장음표시 사용
481쪽
I, 1 - 16 hoc vangolii secundum Hebrauos initium Dolitetschius quidemnogavit . . p. 63 sq. sed argumentis minime probantibus Corintho set Carpo orati Epiphanius iam illud vangelium tribuit, quo seriores Ebionaui utebantur cf. p. 7 not. 1. 2 set infra Evang. bionaeorum). sed illi procul dubio antiquior huius evangelii forma utebantur a genealogia autem Jesu prosecti Corinthus et Carpocrates Jesum e virgine natum negaverunt, LEpiphan. Haer XXX, 3 v. supra p. 7 not. 2 c. 14 v. supra not. 13.
μένους κω ουχὶ λω, ἀλλα δὶα τη γενεαλογίαν την ενσαρκον. profecto haec genealogia, qua iam Cerinthus usus est ad partum virginis impugnandum a iudaigantibus Christianis recepta erat neque eorum evangelio defuit, sed ea non iam in canonicam formam redacta nam hase sequenti nativitatis
historia ita adaptata est, ut Matth. I, 1 exeat: ακοβ δε ἐγέννησεν τον γωση τον ανδρα Μαρέας, Ε, Θ ἐγεννηθ' 'I'6ους ὁ μεστός. Corinthus
et Carpocrates autem antiquiori forma usi sunt, ubi Josephus non iam ita a generation Jesu remotus erat nequo addita erat illa clausula Matth. I, 17, qua quaternorum denorum membrorum tres series, ab Abraam usque ad Davidem a David usque ad captivitatem Babylonicam, ab hoc exilio usquo ad Christum supputantur haec artificiose addita esse iam tertia series uno membro manca docet secunda autem series ita reducta est ad XIV membra, ut Matthaeus canonicus v. 8 inter jωρ et Odἱα illos tres reges 'Oχοῆἱαμ,
γωάς, μασέαμ, quos Syrus Curetoni retinuit v. 1 inter 2 6sa et Yεχον αμ vel jωαχω huius patrem' auru suppresserit, etiam nominum similitudine adiutus es. Straussit sebon esu fur das deuische Vol p. 328 sq.). domcanonicus Matthaeus v. 3. 5. 6 ad infirmandum potius quam confirmandum principalis genealogia Judaismum addidisse videtur illas mulieres Thamaram, Rahabam Rutham, Bathsebam, quas Judaeos offendisso docuit Abr. Guigerus Urschris uti Uebursolgunge de Bibet, ratistav. 1857 p. 361 sq.).-I, 18-II, 23 deerant. Cerinthum et Carpo oratem haec respuisso constat etiam in Nagaraeorum evangelio hae defuisse iam ex Epiphanio coniicero licet, qui Haer. XXIX, 9 se nescire consessus St, εἰ αἱ τας γενεαλογίας τας ἀπο βρααμ χρ Xor6του περὶεῖλον Nazaraei, itaque cetera defuisse supposuit, qua Matth. I. ΙΙ. leguntur qui iam Nagaraeorum Vangelium e canonico Matthaeo derivaro volunt, et otiam talem fero nativitatis et infantiao Jesu narrationem vindicare student, sed non probaVerunt Hegesippus apud Eusebium HE. III, 20 1 Domitianum Christi adventum timuisse dixit, καὶ Ἀρωδης Matth. II, 33. sed Hegesippus, qui apud Eusebium
HE. II, 23, 16 Jacobum iustum moribundum talia fero locutum esse retulit, quae Luc. XXIII, 34 Jesu tribuuntur, etiam canonica evangelia novit eslibrum meum: ritisclio Untersuchunge sib0 diu Evangelie Justin' etc. p. 369) neque ipse ieronymus Nazaraeorum evangelium talia fore continuisse testatur nam hoc evangelium non tetigit, ubi Hebraeorum vel Naga-raeorum sententias huc spectantos retulit Hieronymus ad Abacuc III, 3
0pp. VI, 373 haudivi ego Hebraeum totum locum ita disserere, quod Bethleem sita sit ad austrum, in qua natus est Dominus atque Salvator Matth. II, 1 sq.), et ipsum esse, de quo nunc dicatur: Dominus ab austro
482쪽
vonios, hoc os nascetur in Bethleem ut inde consurget et quia ipso, quinatus est in Bethleem legem quondam dedit in monto Sinai, id os in monto Pharan. haran quippe vicinus est locus monti Sina et quod insertur diapsalma, id est semper, habere sensum: ipse qui natus est in Bethleem, o qui in Sina, id os in monte Pharan, legem dedit, semper in univorsis boneficiis, praetoritis et praesentibus et futuris, auctor est se largitor. Hobraeus ille, cui toronymus hanc contortam interpretationsem debuit, Christianus fuerit quidni etiam Catholicorum evangelia noverit nullo certo argumento Franckius I. l. p. 420 ex hoc loco conclusit, etiam Judaeo-Christianorum evangelium Jesum Bethleemi natum tradidisse Hi0ronymus ad Matth Η, b Opp. VII, 14 notavit selibrariorum hic error est putamus enim ab ovangelista primum oditum, sicut in ipso hebraico legimus, Judae, non Iudaeae. haec ad ipsum Veteris Testamenti, non evanguli primi textumh0braicum respicere iam DolitZsellius l. l. p. 6 recte monuit Hieronymus
ad Jes XI, 1 opp. IV, 15 33: illud quod in evangelio Matthaei II, 33
omnes quaerunt ecclesiastici et non inveniunt, ubi scriptum sit: Quoniam Nagaraeus vocabitur, V erudit Hebraeorum de hoc loco assumptum utant. Franckius l. l. etiam hos eruditos Hebraeorum s Judaeo- Christianos fuisse suspicatus est, qui in proprio evangelio voc. - aio legerint sed haec mora est coniectura ne id quidem argumentum sufficit, quod Hieronymus de vir illustr. c. 3 v. supra p. 8 sententiam suam de Nagaraeorum vangolio defendens ad Matth. II, 15. 23 revocavit, ubi graecus evangelista Veteris Tostamenti textum hebraicum, non LXX translatores sequatur illud evangelium Verbo tenus graece versum esse, ne in mentem quidem venit Hieronymo, qui id solum censuit, quod etiam nunc nonnulli, quibus hebraica primi ovangolii origo iam tuli Veteris Testamenti usu probata videtur hoc argumento Hieronymus Eusebium secutus est, ut canonici evangelii hebraeam originum lectoribus persuaderet utrumque vero locum e canonici evangelii initio desumptum etiam in Nagara eorum evangolio exstitisse minime asseruit recte iam Cred-norus Betirligo gurἘinlottun in dio ibi Schristen I. p. 401 has diiudicavit. ea quae canonicus Matthaeus do partu virginis narravit, in aramaeo Nagaraeorum evangeli defuisse, iam inde constat, quod spiritus sanctus ibi Secundum graecum Sermonem το πνευμα masculinas, hic secundum hebraeum vel aramaeum sermonem ri '' laminina partes agit et Matth. hebr. III, 14 17. XVII, 13. non vita initium, sed baptismus Jesu tamquam Et seinativitas describitur ipsi bionao partum virginis aut concedentes aut negantes commune evangelium hac do re nihil tradidisse docont.
