Universa philosophia aristotelicotomistica, veterum, recentiumque, præsertim Maignani, Cartesi, Gassendi, &c. placita non segniter excutiens, in quatuor distribuita tomos. Authore P.F. Joanne Syri ... Tomus primus quartus Tomus quartus Ethicam, et Me

발행: 1719년

분량: 143페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

git Immediatd actus motales; si re per quam nobis ipsa aere 4na lex, ct ptima regula propo itur . quam sequamur; sed

hoe est rationis ditiamene ergo istud erit seeunda regula. , ε. Quo ad 3. dc ult. p. probata extat per dicta antegresso ρ a. num. 3. Et praeterea suadetur se . Restula formalis moralitatis debet regulare , de determinare morali modo, hoe est propcinendo , praecipiendo, Ne sed rationalis natura ut antecedit rationis dictamen , non hoc modo eon. currit, elim moueat per modum naturaeiergo rationalis

natura ut antecedit rationis dictamen nequit esse formalis regula moralitatis. Vid Salmant. ubi supra num. 72.

I. A Rg. i. contra p. 3c a. p. Si regula solet lex , quaeli. Lx het moralitas ioret legi consormis. eam omne teia gulatum debeat suae conformati regulae, seque etiam malitia moralis foret legi consormis; ted hoc esset totam evertere moralitatem: ergo dce.

Cons. Si tegula solet lex , omnis actus legis adimpletivus solet bonus moraliter, sicut & omnis transgressivus foret malus; sed nonnunquam lex adimpletur per a tum , nulla morali honitate gaudentem, ut si quispiam saeto intei sit propter inanem gloriam, implet piaeceptum , ut vel nos dicemus in trach. de legibus q. s. quaesito a. ponendo postati. s. . ea 3. dc nullam obtinet in actu illo moralem boni. tatem , quia pravi sinis circumstantia ex toto impedit rergo flce. Resp. ad arg. nego sequelam mai. Et ad annexam prob. habes ex dictis antegreabar t. s. a. num. ε. qudd verum id solet, si regularetur per legem intranstiud: regulatur auistem per respectum, de ordinem, si ve relationem ad legem ;quae relatici potest esse vel consormitatis, vel difformitatis,sie ut luculenter ibi ea plieuimus . Vid. ibi. Contra. Plura sunt, quae antequam lege praecipiantur, uel prohibeantur intelligimus, esse bona, vel mala eu sola habitudine eonvenientiae, vel disconvenientiae ad rationa-lam naturam: ergo istorum bonitas, vel malitia nee per ordinem ad legem regulatur. Prob. ant. In his, quae praeacipiuntur, vel prohibent ut lege naturae, V. G prius est,

quod amor Dei sit bonus, quam quod lege praeeipiatur, com ideo praeeipiatur, quia bonus est: dc similitet odium

Dei ideireo prohibeatur, quia malum est . Resp. quod ad hoc nitet ex dictis art. a. 3. sub num. s. ad i. arg. huiuscemodi pro priori ad legem intelligi mala vel bona duntaxat fundamentaliter proxime), at non se maliter . Sanὸ idem fieri arp. posset de rationali natura, com ideo conveniant rationali naturae, quia sunt bona , de ideo disconveniant , quia sunt mala . Dices. Tametsi Deus non praecepisset amorem sui, nee

prohibuisset odium sui , adhue primus foret laude dignus,

de secundum vituperabile: ergo Ece. Resp. ut supra sole laude, aut vituperio digna, dignitate duntaxat sundamentali, at non formali. Inst. ex Salas Τa meis Homo non haberet Superiorem, vel ab eo non gubernatetur per legem, adhuc foret agens motale, de operaretur bene, dando eleemosynam, mald

autem mentiendo, surando, Acc. ergo &e. Rela dis . ant. operaretur ut agens morale tie repugnanister, concido, non repugnanter, nego . Quemadmodum

namque Homo s non haberet principium efficiens , tune vel non haberet esse, vel soret ens a se, dc primum princi . pium: ita nis habetet superiorem, a quo gubernaretur, dein finem ultimum, tune vel non operaretur moraliter foris

maliter, sed duntaxat fundamentaliter, vel esset ipse ulli.

reus finis. Item ni primam haberet regulam, nimirum legem aeteris nam, per quam dirigeretur tune, vel nee bene, nee malis

pelatetur; vel ipse foret prima regula. Quod repugnans eli, non sectis, ae repugnet, esse primum e sciens. Sed de his susiils, Deo danie in tract. de legibus q. a.

ali. a. s. 3. per totum 6. illum. Inst. post te inci . in Deo extant actus moraliter honi boni.

t te misericordiae , iustitiae , &e. sed te pectu Dei nullaeviat lex, ut vel S. Th. docet P. a. q. 9 3. art. 4. ad a. ergo moralis bonitas non dependet a lege.

Resp. nego mia. ut namque I eo dante, dicemus in tract. Me legibus q. a. ait. I. s. 3. ad 6. dc magis ad r. arg. Lex aeterna est verὰ, ct inopi id lex. non tantom ut respicit creaturas, versim etiam ut Divinas respicit act icines. Non quidem quoad actum secundarium levis, qui est dirigeres elim actiones Divinae nullo dirigentesim ex se ad bonum tendentes in sed quo ad actum duntaxat legis plimarium, qui est reddere bona, vel mala moralitet formaliter objecta, raecipiendo ea, aut prohibendo. Et se intelligendus venit Th. vel de lege ab alio data. Et in Deo vertim extat imperium, non solom politieum, quo ereaturis imperat,

velum etiam monalchi eum , quo suam movet voluntatem,

eique practies intimat quid agendum,& volendum iuxta Di uinae rationis conceptum. Ad quod virtualis suffieit distin ctio quae Divinam Inter voluntatem, Ze rationem versatur. Ad Cons. Resp. quod nos loquimur de per se. Eo autem in easu actus ille per accidens non est bonus ex impedimento extrinseco, ex mala nempe insentione, qua impeditur resultantia illius moralis bonitatis saltem formaliter eomple. te.Ea propter actus ille tune est smpliciter malus, mon ex eo, quod sit contra legem mardantem sacri auditionem, sed quia est contra legem mandantem, omnia ordinari in Deum, vel explielid, vel saltem implieitd, nimirum or. ditiando in finem honestum, comprehensam illo in Deca. logi praecepto diliges Dominum Deum ruatim, ΘΔΛlia ad hoc solutio adhibetur a Sal m. p. a. tract. I . disp.

s. dub i. s. s num .aa. ad a. arg.

g. Arg. a. Nonnulli extant actus moraliter boni, qui sub nullius legis obligatione cadunt, ut sunt actus consilii,

de supererogationis: erg dce. Respondent Salm. p. a. tias. I. disp. I. dub.ε. g. 3 . 77.

quod actus illi tametsi non radant sub lege absolute, cadunt sub obligatione legis ex suppositione, quia ex supposticine quod sani, praecipiuntur ben/ fieri. De hae doctrina nonnulla, Deo dante dicemus In tract de legibus '. 3. quae erit de lege naturali ait. a. s. 3. ad 4. arg. Sed quicquid modo de hoc sit, aliter.

Resp. opera e siti esse moraliter bona sne eonformitate ad legem piaecipientem illa immediate, non vero sine con- imitate ad legem praeeipientem illa mediate. Opera siqui dem eonsilii sunt bona, quatenus sunt media conducentia ad observantiam praeceptorum; non quidem necessaria sim.pliciter, sed ad melius. dc iacilius esse. Sie mgtessus Reli. gionis adimendo impedimenta eutae seeularis magis conduiscit ad unionem cum Deo per Charitatem, ad quam tenemur ex praecepto : de Virginitas separando ab experientia delectationis venerea licito in concubito eonducit magis ad non concuti scendum illicitum, de sacili sis praellat vaeare Divinis tollendo matrimonii curas. Vel denique Resp. quod dum dicitur, primam moralita tis tegulam esse legem. sumi legem laid dictam, compre. hendendo etiam consitum, at non presed pro solo obligativo.

s. Arg. 3. contra a. p. argumento Seoti quodl. 8. Quodvis iudieium aliquam supponit mensuram, in qua certitudo eius iandetur: ergo ut iudieiuna, & dictamen rationis no strae moralem dirigens a ct um. st certum , dc firmum debet in aliquo alio landari, quod sit certitudinis suae regula, sed non eli excogitabile aliud, in quo sundetur, nis rationalis natura, ejusque inclinatior ergo ista est regula potissimatum illius iudicii, tum actus moralis, ei rea quem versatur Cons. Cujuslibet iudieii veritas sumit ut ex veritate rei iti. dleatae, cum eatenus verum sit, quatenus res, de qua iudieat ita se habet, sicut Philosophus inquit in post pratilica. mentis, ab eo, quod res est, vel non est, propostionem dici vetam, vel salsam: ergo rationis dictamen iudieans de convenientia, aut disconvenientia objecti potios regulato e ab eis, quam si earum regula, dc mensura. Vestiganda igitur alia est regula, quae esse non poterit, nis rationalis

natura.

Resp. eum Salmant. p. a. trae . I . disp. a. dub s. num. 3.

concedendo, ant. loquendo de judicio creato, quod ex seia ipso non est prima suae certitudinis regula r de concedendrimue primum consequens, sed negando subit latam miti icendo , quod id , in quo judicii illius certitudo ititatione iudicit practici landatur, est ipsa aeterna, & ln-

creata Dei lex, a qua tanquam a prima regula ordinis motalis lassicientem sortitur certitudinem, ut In virtute ejus possit proximἡ tegulare actus humanos, de ad ulti reum dirigere finem. Ad Coos. Resp. cum iisdem edi D. Th. q. r. de viris tutibus

32쪽

tutibus ardi a 3. an . esse veram loquendo de iudielo speeula isti ν , quod mensuratur a re spe labili, at non de iudieriptinim . quia hoc in potios mensura rei operatae , di eu.iuslibet certitudinis in illa repertae. Meundo . Ex eodem D. Thum. parti a. quaest. 92. an. 3. ad a. ubi diseudam , induit , quid rario ε mana seandam se son es regula rerum , sed mines inpia ει narων lito Iudita Dat reguia quaedam seuera in Ies, o mensura omnium eorum , quae suas pre hominem

agenda .

De Speciebus Moralitatis.

Omparata notione quidditatis moralitatis , reatiquum est, ut notio divisonis, sive multiplicitatis specifieae ejusdem comparetur. Undd

a. A ras sub terminis proponi controversa Ista eonsue o vit, num nimirum indisseν enata fit vera minatio satis spes ea; eo quod exploratum cunctis est, bonitatem, di malitiam esse ver/, re propri/species moralitatis; pro odeque de sola indifferentia dissidium manet.

