultat. Vel esset tui ab ipsemet voluntatis actu per quendam actum supra se virtualiter reflexivum, ut alii dieunt ἔquia voluntas dum liberὰ uult, iam uirtualiter uult sciam. met volitionem propter illud tale obiectum. Ad prodi dicatur, qudd ratio, sive eo nitio se habet duntaxat ut conis
ditio, at non ut eausa, vel ratio formalis . Contra . Obiectum non ex natura rei sortitur distonis venientiam eum lege . aut natura rationali, tam plura interdum snteti se indifferentia, di alterius per volunta. tem vetitar ergo me actus voluntatis prout ad illud lenia
dens , cum ab eo speciseetur, de nemo det , quod non
Coos. I. Interdum apprehenditur ut difforme , tametsi e serme sit. aut e contra. Seeundd. U. G celebrare missam in Templo est actus honus seeundam, se, vel saltem non malus ἔ de tamens Ecelesae interdictum aeredat , idem actus si malus moraliter , ulla absque mutatione intrinseca , Ac positiva ipsus . Idem die quolibet de acto ex genere suo sive bo ho, sue indigerenti, qui s lex Principis accedat prohibens legitimi talem actum , incipit esse malus morali. ter a de tamen nihil positivum amittit, aut acquirit actus ille Resp. ad inst. primodum ex iam dictis antegresso si. a. permisso ant. nego conses vel dist. consequens prout ad illud tendens ut in se inspectum. concedo, ut substat illi
denominati ni extrinseeae, nego cons . Dires. Ergo Et in actu voluntatis erit vel solus respe.ctus rationis, vel sola denominatio extrinseea. Prob. conias . Nemo dat, quod non habet; sed objectum, quod est id, quod ut specificativum dat speciem actui, non habet
tune, nisi respectum rationis , vel denominationem existrinseeam t ergo die.
Resp. nego erans . Ad prob. data mai. dis . min. de aliis tune actus speciscatur ab ipso objecto in se. seu tune obiectum actus ut moralis , est ipsum Objectum, nego, et ipsa extrinseca denominatio, eo edo min. de nego conseq. Tune enim est obiectum in se sit objectum talis actus in eae naturae ἰ ramen illius actus objectum in esse mo-etis est ipsa obiecti extrinseca denominatio, quae licdi se extrinseca objecto , non tamen est extrinseca sibi , ides ipsi extrinseeae denominationi, elim nihil si extrinsecumgbimet. Et quia actos intrinsecam tendentiam dieit ad existrinseram illam denominationem, eo quod actus solun talis intrinseram dieit tendentiam ad omne id, quod attingit , nee attingit aliquid, nis tendendo ad illud, quod appetit . ut g E. probatum est Idelred diele intrinseram
tendentiam, sue respleientiam, sive relationem ad illam, Isede extrinseeam, denominatiotiem , ae per consequens semper moralitas actus sita est in intrinseca respieientia ,sψe relatione. Si elo: S Th. Dicere ni malueris, quod denominatio illa esto se extrinsera sol maliter , est tamen intrinsera aequivalenter . quia voluntas, elim de in illam tendat, iacit circa extrinis
seca , ut antegresso a dictum est.
Quod si postea objectum in se sit indisserens . nee ab
aliquo vetitum, aut praescriptum ς tune in sententia e tum, qui sentiunt, quod non tantam hos itas, & malitia, versim dc indigerentia sit speetes moralitatis in qua
Thom istie sunt di. iiij ab indigetentia objecti sumit actus
intrinseeam indifferentiam . Praeterea eum Salmant. loquendo de obiecto bono, vel malo, Ec non indissetenti, nego quod tune bonitas, vel malitia motalis in obiecta sit meta extrinseca denominaistio , vel rationis relatio . Ad prob die a , quod quando obiectum aliquod de se indifferens .el praeeipitur, vel proinhibetur , tune bonitas , vel malitia desumitur , non ab ipso obiecto, quia est finis operis, sed ab alio objecto , quod est finis operantis, nimirum a sne , propter quem Legislator mandat, vel vetat obiectum. Ille autem tinis, saltem ultimus est aliquid bonum, vel publicum , vel priuatum honestum , eui proinde quicquia opponitur est
malum. Pro quo Hoe admonitus sis, quod res quaedam sunt malae, quia malae, quia opponunt ut vel naturae rationali, quae tametsi non si regula proxima moralitatis per Thomistas , est tamen regula remota, ut Salmantieens bus placet, vel alicui ex Divinis attributis, ut mendacium, quod summa Dei adversatur veraeitati, dce. Et ista sunt intrinseeἡ mala sormaliter moraliter per hoc, quod ab intrinseco ea igunt prohiberi, tametsi actu prohibita non forent; quia essen. tia actum, de noci aptitudinem dieit, adeoque sat est, esse prohibita exigiti τὰ per legem Dei aeternam, aut per legem naturalem, saltem eonditionalem, tametsi , non ah solutam, ut illa doctrina locum habeat , quam suse tu tantor nnstrates in tract. de vi illa, de peccatis, nimirum exactissimam esse desnitionem illam peerati ex Aug. hau stam quod sit victum. factum , mel eone IIum contera legem Dei aeternam, lumendo per ly factum etiam emIssum. Vel saltem sunt intrinsece mala sundamentaliter , ut Deo dante scribam in tract. de legibus q a. art. a. v sigando nam actus . quo Deus nobis suam inr Imal le- .gem aeteν nam fit libeν s 3 proindeque ut sani mala solis maliter mota litet, requiritur lex. Eu quo sollim sequi. tur, quAd tribuete nequeant actibus voluntatis malitiam moralem , nisi tandamentalem , de quod ad malitiam . vel bonitatem forma Lm sequiratur vel respectus rationis ad legem , vel extrinseca denominatio οῦ ae per eonseqpens semper salvatur , quod moralitas fundamenta litet inspe .cta sta sit in aliquo reali intrinseeo, sive in illa intrinseca relatione.