III, 1 - 13. p. 15, 11 - 15. Hieronymus adu Pelagianos III, 2 Opp. II, 7823 se in evangelio, quod chaldaeo quidem sermone, sed hebraicis literis
scriptum est, quo utuntur usque hodie Nagareni, secundum apostolos, sive ut plerique autumant, iuxta Matthaeum, quod in Caesariens habetur bibliotheca, narrat historia: Ecce mater Domini etc. l. 11. Joannes baptista baptizat in remissionem peccatorum. f. Matth. III, 6 καὶ ἐραπτέθοντο ἐν τ γορδών ποταμῶ π αυτου, ξομολογουμενοῖ τὰς μαρτrας αυτῶν. Marc. I, 5 iisdem fere verbis). Luc. III, 5 κηρυσσων βάπεισμα μετανοέας εὶς φεων μαρτὶ . l. 12. 13. dixit- ignorantia est. Jesus non baptigatur a Joanno nisi antea se peccatis Vere immunem professus quum Joannes a baptizandis peccatorum confessionem postulasset, iam ab initio quaerebatur, quo tandem modo Christus ita inaugurari potuerit hane difficultatem Nagara eorum evangelium nondum ita solvit, ut Joannes esum tamquam se longe digniorem primo baptietare noluerit Jesus autem hac in re omnum iustitiam implere volvorit Matth. II, 14. 153. sed res simplicius ita Oxpuditur, ut osus ipse nullius peccati sibi conscius primo baptigari noluserit profecto simplicior est haec narrati illa canonica, quae nominem docui, undo tandem Joanni dignitatis Jesu notitia onerit. - fratres sisti os Matth. hebr. XXVIII, 1 10 p. 7, 36 q. canon XII, 46. XIIl 55 l. 11 ita memorantur, ut huius generatio
p. 15 16 17. ita Jesui compulsus est. tractatus de rebaptismate s. do non iterando baptismo in Cypriani opp. d. Venet. 1728 p. 43): confictus liber, qui inscribitur Pauli praedicatio. in quo libro contra omnes scri-
483쪽
pturas et do peccato proprio confitentem invenies Christum, qui solus omnino nihil deliquit, et ad accipiendum Joannis baptisma paene invitum a matre sua Maria esse compulsum. haec Cyprianus qui dicitur e Petri Paulisque praedicatione, cuius scriptor evangeli secundum Hebraeos usus esse videtur u infra), odiose potius quam fideliter reddidit nam usus nullius peccati sibi conscius invitus a matre compellitur. ad Joannis baptisma cum peccatorum remissione et Oenitentia coniunctum accipiendum. III, 14 17. p. 15, 18 19 sequum Jesus iisus est. fractatus de rebaptismate e Petri Pauli que praedicatione reserens l. l. pergit is item cum baptizaretur, ignem super aquam esse visum quod in nullo evangelio est scriptum. Cyprianus qui dicitur antea impugnaverat illos Gnosticosin, quorum nonnulli tentaverunt, se solos integrum atque perfectum, non sicuti nos mutilatum et decurtatum baptisma tradere, quod taliter dicuntur adsignare, ut quam mox in aquam descenderunt, statim super aquam ignis appareat. - est autem adulterini huius immo internecini baptismatis si quis alius auctor, tum tiam quidam ab eisdem ipsis haereticis propior hunc eundem errorem confictus libor, qui inscribitur Pauli praedicatio. illo igne os qua dissurui in libro meo: risisclio Untorsuchungo liber die Eo Justin's s etc. p. 166 sq. addo Eusebium de paschato c. 4 Nova patrum bibliotheca Rom.1847. Tom. IV. p. 212 δι' δατος καὶ πυρος γέου πνεύματος ἀνα- γεννηθέντες). p. 15 20-25. laetum est autem- in sempiternum. Hieronymus ad Jes. XI, 1 opp. IV, 1563: Porro in evangelio, cuius supra fecimus mentionem paulo ante Hieronymus scripserat: sed iuxta evangelium, quod hebraeo sermon conscriptum legunt NaZaraei: Descendet super eum omnis fons spiritus sancti in haec scripta reperimus Factum est autem etc. p. 15, 21. descendit fons omnis spiritus sancti. iam Corinthus cognato vangelio usus Christum εῖδε περιστερὰς in Jesum descendisse docuit, es Irenae adV. haer. I, 26, 1 Pliilosophum VII, 33 p. 257 X, 2 p. 328i:
evangelio ita derivare voluit, ut Matth. ΙΙΙ, 16 σε περεστερ ν versum sit p. 15, 22 25. et dixit illi in sempiternum. haec prosecto simpliciora et antiquiora sunt, quam O illa coelestis Matth. III, 17, ubi Jesus ipse non appollatur, sed Joanni filius Dei declaratur: οὐτος ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ γαπητός, ἐν δευδόκησα, de quibus revoco ad librum meum: Di Evangeli np. 7 sq. quae Nazaraeorum evangelium retulit, plane congruunt udaseorum exspectationi, quam in Justini dialogo c. 8 p. 226 Tryphon ita pronuntiavit: t6τος δε εἰ κω γεγενηταz, γνωστός ἐ6τ κα ουδε αυτός πω αυτον επέσταται Ουδ εχει δύναμόν τrνα, μέχρrς αν ἐλθων λίας μέσο αύτον Μαι φανερον πῶσι ποr 6P, s. c. 49 p. 268. c. 110 . 336. Josus e Davidissemino natus in baptismo Dei filius creatur, ut cum Paulo Rom. I, 3. 4 loquar, κατα νεῖμα .rωσύνης. ecce lantem communem, unde nostici Christum superiorem in baptismo homini Jesu se coniunxisso tradebant, et Juda0o-Christianorum Christus prosectus est, o ἀπ' ἀρχης αlῶνος αμα τοις