. Duae in hoc quo ue certamen congrediuntur opiniones.

Prima desistit, mota litatem adaequald dividi in bonitatem, di malitiam, ita quod indisserentia non sit membrum e .erahens, & di sidens moralitatis genus . Hane excipiuntinuisulii etiam ex Thomistia p. a. ut Draria, Salmant. G mee . Guerinois hic, Cornello, quibus adsipolantur alii , vit Curiel, Lorca, Μentes nos, & alit . Secunda tuetur, etiam indisserentiam inter mortalitatis speetes supputandam esse Istam tutantur Ommunios Thoamissaeps. ut Medina, Gregor. Martinea, Ioannes 1 s. Th. I Mephonius Baptissa, di alit . Quam tem immerito

Mastrius in a. sent. disp. s. q. a. dubit. I. n. 34. dixit. primam sententiam esse communem Thramissarum . Hane eandem secundam Opinionem tenet D. Bonaventuta in a. m. dis 41. Mastrius locci nuperrimet relato num. 3 s. di cena . esse communem Scinistarum. Item vasquer, α

Non tantum sonitas , o mantia , verum is adsterentia es Inter moν δειaris speetes supputanda. onsormior videtur ments S. Th. quia non semel tria Illa pereenset membra, dividentia moralitatem, ac

praeiertim q. a. de malo art. s. explacate actum humanum

dividit sublatione actus moralis in bonum, inatum , di indifferentem hisce verbis r fi Io uamur de daeti morati δε- ιuadam suam speciem, fie nan omnis actus moratis es bonus , ef maus, sed es at quis sadstoens. Item p.

a. q.s .art. a.d et, quod lex tripliem habet actum, nimirum pras bere .pνaeeipere , ex permitiere . Qua ex re imseri , quod tres sunt humanorum actuum dissetentia , ita ut quidam snt boni ex genere suo, quidam sint ex genere suo mali. di cuidam sitit ex genere suo indifferentes. Respondent Salm D. Th. sumere actum moralem, moistit idem est, ae liber, intellige libertate duntaxat physea ,

at non morali.

At solutio ista mini md eohaeret tam verbis D. m. qui diloquitur de actu morali secundom suam speciem. Et maguel gatur ab ejus mente p. a. q 92. art a. ubi inter legis actus

supputat hoe, quod est permittere . Ea ex re . Proh Moralitas est relatici saltem mediata, respectus,sns Usiiινδε PLI. Tom IV.

sive habitudo subiectionis ad legem, sue postea ista relatiost initin ea, s se duntaxat extrinseca , sive realis, sive ra ticinia , juxta diuersorum diversas opiniones, ut q. anteptentiari. a. ospeximus . sed talis relatio , sue respectui eae non tant sim in bonitate, & malitia, seram etiam in indisia serenita a ergo M. Prob. min. In boni ate adest habitudcieonvenientiae ad Iegem vel praecipientem, vel prohibentem plo malitia adest habitudo diston venientiae ad legem vel prae ei pientem, vel prohibentem . In indisserentia adest habitudo convenientiae ad legem ut permittentem. Vel tutis dicunt in honitate adest habitudo subjectionis ad legem p modum convenientis 'i in malitia ad n habitudo subjecticianis ad legem per modum di se uenientia ; re tandem in im disserentia adest subiectionis habitudo ad legem, ndo per modum eonvenientis, nee per modum diseonveniemia, ted per modum tolerati, ae permissi Per quia tesellitur responsum Salmant. direntium, talem actum esse a voluntate duntaxat ut potentia physea , ae lubertate physica, sicut re in ordine ad objectum in esse ph

seo, di naturali, at non in esse motis . Resellitur, inquam : quoniam, ut probatum est proceadit a voluntate eum respicientia ad legem, ae advertentia,

di in ordine ad objectum, non tantam ut dieit delectabilita. tem physi eam, velum etiam ut praescindentein post lud . di non sol sim negativis 1 bonitate, & malitia, nimirum ut toleratum, & permissum a lege, adeoque eum habitu ἀ

ne ad legem. I . .

Resellitur deinde etiam solutio Guertnoia , dicentis , actum illum subjiei legi, non propeid, sed duntaxat impinapii 4, di negat iud, quatenus de illo sex non eurat. Resellitur, inquam. Sionidem quod subactu legis radit. postive illi labiicitur : actus autem indisserens subiieitur actui legis permissi uo, quia ut eum D. Th. vidimus fles. Isidoro, tres sunt legis actus , nimirum praee pete, pio hibete , S permittere. Goetinois dieit . quid S. Th. Ibi sumit pro postivo peris mittere, quod est dispensare, at non pro permittere negati τὰ ut in ea se de re indistenti. Λst diei hoe nullatenus debet, ae potest. Siquidem aduersatur, non solum Divo Thomae, verom etiam Is M. eo Quandoquidem Λngelieus ubi supta docebat, tres esse legis alius p. I.q et .ari a i rg.sedeontra ex Ilidorci 3 Etym l. omnis, inquit, Da aut perinfit e Λευ d U. C Mνιν δεοιιν petar 'aemium s aur vetar, ut quod sarem eum Vita num nuptias natu Iusta petere . aut punit, ιι ut eaedem Deo ι, captu Hectatur. Permitte te autem ,

quod vir sortis petat praemium non est ulla iRlege dispensa. te, cum nulla id prohibeat lex. idque pluribus aliis ineon. a milibus permisi ibus potest exemplis illustrati. Multri minus dies potest, qu/d permittere si duntaxat

metaphorict actus, ut innuere Sal m. videntur. Multomimbs, inquam, eum ab Isidoro, & D. Th uM eum aliis eoiinmeretur legis actibus, adeoque sicut alii sunt proprie legis actus, ita ille, die. . . I I Ladversariorum argumentationes ἐρH-πιών. s. A Rg. a Moralitas sive in actibus , s. e lo obiectis haud uix aliud est, quam habitudo subiectionis ad rationem tanquam ad regulam ἱ sed tant om per modum bonitatis, &D mali.

33쪽

as laesio quinto

malis ista esti potes ergo non est dabilis tertia species.

quae sub his nori etantineatur. proindeque indistentia non est alla moralitatis species Proh mini Tantummodo per modum e sententis, & disconvenientis esse potest; sed In ipsa convenientia ad legem stat bonitas, de in disconvenientiam litia moralis: ergo die Maj quae sola uidetur Indigere probatione. suadetur. Esse eonyeniens, & esse disconveniens in eo, quod subest πgulae, opponuntur immediat/, scute veniens, ct non conveniens; sed inter ea , quae immediatd. nuntur nora cadit medium, ademquς debet necessario unuto ex illas subsecto convenire: eris

Resp. nego min. Ad prob permita mai. squam respuere plerique solent, lic/t eos iesutent Salm a diit min. in insacon sententia ad legem praecipientem, vel prohibentem stat bonitas moralis . coneiaci, in ipsa co venientia ad legem ut permittentem . nego min. ti conseq Responsum nitet ex dictis antegresso n. . ubi eonspeximus, quod habitudo convementiae ad legem ut permittentem est indifferentia.

Meole ibi dicta, & hie applica.

Contra. Quod a regula. sve lege, est duntaxat permisissim non radit sub illa: ergo nullam dicit habitudinem ad illam. Prob. ant. De quo sex nullatenus curat, non cadit sub lege; sed lex de eo, quod permittit, nullatenus curat et mactate. Prob min. Non eurat nec quia sat . nee quod non sate ergo M. Resp. nego ant. Ad prob. eo edo maj. s nullatenus euis rei, de dist. min. nullatenus curat praecipere, aut prohibe.

. eo edo. nni latenus curat permittere, nego min. adcubus prob. dato ant. disteonsequens eodem modo . Solutio

iterum patescit ex dactis, hie redintegrandis. Noe νeto admonitus f s. quod fit hic sermo. non deperis missone . quae etiam aliquid illieitum permittit, non immis ditiva, At qua Deus permittere dieitui meeata; sed de per. missione veluti eoncessiva, qua lieita seri quiequam potest . ut notavit S. Th. p. s. q. sa. art. a. ex IndoIO a. etl.

ἡ.cap 3s, ε. Arg. a. ex Guerimis. vera, &propriἡ dicta mora. thatis species debet esse quid positivum sinter genus quippe. di speciem proportio necessaria est , ideireo quando genu est quid positi. um , etiam speetes se quid post tuum est

necesse'. moralitas autem in eommuni ex unanimi Λutho.

rum doctrina est quid positivum a sed indisserentia est quid

potius nesativum. non vero postivum : e go &e ptob. min. Indifferentia is easu est negatio bonitatis, & mali. tiae moralia, quae est quibusdam in actibus nostris ex par. te ob ectorum ipsorum eum non repugnant a , sed eum capacitate ad illas habendas aliunde . nimirum ad ipsas ex ei reumstantiis bonis, vel malis accipiendas; Ita ut eatenus aliqui actus nostri snt in genere morali, quatenus ex parte objecti neque boni sunt, neque mali moraliter, lices ex patre cireumstantiarum interdum boni, vel mali reddantur: ergo &c. Resp. permissa mai. t quam respueret Araum . volens malitiam moralem pereati. etiam mmmissionis stam es.se in mera rectitudinis privatione, ut seripsimus q antea. ω4 art a n. a. nego min. s loquamur in sensu forma. Il. Λdprob. dist. ant. eo secutiud, concedo, pro sermali.

nego aut & eoose' Quandoquidem pro sot mali dieit ha-titudinem eonvenientiae ad legem ut permittentem. Ad quod posteae sequitur. quod non dicat habitudinem eonis venientiae, vel dii invenientiae ad eandem legem ut praeoci plentem , vel prohibentem , seu negatio bonitatis , de malitiae moralis i sicut subsistentia dieit pro sot mali esse terminum, di complementum, de eonsequenti vero nega. tionem essendi in alio ut in supposto. . Arg. 3. ex D. Th. qui p. a.o ε. praesertim art. s. in cory dc ad 4. Ex art. . nominat actum bonum, de actum malam moraliter, nulla mentione facta actus indisserenistis: ergo die.

Resp. nihil inde sequi eontra nos. Quandoquidem ibi tametsi mentionem actus indifferentis minimὰ saciat . nee

tamen eum respuit . Et quamquam mentionem non se.

cetit ibi , tamen mentionem esus alibi facit , praesertim locis citatis , nobis n. P

g. I. a. Tri I xl fimaI. Quandoquidem eum D. m. pa. qllo.

