장음표시 사용
281쪽
suas exercere voluisti Theoriam itaque minerorum armc hilium e primis principiis hie repetit, quae cum, ut con- sat e natura partium aliquoiarum pendeat, primo varia, huc spectantia, theoremata domopserat. Dein ipsus Problematis analys traditi Quae omnia etsi egregia sese perspicuitatois ordine commendent tamen, cum iam ipta harenumerorum amicabiliui theoria amplissime pertractata sit a
Cel Eusero in Opineuior. Tomo III. plura de illis hic dicere,
Pergimus itaque ad Classem alteram qua sequentia Sehedia
Pag. III. mala primo mathematica nobis offeruntur: hs. N. Richomanni armometri, sive mulime bis salicae, ad evaporati nem Pae certa temperie mensurandam aptae. constructioratu. in ope iasius decrementum paucorum granorum observari, e
Anemometrum summam Heritatum vomis venti s simia variat ne directionum ituur, inricans. Utriusque liujus machinae descriptionem tradere, nil aliud esset quain figuras huc transferre, addita eariinde expli ratione quod eum instituti nostri limites exeedat, veniam nos impetraturos speramus a Lectoribus si ad ipsum fontem ablegemus ea penitius, r34. scendi cupidos. 3 Ricbmanni anquisitio in ratisnem phanoin mensi cur aqua Profunda in vasis homogeneae materiae plus mariporet, quam aqua minus profunda; oonfirmatis experiamento, nova ratione instituto. Post evictam phaenomen ipsius certirudinem, principia e physicis repetit, unde constat, massarum duarum aeuualiut ejusdem temperiei, sed diversarum superseierum, eidem aeri expositarum, eam citius assumere tomperiem aeris, quae majori gaudet superficie duarum in. aequalium, sed ejusdem temperiei superfidierum, minorem citius aequirere aeris temperiem quibus combinatis, fi maioris massa superficies habeat ad minoris massae superfidiem
rationem minorem, quam massa major ad massain minorem, minorem massam temperiem aeris citius obtenturam, quam majorem, S contra. Quod etsi satis evidens videatur; attamen, si euiquam adhuc dubium remaneat, ostendit Noster,
282쪽
vlbus experimentis id ad maximam Graiindinem dednet queat. oe jam ad ipsum phaenomenon, supra allatum, ainplicat Posita nempe ea conditione evaporationis, quod pendeat a superficiei siuidi expositione, facta aeri diversae tem-Periei ita quidem ut eo major sit quo major est differentia
inter utriusque temperiem senuitur omnino evaporationem
langius durare debere in massa majore, adeoque in vastas ejus capacitatis aquam magis profundam magis quoque eva porare. Ceterum, quid contingat pro certis irrumstantiis peculiaribus, porro explicat Noster monetque postremo id. quod contingit se in massis vasisque minoribus; locum qumque habere in superficie telluris in maribus fluviis re nodi
audere se assirmare. yFjusdem de evaporatione ex aqua, frigidFori aere. Observaιiones, corisectaria. De evaporati ne aquae Glidibris aere commentatus est Autor in Commentari Novor Tomo Is nunc simili modo in evaporationem ouae frigidioris aere inquirit. In illa nempe invenerat, eam obtinere legem, ut, differentia inter temperiem aquae ix aeris, erescente, quantitates. quae evaporarunt sint ut ipsae differentiae differentiarum inter temperiem aquae k aeris. Ea demis in praesenti casu et haud accurate penitus, locum habere, reperit enlus rei causim in missione particularum aduearum majori minorive latere existimat. Commemorat hic magnum experimentorum numerum, e quibus derivae
haee tria praesertim phaenomena generalia i Temperi aeria inter εο α οφ existente, si disserentia inter temperiem aeris aquae superet ου' thermometri abrentiit aes, initio colligi vapores temperie vero illa inter τ' a ' existente. eolligi hos, si differentia inter temperiem aeris' quae s peret M'. a Nilo major est ealor aeris eo calidiorem revidi debere aquam, donee collectio vaporum non observetur amplius, sed evaporatio solum eoque largiorem fieri evaporationem. Evaporationem initio esse minorem deinde augeri, tandemque rurus minui. Rationes horum phaen me norum reddit verisimiles usumque eorum in Meteorolo
