장음표시 사용
131쪽
cxx IS AGOGE. profligare gestio . Nostris si quidem juvenibus , quum primum de Lactantii operibus , iterum
vulgandis , cogitarem , prodesse optavi , ne incautam , atque preposteram illa studiorum rationem actumerent , quae sacrarum Scripturarum oracula ad naturalem, civilemque philosophiam , quoquomodo pertinentia, aut negliguntur , aut a probato Eccletiae sensu detorqueantur,aut etiam, quod inde legitime deducitur', pessum detur . Ex tali quippe studiorum ratione ineptas primum , et si speciosas inventu , dictuque livpotheses , mox pravas argumentationes , continuo falsas theses, demum divinorum librorum neglectus , vilipendium , depravationem , abjectionemque , sequi consuevisse , antiqua non solum exempla
in Gnosticis, Porphyrio, ac Iuliano Apostata,
verum etiam recentiora in Pe vrerio , Hobbe-sio , Spinoga , Tolando , Collino , Majero , Pol reto , aliisque , qui humanae rationi S , ac Naturae viribus, plusquam decet, tribuentibus , manifestissime demonstrant. LXI. Irsdem propterea declarare satagam, omnium fere novorum Systematum fundamenta jamdiu a Lactantio labefactata , ac subversa in suis operibus fuisse , nec nisi irrito , aut saltem ambiguo labore, molitiones novas illisi naedificari hactenus potuisse , aut deinceps posse , sine temporis , ac utilioris studii dista
pendio , suaeqive salutis periculo . Falli quippeii dem
132쪽
IS AGO GEc xxii idem sunt , qui potiores cum DOVae, tum antiquar Philosophiae partes diligentissime contulerunt, nihil, aut parum admodum novi , quod prosit, hactenus post tot labores comparuisse , praeter cogitandi libertatem , & fanaticorum ingeniorum portenta . Et quidem quantum ad artem bene cogitandi , in qua solummodo , ut
vidimus , Verulam ius si) , & plurimi, ante ,& post ipsum, Aristotelis methodum , ac logicam , quam Vocant, improbarunt, attinet ,
Nihil pene novi , si Morhofio credimus ca) , ob illis , qui tamen nova δε dixisse putant ,
dictum es,quod non commoda deductione e prin-
. cipiis ArisOIelicis arces possit, Iino addit )de Logicis, & Metaphysicis scriptoribus agens Arsoteles hie primas obtinec , ct non solum
primus , sed omnium optime arrem logicam tradidit, quidquid etiam iis videtur, qui Ari-soIecim impugnarunt. . . Petrus G ssendus , Petrus Ramus , Nicolaus metolius , ct quivis alii quorum jam supra es mentio facta , cavillatores potias agunt, quam peros disputatores , O dialecticos , eademque fere de aliis quoque scientiis , ab Paripateticorum Principe pertractatis , passim gravissime docet. PhilosophiaeTheoreticae ab originibus historiam cum suis observationibus texuit Buddaeus , &post
133쪽
cxxii IS AGO G g. postquam praecipua in singulis ejusdem membris inventa recensuerat , pro si us et i) .P et vero aliquis existimare , habere bie , quo nostras aetas prae ferat antiquitati , nosas scilicet hapotheris , ct principia , quae intimae naturae recessus nobis pandant , quατσadeo inventis nopis , quibus excissa es doctrina naturalis , merito stat addenda . Sed hic
ego secus sentio sa) . Praeterquam enim quod potheses praecipuae , fauem universales , quαρυμ in hodie receptae sunt, ne uti uam novae funt , sed jam in veterum PhilosopΘorum scriptis inpeniantur : parum hactenus sis Θμο- thesibus eruditi profecerunt . Et fune , is dicendum quod res es , tota Mia disceptatio de
eausis corporum naturalium In meras conjecturas abit . suarum una equidem Berosnniatiorope es altera , adeoque eidem praefereu da ; conjectura tamen es , in cujus gratiam alios quocumque modo refellere , ac confutare,
moXVa profecto , ne quid gravius dicam , -- prudentia es, His addere possem Merici Ca- seu boni, Isaaci F., Epistolam , quam ad Petrum Molinarum dedit de stadio focietatis Regiae Anglicanc , ac Anonymi cuiusdam meditationes in fruditorum recentiorum variarum Academiarum conatus , qui veterum inventa , Martificia , cum hodiernis conferentes , istis liba