I art ε. ex in x. ι ent. dist . o. art a.&q. a de mal art. s. ad 7. cuncti empto Gabi tela, Conrado , de Nati inea a exploratum' est, posse eundem actum esse succeda

ted in specie boni , de mali inotali ι . Etenim si Titius

mediam ante seriae qui rear nollem ea inibus vescam , liis cit8 operatur, is recto cum ordine ad bonum finem id secerit, meritor it operatur , juvia illud Apos . qui man- eae , dom Ba mandutiae, vi a. Corinth. Me manda

earis ste ιιιιιιι , fite aliud facie s , omnia in gloriam D s se se; si uero media labente nocte absque ratiora. hili causa in eodem perseveret actu perperam moraliter agit, quia illici ut operatur. ob aeque idem numero eo. mestionis actus de bono dc lieitu motaliter. malus, de illicitus evadet. Item si Sabbato paυ id ante mediam noctem carnibus peltatur, perperam moraliter apit; s vero hune actum persequatur media labente nocte potest bend moraliter operari.

Si ob iciat ut , quod neque suecessi σὰ potest eadem rea esse duplici in speete, praecipue opposita , naturali: ergo neque in eupliei specie morali, praesettim opposta. Resp. dist. ant. nequit esse in duplici specie essentiali . concedo, aceidentali. nego ant & conseq. Potest namque eadem rea ege calida , oc sigida lueeessi τὰ , lices noti simul. Ob idque rettitquetur arg. cum si entitas actus a ei dentalis. Qua ri te habes, quod dum hie uestigatur. viam idem actas , die. non sumitur actus ille, qui sit unicus genere vel specie in esse motis scom in hoe genere bonitas, di malitia snt differentiae essent tales 3 sed in esse physe . itapropter quemadmodum hae latione eadem piopositio iin maletia contingenti potest trans te de vera in saliam, i ut in Meth defensabimus. ita die. a. Totus liaque diis cultatis nodus stus in eo est, num ueat esse simul ex obiecto bonus. & ex fine malus. vel contra malus ex objecto, & bonus moraliter ea sae. Qua in te duarum opinionum Prima asperat, volens, quod com Caius v. G elee. imosynam elargitur ob inanem gloriam, talis actus sit m a. ilus moralitet eu illo sne pravo, & smul bonus ex o lecto Hane post Caiet. p. a q 12. art.f. aliisque in locis a i

uerinois citatis, amplexati sunt Almay in rati. i. mo rat . eap ia. Corduba lib a. quaest. a I. & G tanad controu. a.

secundam abnuit, quam omnes ellei piunt Thom istae .s Cajetanum demas Thomistis adsipulantur VasqueE , sums, Salas. valentia, Montesin. Amicus, Aversa .

Attiaga, Mastilua, ct reliqui. quos propriis locis etiam

Salmant.

tum p. a q. Is .art. . ad a. Et

4. Pe b. ratione eiusdem p a. q ra art. . ad Quilibet singularis desectus causat malum , cum bonum causetur ex integra eausa, ut D. Dionysus cap 4. de Divinis nominibus habet: ergo quamquam malilla finis possit viti

re, di deturpare objecti bonitatem . haud tamen potest fianis bonitas obiecti malitiam honestare, adeoque die.

s. Pr b. a. eodem eum Angelico eadem p. a. q. s. it. I.

ad a. Cum quis vult aliquod de se bonum ob reatum hia inem . esto congrediamur duo, quae securram se sunt disciminei pia, unum nimirum bonum . & alterum malom et tamen pio ut se sunt unum duntaxat principium malum iergo actus et it smplicitet malus . & nullatenus bonus .

Piob ant. Tune objectum illud quamquam de se honum ,

attin

34쪽

De Specistas Moralitatis.

attingitur eadem sub ratione mali, sub qua attingitur s-

is ille: ergo ut unum, atque idem se habet eum sine illo. Prob. ant. Quoties Homo vult aliquod sub aliqua ratione ad malum conducente, vult illud ea sub ratione reali , ad quam eonducit, sed elim Homo vult objectum de se bonum propter malum sinem, vult illud sub ratione eon. dueente ad dictum malum finem: ergo dce. Prob. ant. Tanes quidem illam reduplleat rationem formalem. quia vult illud teduplicitive ut ad malum illud dueli Mio. eodem suadetur modo . quoniam uult illud resuplicantet ut ad

malum finem dueens.

Cons. Qui vult obiectum aliquod de se bnnum propter malum snem, vult illud ut malum ; quia uult illud ut medium dueens ad malum . Quod autem ducit ad malum,

nonnis malum est ut tale.

Diees, qnod illud vult objectum sub ratione boni flemali simul , quia qui eleemosynam dat propter inanem gloriam dupliei potest serri motivo, nimirum, de subi

vandi alienam miseriam, de auram eaptandi. Sed Contra primodo in I pari . Nequit intellectus eundem per actum idem attingere objectum subratione veri simul de salsi: ergri nee voluntas eundem per actum Idem attingere objectum sub ratione boni simul, & mali. Non minils namque opponuntur bonum , dg malum , quam verum , de salsum . Praeterea. Respectu eiusdem actus voluntas esto sortiti queat duos fines simul labordinatos , secos tamen disparatos ; bonum autem, & malum nequeunt in virem su,

ordinari 26. Idem dieas quando quis vult objectum de se malum propter bonum finem , V. G. surtum ob eleemosynam danis dam . Siquidem & tune illum vult snem bonum sis, ea illius mali ratione, ad quod movet dictum furem , quia volt snem ut illud ad surtum eoodueentem. Et san8 quemadmodum sinis ad bonum inducens bonus est, se sinis ad malum induiscens malus quoque esse debet. Ille autem sinis, nimirum eleemosyna trahit illum ad furtum, adeoque mala est; non

quidem absoluia, de de se, sed ut volita ab eo, qui furati

vult, ut eleemosynam elargiatur .

Et haec est doctrina D. Th. p a. q. Is . art. . ad 3. ubi ad Me, inquit, qu3d sis eo antas bona , requiritur quod

sis bona sub statione boa , ides quod velis honum

propter Donum.

r. Idem tandem dieas, quando objectum de se nn maliqua a meitur cireunstantia mala , ut V. G. reddere de istum in loeo sacro. Tune namque ea eireun statia tam eis desest mera circunstaritia, tamen induit quodammodo ratio

nem objecti i quia qui ψult o Mectum illud , vult illisa in ea et te stantia assectum. Et quamuis et reunstantia illa abs lute loquendo non sit per se volita , nihilominos hie , fletu ne est per se volita 'ae dilectρ intenta saltem implieite , elim hie, & nune habeat per se assicere obiectum, non quidem absoluia inspectum, sed ut hie, de nunc obtinendom . profecti qui debitum reddere volt in loco saero, non inistendit reddere debitom ut tale, seu reddere debitum, ut d bitum, chm non debitum, sed indebitum se In tali loeo . Solum itaque deleelationem intendit, quae sane de se non hora moraliter est, fle pejor tali esset tur ei reunstantia :pessima vero si id faciae , ut injuriam foeo inurat sacro, ideli in loci eontemptum, ut magis infra art. . si I. Ad l. εκ etiam

ad ultim. arg.

Addo quod objectum nequit esse bonum moraliter his eon sonum si rationi. Quoties autem Nectum de se bonum est propter pravum finem'hei s lx honus est otia

tinendus per medium malum ; vel praua aliqu4 ei rennstantia comitatur non est rationi cohaerens I eum synteress di.ctet esse abstinendum .

g. R R i. Qulv. G. ieiunat ob inanem gloriam, Implet ieiunii praeceptum , sed impleri praereptum

nequit per actum malam r ergo ieiunium ob inanis gloriae finem est bonum saltem secundum quid . ini. est communis doctrina Seriptorum ue is demptis, de a nobis Deo dante tradetur intract. de legibus q. s. sub finem quaesito x. Meat. Min. veto prob. Lex non praecipit actum, nis bonum, is

eos saeae eine . Ac non lex . . . . . u

Resp. nego min. Nam futtatim doretur, Ec nos dict. must etiam per actum peceaminosum potest legi satisfieri ,

ut ab eo, cui audit sacrum animo visendi mulierem dee. Ad prob dist. ant. nis actum bonum ex objecto secundum rem in esse moris, concedo, secundom modum, qua esthene, vel male fieri, nego. Ut namque habet S. Th. p. E. q.sε. art. 3 ad x Acq. o art .s. & r . acalibi, modus imis plendi praeceptum non radit sub praecepto, sed duntaxat substantia actus. Und/ ad summum praeeipit actum internum, qui est eum externo con exus, qui i nonnullis diei. tur modus intrinsecus ipsos actus, ut V. G. eum attentio ne ossietum recitare. ob idque et lam qui ob inanem gloriam eium recitaret attentd eum intentione satissaeiendi, saceret satis illi praecepto.

Nonnulla de sacrilega communione pasehall, & annuali consessione direntur in fine huiuste solutionis. Contra. Finis legis est facere Mnos subditos; sed sub. diti sunt boni me hoe, quod hetia bonum faetant : erisgo & modum praecipit. Maj. est eommunis doctrina eum D. Τh. p a. q s Resp. dist. mai. ita quod talis snis ea dat sub praecepto ,

ct obligatione, nego, ita ut si quid intentum ut non obligaliud, concedo. Sic intentio rei praeceptae, & modus ex par te praerepti radit sub praeeepto, imo est vita, de forma prae repti. Λe modus se tenens ex parte implentis, definis petpraeeeptum intentus, qui est sarere bonos subditos, non ea- dli sub praecepto: ob idque S. Thom. pati. a quaest. 9ε. art3. ad ,. dixit, finem legis non eadere sub lege, ut terni tur in exemptot post O praecepti jeiunii, quod habet pro sne

carnis macerationem, de elevationem mentis in Deum ,

ju2ia illud, qui corporati Joania utita eo νιm s , men rem elatas & tamen implere illud potes, tametsi laute

unica eomestione cibos non vetitos medas, de titillatenus earo per illud mareretur, ae mens in Deum eleuetur. In quo diseri manatur praeceptum Charitatis ah aliis praeisceptis iuris Divini, naturalis, aut humani. Haec siquidem in s naulati impleti nossunt. iam eis piauo fine actus ad imis pletivus vitietur. Non vero Charitatis piaereptum, quod eu se respicit ultimum finem Divinum. Et se non potesti pleti prava eum intem lone stila errati, ut seribit S. Th.

Idem lassi 'diectur de legibut'maeespientibus etiam

modum.