ονόμασεν μορφὰς ἀλλάσσων τον αἰῶνα τρέχει, μέχρις τε δέω χρόνων τυχων, δὶ τους καμάτους θεοῖ λέet st6Θεός, et dε ε ε τρον ἀνάπαυσιν Clem. Hom. III, 20). IV, 5. p. 15, 26 27. codicis illius Tisoliendorfiani margo haec notata
praebet: o ουδα ον se. ευαγγέλetον ου εχε Et τημ γιαν πόλιν, ἀλλ' ἐν λημ. itaqu0 diabolus di , et ' πὶ μ' . Jesus non miraculose e deserto in sanctam urbem transfurtur, ut canonicus Matthaeus tradidit, sed erusalem in templi astigio ponitur. V, 17 27-32).4.16, 1 I. Traci Schabbath c. XVI p. 116 a. b. narravit, R. Gamlielem eiusque sororem Emmam Salom ita illusisse philosophum, i. e.
484쪽
christianum theologum, qui incorruptus serebatur. Eleegeri uxor candolabrum auroum attulit et hunc rogavit, ut haereditatis socia fieret philosophus rospondit, dividendam esse haereditatem tum illa: sed secundum nostram logum filia expers est, si filii supersunt. F philosophus se postquam terram vestram amisistis, Mosis lex abrogata, evangelium a N institutum si in quo scriptum est: illius et filia cohaeredes sunt supra aramaice laudata).postoro die Gamliel frater libycum asinum attulit doctor inquit: in evanguli etiam scriptum est: non veni, ut de Mosis lege quidquam tollerem,so ut addorum Mosis legi veni quae supra aramaice reddita sunt). in hac autum luge scriptum est: . si filius existit, filia haeroditatis expor est cf. Num XXVII, 8). tum illa: acuendo candelam tuam. Gamliel autem dixit se asinus candelabrum subvertit. quae ex evangelio laudantur, J. . Jostius Guschichte des Judenthum undisseinor eliten part ΙΙ, Lips. 1858.
p. 38 Sq. Summo iure ex aramae evangelio secundum Hebraeos hausta
esse consuit erravit Delitzschius, qui l. l. p. 22 scripsit: Und won die im16. Abschnii dos Trach. Sabbath us dem Evangolium citirte tolle :N
17 aus dem Hebraer-Ev. genominen ure, o drde aucti araus Olgen, das dasselbe in Vober80tgung und war in schleelite, de grioch. Matthstus ar; doch ag ich das nichi u 0haupton, da das Missuerstun nis de griecti Textes vgl dagogon die esum Homilien III, I gar ugro ist, und de Zusammonii an dor almud Ergu hJunckein Origetreues Citat rwarten asst. hase Dolitgschius mihi quidem minime persuasit. evangelii non canonici verba laudantur quonam iure Matthaeum canonicum V, 17 μ' νομίσητε τ ῆλθον καταλυσα τον νόμον η τους προφVτας Ουκῆλθον καταλυσαt, ἀλλα πληρῶσαί ita perperam aramale verSum Sse censebimus aramaeum ovangelium solam legem memoravit eamque integram Servandam, Sed novis praeceptis augendam inter haec nova praecepta etiam illud se rondum si, quod filius et filia cohaseredes sunt p. 7, 3). Lucas XII, 13 narravit, aliquem Jesum rogasse, ut fratrem suam iuberet haereditatem dividere. VI, 11 9. 16 4 5. panem- hodie. Hieronymus ad Matth. VI, 11 Opp. VII, 34): In Vangelio, quod appellatur Secundum Hebraeos, pro Super- substantiali pane ita iuronymus perperam vertit O αρτον τον επἱου6lον)reperi Mahar main, quod dicitur crastinum, ut sit sensus: Panem nostrum crastinum, id est futurum, da nobis hodie. profecto luculentum non tantum aramaei sermonis, sed etiam prasstantiae huius evangelii documentum namVO c. aretούσιος, quod canonicus Matthaeus pra0bet, minime ab H et 4 6ἱ unde ἐπου6tώδV efficeretur, sed vero a voc. - ἐπεουσα derivandum est, Weigsackerum, qui l. l. p. 40 illam int0rpirotationem defendit, ad ipsum
Meyerum reVOdo non mirum est, ecclosiam primitivam et eius evangelium Orationem dominicam aramaeam aecurate conservasse, grae um Vero interpretem OVum Voc. artουσιο formasse. Jesus discipulos suos Vere iussit,
X, 34 - 36 p. 16 6. T. Eus ubius in Thuophania syriae edita a Lee,