Loquendo autem de rebus, quae licἡt malae, non sunt imalae quia malae , sed quia prohibitae , die uni Salm. ut supra, quod, tune bonitas vel malitia desumitur , non
illo ab obiecto , sed a Ilo ab obiecto , nimirum a fine .
propter quem superior mandat, vel prohibet objectum iu lud. Qui finis ultimus est semper bonum quia bonum .es non tantum quia praefralprum , vel malum euia malum, dc non tantum quia ρνosibilum, loquendo de piaecepto, vel prohibitione legitima , dc justa . De his nonnulla . Deci dante, di eam etiam in tract. de legibus, non solam loeci citato agendo de Lege aeterisna, versim de quaest. 3 agendo de lege naturali, propugnando contra Exteros, quid i leu naturalis sta si, non in ipsa natura rationali, quatenus ei sunt conformia, vel
difformia obiecta , nee in aliqua potentia , aut habitu , nee in actu iudicii, sed in actu imperii, dce. Λd i. Cons. Resp. quod tunc obiectum esto non sit in trinsecd bonum, vel malum in se , est tamen intrinseta hocium, vel malum in specie, de medio repraesentante . in
quo initioseia repraesentatur secundam esse intentionale . ivel dicitur , quod tune tamets non si malum , vel bonum realiter intrinsec/ formaliter; est tamen tale re liter , intrinseta aequivalentet , quatenus respectu voluti talis se habet . ae s solet intrinsec/ realiter tale . Vel, cum Io: S. Th. concedo, tunc non esse . nisi ex illa se cam per denominationem , sed hoe sufficere , ut actas dieant intrinseram tespicientiam , sve relationem , uti
Ad a. iam is dictis habes , vel eum Salmant. Tune bonitatem de sumi, non ab illo obiecto . sed ab alto o lecto, nimirum 1 fine, propter quem superior obiectum
illud praeeipit, aut prohibet.
27쪽
vel eum Io: a s. m. tune non ademe, vis denominatio
rem extrinsecam ; at hane optivi susscere, ut voluntas di eat intrinsecam realem tendentiam, de respicientiam iuxta dicta n. . Vel demum, tune esse quid intrinsecum realiis ter aequivalenter, tamets non formaliter.
ea , in antegreta arg. soluta. Actum esse moralem haud aliud est , qui m actum liberum esse subordinatum , vel subiectum advertentiae rationis eirca materiam moralem, hoe
est honestum , vel turpe, vel esse deliberatum a ratione di scurrente in materia morali. ut ei rea legem, dce. sed hoe in actu uoluntatis haud aliud ponit, quam extrinsecam denominationem edi terminatione actus voluntatis deriva. tam : ergo moralitas actus voluntatis in exit in ea duntavit denominatione sta est. Prob. min a pari. Moralitas in aliis rebus, nimirum pretiis rerum venalibus, eontractibus humanis, dominio, servitute, esse doctorem , Praetorem, Uxorem , et e. importat duntaxat denominationem extrin. secam , vel relationem rationis r ergo a pari Ece. Conseq. est exacta ex omnimoda paritate, inquit Maurius. Λnt. prob. Uxor est sui utri Uxor, per relationem, non realem, quia ratio fundandi soli eontractus praeteri ius, inter eos si abere initus, qui nihil reale non it in viro. de Uxore , sed
per relationem rationis fundamentaliter inspectam , chm it Uiri sui Vetor tametsi talem latellectus non concipiat reolationem ; se etiam servos est Domini sui servus exeo . quod Dominus vel leti timd eum emerit, vel iusto bello cte.
perit, quod nihil insuit physicum in Dominum, aut seris
vum ' eodem modo ortis ligneus, qui apponitur vino venali est smum venditionis vini, non naturale, neque propri8 artificiale, hend .ero morale solam per c mmunem Hominum impost lonem ad illud fgnifieandum, tametsi non significet in actu seeundo menti Hominum . nisi ha eduo, Orbem nimirum ligneum, & vinum smul esse in eodem ex veteri tonsuetudine.