Praeterea dist. mal. Finis legis est sarere bonos stMItos, is ponendo interventum alterius legis piri plantis modo eoncedo, secos, nego maj. de data mina nego eons . Qui lnamque ob inanis gloriae finem dat indigenti el/emosynam, tamets impleat praeceptum obligant ad eleemosynam, pro Indeque eontra istud mini md pecce : tamen pereat oonitu legem, mohibentem inanem gloriam. XSit aliud pulthium exemplum D. ΤΗ. p x. q. Oct. tittito. Plaeeipitur nobis. honorare parentes. Per hoe ptaeceptum non adigimur parentes honorare ex charitate, sed praecisa obligamur honorare nios. obligamur tamen honorare parentes ex Charitate per aliud praereptum , nimirum duues Dominam Deum ratim quod est primum deealdigi praeceptum, dg per quod obligamur cuncta in Deum omi

nare .

Hie libet subjicere ex Salmandi doctrinam quandam D.

Th. p. a. q. O . art. s. Leges in doplici esse di serentia

Quaedam dantur de actibiis humanis praeeisfl quo ad substa tiam, de retitatem physicam, seus quod idem est ut ad

innitatem objectivam , ut quae praecipit sieeurrere indigenisti, audire sacrum, de hujusmodi. Aliae vero dantur est modo, de fine actuum , dc consequenter eorum dehonesta-ae, de bonitate formali, non quasi sot malis honitas immedicite sub lege cadat, quia eadit ex parte sundamenti quie- quid requiritur. ut resultee, sevise divisse iidem Salm. --rum in tractde vitiis, dc peceatis dim s. dub. a. ut i x ptu. dent lae, quae praeeipit, in morales actus debito modo fiant;

de praeceptum de dilectione Dei, quo jubemur illos omne in Del gloriam saltem stituatit et relatre, juxta illud ad Cor. sive maudaeatis, fidis διι ιιι. Fie isI ad γ arae sis, ι nrtiolam Dei fac te. Leges igitue, quae dantur de sola actus substantia adimpleri possunt per actum qdi nullam bonitatem formalam habet, dummodo ei rea obiectum num versetur, & si honus tristeriaiker, ut eo stingit in exemplis adductis. Lex namque de s eurroedis egenis prae cipit duntaxat substantiam actus eleemo nae ; & lex de aviadlendo saero auditionem sacri seeundam substas tiara .

D , Qua

35쪽

quaesto quinta

Qua eκ te insem Ego rationem . quare non satisfacit Paseialis communionis praecepto insignt eommunitans s euiua oppositum damnavit Innoc. Papa XI. anno Is s. num s. o quia nimirum ista est lex praecipiens etiam mmdum, quia Concilium Lateranense cari omnes utriusque sexu, decernit , Eucharistiam ad minus in Paschate de . here sumi. & quidem νeverearer haud auum reverenter sumit communieans sacrileg8. Qui autem seienter in νalidd e stetur . ideo ron satissaeie annuae eonsessionis praecepto serius oppositum eoosaeit Alex. VII. anno t6s s. n. a quia talis consessio e non valida, non est gaeram talis, quam, nimirum Sacramentalem, Eccles a praecipit. At qui ob inania gloriae finem dat eleemosynam, valid/ dat. s. Ars s Bonitas ex obiecto est actui essentialis r ergo oraepediti haud potest. ne et proveniat ex objecto hono, Iliae malum propter finem volito. Resp. dist. maj. si actus tendat in illud ut bonum m

raliter . eoncedo, Desis nego . Tunc autem tametsi oboiectum si de se moraliter bonum ; ab actu tamen illo non attingit, ut tale, idest ut legi consor me, sed sub ra. tione mas l. sub qua prooedit finis ille, ad quem ducit

ut ex diala anteacto si a. nitescit. Idcirco iune est actus illius obiectum ut malum.

Diras. Actus tendit in illud ut legi conseime; sed ut

leat e forme est bonum, quoniam ut q. praecedenti art. ult. seripsimus, regula est lex: ergo tendit in illud ut bonum. Prob. min. Per talem actum, ut praegresso nure, g. dictum

est. implet legem: ergo M.

Resp. nego ant. M prob. nego iterum ant. euius ad prob.

dat ant. nego e seq. Etenim ad legem implendam sat est. quod quis faelat rem, quae alias est legi conformis, ta meis non modo virtuosi; nimirum faciendo illam reduis plieati τὰ ut legi e Bemem, quia modus implendi piae ceptum non cadit sub praecepto, ut hactenus dictum est . Inst. Qui urgente praeopto elargitur eleemo*nam ob

inanem glotiam, melida iacit, quam qui eam nullatenus Impertitur . quia iste praeceptum implet, sed qui melius Mit, presecto bonum aliquod saeit: ergo die. Resp. dist mai. melius facit, sum pici ly menus ad Wet salivd. concedo, eo parativd, nim maj. de distincta min. nego conm Quamquam etenim grammaticaliter ly meistivis si semper comparativum , tamen moraliter interdum

sumtar adversitive, ut tam Apostolus seribit metitia est ubera, quam in ; de tamen cert/pri nunquam est hinnum. Ita que minos mala illς operatur ,ro. 4rg. 3. Λctua quilibet virtuosus est moraliter bonus, cum inua omnis virtuosus debeat esse honestus, sed actus , quo quis inania gloriae finem dat eleemosynam, est virtuosus: ergo Ece. prob. min. Actus qui est ab habitu vitiuili est virtuosus e sed praesitus actus est ab habitu

Charitatia, eum haud alius si excogitossis habitur , a

quo elleiatvr : ergo die. Re . nego min. Λd Mob nego min. cujus ad annexam

prodidieitur, actum illum a nullo habitu essa. sed a vo. Iuntate ex se. Vel esse ab habitu vitioso inanis gloriae, clim ut 1 a. diximus, attingat obiectum sub latione it .lius mali sinis. Dices. Actus, qui producit, vel auget habitum virtuistis est ab habitu virtutis; sed ex repetitis illia actibus elatagiendi eleemosynam ob inanem gloriam augetur miseri. ecitdiae habitust ergo αα Prob. min. Habitus dantur ad se ei liter operandum i sed qui repetitos elicit actus elargiem vi eleemosynam ob inanem gloriam, majorem in se rape itur saei litatem ad dandas eleemosynas: ergo ceResp. nego min. Ad prodidist. maii ad saei litur operan

dum ob suem illum, ob quem habitus datur, dc ad quem

habitus tendit, concedo, secus , nego maj. dc distinguomln. majorem erperitur facilitatem ad dandas eleemosy. nas ob inanem gloriam, concedo, ob snem honestum,

nego min. de cons . ob id que solum sequitur, esse ab ha. hi tu inanis gloriae. Cujus lignum est, quod majorem ex perietur dissieultatem ad illa4 ob hooestum finem taedas; quis vincere debet malam vitiosi illisa habitus inelitia.

tionem .

Vel eum aliis Resp. quod maiorem experitur facilita. tem is potenilla raternis , at non in potentiis internis. Quae saei utar in externia potentita sacit apparere quod

. , μει. Λstu. Fidei Theologiae potest eae ob ira

nem gloriam: ergo pariter de' actus miselleordiae , ademque ex habietu misericordiae . Resp. nego conseq. Diserimen post Io: 1 S. Th. de Salin. assignat Guetirois, quia respectu Fidei Theologicae, ceu virtutis intellectualis, per accidens se habet, quia bene, vel mald actus satis com bonitas moralis ad voluntatem, ex non ad intellectum spectet. ar. Λrg. . Si quaelibet circumstantia mala humanum actum caeni morali bonitate fraudaret , eumque moraliter malum redderet . nullum sermἡ eliceremus actum , qui bonus Met moraliter , de praemii meritorius , imo cuncti actus nostri esaderent moraliter mali , de poena digni; sed durum satis hoe videtur: ergo dce. prola maj. Spectata insimitatis humanae conditione videtur impossibile , quin circumstantia aliqua mala in actibus nostris Interveniat, iuxta illud Isitiae omnes actiones nostrae quas pansus manstruatae : ergo si Ece. Eo vel maκimfl quod antegresso s. a. setipsimus eum Dionysio, de D. Th. -- num isse ex integra eausa , dc malum ex singulis deis.ctibus. Resp. eoneesia mai. dist. min. durum videtur absoluti

prolatum, concedo , eum duabus sequentibus adnotati nibus, nego. Prima, quod nos quaecunquo mala circumstantia lassicit ad teddendum mortale meratum ipsum actum; sed si circumstantia mala est mortiferum peccatum , actus est lethale peccatum ; sed ista non adeo fie-quenter evenit. Si circumstantia est materia peceati venialis, totus actua est peccatum veniale . Nec tameo tunc duplex eommittitur peccatum, quicquid dixerit nonne

apud Io: de S rh. Non, inquam . quia cui anteacto s. a. dictum est j principia illa licet seorsim duo snt; tamεnpetmodum unius se habent. Imo in susceptione Sacramentorum , quae indiuisibili modΔ si , tamets sat eum peccati venialis circumstanisaia , talisque susceptio sit peccatum veniale . nullatenus imis pedit collationem gratiae , sue gratiae augmentum, dum modo suseipiens sit ingratia ; quia veniale non obstat gratia collationi. Vetum est tamen, quod tune talis gratiae collatio, vel augmentum fit , non ex opere operantis , quod malum est, sed ex opere duntaxat operato. De quo me Io: S. Th. loco pertam citato ex p. a. ubi hane agit dissicultatem, Ec etiam Salmant. Secunda adnotatio est ex D. Th. p a. q s. art. r. ad a. quod licet complurimum circumstantia aliqua mala in nostris actibus interveniat, tamen plerumque non assicit totum actum, sed duntaxat vel initium. vel medium . vel finem. Idcirco licdi eam operta partem , quam assicit , malam reddat . non tamen totum effeti opus malum, sed hujuseemodi opus secundom reliquas sui partes, mala circunstantia non assectas, bonum est, dc praemio dignum; ae interdum sua bonitate, de persectione longe superat desectum, qui in altera ex partibus accidit. ra. Λrg. s. In naturalibus bonitas naturalis alicujus rei state eum aliquo ejus desectu potest, ut palam est in Homine, cui alter oculorum dest: ergo dc in motalibus bo nitas essentialis, quae ex obiecto sumitur. stare eum malitia ex sne, vel alia eircumstantia poterit. Patitas videa

Cons ex Iuristarum regula, quod μιιis per inariis Aon

quia naturalis bonitas desumitur ab eo, quod res est, vel non est . At moralis bonitas desunmut per consor mila tem ad legem, de ad prudentiam . prudentia autem dictat , di imperat objectum bene circumsanitatum. Solo. ilo alia apud Guerino is hie g.a. ad a. Dixi permisso ant. Tum quia non extat malum physeum verε tale, ut in Meth. dieetur agendo de bonitate. Tum quia etiam in naturalibus turpis etiam vultus ille di situr, qui una duntaxat parte de Olmis extat.

