장음표시 사용
131쪽
nhitror, nullum est felicitatis specimen, quam semper omnes
nscire cupere, qualis fuerit aliquis. Asinii Pollionis hoc Romaen inventum, qui primus bibliothecam dicando in geuia hominum
n rem publicam fecit. An priores coeperint Alexandriae et Per-ngami reges, qui bibliothecas magno certamine instituere,n non facile dixerim. Itaque Plinius tantum se dubitare significat, num hi reges bibliothecas suas etiam auctorum imaginibus ornarint. Verosimile est Philetaerum prioremque Eumenem, qui et opibus valebant, et literarum amore flagrabant, jam librorum comerandorum studiosos fuisse. Verum tamen Attalus, qui primus Rex cognominatus est, celeberrimae Pergamenae' bibliothecae conditor videtur, quam ejus successores et in primis Eumenes, hujus nominis secundus, valde auxerunt Credibile est etiam Attalicos reges ea, quae ad bibliothecam augendam collegerant scripta separata habuisse, ut omnes scirent, quid cuivis regum deberent. Strabo certe et Plutarchus plures Pergami bibliothecas commemorant a.
Recte Sevinus refellit eos, qui Eumeni non Attalo, bibli thecae inchoandae gloriam tribuunt. Logitur enim apud Di genem Laertium Athenodorus, hujus bibliothecae praefectus, o libris Stoicorum ea placita delevisse, quae minus probabat.
Fuit autem Athenodorus, teste eodem auctore, Zenonis disci-
Plin. Ilist. Nat. XXXV. 2.2 Ad hunc Eumenem Aristonymus, poeta eomicus et Alexandrinae bῖbliothecae praesectus, eum Sive sponte Sua, siVe arcessitus, se eonserre vellet, a Ptolemaeo Epiphane in carcerem eo ectus est. Vid. Dissertation IIistorique fur la Bibliotheque dyAlexandrie par M. Bonamy sem. de l'Acad. des Inscr. Tom. IX. p. 404.3 Strab. XIII. p. 624, Plut. in Anton. p. 943. Cf. et SevIn l. l. Sealiger Eumenem I bibliotheeae eonditorem fuisse ait. Attamen Eumenem II, quem salso Philetaeri fratris sitiam voeat, significare eum voluisse verosimile est. Vid
132쪽
pulus, erius mors incidit in Olympiadem centesimam vigesimam nonam. Itaque inter Lenonem mortuum et Eumenis
regni initium sedccim Olympiades praeterierant: unde patet Athenodorum, florente Eumene, jam valde senem fuisse LAemulatione circa bibliothecas regum Ptolemaei et Eumenis, supprimente chartas Ptolemaeo, Varro membranas tradidit Pergami repertas λ. Alii vero hoc ad Attali tempora referunt.
Hieronymus, de literarum rari late expostulans: DChartam, inquit, n defuisse non puto, Aeopto ministrante commercia: net si alicubi Ptolemaeus maria clausisset, tamen rex Attalusn membranas a Pergamo miserat, ut penuria chartae pellibusnpensaretur. Unde et Pergamenarum nomen ad hunc usque n diem, tradente sibi invicem posteritate, servatum est. V In ea vero re nihil dissensionis esse censet Dalecam pius quum ut suos omnes reges Ptolemaeos Aegyptus, ita et suos Attalos Pergameni cunctos nuncupaverint. At omnino a Plinio dissentiunt, qui membranarum inventionem Crateti grammatico tribuunt. Hic enim Attali primi legatus Romam fuit. De quo
Vid. Diog. Laεrt. VII. p. 286, Sevia. l. l. Neque tamen vIdeo, eur Sevilius Athenodoro centum annos tribuat, quo tempore Eumenes Attalo incerasit. a Varro ap. Pliii. Hist. Nat. XIII. 2I. a Vid Bieron. ep. ad Chrom. , quem eitat Harduilina ad Plin. l. l. Celerum enivis notnm
est Pergamenae et artae nomen non tantum Hieronymi, sed i nostram aetatem tulisse. Plii . l. e.