Atque hoe est eoneipere signi relationem fundamentaliis ter . Ex hoe namque intellectus aceipit sussieleos sundamen. tum, concipiendi relationem fgni ad vinum venale, tanis quam suum ad signis ratum . si e pariter in actibus homnis ut cognoscantur quatenus boni, vel mali, opus non est,audd eoneipiatur actualiter in eis relatio tonsonantiae . Ecdissonantiae a recta ratione, sed sat est, ut apprehendatur,
hoe fieri debere, quia est praeceptum , illud veto non esse saetendum, quia est prohibitum, alioquin Rustici, dc Idiotae, qui tales non ne lunt eomparationes nee tales appreis hendunt ordines. nunquam pecearent, aut bend agerent .
inquit Μast sua. νResp. primiter, nego min. Λd prob. ex dictis sy. a. n. q. retorque cum Ior I S. Τh arg. Tamets esse Plaetorem , Consulem , die. sint purae denominationes extrinsecae, sunt amen appetibiles per intrinsecum voluntatis actum, vel ibiles, ut esse servum, ece. ergo paritet esse bonum , vel malum tamets putae forent denominationes extrinseeae quod abnuunt Salm. ubi supra dub. s. de quo aliquid iterum dieam art .a erunt quid appetibile, Mi odibile per intrinse.
cum voluntatis actum . Com ergo actus, quo voluntas a p.
petit aliquod si tendentia in illud, vel eonversv 3, s appetit, vel auersu/s non νult, vel odio habet, iam in ipso luntatis actu importat ut tendentia post tua . Tendentia, inquam, non illa tantum in essenatuiae, quia per illam tendit vid objectum in esse naturae, sed tendentia in esse moris I qua tenderet in obiectum secundum quod objectum dicit extrinseram illam denominationem. Quae tendentia inesse moris est separabilis ab illa in esse naturae, ut perspicuum est eom voluntas aliquod appetit ignorando, illud esse malum, vel in illud tendit absque sumesenti advertentia :Tunc namque non dicit ad illud tendentiam seeundum esse morale ἔ α tamen tendit ad illiud in esse naturae. praeterea permisso ant nego eons . Siquidem in nullis, Illis importatur tendentia ad aliud ; ben/vero in actu luntatis appetentis habetur tendentia , quae tendentia i trinseea est relatio, ec respicientia quaedam . Dixi prem Do am. quia distingui poterat. Quandoqui. dem praealtatis in exemplis vel si sermo de eo, quod ad .in- temum pertinet voluntatis actum, quo quis V. G. matri. monium contrahit, quo quis accipit, aut alteri tonseri praeis rottam dignitatem. Ece. de tune dico, quod illa habetur tendentia, de quidem irrevocabiliter sacta, s est in matri monio, aut aliis rebus irrevocabilibus 'i de perseverat, sal. tem donec non revocetur, imo de irrex abis iter in streνo.
cabiliter factis. Idem die de estis servum, quando quis sponte se vendidit ; Si autem si vi sanus servus, vel eo inscio,
tunc annuo , non haberi, nisi extrinleeam denominationem in ipso servo, lieἐt sit quid morale intrinsecum voluntati in ipso Domino, qui eum pretio comparavit, aut visse ut de in eo, qui vendidit illum i sed tune sumus eviracontroversae fines, quoniam procedis ista de moralitate
actuum voluntatis, eorumque tendentia.
Vel loquimur de actibus exterioribus, hoc est aliarum p tentiarum, sue ab aliis potentiis elicitia, dc a voluntate nonnisi imperatis. Et in his jam diti imus 3s r. n. r. non adesse, nisi extrinsetam denominationem. Illud autem de otia ligneo non est ad rem. Qua ex re habes, paritatem esse penitos disparatam. Λd id, quod subdebatur, nego quod Rudes non satiant
comparationes illas ; licet enim eas non apprehendant signate, seu reflex8, applehendunt tamen eas saltem exercitd. San/Rusticus nee relationes rationis, nee exta insecas novit denominationes. s. Arg. 3. Si moralitas in aliqua cons steret telationesu. peraddita, sequeretur, quod etiam ψalor infinitus moraliter Christi operum praestitus a Veibi pers ora esset relatio 1 ala ier insolis, seque aliquid infinitum reeiperetur in opere
snito humani latis Christi. Idem die de infinita peccati
ro. Resp. primitus, quod nos hie loquimur, non quacunque de moralitate, sed de moralitate duntaxat a ciuum
Praeterea diei mus,quia valor ille s laudamentaliter inspiciatur, est relatio quaedam , non recepta inhaesud in humanitate, sed ei unita terminative, nimiium ipsa verba Persona . Offensa autem in specia in ratione ossetis ae passivae est moraliter in Deo subjectivd ut quid intentionale , non vero ut quid naturale, vel saltem intentaliud. tandem ex dii is anteacto si a. n. 6. Resp. esse quid reale olentionale, de quo nullum militat incommodum eorum,
quae de physeo militant infinito.
a. Argumentum aliud, concernens modum, quo iluntas fertur ad objectum malum, Iegi potest solutum apud
Io: 1 S. Th. tibi supra n. a .ec iterum num. 19.
a. Aliud quoque ars Cajetant, volentis, moralitatem iesse quid absolutum , quia est quid operati viam, solvit idem .lo: a S. Th. ubi supra tr. 19. dicens , inde duntaxat sequi ,
non esse resationem praedicamentalem , quae non est ope- irativa , at non excludi , quod si relatio transcendentalis. a 3. Alia quaedam argumenta , probantia, esse relationem praedicantentalem lege soluta apud Salm. ubi supra
r . Ex dictis habes, quod actuom voluntatis moralitas sto tundamentali est relatio realis ita scendentalis , de qua-itas quaedam, licet pro formali sit extrinseca deo minatio , vel relatio rationis. 13. Priusquam finem hula demus articulo , libet non i nitos praetermittere opinionem , quae inter Meletos solet etiam attribui Scoto in I .sent. dist. i . q 3 num. 3 ec in a. sent. dist. o. ut sert Guminois hie, nimirum quod nam talitas in eunctarum circunstantiarum anteetatione sita st. Quae opinio exsoleta modo iam videtur. Et merito . Tuti, quia voluntas cunctas illas circunstantias attingit per suum actum : ergo in omnes tendit, adeoque in ista tenderi tia stabit moralitas. Tum quia moralitas est unum per se inesse moria , eum quaelibet moralitas siti quaedam moralitatis speetes, de omnis species si unum per se . illa autem om- , nium conditionum, sue ei reunctantiarum aggregatio essunum per accidens: ergo in illa non est sita moralitas , licet
Hine Mastrius in a. sent. disp quinta q . n. I sq. solivari. sudet, Scotum in bonum sensum trahere. Circa quod
idem potest videli Mastrius ibi. i
28쪽
De Moralitate Actuum humanorum. ΣΙΑRTICULUS TERTIUS.