Ad Cons. Resp. Regulam illam intelligendam fore iuxta

dicta nuper num ri. eum D. Th. nimirum quod desectu, V. G. qui fuit in principio non vltiat actum in medio.

33. Argε. S,Th. in .sent. dist. s. q. mi ea art. s. sub sis nem corporis: contingit, inquit, actum habera hostiatem

36쪽

De Speciebus

Respondent nonnulli . Ibi S. D. suisse locutum . non ex proprio sensu , sed ut eommentatorem Petri Lom. haidi . Λlii eum Λlvarer, de Mari inra, quos sequitur Gueri. nois hie, dieunt. S. Th. intendere, quod actus ille maneat bonus negatis/. non post ivd. Dices. Idem S l . p a. q. r. art. . post dinumeratas in corpore quatuor bonitates, quae actioni humanae competere possunt. ad 3. adbjιρνohibet, inquit, actioni labent uuam praedis arum bonis arum deesse oti m o fretia. Bu- loe conrangil actionem, ε a es basa secanda speciem suam, DeI secandum eινeanfamias , ordinaνι ad maIum Mem, vel e eoadoso ; non tamea est actio bonis Nuciso, ni omnes eoaeureant.

Resp communius eum Corneto. Io: S. Th. sal m. dialiis S. Th loqui in sensu diviso, & successive . Ut quid meo insedit animo proferam. dico, Angelliscum, ut puto, hae in re problematicum fuisse. 4. ΛΤ8 7. de eo adulto. qui ob inanem gloriam baptismum sulciperet. euias intentio, litat mala, foret smul horia, cam lassiceret ad iustiscationem . Et M. in eo, qui inanem gloriam martyrium subiret. Hoc arg. R 18 solvunt Iora S. Th. Salm . , alii ubi suptan acida. quod talis intentio sciret ullo modo bona ; sevi denegando. quod ad iustifieationem iussi tet. Reciperet namque sacramentum informe, quoniam in adulto baptismum iusti piente ex fine inanis gloriae , ceu non existentela gratia, uniea dispositio est contritio , vel supernatu ratis attritici D, idque isti, utpote non disposito, nec ex opere operato gratiam conferret. Item ad cons negant, illum tune ullo modo heia opera. xi, ac negant, tunc verum intervenire martyrium, nee

talem se morientem, dicunt, martγrem late . videm. tur ipsi. I s. Λrg. denique. Duae qualitates contratiae saltem in gradu remisso state smul queunt i ergo de bonitas , ac in a.

titia, quamquam opponantur. Resp. discrimen esse, quia qualitates naturales opponuntur duntaxat ex parte subjecti, bonitas sero.&malitia opponuntur de ex partesuriecti, & ex parte objecti. ε. Ex dictis inseras, sitim lationabiliter in conclusone dixerim salvis oppositae sent at in Mob b Arate. Est nam. que non contemnendis suffulta argumentis tum ab auctoritate, tum a ratione, tum a patitatibus, adeo ut, ni tot vitotum insgnium obstitisset caterva , eam posthabitam mi. ni habuissem.

, πτIsum est unlcd Gabrieli Vasqueet p. a. disp. st . quid V idem actus humanus, nequeat simul duas honitatis moralis species obtinere a licet de duplici malitiae specie id annuat, sed quadam cum distinctione videnda apud Io: 1 S.

Diri unita, quia litat vase E pro se alios eliet, imo

omnes, quos pro se adducit Io: a S. Th. y a. q. 33. disp. s. ait s. n. a. nt nicam in a. q.ra ari. 3. Almaynum diu a 3. q. r. Martinum de Magistr. tract. de intemperantia, imos quod majus est; Ferrariensem 3. contra Gentes e. t. Tamen , ut observant Salm. p. a. tract. a a. di .ε. dub 3. s. 3.Fetratiens s oppositum tenet. Et mirum ait, quomodo pro se eitate illum potuerit vasque2. Item Almaynum, Mar tinum, & Oham explieat Cornejo, ae probat, talem nul latenus opinionem tenuisse.

Oppositum autem univeis tenent Theologi. ae Philos phi morales, dogmati antes, quia si quis det eleemosynamiti satisfactionem pro peccatis suis, actus ille habeat bonita tem moralem, non tantlim ex Objecto misericordiae . vearram etiam ea fine prenuentiae. Bνι Iversa Psu. Tom. IV.

ralitatis. χ'

CONCLUSIO.

test Angelicus eadema. a. q a. art. g. in corp. & denuo, ac praecipue ad a. Item in 3.sent. dist. a 3.qq. art. . quaestiuncula I. & dist. 23.q a. art. 4 quaestiuncula 3.

vid. Salm. ubi supra plaia aperientes S. Praereptori mentem, quam vasquea luum ad arbitrium pertrahere e

nabatur .

. Prob. I. ratione eiusdem S D. Ad pelserendam sal necem per martyriu topter Chattiatis snem non sufficit Sola Charitas absque fortitudinis habitu ; sed quoties duae virtutes ad eundem concurrunt actum, iste utriusque boni. latem sortitur : ergo&e. Ptob. maj. quam stiseiatur vasisqueZ. In actu effundendi sanguinem . mortemque subeundi propter quemcunque finem, specialis adest dissicultas, quae Chalitatis ad lineam non attinet a sed uin obviat specialis dissicultas ex parte alicuius actus, opus est ex parte principii speciali νirtute et ergo&c Mai. neminem praeterit . quem non praetereat, quod hujuscemodi superanda dissimitas est propria virtutis fortitudinis, cujus est firmare animum in bono contra mortis periculum. Μln. ex eo eonspleua est ruod virtus est eirca di melle, di virtutes suppeditantur adissicultates devincendas. Respondes , ex virtutibus quamlibet ad distultates superandas sufferae quae eius praepedire valent actum . seque eam totam, quae in Martyrii stis offert actu, vincia Chalitate. Sed contra. Et primodum non sol xit nostram proba.alonem , quae loquitur de dissicultatibus extraneis, non

de intraneis illi actui, de quibus solis ualet, si quidquam

valet, solutio. Λdde, quod diversis vIlli adversantur.

ad omnium suffeti virtutum actus eliciendos in quacunque materia, quandocunque ad ejus finem ordinantur, sequitur, superfluas esse virtutes cunctas morales.sand omnino stulti, achaeretie/, ne dicam Iudaic/, aut Ethni e/, direretur, actus omnes morales Christi Domini non habuisse actualem alitatis ordinat loclem in supernaturalem suem vitimum ; & tamen itidem stult/dioeretur. Christum Dominum nullius alterius virtutis actum exeriscuisse, caeterasque in eo virtutes perpetuo fuisse torpentes otio. Quo exalaurdo aliud non inseritissmauitur . nimirum nullas in Christo extitisse virtutes aequistas, comiste non-pis propriis aequirantur actibus, 3. Prob. a. Quoties diversae spectet concurrunt principia, plures debent bonitatis , aut malitiae speetes habere, sed eo inquis dat indigenti eleemosynam ad expianda peccata, aut clim quis furatur ut maechetur, in primo concurrunt duci specie distincta bositatis moralis principia, di in secundo duo moralis malitiae principia specle diversat ergo Ac lo mimo actu duplex specie bonitas, & in secundo duplex specie

moralis malitia habetur. Maj est indubia. quia conspexi mus ouaest. praecedenti, moralitates disti reus juxta diversa principia . Min. quoque dubietatem non admittit ἔ Comcurrunt namque obiectum. quod dicit ut suis operta, di simul eoncurrit finis operantis.

37쪽

go quaestio Quinta

attinguntur per modum tralus ; quia unum attingitur ut condueens ad aliud . quemadmodum nos antegres art. g. a. scripsimus ; objectum de se honum intentum propter malum finem attingi per modum unius simul eum tali fide; quia attingitur ut ad istum conducit. Respondebis a cum Vasqueet, quod estos ni duo, tamentinum impedit aliud . Sed Contra ptimum . Objectum horum eonducens ad finem bonum, esto quatenus utile attingatur per modum unius

cum illo; fle eadem sub ratione Limali; tamen ut quid in se tinnestum. s.e bonum honestiim, vel ut quid habens in se appetihilitatem physeam, de naturalem, potest quoque ut in seipso attingi; sed hoe, quod est date indi-

senti eleemosynam in expiationem peccatorum, ultra il- poenitentiae honestatem habet quoque in se honestam misericordiae bonitatem , de habet quoque . vel habere m. test honitatem aliquam, di appetIbilitatem naturalem, ut

puta quia ille indigena est consanguineus . vel assinis auram eos, &e.eractoc sub alta potest ratione attingi in se, seque ut dis inctum principium distinctam eonferre bonitatem moralem, physicam , Ace. Cohaeret hoe , eum eo , quod scripsmus in Loglea , tutando, in prodromis ait. s. Non solum syllogismum vethm etiam terminos, de propositiones esse Logicae pii

marium obiectum.

sane de elementa ad mixti ordinantur eo ostionem; de tamen Onsderatur illorum quodlibet in se . ita Se Cum hae dissetentia , quod adductis in eas bus talia ob. je ha, een eadem sub ratione sermali attacta spectant ean. dem ad seientiam. At quod probare modo ipse Intendo . est, posse quidpiam attingi , de in ordine ad aliud se n-dhm unam rationem, dc etiam ut in se aliam secund sim

rationem.

Et quod reapse in easti attingatur etiam ut in se tale obiectum, deduehur ex dictis num .antegressis , ubi eon. speximus per diversam attingi virtutem. Ad id autem, quod subi ieiebatur de anteacto art. dictis Resp disparem esse rationem ; quia licet utrumlibet pos. st in se attings, tamen tum unum nimirum malum, in inpedit aliud , nimirum bonum , ne attingatur ut in se h num ; quia bonum.& malum opponuntur. At in easu nostro nulla eviat oppotitio , tam ambo principia snt NIna , vel ambci mala. De hoe lege Salm p. a. non solum ubi

simia; sed de magis ibi praecedenti g. tras. disp. 3.dub. a. Ubi pandunt, qualiter objectum possit attingi ab eodem acto ut est electio, a quo ut intentio est attingitur snis; quia intentio de electio esto interdum sint duae actiones,

tamenn munquam una, eademque actio potest utriusque munus respectu diversorum praestate . Contra secundum responsum . Eatenus una forma aliam

impedit, quatenus ei opponitur; sed in ea su non interia uenit tippostio , quia nee honitas bonitati , nee malitia

malitiae adversatur . ergo una alteri impedimentum mi.

sim/ apponi .ε. Proh denique. Bonitas & malitia moralis petuntur per eonformitatem , vel difformitatem ad rationem ; se a in ensu elargitio eleemosynae ob expianda Meeata, hi nam obtinea consormitatem ad rationem ἰ de surtum propter luxuriandum, duplicem sortitur difformitatem ad rati,

s. iii

r. A Rg r. Tune duntaxat actus moralem bonItatem ab obiecto sortitur , quando istud obiectum est volitum ratione sui; sed ehm quis eleemosynam largitur ob satisfaciendum pro peccatis, obieetum eiusdem actus

'est ψolitum latiore snis poenitentiae, ad quem ordinatur, non vero ratione sul: ergo dce. Mai. est docilina Philosophia. Ethie. eap. 4 3c iterum ε. Ethie. cap I a. ubi set ibit, obiectum tribuens bonitatem moralem debere amati propter seipsum, hoe est propter siti bonitatem .