283쪽
oti aeris, inprimi per aquam, in bombis eoulae aram De di nempe missius in Stat Vera modum in densitatem ae inquirendi, dum tubuliain vitreum bombae inclusiit, hane aqua repletam frigori exposuit, eumque ab aqua conglaciata di rupta esset, ex ejus firmitate vim compressionis aerisIn ipse tuta computavit. Hoc experimentum Noster variis modis repetiit, reperitque, aerem communem per pressionem ope preti validiis mi redigi posse in spatium a vieibus minus; vi aquae gelaseentis autem in spatium no vicibus minus comprimi e eterlam nullos adhuc compressionis limites a norinora bis posse eonstitui. DFjusdem seu legi decremens eat ris ad definiendam mediam certo temporis intervasio temperiem aeris ostensis i instrumentum meteorologicum novum, media: rem risi aeris invenienda inserviens. Lechate ea est, quatam Novor Commentari Tomo I exhibuit Autor Eam nune applis eat Clariss Autor ad iuveniendam temperiem aeris mediam, hoc est, talem, quae si constans esset per certum aliquod temporis intervallum, eundem effectam produceret in refrigerandis ct calefaetendis per idem tempus corporibus, ac omnes gradus diversi eatoris sibi inutii Recedentes. Sit neminpe aquae temperies initialis, , post datum vero tempus ntemperies ejusdem diminuta erit quaesita temperies aeru
A a 'autem, de qua in titulo Commentationis hoc praesertim si damento nititur, ut thermometrum immittatur vasi perma. νno, massa fluidi tanta repleto, ut hae temteriem erraro latis diu aequalem conservare queat, cui sint terrum crime isti eurium optime responsura putat. 7 injusdem a Baro metro, cujus scala variationis insigniter augeri ρουν item de librabaromerrtea, cruorometro isdraulico, cogitationes quas, cum meram descriptionem machinarum absque figuris plane non intelligibilium,contineant, ipsis Lectoribus lagendas relinai vimus, ct cominendamus. 8 C. G. valetenstein de Statera geographicis nautica Fundatur hac notissiano illo phaen
284쪽
meno, de restente ala uatore versus polum feeu lumcertam .liquam legem vi gravitatis: Haec enim si quovis to . exacti posset, ct quidocia satis accurate, observari inveniri inde posse putat Autor, latitud m loci, absque Astronomiae subsidio. nem vero in finem cum vulgares librae nequaquam usurpari queant novam excogitavit, quae ope elateris, ex frictionis imminutae, variationem hane quam accoratissime
indieei disposuitque eam ita, ut, si sesquilibra ipsi impon
tur, differentia unius grani respondeat quoque irciter dis- ferentiae unius gradus latitudinis. Quinis ostendit, qua Gitone possit frictio eo usque diminui, ni etiam unius gradus adhue partes quaedam in selisus incurrere possint, adeoque e ro pataeorum saltem milliaritim in statuenda latitudine committi. o injusdem Descriptis remuli noviter inventi ad naves oneraria promovendas. Consistit haec machina applicatione hominum ad remigia tali, ut ipsi si brachiorum saltem, sed integro simul cum pondere in illud agere queant; quo modo ipsam vim quintuplo augeri, subducto calculo. ostendere eonatur adeo, ut owto homines navem onerariam mediam spatio duarum horamna fere per unum milliare Germ. promovere valeant. M jusdem Horo ii perpetu mobi ilis desicriptio una cum modo construendi ore i portatilias Ilindrigera, ut Iub elevatione ponderis, vel intensione elinteris, morum suum continuem. quidem iam latis notus est hui sint in serviens meelianismus Hugeni eum fune in isinito vel Leurmanni eum cylindro duplici; attamen non abs re fore putavit Autor, si communicaret hie novam, a se in- . ver tam e vectibus aliquot x rotulis compostam, quam illis praeferendam exissimat, sed de qua absque leonibus plura hie ieere non licet.
Ph ea, in asse tertia eon spieua hae sunt G. T. Pag.