a. olvi proxim8, di immedia Θ ἔ quoniam totalis est I de speeiseativo immediato, & proximo.
Duae praeliantur opiniones, quarum una contendit, imis mediatum moralitatis speeificata sum esse naturam rationaialem , hoc est rectam rationem , dc legem . Hane tuentur Scotistae. Meunda sustinet, immediatum speeiseativum esse Objectum, non quidem laeundam se, sed in esse motis consueratum, ut morum regulis substat . Hanc propugnant
Mas rius in a sent. q a. ait. I. num o putat, vel saltem putare se fingit, discrepantiam istam esse duntaxat de vore.
Nam, inquit ipse, elim illi , qui dicunt , immediatum
specificativum esse regulas morum, puta naturam rationalem , legem, dge. dicant, esse tales regulas A non secun-ddm se inspectas, sed hoc, vel illud objectum praecipientes, vel prohibentes, &e. Item qui dicunt, immediatum
speeiseativum esse obiectum, velint, esse Objectum , non secundum se, ted ut subest morum regulis inspectum . Ide r. eo in voce duntaxat diserepare videntur . Quamobrem Mastilus cone iliari eos posse censet dicendo, eos velle, quod obiectum si ratio qua proxim/ speeiscativa, regulae verrimcirum sint ratio stib qua proximi speeiseativa , haneque opinionem ipse amplect tur. De hae re iterum nonnihil habet ibi eadem disp. s. q εa. Λst dilate pantiam istam non esse de nomine , nec morum regulas . nimirum naturam rationalem, aut legem praeis Cipes a ternam, aut nai uralem, esse rationem formalem
ob qua pr.3xime speeiscativam , sellit, in si sequenti a conis pietemus. Ea propter Nostiates, dicentes, objectum non esse specis eati νum, nisi ut subest morum regulis, volunt , morum regulas esse quidem specificativum ἔ non tamen proximum , di immediatum, sed mediatum duntaxat veluti radieale, ae remotum. quod illustrati exemplo potest in rebus naturalibus. Quandoquidem potentiae speei scantur Immediati ab act bus, non quidem absoluta consideratis , sed in ordine ad obiecta, ei tea quae actus versantur I nec tamen objecta sunt ratio se malislub qaa immediata , sed
sunt sprcificati .um duntaxat mediatum potentiarum, quae
speeifieantur immedia flab actibus, de mediis illis ab obiectis, quae postea sunt speeificativum immediatum actuum,
di mediis istis pratentiarum. 3. Praeterea Mastrius protestatur. per rationalem natuaram se non sumere ipsam naturae entitatem , tam isti unius, eiusdemque speeiei exilientie sonare, vel dissonare queant moralitates specie divellae Ec insuper cum rati ne suae entistatis non minos sit prineipium emitatis physeae ipsus actus, ae moralitatis eius; nequit specificare, quod est unum ab alio distinguere, non solam unam moralitatem ab alia, vinrtim , & multo magis moralitatem ab ipso esse physeo i de
quo iterum art. sequenti g. 3. in num ε. sed sume te ratio. nem naturalem , non qnidem absolute , de seeundom se consderatam , com prout se possint ei esse difformes, vel conformes diversae mota litatis species ; sed ut hoe, vel illo, vel alio modo repraesentantem objectum. sic etiam di
rit , esse legem ut hoe , vel illud, vel aliud obiectum, hoe
vel iIIo, vel alio prohibentem, aut praecipientem. Tandem ibi q. . art.a. n. 77. contendit, Scotum eon. venire nobiseum.
actus es festim objectum , Deundum quod objectioὸ
habet esse ιn genere moras, non Ueνὸ narura rationalis , Iex, aut voluntas.
s. Prob I. Quemadmodum actus in esse physcolnsp ctos tendit ad obsectum in esse physeo, ita actus inspectus f νι Ualensa Phil. Tom. IV. in esse morIs tendit ad oblectum ut in pectum In esse moris; sed immediatum spuis eati σum actus in esse physica est objectum in esse physico ergo similiter Ece. Si dixeris ex ptaeallata Mastrii doctrina . quod speelseativum actus in esse physico est obiectum in esse physico ut sat sub sua ratione formali sub qua . Sie etiam odiectum inesse moris erit immediatum speeiseati sum actus an esse moiaris quatenus objectum stat sub sua tali ne sotmali stileuis. Ratio autem formaris Db qua obiecti inesse moris
Contra. Siquidem falsum est . quod motum tegulae sine ratio formalis ob obiecti in esse motis ἔ ergo eortula solutio. Prob. ant. Ratio sermalis Ius qua non dat obiectorationem se alem qua, V. G. lux, quae eli ratio sol malis Db qtiis objecti visibilis non dat diecta colorem . qui est ratio formalis qua objecti visibilis, elim etiam absente luee objectum eo lorem retineat suum, litat videri semota luce mini md queat ; sed regulae motum dant objecto in esse
moris rationem sotmalem qua, nimirum moralitatem .