Rela, primit/r min. esse veram ex opere operantis, at non ex opere operato. De quo art. seqyenti fuse. De n.

de nego min. vel dist. illam ut praeelia est se es ad snem illum, eo edo , ut est quid etiam in se honestum ; &appetibile nego , min. & conseq. Responsum nitet ex dictis

retroactos.r num. s. refellendo primum responsum. Re. integrentur ibi dicta. Contra. Et iam obiecti honestas est utilis, de eondueit ad finem illum i ergo si ut utile non est volitum rationesul, nee ratione suae honestatis in se erit volitum. Res p. dist. ant. Ec alias potest inspici duplieiter, nimi ltum & ut utilis ad finem, & etiam in se, concedo, se- ieos, nego ant. de eo seq. Responsum iterum Harestit ex dictis hie redintegrandis. Dices. Sequeretur ex hoe, quod una , eademque voluntatis actio sciret electio simul, de intentio respectu ei nDdem; sed hoe salsitate laborat: ergo die. Mai. declaratur. Siquidem actus, quo aliquid est vos itum ut utile, & m dium ductos ad aliud, est electio, quae versatur circa media; actus vero, quo aliquid amatur propter se, est intentio t ergo si eodem actu die. Min. vero prob. Idem actus intellectus nequit versari circa principia , de circa conclusiones : ergo parites neque idem voluntatis actus circa media de finem, flee. Eo vel ma2 im/ quod electio ab in tentione effectiv/ eausatur 4 piaesertim si Thomisticis inissstas principiis. Resp. diu. mai. respectu eiusdem seeundum eandem rationem, nego, respectu e sdem secundum diversam rationem, e nodo mai. dc distincta min. nego conseq. Igitur elim prima intentici si circa finem, qui non ordinatur ad alium finem, non est, nis intentio. Λst 'vando est circa aliquid, quod ad aliud ordinatur, potest optime

utrumque munus exercere, nimirum di intentionis in tenvidendo illud luse, de eieci ionis intendendo illud , ut ad

illum allum snem ducit. Ad probationes Resp. dist. ant. Idem actus intellectus nequst versari ei rea principia, de eonclusiones in Ordine ad idem, e eedo, in ordine ad diversa, nego. Explo- iratum siquidem est, quod idem actus intellectus inserens ex aliquo principio eo elusonem aliquam , hane attingere valet ut illatam , de inserentem aliam v. G. eum quis Infert nune hisa ter quina esto ergo Io n nassa --raa mm θεὰν o , iam eundem per actum, quo intulit iriae. S.I U I, Hem 0 νιο nostro, quoque cognoscit , ilueem esse nostrum diffusam per aerem, adeoque cogno- lὐit illam primam illatam eonelusionem ut plincipium re- ilate ad aliud, nimirum ad lucem. Sie etiam circa idem

quidem objectum , sed diversas secundJm rationes , MF ieadem actio intentio, fle electio. Est enim electio talis obiecti : quod est finis operis , non tamen in ordine ad tale obiectum , sed relat/ ad operantis snem.

Pet quod habes ad a. prob. Nam intentio est eausa eleiactionis in ordine ad id, ad quod est intentio. Undes tune Illa intentio snis operantis ea usat effectivit electionem it

lius obiecti, quod est operis finis; at illius obiecti in te iatio non causae effective electionem ejusdem obiecti; sed

eausavit essemu/ electionem altorum mediorum 1 V. G. Imperium , quo voluntas imperat motionem manus actextrahendam e crumena pecuniam pro danda eleemosy na, &e. vel, de metras, eadem in tio finis operantis ut est intentio talis finis causat electionem objecti , ut vero est smul intentio objecta causat aliam electionem mediorum condueentium ad obiecti consecutioneo niis mirum imperium extrahendi-d e mena pecuniam . . Inst. Potest quispiam tali a mei animo , quod eleem asynam non daret, nisi forent peceata expiandat ergo tune nullatenus intendit obiectum misericordiae ut in se ; de tamen etiam tunc juxta probationes nostras solet ob habitum Miserteordiae, quia actus sciret in materia miser ia

eordiae.

Resp. primiter, quod fortassis tune seret pereatum veniale , totusque actus iaret malus sexta dicta are. anteis etesso . Quandoquidem tametsi non teneatur sorsan si ilia Iam eleemosyn m dandam, eo quod seisin pro illo funcnon urgeret maeceptum tamen non est lieitum se parvipendere consillum ostendendo animum ueluti se allenum ab eo. Praeterea quod tune essi non intendethtur ex opere ope rantis intenderetur tamen ex opere oritato . De quo art. sequenti fuso Denique dato ,nt. nego eonseq. Eae eo namque, quod eo cessante sne eleemosynam minime daret, dontaxat sequitur, qu& finis ille sit e dirio citi eo requi sta, non vero ratio At malis. Ob idque eom is iam vult propter eum snem , hus uste modi finis non et ieratio sol malis volendi talem finem ; adeoque ratio scit malis

38쪽

De Speciebus Moralitatis.

1alla eam volendi erit honitas,sive honestas tali eleemosynae

intrinsera; proindeque ista ut ratio formalis potest esse pro. per se volita. Alia via ineedit Ioan S. Th. eo edens, tale objectum non esse propter se volitum, & pluribus modis explieans Philosophum in alg. adductum. Legere poteris ipsum p. a. ubi supra I n. sv & seqq. g. Arg. a. Nequit in esse naturali idem V. G. Homo esse in duplici specie r ergo nee in esse morali cte. Rela primitiis. omiua solutione Guerinois, quod arg. .imium probat, si quid probat. Etenim prohat; quod neque sue s τὰ idem actus queat duplicem obtinere moralita. tis speciem. Cujus oppositum communiter doeetur, ut conspeximus praegresso art. a. s. I.

Praeterea Resp. . eum nonnullis, quM eae illis duabus speeiebus resultat una tertia species, in qua est actus; quem is admodum ex mixtione unam tertiam resultare essentiam,&speciem seri mus in lib. de Genee. di Corrup. Resp. a. cum aliis dist. ant. in duabus speciebus, quarum utraque si egentia iis, concedo, una essentialis, & altera accidentalis, nego ant. & dist. consequens eodem modo . Species namque, quam actus ab objecto sortitur ess actui es sentialis, &quam a fine operantis, vel a elae stantiis venatur, est ei accidentalis, utar t. sequenti dicetur. Non repugnat autem, andem rem etiam in esse natum it esse in

duplici speela, una essentiali, & altera accidentali; quem admodum Petrus est in specie Hominia ei essentiali, &etiam in specie albi, quanti, &c n. Αrg. g. Idem habitus nequit simul esse in dupliel virtv tis specie, puta nequit esse s mul habitus Iustitiae, & MI-

set iecitdlae r ergo neque actus, cte. Resp. nego cons . & par. Discrimen est, quia habitus si duplici solet io specie, utraque seret ei essentialis. Eate nus namque saltem una est actui accidentalis, quatenus non ex sol natura, sed ex libertate volentis ordinatur ultra suum obiectum. Λt habitus suapte natura ad utrumque inclinaret ; quia habitus quamquam quo ad actualem usum eunti stra pendeant libertate, quia habitibus utimur quando voluismus ; tamen suapte natura dant inclinationem.

Dispalitates aliae legi apud Beceanum possunt in Τheolo

gia tractI. cap. 4. o.

Nonnullae D. Th anthorltates videri possunt explicatae

ro. Collige ex dictis, quod quando idem actus dupliel pollet bonitate morali. est quidem a duplici virtute ; non emen ab utraque euestiud, sed ab una eliciti νd, , ct ab alia

1perativ/, V. G. com quis dat indigenti eleemosynam iatilisfactionem peccatorum , talis actus est eliciti v d a virtv. te Miserteordiae, & lmperati v E eli a virtute Poenitentiae. Collige praeterea, quod dum actus duplici asscitur mali. tia , est duplex peccatum;quia lic/t si unus actus in esse na. tutati ; tamen est duplex inesse motis. Alia nonnulla videri apud reliquos Scriptores possunt de his, di praesertim apud Io: S. Th. qui prae caeteris rem ranat p.a. ubi supra. Non inutile quoque fuerit videre

Mastrium in a. sent. dip. s. quaest. . art. s. dissicultate prima, di secunda.

I. I.

I. TΑm ex praegre art. non infrequenter dictIs liquet . I nomine finis ventre, non ipsum objectum, quod est sti s operis, sed finem operantis . quem Io: a S Th. p.

q .art. 3. ad i. vocat circunstantiam primariam, ut eum quis propter Maere iam suratur ἔ ad differentiam circunis stantiarum , quae nec operantis finis sunt, ut cum ouis V G. In loeo sacro mite vult, vel eum persona saera i ubi cirran. stantia addit saetilegii speciem ) nis tamen et rcunstantia , quae de se est secundaria, induat finis eonditionem, ut uquis vult V. G. cum muliere N. metectari, ut viro N. ejus marito iniuriam inurat : tune enim cireunstantia illa est primaria, A snis operant;s, ratione cujus ultra maechiae malitiae, actus subit iniustitiae malitiam, quam tamen ab ea circunstantia reciperet tamets mimaria non foret, ut in.

sta diretur, Iitae non eodem modo, hoe est non lis de pti. maiio . Idem die s quis in E esia Arnieetur. ut loeos ter. tibist in seripturis dicto iniuriam Irroget. Tune enim ultra luxuriae, di sacrilepit malitiam, additur malitia iniustitiae. non tantum generalis,' quae in omni involvitur peceato, sed& speetaliter dictae. a. Hae ia controversa vatil, & varii dicendi Iuni

vasqueet pati a. disp. s. capa. & super art. 3. quaest g. H ea solutionem primi arg. eontendit, primam , & essenti Iem speciem in genere moris cuiuscunque actus voluntatis illam esse, quae ex operantis sumitur fine. Et loquitur tum de electione, tum de intentione; quia obiectum, quod est medium ad illum finem, non per se, sed duntaxat propte finem est appetibile. Cuius oppositum contra eundem Vasin

queet tutati sumus praegresso art. s. tum l. tum. a.