Londin. 1842 IV, 12: causam autem separationum animarum, quae domibus eveniet, docet, quemadmodum in uno loco reperimus, in evangeli Judaeorum, in loco hebraico θύραiotii, ubi inquit: Eligam etc. Waldi versionem parum accuratam: Ich utile mi dis Guten, dis Guten sindys, et ho mirinoin Vater in Himmsi ab M Jahrbb. d. bibl. Wis s. VI p. 40 sq. mihi roganti Ad Merxius mendavit. tiam hoc loco, ut apud Matthaeum uri solet V, 16 45. 48. VI, 1. 9 te.), occurrit ὁ πατηρ ὁ ἐν τοὶς ουρανοῖς. plane ita iudaizans tomen Romanus Rucogn. , 51: invitare venit ad regnum iustos quosquo et os qui placere studuerunt ei, quibus bona ineffabilia prasparavit sit Hierusalem civitatem coelestem, quae laser Plen'
485쪽
dorsim lucis fulgobit in habitati0n sanctorum iniustos vero et impios compotentibus ipsisquo dignis ultionibus tradet. illud obraici ovangulii ossatum, quod Ewaldiii Joannei quod dicitur ovangelii sensum et colorem prodere asseruit, ipsi canonico Matthaeo IX, 9 1 repugnat, ubi J0sus eum publicanis et peccatoribus i. o. gentilibus cf. Matth. XXVI, 5. Luc. XVIII, 32. Enoch. XCIX, 2. Tob. IV, 17. XIII, 6. Sap. Sal. X, 20. Clem. Hom. XI, 16 ς υκ ουδαῖος μαρτωλός convivens dixisse fertur: ου γαρ λΘονκαλεσαι δικαέους, ἀλλα μαρτωλους. XI 28 p. 16 8 9 ο θαυμάσας - ἀγαπαήσεταt Clomon AleX. Strom. II, 9 4 p. 453 3 κα τω καΘ' ' ραέους εύαγγελέω θαυμάσας βασt-
nitae, quod nuper in ramum do hebraeo sermon transtulimus, et quod vocatur a plerisque Matthaei authenticum, homo isto, qui aridam habet manum, caementarius scribitur, istiusmodi vocibus auxilium precaDs: Cae-mentarius eram manibus victum quaeritans precor te, esu, ut mihi restituas unitatem, ne turpiter mendicum cibos. ille igitur, cuius manus arida, caementarius fuisse et Jesum rogasse traditur, ut manu in integrum restituta, ipse sibi victum parare possit canonicus Matthaseus XII, 10 13 haec omnia misit, tantummodo hominem, cuius manus arida, adfuisso tradidit, et quum adversarii dolose quaesissent, num sabbato sanare liceat Jesum illam licentiam defendisse eaque usum esse narravit omnia iam ad illam controversiam se sanationibus sabbato aut licitis aut illicitis puctant. Hebraeorum evangelium simplicius ipsam hominis miseriam sescripsit.
XVI, 17. p. 16, 14. illius codicis Tisoh0ndorsiani margini ad Matth. XVI,
17 adscriptum est: το ουδαiκόν Υἱέ ωάννου. etiam graece Vorsum Hebraeorum evangelium aramae vocabula accuratius reddidit, quam Matthaeus canonicus Petri pater a Matthaseo hebraseo etiam XIX, 24 Joannos appellatus confirmatur ev. Joan. I, 3. XXI, 1, 17. 'ξ ' a Matthaeus canonicus Baρεωνα ita reddidit, ut prius quidem vocabulum aramaice repetatur,
alterum vero, praeeuntibus LXX intorpretibus 4 egg. XXV, 23ὶ in Yωνὰ
Jerem. XV, 4 Opp. III, 224) ε δέ τις παραδέχεται το Ἱρτι λαβέ με μήτηρ μου ἄγὶον πνευμα παὶ ἀμήνεγκέ με εὶς το δρος το μέγα αβορκα τα ξῆς. Hieronymus in Mich. VII, 6 Opp. VI, 20): sed qui legerit
Canticum Canticorum et sponsum anima Dei sermonem intolloxerit credideritque evangelio, quod secundum Hebraeos seditum nuper transtulimus, in qu e persona Salvatoris dicitur: Modo tulit m matur m a Spiritus
Sanctus in uno capillorum seorum. in J s. XL 12 Opp. IV, 485ὶ: sed et in Vangelio, quod iuxta Hebraeos scriptum Nagarasei lectitant, Dominus loquitur: Modo mo tulit maior moa spiritus sanctus. hae vulgo relata ad Jesu tentationem iam aurius Manioliuischos eligionssystem p. 85 ad Jesu transfigurationsem Matth. XVII, 1 sq. revocavit. Voc. ἀναφέρεt non usitatum nisi do robus plano ita ut Matth. VII, 1 Marc. IX, 2 ad 0r-Sona refertur spiritum sanctum filii di matroni iam apud Matthaeum hebr.III, 11 - 17 reperimus quod autem spiritus sanctus Jesum in uno capiIlorum tulisse dicitur, seriorum ut plane apocryphum huius narrationis riginem
486쪽
minimo probat iam Ezechiel VIII, 3 narravit, virum coelestem manu porrecta
λαγγελος κυρίου του βακοὐμ της κόμης αυτο της κεφαλης ἔθηκεν
αυτὰν πάμω του λάκκου του ἐν Βαβυλῶνι. ita fere et VIII, 3 πνεῖμα πυρἱου ρπασεν ον ἱλtππογ, και ου εἶδεν αυτbν ούκέτ ὁ ευμουλος. Lotiam Herma Past Vis. I, 1 p. 1, 10. 11. II, 1 p. 3, 14. 15 Ascensionem Josaia VI, 14, et quae iam notavi in libro meo: Die Glossolatie, p. 90. oodum iure quo Matth. VIII, 30 sq. XII, 43 sq. ἀρχαiκώτερα iudicamus, etiam huius narrationis antiquitatem agnoscere debemus. XVIII, 6 7, p. 16 18 19: inter maxima contristaverit. Hieronymus ad Ezech. XVIII, 7 Opp. V 207ὶ: in evangelio quod iuxta Hebraeos Nagaraei legere consueverunt, inter maxima ponitur crimina, qui fratris sui spiritum