moralitatisque speciem, com eatenus objectum sit bonum moraliter, quatenus lege praeseribitur , ratione approbatur, die si vero malum moraliter qua enus lege prirhibetur , ratione improbatur &e. ergo Se Nee est necesse ponere in cibjectis soluntatis . aut alterius potentiae, praeter oculum corporeum , & oculum ineormis reum , nimi tum intellectam, distinct/ rationem forma. lem qua ultra rationem formalem sui qua, aut A contra ,
rationem formalem sub qua distinctam a latione sot malixa . Non, inquam , ut palam est in ipso uoluntatis Ohje to in esse physco, in quo ratio qtiae est ipsa obiecti initas. ratio vero formalis qua, ct svis quis una, eademque est ipsa objecti bonitas physea . Quod etiam iv.taetero. rum sensuum , dempto visu . obiectis enitescit. Nam ratio quae Objecii V. G. auditus est rex sonora, ratio vero
formalis sub qua smul, dae est sonus, nee aliud assi.
Sie etiam ratio sor malis quis obiecti actus voluntatis inesse moris est ipsa objecti emitas, ratio veto formalis sub tia simul, & qaa erit eius moralitas, nec opus erit alia rami lone sormali stib qua . Ideo autem ponitur Aistincta huiusmodi ratio formalis Db qua, de ratio qua in objecto visus tum eorporei, tum ineorporei, nimirum intellectus, noti obstante, quod sit periatior, & alia quae sunt dispersa in itiserioribus sunt unita in superioribus , quia sunt potentiae sis vae ἔ ad uiasionem autem ultra tallonem quae , dc qua visibilem , I quiritur lux, vel corporea, ut respectu oeuli eorporei, vel
incorporea, nimirum abstractio a materia respecta oeuli incorporei, videlicet intellectus. Adde his omnibus, quod Masti ius ibidem disp. s. citataq4.art.a. R n. 79. defendit, Ac probat, moralitatem ab obiecto desumptam, nimirum bonitatem, de malitiam esse actui in esse moris eonsiderato ptimam . Si essentialem . Et hane sententiam tore munem esse satetur . videatur ipsemet . 6. Rallomem vero, Ac legem non esse immediatum spe. rifieativam probant nonnulli eum Salmant. quia tecos omisius moralitas sciret rationi , dg legi conscirmis, eum Omne specificatum debeat commensurari, adeoque eonformati suo speciscativo; seque etiam malitia moralis esset rati ni, ae legi eonscirmis.
versim ratiocinatio ista haud satis uidetur idonea, Tum quia sequeretur, rationem, & legem non posse esse speci
fieativum etiam mediatum, cum neque mediat/e forma.
ri eis queat malitia moralis, nee posset obiectum a ratione , aut lege spem scari, com objectum moraliter malum n queat rationi, aut legi consormari. Tum quia responderi posset, quod 'reis eatur a ratione , dc lege non intransiliave, sed pet relationem aut conformitatis 'aut difformita. tis ad illas r quemadmodum ab uno, eodemque albo speis viscatur, saltem pure terminative, non solum aliud cor relativum album relatione smilitudinis, vetom etiam cotis relativum nigrum relatione dissimilitudinis.
vel etiam diei potest,quod essectus mons tuosus speeisea tnt semper per deformitatem ad suam eausam praeeipud seris malem . Malitia autem moralis est effectus monstruosus, di precatum est monstrum morale. Aliter itaque Prob. communi ratiocinio. Ratio naturalis, S lex non speelseant mota litatem actus, nis med ante objinci tergo ratio naturalis, dc lex non sunt specificativum. Usi
29쪽
mediatum . Prob. ane. Lex eatenus speelgeat actus mora.
litatem, quatenus dictat, obiectum esse licitum, vel non
lieitum, vel etiam s juxta nonnullos indifferens , idest
Dices , hae eadem posse ratione probari . quia obj ctum non sit specifieati sum , nisi mediatum . quia non speelseat, nisi inquantum est per legem mandatum, vel vetitum, vel permissum t seut etiam niti quatenus per rationem dictatur ut prohibitum, vel mandatum , vel Ia- differens; idest pure permissum. Resp. negando illatum . Ad proh. dist. ly nis inqua Λ-
tum Ece. dicente rationem praesuppostam ad moralitatem,
conceati, de formali proxime se habentem, nego . Ideo namque obiectum specifieat inquantum per legem prohibitum, vel praeceptum, vel permissum ἔ se ut etiam inquantum per rationem dictatur ut eonforme , vel dissor- me legi, aut rationi, quia Nisis praesupponitur ipsum objectum postum in linea motis per ipsam legem, aut rationem ut lieitum , vel illicitum, ut prohibitum, vel prae. ceptum. Hoc autem non iacit, quod lex, vel ratio naturalis sit immediatum specificativum. Sicut esto effectus seeundum rationes particulares non produeatur a eausa seeunda, nisi qualenus causa seeunda supponitur producta a Prima lausa, non tamen inde sequitur, quod talis es.sectus seeund lim sul rationes partieulares producatur imis mediat A I eausa prima . Item lieet actus non speeiscet potantiam , nisi quatenus talis actus est speei status ab ob.
jecto; haud tamen inde sequitur, quod immediatum mistentiae specificativum si objectum , ut dictum est dr. a.
