L. Caelii Lactantii Firmiani De opificio Dei liber unus recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit F. Eduardus a S. Xaverio C.E. ad sanctissimum D. Nostrum Benedictum 14. P.O.M

111쪽

piissima mater , potestate clavium adhibita , per indulgentiam Deo reddidit, ac sanctae ejus Religioni restituit. Qui ergo discrepantiam

oderunt, Sc damna noscunt , quae ex illa quotidie emergunt: Si unitatem , si concordiam , si societatem , ac liniversalem vere optant sub uno rectore , a Deo manifestissimis indiciis protectam rempublicam , sine qua quiete , ac tranquille homines in terris vivere non posse comprehendunt , eo paenitentes redeant, unde parentes eorum superbi disces erunt . Scit enim Sancta mater Ecclesia non solum vulnera omnia , quibus est imbecillitas humana obnoxia , salubriter curare , verum etiam discissa , lacerata , abjecta membra ad pristinam integritatem vigenti corpori restituere . Nam si bene meminerint ipsismet duobus plus, minus ab hinc staculis contigit , quod Nova-tianis , Donatistis , & Arianis ante mille ultra

tercentos annos contigerat. Fuerunt enim, ut

Lactantius ajebat , quidam nostrorum , veIminui sabili Me , vel minus docti , fel minus ectuti , qui discidium facerent unitatis , ct

Ecclesiam dissiparent ἱ se ii , quorum Messuit lubrica quum Deum nosse se , ct colero

mularent , augendis opibus , honori sudentes assectabant MAXlΜUΜ SACERDOTIuM , ct a potentioribus victi , secedere cum 'agatoribus fuiι maluerunt, suam eos ferre prae fossor , qui ui coπcupieraης ance praestoni :

112쪽

IS AGO G Ε . clConsulant tertii labentis , ac quarti ineuntis Ecclesiae saeculi annales, eosque conserant cum iis, quae historiam recitant decimi quinti, & sequentium genuinam , & nosse poterunt, si velint , quam apte iis quadrent quae a Lactantio dicta sunt . Tunc primum schisma Novatiani . Nunc postremum Novatianis iciemis,& Uiastae, Donatistis Lutherani, Arianis Calvinistae, Z ingliani, Socinianique ex ungue respondent, eosque imitantur. Ad Novatianum usque unus semper extiterat in Romana Sede , qui MAxi Mo in Ecclesia Dei fungeretur SACERDOTIO, non solum Lactantio teste, sed etiam spiTertulliano I),cujus, exemplum postea imitati sunt iclestus, & Lutherus . Sicuti enim ille de S. Zephirino dixit . Audio ettiam edictum esse. Aropositum , di quidem serent orium : PONTI PEx scilicet MAxi Mus , quod est Epis CGPusEPisCOPORUM &c. Sic isti , , primus quidem Urbanum VI. , secundus vero Leonem X., Romanos- Pontifices , D. Petri in Pontificatu Maximo successores , veros esse professi sunt . Et quemadmodum ille antequam Montani hae resim adoptasset, tamquam ad judicem supremum provocabat haereticos ad Romanae Ecclesiae judicium , rui totam doctrinam Mosols

cum fan uine suo profuderunx sa) . Sic isti

antequam damnarentur , hanc eandem verita

113쪽

cii IS AGOGE.

tis magistram appellabant , quam postea rebellantes , ac odio implacabiIi furentes eathedram pestilentiae , in Satanae Onagogam esse eum Donatistis spiritu diabolico urgente dixerunt . Novariani , ac Donatis te Ecclesiam Iapsis indu Igere posse negabant , Lutherus ab indulgentiis impugnandis suae pravitatis duxit

exordium is . , L. Hoz unum primam inter ac secundam hanc Ecclesiae scis uram intercedere videtur discrimen, quod illa ope Romani Imperatoris seculium integrum perdurare non potuit ; haec Henrici VIII., Angliae Regis , deplarando Iapsu major faeta est , & ad tertium

jam extenditur. Dormit adhuc in puppi Pontificiae Navis Reparator noster,sed tandem excitabitur,di unum ovile unus Pastor ibuni versvnr Gregem ad cau Ias dominicas perducet; nec spes me fallit si hoc brevi suturum conjicio, quisna TE , PATER BEATIssi ΜΕ, in hac Petri Sede constitutum Cernam , quem Cypriani verbis apprime , ingenueque in S. Cornelio adumbrarum , Novatianorum imitatoribus aptissime possim ostendere , ut ab errore , quo detinentur capti , aliquando resipiscant . De Te quippe S. Martyr mihi fari videtur , quum de S. Cornelio ad Antonianum scribebat

114쪽

Is A s OG E . citi sed per omnia Eicclesiastica oincia promotus , ct in divinis adminifrationibus Dominum

pepromeritus ad SACERDOTI I sUBLIME FAs Τε- G10M cunctis religionis gradibus afenci .