133쪽
aουσι l. ΤZetrus quoque idem inventum Crateti grammatico tribuit De hac autem inventione ita statuendum videtur, Pergamenos quidem membranarum usum frequentiorem vulgasse, pellibus melius quam anica politis et ad chartam, in qua scriberetur, accommodatis; verum tamen jam multo ante in pellibus caprinis, ovillis, vitulinis scribi solitum fuisse, quod diserto testantur lΗcrodotus et Iosephus In Pergamena bibliotheca fuisse ducenta voluminum millia, auetor est Plutarchus, quae Omnia Antonius postea Cleopatrae
Haec sunt, quae de Pergamenorum regum in literas et lartes meritis ex veterum scriptis colligere potui. Posteris tem Poribus, Praeter celeberrimum illum Galenum, jam saepius commemoratum, ejusque Patrem Niconem, Telephus quoquo grammaticus anno acrae vulgatae centesimo desimo Octavo Ρergami natus fuisse dicitur, qui inter alia multa patriae quoque suae historiam scripserit Quod vero ad fabriles aries attinet, Martialis suo tempore Pergami strigiles labricari solitas suisse, hoc epigrammate significat:
vPergamus has misti, remo distringere ferro:aNon tam saepe teret lintea sullo tibi '' i Exercit. Pliiiian. p. 650. a Ch l. p. 230. la Aeria. V. 58, Ioseph. Ant. Lib. XII. Qui hae de re plura velint, adeant interpp. ad Plin. l. e. ει Polyd. Vergilium de rerum inventoribus Lib. II. cap. R. Plui. in Anton. l. e. 5 Enc cIop. me. Pergumo. Lib. XIV. Epigr. 5 I.
134쪽
Do Pergamenorum diis et rebus sacris. Teuthraitialia, quam Pergameni incolebant, ip is testibus, Cabirorum olim sacram terram fuisse narrat Pausanias; sed ab nullo alio veterum scriptorum, quantum scio, in Pergamenis rebus Cabirorum mentio facta est. Itaque operae pretium erit de hoe Pausaniae loco et de reliquorum scriptorum silentio aliquanto accuratius agere, ut probe cognoscamus, quid indd conjici liceat. Finibus Gallograeciae et Pergamenae ditionis descriptis, comminmorata quoque victoria, quam Pergameni de Gallis reportaverant, Pausanias haec addit: ηεν ει iam νται Οἱ Ι- ιονοι Καμ ν ραν φασι ν εἶ- - ἀνάιον. --ἐ M 'A-δες ἐθέλουσιν δεα τῶν Ομου Τηλέφω δαψάντων ἐς Ἀσίαν ' Dubitari potest, utrumh. l. ineolae an dii Cabiri vocentur; sed utroque modo sacra terra
habebatur. De Cabirorum cultu, qui in Asia et insulis Aegei maris, in primis in Lemno et Samothracia, vigebat, multi viri docti, praecipue in Germania, diligenter scripserunt; in his Creu- aerus, Schellingius, Lobeckius, infr. Mulierus, Welcherus, Bottigerus, alii; qui tamen minime inter se conveniunt, imo suam quisque de Cabiris opinionem habent. Cum vero nulla in re facilius, quam in mythicis a vero a nemus et de nostro judicio praejudicatam opinionem habeamus, vix meam sententiam proferre auderem, nisi historica de Pergamenis rebus
disquisitio ita postularet; quod tamen, quantum fieri potest,
Originem vocis cabiri alii Graecam putant a Muo, caelo, vel a Mitio, urri alii ex Arabi ea vol Hebraica lingua ducendam
135쪽
zirbitratitur. Eam ex Orie lite pet eiulam esse, milii idcirco verosimile videtur, quod Cabirorum cultus ex Asia in Europam pervenisse credibile est. Quin et Ponti urbs Καμιρα, sive βηρα, Berecyntiatae mons Καβειρος, Persarum Gabirim, Indorum Bhagi Cabir, et alia multa talem originem spectant i. Jam vero Cabiri filii fuisse dicuntur Vulcani et Cabirae, quam nullam aliam esse atque Astarten omnino verosimile est. Alii duos, plerique tres, nonnulli septem vel novem Cabiros numerant. Vulgo in uuinis et aliis monumentis malleus iis additur neque hoc tantum, sed multa quoque alia ostendunt Cabirorum cultum haud dubie artem aeris et serri fabri candi respicere. At lumen cum iidem saepius sumaοὶ θεοὶ dicantur, neque tantum cum Venere, verum etiam cum Cerere,