p. 16, 20 21 se et nunquam- in caritate. Hieronymus ad Eph. V, 4 Opp. VII, 64): ut in hebraico quoquo evangelio legimus Dominum ad discipulos loquentem: Et nunquam, inquit, laeti itis, nisi quum fratrem vestrum videritis in caritate. XVIII, 22 p. 16, 22 27: Si peccaverit larino peccati. Hieronymus adu Pelagianos III, 2 Opp. II, 78 sq.), postquam Matth. hebr. III, 1 - 13 laudavit, pergit se in eodem volumine: Si peccaverit, inquit, etc. ultima l. 26 27 confirmat codicis Tischendorfiani margo, ubi ad Matth. XVIII, 22 notatum est: το ουδα ὁ sc ευαγγέλεον ἐξῆς χει μετὰ ὁ Ἐβδομηκοντάκtς πτά Κω γαρ ἐν τοlς προφήταις μετὰ τ χ a6Θηνα αυτους ἐν πνεύματι γέω ὁρισκέτω l. ευρέσκεταί ἐν αύτοiς λόγος αμαρτίας. quae comparata cum canonico Matthao minime seprobanda sunt hic dedit: τότε προσελθον ὁ Πέτρος εἶπεν αυτ Κύρεε, ποσάκtς μαρτήσει ἐς με αδελφός μου καὶ φήσω αυτως ως πτάκlς λέγε αυτ ὁ γησοῖς υλέγω ο εως πτάκις, αλλὰ εως βδομηκοντάκt επτά. Petri quaestionem in Matthaeo hebraico optime raso di Jesu effatum de venia fratri uno die septies danda, quod etiam Lucas VII, 4 ita conservavit: καὶ ἐὰν πτάκις της μέρας μαρτησp tς σε καὶ ἐπτάκὶς της μέρας ἐπaστρέψοι λέγων Μετανοῶ, ἀφή6er αυτω. propheta autem peccato immunes Optime illustrantur Matth. 0br. III 14 1 p. 15, 22. 23. XIX, 3 p. 16, 28 29. γυνή τες)- του κυρέου. Papias, test Eusebio HE. III, 39, 17, ἐκτέθειται ἱστορέαν περὶ γυναtκος Η πολλαῖς ἀμαρτέαt δzαβληθεέσης ἐπὶ του κυρέου, ν το καθ' Ἐβραίους ευαγγέλzον περιέχει.
Matthaeum hebraicum nonnullas narrationes peculiari modo introduxisse
iam vidimus III, 1 13. XII, 10. XVII, in ita fere tiam illud colloquium
do dimittonda uxor introductum esse videtur. XIX, 16 17. p. 16, 30 - 33. καὶ δου - ἐν τοl ούρανοῖς). haec raemittenda videntur, quia alter divitum Q. 33 sq. colloquium continuat.priori divit illa tribuo, qua ab altero omissa constanter ad hoc colloquium reseruntur. Justinus Martyr Dial. o. 10 p. 328 λέγοντος αυτ τενός --
487쪽
ἐστιν, ὁ πατηρ ὁ ἐν τοις υραμοῖς. e. 3 αυτος ὁ δ1δάσκαλος μῶν τω εἰπόντι Φαρt6αἱω ἱ ποιησας ω' αἰωνtον κληρονομ 6ω πρῶτον ἔφVMή με λέγε αγαθύ ὁ γαρ γαΘος t εστιν, ὁ πατῆ ο ἐν τοὶς υρανοῖς. cf. quae hac duo iam dissurui Urit. Untersucliungen te. p. 220 Sq. 362.426, theol. Jahrb. 1853 p. 207. 23 sq. 1857 p. 414 sq.). p. 16 30 31. δύο πλουσtot binum numerum Matthaseus canonicus alibi retinuit IV, 18 sq. VIII, 19 22 28. IX, 2 sq. X, 2 sq. XI, 3 ubi δυο τωμμαΘVτῶ αυτου, non tα των μα2Vτῶν αυτοῖ legendum videtur). XX, 30. XXI, 1. 2 sq. XXVIV, 1. p. 16, 31 -δάσκαλε ἀγαS . quae in canonico evangelio unicus dives quaerit, hic alteri diviti reservantur apud canonicum Matthaeum, sive cum teXtu recepto legas hαὶ δολεtς προσελθον αύτω tπεν Αἱδάσκαλε ἀγαΘέ, τ αγαθον ποιήσω μα εχ Zωῆν ἐωνεον ὁ δε εἱπεν αυτ T με λέγεις αγαθύν ουδεὶς ἀγαΘός, ε μὴ 1 ὁ Θεός, sive eum Lachmanno et Tischendorfio: καὶ δo εἱ προσελθον αύτω fπεν εδάσκαλε, τέ γα ομποiήσω να σχῶ Ζωὴν αtώνιον ὁ δε ειπεν αύτω ἱ με ἐρωτας περὶ του ἀγαΘου εἷς εστt ὁ γαθός, cuius luctionis antiquissimus testis Origenes est apud canonicum igitur Matthaeum duae res diversa iam miScentur: appellatio boni magistri, quam Jesus r0pudiavit, et quaestio illa de assequenda
p. 16, 33 - 17.9: dixit ad eum in regnum coolorum. Origones in Matth. Tom. XV, 14 Opp. II, 7 sq. secundum veterem interpretem: Seriptum est in evangelio quodam, quod dicitur secundum Hebraeos, si tamen placet alicui suscipere illi id non ad auctoritatum, sed ad manifestationem propositae quaestionis: Dixit ad eum etc. haec optime procudunt alteri diviti quaerenti, quid bonum faciens viveret, Jesus primum respondet: homo, legem et prophetas fac. nam lege et prophotis tota Vetoris Testamenti religio comprehenditur cf. Matth. canon V, 17. VII, 12. XXII, 40. Rom. III, 2 etc. 3. rnecipua mandata, quae apud canonicum Matthaeum XIX, 18.19 singula laudantur, hic sene omittuntur omnia legis et prophetarum mandata dives, tamquam nullius criminis sibi conscius, se iam perfecisse asseruit itaque non ad lege superiorem persectionem Matth. anon. XIX, 2I: εἰ θέλεtς τέλεtος εἱναt commonetur, sed quasi iam perfectus cs Matth.