PP. Salm. p. a. t tact. II. dub. . elim iuxta dicta vel a nobis art. antepresso s. 3 3d a. teneant, eandem actio

nem posse respectu diuersorum esse electionem. & intenti nem, resolvunt ibi β. a. quM s teduplicati νδ loquamur talis actio ut electio est, speelseatur essentialiter ah objecto . ut veth intentio est speciem ementialem habet a fine di acetis dentalem ab obiecto, quod est medium. Absolutd autem loquendo ulla absque reduplicatione dicunt s. I. quod species, ouam habet ab objecto, est essentialis, quam vero Asne habet, est accidentalis. verum id, quod primo loeci dicunt de illa redupli eatione

videtur locum habete non posse. Etenim stit olim jam dixerat Io: a Th. quemadmodum in esse naturae non est posisibile, quod idem etiam diversam seeuodam rationem duas habeat speetes, saltem totales atomas, nisi istae se habeant per modum superioris, & inferioris, generis, & differentiae. ut in Homine ratio substantiae eoi potis . viventis . sentitivi, & rationalis : ita in esse motis impossibilitatem redolet, quod idem duas obtineat totales species atomas ex aequo etiam dives iam secundom rationem. Eo vel maxime quod istae diuersae spretes moralitatis nequeunt se habere per modum supelloris, di inferioris, generis, & species, climsist atomae V. G. surti, ct maechiae; & rursus de se disparat/penitos se habent, Idcirco teor. quia in tali casu, esse electionem si potios

roprietas ouaedam con Deuta a non quidem quod electio absolute idest in universum sit proprietas intentionis ablatu tὰ Tum quia interdum separantur ἔ Tum quia intentio , saltem in ordine ad diversa causat essectivὰ elesilonem , ut etiam praeacto art. g. 3. ad i arg. dictum fuit) sed quod electio, non quaecunque, est pioptietas intentionis, non cujustisque, sed duntaxat filius intentionis, quae est imtentio smus, ct electio in ordine ad diversa, modo Ibi diis dio. Imolptimet Salm. posteas. 3. n.ε s. subrinem in Oris

vorant has reduplicationes aecidentales. Sententia autem, quam eommunios Seholarum Proc

res excipiunt, est . quod species, quam actus habet ab odie.cto, si jugitet essentialis ; ea .eto, quam obtinet, sue asne sue 1 ei tonstantiis, si aceidentalis. Hane tuentur Thomistae,& reliqui , quos refert, es sequit ut instri u in a. sent. disp.4. q. . art. s. dissicula. a n. a 3 . ad 278.

suas ea actas daas sorsuuν moralifalis species μοι. Jecto uisam, ω ea fine , aua evenustaaliis ati ream ;ea, quae ea objecta laber ν, es essentiatis , quae ve- νὸ ea fine, avia circunsansi s es et accidentalis . a. Alis est in terminis doctrina S. T. y a. q. g. attia. I tibi docet Atiad primum malam is actionibus es ex objecto & art. . ubi percensendo quatuor bonitates in actu.

tias quos seeundam accident a quaedam . Iaarta δε- eundam finem, quo se .um ovis Iudinem .d hamis raris edasam, idest quia finis movet ad agendum. En ita. que quia de ejus mente malitia, vel bonitas moralis, quae est ex obiecto, est prior asiis, ideoque egentialis, di aliae

accidentales. Item p. a. q. r. art. 3. ad 3. asse Pela . Opetanis

tu finem non dare actui speciem substanti em , sed esse eitis

39쪽

eunstantiam ejus. ut si quis sortiter pugnatet ob Patriae liberationem . spe .es essentialis illius actus non sumitor ex liberatione PR tire, sed ex bono fortitudinis, ut adno.

: Λhaen Th. authoritates legi possunt apud Io: IS. Th.

Prob. a. Malitia, vel honitas motalis essentialis actus debet esse jugiter insatiabilis; sed sola malitia, vel hontis vas ex Mucio desumpta es se invariabilis iergo ista sola est essentialis. Praemissae videntur non indigere probati M. Mai. quidem, Tum quia seeldens est illud, quod potest adesse. & abesse absque subjecti eorruptione. Tum quia eum spe es essentialis sit ipsa rei essentia , nequit variari, his destructo eo, eujus est speetes, adeoque ne Mquit species essentialis actus moralis defeete , non defi-eiente actu illo ab esse moris. Min. quoque tum quo ad p. p. Nam furtum est perenniter in specie injustitiae, sive proriter maeehiam, si se alium propter snem perpetretur, nee potest eommitti sultum, quod non si injustitiae actus, benὸ vero potest eommitti furtum non propter maechan duin, sed alium tib finem. Item potest eommitti furtum, quod non si eum ei reunstantia, puta soci Sacri . Tum 'uo ad a. etenim voluntas dandi indigenti eleemosynam lom per est in speeie Miset ordiae. sve fiat in finem P E. nitentiae , sue in finem religionis, nee aliud tune dans

eleemosynam intendit, nisi etiercete Misericordiae actum in expiatiorem peccatorum i ergo&e. Quod semper sit in Misericordiae specie euploratum est , Tum quia , ut nuperrimi dictum est, haud allud intendit . quam Miser leordiae actum exercere ad peceata delenda . Tum quia modo non disputatur, num habeat speriem ab obiectri lim hoc supponatur, sed duntaxat vestigatur . num icta sit essentialia. Idem de malitia dicas.' s. Prob. a. ex dictis q. praecedenti art. 3. Aous in esse Naturae per se primo spaeificatur ab ipsis obiectis essentia. liter: ergo& in esse moris. Cons Finia eum attingatur solummodo mediate , ni. Pitum mediante obiecto , supponit speciem esentialem jam datam . Com ergo nequeat idem duas obtinere species essentiales totales, iam prima erit essent alis. Nee respondere iuverit . id, quod in Cons diei mus ve-vum esse tantom in exeeutione , at non in intentione ;quia qui vult obiectum propter finem , vult magis , fleptios finem , quὲm Objectum. Non , inquam , Tum quia responsum vetum est de

prioritate ex parte operantis, non ex parte operis . Tum

quia id verum est de ipso objecto inspecto praeels/ ut utlle, & ut medium , at non si consideretur etiam secuti dam honestatem , quam in se habet juxta dicta antegresso

Ex his remanet probata e eluso quo ad citrenstan-

.etias.

Quibus adfle, quod ei reunstantiae dieuntur a circunstan. do. Quod autem circunstat supponit jam cohstitutam rem , quam circunctat.

s. Α Rg t. Arist. s. Et hic. sui in clasιν , inquit, pνο- LIL pser luerum injusus es, non Intempeνans. Ex quo vulgare illud factum est dictum tanquam Stapytitae apophi ex ma uti Iucνandi gratia maet ιων es ama-νus , veι δεν, potius quam incontinens . item quod Dν ιuν, ut miselletur, magis es maeclans, quam fur. Sed quod magis eonsde, at ut in re aliqua est id. quod est agentiale: ergo spno est , speetem essentialem sumia fiare. S non ab Oriecto. Resp. primitos, quod arg. nimium probat. Siquidem probat etiam, quod nullam speelem etiam accidentalem

ah objecto habeat, eum ibi Philosophus dleat, quod ille

talis non est intemperans. Premetea Resp. interpretando eum distinctione ἐπι isti est non intemperaπιη die. loquendo ex parte operantis, concedo, ex parte operis, nego mai.& distinguo min. si consideretur in eo, de quo agitur, concedo, secdx, re-go rem dc e seq. Cujus signo est, quod Arist. non dixit, quod actus ejus, qui maechatur, ut lueritών , est ι risis

Quinto

ω non ιate reans r ergo Ace. Nos antem Ioquimur ex parte operis. Responsum hoc videatur latici ea plicatum

apud Io: I S. Th. tibi supra.

Contra a. Denominatio agentis sumitur ab actione r erisgo si potior denominatio est avari, quam adulteri , etiamiti latione debebit esse potior denominatio. Secundi D. Th. p. a. q. al. at t. a. ex doctrina illa Philosophi probat, speciem actus moralis materialiter eons is rati secundam objectum t ergo praefata propositici non modo in operante , veram de ipso actu locum habere

debet

Tettio. Hine sequeretur, quod finis semper Gree -- eunstantia malae , vel honae affectionis; sed hoe salsitate laborat: ergo &c. Maj. est patens, quia nunquam peteberet primam speciem . Min. prob. Com quis furatur propter adulterium, ratio formalis, quae ad furtum movet est

adulterium t ergo ace.

Quarti . Cum quis vult furati propter adulterium, primum , quod vult, est adulterium ἔ quia sui tum est propter adulterium riergo essentialiter ah adulterio specis.

Resp. ad ν dist ant. Sumitur ab actione tum secondom suum esse tum secundam affetentiam subjecit, concedo, secos, nego an . dedist consequens , si talis den manatio inspiceretur secundum quod avaritia uel maechia est, e

cedo, si seeundam quod magis , vel mintis asscit subjectum agens, in reapse inspicitur a philosopho, nego eo n- seq. Equidem qui furatur, ut ma mur , denominatu mae-ctus magis, quam avarus injustus,& iur non quia elus actiost maechia magis, quom surtum, sed ouia in eo mae-chia magis, quani furtum praedominatur. Item quae mae. chatur ut lueret ut mulier denominatur avara magis, quam adultera, non quia ejus actio si avaritiae potios, quam maethiae, sed quia in ea magis avaritia, sue a secius ad lucrum, quIm marchiae assectus praedominatur. Ad a. nego conseq Non ideo namque dieit, consider

ri materialitet, quia non sit essentia iis, sed quia eom si prior se habet veluti subiectum ad aliam speciem aeeldem talem , & subjectum se habet quodammodo ut materia, ct seeundom quid imperfectius. Λd 3. nego min. Ad proh. dico, vetum esse ant. de misti onti forma sit temota at non de ratione sormali proxima, & immediata. ista enim est objectum. Λd dist. ant. loquendo de eo, quod est primo volitum ab operante, conredo de eo, quod est primo inspectum de s ut ita dicam o volitum ab ipso Opete , nego ant. ecconseq. Quamquam etenim si in operantis libertate velle, vel non velle surtum; tamen ex suppositione, quod velit surtum , non est in eius libertate impedire quominus

volitio furti inspiciat per se primo furtum; quia ad illud

ex natura inentiali talis actionis tendit, adeoque tib eos et seatur, tametsi operans intendat surtum propter aliud, nimirum propter maechiam. si diras, quod tune surtum est volitum , non ratione sui , sed ratione maechiae, propter quam in solitum . Λd hoc diras, ideae vetum respectu operantis, at non respectu operis . Praeterea habes ex dictis antegresso art d. tum a. tum 3. quod nimirum potest utroque modo esse inten. tum . Si namque consideretur secundo in quid condueit ad moechiam , est intentum ratione maechiae. Si vero con .sderetur seeuodsim malitiam , & deformitatem . quam in se habet furtum, est ratione sui intentum saltem ira.plicitii.