Tum deinde Episcopatum V m nee postulatu nec ut coeri , quos arrogantiae ct superbiae suae tumor inflac , ct insint , sed quietus ollas , ct modesus , ct quales esse consueverunt , qui ad hunc locum disinitus eliguntur, pro Riadore zirginalis continentiae suae , pro hamilitate ingenitae Ebi , ct e rosiae perecundiae, non Ar quidam vim fecit, ut vi

scopus fleret , sed ipse sim passus es , ut ΕΡ1sCOPATU Μ coactus exciperet . Quare quis nisi dementissimus dubitet, quin liaec, in qua Magister Sedes Ecclesia illa sit, de qua Lactantius ait Q , Hoc es domicilium Moi : me templum Dei , quod F quis non intraserit , fel a quo si quis exieriς , a spe sitae salutis

aeternae , alienus es .

LI. Sed quamquam haec ad evidentiam sa-cile reduci queant, ii tamen , qui iaculi Genium sequuntur , ea prietereunt, & cum deli rante Democrito in imo puteo , quasi demersam , investigandam adhuc esse dicunt veritatem,non autem e Caelis , tamqnam revelatam,

demonstratamque suscipiunt. Ajunt siquidem e Tam eis inentis humanae acies is supernis ρα- scrutandis hebes I; lux σamen es , suae gram-g 4 ' τίν

115쪽

ctv IS AGOGE. vis in hoc corpore exsens non ita cis 'e re plendeat, cuti Spiritδει, ab omni materiae fcce depuratus , splendorem nihi minus suum satis coruscanIem ita emittit, ut se quis ad iu-tima putei defendat , ibidemque serio exploret , quid pere facto opus sit ad pacem , tranquillitatem Ne consequendam , caesum. imum

sibi patefabam in fundo illius conoicies ,

quamquam eum iu Caelis cernere nequeat , auscollocare i). En SANcTISSIME PATER ,quomodo aversis a casso frontibus ex una in aliam foveam sese injiciunt , ut magis magisque Veritatis Occursum defugiant , quum tamen eam

summopere ubique gentium disquirere videri velint . At etiam illuc Lactantio nostro duce eos persequimur fa) . Ivid es enim , caraream potius in imum depressam diceret , quam infummo letatam Z Ni forte mentem quoque In pedibus , aut in imis ealcibus constituere malebat , poιius quam in Rectore , aut in Campite i Adeo remotissmi fuerunt ab ima veriIa-- re , ut eos ne satus pridem sui corporis admoneret , veritatem in summo illis esse querendam . Solem enim in pectore gestat 3) , is a summo Caeso egre is ejus, di occursur ejus urique ad summum ejus . Inde quidem ) , Duin' medium Dentium tenerent omnia , is nox iu

116쪽

IS AGOGE. cuiuo eursu medium iter haberet , omnistotens ferino tum , Domine , de Caelis a regalibus sedibus texit. Sed quum mundus si) eum non CognoVerit , non receperit , non coluerit; Is , qui a) mia , peritas , & vita est , in crucem se leuari passus , palam tunc primum mortali-hus obtutibus nudam veritatem ostendit , ut ad insolitum saltem spectaculum hi oculos discerent in altum extollere , neque in terris extra cucem se eam se expositam unquam inspecturos esse sperarent , nisi quum ad manifestanda opera eorum redierit , praemia , ac pamas hominibus , uti. meruerint , collatu

LII. Ideo quippe in Cruce Rex, ac Reparator. noster IEsus Christus manus extendit ,

Orbemque dimensui es , ut jam tunc senis-ret , ab ortu solis inque ad occasum magnum populum ex omnibus linguis , ct postulis congregatum sub alas suas venturum , signumque illud maximum , atque sublime frontibus fuis septurum . Hoc divino charactere insigniti , fideles Christi , perditum illum Leviathsin ,

Saeculi Genio larvatum , imperio , ac tyranni de , facile , si velint, exuere valent , &veritatem , discuisis errorum tenebris , queis ab illo nebulone opprimuntur , liberis menti- .hus in Ecclesiae catholicae sinu conspicere po