hebr. X, 34 - 36 pauperibus opes largiri et eum sequi iubetur, qui non habebat, ubi caput reclinsit Matth. anon. VIII, 20ὶ, cuius discipuli omnia
deseruerant, ut eum sequerentur Matth. anon. XIX, 2 cf. v. 29). hoc autem postulat ipsa illa iustitia, qua dives gloriatur, refutatur opum Condonatio diviti displicsit itaquo Jesus persecta iustitia opinionem diluit, quum dives praecepti illius Luv. XIX, 8 immemor tot proximos, i. e. filios Abrahae, egere siverit fratris vel proximi notio plane eadem estMatth. canon V, 43. cf. V, 22. 23. 27. VII, 3. 4. 5. X MI I5. I, plane diversa Luc. X, 29 q. Opes autem condonandae non sertinent ad perfectionem quandam lege superiorem, quam Matthaeus canon. XIX, 20. 21, invita Protestantium theologia, aperto docet, sed ad ipsam legem implendam, s. Clem. Recogn. II, 29 magister noster se contrario os, qui in divitiis ac luxuria versabantur, lugebat, qui nihil pauperibus largiebantur, arguens eos rationem reddituros, quia proximos suos, quos diligere sicut se ipsos debuerant, ne in egestate quidem positos miserati sunt. etiam magis ad Jesu comitatum pos condonandae referuntur. quum dives igitur iam ostendisset, quantum amoris erga proximum habendi impedimentum divitia sint, usus Simoni Joannis filio es. Matth. hebr.XVI, 17 sedenti apud su sol0nnitur affirmat, quae etiam apud Matthaeum Canon. XIX, 24 leguntur omnia optimo inter se conveniunt quod autem Simon sedet apud Jesum, bono congruit magistro circumdat a discipulis, es. Matth. canon V, 1. Luc. II, 46, Josophum de bello iud. I, 6 5 ῆσαν δεου ολέγο παρεδρεύοντες αύτω Judae Essaeo των μανΘανύVτων. neque audiendus est Franckius, qui . l. 404 secundum quartum evangelium Petrum apostolorum principem hoc privilegio privaro voluit neqne offendere debui solennis illa appellatio si Simon fili Johanne, quam Franchius tam universali
488쪽
sententiae non onvenire censuit solennis appellatio cf. Joan XXI, 15 173 senisntiae gravissimae optime convenit. XXI, 9 p. 7, 20. N: a Nax: N. Hieronymus ept. 20 ad Damasiam Opp. I, 8): denique atthaeus, qui evangelium hebrae sermone conscripsit, ita posuit se Osanna Barrama, id est Osanna in excelsis. haec o Hebraeorum evangelio deprompta esse bene monuit Angorii l. l. III p. 13 not. . itaquo apud Matthaeum canon. XXI, 9 6αννα ἐν τοις ψἱστοες respondent aramaeis illis vocabulis iam diu me miratum, quod interpretes voc. 6αννά ab illo a rix'Σ s. XVIII, 25 LXX σῶσον δή repetunt, hoc vocabulum ab aramaeo Oc. 3τί serva nos reptilendum esse docuit Adalb Mergius alterum voc Angerus aut ad hebr 'u' aut ad chaldaicum N ' rovocavit addiditque hoc vocabulum nunquam do coelis dictum invoniri,noo nisi in paraphrasi chald verborum erum XXXI, 15, ubi duae huius loci interpretationes iunguntur, in altera nomen Un do coeli accipi, quam quidem explicationem Urstius apud Judaeos vulgatam esse asserat. d. Merxius hoc voc ad Loci . revocare maluit. Omnino optimus sensus evadit se serva nos in altitudine, iuva nos in coolis, non: Hollisio in
Matth. XXI, 9 i. o. serva nos in sexcelsis, benedictus sit populus, domine. hebrasea aramaeis mixta sunt.