3. Demum quod tale immediatum speelseativum non stvoluntas Prob. Tum qui a s voluntas foret moralitatis spe . et scativum, nonnisi ratione libertatis moralitatem speei
searet. Vidimus autem art. r. huius q. . num. 3. quM libertas se habet duntaxat ut conditio, at non ut ratio so
malis speei stativa. Et ibidem num. . eonspeximus, quddinvallata libertate vatiari moralitas potest . Tum quia ostenduemus lib. a. de Anima , potentias speeiseati ab acti- a , de noni contra, adeoque voluntas potius habet ab actu speel fieari, quam actum speciscare . Tum demum quia voluntas non est rapax moralitatis, nisi ut subest ra. iioni, delegi; sed hoc habet mediante actu: ergo volun istas specificat ut ab actu , Millis quom actus a voluntate in esse motis speciscetur . prob. min. Leges seruntur de acti. hus, non vero de potentiis , i md nee de habitibus. Adde. quod , ut art. r. citato setipsimus, moralitas est mensurabilitas per legem. Voluntatis autem lilaertas conia
dueit pollos ad agendum sine mensura , ut libertini s
doresaurium detumentat oves dissoluti BIur. g. A R g. r. probando, objectum non eme immediatum speeiseativum. Eatenus per vos objectum est imis mediatum specifieativum , quatenus ad illud immediate actus ordinatur; sed ratio ista nulla est r ergo &e. Prob. min. Etiam actus interlor immediate ad exteriorem ordia natur; ti tamen noti specificatur ab illo tergo flee. Resp. nego min. Ad prob. primites dico. quod nimirum prebat. Siquidem probat, non solilm quod non immedia. id. sed & quod nullo modo ab obiecto 1peciscetur. quem admodum interior actus nullatenus ab exteriori specise tur. Hoe autem nedici seripsit. Praeterea dist. ant. actus interior ordinatur ad exteriorem in se consideratum . ne. go, ut ad medium consequendi objectum, concedo. Cometenim voluntas nequeat per interlotem actum e sequi obiectum, quod est exterius, ideirco imperat actum exateriorem, quo consequatur objectum exterius; non vero intendis actum exteriorem propter seipsum. Hi objectum propter seipsum intendit. Contra. Saltem sequeretur, quod actus exterior speri
scatetue ab obiecto; sed salsum prorsus id est ergo sem per salsum erit , actum speelseati immediatd ab eo , ad
quod immediate Ordinatur. Mas enitescit, quia actus ex. terior immedia id ad objectum tendit, Ec ordinatur. Min. prob. Actus interior specifieatur ab interiori, quoniam diei in bonus, vel malus a honitate, di mali ita actus interioris, quo imperatur. Resp. dist. mai. Spe mearetur Arciae esse raturali, ton-eedo, in esse morali, nego mai. de distincta min. nego
Contra. Ideo speelseatur secundam esse natu tale, quia ad illud ordinatur secundom ege naturale; sed etiam oris dinatur ad illud secundlim esse morater ergo de secundum esse morale immediate ab illo specificaretur. Resp. dist. mai. dc quia alias habet suum esse intrinse-Cum naturale, concedo , secus, nego maj. de distinguo min. ec alias habet in se moralitatem. nego, setas, concedo min. Ec nego cons . Ut namque scripsmus antegre
art. . s. r. num. I. Actus exterior nee iandamentaliter ha-
. bet moralitatem intrinsecam, quia ad istam requiritur libertas ἔ actus autem exterior est liber duntaxat extrinse-cd. de extrinsecam per denominationem.
Λlia ad hoc solutio legi potest apud Gueti nola hie ad x e
ID. Λrg. a. ad idem . Objectum est actui extrinsecum: ergo nequit ei initinseram dare moralitatem. Resp. dist. ant. de alias ordo ad objectum est actui intrinsecus, conoedo, seclis, nego ant. dc conseq, II. Arg. 3. ad idem. Cum quis hune elicit actum vati lonese . τινου, talis actus moraliter honus suam spe in eiseam bonitatem ab objecto non venatur: ergo dcc. Prob.
ant. Bonitas specifica debet desumi ab aliquo specifico, Ac non ab aliquo generim, eo m a genetico bonitas generica desumatur; sed actus ille gaudet bonitate speelsea, dc non tariam generi ea , de alias obiectum talis actus est quid genericum : ergo die. Μia. quo ad p. p. videtur nota, cam inihil queat esse in genete determinato, quin si in specie
determinata, qua ratione a. Phys probavimus, materiam nee supernaturaliter posse absque forma consistere a dc lib. I. Phys nee supernaturaliter esse possibile infinitum in actu
Quo ad a. vero p prob. Obiectum illius actus est bonum h
Resp. primit sis, quod arg. nimium probat. Siquidem probat, non solom quod non speeificetur immediatd, ve- ,rum etiam quod nullo penitus modo ab objecto speeis- ,
. Pra terea nego ant. Ad prob. nego min. qui ad a. p. Ad Prob. dato ant. nego eon seq. Bonum namque in communi inon est totum moralitatis genus, eum genus moralitatis . sit bono, de malo morali eommune.