Aliud praefati testimonii glossema legatur apud D. Th.

q. 8 de malo art. r. ad I s.

Aliae quoque solutiones legi possunt apud Salm pa t. a.

tract ai. disp. s. dub ε s.ε. n gr. r. Arg. a. Electio ut talis essem taliter speelse, uili fi vie; sed omnis actus moralis, etiam inquantom elicitus, di non solom inquantum imperatus, est electio: ergo spe diem suam essentialem a fine, ct non ab objecto venatur. Prob. min. omnis virtus moralis est habitus electivus, ut 1 Philosopho desnitur a Ethie. lin. 7. ergo die. Resp. primit/t, quod nimium probat, nimirum probat,ooti habere duplicem speciem, nee habere ab objecto ae eidentalem speciem, si omnis actus est duntaxat electici

Praeterea transmissa mai. quam concedere absolo 4 Salm tenentur . non vero tenemur nos , savia dicta a inobis hie F. t. n. a. nego min. loquendo de electione pro

pi id dicta, quae est circa aliquod medium relatd ad aliqtiem

finem

40쪽

De Speciebus

finem parilaularem, quiequid sit de electione impropit/ dl-cta, qua est in ordine ad finem aliquem universalissimum omnibus remmunem, nimirum Deum et esim virtutes distinguantur per suos fines metiliates uniuseuiusque virtutis, qui sunt uniuscujusque objectum, suntque finis operis ;non veri secimantur seeundam illum generalissimum finem, mediatum , ct remotum , em euntiis commu

Λd prob. dleo, ideo destitit se a Stagyllia, non quia in

electione magis prines paliter sta virtus sit, sed ut intentionis indigitaret effieaciam, quam dare virtus solet. E ea κnamque intentio stilaea dieitur, quae media eligit ; inem,cax vero . quae media non adhibet. Λliae solutiones apud Sal m. p. a. tract. I. disp. . dub. s.

g. Λrg. 3. Si a fine actio non obtineret speciem, nisi a videntalem sequeretur, non scite de necissitate exprimen indum in eoo sessione a sed apud univeris exploratum est , quod qui furatur M luxuriandum, tetietur in e sessione illum expilmere tu Eutiae finem i ergo&e. Prob. maj. Esset quid puta aecidentale, pio deque parvi momenti e erogo &e.

Resp. primitos id ipsum militate de objecto, quoniam si

ab isto haberet speciem duntaxat accidentalem, non tenere. tur sultum in consessione aperire. Praeterea, nego sequelam mai. Ad prob. dist. ant. & alias per accidens foret, quod esset purἡ accidentalis species, concedo, foret de per se, nego ant di conm. Ille namque sonis quantum est de se capax est praestate essentialem spe etem, Ac per accidens ea, quAd eam non praebeat, quia nimirum eam datam ab obiecto supponit a vel quia est diversae lineae: adeoque de per accidens se habet respectu consessionis, proindeque non facit, quominus sit in consesso

ne exponenda.

Dices. Tametsi datam non supponeret essentialem spe. siem, adhue eam minitia daret tinis, aut cireunstantia rergo quod ean non det est de per se. Prob. ant. Species ensent talia habet ut ab obiecto ; sed tametsi non supponeret talem speclem essentialem datam, adnue non seret obiectum e ergo Ece. Resp. ptimodilm dist. ant. &alidis quod non daret essentialem speciem esset, quia de se noti solet tanti momenti , tantaeque gravitatis , ut esset sussieiens eam dare, nego , quia esset diversae rationis, conecto ant. de nego conis seq. Sicque id laret per aeeidens, quatenus nempe diversae foret rationis. Prinerea Resp. elim Io: S. Th. quia eo in casusnis , aut ei remstantia transtet in eooditionem obiecti. Inst. Quando actus ex genere suo bonus si malus ex elreunstantia , v. G. hoe quod est reddere debitum in loeo sa. ero iuxta dicta art. a. Tune actos non habet speciem ex Oh-jecto, quia objectum de se bonum est ; nec 1 cireunstantia, quia riplicabile non est, quomodo illa loel et leunstantia transeat in objecti e diti em , comactus ille nullatenus pro objecto habeat talem loeum 1 ergo ruit doctrina

nostra.

Resp. cum Io: 1 S. Th. ubi supraq rg. disp. I .art. I per totum quod tune eitconstantia transi in con/itionem obiecti inditecte de dat speciem mali inditeId. Nec obest, quod in naturalibus, imo de in moralibus, quo ad bonitatem, id quod ii recte se habet, date speciem nequeat. Non, inquam. Ideonamque id potest quo ad malitiam In moralibus , quia sui ait a. eum Λthan seripsimus t malom ex quocunque desectu sive d/recto, sive inditecto . Hoe vero admonitus ss, quod tune sollim cireunstantia mala, aut malus finis dat speciem essentialem actui, trans. eundo in objectum, vel quandri In eo non supponit speciem essentialem ; ut qua n advenit actui ex objecto suo indinserenti in sententia, quod indigetentia non sit moralitatis species. Vel in alia sententia, quia snia malus, ae mala circunstantia destruit eius speciem essentialem indisserentiae . Ual quando advenit actui ex obiecto suo bono ;)uia tunc, ut diximus, destruit essentialem bonitatis ejuspeciem.

Quo modo autem queat malus finis , aut mala ciremis stantia destruere bonitatem , aut Indisserentiam ejus , com interdum non sit ei contraria : ut tum qui V. G. eleemosynam indigenti dat ob inanem gloriam ; Inanis namque gloria humilitati, di non miserieordiae obversa.

Moralitatis. 33

Resp. ptimi t/r, quod tamets non eontrarientur ex sesspeete, aut etiam genere particulati s hoe siquidem mmdo disparatὸ se habent eontrariantur ex ratione comis muni boni , mali , de indifferentis , qua in universumpuanant bonum , malum, de in differens. vel cum Io: a S. Th. q. ag. disp. ro. arti t. n. sci. quod opinponuntur saltem ex intentione operantis, tametsi non ex genere, aut specie operis. Pro euius doctrinae eomplemento non praetermittenda doctrina, quam idem habet Io IS. Th. q. I 8. disp.f. n. s. qudd triformiter potest eitcunstantia se habete in danda malitia, vel bonitate actui. Primo ita non omnino distin clam praebeat bonitatem, & malitiam, sed insta latitudinem talis bonitatis, aut malitiae eam duntaxat augeat, vel minuat, ut clim quis furatur quantitatem magnam, V. G. centum, quod addit supra latium non distinctae speeiel malitiam, sed eandem magis eviensam facit. iEt similiter esim quis intensilis, aut diutilis operatur eandem operationis spe ciem , addit persectionem aliquam bonitatis, aut malitiae, non diversae, sed ejusdem speciei. ouo in casu nonnemo dieit, non esse necesse, talem ei te stantiam ineonfessi ne aperire, sed satis esse dieere V. G. δεν um perpetravi ad mortale ascendens. Λlii vero di eunt, necesse esse , eam aperire quoties circunstantia illa aggravans intra eandemipeciem est talis, hoe est tantae quantitatis, quod seorsim iussieetet ad lethalis peceati materiam, ut Consessarius , ceu Iudex queat apium de reatu iudicium sormare. De quo eundem lege Io: 1s. Th. p.a. quaest. ra. disp. I . Mi. 3.

per totum.

Seeundo quando bonitas , vel malitia speelsea actus, , ceex objecto desumpta si omnino distincta a bonitate,vel malitia. quae sumitur ex elreunstantiis, vel fine, ita quod non modo augeat, vel minuat, sed distinctam praebeat, ut eum quis furatur, ut maechetur, aut edin quis surtum in loco laeto committit saetii πὰ. Quo in casu exploratum eunctis est , esse de neeessitate in consessione Mette

Tettio quando cireunstantia transi quodammodo in o lecti conditionem, ut eom quis dat eleemosynam ob inanem gloriam. Item in hupothesi impossibili , quod objectum non daret speciem actui. s. Λrg. postremo. Nequit idem duas obtinere laeetes totales ; sed interdum potest idem actus plura obiecta totalia habere r ergo ab obiecto non habetur species ensentialis . a Resp. ex dictis ait. 3. g. 3. n a. quod obiecta illa forent totalia , & alaequata leorsim, de in actu primo ἔ tamen in actu seeundo & simul se habetent partialiter & per modum unius iuxta ea, quae de pluribus finibus totalibus scri musa. Phys. q 4. si I.&e. vel sub aliqua tertia ratione in aliquo tertio juxta dicta hie art. 3. s. q. ad a. De quo vid. Io: 1 s. Th. ubi supra n. ε. videri etiam potest Mastrius in a. sent. disp. g. q. . art. I. dissicultate tertia n. a g. ubi set ibit, quod esto foret idem actus, non tamen eodera modo tirea illa objecta, sed majori, vel minori cum intensio e citra unum, ac ei rea aliud Ece. Idem Io 1 s. Th. ultra ea, quae habet loeo citato , ite. tum hac de materia disserit ibi disp. io. art. I.

Extare nam queat actus sumanus matre , idest indifferens, tum Inoeete , tum in indim duo st de tum qao ad rem, tum quo ad

modum .

9. I.

qua egimus art. r. & pervestigamus, num extare queat actus

humanus indifferens in specie, vel individuo; qui equidst, num huiuscemodi actus se indifferens solet in specie aliqua

moralitatis, nec ne .

Quid si actus humanus ut a puto actu Hominis distinctus extat per dicta supra q. . in pta ambulis. Et sermo est hie de

actu humano, idest eum libertate, ae aduretentia habitus. Et quaeritamus, num queat extare actus aliquis indisserens non modo ex objecto, uerum etiam indifferenti modo Q. ctus, hoc est indifferens quoque ex sne, aut circunstantiis.

SEARCH

MENU NAVIGATION