XXIII, 35. p. 17 11. 'r' ' Il. Hieronymus ad Matth. XXIII, 35 0pp. VII, 190ὶ: in evangelio , quo utiintur Nagaroni, pro filio Barachiae
lilium Jojada rup0rimus scriptum. cita liboramur ab illa cruce interpretum apud Matthaeum canonicum: Zαχαρέου υἱου Βαραχέου. nam Zachariam Jo-jada filium ultimus Votoris Testamenti lib0 Chron. XXIV, 20 sq. iubente rege Oaso a 'Σ:Ja LXX ἐν αυλι οὶκου κυρέου lapidatum esse retulit, L Joseph Ant. IX, 8, 3. itaque ab Abel iusto, cuius caedem primus Vetoris Testamenti libur narravit Gon. HI, 8 sq.), usque ad illum Zachariam omnis anguis iustus, quem aera scriptura effusum esse tradidit, compre-honditur Matthaeus autem canonicus Zachariam propiaetam τον του Βαραχέου Zach. I, 1 intollexit et si emendare voluit quam correctionem Delitzschio l. l. p. 21 miram visam esse miror.
XXV, 14-3 p. 7, 12 19. τ είς μὰς - δεσμωτηρέω hoc hebraici ovangelii fragmentum ex usubii graeca Theophania Novae atrum bibliotheca Tom. IV. Rom. 1842 p. 155 primus didit O. F. Fritgschius Monaisschris dos issons chasti. Voroius in urioli 1856 p. 56 sq.), sed Eusebium portentosa interprotationis iniuste accusavit Matthaeus sebraicus singulis unum talentum traditum osso dixit ita otiam apud Lucam XIX, 1, 2 singulis servis ado pecunia μνὰ traditur Matthaeus canonicus duo servos duplam pecuniam lucro comparasse narravit, tertium unicum talentum in terra absconditum consorvasso, illos eandem laudem mercedemque a domino recepis , hunc pecunia privatum summa poen damnatum pSSe. Matthaseus obraicus neque idem aucta pecunia exemplum repetiit, neque tertium orditae pecunia exemplum praetermisit, neque medium conservatae Beelaniae exemplum tam evera poena damnavit ille servus, qui traditam pecuniam auxit gratios recipitur; qui pecuniam traditam tantum modo ConServavit, iam vituperatur qui creditam pecuniam perdidit, reprobatur et Bunitur haec milia perspicua et logicae rationi lane congrua sunt neque
489쪽
in hebraico evangelio nos flandit, ito ille servus, qui traditam pecuniam
non auctam reddidit, acerbissima poena reprobatur, quam iam Lucas XIX, 24 sq. valdo mitigavit hebraici evangelii etiam hic cognoscitur praestantia. eiusque tertium servum non tantum in illa parabola Luc. XV, 11 sq. cf. v. 13 καὶ δtεσκόρπtσεν την υσέαν αυτο Ζῶ ἀσώτως, V. 30 ὁ καταφαγών σου ον οἱον μετὰ τω πορνων), sed etiam apud Matthaeum canonicum XXIV, 48 sq. quodam modo reCOgno SelmUS. anonymus quidem in hanc meam sententiam vehementer invoctus est Erliturun sinus Gleichnissos, verutilassi duroh in Erklurung, redigi dor GegenWari 1865, fas c. IV. V. p. 29 sq.). sed trivialem sensum, quem mihi supposuit, nunquam defendi, parabolam si interpretatus servus ille qui pecuniam roditam auxit Judaeos significat, qui logis obsorvationi christianam fidum addid0runt sive de thesauro suo nova et vetera protulerunt
Matth. XIII, 2 in ille, qui pecuniam creditam conservavit, non auXit Judaeos significat, qui legis divinae observation contenti erant denique ille, qui pecuniam creditam perdidit, gentiles significat, qui Dei legem plane deseruerunt et Liae XV, 11 sq.). anonymus ille in canonico evangelio et ipse eum SerVum, qui pecuniam tantum modo conservavit, ad Judaeos infidolos retulit, duos vero, qui eam auxerunt, Graecos et Romanos interpretatus est contra Omnem Novi Testamenti confusetudinem, ubi Judaeis Graeci volgentiles opponuntur, contra Jesu ipsius sententiam, cf. Matth. V, 47. VI, 7. 32. XVIII, 17. adom secunia tribus illis servis credita Dei voluntatem significat, cui Judaei fid0lses, non infidolos satis fecerint, a sentilibus omnino contemptam quam ob rem Matthaeus canonicus, qui evangelium gentilium ecclesia accommodare voluit, tertium perdita poeuniae exemplum praetermisit, fidolos o gentibus t Judaeis pecuniae auctae mercedem recepisse, infidotes Judaeos iam acerbissime punitos esse tradidit, L Matth. anon.