Masii de vegetatione plantarum experimentas confecturi Vertantur ea iuprimis circa germinationem seminum. Dive si atem horum ab ovis, contra Fontenellium asserit,musschembrae ii et Tatum, phaseolos ureteos ab inseel: non infestari, fallere, osteudeas. Fallanariumne esse, raphanos fieri dulei L a Te a
285쪽
reti si semina antea melle, aut lacte, praemaeerentur, item se hem serream adjuvare vegetationem, demonstrat. Inuuirit quoque in rationem admirandi illius, etsi notissimi, tacti. quod in omni geriminatione radix semper deorsum deprima tur, germen autem sursum adscendat; de ius,allatis variis se rimorum Autorum sententiis, eam tandem in viribus quibusdam animalibus, quae singulare genus viriuin in rerum natura constituant, quaerendam putat. Porro aquam puram, quae vel nullo, vel minimo, sale est infecta, optimum esse planta.
m nutrimentum, aerem vero, vel pinguem, α east
lius perdere, expertus est. Spiritum vini, quo germina irrigavit, vegetationem non accelerare, sed contra turbare, invenit unde merito dubius est de veritate aliarum riu modi macerationum, de sitibus passim nobis persuadere volum Π runt Autores, eterum haud sublestae fidei. o Abr. RaaumreMarii Observatio anatomica muscia in pectore raternatu. 28s ratis, istic in diuersis ramoribus inventi. Steph. schenivinnitia de acere, foliis oblonge cordaris, inaequaliter ferratis. Nola primo, vix ullam dari in tota aceris fami.
lia plantam quae magis evidentes distinctionis a congeneri. hus notas prae se feraliquam modo dicta quippe quae ct foliis ex corolla prorsus peculiaribus gaudeat. Quatuor ejusmodi
arbusculas sub nomine Aceris Tartarie mori solio Gerdiali hortus Petropolitanus altitudine 4 pedum circiter quarum descriptionem tradit; unde concludit, notas quasdamaceris characteristicas, hue usque a summis Bolanicis inuintas, eum ad has species non extendantur, toti etiam generi recteus tribui non posse. 4 M. T. Stellertis a Bessi marinis. Post observationem generalem de animalibus quantum translatio ex uno limate in aliud naturam ipsortim immutare valeat, quatuor describit bestias marinas Autor summo Historiae naiaturalia damno cito tantis mortalibus ereptas vaccam nempe marinam, seu Manati ursum marinum, leonem marinum. ix Iutram marinam Cire sngulas ita versatur, ni decet solertillimum observatorem. nte omnia denomiuationem, loeutra
habitationis, ac notat. Hinc primo formam externam
286쪽
seribit, partim quoque figuris exhibet, singulorum membro
rum silium exponit, eorumque magnitudinem, solertissime mensuratam, in tabula sit, structuram quoque variamin partium, usumque explicat. Postea partes internas eadem cum cura persequitur, earum tam constructionem quam functiones, notans. Osteologiam quodue si gularum tradit. Denique more re naturam qui ct usum in re cibaria, m dies, aliisque eommemorat. Sunt haec omnia ita omparata, ut non possint non sese maximopere commendarem illo. riae naturalis amatoribus egregia, quam prae se serunt, ct an plitudine. perspicuitate. Sed, ut de singulis quaedam aiffer Inus lingulari a lxvaeca marina apud plurimos quidem Auto res jam descripta legitur inprimis apud Dam eruim in Din rario Angliee edito Londini A. irna; ubi obiter monet obse vator noster doctorum descriptiones mutilas, imperfectas,&plurimam paretem fabulosas ct falsas, esse, amplerum e tra, quantum ab illiterato desiderari possit, verittana descriptione doctos multis parasingis superare. Verum, quot errores hac in historia adhue restent, palam faei Noster Ita anati creditur bos esse Arissetis, eum tamen nnquam in remi statur. Traditur pilosum esse. eum potius selis aut ealami gaudeat. Caput est nee vitulinum, nee bovinum, sed formae peeuliaris. Pedes destituuntur unguibus, sed tingulas habent,
fere equinas; cum tamen ungues, o quidem humanis smiles, huic animali tribuat Hrem ex Porro non ingreditur fluvios, ct graminibus pascitur I non super saxa iacet, in continentem