134쪽
IS AGOGE. cxxiii non solum maxime praeserenda esse censent , sed vehementer dolent, ab his ea , quae jam reperta fuerant, hominibus utilia , neglecta , A perdita suis laboribus fuisse . Sed de his suo loco sermo redibit . LXII. Demum juvenes nostros monere non desinam de periculosis quibusdam propositionibus , quae passim fines Italiae pretergressae ,
Vago rumore, nec bene ab omnibus intellectae,
seruntur ; cujusmodi illa est i) : Nostris
autem temporibus quum tot animorum seditiones excitavit quinque propositionum damnatio in sensu a Jan senio intento , ct posrema hanc in rem habeamus CLEMENTIS XI. P. M. Oracuta , nondum tameu fancitum aperie fuit,
nectare σύ sdem quod est ad Iansenti sen
su na ) Romanaesedis , seu Ecclesae totius alioqui venerandam sententiam . Scandalum pluribus haec propositio praebuit , quum in verbis .contradictio appareat; si enim in sensu a Pan- senio intento quinquae famosae propositiones , ut haereticae damnatae sunt , quomodo nondum sancitum aperte fuit , quo ad sensum Iansentispectare ad fidem , Romanae sedis sententiam tSubtilis quaestio est , nec omnibus pervia men tibus . sensus ab Aurbore intentus , bifariam sumi potest . Primum prout verba eum pracsferunt . Et sic dubium esse nequit , quin damnatio illa ad fidem pertineat . Secundo , prout
135쪽
cxxiv IS AGOGE. ut illud Indicat , quod feristior in mente habuit , quum sua fensa dictabat , de quo anceps fortasse judicium est : sed non adeo tutum id asserere . Ipse enim Jan senius i) , morti prο-ximus , id , quod futurum erat , praevidens ne an timens , nescio , Opus suum irrefragabili
ipse quidem Haeretici infamem notam vitavit , quam tamen sectatores sui evitare non posisunt. Similis huic , 3c forte , ut novi , illa periculosior est , quam habet idem Lamindus, Pritanius Cap. xxi i. ejusdem libri , ubi ait . Luamquam enim ne ne in P syca , neque tu Asronomia quidquam certi habeamus de Lellu
ViT , neque pro haereticis re se habet tot eruditos viros , aut Ham , aut Verte eam amplexos, spe olim , hipe Gobus proxime praeseritis faeculis . Quidam enim hinc arbitrati sunt,opi- .nionem illam de motu telluris circa immotum lem etiam per modum thesis propugnari recte nunc posse ; sed longe falluntur . Quamquam enim nondum ut haeretici ob eam thesin damnati sunt ii , qui eam hactenus propugnam runt , & quamvis , ut haereticam Ecclesila, aut Apostolica Sedes illam non proscripserit; eam tamen semel,& iterum damnavit Sacra S. R. E.
136쪽
IS AGOGE. cxxv Cardinalium Congregatio , Indiei librorum
prohibitorum praeposita , & quidem si) , νέομam , divinae ue Scripturae omnino adveriantem , Eandemque damnationem confirmavit in proscriptione dialogorum Galilei de Galileis XXIII. die Augusti an . MDCXXXIV. Verum tamen est , quod an . MDCXX. hanc declarationem operibus Nicolai Copernici , deinceps typis ubicumqne dandis, ptaefigendam esse , sta tutum fuit ; nimirum : Luamquam fripta Nicolai Copernici , nobilis As ologi , de Mundi revolutionibui , prorsus prohibenda esse Patrei S. Congregationii Indicis censuerunt , ea ratione , quia principia de tu , motu terreni globi , serae scripturae , ejusque
tis quod in homine Cissiano minime tollerandum esto non per Opothesim tractare , sedat veri a aduruere non dubitat . Nihilominus , quia in iis multas Ut Rei publieae utilis a , unanimi consensu in eam iveruvi senteπ-tiam, ut Copernici opera, ad hane in ue diem impresa , permiσcruda essent , prout stermiserunt , iis camen correctis juxta subjectam emendationem , locia , in quibus non ex
Θ orbes , sed asserendo , de situ, di motu terrae disputat. Quae omnia idcirco heic a me prolixius relata sunt , ne iterum hae via sensim
errorci In Decreto Edito v. Maji mcan.
137쪽
error surrepat , quo nondum penetrare po
Principiis obsa : fero medicina paratur,
Nam mala per longas invaluere moraι .