VIII, 12. XXI, 3. XXII, T. Ρ. 17 20. ΓένεσΘ τραπεZῖται δόκ*οtin hoc pervulgatum Christi ossatum
quod ait se Estote prudentes nummularii. Dionysius Alsex apud Euseb. HE. VII, 7, 3 ῶς ἀποστολικὶ φωνι συντρέχον λαλου65 προς τους δυνατωτέρους Γένεσθε δόκωο τραπεdtταet Pamphilus in pologiae pro Origene praefatione Origenis opp. Tom. V. append. p. 18): istud mandatum, quo probabiles iubentur effici trapegitae, scientes quod bonum est retinere, ab omni autem mala specie se abstinere o Thess V, 21). Ambrosius in Luc. prooem. Opp. d. Colon. 1616, Om. III, 3 quasi bonus nummularius). Hieronymus epi. 119 vel 152 Opp. I, Ibi se salvatoris verba dicentis: Estote probati numntularii. Cassianus collat. I, 20: ut efficiamur secundum praeceptum Domini probabiles trapegitae. Socrates HE. III, 16. etiam alios scriptores contulerunt Cotelerius ad Consti app. l. l. et Fabricius cod.apocr. T. I. p. 329 sq. III, 24 do hoc Christi effato t. librum meum: se Eritisch Untersuchungen etc. p. 369. XXVI, 20-29. p. 16, 21. 22. Jacobus rator Domini iam in ultima eius coena adfuisse traditur, cf. Matth. 0br. XXVIII, 1 10. haec narratio primitiva certe aluustinensis ecclesiae mentem bene expre8sit, quae ecclesia acobum ita selobravit, ut ipsis apostolis praeficeretur, cf. Gal. II, 9. 2. 1 Cor. XV, 7. Clem. Recogn. I, 43 68 episcoporum princeps). c. 73
490쪽
archiepiscopus). IV, 35 Η0in XI, 35ὶ epi Petri ad Iacob et CoritestatiotiomJacobi Homitiis praemissas. Jacobus igitur in huius ecclesia evangelio iamtum Jesu discipulis additus es. Constiti. app. VI, 12 p. 28, 26, etiam II, 5 p. 82, 25 vel praesectus Pauli locum ad XI apostolos accessuri quodam
Μόν' και ηρνήσατο καὶ μοσεν κα κατ'ράσατο. atthaeus hebraicus ita graece Versus etiam hi canonico Matthaeo praeserendus est. nam Petrus
primo negavit Matth. XXVI, 70 ὁ δε μνήσατο εμπροσθεν πάντων), tum iuramentum addidit XXVI, 72 καὶ πάχεν μνήσατο μεθ' ορκου). tertiae
igitur negationi optimo additur detestatio sel dira imprecatio summum illud καὶ κατηράσατο solum Hebraeorum evangelium bene conservaVit, Progressum ipsum Matthaeus canonicus iam ex parte obliteravit. XXVII, 16 p. 7, 25. 26. 'x condemnatus. Hieronymus ad h. l. Opp.
VII, 229ὶ: iste in evangolio, quod scribitur iuxta Hebraseos, lius magistri
eorum interpretatur, qui propter seditionem et homicidium fuerat condemnatus. VOc. eorum ad ipsum aramaei evangelii textum pertineret, ibi scriptum videretur h, nisi cum Angero Synops euv. p. 275 restituere malis a Tn', 'N' Nas sed voc. eorum procul dubio additum est ab Hieronyni interpr elante, qui legi 'a' 'Σ, . . filius magistri, non filius magistri nostri Naa 'in hoc oro nomen plane idem quod a 'a Βαραββας apud Matthaeum canonicum aloro bono animadvorteruntἘwaldius Geschielite Christus undis Zeit sed II p. 80 0 E B sussius Guschichio derasiti Schristendes euen est. d. V. p. 192). nam Rabbinos etiam patres appellatos esse docet Matth. XXIII, 9, of Anastasii pi Antiochoni vel Chrysostomi scholion
ερμ'νευετα δὶδα6κάλου υἱός. Matthaeus hebraicus minimo graec evangelii accusativum Βαραββὰ tamquam nominativum reddidit, ut post Paulum
theolog. Conservatorium I p. 43), Crudnorum Boitrugo gur Einteitun in die bibl. christenes. p. 405 4093 De Wottium I 0hrb. d. hist.-krit. Einteitun in die anon. b. 0 NT. g. 65h. d. VI p. 10 sq.), Bl00kium Belfinge gur Evangelienhritili Berol. 1846 p. 61 sq. Einteitun in das Neve est. p. 1083, Delitzschium l. l. p. 21 quid si sit ipse diu Evangolien etc. p. 117 et II J IIoltZmannus Synopi Evangelion, Lips 1863 p. 267 censuimus eundem Rabbini filium Matthaseus uterque designavit Matthaeus hebraicus autem addidit: sequi propter seditionem se homicidium fuerat condemnatus, unde Marc.XV, 7 ην δε ὁ λεγόμενος αραρβας μετα τω στασrαστῶ δεδεγέγος,οιτZVες ε στάσε φόνον πεποtvκεεσαν. Luc. XXIII, 19: 6τl ῆν δια6τά6lν zνα γενομένην - - πόλει καὶ φόνον βληΘεὶς ἐν τῆ φυλακῆ. XXVII, 51. p. 17 27 28 se et ecce, divisum. Hieronymus ad h. l. Ops VII, 236 sq.): in evangelio, cuius saupo fecimus mentionem, superliminare templi infinitae magnitudinis fractum ess atque divisum legimus. p. 120 ad Hedi-biam Opp. I, 31): in evangelio autum, quod h0braicis literis scriptum est, legimus non velum templi scissum, sed superliminare templi mirae magnitudinis corruisse. pl. 18 ad Damasum Opp. I, 53): quod autem sublatum est, inquit, superliminare z'zz i ivN LXX το υπέρθυρον), et domus impleta est fumo Jes VI, in signum os templi iudaici destrusendi et incendendae
universae erusalem, quam videmus nunc d0structam nonnulli vero, insuperioribus consentientes, in xtrema parte dissentiunt nam superliminare sublatum illo tempor praedicant, quando velum templi scissum est, et universa domus Israel erroris nube confusa. haec cum Matthaeo canonico Comparata minime damnanda sunt quod in grasco evangelio velum templi scinditur, aditum ad Deum ipsum por Christi mortem apertum significare videtur cf. Ηebr. IX, 8. VIII, 19 sq.). in aramae evangelio velum templi nondum scinditur, sed terra concussa templi iudaici superliminare immensum corruit, iudaica superstitionis et hierarchiae fundamenta concutiuntur. Delitgschio quidem . . p. 22 in Hebraeorum evangeli graecum Oe.Mαταπέτασμα tamquam v γ: intellectum esse videtur. XXVII, 62 - 66 p. 17 2 9 30 se inter sepulcri custodes erat SerVus Sacer