exii non sagax est anima quin potin stupidum.nec mansuetuin reddendum simulque longe vociae issimum. Ceterum lapide qui dicuntur, anati, quonim in materia medie fit mentio, nil aliud esse, quam olla mastieatoria, cum Datio in mammaeo ia non dubitat a Ursus marinus primo omnium Dampieris visus re deseriptus est. Amphibium est animal, urso vel praegrandi maju . ceteriim habitu corporis externo nulli inter terrestria similius, quam urso, exceptis pedibus ocparte corporis superiori. Pilis praeditum est erassissinis. Migrans est, quein modum anseres, cygni, callae aves ma-
287쪽
ritiae vel .ut inter plices caranadromae truttae, inter quadrupe
dia hic loci inlides, lepores, ct mures, in quidem est igit loca
septentrionalia, insulasque iuculias, liue Americam Asiam magno numero sitati partim ut in eoiuinente pariant, caruintusque educent, partura ut otio somno, α inedia trimestri,
se a molesia pinguedine liberent. Certamina inter sese instituunt prorsus crudelissimo, quibus vulnera dentibus infligntit hosti aveo grandia, ut ense fasta esse videantur. Notat hie obiter deu valde curiosum, quod amplerus tradit de insula Feldmando sibi latit ausici vidisse se ibi in continente totum litus iii numerabilibus phocarum leonum, ursorum marinorum, gregibus coopertum. Haec animalia ex australi parte huc migrare, ob itineris nimiam longinquitatem, sibi persuadere nequit Noster credit potius, primum australi or bis hestias marinas easdem esse, quas hemisphaerii borealis sub eadem fere longitudine; dein veris nil iter nostros ursos malinos sub eodem gradu in parte boreali hibernare. 3 aeo
marinus tam sorma externa, quam partium structura et usu, clis tuis interna viscerum constitutione, per omnia ex. lc illis
me cum urso convenit dissert saliena in eo, quod duplo infor sit desponderosior, pilos habeat in ut multo cramori rigidos, densus rusos, caput majus, nasum porrectiorein inprimis vero quod, ei conis nomen vindicat, illis gaudeat colluin alia bientibus, dense positis, surrectis,undulatis. Iumoribus contra sat magna est dis Terentis. Quanto enim sunt ursis magnitudine superiores, tanto eis inferiores ferocitate, adeo ut pedetentim, inansuescant hominum adspectu Polygami sunt, catulos in continente pariunt mares in scentinas valde blandi sunt, prolem contra negligunt. Eadem, qua ursi, inter se violentia dimicanti vi utra denique marina est procul dubio utra Brasiliensis, Marcgrini deseripta, notis hujus omnibus ei competentibus Castor quoque non est marinus, sed potius genuina lutrae species, qua tamen multo crassior Ceterum perpulchrae est formae animal. unde a petis Ies in maximo habenis pretio astutum, alacre Captum ipsorum ample deser bit Noster, pellitunque Draeparationem necessariam.
288쪽
sed nee flentio praetereunda sunt Orominea sunt autem Pag. ochaee i) .minin Observatio elissi luna partialis, d. Q. s. n. q. t ηδ ipsi habita, quam quidem dupliei modo m-stituit primum annotando appulsus umbrae ad praecipuas lunaeniaeulas, deinde definiendo phasium conditiones ope machime parallactime in Observ. eclipsis solaris . as Iul. ejusd. anni exhibitae. γμα Popodii Methodus vervandi cli er-- 47I. Lminarium. Proposuit hic sibi, methodum deseribere umvam, qua tam phases eclipseos, quam chordae desectuum, expositiones eariun ad se invicem, diurnique luminarinm, e dem momento, ab unico observatore, absque omni usu cochlearum is machinae parallacticae ubique locorum, accurate ocpromte observari,in quantitas earum inistimeris absque eo rectione observationum, in partibus autem cireuli maximι absque observatione stellarum, crinensuratione distantiae o
Iecsti in terrae superficie praecis haberi, simulque locus lunae, respectu aequatoris apparens, quocunque tempore deprehendi, transitus ejus per sellas commode observari, queat. Exeis suitur hoc ope ierometri filaris, cujus constructionem tusum pluribus describit Prout e monito quod initio hujus smi legitur intelligimus sunt haec specimina Adjuncti, iuveni adhue unde, etsi non omnia prorsus novassint d singula. tia aude tamen ita non defraudanda esse videantur.