Cybele. Diana multum commune habeant, eos inter Deos summum Iocum obtinere plures existimant, certo Vulcani ministros Esse prorsus negant. Sub Cabiris alii cum Strabone Curetes et Corybantes intelligunt, alii cum Varrone Penates, alii Dioscuros, alii Solem et septem Planetas; alii alio modorem tam dissicilem explicare tentant. Ego vero tu tali labyrintho viam quaerere non conabor. Sed ex iis, quae humanae naturae sunt consentanea, quaeque aliorum populorum historia
docet, id colligi licet, fuisse jam antiquitus fabrorum sodalitia ad templa aedificanda et moenia construenda Inter hos alii τεκτονες) manibus tantum, alii sαρχιτ ονες) magis ingenio et auctoritate opus conficiebant aut administrabant. Illi quidem, superstitionibus diditi. numina quaedam Cabiros operi suo vel
136쪽
- 13 iadesse, vel etiant aliquando nocere credebant. Hi vero, vulgi
opinione callide usi, quo melius mandata perficerentur, tali superstitioni favebant, et sodalitii officia, leges, instituta mysteriis et arcanis ritibus involvebant, Cabirorumque cultum inducentes, nonnunquam ipsi pro diis sunt habiti. Ubi vero ereverat haec de Cabiris opinio, eomamque cultus Percrebuerat, multis quoque ritibus, qui ad alios deos pertinebant, auctus, haec numina magis magisque in honore sunt habita et tanquam ιπιαλοὶ θεοὶ coli coeperunt. Sic igitur mihi hujus cultus
originem et progressum fingo, neque hanc meram esse suSPicionem ostendunt ea, quae recentiori aevo fieri videmus. Qui metalla scrutantur aut carbones effodiunt, suos habent genios, saepius quoque magnos vocatos L In aggeribus construendis daemonem quendam maris aut fluvii sibi adesse credunt op rarii. Nautae suum cuique navi genium tribuunt. Quin et opifices inter sanctos sibi patronum quaerunt, genioque mam
Haec satis ampla digressio nocessaria erat, ut ostenderem
Cabiros, etsi magni dii audiunt, minime confundendos esse cum Graecorum Superis Olympum habitantibus aut Romanorum Diis majorum gentium. Ideoque, ut ad Pergamenos redeam , non iacile quis mihi persuadebit Aesculapium, Uygieam,
Telesphorum σωζῆρας θεους, de quibus mox agemus, tres suisse Labiros, qui his nominibus Porgami colerentur. Quid enim causae esset, cur nusquam Cabirorum mentio fieret 8 Imo Pausanias id tantum significat Pergamenos sui temporis flo-
An nostrasium xaboutar, Ger uiorum Κοιοἐt, Gallorum Gobatan, Anglommsobun, time nomina his geniis tribuuntur, eum Cabiris eognata sint, dubitari potest.' Typographoriun officinam in Anglia ab operariis saerarium schvsh voeari, in quo eredant versari daemonem sopirit , eognomino Ralph, narrat Franklinus in Vita M. Walh. p. 56.
137쪽
i32 ruit autem seculo nostrae aerae secundo hanc quidem Asiae regionem antiquitus Cabirorum sacram fuisse arbitratos; sed nihil de horum numinum cultu memorat. Contra, vero ubi addit, ipsos Pergamenos ab Arcadum colonia genus ducere, Deit ut credamus eos hinc sibi deorum cultum petivisse. Quoque magis ita statuam, facit alius Pausaniae locus, ubi simulacra Aesculapii et Hygime in Arcadia commemorat, ibique Iovem - τῆρα cognominatum fuisse, Proserpinam et Dianam sinείρως, memoriae prodit L Iam vero quantum ex veterum scriptis et numis colligi possit, de singulis Pergamenorum diis videamus.
Omnium deorum, qui Pergami colebantur, profecto Aesculapius maximos honores consecutus est. Solennes hujus dei οριπι sive Ἀσκληπια, Prout in numis vocantur, omnem olim Asiam Pergamum concivere. De magnificentissimo, quod ei dicatum erat, templo supra Iocuti sumus. Cultum ejus Epidauro Pergamum traduxit Archias, Aristaechmi filius, postquam a convulsione membrorum, qua inter venandum correptus fuerat, Midauri sanatus erat λ. Hinc Pergamemus hic deus vocatur in inscriptionibus apud Gruterum et Reynesium Α, uti et
sunt. C s. I. CXV. p. 154. Baee inserimo materiori αἱ parie mutila est, ubitamin nomina Coss. Sex. Non. CeleRE et Iunio quinti UANO in Frentino erat iiiiii RevnexIns. cf. et Liobe Goth. Num. cap. X. s. p. 340.