Dices. saltem non est species aliqua infima moralitatis, cum sit cunctis bonitatis moralitatis speciebus eom. mune; sed actus ille est in specie ultima, com unaquae inque res si in sua ultima specie: ergo Ace. Resp. dist. mai non est species aliqua infima , compa
rat ud ad reliquas virtutes praeter charitatem , concedo . ieomparallud ad charitatis virtutem, subdistinguo, inspectis allis bonitatis moralis speciebus seeucidum proprias particu lares rationes, coneedo, sub altiori ratione, nego maj. cum ira in. de conseq. Etenim quemadmodum sensus communis i quadam sub altiori ratione attingit sngulorum aliorum sen- , suu obiecta, non quidem seeund sim talium objectorum ipartieulares rationes, sed altiori quadam sub ratione i ita ocharitas, quae caeterarum virtutum est veluti Regina quaedam, potest cunctarum obiecta altiori quadam sub ratione attingere , ut in adducto eas u . Ea propter actus ille tota hones. vi veste est actus, quo quis medio Charitatis . habitu proponit imperate caeteris virtutibus suos actus Erea Propria earum cibiecta. Ea ex te habes , quod actus ille Boti lonese Biveraelleitur a etaritatis habitu; ae cohaerenter dis eurrendo , iatius oppositus actus, nimirum voti insone si videre , si- .
vii vola mal/ mitrae foret ab habitu odii, ut inquit Ior S. Th. Alii eum sal m. dleunt, quid primus foret ab habitu iplae affectionis. Et secundus ab habitu malae affectionis.
Alii, ut Mastrius ubi supra in a. sent. disp. s. q .art. R. num Is a. dicunt, actum illum esse quadam ia specie inis
Λlia etiam via inredit Guerinois hie art. a. s. ad s.
Praeterea dici posset , quod quemadmodum non pauci asseverant, eundem actum posse plures smul sortiti m ralitatis speetes, ut conspiciemus infra arti 1. Ita dicere phsi semus, quod posset omnes habere, non quidem ut diversas eonstituunt species , sed eminentiori modo non eua, ac in Homine uolantur vegetali vum, dc sensitivum ,
30쪽
De Moralitate Actuum humanorum. 23
l eon seeunddm quod constitvunt plantam , de Brutum , t Cupressam, Canem , &e seeos eonstituerent Hominem l plantam , de Brutum , sed eminentiori quodam modo .
Tunc vero immediatum speciseativum ejus foret bonitas Ledam moralis , aagerens in se eminentiori quodam moiae unctorum objectorum eaeterarum virtutum honitatem ;nimirum divina ipsa bonitas Ia. Λrg. 4 contra a. p. in savorem Uasqner , probam do , quod natura rationalis si immediatum moralitatis specificativum . Bonitas moralis nil aliud est, quam convenientia ad rati nalem naturam, & malitia moralis dis .conunientia ad talem naturam ; sed convenientia , &disconveniemia speeis eatur ab eo , cujus est eonvenientia, vel disconvenientiar ergo moralitas speelseatur immediatd ii natura rationali. Resp. nego maj. Aliud namque est, quod moralitas talem asserat convenientiam, vel disconvenientiam, aliud
uero quod in ista reos stat . Primum est verum, secum dum est falsum. Quandoquidem moralia bonitas actus in
e sata est, quod Crea objectum moraliter bonum versetur; de ex hoc, quod ei rea objectum bonum versetui, hahet, quod sit rationali naturae eon Mentens. Dices. B mum quodeunque stum est in ada quatione eum
propria mensura ; sed monsura boni respecti νε inspecti ,
est natura, cujus est bonum i effra ab ista speeificatur. Resp. permissa mai squam sal m. ubi supra num ε 3. v lune esse veram de solci transtendentali, non vero de m tali bono nego min. Deus materia foret formae mensina. cum forma sit materiae bonum. Vel illam dist. se . Si tale bonum illam duntaxat respiciat natu iam , eul est bonum, concedo, s respiciat de aliud, nego min. dc eon seq. Bonum siquidem morale respieit naturam rationalem ut finem euι, Objecium veto ut finem ecus gratia. 3. Λrit. s. adeersus 3. p probando in favorem Heraeis rae Scotistae disp.a 8 de peccatis q. a. seut & Angesti cap. a.dc eap. r. quid immediatum moralitatis specificativum fix x, si xe ratio naturalis . In variata lege, tamets Obsectum varietur , manet eadem moralitatis species , ut siquis contra eandem iussitiae legem furetur nummos , vel pallium :d eontra verti lege mutata, tam eis obiectum idem maneat . νariatur moralitas , ut si quis earne vescatur lage probibente, de talem continuet earnium esum lege sublata: ergo &e. Cons. Precatum inquantum malum morale definitur peresse contra legem, nulla habitudinis ad objectum mentione iacta Resp. ad arg. dist. ant. tamets varietur obiectum in esse
naturali, concedo, inesse moris, nego. Etenim tune variatur obiectum materialiter, at non formalit et in esse m ris quia tune tam nummus quam pallium est res aliena, quae ultum speei feat. Item ea in eomestione objectum manet idem in esse duntaxat naturali, at non in esse morali ; quia
sublata lege non est amplius legi dissor me. Ex quo tantomsequitur, quod ultima , de mediate moralitas a lege sp tis eatur, quatenus astus specificatur ab obiecto, de objectam speci Matuta lege. Ad Cons. Resp. quod illa in desultione sumitur tem , non
in seipsa immediath, sed mediatd, quatenus actus vel satur circa objectum, quod est eontra leae m. De quo lege Salmant. non solom ubi supra in tract. de actibus humanis, set om de fusila in tract. de pereatis disp. g. I . Arg. s. contra ult. p. probando in savorem Tu mel
p. 2 q. art. ε disp. 3. q. x. voluntatem eae immediatum
moralitatis specificativum . Bonum definitur per eonumnientiam ad appetitum , sieut verum per eonvenientiam ad intellectum, de malum per distonuenientiam ad volunta. tem , sue appetitum a ergo dcc. Ant. docemus nos in Meth.