IOANNIS PIERSONI VERO SIMILIUM M-
bri duo. Lugduni Batavorum, i7set, ma Plag. 8. empla Iandabis inistituerunt ab aliqno tempore trita, IIusti in Batavis Autores Graecos editis libellis, ei rei desti
natis, emendare atque illustrare. Quos inter non postremo loco habendus est, qui nunc in scenam proclu.Joanne Hirson
Elus enim Ver milia. si inscriptam a se opellam ad Dis
Gulielmi, Lucae rurexit, sparis re Scio pii, exemplum prinfitetur, plena esse observationum bonae frugis, uem diffite-
289쪽
bitur aequus ct intelligens harum rerum iudex. Agnoscent proti. nus Onanes hominem in Graecis Λutoribus,t'oetis praecipue dilugenter versatum; sed agnoscent iidem quoque aetatem nondum maturam, uberes olim Ductus ingenii bene nati promitte
tem Apte Verisimilium inscripti elogium libello suora
estissimi Viri modestia. In multis enim certis. omni dubio exemtis, emendationibus re conjecturis felicissimis exciderunt
ipsi paene dixerimus plura, certe non pauca, quae citra veri
sint litudinem subsistunt, quaedam quoque, quae multum ab ea
absunt, ut in specimine demonstratum d ahimus, non carpendi studio sed eadem usuri libertate, qua ipse in alios usus
fuit, meritos saepe, sed interdum quoque immeritos. In quibus ipsis fuit elarum in litoris, ct Philostrato auspicatum, nomen, oliarius quondam noster, qui, si munere sacro impeditus, quatum implicabatur, eum in Sophina edendo totus esset, praeteris
vidit quaedam,aut uisendit in nonnullis, properabundusin aliis intentus, dignus tamen non erat, qui modis tam contumeli
sis arrogantibus exciperetur a juvene, qui, si meritis in lite ras Graecas a se, existimat, Obarium superari, multum fallitur. Ipse,si tam arduam suscepisset provinciam, oualis est editio S phistae, exquisitam elegantiam affectantis, ad quem intellige dum non solum haud vulgari Graeei sermonis, sed etiam a natiquitatum, aliariamque rerum, peritia opus est, qualem se fulcset praestiturus, satis declaravit iis modis, quibusis Euripidem ipsum misistrarum, exoepit. mirum non est, vasta coacta messe gravem desium colonum spicilegium relinquere se lecturo. Neque adeo certae exploratae probitatis sunt omnes ejus i Ouarium stri mirae, quin habiturus si , quod respondeat, quisquis huic patrocinari voluerit. Atiamsi ea sim nostram non facimus qui, si saevum in modum Nostro vapulat, id sibi debeti Recte enimvero queritur Hersonus, optimum Poetam Tragicum x ab homine arreptum fuisse, euieunque alii rei praeter Euripidi editionem apto res ejus inde exetis exstitisse neminem, qui ornandam fgnia modis hane spartam sibi sumeret. Ipse praeivit exemplum, quod silurea laureatur, bene erit Gripidi Quamvis enim longo
290쪽
longe plurima ejus vulnera ne attigerit quidein No re aliis medicinam adhibuerit haud congruam, pleri, in flixerit
novas at vel se tamen dicendus es non m e de Gripide meritu fuisse, libellique pars ut maxisna ess, se optima na. hia esse videtur ea. quae in laudato Tragico oecupatur. Nam. si ex iis, quae ad Anthologiam Graeeam protulit a nobis dilis genter examinata, retrinas ejus observationes in alios Autorea Gmeos aestimare fas est, eas enim nondum luscavimus,a aliis quanto ipsi infelicius opera meo natus in his, quana in Tragico, essit. Non ad obtrectandum meritis viri DoctilLlaudibus, reprimendosve nobiles ejus conatus, facit hoc judiiscium, quos stimulare polius d urgere volumus Uerum, dum agimus quod officii noctii est, ct id quod res est,hoe de ilia bello libere profitemur, agnoscimus sortem Criticis omnibus
Eommunem, quorum nemo per omnia rectum assequitur no
mo hiis caret, ille reliquis praestat, qui minimis, qui paucissimis, urgetur. Λ nulla segete lolium abest, ct praestat iudieetam gino dormitantem interdum Homerum, quam απλιτον spinionismintadium Ge. Facit haec admonitio eo, ut eum aliorum errores reprehendimus, quod invidia caret, ct ingenuos decet. re, ut fiat, maxis necessarium en factumque non nisi tuismidus sui admirator, aegre seri, a calore tamen aetatis o fiducia nostri non abrepti, exuto livore dc fastu mitius d humanius de viris sentiamus, ad quorum gloriam adspisantibus a duus elivus eandendus est. Autores Graeci, quos emendare Hersem mstituit, optimi euique sunt maxime tamen eopiose fuit in Aleiphron αApollonio Modio. in quem ubi profert conjecturas suas immia sevit illi variantes lectiones e Codice into illius Poetae quondam Gudiano, nune Bibliothecae ueliastylanae, depromtas, quas Viro Celeberrimo, Ernesia nostro, in aeceptis refert. Porro operam praecipuam posuit in emendandia Callimaebs Anthologia Graecorum Digrammatum, Euripide. Mochio, Orpbeo, Phil raro, o Sophocle. Non contemnendum numerum Graecorum minutorum arminum, Epu