117쪽

cui . IS AGOGE. terunt , ac amplexari. Qui Fortium spiri uum nomine gaudet prae caeteris cellabrari , huc accedat , arma vestiat divino si emmate decorata , & pugnet , ut Christi militem decet , sitque de victoria sub tanto Duce securus, quoniam nequissimi spiritus , quibuscum bellandum

est i) , Neque accedere possunt ad eos, in

quibus caeIesem notam viderint , nec eis nocere , guos si num immortale munierit: Ut Lactantius noster opportune docuit , atque adversus incredulos prosecutus est e diuos profecto si esse eonfieantur , sicimus . Necesse es enim , peram esse hanc religionem , quin rG-tiouem Daemonum nosit , ct astatiam intelligit , O vim retundis , di eo piritalikus armis domitos , ae subactos cederesbi cogit. LIII. Erant tunc profecto, qui malos spim

ritus omnino esse denegaroni, quos tamen re

sellere , se facile posse testimoniis Poetarum, ac Philosophorum , bene putavit Lactantius , quum Ethnicos esset adortus , qui hujusmodi

testibus solummodo fidem imam accommodabant . Ego vero , si quis eorunT existentia ac salutiferae Crucis fignum , adversus eosdem maxime validum esse , pernegaverit , Autho ris nostri fident oculatam oppono , quum de Deorum cultoribus suoruni temporum sacrifi

cantibus loquens , dixerit sa): Iuum diti fuis

118쪽

IS AGOGE. cvii immolant , si assistat aliquissignaram frontem gerens , facra nullo modo litaui si) ; Alae reson potes confultus reddere Hain

Vim hanc Crux sancta non amisi ; sed etiamnunc ubique gentium retinet. Idem namque idololatris contingere , qui adhuc in orbe supersunt , nuper a nostris , sancte id asserentihus , audivi , qui ex India redierunt. Verum quidam inter hodiernos Philosti os esse dicuntur , qui virtutem hanc non sanetissimae Cruciss gno tribuendam esse volunt , sed symbolico illi signaculo , quod AEgiptii olim Serapidis manibus adjungebant; Κabbalistae postea, &mox Valentiniani, ac Gnostici omnes n4 axi- mi secerunt : utpote quod mysterii plenum esse jactabant, & vel in Crucis ansare modum vel in Tau formam , seu in expansam arborem figurabant; qui tamen , si vera noscere voliuissent , hujusmodi notarum imagines inde originem suam accepisse deprehendissent, unde primum figura Sani, Crucis , ac illius, qui in ea pro nobis moriens , vitam amissam humano generi reparavit , inducta est . Ex de serto a) nimirum, in quo serpentis aenei imaginem super ligno , in Tau modum efformato, Moyses ' Deo praecipiente , erexit , ut qui eam a serpentibus ignitis percussi aspi

119쪽

cviii IS AGOGE.

cerent , sanarentur , & viverent . Quo facto denotabatur , quid Deus ipse facturus erat , ut genus humanum , infernalis colubri vene- no in sua origine infectum , agni immaculati sanguine , in crucis ara immolandi , tempestivam curationem reciperet , 3c Draconis caput contereretur . Unde veritas ipsa testata est icut Moses exaltavit serpentem in deserto , ita exaltari oportet Alium hominis , ut omnis , qui credit in eum , non perear , sed habeat vitam aeternam fi J . Quum ergo ex vetustissimis illis temporibus salutare signum illud futurum indicaretur, sensim vitio Iudaeoruna , ac malignorum spirituum fraude , in superstitionem primum , deinde in manifestam apud Egiptios idololatriam conversus est cultus , eidem signo adhibitus . Daemones namque inde mortalibus novam intentarunt cladem, unde illis parabatur remedium , eos inducendo ad adorandum signum illud futurae salutis materiale , tamquam si id esset divinum Numen, seque illud timere simulabant, ut sic & tuto nocerent, dum in eo ipsi colerentur , es homines eo praesidio exuerent , cui ipsi jam resi

stere non poterant sa) ; quod suis locis de

monstraturi sumus . Haec nunc dixisse lassiciat, ut innotescat unde hujus . signi adulterinam imaginem complanatores hodierni desumpserint di

120쪽

IS AGOGE. clx rint , & quare in suo stemmate primum locum ei dederint sub mallei forma adumbrato, utpote omnium Hieroglaphisorum Pri ucipi , ci) quum ejus ope Angelum Razielem , maxima quaevis masteria sa) edocuisse Adam uira , eodemque Deum , Caini frontem , ne a quΟ-Piam occideretur , insigniri curasse , s) Lab-balist e somniaverint . LIV. Ista vero, ut vanae hominum sanaticorum opiniones , pro Oti Osis eoia mentis , atque anilibus fabulis ab iis , qui cordatiores inter eos sunt, habenda, esse censentur . Sed facile mens eorum intelligi non pote it , quum de spiritibus loquuntur , Nam ex una parte Daemones integra fronte negare , non audent , ex alia vero insernales Genios a terrisOmnino amovent , & ab hominum negociis alienos prorsus asseverant. Imo quidam sunt , qui iisdem vim . omnem in corpus quodcumque agendi , aut effectus quoslibet in materia producendi ea ratione denegent , quia eorum cssentiam in sola cogitatione constituunt ;adeoque certum , atque exploratum putant,

nullo pacto in haec in seriora posse illos agere , aut quicquam moliri ) . Quod si argumentis instare velimus , ac Dei spiritalem omnino CD sentiam , & quidem rerum Omnium opificem