138쪽
- 133 Pergameus apud Martialem i, ideoque Galenus, qui Pergaminatus erat, μν πάπριον 'Acrata πων haud semel vocat Huc quoque spectant Sereni Sammonici versus, ubi de Aesci lapio ait:
PTime potens artis, reduees tradem vitaea Iosti, atque in eoelum manes re oram Sepultos,
u qui eolis Aegaeas, qui Pergama, quique Epidaurum ' 3.
Ad hoc templum ingens numerus confluebat eorum, qui morbi remedia quaerebant β, ibique et imperator Caracalla frustra deum consuluisse dicitur. Remedia a deo in somniis significari credebantur. Idem quoque templum afrium fuit, adeo sanctum , ut, quum Tiberius in compluribus urbibus afria aboleret, hoc tamen inviolatum permanserit Quo tempore Mithridates Romanos persequebatur, multi huc confugerunt, sed frustra. Mithridates iis non pepercit. In hoc quoque templo C. Fimbria Proconsul, a quo milites defecerant, cum Syllam implacabilem
L. B. D. D. Lib. Epigr. 17, ubi haec leguntur: consilium sermae, speculum, dulcesque rapillos Pergameo posuit dona Merala Deo. a De Sanit. tuend. I. p. 226, de Libr. Propr. p. 362 Tom. IV. ed. Graee. Bani. Cf. et Spanti. ep. ad 2or. II. I l. 3 De med. praee. va. 2 sqq. ε Philostrat. de vit. Apollon. IV. Ilio Taeit. Annal. II l. 83.
139쪽
lare cre teret, gladio se traiiinxit Aesculapii templum intrare non licebat illis, qui Telopho immolarant, prius quam corpus abluissent L Ab eodem Telepho tu Acsculapii sacris, quae Pergami fiebant, hymnos exordiebantur, at vero nihil laudis
Eurypylo, Telephi filio, impertiebant; quin et illum in eo
templo nominari nefas habebant, tanquam interfectorem Machaonis, cui Aesculapius pater fuerat . Simulacrum dei, insigni artificio a Phylouia cho fabricatum, ex hoc templo Prusias humeris suis impositum abripuit In numis et inscriptionibus Aesculapius saepius rumis cognominatur. Sacra in honorem Aesculapii maxima solennitate Pergami celebrabantur. Horum mentio fit in inscriptione, ubi legitur
θεωριῶν ἔνε , quibus eadem illa solennia Asclepia significari videntur Etiam istoc Amea πιου aedem memorat Aristides, quod nomen in numis quoque legitur'. In celebri, quae festis diebus agebatur, pompa dei imagini faces accensae praeferebantur, quae et in aede Aesculapii apud Pcrgamum accendi solebant.
140쪽
quibus nempe ad se, tanquam ad Publicum Asiae focum sive μίαν sita enim Aesculapii templum vocat Aristides euntibus undique ejus opis indigis praelucebat Pergamenus hic Deus, idemque inde δαδ ρος et ibi appellatus coronis quoque, Aesculapii mater, uti et Hygia ac Telesphorus, Boi
comites, Pergamenos uuinos Dequenter occupant. Narrat Pausanias Euameriouem a Pergamenis ex quodam oraculo Τelesphorum vocari - , de quorum nominum significationc multa
habet Creugerus Coronidis uomen legitur in Sabinae, Hadriani uxoris, numo, quem exhibet Clioiseul-Goumerius Caput Sabinae conspicitur cum literis C ACTH CAEMNA. Altera parte estigies deae velo cinctae, cum inscriptione
templo tripus erat cum statuis aureis Aesculapii, Coronidis e Telesphori Jovem quoque magno honore Pergami cultum fuisse, jam inde patet, quod Nicephorium, quem lucum, ut supra vidimus, a Philippo vastatum iterum consevit Eumenes II, Iovi sacrum fuisse dicitur Quin et ni κη - legitur iunumo, quem citat Belleius In aliis numis, quos etiam citant Pellerinius et Vaillantius, cognomen πεῖος Belleio bonus, b nignuεὶ et φῶ ιος additur. Harduinus haec ad Iovem Pluvium rcfert, qui, quod pluvias Muigne indulgeret, dictus sit πεῖος,