LXIII. Et quia etiam invitis , quum posisumus , prodesse jubemur , & urgere beneficium , quod furiose , aut superba manus a se repellit , ac pertinaciter recusat ; in iis omnibus , quibus fas est , Adversariis quoque nostris morem gerere constitui ; & primum quidem , ne tribus voluminibus maximi Ordinis lectores nostri onerentur , Laetantii opera in
libros singulos, in quos author ipse dispescuit, aptissima forma disposui , & sic deinceps in lucem emitti curabo , ut quilibet eos contrectare facile possit, & emptorum loculi a Bibliopolarum avaria liberentur . Diligentiam quam maximam me adhibiturum polliceor , ut Authoris verba , ac variantes lectiones typographicis careant erratis , neque illud contingat, quod in Apparatu meo , alienae curae tradit O , tantopere damnarunt inhumani quidam censores , in hujusmodi re propriae conditionis obliti, nec semper aequi , bonique iudices, quos decet, hanc veniam dare , ae poscere vicissim . Hunc aliorum librorum specimen esse velim, quem Firmianus adversus Epicureos excudit , veluti aliorum prodromum , eoque bel-
138쪽
κIS AGOGE. cxxvii bellum iis omnibus indixit , qui a sepientia grande sibi nomen usurpabant. Huic ordine
succedet liber de fassa Religione , qui pri-
. mus eii Divivarum Insitutionum, bc usque ad septimum ita imprimi alios singillatim faciam,' ut cujuscumque arbitrio in unum fagiculum , vel in plures , cuncti coire facile possint . His consequens erit Earundem Divinarum Insi- tutionum vito me , cui comes erit pulcherrimmus de Ira Dei libellus , eique alter de Mosetibus Persecutorum addetur. Carmina demum subsequentur , inter quae Sampso primum dabitur locus , secundus viro caeteris , de Phoenice , nimirum , ae de Passione Domini, in quo piis meditationibus vacantes Lectores meos quiescere faciam. Nam quatuor dissertationum decades, totidem voluminibus dispertitas, justis intervallis editionem sequi destinavi,quam indices vocum , formularum , ac rerum locupletissimi absolvent, in unum atque extremum volumen redacti: Quibus si lucrari hos o morte , dd quam concitanti me tendunt, non poterimus fio ab illo itinere devio ad vitam , Iucemque revocare , quoniam is i saluti fuae repugnans; nostrot tamen confirmabimus , quo
LXIV. Sic autem mihi, PATER BEATIsSI-ΜE , haec disponenda visa sunt , quum nihil aptius
139쪽
cxxviii IS AGOGE. aptius fieri posse putem hisce temporibus ad
Saeculi Genium profligandum , quam iis en fere morbis eadem applicare remedia , quae emeaeissima dudum comprobavit experientia . Gnollici enim hisce libris a Lactantio vulgatis, una cum Ualentinianis disparuere, quam ob rem S.Gregorius Nazian Zenus hujusmodi pestes hominum inter eas haereses refert, quae ad finem
culi quarti exti sunt i) ; Nec nili centum
poli mille annos vestigia eorum in orbe terrarum iterum visa fuerunt . Praesertim vero Laetantii nostri operibus , sic distributis , uti poterunt humanarum literarum studiosi adolescentes , quorum iΠgenia , verae sapient , ac pietatis tempestive praeoccupata seminibus , uberrimos aliquando fructus mago cinore da tura esse speramus , quum ad altiores philosophicas , ac Theolegicas disciplinas non omnino jejuna protrahentur. Vidi equidem quura plurimos ex Heterodoxis , inter quos lues illa , de qua hactenus locutus sum , in dies magis , magisque grassatur , alia ratione , ia certe non inani prorsus labore, eam a suis regionibus abigendam studuille , non eo tamen , quo desiderabant successu , quoniam; quum nec ipsi firmis nitantur talis , nec ad morbi radicem evellendam, quae est inconsantia in de , adhibeant, parum admodum proficiunt . Ne
t Vide Tillem. Tom. III. Part. II. pagi reo. 8c Theodore Earta Fabia. L. I. C. XVI.
140쪽
IS AGOGE. cxxix Ne illud addam ; quosdam potius obsui sse , inique quibusdam aut boribus impacta de Atheismo, aut de Scepticismo , S Pantheismo calumnia e vel adversariorum argumenta pro insolubilibus venditando , vel demum jejunas , atque inanes subjiciendo responsiones , tit de Petro Ballio ci) , ac Thoma Campanella quin omnibus constet , minime dubito . Ex nostris pauci admodum hanc provinciam curandam susceperunt , vel quia nondum plene morbi genus exploratum habuerunt , vel quia apud nos, summi Numinis providentia , ac vigilantiae Tuae beneficio , minime apparuerunt, qui eo laborare dignoscerentur . Si qui autem ante ducentos annos,& ultra ex Italia proditia se dicuntur : ii non erant ex nobis . Nam is
fuissent ex nobis , permansissens uti ae nobiscum ; sed ut manifest i , quoniam non suus omπes ex nobis sa) . Quamquam furiosi illi , a
quibus omnia nobis vitio vertuntuntur , ad odium , invidiamque apud suos erga nos creat dum , id nobis exprobrant, ac ex nostro silentio jam inter impios nos malunt recensere . Et qui antea ab ipsis nimia superstitione peccare dicebamur , nunc , novo imposturae genere,
Adiaphor is , Politicis , Theosophisii , Latitudinariis , Libertinis, Dei s , ac Tarrann dii fautoribus , collegati traducimur , atque