Resp. primitet , definitionem illam esse de bono, Ac malo objectivo, quod est ipsum objectum honum , vel malum moraliter ἰ non vero de bono, de malo morali formali, quod est ipse voluntatis actus. Praeterea dieimus, definitionem illam esse relat/ ad ν
luntatem Divinam de primatio, lic/t de seeundatio sit etiam
in Ordine ad voluntatem erratam, ut in Meth. diemus.
Ob idque tant sim sequitur, quod honum objectivum, seuemalum obiectivum morale speciscetur in ordine ad voluntatem Divinam .
Sed quia in Thomisti ea Schola lex, rela id ad quam o, lectum dieitur bonum, vel malum moraliter, est actus in. tellectus, ct non soluntatis: Ide Iret est eonsultius dicta. dum, definitionem illam esse quidem de bono, de malo oh.
iectivo, non tamen morali, sed naturali , ae transcendentali. Bonum autem morale obiectivum debet definiti me eonvenientiam ad legem; sest de malum morale per dinconvenientiam ad legem aeternam, quae est actus Dis inlintellectus ut nobis per legem naturalem, sive per lumen
Denique sui in Meth. definitio illa traditur per connoistata, tam relatio illa ad voluntatem nonnisi de eonnotato
afferatur a bono; scut Eae relatio ad intel lectum a vero.
a. TNter morum regulassupputari obiectum, imo ut regu 1 sam Immediatam eonspeximus antegresso art. cumst immediatum moralitatis actuum speeifieati sum. Sesquoniam sunt aliae, quas diximus esse mediatas, licet alii Eae ierorum velint. esse immediatas: Idelteo impraesentiarum vestigatur quaenam sint; ubi de quo sese habeant ordine
a. Hae in re Scotus quodl. II. Vasqueet p. a. disp. 7 3. 3c disp. 93. ae s . Salas ibi disp. a. sin. a. Suarer ibrdem disp. a.
sea. a. tenent. primam moralitatis tegulam. per Ordinem
ad quam sive actus, si ve odiecta habent esse bona morali.
ter. νel mala, esse ipsam rationalem naturam, ut anteis aedit rationis dictamen, de quam eun aue legem. vetum est tamen, quod sut seripsimus antegresso art. C a. nuin. 3.ὶ Mastrius contendit, quod Scinus nominerationalis naturae sumat. non ipsam substantiam , sue -- titatem naturae rationalis, ut rationis dictamen antecedit, sed rationem naturalem . Reliqui tamen Seotistae interpretantur, ae sequuntur Scotum in primo sensu, in quo se fulgeseotum locutum conspicuum erit eu Moti argumen. to . quod hie β. 3. num. 9 ad 3. arg. diluemus. Thom istae eum S. Th. p. a. A. ra. ait. ε. statuunt, primam moralitatis regulam esse legem aeternam ut iri mente
Divina existentem; pro mam uero res pecto obiecti s litae
mediatam respectu actus 3 esse rationis nos rae ductamen quatenus praefatam participat legem, eique subordinatur. 9t. ad praefatum ait Medi na, Cutiel, Alsarer ibi disp.
a 3 o. Tu mel disp. r. et disp. Io. Cornein excaleeama disp.Α duh. a. Greg. Mart. Salmant. ttact. t a. disp. a. dub. D Cum quibus .
natura secandum se, ut rationis dictamen
Uo ad p. dea. p. est expressa D. m. p. a. o. r. art.ε.
de q. a de malo are. 4. Ecq. s. de virtutibus art. a. Ee explieatius eadem p. a. ' I9. art. . cujus verba exseribunt Salm ubi supra num. ε 3.
. Proh r. Quo ad p. p. Tum quia bonitas, di malitia
moralis in actibus humanis attenditur per ordinem, de dire.ctionem ad ultimum snem vitae humanae, quique proinde est primus in intentiore: ergo illa erit prima regula, quae
prima fuerit huius ordinis ratio; sed haee haud alia esse potest, nisi ratio existens in Deo, quae dieitur eius lex aeterna r seut nec alius, quam ipse Deus potest esse primum dirigens in praedictum finem: ergo Ece. Tum quia prima regula debet esse a se indefectibilis in dirigendo, de regulando scut primum principium est inde ibile in operando; sed nulla erratura potest habere ex se indefectibilitatem in oris dine morali, quemadmodum nulla potest esse per se impet-eabilis: ergo prima hujuste ordinis regula nequit esse quidereatum , proindeque erit ipsa ratio directionis evistentia lamente Divina, quae lex aeterna a nobis compellatur. s. pto quoad a. p. illa est proxima moralliatis regula, quae in virtute resulae primae tanquam eius participatio diru